UBports brengt stabiele versie van Ubuntu Touch 20.04 Focal uit

Ontwikkelaars hebben een stabiele port van Ubuntu Touch op basis van 20.04 uitgebracht. De software werkt op een handvol telefoons, waaronder de Fairphone. Naast enkele grote updates en bugfixes is het een van de grootste stabiele releases van het mobiele besturingssysteem.

Het OS is gemaakt door UBports. Dat ontwikkelaarscollectief heeft de ontwikkeling van Ubuntu Touch overgenomen van Canonical. Dat stopte daar in 2017 mee. UBports maakt ports van Ubuntu voor bepaalde telefoons.

Ubuntu Touch OTA-1 Focal is gebaseerd op Ubuntu 20.04, Focal Fossa. De voorgaande Ubuntu Touch-port van UBports was nog gebaseerd op Ubuntu 16.04 en is inmiddels al enkele jaren oud. 'Focal' komt uit voor verschillende telefoons die ook de eerdere versies van Ubuntu Touch al ondersteunden. De makers noemen specifiek de Vollaphone en de X en 22, de Fairphone 4 en de Google Pixel 3a. Ook zou het apparaat op PinePhones te gebruiken zijn, maar die zijn niet over-the-air bij te werken. De andere toestellen met Ubuntu Touch 16.04 zijn dat wel, maar het gaat om een opt-inupdate en niet om een verplichte.

In het besturingssysteem zitten volgens de makers enkele grote veranderingen. Zo is de systeemmanager vervangen van Upstart naar het conventionelere systemd. De indicators zijn veranderd van de standaard Ubuntu-indicators naar Ayatana en er is een nieuwe methode toegevoegd om het OS naar nieuwe apparaten te porten. De makers zeggen verder dat er ondersteuning is toegevoegd voor apparaten op basis van Android 9 en hoger, wat de doorontwikkeling kan stimuleren. Het ontwikkelplatform is verder verplaatst van GitHub naar GitLab.

Er zitten daarnaast ook verschillende grote bugfixes in de port, onder andere in de microfoon en de browser. Die laatste, Morph, heeft onder andere een nieuwe engine.

De makers waarschuwen dat er nog enkele bugs in het OS zitten. Die zitten vooral bij het gebruik van Waydroid, een container voor het draaien van Android-apps op Linux. Die maken Waydroid overigens nergens onbruikbaar. Verder is het nog niet mogelijk om contacten in Google te synchroniseren vanwege beperkingen in de api.

Reacties (30)

[himlims_]

In verleden veel met linux op de telefoon geëxperimenteerd (en gefrustreerd ) daarbij vielen twee zaken op; batterij duur (standby) is om te janken, en telefoon/radio is beperkt qua features en audio-kwaliteit. Waardoor het voor mij als daily-telefoon onbruikbaar is. Als hobby telefoon prima!

Benieuwd of deze zaken inmiddels stabiel en beter zijn geworden. Ik zou graag weer een linux telefoon (met full qwerty keyboard) willen.

Enige systeem wat (wel goed) werkte was de Koning N900/N950 met Maemo OS. Daar is nog een redelijke community voor, maar de hoogtijd dagen zijn wel geweest.

[Reactie gewijzigd door himlims_ op 23 juli 2024 16:37]

[juiced01]

Ik zou ook heel graag een Linux telefoon willen! Maarja... zolang de populaire apps niet werken/bestaan voor Linux, blijft het een niche...

[RdamRobin]

Dan is Sailfish wellicht iets voor jou, Dan heb je een linux telefoon en als je android apps wilt gebruiken kan je de android support aanzetten om android apps te kunnen gebruiken. (werkt erg goed)
https://sailfishos.org/

[TheVivaldi]

Op Ubuntu Touch kan dat ook.

[MatiasG]

Ik gebruik sinds een paar dagen Sailfish OS op een Sony Xperia XA2 en ik kan dit alleen maar toejuichen. Soms iets trager met Android apps maar het werkt over het algemeen erg goed en met een sneller apparaat waarschijnlijk alleen nog maar beter.

[himlims_]

daar heb je dan die android emulator / container voor; whatsapp werkt(e) overigens wel op de n900.

//edit; @Simyager ik heb in verleden de rabobank-app niet kunnen gebruiken, op een geroot toestel. Geen idee of dat heden dag nog steeds is, zo ja; dan wordt het verdomd lastig bankieren

[Reactie gewijzigd door himlims_ op 23 juli 2024 16:37]

[_BjornW]

Gelukkig kun je ook bankieren via de Rabobank website

Uit oprechte nieuwsgierigheid:
Ik ben benieuwd waarom bankieren op een mobiel platform noodzakelijk is en waarom dit een app vergt in plaats van de webapplicatie? Is dit puur uit gemak? Of zijn er activiteiten die je anders niet zou kunnen doen?

[himlims_]

simpel; kun je vanuit website/app transacties doen.
Zou dat niet via app gaan, moet je weer halve dag met een random-reader rond lopen ...

[GekkePrutser]

Mijn bank ondersteunt alleen MFA via de app, dus zelfs als ik op de website iets wil doen dan moet ik op mijn mobiel de transactie toestaan. Helaas hebben ze geen 'random reader' of andere optie want dat is veel veiliger.

Sowieso is hun beveiliging gewoon shit. Ik was er een tijdje geleden om over een hypotheek te praten, en ik zie die dame inloggen, op een Windows XP omgeving. In 2022....

Dusja van bank veranderen zit ook in de planning maar het is zo'n gedoe. Is een bank in Spanje overigens. Het probleem is dat het niet echt inzichtelijk is voor de klant welke bank hun beveiliging wel op orde heeft.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 23 juli 2024 16:37]

[Jerie]

Android draait ook Linux maar dat bedoelde je waarschijnlijk niet.

Iemand die er nu mee wil experimenteren kan het beste een tweedehandsje aanschaffen (Pixel 3a, Fairphone, of een Pinephone). Over die laatste heeft Arnoud Wokke een paar artikelen gewijd.

review: Telefoon met dertien besturingssystemen

review: Tegenwicht voor iOS en Android: ontwikkelaars alternatieve OS'en aan ...

Zonder backwards compatibility (en dan hebben we het over Android), heeft het m.i. geen toekomst. En dan kom je al gauw op Waydroid uit.

[wsy1]

Pine devices zijn leuk om mee te experimenteren inderdaad. Ik heb zelf een Pinebook pro en pinephone en merk dat elke device zijn eigen problemen heeft die je moet oplossen(software of hardware matig)

Ik heb de ubports versie ben er tevreden mee maar helaas komt hij met een hardware fout met vconn/usb detection dit is te fixen door 2 switches er af te solderen of de AW3521 te vervangen.

[choogen]

Zie ook nog:
review: Custom roms voor Android - Hoe zijn installatie en gebruik anno nu?

review: Het hoe en waarom van Android zonder Google

[The Zep Man]

Zie ook nog:
review: Custom roms voor Android - Hoe zijn installatie en gebruik anno nu?

review: Het hoe en waarom van Android zonder Google

Die artikelen gaan over Android zonder Google. @Jerie noemt met name Linux zonder Android.

[choogen]

Ja, je hebt gelijk. Wellicht toch interessant leesvoer voor mensen die in ieder geval openstaan voor alternatieve besturingssystemen voor mobiele telefoons.

[Simyager]

Hierop wil ik nog zeggen dat de 'snelheid' en de camera van de Linux phone's toch wel beperkt zijn. Ik heb het inderdaad gekocht voor hobby, maar ook om Linux op telefoons te stimuleren/financieren.

En zoals @juiced01 ook al aangaf, heel veel populaire apps werken niet of bestaan niet. Aan de andere kant zijn de meest populaire apps ook meestal apps van de grote jongens die rijk zijn geworden door onze privacy door te verkopen.

Het is wel moeilijk om mensen af te halen van WhatsApp, maar de bank apps en DigiD zijn voor mij veel belangrijker. Ik hoop dat ze met de Open Source plannen van de overheid dit wel mee zullen nemen.

[rob12424]

Werkt dit ook op de pinetab?

[RaJitsu]

We hebben door de jaren heen verschillende alternatieve OS' (vs. iOS en Android) gezien (Maemo, MeeGo/Jolla, Blackberry OS10, Windows Phone), en in principe zijn ze allemaal wel prima of zelfs erg goed. Ubuntu Touch geldt dit m.i. niet voor. Ik vind het echt totaal geen intuïtief OS en ik heb ook niet de indruk dat het al te zuinig loopt op de systeembronnen, terwijl qua esthetiek je geen grafisch briljant persoon hoeft te zijn om wat verbeteringen te bedenken die het OS eleganter zouden laten ogen. Ben benieuwd wat deze release kan brengen.

[crazyboy01]

Ik heb nooit zo'n moeite met de verschillende systemen, dus inderdaad is voor mij alles wat je noemt in de basis ook prima. De hele Android/iOS discussie is voor mij bv ook altijd waardeloos geweest, voor mij doen ze allebei hetzelfde met een eigen 'touch' van de makers. Een voorkeur voor die touch prima, maar een wereld van verschil is het allemaal niet.

Ik zelf vind Ubuntu Touch opzich wel mooi, al ben ik niet persé fan van het standaard uiterlijk van Ubuntu. Waar het voor mij mis gaat op al het andere dan Android/iOS is de app support. Alles wordt alleen nog maar uitgebracht voor die platformen en daarmee zijn ze wat mij betreft gewoon onverslaanbaar. Je systeem kan nog zo goed zijn, als je er verder geen mainstream app op kunt gebruiken dan hoeft het van mij niet.

Blijkbaar is er in recente releases van Ubuntu Touch wel de mogelijkheid om Waydroid te gebruiken en daarmee Android apps te runnen, ongeveer gelijk aan hoe bijvoorbeeld BlackBerry dat later toeliet. Maar dat vind ik niet hetzelfde als een native app. Daarbij moet je Waydroid dan aan de praat krijgen en vervolgens werken met APKs, wat niet ideaal is. Je wil gewoon ondersteuning voor je eigen OS, als je er vervolgens alsnog Android apps op gaat gebruiken dan ben je wat mij betreft nog altijd beter af met een van de duizend Android varianten.

[RaJitsu]

Waydroid is al jaren mogelijk en dat is niet helemaal hetzelfde als in Blackberry 10 waarin dat volgens mij vrijwel meteen mogelijk was via de runtime. Maar in BBOS10 lijken de apps vanuit BBOS10 te runnen (wat natuurlijk niet zo is) terwijl in Ubuntu Touch er echt een achterliggend proces lijkt te worden opgestart. Je kan verder ook een losse Android-omgeving opstarten in Ubuntu Touch waardoor je dus feitelijk in Android zit en alles kan doen als op een Android-telefoon (maar het loopt niet zo soepel als native). De implementatie om Android apps te draaien in Ubuntu Touch is een veel mindere ervaring dan op BBOS10.

Hoe dan ook, natuurlijk is appsupport belangrijk. Maar dat is zo evident, dat ik dat niet eens meenam in de redenatie van mijn vorige comment. Mijn Z10 verving mijn Nexus 4 omdat ik BBOS10 gewoon veel fijner vond. En de apps die ik nodig had, waren beschikbaar.

Zelfs als Ubuntu Touch de apps had die ik gebruikte had ik het nog steeds niet gebruikt omdat het OS gewoon niet zo intuïtief aanvoelt, niet prettig oogt en voor mij persoonlijk iig niets biedt dat je op een Android-telefoon niet net zo goed hebt. Geen eigen features of handige/mooie GUI of ook maar een interessante, alternatieve kijk erop, geen betere implementatie van basisfeatures, en zelfs customizing is zeer beperkt.

BBOS10 had een geweldig toetsenbord, blackberrymaps, de BB Hub en hoe de bediening via gestures werkte was ook top. Windows Phone had een heel eigen GUI-idee dat er écht heel anders uitzag terwijl esthetisch met de live tiles hoe de lockscreen werkte het er ook zeer goed uit zag.

Beiden waren ook zeer gebruiksvriendelijk. Ik heb mijn moeder met beiden goed kunnen laten werken. Dat zou haar met Ubuntu Touch nooit lukken.

Maar misschien dat Linux-fans er wat meer mee kunnen?

[Reactie gewijzigd door RaJitsu op 23 juli 2024 16:37]

[crazyboy01]

Laat ik het zo stellen: ik had niet door dat ik Waydroid kon gebruiken, de laatste keer dat ik de -volgens mij - vorige release van Ubuntu Touch vluchtig getest heb. In BBOS 10 was de aanwezigheid van die optie me veel beter bekend. De gelijkenis die ik bedoelde zal inderdaad in exacte werking niet hetzelfde zijn, maar kwam meer vanuit de gedachte dat veel van de andere/oudere OS'en dat niet hadden.

Ik heb zelf de BlackBerry Q5 nog een tijd gehad met BBOS 10 en ook ik vond dat een zeer fijn systeem, maar ik bekijk dit soort dingen vaak minder vanuit het moeder-kan-ermee-werken oogpunt, want zodra die hun weg hebben gevonden zijn die qua mogelijkheden vaak al snel tevreden. Mijn benadering is veel meer vanuit het oogpunt van jongeren, die alle systemen hierboven beschreven direct als 'troep' zouden bestempelen, want ze kunnen bijna alle apps niet draaien. En daar liep ik als twintiger met BBOS 10 ook wel tegenaan. En ook daar was het installeren van apps zoals de Android versie van WhatsApp niet enorm gebruiksvriendelijk voor de doorsnee persoon, al is het inderdaad toegankelijker dan Waydroid en ging het runnen van de apps wel lekker. Ik vind het daarmee ook helemaal geen probleem dat Android op nagenoeg alle non-Apple telefoons staat. Het is helaas een monopolie, maar daarmee zijn alle merken nu toegankelijk. En ik ben het met je eens dat iets als Ubuntu behalve het doorbreken van die standaard niets toevoegt op Android, maar met slechtere support.

Maar inderdaad, het zal ook meewegen dat Linux en voornamelijk Debian en Ubuntu mijn dagelijkse driver zijn, dat sluit natuurlijk beter aan en voelt automatisch vertrouwd.

[RaJitsu]

Dat moeder-voorbeeld was vooral gericht op het idee dat een systeem kennelijk zo intuïtief en gebruiksvriendelijk is dat dit kan werken voor die demografie wat bewijs is dat de GUI goed in elkaar zit en dat de intuïtiviteit werkt voor een bredere groep dan alleen de developer die een bepaald idee in gedachte heeft.

WhatsApp was volgens mij vanaf het begin gewoon verkrijgbaar voor BBOS10. Telegram werkte wel een janky, als in dat het open moest blijven staan wilde het werken. Telegram heeft toen best wat geld geboden voor developers die een BBOS10 Telegram-app klaar konden krijgen, maar het is nooit tot een 100% oplossing gekomen. De developers van de app die ik gebruikte kregen daarvoor iets van 15K. Geen idee of dit veel is.

Dit is ook waarom met alle privacy-normen die steeds meer een punt van discussie worden, verschillende merken vanuit de overheid gestimuleerd worden te kijken naar andere OS-en om zo minder afhankelijk te zijn van de Amerikaanse OS-fabrikanten. Iets dat heel lastig is, door de beperkte app-support.

Persoonlijk zou ik wél meer mobiele omgevingen willen zien. Twee omgevingen die ook nog eens Amerikaans zijn, is m.i. niet wenselijk voor de competitie op de markt. Niet alleen qua diversiteit en de kans voor fabrikanten om een eigen ding te doen en de markt sneller door te ontwikkelen, maar ook verwante apparatuur die nu vaak in een eigen ecosysteem geplaatst wordt en waarvan mogelijkheden beperkt worden.

[crazyboy01]

WhatsApp was inderdaad altijd beschikbaar, maar die app had beperkingen en vanaf eind 2017 werd die definitief stopgezet op BBOS 10. Op dat moment had ik het apparaat nog in gebruik en was het dus noodzaak om de Android versie te gaan gebruiken. Opzich werkte dat prima, alleen voice memo's kreeg ik niet aan de praat. Tegen die tijd was WhatsApp zo'n beetje het belangrijkste wat het laatste handjevol BBOS 10 gebruikers nog aan Android apps hadden draaien, maar het was ook wel echt het begin van de ultieme doodslag. Vanaf dat moment voelde het OS voor mij écht waardeloos. Je kon er praktisch niets meer mee dan een ouderwetse telefoon om te bellen en SMS'en, althans, zo voelde het. Wel een nostalgisch verhaal dit haha.

Maar ben het volledig met je eens hoor. Het is alleen een lastige tweestrijd. Op de TV markt zien we bv wel allerlei OS'en, maar op mijn LG televisie missen zoveel apps, dat ik er alsnog een Chromecast met Google TV aan heb hangen (het oude Android TV, het draait Android apps). Als alle televisies Google TV hebben zijn in principe altijd alle apps beschikbaar. Maar die monopolie en alle privacy in de handen van één of twee partijen, Amerikaans of uit welk land dan ook, dat is ook niet iets waar ik blij mee ben. Alleen zie ik het ook niet snel veranderen, want een app ontwikkelen voor 20 systemen gaat hem voor de meeste partijen niet worden. Of we moeten volledig over naar webapps, of crossplatform/universele talen.

[NaliXL]

De makers noemen specifiek de Vollaphone en de X en 22, de Fairphone 4 en de Google Pixel 3a. Ook zou het apparaat op PinePhones te gebruiken zijn

Ik neem aan dat het op véél meer telefoons te draaien is, mits er een werkende Linux kernel met de juiste drivers beschikbaar is?

[TheVivaldi]

Is ook zo, maar dit gaat over de nieuwste versie, 20.04. Op diverse andere toestellen is UT ook beschikbaar, maar dan nog de oude versie, 16.04. 20.04 komt voor de meeste daarvan later beschikbaar.

[wsy1]

Verkeerd gepost, reactie verplaatst.

[Reactie gewijzigd door wsy1 op 23 juli 2024 16:37]

[vancha]

Leuk, maar nog steeds niet daily-driver materiaal. Ik zit al jaren te wachten op een linux telefoon, maar blijkbaar is simpel bellen en sms'en vaak nog te veel gevraagd.
De aankondiging van libadwaita/libhandy, de GUI toolkit voor linux die applicaties zou kunnen laten schalen over verschillende schermgroottes was voor mij een lichtpuntje. We zouden op die manier applicaties éénmalig kunnen schrijven, en vervolgens kunnen gebruiken op zowel de desktop als mobiele apparaten. Het heeft in de tussentijd ook voor een groot aantal kwalitatief hoogwaardige applicaties gezorgt: fragments (torrent downloader), lollypop (muziek speler), foliate (pdf reader), gnome-builder (IDE) etc etc.
Het enige wat nu nog mist is een telefoon die de volgende basisfunctionaliteiten bevat: bellen, sms'en en minstens 1 dag batterijduur. Dit klinkt voor mij nog steeds als een mogelijkheid.
In al mijn enthousiasme heb ik helaas in het verleden op het verkeerde paard gewed (de Librem 5), maar ik hoop dat er nog een telefoon uit gaat komen die het mogelijk maakt linux ook op de mobiel te kunnen draaien, zodat we eindelijk de ervaring kunnen hebben waar zo veel mensen al zo veel werk en energie in hebben gestoken.

[choogen]

Interessante bijdrage. Ik begrijp alleen niet waarom je stelt dat een Linux-telefoon moeite heeft met bellen en sms'-en. Ubuntu Touch komt toch voort uit de Linux-distro Ubuntu? In het artikel staan vijf telefoons genoemd van drie verschillende producenten waar deze nieuwe versie van UT officieel op draait. Wil je ze zeggen dat de Volla Phones, Fairphone 4 en Pixel 3a dan niet kunnen bellen en sms'en?

[vancha]

Voor zover ik weet kunnen Ubuntu Touch telefoons geen linux desktop apps draaien (in ieder geval niet zonder gebruik van een tussenprogramma, dat officieel nog steeds niet als stabiele versie is uitgebracht: libertine). De "mobiel vriendelijke" desktop apps die ik in mijn post noemde kunnen daardoor niet draaien op de telefoons die je noemde, en ik denk dat ik daardoor deze telefoons niet per se als "linux" telefoons beschouwde in mijn vorige post. (mocht dit overigens wel gewoon kunnen dan heb ik het mis).
Mijn reactie sloeg op de telefoons die op dit moment wel libadwaita applicaties kunnen draaien, dus de pinephone, librem 5, en de postmarketos/debian telefoons.
De librem 5 kan niet stabiel bellen (purism forum staat vol met mensen met problemen met bellen). Voor de pinephone geld hetzelfde (https://gitlab.com/mobian1/issues/-/issues/447 lijkt volgens mij nog niet opgelost te zijn, en heeft effect op meerdere linux distributies).
De pixel 3a, die wel ubuntu touch draait, lijkt overigens ook geen betrouwbare bel-functionaliteit te hebben ovlgens https://github.com/ubports/ubuntu-touch/issues/2080 . Van alles wat een telefoon moet kunnen, mag er zich naar mijn mening *nooit* een probleem met deze basisfunctionaliteiten zijn. Als ik nu mijn android telefoon een dag niet zou kunnen gebruiken omdat er om wat voor reden dan ook (en verkeerde update bijvoorbeeld) "even" geen mogelijkheid om te bellen of sms'en is. Zolang dit kan vind ik de telefoon gewoon niet geschikt voor dagelijks gebruik.
Aan de andere kant, dit is de indruk die ik tot nog toe van deze telefoons heb gekregen. Ik heb mijn linux telefoon dus nooit binnen gekreken, en misschien is de praktijk volledig anders dan ik hier schets. Ik zou graag nog eens een pinephone (of ubuntu touch telefoon) willen proberen, maar dan wil ik eerst *of* mijn geld terug van purism, *of* een librem 5.

[choogen]

Dank voor je toelichting, ik begrijp nu wat je bedoelde.

Ik ben het helemaal met je eens dat de producenten van Linux-telefoons die nadrukkelijk niet op Android draaien allereerst moeten zorgen voor stabiele en betrouwbare basisfunctionaliteit zoals bellen en sms'-en. Zonder dat kan zo'n telefoon nooit een succes worden.

Ik ben mezelf al een tijdje aan het oriënteren op een mobiele telefoon die me in staat zou moeten stellen volledige controle te houden op de data die worden verstuurd richting de buitenwereld. De Pinephone en Librem 5 zijn in die zoektocht ook voorbij gekomen, maar helaas lijken beide projecten op een dood spoor te zijn beland (zoals jij zelf ook hebt ervaren). Momenteel overweeg ik eventueel een Sony Experia 10 IV met Sailfish OS erop, een Volla Phone 22 met een dualboot van Volla en Ubunto Touch of een Fairphone 4 met UT, maar mijn zoektocht is nog niet voorbij. Het zou ook nog een telefoon met een gede-googlede versie van Android kunnen worden (Calyx, Le OS, iodéOS, postmarket OS, etc.), maar op dit moment is mij nog niet duidelijk welk OS in die categorie de beste papieren heeft en waarin ze onderling precies verschillen.

[choogen]

-dubbelpost-

[Reactie gewijzigd door choogen op 23 juli 2024 16:37]