Wifi-organisatie start met certificeren wifi 6-apparaten

De Wi-Fi Alliance kondigt de officiële start van het certificeringsprogramma van wifi 6 aan. Wifi 6 biedt nieuwe functies en moet verbeterd bereik en hogere snelheden bieden. Apparaten met het wifi 6-certificaat voldoen aan de eisen die de alliantie stelt.

De aankondiging markeert de officiële start van de certificering van wifi 6-apparaten, maar in feite gaat het om een formele stap, want apparaten met ondersteuning voor de wifistandaard verschenen al. Dit jaar zullen er geleidelijk aan meer apparaten met ondersteuning voor wifi 6 uitkomen. De Galaxy Note 10 en Note 10+ van Samsung zijn de eerste smartphones die bijvoorbeeld Wi-Fi Certified 6 zijn. Daarnaast adverteren verschillende fabrikanten met wifi 6-ondersteuning. Zo stelde Apple tijdens de recente iPhone-keynote dat de iPhone 11 en iPhone 11 Pro-modellen compatibel zijn met wifi 6 en ook verschenen er al diverse wifi 6-routers.

Wifi 6 werkt via 802.11ax-radio's. Deze nieuwe radio's zijn de zesde generatie van 802.11 en dus noemt de Wi-Fi Alliance de nieuwe standaard wifi 6, zo bleek vorig jaar al uit het nieuwe naamgevingschema voor wifi. Volgens schattingen van de alliantie is wifi 6 ongeveer dertig procent sneller dan wifi 5. De eerste fabrikanten van 802.11ax-routers claimen een totale maximale theoretische bandbreedte van 11Gbit/s, maar in de praktijk zal deze bandbreedte een stuk lager liggen.

Enkele features van wifi 6. Afbeelding door Wi-Fi Alliance

Wifi 6 maakt gebruik van orthogonal frequency division multiple access, ook wel ofdma. Deze techniek neemt een wifikanaal en splitst dit op in verschillende, kleinere signalen. Deze signalen worden resource units, of ru's genoemd. Via deze ru's kan een router met verschillende apparaten tegelijk communiceren door aan ieder apparaat een resource unit toe te wijzen.

Hierdoor kunnen diverse kleine datapakketten tegelijk worden afgehandeld, waardoor gebruikers niet meer op elkaar hoeven te wachten. Een groot deel van het dataverkeer op een netwerk bestaat uit kleine pakketten, waardoor ofdma voor een flink lagere netwerklatency moet zorgen. Daarnaast bieden ru's een flexibele bandbreedte. Zo krijgt een apparaat waarop 4k-video wordt gestreamd bijvoorbeeld meer bandbreedte toegewezen dan een telefoon waarop enkel de Twitter-app wordt gebruikt.

Ofdma werkt samen met een andere functie van wifi 6, mu-mimo. Deze techniek wordt ook wel multi-user multiple input multiple output genoemd. Mu-mimo maakt het eveneens mogelijk om met verschillende apparaten tegelijk te communiceren, door gebruik te maken van beamforming. De voorganger van wifi 6, wifi 5 of 802.11ac, had deze techniek al, maar de mu-mimo-ondersteuning heeft een upgrade ontvangen. Voorheen konden alleen downlinks verdeeld worden over vier verschillende streams. Met wifi 6 wordt dit aantal opgehoogd naar acht streams, en worden zowel uplink- als downlinkstreams ondersteund. Mu-mimo is vooral effectief op lage en gemiddelde afstanden, waar ofdma werkt op alle afstanden.

Beamforming met wifi 5 versimpeld uitgelegd. Afbeelding door Netgear

Ook nieuw in wifi 6 is target wake time. Door twt kan een ax-router communiceren met smartphones en iot-apparaten over wanneer en hoe vaak ze wakker moeten worden om data te ontvangen. Hierdoor zullen apparaten niet continu op zoek zijn naar datastromen, wat moet leiden tot een lager verbruik en verbeterde accuduur. Daarnaast zullen datatransmissies efficiënter zijn, wat tot meer bruikbare bandbreedte voor andere apparaten op het netwerk moet leiden.

Verder moeten 802.11ax-routers een verhoogd bereik en een betere reactiesnelheid bieden op respectievelijk het 2,4GHz- en het 5GHz-kanaal. De 802.11ax-routers gebruiken 160MHz-kanalen op 5GHz, wat in theorie hogere snelheden oplevert. Wifi 6 maakt bovendien gebruik van 1024-qam. Dit houdt in dat er 1024 combinaties van fase en amplitude over dezelfde frequentie kunnen worden gestuurd, wat gelijk staat aan 10bit aan data. Hiermee wordt bandbreedtegebruik extra geoptimaliseerd. Wifi 5 ondersteunde 256-qam.

Reacties (26)

Wi-Fi 6 maakt bovendien gebruik van 1024-qam-modulatie. Dit houdt in dat er 1024 signalen over dezelfde frequentie kunnen worden gestuurd

Das niet helemaal wat QAM doet. Bij QAM modulatie wordt er op de frequentie (de drager) een 'symbol' gezet. Dit is een virtuele pijl in een quadrant waarbij de pijl een lengte (amplitude) heeft en een rotatiehoek (phase) ten opzichte van de X/Y as. Bij QAM16 zijn er in totaal 16 verschillende mogelijkheden en derhalve kunnen er per symbool (combinatie amplitude en fase) kunnen er 4 bits ge-encode worden. Bij QAM32 is dat 5 bit, bij QAM64 is dat 6 bit, bij QAM1024 is dat 10 bit per symbool.

Hoe meer combinaties per kwadrant je gaat gebruiken, hoe dichter de combinaties op elkaar komen te zitten en hoe lastiger te van elkaar te onderscheiden zijn maar ook hoe hoger de informatiedichtheid bij een gelijke bandbreedte van de draaggolf.

Dit werkt door alle signalen in een afwijkende fase te versturen.

Ook dat klopt dus niet helemaal. Er is geen sprake van een virtual channel of iets dergelijks waarbij 1024 verschillende carriers door de lucht gaan. Er is een carrier die door middel van QAM modulatie een bepaalde dichtheid aan bits kan encoden PER symbool. De totale snelheid is dus een direct gevolg van de gebruikte QAM modulatie maar ook de symbolrate.

Stikt genomen kunnen er bij QAM1024 dus 1024 combinaties van fase/amplitude worden gebruikt.

Zie bijvoorbeeld: https://theruckusroom.ruc...-6-fundamentals-1024-qam/

Edit: de stagiair heeft het artikel inmiddels aangepast 👍🏻

[Reactie gewijzigd door Odie op 18 september 2019 08:57]

Wi-Fi 6 maakt bovendien gebruik van 1024-qam-modulatie. Dit houdt in dat er 1024 signalen over dezelfde frequentie kunnen worden gestuurd. Dit werkt door alle signalen in een afwijkende fase te versturen. Hiermee wordt bandbreedtegebruik extra geoptimaliseerd. Wi-Fi 5 ondersteunde 256-qam-modulatie.

Dat is niet de geweldigste beschrijving van wat QAM inhoudt. Bij QAM wordt de fase en amplitude gemoduleerd, niet alleen de fase. Het getal erbij is hoeveel verschillende waardes een symbool kan hebben. Bij QAM1024 is dit dus 1024 waardes die één symbool kan hebben, dus je kan 10-bit in één keer oversturen. Bij QAM256 zijn het 256 waardes, en dus kan je 8-bit in één keer oversturen. Oftewel dit levert iets meer snelheid op, onder de streep eigenlijk geen eens zo heel veel. Maar wat je kan bedenken is dat des te meer waardes je per keer verstuurt, des te moeilijker het is om het onderscheid te maken ertussen. Daarom zal je bij slechte WiFi sterkte ook naar lagere QAM waardes moeten terugvallen.

Ondersteuning voor WPA3 is ook onderdeel van de Wi-fi 6 certificering:
Wi-Fi CERTIFIED 6 delivers advanced security protocols and requires the latest generation of Wi-Fi security, Wi-Fi CERTIFIED WPA3™.
https://www.wi-fi.org/new...-6-delivers-new-wi-fi-era

Ik ben benieuwd hoe dit gaat uitpakken. De gemiddelde consument zet de router van de provider in een hoekje waar het ding uit het zicht staat en waar er geen kabels nodig zijn. Lees meterkast, hoekje van de kamer waar de telefoon/coax zit en andere rare plekken. Gevolg, op de bovenverdieping/veranda etc is het bereik ruk. Met 2,4GHz komt het vaak nog door, 5GHz is al een pak moeilijker en nu gaan er nog meer en hogere frequenties gebruikt worden. Mesh is al een vooruitgang, meerdere AP's in een woning bekabeld aangesloten zou het beste zijn maar in de praktijk doet niemand dat. Ik zie de rijen klachen al weer komen...

Daarbij zijn zulke hoge WiFi snelheden nog overkill, het internet is zo snel als het langzaamste onderdeel.
De snelste consumenten verbindingen liggen nu tussen de 800mbit en 1gbit, en het zal echt nog wel even duren voordat internetverbindingen de snelheid halen van WiFi 6 en tegen die tijd zitten we al op WiFi 8 of 9.

Maar daarom wordt er wel verder ontwikkeld. Als ze dat nooit zouden doen, blijf je altijd achter de feiten aanlopen natuurlijk. Ontwikkeling kost tijd!

Alsof 'het internet' de enige toepassing van WiFi is in je huis. Ik ben dolblij dat mijn TV en/of laptop of telefoon lekker rap met de NAS kunnen praten. Daarbij, wat @brigada zegt :-)

Maar je thuisnetwerk kan met deze router op deze M.2 adapter wel lekker snel werken.

Edit linkjes aangepast

[Reactie gewijzigd door Mel33 op 17 september 2019 12:36]

wifi is veel meer dan 'dsl' of 'cable' een lokaal netwerk, de snelheden die worden behaald zijn dan ook veel meer tussen verschillende clients en de centrale hub en verder richting elkaar, de printer, de nas etc.

Dat je de snelheid zelden (of nooit) plat krijgt met 1 verbinding of apparaat wil niet zeggen dat je hem niet plat krijgt.

Daarom wil je altijd een zekere mate van overkill. ik loop momenteel dagelijks tegen de beperkingen van wifi N aan. en heb helaas niet overal beschikking over ac.

Daarom wil ik als consument gewoon pro / military spul kunnen kopen.

Vind het jammer dat je als gewone consument beetje "dom" gehouden wordt terwijl er op pro gebied zulke mooie apparaten beschikbaar zijn.
Alleen worden die apparaten niet voor de "gewone" consument beschikbaar gesteld.

[Reactie gewijzigd door Audione0 op 17 september 2019 12:27]

Het probleem is dat de gemiddelde consument niet weet hoe je deze "pro" apparaten kunt gebruiken zonder dat je je buren in de weg zit.
De "military" heeft bijvoorbeeld eigen frequenties waar zij mee kunnen doen wat ze willen, wij als consument moeten ons houden aan nationale regels zodat we elkaar niet in de weg zitten.

De 2.4 Ghz en 5 Ghz-band zijn in principe ongereguleerd, behalve op je zendvermogen.
Verder mag jij daar gewoon doen wat je wilt. Dus ga lekker je gang met richtantennes e.d. zolang je maar het zendvermogen in de gaten houdt/.

Wil je op andere frequenties, dan zul je een zendvergunning moeten aanvragen (en dus je diploma halen), maar dat is in principe voor iedere burger beschikbaar. Je hoeft geen militair te zijn.

Je mag trouwens ook de apparatuur op zich gewoon kopen. Je bent alleen in overtreding wanneer je de apparatuur ook daadwerkelijk gebruikt zonder vergunning. (Vergelijk het met een auto. Iedereen kan een auto kopen, je hebt wel een rijbewijs nodig om op de openbare weg te rijden).

[Reactie gewijzigd door Keypunchie op 17 september 2019 14:21]

Richtantenne's bouwen helpt ook niet zomaar, aangezien dezelfde stralingsnormen gelden als bij een normale antenne. Het gevolg is dat je veel minder vermogen door een richtantenne mag pompen, en je dus onder de streep niet veel beter uitkomt.

De limiet is en blijft 100 mW e.i.r.p. (oftewel, 100mW alsof je het vanaf een normale antenne hebt verstuurd) dus je richtantenne zou niet veel meer bereik moeten hebben dan een normale antenne, bevalve dat je minder ruis hebt doordat je van een specifieke richting ontvangt.

ik doe alle mesh units bekabeld aansluiten
maar snap je punt

En je hebt natuurlijk ook weer nieuwe clients nodig om van al deze nieuwe technieken te profiteren. De wekkerradio met z'n 54Mbit 11b/g kaartje gaat hier weinig van merken.

De frequenties veranderen toch niet?

Daarnaast, net zoals met 802.11ac "Wifi 5", is er backwards compatibility met de voorgangers. Oftewel, voor de meeste gebruikers verandert er helemaal niks t.o.v. de huidige situatie.

Als je ergens nog een oude stoffige 802.11g router hebt staan (b zie je echt niet meer), dan verbind je shiny nieuwe iPhone 11 daar gewoon mee. Maar wel op een lage datarate.

Wat de beste strategie is voor netwerktechnieken is om gewoon levensduurvervanging te doen. Dus pas je router/AP vervangen wanneer hij echt oud en versleten is. Koop *dan* een router die nieuwe technologie ondersteunt. Hetzelfde voor clients, ga die niet aanschaffen omdat er nieuwe netwerktechnologie is. Zie het als bijvangst van een upgrade van losse apparaten.

De uitzondering is als je een heel specifieke use case hebt voor de snelheden.

Maar als je nagaat dat 802.11ac in principe makkelijk 100 Mpbs levert (en onder goeie omstandigheden een veelvoud), dan moet je use case nu al best bijzonder zijn om specifiek in WiFi 6 te investeren.

@Raymond Deen
Correct. De standaard is zelf niet compatible. Maar je gaat geen apparaat (STA of AP) vinden die geen backwards compatibility met oude versies biedt.

[Reactie gewijzigd door Keypunchie op 17 september 2019 16:55]

Wifi 6 is niet backwards compatible met Wifi 5 hoor; dat zijn de chips wel, die ondersteunen Wifi 4 en Wifi 5 gewoon ook nog naaste de nieuwe Wifi 6 standaard.

@Keypunchie zou wel tijd worden om die gare oudste standaarden te laten vallen, maar die 11A en 11B zitten er nog steeds in inderdaad...

[Reactie gewijzigd door Raymond Deen op 18 september 2019 09:51]

Hoe zit het met wifi-ad? Is dit een ontwikkeling die náást wifi-ax loopt? (ivm de korte afstand o.i.d.?)

AD is redelijk dood, het idee was leuk, maar 60Ghz signalen komen nergens doorheen. Zet een bosje bloemen tussen de zender en ontvanger en je hebt geen signaal meer. De hoge doorvoer en lage latency is handig voor bepaalde doeleinden, maar een consument heeft hier zelden iets aan en zal direct klagen dat het bereik van het apparaat niet meer dan een paar meter is. Varianten op de AD standaard zouden heel handig zijn voor implementatie in bijvoorbeeld VR headsets etc, en dat zal vast ook wel gebeuren, maar in een router heeft het weinig nut. De doorvoer van AX is ook hoger, dus het enige dat AD nog een voordeel geeft is de latency.

Dood zou ik het zeker niet noemen. Er zijn momenteel 2 toepassingen waar ik weet van heb.
1) Point to Point verbindingen zoals deze van Mikrotik: https://mikrotik.com/prod...lter&s=c&w=[%22w_ad%22]#!

Hierbij klopt het wel dat er line of sight moet zijn en er echt niets tussen de 2 stations mag staan.

2) wireless VR receiver van HTC werkt ook op 60Ghz, hierbij ben ik wel niet zeker of dit volgens de 802.11ad standaard is, maar dit lijkt me van wel. Deze heeft natuurlijk ook line of sight nodig maar voor dergelijke kleine omgevingen is dat vaak geen probleem.

Met dood bedoel ik dat het niet het succes is dat men voor ogen had, de implementatie is niet verder gekomen dan een paar overpriced routers om over adapters nog maar te zwijgen en is nu enkel voor zeer specifieke doeleinden beschikbaar. Het is niet alsof de Vive wireless receiver als warme broodjes over de toonbank gaat, en point to point verbindingen die een directe line of sight vereisen zijn ook niet bepaald veel gevraagde producten. Ik mag hopen dat je zelf wel in kan zien dat als dat de 2 beste voorbeelden zijn die je kan bedenken dat de standaard niet bepaald een knallend succes is geworden....

Beetje vreemde uitleg 1024 signalen? 1024-QAM betekend gewoon een efficiëntere vorm van modulatie oftewel meer bitjes per sinus en heeft dus als voordeel, dan je meer bandbreedte op 1 carrier kwijt kan. Het nadeel is echter ook dat er een betere signaal/ruis verhouding nodig is en dus sterker signaal. Als je verder weg zit zal het signaal wat eerder wegvallen, wellicht dat ze dit in wifi 6 oplossen met andere technieken zoals beam steering of ze schakelen sneller over van 5 naar 2.4 GHz. Daar heb ik me nog niet in verdiept.

Ik zou nog graag eens carrier aggregation gestandaardiseerd zien in de WiFi specs. Nu is dat doorgaans niet waardoor je loopt te hoppen tussen 2.4GHz en 5GHz afhankelijk van je bereik tot de accesspoint. Het zou prettig zijn als je gewoon de 2.4GHz als basis band verbonden houdt en dan afhankelijk van beschikbaarheid de 5GHz en eventuele hogere banden kunt bijschakelen, simultaan. Net zoals we dat bij de modernere LTE specificaties van de telefoons van de laatste jaren gewend zijn geraakt. Dat geeft een veel stabielere verbinding, nog even los gezien van de eventuele snelheidswinst. Juist van WiFi apparaten is het de bedoeling dat je ze nog eens kunt verplaatsen, vooral met mobieltjes maar natuurlijk ook bij tablets en, zij het in mindere mate, bij laptops en desktops. Staat je apparaat altijd op een vaste locatie dan ben je beter af met een vaste kabel verbinding (of eventueel een powerline oplossing als de vrouw des huizes loopt te muiten )

Tijd om volgend jaar eens een nieuw access point uit te zoeken Of is zou er rond kerst al wat leuks te koop zijn? Hoe lang duurt het van certificering tot in de NL schappen liggen eigenlijk?

Leuk die wifi ontwikkelingen, als 5/10 gigabit switches en netwerkkaarten nu ook eens overal standaard worden heb ik er ook wat aan.

Gelukkig komt de nieuwe benaming nu, ik wordt nog steeds gek van al die a b c g e h j n benamingen

kan ik eindelijk een wifi router kopen zonder mijn hersenen te kraken.