Nieuwsuur: ASML leverde aan bedrijf met banden met Chinese leger

ASML heeft producten geleverd aan een bedrijf met banden met het Chinese leger, meldt Nieuwsuur. Het zou gaan om de China Electronics Technology Group Corporation, een Chinees staatsbedrijf dat de Chinese overheid omschrijft als 'militair-industriële groepsmaatschappij'.

Naast aan de CETC zou ASML volgens Nieuwsuur ook hebben geleverd aan chipmakers GTA Semiconductor, SiEn (QingDao), SMIC-dochter SMBC en de Shenzhen International Quantum Academy. Die laatste organisatie houdt zich onder andere bezig met quantum sensing, een geavanceerde sensortechnologie om met een zeer hoge mate van precisie metingen te kunnen uitvoeren.

De Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst waarschuwde in zijn jaarverslag dat deze technologie kan worden gebruikt om stealthvliegtuigen te detecteren die voor andere systemen onzichtbaar zijn. ASML leverde naar verluidt in februari 2024 een duv-machine aan het onderzoeksinstituut. Om welke machine het precies gaat, is niet bekend.

Sinds 2023 geldt een vergunningplicht voor de export van bepaalde lithografiemachines en die beperkingen werden vorig jaar uitgebreid. De exportbeperkingen gelden voor een aantal van AMSL's geavanceerde immersielithografiemachines, boven op de al langer bestaande restricties op de export van euv-apparatuur. ASML mag zijn minder geavanceerde duv-apparatuur nog altijd zonder vergunning exporteren.

ASML zegt in een reactie dat het zich houdt aan alle regelgeving en dat de geleverde onderdelen 'niet onderhevig zijn aan enige vergunningplicht in verband met exportcontrolbeperkingen of sancties'. Nieuwsuur deelde een lijst met onderdelen die verkocht zouden zijn aan China, maar ASML zegt dat dat gaat om 'oudere, generieke onderdelen en materialen' die niet onderhevig zijn aan een vergunningplicht of exportrestricties. De chipmachinefabrikant meldt verder dat hij niet kan inschatten of een bepaalde chipfabrikant in China onder een exportcontroleregime moet vallen: "Nationale veiligheid is een verantwoordelijkheid van overheden."

Reacties (40)

[Zyphlan]

In China bestaat geen echte scheiding tussen civiel en militair gebruik. Dit is letterlijk hun beleid sinds jaren, bekend als Military-Civil Fusion (MCF). Het staat in hun wetgeving dat alle bedrijven, privaat of staatsbezit, verplicht moeten meewerken aan nationale defensiedoelen. Dus zelfs als ASML aan een civiel instituut levert, kan dat materiaal gewoon eindigen in militair onderzoek.

Wikipedia: Military-civil fusion

Ik ben het wel eens met ASML dat dit aan de overheid is.

[Nas T]

Dit is ook aan de overheid. Het artikel voelt een beetje als een storm in een glas water.
Vooropstellende: het is in het politiek belang (voor het Westen) dat er zo min mogelijk (geavanceerde) lithografische machines uiteindelijk ingezet worden voor militaire doeleinden, om ze een militaire/technische achterstand te geven.

Dus de ontwikkeling dat er een machine is geleverd aan een bedrijf met een militaire achtergrond, is politiek niet wenselijk. Maar de vraag is wat er van ASML redelijkerwijs verwacht kan worden?
Ze zijn in principe natuurlijk geen politieke organisatie, maar zijn wel onderhevig aan politiek gemotiveerde wetgeving. Dus de activiteiten zijn binnen de wetgeving en lijken daardoor politiek gekleurd.

Ik denk ook dat het heel lastig is te voorkomen dat je producten uiteindelijk niet ingezet worden voor militaire doeleinden. Zelfs al zouden Chinese bedrijven niet door de overheid gedwongen kunnen worden om voor militaire doeleinden te produceren, dan nog zou een militaire organisatie producten kunnen kopen van je, al dan niet via een omweg.
Stel dat je ideologisch bent en écht niet wilt dat je producten in een militaire organisatie belanden. Misschien dat je zelfs voorwaarden stelt in het gebruik van je producten. Maar in een oorlog worden meer middelen ingezet, dus hoe voorkom je dat je product niet ergens in het buitenland verdwijnt en via een omweg terugkeert in een militair wapen?

Het is ook niet zo dat ASML totaal geen machines mag leveren aan China, alleen de meest geavanceerde machines. ASML heeft een belang bij dat ze hun omzet maximaliseren, dus waarom zouden ze helemaal geen machines mogen verkopen voor militaire doeleinden? We hadden al bedacht dat alleen de meest geavanceerde machines daar niet mogen belanden, dus we weten ook dat andere machines en daarmee minder geavanceerde chips wel in het militaire circuit mogen komen.

Dus om nou te stellen dat het slecht is wat ASML doet, wat (voor mij) wel zo overkomt uit het artikel ... ik denk het niet, al zou meer informatie wel fijn zijn om die conclusie te trekken.

[ccnl]

Kan je het verschil met Nederlands wet uitleggen

Wet medewerking verdedigingsvoorbereiding

[Osiummaster]

Oef auw onze hypocrisie.

[FrankHe]

Er is echter een duidelijk verschil. In de Nederlandse wet staat het volgende:

"... medewerking ... noodzakelijk is ter voorbereiding van de voorziening in geval van buitengewone omstandigheden in de behoeften van volkshuishouding en landsverdediging, ..."

Of te wel, deze Nederlandse wet kan alleen worden ingezet bij buitengewone omstandigheden zoals een economische of maatschappelijke crisis (volkshuishouding) of oorlog (landsverdediging).

Het verschil met China is dat het daar geen crisiswet is maar een standaard wet die altijd van toepassing is, dus niet alleen bij buitengewone omstandigheden.

[William_H]

Dit verklaard ook de heftige reactie van China in het Nexperia verhaal. Kom je aan een Chinees bedrijf, dan kom je effectief aan de staat. Dat Westerse bedrijven en overheden dat niet begrepen, is op z'n minst naïef.

[julean]

Ik denk dat elk land wel zo zou reageren als wij als Nederland een belangrijke tak van een groot bedrijf in China hebben staan en de staat deze opeens overneemt; de reacties zullen niet heel anders zijn.

[gpon]

Trump doet precies hetzelfde

[n4m3l355]

Geeft toch wel weer aan dat bedrijven enkel doen wat goed voor de aandeelhouder is en niet voor het bedrijf zelf laat staan het land waar het bedrijf in staat. ASML kan zich dan wel makkelijk verbergen dat dit aan de overheid is, maar als je rechtstreeks aan het leger levert... Dat geeft toch direct aan dat het hun echt niet boeit.

Zoubwel mooi zijn na deze openbaring dat de kamer ASML eens uitnodigt voor een prettig gesprek, om duidelijk te maken dat dit echt niet kan.

[mhaket]

Waarom? Als de kamer dit niet wilt, moeten ze de wetgeving aanpassen.

[kodak]

Wat is nu je punt? Want je lijkt simpel te stellen alsof het toch niet uit maakt en een bedrijf als ASML maar alles moet kunnen verkopen zolang er geen harde verbod is.

Je legt geen enkele verantwoordelijkheid bij het bedrijfsleven om bijvoorbeeld een ethische grens te trekken of belangrijke waarde te hechten zelf na te denken bij waarschuwingen van organisaties die daar professioneel meer van weten dan wie politieke beslissen neemt over wat echt verboden gaat worden.

[Martinez-]

Ik blijf dat ook een interessant paradigma vinden. Klaarblijkelijk zijn commerciële bedrijven gevrijwaard van enig ethisch en moreel besef en moet alles maar van buiten opgelegd worden.

[Han_Solo]

De chipmachinefabrikant meldt verder dat hij niet kan inschatten of een bepaalde chipfabrikant in China onder een exportcontrolregime moet vallen: "Nationale veiligheid is een verantwoordelijkheid van overheden."

Iedere Nederlander hoort de wet te kennen, dus zeker bedrijven, met een juridische afdeling. Daarnaast had men het ministerie van buitenlandse zaken en/of financiën om advies kunnen vragen, maar dat zal om "goede" redenen niet zijn gedaan. Misschien moet ASML ook eens worden gevraagd of modificaties en personeel ook onder die regels vallen, want ook daarvoor vragen ze geen vergunningen aan, of eisen ze geen vergunningen van externe bedrijven en personeel.

[Kroesss]

Ik snap de tendens, maar ASML is uiteindelijk een commercieel bedrijf. Als we als Nederland vinden dat we volledige controle op hun moeten hebben, dan moeten we ook zo stoer zijn om de huidige aandeelhouders te overtuigen het aan de stat te verkopen. Het is dan uiteraard wel te hopen dat de ontwikkelingen door blijven gaan, wat zeker niet altijd lukt bij overheids-bedrijven in Nederland.

Als we dat niet doen, moeten we niet ineens heel verbaasd zijn als ASML iets verkoopt zonder daarbij aan het ministerie te vragen "weet je zeker dat je dit niet tegen wil houden?"

[nullbyte]

Ik snap de tendens, maar ASML is uiteindelijk een commercieel bedrijf. Als we als Nederland vinden dat we volledige controle op hun moeten hebben

Als we als Nederland vinden dat we volledige controle op hen moeten hebben

https://www.beterspellen.nl/website/index.php?pag=16

[locke960]

Iedere Nederlander hoort de wet te kennen,

Ik weet niet wat je probeert te zeggen, maar de alinea die je aanhaalt begint met:

ASML zegt in een reactie dat het zich houdt aan alle regelgeving en dat de geleverde onderdelen 'niet onderhevig zijn aan enige vergunningplicht in verband met exportcontrolbeperkingen of sancties'.

Wat geeft je het idee dat ASML de regels niet kent of niet volgt?

Misschien is het onwenselijk, maar de overheid heeft jaren alle details op een goudschaaltje gewogen en is uiteindelijk tot de huidige regels gekomen. Als de overheid het toch liever anders ziet, moeten ze de regels aanpassen.

[t_o_c]

Wie zegt dat ASML de weet heeft overtreden? Er wordt alleen gezegd dat ASML heeft geleverd aan een Chinees bedrijf met militaire banden. Zoals anderen al hebben gezegd geld dat eigenlijk voor ieder Chinees bedrijf aangezien de overheid aan het eind van de dag overal een vinger in de pap heeft.

ASML zelf zegt dat ze geen machines/onderdelen hebben geleverd die onder export restricties vallen. Ik ga er van uit dat ASML heel weinig reden heeft om toch machines te exporteren die aan export restricties onderhevig zijn.

Als wat ASML zegt waar is dan hebben ze gewoon gelijk en moet de overheid de export restricties veranderen als ze niet willen dat bepaalde machines aan bepaalde landen/bedrijven worden geleverd.

Klinkt een beetje alsof Nieuwsuur van een mug een olifant probeert te maken.

[arjankoole]

Iedere Nederlander hoort de wet te kennen

Dat regeltje is al heel lang geschrapt, omdat dat volstrekt onmogelijk is. Zelfs voor advocaten en rechters die er voor gestudeerd hebben, maar steevast allemaal een specialisatie hebben.

Als men er op tegen is dat ASML dingen exporteert die vergunningvrij zijn, dan zullen ze daarover heel duidelijk moeten zijn naar ASML toe.

[StelioKontos]

Waar heb je het over? ASML volgt gewoon de wet en regelgeving die van toepassing is. Als er geen exportcontrole is op deze technologie voor deze klanten dan mag ASML leveren en dat doen ze dus ook.

[Annihlator]

Iedere Nederlander hoort de wet te kennen

Blijkbaar mag je zelf eerst dan even alle wetboeken opnieuw doornemen, ohnee gelukkig niet want wat je hier stelt klopt van geen kant.

[Jerie]

Ieder Chinees bedrijf is uiteindelijk hoe je het ook wendt of keert van de Staat. Bij export moet men daar rekening mee houden, dus ik betwijfel ten zeerste dat dit EUV betreft. Betreft het DUV, dat zijn niet de kroonjuwelen van ASML en dat kunnen andere bedrijven dan ASML ook wel, en dan is het een kwestie van wie verkoopt het goedkoopste.

Daarnaast lijkt het erop dat de VS de duimschroeven losdraait: nieuws: VS staat export Nvidia H200-chips naar China toe tegen heffing van 25...

[xxs]

In de US kan ieder bedrijf zomaar te maken krijgen met Trump wat onder de streep het zelfde effect heeft.

Controle/beperkingen door de staat.

[Jerie]

Ja, en in Nederland met Karremans die een zeldzaam gebruikte wetgeving uit 1952 tevoorschijn haalt. Dat is toch echt nog wel wat anders dan hoe het in China er aan toe gaat: Zyphlan in 'Nieuwsuur: ASML leverde aan bedrijf met banden met Chinese leger' (TL;DR alles dual-use!) plus, in China zit binnen ieder bedrijf in de raad van bestuur een mannetje van CCP. Meestal zegt-ie niets en luistert-ie enkel, en als-ie wel iets zegt dan kijkt de rest nederig naar beneden, terwijl men zeven kleuren in de onderbroek poept. De Partij is aldaar de baas.

[xxs]

DUV

[svenk91]

een bedrijf met banden met het Chinese leger

Die banden zijn er al snel in China. In elk groot bedrijf heeft de staat wel een vinger in de pap en het leger is een onderdeel van die staat. Als je die machines aan China levert komen die chips linksom of rechtsom wel bij defensie als daar een behoefte aan is, via CETC of SMIC (semi-staatsbedrijf) maakt daarbij niet zoveel uit.

[aap]

Aannemende dat ASML de waarheid spreekt als ze zeggen dat er voor deze producten geen beperkingen golden, dan is dit een storm in een glas water en stemmingmakerij.

Klanten van ASML zullen per definitie high-tech bedrijven zijn en sommige daarvan zullen wellicht ook militaire producten maken. Er zijn al een aantal keren beperkingen opgelegd door de regering (op voorspraak van de VS) en als zij deze specifieke producten en klant niet uitgesloten hebben, dan mag het dus gewoon. Je kunt niet van een commercieel bedrijf verlangen dat ze zich heel kritisch gaan afvragen of ze wel moeten leveren aan een bepaalde klant.

[kodak]

Waaruit maak je op dat niet van commerciële bedrijven gevraagd kan worden om zelf verantwoordelijk te nemen naar wettelijke eisen om ondermeinende criminaliteit te steunen of zelf ethische grenzen toe te passen? Want als we jou redenatie volgen is het ook een storm in een glas water wanneer bedrijven zich uit eigen winstbejag van de domme houden om schaarse chemische middelen te leveren aan louche pillendraaiers die net zo makkelijk de samenleving ernstige schade veroorzaken om er zelf van te profiteren. En dat is precies waarom er niet slechts specifieke verboden bestaan maar ook wettelijke verantwoordelijkheid om winst niet bovenaan te zetten en verder maar geen verantwoordelijkheid naar de samenleving te hebben.

[vinkjb]

Alle restricties ten spijt, het product komt toch altijd op 1 of andere manier op de plaats van bestemming die wij niet hoopten.

[Mathijs Kok]

Dit zijn geen wasmachines. Zonder updates, support, kennis en onderdelen heb je niet veel aan die hardware.

[Kroesss]

Ik ben een totale leek op dit gebied, en daarom durf ik een vraag te stellen die waarschijnlijk heel dom is. Maar kan China dit ook niet gebruiken om te "ontleden" en met de daarmee opgedane kennis zelf een grotere sprong maken in hun eigen chipmachines?

[arjankoole]

Ik ben een totale leek op dit gebied, en daarom durf ik een vraag te stellen die waarschijnlijk heel dom is. Maar kan China dit ook niet gebruiken om te "ontleden" en met de daarmee opgedane kennis zelf een grotere sprong maken in hun eigen chipmachines?

In theorie ja. In praktijk blijkt dat extreem moeilijk te zijn. Er gaan geruchten de rondte dat ze het heel erg hard hebben geprobeerd, en niet voor elkaar kregen. producten van ASML zijn ook niet *alleen* hardware, het hangt heel erg op software en onderhoud van ASML. Je krijgt geen turnkey oplossing als ik het goed heb begrepen, ASML blijft aanzienlijk betrokken bij de operatie.

[porky-nl]

Alle Chinese bedrijven hebben banden met het leger want elk bedrijf is toch automatisch een deel van de overheid?

[arjankoole]

in principe wel ja.

[Comentator]

Krijgen we nu op onze donder van onze heersers aan de andere kant van de Atlantische oceaan?

[DrRobbert]

Ik begrijp de ophef werkelijk niet. Dit gaat over reserve-/vervangingsonderdelen voor een al eerder geleverd DUV systeem. De originele levering viel/valt blijkbaar niet onder de exportrestricties. Dan lijkt het me ook geen probleem als dat systeem gerepareerd wordt. ASML heeft de contractuele verplichting een geleverd systeem te onderhouden.

In de berichtgeving wordt de export van onderdelen als grijs gebied geportretteerd, maar het is zo goed als onmogelijk om uit reserve-onderdelen een nieuw systeem te bouwen. Dus wat is het probleem?

(Ieder ASML systeem kan ook gebruikt worden om militaire producten te maken. Maar dat is een heel andere discussie.)

[evandj]

Als er geld mee gemoeid is zal men altijd wel manieren vinden om aan het materiaal of machines te geraken. Is met Rusland hetzelfde, hoeveel sancties je ook treft. Als China een ASML machine wil laten ze een bedrijf uit een bevriende staat het aankopen en van daaruit sturen ze het naar China.