Op naar 100mm²: een kleine geschiedenis van grote telefooncamerasensors

Samsung presenteerde dinsdag zijn HN2-sensor voor telefoons. Die heeft een oppervlakte van ongeveer 98 vierkante millimeter en is daarmee de grootste tot nu toe. De trend van grotere camerasensors voor telefoons zien we nu een paar jaar en lijkt niet te stoppen.

Misschien had ik eerst koffie moeten nemen, bedacht ik me. Het was maandagochtend 27 februari 2012, bijna negen jaar geleden en in Barcelona zou die ochtend telecombeurs Mobile World Congress beginnen. In mijn mailbox was een bericht geploft waarvan ik zeker wist dat het niet kón kloppen. Daarin stond: "De Nokia 808 PureView heeft een grote 41-megapixelsensor met een Carl Zeiss-lens en een nieuwe oversamplingtechniek." Tot dan toe gingen telefooncamera's niet verder dan 12 megapixel. Nokia zal toch wel '14 megapixel' bedoeld hebben?

Maar nee: het ging echt om een telefoon met 41-megapixelcamera. En die camera was ook nog eens groot. In een tijd waarin de meeste telefoons camerasensors hadden van maximaal 15 vierkante millimeter, was dit een sensor van 85 vierkante millimeter.

Je zou denken dat Nokia hiermee de trendsetter was en dat daarna andere fabrikanten ook aan de slag gingen met grotere camerasensors. Maar nee, het zou nog jaren duren voordat smartphones grotere camerasensors zouden krijgen.

Het waarom en hoe van grotere sensors

De reden dat Nokia toen al en andere smartphonemakers ook nu steeds grotere camerasensors in hun telefoons willen, is eenvoudig. Een grotere sensor vangt meer licht en met meer licht kun je betere foto's maken.

Die voor begrippen van toen krankzinnig hoge resolutie van 41 megapixel was ook toen al niet nodig. De telefoon gebruikte informatie uit meerdere pixels voor één pixel op de foto: pixel binning. Dat was op de Nokia 808 en de latere Lumia 1020 uit 2013 puur een softwarekwestie. Dat is nu wel anders: nu zitten meerdere pixels met dezelfde kleur in groepjes bij elkaar op de sensor, bijvoorbeeld 2x2 of 3x3. De camerasensor is dus voorbereid op het combineren van de pixels.

Dat de Nokia 808 en Lumia 1020 geen trend hebben gezet, is logisch. Een grote camerasensor vereist veel van het ontwerp; er moet ruimte voor zijn in de behuizing, zowel op het gebied van lengte en breedte als op dat van dikte. De verdikking bij de camera was toen bij smartphones nog lang niet zo ingeburgerd als nu.

De reden dat fabrikanten later weer gingen kijken naar grotere camerasensors, is de groei van telefoons. Dat kwam door het groeien van schermen. In het 16:9-tijdperk gingen schermen al van 4" rond 2010 naar 5,5" rond 2015, maar toen de langere schermen kwamen, ging dat al snel naar schermen van 6" en groter. Niet alleen schermen, maar ook telefoons werden groter.

Die grotere telefoons hebben uiteraard een grotere inhoud en dus ruimte voor meerdere en grotere camerasensors en de benodigde lenzen. Na de Nokia Lumia 1020 hadden telefoons lange tijd maximaal camerasensors van rond 28 vierkante millimeter, ofwel het 1/2,3"-formaat.

De pioniers met grotere sensors

Er waren wel een paar experimenten met telefoons die een grote camerasensor hadden in een kleine behuizing, zoals de Panasonic CM1, voorzien van de 1"-sensor van een compactcamera. De eerste bekende smartphonemaker die een telefoon met grotere camerasensor maakte, was Huawei. De Chinese fabrikant voorzag zijn begin 2018 aangekondigde P20 Pro van een 40-megapixelcamera met een oppervlakte van ongeveer 43 vierkante millimeter.

Daarna ging het snel; voor goedkope telefoons kwamen er ook grotere camerasensors, zoals de Sony IMX586 van 30 vierkante millimeter en een resolutie van 48 megapixels. Die belandde in telefoons vanaf ongeveer 150 euro en zorgde ervoor dat elke telefoon een grote camerasensor aan boord kon krijgen. Ook kwam er een 64-megapixelsensor van ongeveer 38 vierkante millimeter, die ook in veel telefoons kwam.

Steeds grotere sensors in smartphones. Bron: Counterpoint Research

Omdat een hogere resolutie aanlokkelijk lijkt, kwam Xiaomi eind 2019 met de Mi Note 10, met 108-megapixelsensor van Samsung. Samsung gebruikte een opvolger daarvan in zijn Galaxy S20 Ultra van vorig jaar. Het zijn sensors van tegen 70 vierkante millimeter, met 108 miljoen kleine pixels van 0,8 micron. Er kwam ook een variant van de 108-megapixelsensor met nog kleinere pixels van 0,7 micron.

Behalve met de sensor met heel veel kleine pixels, begon Samsung ook met de ontwikkeling van grote sensors met pixels van een normaler formaat. De GN1 van vorig jaar heeft een resolutie van 50 megapixel met pixels van 1,2 micron en nu is er dus een variant met diezelfde resolutie, maar pixels van 1,4 micron: de GN2.

Apple zit inmiddels ook niet helemaal stil. De iPhone 12 Pro Max heeft een primaire sensor van 35 vierkante millimeter, een 12-megapixelcamera met 1,7 micron grote pixels. Dat is nog altijd een stuk groter dan de traditionele sensor van ongeveer 23 vierkante millimeter van de andere iPhone 12-modellen.

Telefoon	Jaar	Sensor	Resolutie	Oppervlakte	Optisch formaat
Nog niet bekend	2021	Samsung GN2	50MP	98mm²	1/1,12"
Nokia 808 PureView	2012	-	41MP	80mm²	1/1,2"
Huawei P40 Pro	2020	Sony IMX700	50MP	74mm²	1/1,28"
Samsung Galaxy S21 Ultra	2021	Samsung HM3	108MP	69mm²	1/1,33"
OnePlus 8 Pro	2020	Sony IMX689	48MP	60mm²	1/1,43"
Nokia Lumia 1020	2013	-	41MP	51mm²	1/1,5"
Samsung Galaxy A71	2020	Samsung GW1	64MP	43mm²	1/1,73"
Apple iPhone 12 Pro Max	2020	-	12MP	34mm²	1/1,9"
Samsung Galaxy A51	2020	Samsung GM1	48MP	31mm²	1/2,0"
Apple iPhone 12 Pro	2020	-	12MP	24mm²	1/2,5"
Google Pixel 4a	2020	Sony IMX363	12MP	24mm²	1/2,5"

Camerasensor in de iPhone 12 Pro Max

Wie de tabel bekijkt - hij is geenszins compleet, maar geeft een beeld van populaire camerasensors en telefoons - ziet dat de grootte en de resolutie lang niet altijd corresponderen. Een 48-megapixelcamera kan een sensor hebben van 31 vierkante millimeter, zoals in veel goedkopere telefoons als de Galaxy A51 van Samsung, maar een 48-megapixelsensor kan ook een twee keer zo grote oppervlakte hebben, zoals in de OnePlus 8 Pro.

Camerasensors voor telefoons zijn in de afgelopen jaren dus steeds groter geworden, maar daar zit een limiet aan. Als de sensor groter is, moet bij dezelfde beeldhoek de lens verder weg zitten, dus moet de telefoon dikker zijn om de camera te huisvesten. Veel telefoons hebben daarom al stevige verdikkingen voor de camera. Ook passen telefoonmakers de beeldhoek licht aan. De Samsung Galaxy S21 Ultra heeft bijvoorbeeld een 24mm-beeldhoek in 35mm-equivalent, terwijl de S21, die voorzien is van een kleinere sensor, een 26mm-beeldhoek heeft. Huawei doet iets vergelijkbaars met de P40 Pro, met een 23mm-lens.

Dat is geen nieuw probleem; de Nokia 808 en Lumia 1020 hadden al een behoorlijke verdikking voor de camera en nu keert hetzelfde probleem terug. Er zijn oplossingen; bijvoorbeeld periscopische lenzen om het beeld een kwartslag te buigen, zoals nu bij camera's met telelenzen in telefoons gebeurt. Ook is het mogelijk om de grote sensor te voorzien van een ultragroothoeklens, waardoor het brandpunt omlaag kan en de telefoon niet zo dik hoeft. Dat zou misschien verschuiven wat wij zien als 'primaire camera' op een telefoon.

Daar komt bij dat de grootte van de sensor maar één deel is van een camerasysteem voor telefoons. Ook de lenzen spelen mee. Achter de camera zit verder een image signal processor die de beelden moet verwerken. Dan is er nog een autofocussysteem. De soc heeft neurale kernen om bewerkingen aan te passen aan de hand van beeldherkenning en er is andere software die een grote invloed heeft op het eindresultaat dat uiteindelijk op het beeld van je telefoon verschijnt.

Maar het is lastig vechten tegen natuurwetten. Als al het andere gelijk blijft, vangt een grotere sensor meer licht op dan een kleinere. Inmiddels is het knap lastig om een telefoon te vinden met een kleine primaire camera en dat is hopelijk winst voor iedereen.

Nokia Lumia 1020, 2013

Dit artikel kun je gratis lezen zonder adblocker

Alle content op Tweakers is gratis voor iedereen toegankelijk. Het enige dat we van je vragen is dat je de advertenties niet blokkeert, zodat we de inkomsten hebben om in Tweakers te blijven investeren. Je hoeft hierbij niet bang te zijn dat je privacy of veiligheid in het geding komt, want ons advertentiesysteem werkt volledig zonder thirdpartytracking.

Bekijk onze uitleg hoe je voor Tweakers een uitzondering kunt maken in je adblocker.

Ben je abonnee? Log dan in.

Reacties (75)

Zijn er Tweakers die zouden klagen als de telefoon geheel iets dikker (en zwaarder) was door het camera eiland weg te werken met bijv een dikkere batterij?

Nee, nooit begrepen waarom geen fabrikant het aandurft om een flinke accu in een telefoon te zetten. 10Ah moet toch kunnen in een iets dikker telefoon.

Aan de andere kant; ik ken heel weinig mensen die geen hoesje hebben. Een hoesje heeft, uiteraard, een uitsparing voor het camera-eiland. Waar dat gedeelte van mijn S10 lite uitsteekt, ligt het dieper en beschermd door het hoesje en heb ik weer een vlakke achterkant. Dus het geklaag over zo'n bult heb ik ook nooit begrepen.

Ik begrijp het wel: super lelijk die bult en totaal onnodig. Doen ze er alles aan om een mooi design te maken dan hoef ik echt geen lelijk plastic hoesje eromheen. dikkere gsm meer accu. is mooier en je doet langer met je gsm. eigenlijk alleen maar voordelen. Waarom doet geen enkele fabrikant dit???

en je doet langer met je GSM

hierom doet geen enkele fabrikant dat . Grote batterijen zijn zwaar, duur en gaan lang mee. in de winkel voelt een dunnere telefoon gewoon meer premium aan.

[Reactie gewijzigd door dec0de op 24 februari 2021 11:24]

Ik heb eigenlijk nog nooit een smartphone in een fysieke winkel gekocht. Misschien ligt het aan mij, maar ik weet niet hoe relevant dat "in de winkel aanvoelen" nog is.

Ik hoef niet per sé de specifieke telefoon te zien die ik aankoop. Ik vind het wel fijn om te zien hoe een bepaalde techniek nu in het echt werkt. De afgelopen jaren hebben we toch wat veranderingen gezien waar je soms vraagtekens bij kan zetten. Denk hierbij aan de notch/gat in scherm voor front facing camera of aan schermen met ronde zijkanten.

Ik koop zelf geen vlaggenschip toestellen, maar ik kan me best voorstellen dat als jij 1000 euro voor een telefoon betaald, dat je hem eerst eens even wil proberen.

Misschien is het dat ik zelden de nieuwste snufjes koop en inmiddels bij een ander wel gezien heb wat het inhoudt. Laat ons ook niet doen alsof de mainstream smartphone de laatste 10 jaar erg veranderd is. Het is een plat, glazen ding. Sommige kantjes van plastic/metaal. En ze groeien alleen maar. Daarmee heb je het wel wat gehad.

Enkele maanden terug een iphone 12 mini besteld, ondanks dat ik al jaren geen iphone mee in de hand heb gehad. Als het niet bevalt, terugsturen binnen termijn.

Ik vind dat de laatste 10 jaar er wel zeker veel veranderd is.
In 2011 kocht ik de Galaxy S. Toen het vlaggenschip.
in 2013 de Xperia P, die was toen de beste koop (had als student weinig budget) maar veel kleiner, ergens een stap terug.
in 2015 de Galaxy S5. Die had een veel betere camera, groter scherm, was sneller.
in 2017 haalde ik de Galaxy S7. Die had ook weer een flink betere camera, kon mooi in slowmotion filmen.
in 2019 haalde ik de Galaxy S10. Dit is voor het eerst dat ik echt het idee heb dat de upgrade de meerprijs niet waard was. De camera was iets beter, het scherm iets groter, maar eigenlijk vind ik deze geenszins een nuttige upgrade. Ik mag inmiddels weer verlengen en ik denk dat ik nu gewoon voor een Sim only ga totdat mijn S10 de geest geeft. Maar als ik mijn Galaxy S10 vergelijk met de Xperia P of de Galaxy S, dan vind ik echt wel dat de modernere smartphone een stuk prettiger in gebruik is.

[Reactie gewijzigd door Michael_OsGroot op 24 februari 2021 15:25]

Maar puur over handgevoel? Dat die chip op 7nm of 16nm is gemaakt voel je niet. Dat er een andere DAC in zit voel je niet. 512MB of 6GB RAM? voel je niet.

De oorspronkelijke stelling waar ik op inging was "voelt meer premium aan". Een galaxy A71 van 2019 is een plat ding met een glazen voorkant en een plastic achterkant. Een Galaxy S3 van 2012 is een plat ding met een glazen voorkant en een plastic achterkant. Hell, een HTC HD2 van 2009 is een plat rechthoekig ding met afgeronde hoekjes, glazen voorkant en plastic achterkant.

Ze zijn gegroeid, de randjes rond het scherm zijn dunner geworden en er zijn een paar fysieke knoppen verdwenen. Maar de basisvorm is echt gewoon hetzelfde. Je zou die HTC HD2 kunnen zien liggen en misschien wel geloven als ik zei dat het een model van 2018 was.

Oh check, daar had ik overheen gelezen. Nee qua handgevoel vind ik er zelfs achteruitgang in zitten. Die S10 die ik nu heb is net te groot, en ik ben ook niet echt fan van die curved randen bij het scherm.

Bij een dagelijks gebruiksproduct waar ik 2+ jaar mee doe, wil ik toch wel graag weten hoe die er nou in het echt aanvoelt en er uit ziet.

Niet dat ik em daar ook koop, fysieke winkels zijn simpelweg te duur als je een beetje bekent bent met de online prijzen.

[Reactie gewijzigd door D4NG3R op 24 februari 2021 11:22]

Zolang ze breken gaat er bij mij een hoesje rond hoor. Eén onoplettendheid en 800 euro (of misschien zelfs 1000) naar de vaantjes. Neen, danku, dan mag het nog zo'n mooi design zijn, het hoesje gaat errond.

Leuk voor Tweakers maar 't gros van de consumenten kijkt naar wat ie mooi vind en koopt dat. Apple hoeft zich al helemaal geen zorgen te maken want mensen die per se een iPhone willen vallen echt niet over de accu capicteit. Toch zou ik een dikke telefoon met grote accu zo kopen

Ik vind alle telefoons van een afstandje vrij veel op elkaar lijken. Het zijn allemaal rechthoekige dingen. De plaats van de camerabult is inmiddels bij de overgrote meerderheid naar de linker bovenhoek verschoven. Van een mooi design zou ik niet meer praten. Ik ga dan toch liever voor praktisch met een siliconen hoesje erom heen, dan voor uiterlijk.
Het hoesje voorkomt schade bij een val en wiebelen als hij plat op tafel ligt en lelijke vingerafdrukken op de glazen achterkant.

Een hoesje is nodig omdat de achterkant van de telefoon niet meer vervangbaar is. Doe mij maar een dikkere telefoon, betere camera en een vervangbare achterkant.

Ik heb hier nog een K10000pro liggen. Die heeft zoals de naam impliceert een accu van 10Ah.
Telfoon houd het ook rustig een weekje of anderhalf uit.

ja doe mij die maar!

stuur maar een pm.

koop hem liever nieuw. Oh wacht niet meer leverbaar....

daarom: stuur maar een pm als je hem wilt.

de nieuwe versie is dit: https://oukitel.com/pages/oukitel-wp6

Cool stuff !

Ik ben geen kenner, maar zijn telefoons niet gebonden aan bepaalde regels voor wat betreft maximale accugrootte? Dat geldt wel voor laptops volgens mij, of op zijn minst als je ermee wilt reizen.

De meeste luchtvaartmaatschappijen stellen hun bovengrenzen aan lithiumbatterijen op 100Wh per apparaat/pack. Daarboven wordt het te risicovol om een lithiumvuurtje te proberen doven met gewoon water. Dat wordt wel echt een joekel van een telefoon aan de huidige energiedensiteiten, met ruwweg 27000 mAh.

Haha. Daar heb je gelijk in. Dan zal het wel loslopen inderdaad.

Nee, nooit begrepen waarom geen fabrikant het aandurft om een flinke accu in een telefoon te zetten.

Durven ze wel, maar de markt hiervoor is klein en het levert waarschijnlijk maar heel beperkt extra winst op. Extra accu kost geld en het extra gewicht moet vervoerd worden wat ook extra geld kost. Als het geld opleverde hadden ze het natuurlijk wel gedaan. Wij 'Tweakers' zijn maar een piepklein deeltje van de markt.

[Reactie gewijzigd door Dorstlesser op 24 februari 2021 14:07]

Zou het dan ook geen gek idee zijn om op plaatsen waar de verdikking van het toestel geen interne functionaliteit biedt een extra versteviging aan te brengen, zodat het toestel in zijn totaliteit ook wat robuuster wordt.
Ik vind persoonlijk de grote platte toestellen minder. Maar dat is natuurlijk een eigen mening.
Voor mij mogen ze gerust wat steviger worden ten voordele van een goeie batterij, camera en snelheid.
Grootte van het scherm vind ik minder belangrijk.

Ik heb er eentje gehad oukitel k10.000 was wel idiaal, ik kon er een 2 tot 4 weken mee doen zonder op te laden, hij was wel iets groter en loper en zwaarder, maar het was wel fijn tot hij viel en het glas brak.

Niet alleen het camera eiland, maar ook al die extra lenzen en sensoren aub. Voor mij is een smarthphone een telefoon met een camera, niet andersom.

Ik denk dat dat aardig aan het veranderen is. Wanneer ik kijk naar wat ik met mijn telefoon doe, dan zie ik dat ik videobellen, radio luisteren en fotograferen meer gebruik dan telefoneren. Een apparaat zonder telefoon functie zou ik nog steeds kunnen gebruiken. Een apparaat zonder camera zou ik overslaan, omdat het niet meer bij mijn behoeften past.

Begrijp me niet verkeerd, het minste wat ik met m'n telefoon doe is (traditioneel) bellen en één camera (of eigenlijk één per kant) is voor mij ook essentieel. Maar net zoals ik geen audiofiel ben en gewoon muziek/podcasts wil luisteren zonder interesse in loss-less audio of een betere DAC, ben ik ook geen fotograaf. Als ik zie welke opties en instellingen de enkele camera op mijn Fairphone 3 al heeft... raak ik door de bomen het bos al kwijt.

Helaas worden de specificaties voor je bepaald, maar voor mij heeft de ideale telefoon:

een 6" FHD OLED scherm (niet te veel pixels die ik zonder vergrootglas toch niet kan zien en alleen maar aangestuurd moeten worden)
een grote (verwisselbare) accu >4500 mAh
goede en snelle vingerafdruksensor aan de achterkant
1 camera met grote sensor (goed bij minder licht en snel kunnen focussen)
ongeveer 64 GB geheugen
dual sim + SDHC slot
3.5" audio jack & stereo speakers
USB type C
geen bloatware & unlocked bootloader
updates voor minimaal 5 jaar

dus niet:
meerdere lenzen/camera's, overkill aan geheugen/opslag en processorkracht, draadloos laden etc.

Tja, zo zie je maar weer waarom een enkel product nooit iedereen kan behagen. Ik ben het voor een groot deel wel met je eens, maar die optie voor meerdere lenzen en cameras wil ik juist heel graag hebben (samen met meer geheugen). Maar ja, ik ben dan ook amateur fotograaf. Die unlocked boot loader interesseert mij dan weer niet zoveel.

Zeker wel, het is natuurlijk een persoonlijk iets maar ik ben helemaal geen fan van deze groter groter groter trend. Heb nu een iPhone 11 en vind deze eigenlijk net iets te groot en te zwaar. Als ik vorige jaar had geweten dat de iPhone SE eraan kwam had ik daarop gewacht.

Eens, ik had ook liever het formaat van de SE gehad dan de 11. De dikte vind ik echter niet het probleem, maar het feit dat ik deze niet makkelijk met 1 hand kan bedienen.

Ja zeker, ding is zwaar genoeg en meer batterij heb ik niet nodig, betere camera mag wel

Meer sporten en trainen! Dan til je ze met gemak op!

Ik heb sinds kort een S21, en ik dacht: Geen glazen achterkant meer, dus misschien kunnen we het wel zonder hoesje stellen! Conclusie, nee dat is onmogelijk, iig als je de telefoon weleens gebruikt wanneer hij op een bureau / tafel ligt. Want door het camera eiland kantelt hij alle kanten op bij gebruik, en moet je dus een hoesje/case hebben om de achterkant vlak te maken.

Maar goed, ik zou ook niks tegen een iets mindere camera hebben, dan wel iets dikker zodat het geheel vlak is aan de achterkant, en een wat kleiner scherm.

Ik niet. Ik heb een telefoon met een bovengemiddeld grote accu en dat is toch wel erg fijn. Jaren terug heb ik op mijn Galaxy S5 zelfs een 9000mAh accu gehad, heerlijk, 2x per week opladen maar het werd er natuurlijk niet het dunste telefoontje van

Als het "nadeel" van een betere camera zou zijn dat een telefoon een grotere accu heeft, en daarmee wat dikker/zwaarder is, heb ik daar geen problemen mee. Ik heb mijn telefoon als gebruiksvoorwerp, niet als mode accessoire.

Hier niet. Heb m'n oude Lumia 920 achter me in de kast liggen en die is een flink stuk dikker (8 vs.11mm, net zo breed maar wel korter) en zwaarder dan m'n huidige Nokia 9 maar nog steeds één fijn de fijnste telefoons die ik heb gehad qua gevoel.

Dit is de ideale oplossing. Een tussenoplossing is om dat camera eiland groot genoeg te maken en centraal te positioneren zodat de telefoon nog (redelijk) in balans ligt op tafel.

Ikzelf niet. Maar! Ik heb tegenwoordig wel altijd een hoesje/bumper om mijn mobiel heen waardoor de achterkant weer plat wordt.

Andersom gedacht heb je een 'gat' in je bumper. Misschien verlies je dan beeld of kwaliteit door het 'gat' waardoor de camera heen moet? Geen idee eigenlijk.

Dus eigenlijk 1cm²

[Reactie gewijzigd door Damian op 24 februari 2021 10:06]

Om die 100 mm² te vergelijken met conventionele digitale camera's heb ik even wat cijfers van Wikipedia geplukt.

Een Nikon Z7 (EVIL-camera) heeft een 35.9 mm × 23.9 mm Full-frame sensor, ofwel 858 mm². Andere full-frame camera's (dSLR of EVIL) zitten daar in de buurt. Zelfs de sensor in een APS-C camera heeft als snel 370 mm².

Echt interessant wordt het natuurlijk als je een smartphone met een medium-format-camera als de Fujifilm GFX 50S vergelijkt: deze heeft 43.8 mm x 32.9 mm, ofwel 1441 mm².

Dat laat zien dat er wat sensorformaat betreft nog heel veel ruimte is tussen een smartphone en een camera. We zullen zien of de toekomst een compromisloze oplossing kan brengen: het buitenformaat en de software van een telefoon, het sensorformaat van een camera.

[Reactie gewijzigd door 84hannes op 24 februari 2021 15:14]

Je hebt daarentegen ook gewoon 1" sensoren in goede camera's en daar komen telefoons wel dichter bij in de buurt. Het kan altijd beter, maar het is al een stuk beter dan het ooit was.

Je hebt daarentegen ook gewoon 1" sensoren in goede camera's

Ik heb de 1"-sensoren weggelaten om diverse redenen:

• De naam is verwarrend, al heb ik inmiddels uitleg gevonden waarom 1" gelijk staat aan 16mm diagonaal, dus een sensor van grofweg 116mm.
• 1" sensoren zijn, zoals @Ovni al stelt, op uitsterven na dood. Graag verwijs ik u door naar bijvoorbeeld de Nikon 1, (2011-2018), vernoemd naar deze misleidende naam.
• De maat van de sensor is in afnemende mate bepalend voor de prijs van een camera. Een klein voorbeeld: toen ik in 2018 een opvolger van mijn crop camera zocht kon ik een D610 van 5 jaar oud vinden voor €1400, een redelijk oud model dus. Eind 2020 zou ik voor dat geld een Nikon Z5 kunnen kopen die datzelfde jaar was uitgebracht. Een 1"-sensor op een losse camera heeft dan ook weinig toekomst.

De vergelijking tussen "goede camera's" en "telefoons" suggereert dat telefoons niet goed zijn. Ik heb bewust geen waardeoordeel aan telefoons of (dSLR/EVIL/compact/p&s)-camera's gegeven.

[Reactie gewijzigd door 84hannes op 24 februari 2021 13:49]

het licht moet bij een smartphone zowat door een spelde knop, bij een compact camera is de lens grof weg een factor 25x groter waardoor er veel meer licht op de sensor valt. Waar door je vele sneller sluiter tijden aan kan of in donkere situaties foto's kan maken.
raw formaat foto is dan niet mogelijk om dat de lens deformaties zo ie zo gecorrigeerd moten worden.

Zolang de lens niet groter wordt heb je helemaal niet zo veel aan die grotere sensor, want het aantal fotonen wordt er niet meer door waar door het ruis niveau gelijk blijft

Klopt.
De reden dat 1 incher dan ook een uit stervend ras zijn, net als de mft's.

De telefoon heeft de P&S overgenomen en hierboven staat voor een deel keurig hoe dat zo heeft kun gebeuren; koppel hierbij de Ai ontwikkelingen en je ziet dat de gemiddelde consument genoeg heeft aan een foon.

De verwachting in de fotowereld is dan ook dat 24x36 de standaard wordt. (Kleinbeeld camera's die nu Full Frame worden genoemd). Hasselblad, Fuji en Phase One blijft een niche. Die Full Frames hebben een flink formaat door de lenzen en zijn dus voor beroeps en liefhebbers.

Ergens was dat gegeven eens het begin van een OS genaamd Android.

Alleen vergelijkt dat voor geen meter met 55mm² en 100mm² net zoals een 16:9 en een 18:9 scherm en niet een 2:1 of een 32:9 en 32:10 scherm.

Yup, maar leek me heel verwarrend om dat door elkaar te gaan gebruiken

De gewone compactcamera heeft de smartphone al opgegeten, maar nu komen de compacts met een 1" sensor en groter al aan de beurt.
Voor echt kwaliteitsverschil zal je straks naar de fullframe camera's met grote lenzen moet gaan.

En die worden ook steeds kleiner. Kijk maar naar de R reeks van Canon met de nieuwe 75-200mm "bierblik" lens.

Smartphone foto's vallen al gauw door de mand op een goede 4k monitor. Maar voor op telefoonschermen is er amper verschil te zien.

de Grotere sensor zorgt er niet voor dat je minder ruis krijgt. de kleine lens is en blijf de beperkende factor in de telefoon, Door een kleine lenzen komen een factor 25 minder fotonen als een RX100 of zo. Wat dus resulteer in een langere sluiter tijd of meer ruis

Je bedoelt dat de smartphone de compactcamera al heeft opgegeten Maar ik snap wat je bedoelt.
Er is echt wel een zeer groot gat tussen 1" en fullframe (35x24mm) als het gaat om pure image quality.
Je bent ook nog afhankelijk van het glas wat je ervoor zet, dus opzichstaand zijn grotere sensoren altijd een beter idee, maar je komt onherroepelijk in de knoei met de ruimte en het glas; ik heb eigenlijk totaal geen idee hoe goed de kwaliteit van het relatief platte glas is in een smartphone camera, maar het zal zeker niet van de kwaliteit zijn van een luxere compactcam, daar is het glas gewoon veel te klein/voor. Maar ja, het slijpen en de coatings zullen vast ook allemaal wel beter en beter worden.
Wat mij betreft is het wel ok hoe de trend gaat; de smartphone heeft iedereen altijd wel bij zich en je beste camera is degene die je bij je hebt, maar mensen die toch graag een apart apparaat willen voor een specifieke toepassing kunnen nog steeds gewoon een compactcam kopen. Ik denk niet dat dat snel gaat veranderen. Vergeet ook niet dat de echt goeie camera's in smartphones zitten in het segment dat niet iedereen kan/wil betalen. Een smartphone van 200 euro en een compactcam los erbij van 300 euro is dan in hun ogen nog altijd "beter" dan een smartphone van 800 euro met die "highend" camera.
Wat mij betreft is een UWA+macrofunctionaliteit, een reguliere camera en een 3 of 5x telecamera genoeg. 10x zoom, diepte of TOF camera's of aparte macrocamera's kunnen wat mij betreft allemaal achterwege blijven. Maar voor ieder wat wils blijkbaar

Je bedoelt dat de smartphone de compactcamera al heeft opgegeten

offtopic:
Nederlandse taal is flexibel. In dit geval denk ik dat de zin correct was, maar buitengewoon verwarrend. Als jij vraag: "Wat heeft Max als laatste gegeten?" dan zou het antwoord "Het toetje heeft Max als laatste gegeten." niet een heel vreemd antwoord zijn.

offtopic:
De gewone compactcamera is al opgegeten door de smartphone.

Ik ga liever vandaag dan morgen nog terug naar een moderne versie van de nokia 1020 met windows als het de apps zou supporten die ik nodig heb...

Wat een heerlijke telefoon was is dat :

Windows werkte lekker ondanks de niet zo sterke proc en beperkt geheugen.
Foto's waren super.
Beeldstabilisatie op 1080p was subliem vanwege de enorme overscan.

En het hoesje met extra accu en grip met knop maakte het een genot om foto's te maken.

Het ding was zijn tijd te ver vooruit denk ik...

[Reactie gewijzigd door hatex op 24 februari 2021 10:53]

Jepp, hier ook met veel tevredenheid gebruikt.

Uiteindelijk de 1020 moeten vervangen door traagheid en einde support.
Keek echt uit naar de 1030/1040, helaas zijn die nooit uit gebracht.

Toen maar naar een 950XL gegaan wat ook een prima vervanger was.
Daarna naar de Nokia 9 overgestapt.

De Nokia 9 vind ik echt minder werken. (zeker ook door de vele vastlopers)

De Nokia 9 vind ik echt minder werken. (zeker ook door de vele vastlopers)

Ik ben blij dat ik reviews heb afgewacht voordat ik een Nokia 9 kocht. Toch staat het idee me wel aan: een grotere effectieve sensor maken door meerdere kleine sensoren te gebruiken. Dit wordt met radiothelescopie ook vaak gedaan, al is dat niet helemaal vergelijkbaar. Waarschijnlijk is dit de enige manier om in de toekomst betere beelden met een compacte telefoon te maken.

Goed artikel Arnoud!
Leuk zo'n stukje met een behoorlijk persoonlijke invalshoek.

Even kijken of ik het snap: Deze sensor is bijna 1 x 1 cm (oftewel 100 mm2). Volgens de tabel van Counterpoint heeft de S20 Ultra een sensor van 1/1.33 in = 1,91 cm. Er staat niet bij of dat de diagonaal, de lange zijde of het oppervlak is, maar in alle gevallen is dat veel groter, toch? De Galaxy Note 8 zit al op 98 mm.

Helaas is de inch maat niet de directe diagonaal. Dat maakt het enorm verwarrend. Dit heeft te maken met de history van videocamera's. Vroeger gebruikte men beeldbuizen om een beeld te projecteren. Een 1 inch buis gaf een beeld met een diagonaal van 16mm. Bij de overgang naar digitale sensoren zijn ze die inch maten blijven gebruiken. Grofweg moet je 2/3 nemen van de inchmaat voor de werkelijke diagonaal.

Dank, dat helpt!

Het is ook precies de reden dat we het omrekenen naar vierkante millimeter, want die inches zijn al raar, maar die rare breuken als 1/1,33" is natuurlijk helemaal verwarrend

Wat ik op dit moment jammer vind, is dat als je de telefoon in niet in landschap mode houd, je een verticaal beeld krijgt. Mensen zouden het mogelijk kunnen instellen dat ook als je de telefoon verticaal houdt, de video bijvoorbeeld gewoon breedbeeld is. Is het de sensor? Is het 't optiek gedeelte? Waarom kunnen mobieltjes nu als je ze verticaal houdt nog steeds niet gewoon breedbeeld filmen? Voor video bedoel ik dan. Bij fotografie is Portret mode als ik dat goed spel, bij de telefoon verticaal houden zoals je een mobiel normaal vasthoudt, wel weer belangrijk. Waarom op dit moment nog niet die mogelijkheid?

Het is een video op YouTube met zeer verdrietige muziek, het heet Vertical Video Syndrome.
https://www.youtube.com/watch?v=f2picMQC-9E

Waarom kunnen mensen niet kiezen bij het video maken om de telefoon gewoon zo te houden in de hand zoals normaal, zonder de telefoon in sommige situaties moeilijk in de breedte horizontaal te houden?

Waar zit 't technisch probleem? Maar als je terugleest zie je dat ik die vraag al stelde.

Wil je dat de sensor automatisch meedraait? Of wil je dat er vierkante sensoren gebruikt worden, zodat je beiden (met verlies) kunt gebruiken? Of het ergste: een vericale sensor een horizontaal beeld laten opnemen (enorm verlies).

De Moto One Action doet dat, mogelijk ook andere (Motorola/Lenovo) toestellen.

Wat mij betreft kunnen die sensoren en lenzen niet groot genoeg zijn, als amateurfotograaf is het wel handig een goede camera altijd uit de zak kunnen te halen. Ik maak me wel een beetje zorgen over het lensglas dat in dat geval groter en misschien ook dunner kan worden, want dat beschadigt en breekt waarschijnlijk eerder.

Het voordeel van een telefoon is dat die qua beeldverwerking goed doen, meerdere exposures tegelijk verwerken, AI, etc. kan direct toegepast worden waar je soms met systeemcamera's echt eerst naar huis wil om de RAW's te bewerken.

Je hebt met een telefoon d.m.v. je processor en internetconnectiviteit gewoon krachtigere tools tegen een relatief lage investering.

[Reactie gewijzigd door Dedun op 24 februari 2021 12:50]

Misschien dat ik het gemist heb, maar ik lees geen woord over diffractie. En dat is een belangrijke kwestie als het gaat over camera's met veel Megapixels. Daarvoor is een grotere sensor of lichtsterkere lens nodig (of beiden). Diffractie bepaalt voornamelijk de hoeveelheid detail die een camera kan weergeven.

Diffractie is een effect dat optreed bij een klein diafragma, wat heeft dat met de detailscherpte van een lichtsterke lens te maken? De scherpte (detailweergave) van een lens wordt bepaald door het optisch ontwerp en de juiste focus. Hoe groter de diameter van de lens, hoe minder diffractie

[Reactie gewijzigd door Jan Onderwater op 24 februari 2021 14:40]

Op het moment dat de airy disk groter wordt dan de pixel ga je daar last van krijgen. Vandaar dat pixelformaat en diafragma daar beiden invloed op hebben.

AFAIK hebben Cameras in smartphones geen diafragma

De meesten hebben inderdaad geen diafragma wat versteld kan worden, maar iedere lens heeft een pupil met een bepaalde diameter. Vandaar dat er ook bij telefooncamera's gewoon f/1.8 of zo bij staat.