De Duitse bewaarplicht voor telecomdata is in strijd met de Europese wet, zegt het Europese Hof van Justitie. Daarom haalt de regering die regelgeving nu uit de wet. De wet zou te algemeen zijn en gegevens zouden te lukraak worden verzameld.
De zaak die het Hof behandelde, draaide om het Telekommunikationsgesetz, een wet die in juli 2017 door de Duitse federale regering is ingesteld. Onder die wet werd het voor telecomproviders verplicht om verkeers- en locatiegegevens op te slaan van klanten. Twee providers, SpaceNet en Deutschland Telekom, spanden een rechtszaak aan omdat ze het niet met de wet eens waren. Die zaak liep tot aan de hoogste federale bestuursrechter. Dat Bundesverwaltungsgericht vroeg vervolgens aan het Europese Hof van Justitie om een uitspraak te doen. De rechter keek daarbij ook naar eerdere arresten rondom een nationale bewaarplicht, zoals de wet die in 2010 al was afgeschoten.
Het Europese Hof zegt nu in een uitspraak dat de huidige wet inderdaad in strijd is met het Europese recht. Er zijn twee belangrijke problemen. Ten eerste stelt de bestuursrechter, zoals wordt bevestigd door het Hof, dat het soort gegevens dat wordt verzameld, erg breed is. Op basis van die gegevens is het mogelijk om 'zeer precieze conclusies te trekken over het privéleven van de personen van wie de gegevens zijn bewaard'. Daar komt volgens het Hof bij dat de verzamelde gegevens onvoldoende zijn beschermd.
De Duitse wet is bedoeld om de openbare veiligheid te beschermen tegen 'zware criminaliteit en ernstige bedreigingen', maar daarvoor zijn de bewaarde gegevens te algemeen en niet gedifferentieerd genoeg, zegt de rechter. Het Hof laat wel ruimte voor een aanpassing van de wet, mits die aan de juiste waarborgen voldoet. Dat geldt bijvoorbeeld alleen als gegevens gericht worden gezocht 'op basis van objectieve en niet-discriminatoire factoren'. Ook moet er een gerichte bedreiging van de lidstaat zijn.
De Duitse federale minister van Justitie, Marco Buschmann, zegt blij te zijn met de uitspraak en noemt het 'een goede dag voor burgerrechten'. Hij wil de wet zo snel mogelijk afschaffen, zegt hij.