Het Nederlandse kabinet heeft een actieplan gepresenteerd waarmee er meer ict'ers en technici opgeleid worden en gaan werken. Zo wil het kabinet samen met het bedrijfsleven en het onderwijs krapte op de arbeidsmarkten tegengaan. Het Actieplan Groene en Digitale Banen heeft vier pijlers.
De eerste pijler uit het actieplan is dat de instroom van bètatechnisch onderwijs wordt verhoogd. Het kabinet wil bijvoorbeeld het 'maatschappelijke perspectief vooropzetten', waardoor mensen weten waar ze aan bijdragen als ze een technische of ict-studie kiezen. Daarnaast moeten er programma's in het vmbo en havo komen waarbij leerlingen de gelegenheid kunnen krijgen om technische werkvelden te verkennen en te ervaren.
Het kabinet wil ook de ontwikkeling van lerarenopleidingen voor technisch vmbo of mbo stimuleren en het wil de mogelijkheid verkennen om het aantal 'hybride docenten' te vergroten. Hybride docenten zijn leerkrachten die in het bedrijfsleven werken en daarnaast les geven. Verder wil het kabinet dat het onderwijs beter aansluit op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door het gericht ontwikkelen van mbo-certificaten en het integreren van techniek in andere disciplines om bijvoorbeeld zorgrobots te kunnen ontwikkelen.
Met de tweede pijler wil het kabinet de instroom vanuit de arbeidsmarkt behouden en vergroten. Zo moeten de arbeidsvoorwaarden binnen de technische en ict-sector verbeterd worden en moeten deze sectoren diverser en inclusiever worden. Een voorbeeld is dat potentiële werknemers meer perspectief moeten krijgen met 10-jarige leer-, werk- en inkomensperspectieven. Daarnaast moet er meer focus komen op om-, bij- en nascholing van werkenden en werkzoekenden 'uit bijvoorbeeld minder kansrijke sectoren'.
Met procesinnovaties en digitalisering hoopt het kabinet de derde pijler te bereiken, namelijk arbeidsproductiviteitsgroei. Het kabinet wil met programma's ervoor zorgen dat bedrijven sneller digitaliseren, wat de productiviteit moet laten groeien. "Een belangrijke belemmering zit niet in het gebrek aan innovatie, maar in de toepassing ervan", schrijft het kabinet. Die belemmering zou zijn dat bedrijven digitaliseren niet urgent genoeg zien, of niet genoeg kennis of kunde hebben om tot een businesscase te komen.
De laatste pijler gaat over het versterken van governance en het tegengaan van versnippering. Het kabinet zegt van plan te zijn om 'actiever en met meer focus dan voorheen aan de slag te gaan met het wegnemen van obstakels en het oplossen van knelpunten die het bij elkaar brengen van vraag en aanbod verhinderen'. De overheid moet volgens het kabinet de coördinatie en regie op zich nemen bij de aanpak van arbeidsmarktkrapte bij de klimaat- en digitale transitie. Om dit te kunnen doen, wil de overheid met partners samenwerken.
Het actieplan loopt tot 2030. Het huidige tekort aan personeel in techniek en ict kan de energietransitie, digitalisering en verduurzaming remmen, en de concurrentiepositie verslechteren, aldus het kabinet. Concrete voorbeelden die het kabinet noemt zijn lange wachtlijsten voor zonnepaneelinstallateurs, te weinig ict'ers voor innovatie in de zorg en onvoldoende elektromonteurs om het elektriciteitsnet te kunnen uitbreiden. In het tweede kwartaal van vorig jaar waren er 86.250 openstaande techniekvacatures en 35.950 ict-vacatures. Het actieplan moet helpen bij het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen met 55 tot 60 procent in 2030 en het realiseren van meer dan een miljoen ict-geschoolden.