Kunstmestfabriek Zeeland gaat CO₂-uitstoot opvangen en opslaan onder Noordzee

Kunstmestfabrikant Yara gaat als eerste bedrijf ter wereld de CO₂-uitstoot van zijn fabriek in Zeeland opvangen en exporteren naar het buitenland. De CO₂ wordt per schip vervoerd naar Noorwegen en vandaaruit opgeslagen in een leeg gasveld onder de Noordzee.

Yara International gaat hiervoor samenwerken met Northern Lights, een bedrijf dat CO₂ transporteert en opslaat. De twee bedrijven hebben een bindende overeenkomst ondertekend om CO₂ te exporteren en op te slaan. Het project begint in 2025 en duurt vijftien jaar. Yara verwacht de CO₂-uitstoot van zijn fabriek in het Zeeuwse Sluiskil, die ammoniak produceert, jaarlijks met 800.000 ton te verminderen. In de komende vijftien jaar moet hiermee twaalf miljoen ton CO₂ verwijderd worden uit zijn productie in de fabriek.

Om de CO₂ te kunnen exporteren, wordt het na het opvangen vloeibaar gemaakt en vanuit Nederland naar Northern Lights-faciliteiten in Noorwegen verscheept. Daar aangekomen wordt de CO₂ via een pijpleiding in een leeg gasveld gepompt. Dat gasveld bevindt zich 2,6 kilometer onder de Noordzee.

Yara had al langer plannen om CO₂ op te vangen en op te slaan. Het bedrijf heeft hiervoor nu afspraken gemaakt met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Hiervoor wordt in totaal 194 miljoen euro geïnvesteerd in de Zeeuwse ammoniakfabriek. Yara ontvangt 30 miljoen euro subsidie.

Er zijn meer bedrijven die CO₂ willen opvangen en opslaan onder de Noordzee. De Raad van State gaf in augustus toestemming voor een project om CO₂ op te vangen van bedrijven in de Rotterdamse haven. Air Liquide, Air Products, ExxonMobil en Shell zouden bijvoorbeeld mee willen doen met dat project, dat bekendstaat als Porthos.

Reacties (146)

[separhim]

CO2 opslag is gewoon een zwendel bedacht door de fossiele brandstof om subsidies voor innovatie op te zuigen zonder dat ze iets aan vermindering van CO2 uitstoot doen. CO2 opslag is niet effectiever dan minder uitstoten, het kost veel dan beloofd en werkt minder goed dan de bedrijven ons willen laten geloven. Daarnaast "vullen ze het verschil aan" door bestaande bossen op te kopen en dan even maar wat meer uit te stoten want ze hebben zojuist technisch gezien carbon offset gekocht zonder een boompje meer te planten.

[BRAINLESS01]

Verschil is natuurlijk wel dat dit NU kan, terwijl echte oplossingen nog jaren op zich laten wachten. Veel oplossingen die wel bestaan zijn niet eens technisch haalbaar, bijvoorbeeld wanneer een bedrijf zijn gas verbruik wil omzetten in elektra. Prima als je dan nu alvast met een oplossing zoals deze komt, zelfs als het maar voor 50% zou werken is dat 50% winst ten opzichte van nu helemaal niets doen. Het gaat voor veel bedrijven nog jaren duren voordat ze echt kunnen beginnen met verduurzaming, deze oplossing is niet meteen weggegooid geld. Vergeet ook niet dat het bedrijf er nu zelf €164 miljoen in investeert, naast de €30 miljoen subsidie. Dat levert over 2 jaar meteen winst op, maar als ze wachten op andere oplossingen en het geld nu niet uitgeven moet je veel langer wachten op potentiële winst. En dan maar hopen dat de nieuwe oplossing daadwerkelijk meer oplevert dan het huidige plan, want het komt vaak genoeg voor dat er een oplossing wordt aangedragen die achteraf enorm tegenvalt. Biomassa bijvoorbeeld

[kiang]

Verschil is natuurlijk wel dat dit NU kan, terwijl echte oplossingen nog jaren op zich laten wachten.

Niet echt. De huidige allergrootste co2 opslagcentrales vangen amper de uitstoot van een kleine gascentrale op. De schaal die nodig is om een verschil te maken is nog in geen 100 jaar in zicht. We hebben eerder kernfusie dan dat we met CO2 opslag uitstoot eutraal worden.

Het slaat dus totaal nergens op.

[DigitalExorcist]

Waarom dan niet allebei? Onderzoek naar kernfusie sluit het opslaan van CO2 niet uit, en andersom ook niet.

[kiang]

1. Middelen zijn beperkt en we moeten NU iets doen, en daar hebben we de technologie voor (hernieuwbare energie, en energieopslag). Dat is ook de reden waarom de gloednieuwe rechtse push naar kernenergie dikke vette onzin is: ik ben ook fan van de technologie, maar het is hartstikke duur, en het duurt 25 jaar voor we een reactie gebouwd hebben in Nederland. Die tijd hebben we niet. Daarnaast is het echt lachwekkend dat rechts nu plotseling doet alsof alles opgelost is met een kernreactor, terwijl ze al decennialang aan de macht zijn en in al die tijd geen enkele actie hebben ondernomen om een nieuwe reactie te bouwen.
2. De belofte van CO2 opslag heeft het perverse effect dat men gaat aannemen dat we dus maar helemaal niet moeten doen: die CO2 die we nu uitstoten is geen probleem joh, we halen dat later wel uit de lucht! Dat terwijl het helemaal nog niet zeker is dat dat ooit op die schaal zal kunnen. Waarom denk je dat Shell en co zo luid schreeuwen dat co2 opslag fantastisch is? Als mensen dat geloven dan blijven ze hun rommel gebruiken. En als achteraf blijkt dat de technologie niet werkt? Maakt niet uit, shell heeft zn geld al, maar die CO2 blijft wel in de lucht.

[Reactie gewijzigd door kiang op 27 juli 2024 00:30]

[Rogier de Groot]

Waarom maar op 1 paard wedden. Je hebt:
Duurzame energie en energie-opslag nodig.
Kernenergie nodig
CO2 opslag nodig.

Waarom, je weet niet welke techniek op de langere echt super effectief is en daarnaast vereist het maken van staal, beton en diverse chemische producten veel energie. Als samenleving hebben staal, beton en chemische producten nodig om te kunnen functioneren (bouwen, leven, enz.). De hoeveelheden energie kunnen niet uitsluitend door duurzame energie geleverd worden. Daarnaast is de energiedichtheid van bijvoorbeeld windenergie laag. Het gevolg is dat je een hoop windmolens nodig hebt om de benodigde energie te kunnen opwekken. Het logische gevolg is dat de hoeveelheden grondstoffen, waaronder staal en beton, voor de bouw van windmolens zeer hoog zijn. Een stuk hoger, dan het grondstoffengebruik voor de bouw van een kerncentrale. Dat is een belangrijke reden waarom je kerncentrales niet kunt uitsluiten. Verder kunnen kerncentrales in 6 jaar gebouwd zijn, als je echt wilt. De centrale Borselle is ook in 5 - 6 jaar gebouwd en dat was 1 van de eerste in zijn soort. De hedendaagse kerncentrales zijn niet uniek en zijn kwa concept vergelijkbaar met de kerncentrale bij Borselle.

[kiang]

Ik heb niets tegen kerncentrales, wel tegen rechts lui gelul waarbij ze zeggen "we kappen met zon en wind want dat is stom en links, wij bouwen gewoon een kerncentrale".

En nee, wat je nu vertelt, dat een centrale op 5-6 jaar wel gebouwd is, is gewoon een grove leugen. Elke prognose stelt dat op zijn allersnelst ene nieuwe centrale over 20 jaar pas gebouwd is. Je kijkt nu misschien naar de tijd van Borsele, de tijd tussen de eerste gegoten beton en de eerste productieve dag, maar dan negeer je dus de JAREN die vooraf gaan, voordat je kan bouwen.

[separhim]

Geld en tijd verspillen aan inefficiënte "oplossingen" wordt al jaren gedaan omdat we vooral niet minder moeten kopen en dat leidt steeds weer tot het feit dat het niks opgeleverd heeft en dat we alsnog minder moeten gaan produceren en consumeren.

[Reactie gewijzigd door separhim op 27 juli 2024 00:30]

[BRAINLESS01]

Dat is toch ook niet het doel? Er moet hoe dan ook CO2 uit de lucht gefilterd worden, ook als we straks "klaar" zijn met verduurzamen. Waarom niet nu al de infrastructuur opbouwen om dat te kunnen doen, zodat we straks in 1 ruk door kunnen? Als het argument is dat het te weinig doet, dan kun je dat voor iedere vorm van verduurzaming voeren: het heeft geen zin om te stoppen met 1 gascentrale, want het doet zo weinig op wereldschaal dat het geen verschil maakt. Dat klopt natuurlijk, maar het gaat om alle kleine beetjes bij elkaar, die maken samen wel verschil.

[Piemol]

Nog maar te zwijgen over de gevolgen als over een aantal jaren blijkt dat de opslag lek is (of meer lekt dan vanuit gegaan).

• wie monitoort dat
• hoe lang duurt het dan alvorens actie ondernomen wordt
• wie draait dan op voor de kosten
• wie draagt de consequenties

Je ziet het met bijv. de vervuiling van Chemours, duurt járen voordat vervuilen vermindert of stopt, laat staan dat de vervuiling 'ongedaan' gemaakt is.

[locke960]

Daar ben ik niet zo bang voor. Het is een leeg aardgasveld onder de Noordzee. Dat heeft miljoenen jaren niet gelekt en ik zie niet in waarom dat nu ineens wel zou gebeuren.

En als het toch gebeurd komt de CO2 vrij. Tenzij dat allemaal tegelijk explosief vrijkomt, wat met het aardgas ook niet is gebeurd, is dat jammer maar verder geen probleem.

Er is genoeg op CO2 opslag aan te merken, maar dit niet.

[matroosoft]

CO2 is zwaarder dan lucht en blijft dus laag bij de grond hangen. In grote concentraties is dat aardig dodelijk.

[CivLord]

Wanneer het niet explosief vrijkomt, maar langzaam weglekt, zal het onderweg naar de zeebodem (2,6 km) reageren met de zand- en kleilagen en een ondoorlatende kalklaag vormen.
Explosief vrikomen zal niet gebeuren, juist door die 2,6 km zeebodem die boven het gasveld ligt. Die zou je dan eerst weg moeten blazen en dat lukt zelf met een atoombom niet.

[HenkEisDS]

En die CO2 uitstoot is niet eens nodig voor het produceren van ammoniak. Daar heb je waterstof en stikstof voor nodig. Als ze zouden investeren in electrolyse van water om waterstof te maken in plaats van het verwerken van methaan zouden ze het probleem bij de bron aanpakken.

[dbra]

Hmja. Stikstof zit in de lucht. Maar hoe maak je die waterstof dan? Daar is zo verschrikkelijk veel elektriciteit voor nodig, en wat doe je als het niet waait? Vergeet niet dat de meeste waterstof momenteel uit aardgas wordt gemaakt.

En volgens mij worden er twee elektrolysers gebouwd in Nederland, een van 200 (Shell) en een van 800 MW (Eneco). Dat gaat om enorme investeringen.

Om je een idee te geven; de capaciteit van alle electrolysers (op aarde) bij elkaar is 500 MW. Dus er verandert echt wel iets in Nederland, maar als je ziet hoe weinig waterstof uit die nieuwe electrolysers komt straks...we moeten nog heel veel windparken en kerncentrales gaan bouwen.

Carbon capture is een tussenoplossing, maar wel nodig totdat we voldoende elektriciteit hebben en electrolysers hebben opgeschaald en efficiënter hebben gemaakt. 1.5 graad is uit beeld, 2.0 graden al niet meer haalbaar, we gaan naar 3 graden temperatuurstijging en er verandert pas iets als het echt uit de klauwen loopt met stormen, de droogte en overstromingen.

[joene1972]

Echter alleen voor de grote industrie is dit haalbaar. Kleine opslag heeft teveel verliezen en zal het broeikaseffect slechts versterken. Waterstof is een sterk broeikasgas (door secundaire effecten) en hoe kleiner de opslag en hoe meer druk, hoe meer er de atmosfeer in lekt. Hoe groter de opslag hoe kleiner de oppervlakte die kan lekken relatief is.

Voor een echte oplossing zullen we m.i. toch richting kernfusie moeten gaan. Als tussenoplossing kernsplitsing. Puur elektrisch dus en niet teveel luisteren naar wat een lobby van maatschappijen zeggen die graag hun infrastructuur voor vervoer en productie van gassen wil behouden.

Het zou goed zijn als er ook eens met een serieus kritisch oog naar waterstof gekeken wordt. Kijk bijvoorbeeld eens naar de hoeveelheid ppm aan waterstof die nu in de atmosfeer zit ten opzichte van voor de industriële revolutie. En ja, dit levert een hoge bijdrage aan het broeikaseffect.

De waterstoflobby doet goed werk. En veel mensen hebben nooit gehoord van de echte serieuze nadelen op lange termijn.

Ik ben het overigens volledig met je eens. Behalve dan dat ik waterstof gewoon geen toekomst vind. Op nagenoeg geen enkele manier behalve voor zeer grote verbruikers zoals bijvoorbeeld de staalindustrie.

[Reactie gewijzigd door joene1972 op 27 juli 2024 00:30]

[plukassen]

Is er niet een overschot aan ammoniak in een andere bedrijfstak in Nederland? Waarom moet er een kunstmest fabriek komen als er al meer dan genoeg mest aanwezig is?

Is die "natuurlijke" mest niet goed of zo? (ik weet het echt niet).

[laptopleon]

Ja, er is inderdaad een mestoverschot, mede doordat Nederland veel veevoer importeert aangezien we niet voldoende oppervlakte hebben om al dat veevoer voor al die dieren die we hebben zelf te verbouwen en daarnaast ook nog eens aardappels, suikerbieten etc. Die brengen meer op, vandaar.

Ik vermoed dat het duurder is om dierlijke mest om te zetten in hoogwaardige mestkorrels of de nog hoogwaardigere, vloeibare vorm die rechtstreeks op de plant gespoten wordt – dan via de ‘chemische’ route.

Uiteraard wordt er ook ouderwetsch, dierlijke mest uitgereden/geinjecteerd, maar dat kan meestal alleen aan het begin of eind van het seizoen.

Kunstmest is daarnaast ook precies op maat te mixen (kalium, stikstof, fosfaat, spoorelementen) terwijl je dat met dierlijke mest niet kan. Dat is belangrijker dan ooit, want je mag al decennia niet zomaar wat strooien. Je mag alleen aanvullen wat er door je teelt wordt verbruikt. Vanwege de kwaliteit van het slootwater / milieu.

[Anoniem: 113730]

Misschien moeten ze zulke fabrieken in China gaan bouwen, hier in Nederland is kansloos. Druppel op een gloeiende plaat zo een overstatement zijn.

[cold_as_ijs]

Tjaa, maar dat betekend wel dat China bepaald of we kunstmest krijgen of niet. Op dit moment is onze landbouwsector enorm afhankelijk van kunstmest.
Mocht China ons een loer willen draaien omdat ze geen ASML machines krijgen of iets anders, dan draaien ze in 1 klap deze export sector de nek om. Gevolg hogere voedselprijzen en een paar honderdduizend extra werkelozen.

[avlt]

Waarom niet het probleem bij de bron aanpakken? Waarom moet een postzegellandje de op 1-na grootste landbouwexporteur ter wereld zijn? Landbouw inkrimpen (cq geen kunstmest gebruiken), gasverbruik wordt ook dramatisch gereduceerd en en-passant ook nog het stikstofprobleem opgelost.

[CivLord]

Op zich heb je genlijk. Maar bij overstappen van intensieve landbouw naar extensieve landbouw waar enkel natuurlijke middelen gebruikt worden en meer land nodig is voor dezelfde opbrengst brengt ook een verhoging van kosten met zich mee. Daarmee prijst de Nederlandse sector zich sowieso uit de werledmarkt. Ook niet echt een probleem zou je denken, dan produceren we enkel voor de Nederlandse consument die dan maar iets extra voor de landbouwproducten moet betalen. Daar maak dan je in eerste instantie 85% van de landbouwsector werkloos mee. En als snel ook het overgrote deel van de rest, omdat de Nederlandse supermarkten dan gewoon vanuit het veel goedkopere buitenland gaan importeren.

Als Nederland zijn we kwa groote de tweede landbouwexporteur ter wereld. Die export zal dan in de rest van de wereld opgevangen worden, o.a. door het extra intensiveren van landbouw in andere landen. Of we daar per saldo veel mee opschieten is maar de vraag.

[Bever!]

Je hebt hierbij casu wel over de allergrootste gasverbruiker van ons land, dus zeker niet insignificant

[BRAINLESS01]

En gaat China ook regels doorvoeren waardoor de uitstoot verminderd of opgevangen wordt? Dat het niet lokaal uitgestoten wordt doet op wereldniveau natuurlijk niets, het gaat nog steeds de lucht in. Wees blij dat we industrie in Nederland hebben waar wij zelf nog aan de knoppen kunnen draaien, ook al gaat het langzaam. Als we hier de regels te heftig maken waardoor bedrijven Nederland/Europa verlaten hebben we pas echt een groot probleem, dan kunnen we niet meer aan de knoppen draaien en gaan dezelfde producten met veel meer uitstoot buiten Europa geproduceerd worden. Europa kan dan allemaal leuke regels verzinnen, maar als alle producenten uit Europa vertrekken moeten we dat product toch importeren. Naast alle verloren banen en verslechterde economie gaat de netto uitstoot echt niet omlaag als een bedrijf het buiten Europa gaat zoeken.

[fsfikke]

Een hoop boute stellingen die in je (toch zeer gekleurde) bronnen niet terugkomen. Wie stelt dat CO₂ opslaan meer CO₂ besparing oplevert dan het niet produceren? Diegene snapt de basis van natuurkunde niet

En mbt tot subsides zou ik iedereen aanraden zich te verdiepen in hoe SDE++ werkt.

[multikoe]

Er zit geen tijdscomponent in je post. De vraag is namelijk: kunnen we wachten op de afname in de uitstoot?
Want "ik heb een betere oplossing" vergeet vaak even mee te nemen dat die betere oplossingen nog wel even tijd nodig hebben voordat ze praktisch inzetbaar zijn. Als ze uberhaupt praktisch inzetbaar zijn.

Dus: even gezien het feit dat CO2 opslag feitelijke nu al kan beginnen, welke andere oplossingen stel jij voor om de CO2 uitstoot te verminderen die op zeer korte termijn tot een significant resultaat gaan leiden?

[sdziscool]

nou wel leuk dat wat je linkt voornamelijk ingaat op het feit dat EOR slecht is, maar dit betreft storage, de 27% waar geen woord over gerept wordt en ook dus niet per se een zwendel is.

[blorf]

Volgens mij is het opvangen van uitgestoten co2 behoorlijk effectief. Het komt niet in de atmosfeer. Wie dat in twijfel wil trekken heeft een knappe uitleg nodig. Jouw associatie met bomen planten, of de suggestie dat het niet goed zou werken zijn niet echt overtuigend. Hoe goed moet het werken dan? Beter dan bos per vierkante meter? Lijkt me geen probleem...

[Reactie gewijzigd door blorf op 27 juli 2024 00:30]

[NitSuA]

Om het even wat inzichtelijker te maken; een NL huishouden stoot gemiddeld 8.000 kg CO2 uit per jaar aan verwarming, electra en vervoer.

Dat betekent dat deze kunstmestfabriek jaarlijks evenveel uitstoot als 100.000 Nederlandse huishoudens.

Dit is een deal voor 15 jaar, voor een investering van 194 miljoen euro (=13M per jaar)

Of terwijl; om hetzelfde te bereiken met het verduurzamen van woningen, zouden 100.000 woningen voor 1.940 euro per stuk compleet klimaat neutraal gemaakt moeten worden (wat uiteraard never nooit haalbaar is).

Waarom focussen wij dan niet veel meer op het verduurzamen van deze grote (kunstmest) fabrieken?

[Polderviking]

Waarom focussen wij dan niet veel meer op het verduurzamen van deze grote (kunstmest) fabrieken?

Op dezelfde manier dat "boeren" (megastallen) jarenlang ontzien zijn.
Sterke lobby's gaan goed samen met industrie.

Jan modaal die 20k tegen zijn huis aan moet gooien kan daar gewoon toe verplicht worden zonder dat daar nare gevolgen uit komen voortvloeien.
Bedrijven suggereren gewoon een paar keer dat ze het vestigingsklimaat achteruit vinden gaan en er worden allerlei mensen nerveus.

[Reactie gewijzigd door Polderviking op 27 juli 2024 00:30]

[laptopleon]

Die boeren, zelfs de eigenaren van megastallen, willen best soja gaan verbouwen en vegaburgers gaan maken in plaats van vee houden hoor, maar zolang mensen hoofdzakelijk melk, gehaktballen, spek en eieren blijven eten verplaats je hooguit de productie 200 km.

Je kunt wel naar de landbouw en de industrie wijzen, maar uiteindelijk bepaalt de vooral de consument hoeveel CO2 er in de voedselketen om gaat.

[Polderviking]

Volgens mij is mijn relaas toch vrij duidelijk hoofdzakelijk een verwijt aan het adres van het landsbestuur die jarenlang een veel de passieve houding gehad hebben. (door te kiezen voor geld en populariteit)

Ik heb het even over boeren bij wijze van een actueel voorbeeld maar ik zie niet hoe je daar een verwijt uit haalt. Ik vind sowieso niet dat mensen die werken in wat voor sector dan ook een probleem zijn. Geen van die mensen bepalen de spelregels.

[Reactie gewijzigd door Polderviking op 27 juli 2024 00:30]

[laptopleon]

Het is ook gewoon veel ingewikkelder dan dat, dan de spelregels aanpassen.

Zelfs als we nu even hypothetisch heel de wereld in een dag zouden kunnen aanpassen, zouden mensen heel verschillende keuzes maken.

Een aanzienlijk deel zou toch gewoon weer ijskoud kiezen voor wat op korte termijn financieel of praktisch het beste voor ze uitkomt, ook al hebben ze daar zelf binnen 25 jaar juist weer extra last van.

[Polderviking]

Toch vind ik dat aan het landsbestuur.

Kijk bijvoorbeeld naar dierenwelzijn.

Volgens mij is het toch echt makkelijker, ondanks dat het moeilijk is, om normen op te stellen die dierenwelzijn vanuit de wet borgen, dan 16, 17, 18 waar zijn we inmiddels miljoen mensen proberen te overtuigen vrije uitloop eieren of fatsoenlijk vlees te kopen in plaats van die kiloknaller ellende.

[Reactie gewijzigd door Polderviking op 27 juli 2024 00:30]

[Flozem]

Omdat de industrie het in de groene agenda altijd gedaan heeft. Dat er veel kostenefficiënter vergroend kan worden, en hele ketens van de industrie afhankelijk zijn (en daar reken ik ook dienstverlening toe), wordt gemakshalve vergeten.

Als morgen alle industrie uit Europa vertrekt, zijn we binnen de kortste tijd samen armer/werkeloos en niet veel opgeschoten op milieugebied.

En nu gaat vast iemand om bronnen vragen, want deze onpopulaire mening mag niet…

[Byron010]

Yara verwacht de CO₂-uitstoot van zijn fabriek in het Zeeuwse Sluiskil, die ammoniak produceert, jaarlijks met 800.000 ton te verminderen. In de komende vijftien jaar moet hiermee twaalf miljoen ton CO₂ verwijderd worden uit zijn productie in de fabriek.

De uitstoot wordt helemaal niet verminderd, alleen opgeslagen en verplaatst (weggestopt in een donker gat).

Edit: gezien de reacties misschien wat meer duidelijkheid vanuit mij:
Het lijkt mij niet wenselijk om het wegstoppen van Co2 zoveel te promoten dat bedrijven niet meer de moeite gaan doen om duurzamer te worden. Dat zie ik namelijk zo gebeuren als daar niet op gelet wordt.

[Reactie gewijzigd door Byron010 op 27 juli 2024 00:30]

[fsfikke]

Ergo: Geen uitstoot meer.

Op dit moment wordt ook CO₂ afgevangen voor de drankindustrie en naar de kassen in het Westland gestuurd zodat de plantjes daar beter groeien (en ze daar geen gasturbines aanzetten om CO₂ op te wekken). Die CO₂ komt grotendeels weer terug in de atmosfeer, maar telt niet mee als CO₂ uitstoot voor de CO₂-belasting. Dan kan je het beter ergens wegstoppen waar het echt niet in de atmosfeer terecht komt.

[Reactie gewijzigd door fsfikke op 27 juli 2024 00:30]

[wisselwerking]

Dat is niet hetzelfde. Even een vergelijking met een huishouding. Je kunt op verschillende manieren met afval omgaan:
1. In de tuin gooien
2. Bij de buren in de tuin gooien
3. Bij de weg zetten zodat het wordt opgehaald
4. Minder afval creëren, door geen plastic verpakkingen te accepteren

Alleen in dat laatste geval is er ook daadwerkelijk minder afval. Dat andere heeft te maken hoe je het verwerkt. En uiteraard is ook bij 1, 2 en 3 het een wenselijker dan het ander, maar het gecreëerde afval is hetzelfde.

[watercoolertje]

Het maakt gelukkig niet uit hoe je het noemt, dus geef het een mooie naam!

Onder aan de streep komt er minder CO2 in de atmosfeer en dat is nou net de plek waar we het ook niet (meer) willen hebben (in de huidige hoeveelheden).

[wisselwerking]

Op zich klopt dat. Maar uiteindelijk ben je dan wel met symptoombestrijding bezig. Voor de korte termijn prima, maar op de lange termijn moet je met een echte oplossing komen.

[fsfikke]

En ware het nou net dat die echte oplossingen tijd kosten om zich te ontwikkelen, dus wat we nu precies nodig hebben is tijd die dit soort projecten geven. In dat opzicht gaat je vergelijking mank.

[watercoolertje]

Maar uiteindelijk ben je dan wel met symptoombestrijding bezig.

Zeker, maar kolen, olie en gas (de grootste boosdoeners) zijn wel eindig, dus misschien is symptoombestrijding daar wel toereikend genoeg voor.

[Powerblast]

Ik vrees alleen dat als je de mens gewoon zou bezig laten, alles eerst wordt opgestookt want dat is nu winstgevend. Ik heb er geen bron voor, maar ik gok dat de aarde al lang niet meer leefbaar is op het moment alle kolen, gas en olie opbrand zijn.

Ik zie persoonlijk enkel een toekomst voor gas, kolen en olie waar het echt niet anders kan, dus eindproducten, in ieder geval niet voor energieopwek. Je zal altijd wel een hoeveelheid nodig hebben, maar zoals je zegt het is eindig, dan kan je het ook beste alleen maar inzetten waar het echt nodig is. En daar zijn we nog totaal niet. Nu wordt het nog altijd als de goedkope en eenvoudige oplossing gezien.

[SgtElPotato]

Je concentreert alleen de CO2, als dat gaat lekken of naar buiten komt dan komt er weer meer vrij. Gewoon een ouderwetse symptoonbestrijding, onder de streep levert het je niks op.

[poktor]

In geval 4 is er niet minder afval, want de supermarkt krijgt alles in plastic geleverd. Je verplaatst enkel de plaats waar het product wordt uitgepakt.
Beetje net als electrisch rijden. Je stoot nog steeds uit, maar je ziet het niet meer.

[Reactie gewijzigd door poktor op 27 juli 2024 00:30]

[Tintel]

In jouw lijstje ontbreekt natuurlijk hergebruik... want afval is ook onvermijdelijk - niets heeft het eeuwige leven en verpakkingen zijn vanuit hygienisch oogpunt wel wenselijk.
Recycling kost wel energie....en helaas geeft dat weer meer CO2 uitstoot (op dit moment zeker).

[Byron010]

Omdat je iets niet kan zien is het er niet meer?

Dit is niet het probleem oplossen maar verplaatsen, wat ga je doen als alle gaten onder de grond vol zitten?
Dan zou je kunnen stellen dat het nog heel lang gaat duren, maar dat zeiden ze vroeger ook over globalwarming etc.

[Echt niet.]

Het is er nog wel, maar het wordt niet uitgestoten maar opgeslagen. Ik snap je punt en het is maar half een oplossing, maar zo heb je die helft in elk geval wel. Deze CO2 gaat de atmosfeer voorlopig niet in.

[ApexAlpha]

Waar denk je dat de CO2 in eerste instantie vandaan komt? Die komt uit 'gaten onder de grond', in de vorm van olie of gas.

Als dat er blijft zitten is er geen probleem, als je het terug stopt dus ook niet.

[Reactie gewijzigd door ApexAlpha op 27 juli 2024 00:30]

[watercoolertje]

Dit is niet het probleem oplossen maar verplaatsen, wat ga je doen als alle gaten onder de grond vol zitten?

Op het moment dat je het niet meer weg kan stoppen heb je op dat moment mogelijk weer uitstoot. Maar daarvoor dus niet...

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 27 juli 2024 00:30]

[Sjoan]

Dan wordt er alsnog extra CO2 geproduceerd omdat die plantjes nu eenmaal wel CO2 nodig hebben.
Effectief gezien wordt er dus meer CO2 geproduceerd.

[fsfikke]

Daarom heeft de overheid dus een uitzondering gemaakt voor deze stroom van CO₂ zodat dit niet als uitstoot geldt en hier geen CO₂-belasting over afgedragen worden moet.

[CivLord]

In jouw voorbeeld heb je het over een ander 'soort' CO2.
CO2 uit de drankenindustrie ontstaat door vergisting van plantenmateriaal (gerst) bij de bereiding van bier. Deze planten hebben de CO2 een paar maanden eerder uit de atmosfeer opgenomen, waardoor het weer vrijkomen van deze CO2 dus netto geen invloed heeft op de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer.
Door deze CO2 te gebruiken in de kassen, waardoor zoals je al zegt geen gas verbrand hoeft te worden om de CO2 te produceren waarmee de gewassen in de kas sneller kunnen groeien, verminder je de toename van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer.

Iets te snel gelezen.

[Reactie gewijzigd door CivLord op 27 juli 2024 00:30]

[fsfikke]

Dat is geen 'ander soort CO₂'

quote: https://www.ocap.nl/nl/over-ocap/index.html

OCAP levert ca. 300.000 ton zuivere CO2 aan de glastuinbouw in het Westland, Lansingerland, Delfgauw en Wilgenlei. De productie van waterstof bij Shell Pernis levert per uur 160 ton CO2 op. Door CO2 van OCAP af te nemen, besparen tuinders zo’n 115 miljoen m3 aardgas per jaar waardoor de uitstoot van CO2 met 205.000 ton per jaar afneemt.

Daarnaast wordt deze CO₂ ook aan de levensmiddelenindustrie verkocht (OCAP is van Linde):

quote: https://www.linde-gas.nl/shop/nl/nl-ig/kooldioxide

CO2 wordt ook gewonnen uit fossiele brandstoffen, zoals grootschalige verbrandingen. De kooldioxide wordt dan opgevangen en gereinigd.
...
Kooldioxide heeft een scala aan toepassingen. Het kan gebruikt worden als brandblusmiddel, superkritische extractie, zuurgraadcorrectie van afvalwater, drijfgas voor spuitbussen, bemesting van glas- en tuinbouw, gasverpakken en als koolzuur in dranken

[Reactie gewijzigd door fsfikke op 27 juli 2024 00:30]

[CivLord]

Iets te snel gelezen. Ik dacht dat je het over het opvangen van CO2 van frisdrankindustrie had, niet voor. Je hebt gelijk dat bij de industrie afgevangen CO2 o.a. ook voor de frisdrankindustrie gebruikt wordt. Net als CO2 dat bij de productie van bier vrijkomt.

[PaMu]

Dat is op zich niet zo erg, want daar komt het merendeel van de CO2 ook oorspronkelijk vandaan: uit fossiele brandstoffen die we uit een donker gat hebben getrokken.

Effectief is dit gewoon het terugplaatsen van de CO2

[skatebiker]

Dacht ik niet. Want CO2 heeft een andere chemische samenstelling dan de fossiele brandstoffen die je uit de grond pompt.
Dit is de typische greenwashing die de fossiele industrie promoot. Je creëert weer afval waar je toekomstige generaties mee opzadelt. De CO2 wordt gecomprimeerd opgeslagen met de risico's dat het kan gaan lekken.
De enige optie is : minder energie verbruiken en wat we verbruiken niet uit fossiel halen. En snel (d.w.z. vóór 2040) volledig stoppen met kolen, olie en gas.

[fsfikke]

En tot 2040 dus gewoon doorgaan met CO₂ de lucht in schieten?

Dat is altijd een beetje het probleem met extreme stellingen. Natuurlijk zou het fantastisch zijn als we morgen een grote knop om konden zetten en nul CO₂ meer zouden produceren. Maar het is gewoon niet realistisch om te verwachten dat de technologische vooruitgang zo werkt. Daarom slaat het ook nergens op om alles te verketteren wat ons niet morgen naar de eindoplossing brengt.

[Reactie gewijzigd door fsfikke op 27 juli 2024 00:30]

[aadje93]

En dan? Dacht je dat zonnepanelen en windmolens geen invloed op het klimaat hebben? Windmolen parken beïnvloeden bewezen luchtstromingen op zee en land doordat de energie omzetten in hun wieken die draaien, die bieden immers weerstand om te kunnen gaan draaien.

Zonnepanelen absorberen warmte die de bodem eronder niet meer opwarmt.

[M2M]

En de 140000 kilometer verharde wegen in NL zorgen ervoor dat op die plekken geen groen gras kan groeien.

Ik moedig dit wel aan eigenlijk. Het alternatief is;
- in de atmosfeer dumpen
- productie verplaatsen naar het buitenland
- enorme waterstofgenerator neerzetten die een extreme hoeveelheid electriciteit slurpt, bijzonder lastig is om in grote schaal te plaatsen en een significant veiligheidsrisico met zich meebrengt.

De CO2 terugstoppen op de plek waar het aardgas zich eeuwen lang koest heeft gehouden lijkt mij een prima plan eigenlijk. Als we dan echt iets willen veranderen, dan moeten we misschien stoppen met bizarre hoeveelheden vers fruit en Nederlandse sierbloemen in een vliegtuig te stoppen.

[watercoolertje]

Ja het heeft invloed, maar de vraag is of het ook dusdanig invloed dat bestaande ecosystemen die gunstig voor ons zijn ondermijnt worden? Zoals mbt CO2 dus in ieder geval wel het geval is.

[kozue]

M’n zonnepanelen liggen op m’n dak, niet boven m’n tuin. Ik ben in de zomer toch maar wat blij als de zon mijn dak niet onnodig warm maakt en m’n zolder met 10+ graden extra opwarmt, maar omzet in bruikbare energie. Vanwaar deze poging om anti-groen over te komen? Is het niet cool genoeg om zorg te willen dragen voor het behoud van je planeet?

[aadje93]

Bij ons liggen er ook 128 zonnepanelen, dus ja ook wij doen "groen".

Wat ik bedoel is, voor een beetje wezenlijk vermogen heb je honderden hectares pand nodig. Die 10 paneeltjes op een huis is peanuts

[familyman]

Mooie fantasie wel.

Zullen we maar gewoon iets gaan doen. Nu?

[Bruin Poeper]

Dacht ik niet. Want CO2 heeft een andere chemische samenstelling dan de fossiele brandstoffen die je uit de grond pompt.

Ik vind dat @PaMu dat toch wel scherp heeft gezien. Aardgas bestaat hoofdzakelijk uit CH4. De H4 wordt water, daar hebben we geen last van.
De C verbrandt tot CO2 en die stop je terug in de grond. Men haalt even veel C uit de grond als dat ze erin stoppen. MIts ze alle CO2 netjes afvangen natuurlijk.

[CivLord]

Klopt CO2 heeft een andere chemische samenstelling. Maar maakt dat veel uit?

Een CO2 molekuuk is groter dan het CH4 molekuul dat eerst in het gasveld zat. De kans op lekken is dus kleiner.
Dan kan je zeggen dat door de extractie van de CH4 waarschijnlijk de bodem verzakt is (zoals in Groningen) waardoor de steenlagen waarin de CH4 zat opgesloten waarschijnlijk zijn gefractureerd, waardoor er meer en grotere scheurtjes zijn ontstaan waardoor de CO2 makkelijker kan ontsnappen. Maar komt de CO2 in met water, waar de CO2 mee reageert. Daarbij ontstaan calcium- en magnesiumzouten o.a, kalk), die slecht oplosbaar zijn, in de scheuren neerslaan en dus effectief de scheuren dichten. Hetzelfde gebeurt ook in zeewater, boven de zeebodem. Zolang de CO2 niet in één keer in grote hoeveelheden vrij komt worden in het zeewater ook slecht oplosbare zouten gevormd die op de zeebodem neerslaan. Wanneer er ergens tussen het gasreservoir en de zeebodem kleilagen zitten hoef je je al helemaal nergens zorgen over te maken.
De andere chemische samenstelling hoeft dus geen enkel probleem te zijn.

[djwice]

Ik denk dat het wel uitmaakt of je CO2 in je CV-ketel gooit of methaan, of butaan of pure zuurstof, of pure waterstof.

Ze hebben allemaal andere effecten, zowel kwa functie in je CV-ketel (wel/niet brandbaar) als effect (andere brand temperatuur, zuurder, corrosie, weglekken) op je apparaat zelfs als je het er alleen maar doorheen pompt.

Waarom verwacht je dat een ander gas met andere eigenschappen het zelfde effect heeft op de wanden van een "leeg" gasveld?

Als we er waterstof in zouden pompen zou je dat dan ook "effectief is het gewoon terug plaatsen van de H2" noemen? En als we het zouden vullen met H2O of D20 (zwaar water)?

[Reactie gewijzigd door djwice op 27 juli 2024 00:30]

[PaMu]

Ik beweer ook niet dat het effect hetzelfde is als nooit de fossiele brandstoffen opgepompt te hebben. Alleen de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is hierdoor neutraal.

Uiteindelijk komt het erop neer dat het beter in de grond gepompt kan worden dan in de atmosfeer.

Natuurlijk is het het best om de uitstoot helemaal niet te hebben, maar dat is op korte termijn niet realistisch.

[lenwar]

Prima toch? Dan worden die lege gasvelden weer netjes opgevuld.
Bij sommige processen komt eenmaal CO2 vrij. Nou weet ik niet wat er gebeurt met die ammoniak die zij produceren, maar er zal vast een vraag naar zijn.

Uiteraard produceren ze nog steeds die CO2, maar het komt nu niet meer in de lucht.

[hiostu]

Nou weet ik niet wat er gebeurt met die ammoniak die zij produceren, maar er zal vast een vraag naar zijn.

Het is een kunstmest fabriek. Dus dan is het niet zo moeilijk voor te stellen wat er gebeurd met de ammoniak die ze produceren .

[warhunter6]

Ammoniak word veelal gebruikt om zouten mee te maken (kunstmest, bijvoorbeeld ammoniumsulfaat) dus ga er maar niet van uit dat deze "bewust" geëmitteerd word aangezien het een kostbare grondstof is.

De CO2 waar men hier over spreekt komt waarschijnlijk vrij bij het maken van de ammoniak zelf. Dit gebeurd op hoge temperaturen en veelal met methaan.

Wat ik zelf niet begrijp is waarom deze CO2 niet afgevangen en gezuiverd word waardoor deze bijvoorbeeld bruikbaar is voor de voedingsindustrie en/of industrie. (dit word al gedaan op bijvoorbeeld Chemelot waar er een CO2 schaarste is)

edit: Ja je leest het goed, schaarste aan bruikbaar CO2 gas.

[Reactie gewijzigd door warhunter6 op 27 juli 2024 00:30]

[Jeweetje]

CO2 was vroeger een afvalproduct bij ammoniak productie. Inmiddels wordt dit bijproduct grotendeels afgevangen en aan de voedingsmiddelen industrie en bier en frisdrank producenten geleverd.
Daarnaast is dit een grondstof voor ureum productie waar dan weer Ad-blue van gemaakt wordt.
Dit reduceert de NOx uitstoot van schepen, vuilverbranding, vrachtwagens en auto's.

Ammoniak wordt niet alleen gebruikt voor kunstmestproductie, maar is een belangrijke grondstof voor allerlei andere producten en productieprocessen.

[CivLord]

De productie van bier heeft geen CO2 nodig. Daar ontstaat juist CO2 door de vergisting van de suikers in vermoutte gerst. Die CO2 wordt vaak weer gebruikt bij de productie van frisdrank. Daardoor zie je ook vaak frinsdrankfabrieken dichtbij bierbrouwerijen.
CO2 wordt wel vaak gebruikt om de lucht in pakketen van kant-en-klaarmaaltijden mee te vervangen, zodat bacteriën geen zuurstof hebben om te groeien.

[hiostu]

Dat is toch juist wat ik zeg. Ze maken ammoniak om er kunstmest van te maken. Het is immers een kunstmestfabriek. Zou wel heel raar zijn als ze een halffabrikaat maken (ammoniak) om er vervolgens niet het eindproduct van maken waar de fabriek voor dient (kunstmest).

[Flozem]

Dat gebeurt juist al. Zuivere CO2 wordt bij ammoniaproductie meestal afgevangen voor de voedingsmiddelenindustrie (bier en frisdranken) en bijvoorbeeld om ureum te maken (ook een meststof en een halffabrikaat voor Melamine).

Al deze stromen worden niet gezien als duurzame binding van CO2, en dus tellen ze nog steeds mee als emissie en betaal je er alsnog CO2 rechten voor.

In het geval van Melamine wat twijfelachtig, want bij verwerken in bouwmaterialen en meubels, lakken of pakket is er mijns inziens wel degelijk sprake van duurzame binding voor minimaal een jaartje of twintig.

[Dark Angel 58]

Dat vind ik niet zo slim...
CO2 moet gewoon niet opgeslagen worden, dus ze moeten het eruit gefilterd en gewoon atomen uit elkaar zetten, want dan is het CO2 niet meer

[CyBeR]

Atomen uit elkaar halen heet ook wel kernenergie. Dat is zo simpel niet gedaan met koolstof- en zuurstofatomen.

CO2 naar O2 converteren kan met zonlicht met behulp van iets dat een "plant" heet.

[Dark Angel 58]

Atomen uit elkaar halen heet ook wel kernenergie. Dat is zo simpel niet gedaan met koolstof- en zuurstofatomen.

CO2 naar O2 converteren kan met zonlicht met behulp van iets dat een "plant" heet.

Dus hele grote kassen met heleboel planten en daarna CO2 in de kassen pompen waarna de planten CO2 met behulp van zonlicht in O2 veranderen? Ik begrijp dat de wortels van de planten ook zuurstof nodig hebben... misschien kunnen ze onder de grond ook zuurstof pompen zodat de planten niet sterven wanneer in grote hoeveelheid CO2 in de kassen worden gepompt.

Misschien is dat de oplossing voor klimaatprobleem.

[!GN!T!ON]

Maar dat is prima, aangezien al die CO2 ook uit een donker gat hebben gehaald. We stoppen het zo terug waar we het vandaan hebben gehaald.

[graey]

Kleine correctie: de koolstof hebben we uit de grond gehaald. Weliswaar verbonden met wat waterstof en zuurstof, maar er is ook zuurstof uit de atmosfeer bij verbrand.
Daarnaast: deze CO2 is vloeibaar gemaakt voor transport (ook weer een redelijke aanslag op onze energievoorziening, is dat dan wél groen opgewekt?), maar zal niet zomaar vloeibaar blijven onder de grond. En CO2 in gasvorm neemt een stuk meer ruimte in dan de olie die we ervoor oppompen, dus als je olie blijft verbranden zal je een stuk sneller door je opslag heengaan dan de kubieke meters olie die je oppompt.
Ik denk dat dit een goede tussenstap is voor bepaalde tijd, maar als we dit voor onbepaalde tijd als standaard handelswijze gaan hanteren is het nog best een groot vraagteken welke positieve en/of negatieve resultaten hieruit komen. En daar wordt wel iets te makkelijk over gepraat, ook door betrokken partijen.

[watercoolertje]

En CO2 in gasvorm neemt een stuk meer ruimte in dan de olie die we ervoor oppompen

Hoeveel dat verschil is weet ik niet maar onder druk gaat gas nog wel wat krimpen, iets wat je met vloeistoffen (als olie) praktisch niet kan doen.

Volgens wikipedia:

Meest voorkomende element op Aarde: zuurstof (49 %), ijzer (19 %), silicium (14 %), magnesium (12,5 %), aluminium (8,2 %) (koolstof daarentegen maar 0,099 %)

Dus als je aan elke koolstofatoom 2 zuurstofatomen moet hangen (want dan heb je CO2) dan zou je 0.2% van alle zuurstof(atomen) op aarde nodig hebben om ALLE koolstof om te zetten in CO2.

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 27 juli 2024 00:30]

[deadinspace]

Dus als je aan elke koolstofatoom 2 zuurstofatomen moet hangen (want dan heb je CO2) dan zou je 0.2% van alle zuurstof(atomen) op aarde nodig hebben om ALLE koolstof om te zetten in CO2.

Dit klinkt een beetje alsof we geen problemen met onze zuurstofvoorraad zouden krijgen als we alle koolstof op aarde zouden verbranden. Maar vergeet niet dat het over-overgrote gedeelte van de zuurstof op Aarde verbonden is met andere elementen tot mineralen, CO2, water, etc.

Onze atmosfeer is ongeveer 5,15 · 10¹⁸kg. Ongeveer een vijfde hiervan is zuurstof, pak em beet 10¹⁸kg.

Er is een geschatte 4360 miljoen gigaton aan koolstof op aarde, oftewel 4,36 · 10²¹kg. Voor elke kg koolstof heb je 2⅔kg zuurstof nodig, dus om al die koolstof aan zuurstof te binden heb je grofweg 10²²kg zuurstof nodig. Letterlijk tienduizend keer zoveel als in onze atmosfeer zit.

[Darth TNT]

En daarna sturen ze het met de boot naar Noorwegen

[watercoolertje]

Niks mis mee, zie het als investeren, als jij 1 euro kan investeren om 100 euro te verdienen is dat gewoon een positief rendement van 99 euro. Ga je dan ook zeuren dat je 1 euro moet inleggen?

Als je dus 1 ton CO2 vrij laat komen in de atmosfeer (door vervoer bijv) per 100 ton CO2 die daar door niet vrijkomt is er dus nog steeds 99 ton CO2 minder in de atmosfeer en dus een positief rendement op de investering (CO2 wise, want het kost ook wel wat geld denk ik)!

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 27 juli 2024 00:30]

[Darth TNT]

Of….je verplaatst het niet en houd de 100€ uit jouw analogie. Waarom moet het naar Noorwegen?

[chimnino]

We halen iets uit de grond, verbranden het, komt CO² bij vrij. Waarom zouden we het CO² dan niet terug stoppen in de grond? De uitstoot komt in eerste instantie door alle fossiele brandstoffen en gas die we verbruiken. En die komt uit de grond

[Powerblast]

Lijkt mij inderdaad gewoon nu onder het motto, we kunnen wel even wat meer vervuilen want we steken het toch gewoon weg, dus resultaat is geen "extra" vervuiling

[Lord Anubis]

Met Je edit geef ik je groot gelijk. Laten voorlopig ze die kosten maar investeren in een 10m hoge mega kas in de omgeving Sluiskil die in een rap tempo bomen en planten laat groeien en die dan verkassen elders in Nederland.

Kan iemand duidelijkheid geven hoe dat is zijn werk gaat, de schoorstenen afsluiten en dan vloeibaar maken; opslaan in een tank of…?

[salipander]

En hoeveel CO2 wordt er opgewekt bij het koelen en comprimeren, het vervoer per schip en het pompen in het veld? Dit kan niet de goede weg zijn. Er wordt extra energie verbruikt om iets onder het tapijt te schoffelen.
Deze kunstmestfabriek kan beter een groene H2 centrale neerzetten en dan de CO2 daaraan binden tot NH4 en O2.

[Reactie gewijzigd door salipander op 27 juli 2024 00:30]

[cold_as_ijs]

Paar simpele vragen: Wat kost het om te bouwen? Wanneer kan die fabriek er staan? En wat kost een kilo kunstmest uit die nieuwe fabriek?

Ik ben ook wel voorstander van alles zo groen mogelijk doen, maar realiteit is ook dat we niet alles morgen hebben kunnen staan voor een kosteneffectieve prijs. Stel de kunstmest prijs gaat hierdoor 10% omhoog, betekent dit ten eerste dat de fabriek mogelijk niet meer concurrerend is en dus klandizie verliest en uiteindelijk failliet gaat. De markt stapt over op vuilere kunstmest en onder de streep heb je dus geen CO2 uitstoot bespaard, alleen veel geld uitgegeven.

[kozue]

Als de huidige vervuilende manieren niet houdbaar zijn, heb je de keuze tussen 2 kwaden: je planeet kapot blijven maken, of iets meer geld uitgeven om het op een betere manier te doen. Ik weet wel welke ik liever heb. We hebben deze bol nog langer nodig. Het is onvermijdelijk dat sommige prijzen gaan stijgen bij vergroening. Dat stabiliseert wel weer een keer. Voor je het weet is het de nieuwe norm. Zoiets went sneller dan je denkt.

[cold_as_ijs]

Compleet nieuwe fabriek opzetten gaat al gauw 5-10 jaar kosten. Dan komt het 2e probleem, je hebt genoeg waterstof nodig dat ook nog eens groen wordt geproduceerd, dat is momenteel niet voorhanden. Efficiëntie van waterstofproductie via electrolyse is 50-70%. Dus je moet nogal wat groene energie bijplaatsen om de electrolyzer van stroom te voorzien. Al helemaal als je weet dat groene stroom productie inherent varieert en om de electrolyzer efficiënt te laten draaien je waarschijnlijk 4-5x zoveel moet neerzetten. Dat staat er sowieso niet morgen. En dan nog de electrolyzer. Oftewel over 15 jaar kan je eens beginnen. Wat moeten we dan doen, 15 jaar blijven uitstoten? Fabriek stilleggen en onze agro industrie de nek omdraaien.

Ik ben niet tegen, maar realiteit is dat we voorlopig nog vastzitten aan fossiel. Investeren in CO2 opslag is niet de oplossing, maar kan helpen de tijd te overbruggen totdat de oplossing er echt is. Dat betekent wel dat we ook daarin moeten investeren!

[kozue]

Oh, ik ben het helemaal met je eens hoor, dat het allemaal tijd nodig heeft. Veranderingen gebeuren niet van de een op andere dag. Mijn reactie ging over jouw punt dat het duurder zou worden. Dat is waarschijnlijk onvermijdelijk. Daar moeten we maar mee leren leven. Een tijdelijk lapmiddel is zeker beter dan niks. Zolang we ook maar toe werken naar een goede eindoplossing, en niet gaan denken dat we er nu zijn. En ons al helemaal niet laten afschrikken door wat extra kosten. Alles wordt toch wel duurder.

[Fidesnl]

In jouw chemische samenstelling ontbreekt de N in de grondstof en waar is je C gebleven in het resultaat?

[salipander]

Ja dat is fout. CO2 komt niet voor in het verhaal met groene H2. Ik bedoelde natuurlijk de binding met N2.
CO2 komt vrij bij het maken van H2 uit methaan (CH4), oftewel de grijze waterstof die we zo graag door groene H2 willen vervangen.

[jochemd]

Als je de beoordeling van de subsidieaanvraag goed leest zie je dat onderdeel van het plan is om tot 23% H2 te gaan bijmengen. Alleen kan dat pas als die H2 beschikbaar is.

[m-vw]

Met die H2 fabriek zijn ze in de buurt ook bezig. Ondere andere 'buurman' Dow, maar ook aan de andere kant van de Westerschelde in Vlissingen-Oost.

[skimine]

Ik denk dat je CH4 bedoelt.

Maar dat is sowieso helemaal achterstevoren. Er wordt namelijk voorbijgegaan aan de reden dat er bij het maken van kunstmest CO2 vrijkomt.
Voor kunstmest heb je ammoniak (NH3) nodig. Dat wordt gemaakt met stikstof (N2) en waterstof(H2) in het Haber-Boschproces. Deze H2 wordt praktisch altijd gemaakt door middel van Steam Methane Reforming (SMR). Hierbij worden water (H2O) en methaan (CH4) samen omgezet in H2 en CO2.
Dus als er toch al groene H2 beschikbaar zou zijn dan kan dit gelijk gebruikt worden in de kunstmestproductie.
Verder is CO2 binden aan H2 om daarmee CO2 weg te halen een van de minst zinvolle toepassingen van H2.

[Antenne Bayern]

Kunstmestfabriek Zeeland gaat CO₂-uitstoot opvangen en opslaan onder Noordzee

Dit is echt totaal mesjokke.. eerst (censuur) ze de natuur, lucht, klimaat naar de gallemiezen en dan dan extra de onderzee flora, fauna.. tuurlijk.. iemand rotte eieren, tomaten voor de guillotine

[Rub3s]

Kan me voorstellen dat ze het in een oud gasveld doen. Er veranderd dan niet zoveel aan die zeebodem.

[Xm0ur3r]

Klopt, staat ook in de tekst:

Daar aangekomen wordt de CO₂ via een pijpleiding in een leeg gasveld gepompt. Dat gasveld bevindt zich 2,6 kilometer onder de Noordzee.

[djwice]

Wellicht heeft de seismische activiteit wel invloed op de zeebodem en het zee leven?
Op het vaste land (Groningen) in iedergeval wel, dus waarom op de zeebodem niet?
En als het wel schokgolven onder water veroorzaakt, zijn die dan zonder invloed op het leven in zee?
En daarmee eventueel ook op het leven boven zee. Als zee zoogdieren, vissen en schaaldieren zich naar andere gebieden verplaatsen of ander gedrag (angstig) gaan vertonen als gevolg van de klappen.

Ik ben geen bioloog of geoloog dus ik heb geen idee, maar kan me indenken dat het wel invloed kan hebben.

[m-vw]

Misschien heeft het wel positieve invloed op de seismische activiteit. Holte waar gas uitgehaald wordt gaan slinken, gas terug pompen vertraagt dit wellicht.

[djwice]

Ik ben geen expert, dus weet het niet. Geen idee van de krachten die hier werkzaam zijn nog van de energie uitwisseling en stromen in of tussen de geolagen er om heen. Laat staan dat ik inzicht heb in de impact daarvan.

[Reactie gewijzigd door djwice op 27 juli 2024 00:30]

[aadje93]

Tot er een lek is, er ik weet niet hoeveel co2 vrij komt en we ineens bhopal 2.0 hebben gecreëerd

[FrankoNL]

U begrijpt dat de co2 die we in al die jaren de lucht in hebben gepompt ook uit o.a. de Noordzee komt?

Het wordt nu gewoon weer teruggestopt.

[Gosmonster]

Ik zie eigenlijk maar 1 reactie waaruit iemand zich zorgen maakt over de gevolgen voor flora en fauna in en rond om de plek waar ze het naar toe terug pompen. Mischien ben ik niet voldoende onderlegd om het gehele process te snappen, maar volgens mij halen we een andere samenstelling UIT het gasveld dan wat we er nu IN stoppen. Wat zal dit voor gevolg op lang termijn hebben. In mijn ogen kloppen de opmerkingen dus niet hellemaal ‘we hebben het er uit gehaald en pompen het er nu gewoon weer in terug’.

[dakka]

CO2 is een erg stabiel molecuul en wil dat graag blijven, het zal niet snel een verbinding aangaan met andere moleculen behalve als er veel energie ingestoken wordt om het te laten gebeuren.

Verder, mocht het ontsnappen dan zal het voor de lokale flora en fauna weinig uitmaken, het water zal wel verzuren (H2CO3), maar dat is verwaarloosbaar tegenover de normale verzuring aan het oppervlak dat al naar beneden zinkt.

[Gosmonster]

@Timmiejj bedankt voor het sarcasme. Kortzichtig andwoord. Wij weten bij langer na niet wat er exact plaats vind aan processen/leven op die diepte. Dat het veilig ergens onder gestopt is dachten de Duitsers met hun kernafval ook en op lang termijn toch reactie met grondwater. Welliswaar door een gescheurde opslag container, maar toch op lang termijn wel gevolgen. Ik vind wat meer toelichting bij deze soort artikelen wel intressant. Wat is er gedaan aan onderzoek en waarom er, buiten een finacieel aspect, gekozen word om voor deze oplossing te gaan. Dus @dakka dank voor de reactie op mijn post. 👍🏻

[CivLord]

Daar komt bij dat het waarschijnlijk ergens in de 2,6 km tussen gasveld en zeebodem al met water in contact komt. De vrijkomende ionen zullen met de ook in de zeebodem voorkomende mineralen reageren tot slecht oplosbare zouten (waaronder kalk) die kleine scheurtjes zullen dichten en verder vrijkomen van CO2 zullen tegengaan.

[Timmiejj]

Je bedoel een kilometer onder de zeebodem? Daar leeft niet echt flora en fauna, tussen de zeebodem en dat gasveld zit een kilometer aan lagen zand, steen etc.

Misschien bedrijp ik het verkeerd maar sommige mensen lijken te denken dat er een slang in zee gegooid word, die naar de bodem laten zakken en dan lekker CO2 pompen

[djwice]

800 miljoen kg CO2 per jaar.
Een kWh stroom op ons net produceert gemiddeld ongeveer 0,3kg CO2.
Deze CO2 opslag is dus equivalent aan wat de productie van 9.6 PJ aan stroom de lucht in gooit.

Op jaarbasis gebruiken alle huishoudens samen 75 PJ aan stroom, om het even in perspectief te zetten; 800.000 ton kg CO2 is ongeveer gelijk aan de uitstoot van het stroomverbruik van 1 miljoen huishoudens per jaar.

[Reactie gewijzigd door djwice op 27 juli 2024 00:30]

[dbra]

Een kWh in Nederland, as we speak 400 gram per kWh:

https://app.electricitymaps.com/zone/NL

Vergelijk even met Zweden en Polen.

[djwice]

Jouw bron geeft:
Afgelopen 24 uur: 391 gram per kWh.
Afgelopen 30 dagen: 309 gram per kWh.
Afgelopen 12 maanden: 226 gram per kWh.

Daarom ging ik van grofweg 0,3 kg uit.
Wellicht was 0,23 kg beter geweest.

Zweden en IJsland zijn uiteraard niet met Nederland te vergelijken i.v.m. de hoeveelheid duurzame bronnen en oppervlak per inwoner.

Veel bruinkool in Duitsland is van Vattenfall trouwens. Bruinkool Polen was ook van hen. Door het te verkopen aan een andere partij is de wereld niet ineens klimaatneutraal in één generatie
Overigens Nuon (oude naam voor het Nederlandse deel van Vattenfall) had begin deze eeuw als doel om in 2030 klimaat neutraal te zijn, dat is dus inmiddels een "beetje" opgerekt door hun nieuwe Zweedse eigenaar (de Zweedse staat).
Dezelfde Zweedse eigenaar die in haar eigen land 16 gram CO2 per kWh uitstoot en bruinkool (1152 gram CO2 per kWh) in Duitsland en kolen (812 gram C02 per kWh) in Nederland stookt.

[Reactie gewijzigd door djwice op 27 juli 2024 00:30]

[multikoe]

Van een enkele fabriek...

[djwice]

Jep inderdaad. En dat pompen we onder de zee; https://open.spotify.com/track/7ePx0Sf2nWZfi6hOFNwZjA (toepasselijk liedje uit 1987)

[Reactie gewijzigd door djwice op 27 juli 2024 00:30]

[Rhinosaur]

Het enige waar onze generatie boomerbestuurders goed in is, is het overdragen van problemen naar de volgende generatie in plaats van ze echt oplossen. Misschien moet er gestopt worden met kunstmest op een grote schaal en overgaan op een natuurlijke vorm van landbouw.

[balk]

Ik snap het sentiment. Maar er blijft een markt voor kunstmest. Als deze fabriek sluit, gaat de prijs omhoog en zal bijvoorbeeld een Chinese club er brood in zien. Meer uitstoot in de wereld, minder controle. Zelfde geldt voor cement industrie, (Petro)chemie en energie sectoren. We moeten minderen, maar we kunnen niet zomaar alles schrappen. Door CO2 tax zal alles duurder worden en dat zal ons motiveren te minderen.

CO2 opslag is een tussen oplossing, totdat we voldoende elektriciteit kunnen produceren en de industriële productie processen aan hebben gepast. En flink zijn gaan consuminderen natuurlijk.

[mocem]

Er is aangetoond dat dierlijke mest minder in het oppervlakte water komt als kunstmest maar toch moeten we van Europa meer kunstmest gebruiken. Boeren snappen hier helemaal niks van.

[CivLord]

Kunstmest is makkelijker te vervoeren dan dierlijke mest. (Kwa effect dat het heeft op de groei van gewassen is er minder kunstmest nodig dan dierlijke mest.)
Daarnaast kan je de soort kunstmest aanpassen op de voedingsstoffen die bepaalde gewassen op bepaalde bodems nodig hebben. Meer of minder stikstof, meeer of minder forfor, meer of minder sulfaat, etc. Bij dierlijke mest krijg je altijd een mix en wanneer je zoveel mest gebruikt dat de limiterende meststof voldoende aanwezig is voor je planten, gebruik je een overmaat aan de andere meststoffen. Dat heeft weer effecten op je bodem en grondwaterkwaliteit. Maar ook op de hoeveelheid onkruid die gaat groeien, waardoor weer meer onkruidverdelgingsmiddelen gebruikt moeten worden.
De hoeveelheid kunstmest die in het grond- en oppervlaktewater terecht komt kan je ook beperken door vaker, kleinere hoeveelheden kunstmest te gebruiken.

[warhunter6]

Graag zou ik ook willen dat de landbouw over of beter gezegd terug zou gaan naar de natuurlijke vorm van landbouw.

Echter, als je kunstmest wil verbieden zul je eerst moeten graven naar de reden dat het er überhaupt ooit gekomen is. Bodem depletie is namelijk iets van alle tijden en dit werd vroeger met "natuurlijkere" producten verholpen, hier was echter niet genoeg van beschikbaar om als bevolking door te groeien.

Het grootste probleem en tegelijkertijd de reden van het ontstaan van kunstmest is dat er simpelweg teveel mensen zijn die steeds meer willen op een kleiner oppervlak.

[batjes]

Misschien moet er gestopt worden met kunstmest op een grote schaal en overgaan op een natuurlijke vorm van landbouw.

De efficientie van de landbouw is juist enorm belangrijk om het eten voor iedereen betaalbaar te houden en belangrijker, de hoeveelheid grondgebruik te minimaliseren. Natuurlijke landbouw heeft een veelvoud aan landbouwgrond nodig.

[Harm_H]

Subsidies moet altijd een leverings-clausule hebben! Pas betalen als er daadwerkelijk wat gebeurt. Afrekenen per ton. Dit project heeft misschien een kans van slagen, maar meestal zijn de aandeelhouders vertrokken met de subsidies!

[HackingDutchman]

Ik neem aan dat het vloeibaar maken en transporteren van de CO2 ook (grotendeels) duurzaam gaat gebeuren? Anders kan men dit geen oplossing noemen en kan het beter worden afgevangen in Noorwegen en daar meteen de grond in worden gestopt.

[Timmiejj]

Hoe moeten ze een gas dat uit een fabriek in Zeelang komt opvangen in Noorwegen dan?

Als er wat energie nodig is om het om te zetten van gas naar vloeibaar is dat onderaan de streep toch nog steeds beter dan al dat CO2 maar gewoon de atmosfeer in schieten zoals nu ook al gebeurd

[Arrigi]

Waarom niet bij Groningen de gaten in de korst hiermee opvullen? Stuk dichterbij dan Noorwegen.

[HackingDutchman]

Het gas van de fabriek ''gewoon'' in de atmosfeer laten komen. Dat gas diffundeert dan in de rest van de atmosfeer. Tegelijkertijd in Noorwegen draait een CO2-opvanginstallatie die het ter plekke uit de ''lokale'' atmosfeer filtert, vloeibaar maakt en de grond in pompt. Zonder tussenkomst van onnodige transportbewegingen. Komt erop neer, gewoon ''de natuur'' haar werkt laten doen met betrekking tot het transport van het gas, in dit geval diffusie.

De opgevangen CO2 kan dan via het bedrijf in Noorwegen via certificaten worden gekocht/verkocht. Denk aan het Emissiehandelssysteem ETS. Uiteraard kunnen bij deze aanpak met een ETS ook kanttekeningen worden geplaatst. Die daargelaten neemt het wel de onnodige transportstap weg die nu wordt ondernomen.

*kanttekening, ik weet niet hoe diffusie van CO2 op wereldschaal / atmosfeer werkt.

[plukassen]

Gewoon de natuur zijn werk laten doen zou m.i. zijn om (veel) bomen en bamboe te planten.

[CivLord]

Dat zou de meest effectieve manier zijn. Vraag is dan wel hoe je er voor zorgt dat die bomen en bamboe niet weer verteert waarbij de CO2 weer vrijkomt.
Je zou het als bouwmateriaal kunnen gebruiken, maar ook dan stel je het vrijkomen van de CO2 in de meeste gevallen met niet meer dan enkele tientallen jaren uit.

Je zou het misschien kunnen versnipperen en er oude mijnen mee vullen en die dan onder water zetten. Dan ga je het verteren tegen, maar ik denk niet dat dat echt een oplossing is.

[CivLord]

Dat mengen van de atmosfeer gebeurt vrij efficiënt. Wanneer je op één punt genoeg CO2 uit de atmosfeer kunt halen om de productie op een ander, ver verwijderd punt op te vangen hoeft dat geen probleem te zijn. Het concentreren van de CO2 uit de atmosfeer kost wel enorm veel energie. Veel meer dan het afvangen bij de bron (waar de concentratie al groot is), samenpersen en vervoeren.

[watercoolertje]

Zolang het minder CO2 kost dan we weg kunnen stoppen is het positief toch?