Cassini heeft vluchtfase tussen Saturnus en de ringen succesvol afgelegd

Ruimtesonde Cassini heeft de duikvlucht tussen Saturnus en diens ringen zonder problemen voltooid en heeft daarna radiocontact gemaakt. Cassini stuurt nu gegevens van deze bijzondere vluchtfase naar de aarde. De sonde heeft al een foto van een orkaan op Saturnus doorgestuurd.

NASA heeft op Twitter bevestigd dat de duikvlucht succesvol is verlopen. NASA's Deep Space Network in de Mojave woestijn in Californië pikte donderdagochtend iets voor 9.00 uur Nederlandse tijd het eerste radiosignaal van Cassini-Huygens op en enkele minuten later begon de sonde de eerste data te verzenden. De eerste foto's die Cassini heeft gestuurd tonen beelden van de atmosfeer van Saturnus en een grote orkaan.

Tijdens het vliegtraject tussen de planeet en zijn ringen door, kwam Cassini-Huygens tot een afstand van ongeveer 3000 km van de wolken in de atmosfeer van Saturnus. Daarbij vloog de sonde op zo'n 300 kilometer van de binnenste zichtbare ringen van de planeet. De sonde legde dit traject af met een snelheid van 124.000 km/u ten opzichte van Saturnus.

Er was durende deze periode geen radiocontact mogelijk, omdat de antenne van Cassini werd gebruikt als een soort schild tegen eventueel ruimtestof en andere kleine deeltjes, die de sonde gezien zijn hoge snelheid eenvoudig hadden kunnen beschadigen.

Op zaterdag vloog Cassini voor de 127e keer langs de maan Titan, die door zijn zwaartekracht de sonde deed versnellen en in een baan om Saturnus bracht waardoor Cassini vanaf nu niet meer op een veilige afstand om de planeet cirkelt maar de planeet steeds zal passeren aan de binnenkant van de ringen.

Woensdagochtend begon Cassini voor het eerst met deze risicovolle vluchtfase en de sonde zal dit nog 21 keer herhalen, om vervolgens op 15 september te verbranden in de atmosfeer van Saturnus, waarmee de Cassini-missie na twintig jaar ten einde komt. De eerstvolgende wekelijkse duikvlucht door de ruimte tussen Saturnus en de ringen, als onderdeel van de bijzondere baan om Saturnus, vindt plaats op 2 mei.

IT-banen

Reacties (68)

Pulpje1974 27 april 2017 12:19

is de cassini nu dan zodanig van baan veranderd dat hij niet meer langs de maan Titan komt?
Als hij daar nog wel langs zal komen kan hij toch weer door de zwaartekracht van die maan snelheid mee krijgen en nog verder richting saturnus gaan of juist niet?

Auteur

Koekiemonsterr @Pulpje1974 • 27 april 2017 12:36

Jawel, hij komt nog steeds langs Titan. Elk van de komende 21 keren dat Cassini deze duikvlucht uitvoert doet ie dat op een afwijkende afstand van Saturnus dan die van de week ervoor. Dat komt omdat Titan via zijn zwaartekracht steeds een beetje aan Cassini 'trekt'. Uiteindelijk zorgt dat ervoor dat Cassini op 15 september onherroepelijk verbrandt in de atmosfeer, ook als de missieoperators onverhoopt de controle over de sonde zouden verliezen.

Wody @Koekiemonsterr • 27 april 2017 13:32

Nee, de Cassini gaat niet verbranden. Er is daar immers geen zuurstof voor om dingen in de brand te laten vliegen. In plaats daarvan gaat ie uit elkaar vallen en smelten in deeltjes (zie bijvoorbeeld https://apod.nasa.gov/apod/ap170125.html )

RedPixel @Wody • 27 april 2017 16:34

Das eigenlijk best wel sonde.

robvanwijk

Wetenschap
Ruimtevaart
Nasa
ESA

@RedPixel • 28 april 2017 11:43

Das eigenlijk best wel sonde.

Is dat een woordgrapje of een typo?

Er vanuit gaande dat je "zonde" bedoelt:
Tja, ze kunnen niet anders. Er zijn twee manen van Saturnus waarvan we nu denken dat er misschien leven voor zou kunnen komen. Absoluut het allerlaatste wat NASA wil is dat Cassini daar neerstort; er is namelijk een kans dat er microben op Cassini aanwezig zijn die de hele trip overleefd hebben, waardoor we (in het ergste geval) een volledig ecosysteem zouden kunnen uitroeien. Dat zou de grootste wetenschappelijke ontdekking aller tijden zijn, dus liever een beetje te voorzichtig dan een beetje te slordig.
Van de andere kant bekeken, tja, het is natuurlijk doodzonde om Cassini op een zelfmoordmissie te sturen terwijl de meeste (alle??) sensoren nog prima werken. Maar als we het nu niet doen, wanneer dan wel? Als we wachten totdat de meeste instrumenten het begeven hebben, dan zit het er dik in dat we op dat moment niet meer genoeg controle hebben om deze manoeuvre in te plannen, laat staan dat we er veel van kunnen leren als er geen data verzameld kan worden.

Ja, ik vind het ergens wel zonde dat we Cassini niet in een veilige baan kunnen "parkeren" en over enkele tientallen jaren ophalen en terugbrengen om in het Smithsonian tentoon te stellen. Maar goed, het mag niet zo zijn en deze "afscheidstournee" is eigenlijk ook wel een heel bijzondere, met een laatste kans om stiekem toch nog een gigantische nieuwe ontdekking te doen.

Auteur

Koekiemonsterr @Wody • 27 april 2017 14:00

Ok, nou ja vooruit, in ieder geval houdt het feest op 15 september op

flippy @Wody • 27 april 2017 15:53

ik denk dat zelfs cassini dat verschil niet veel uit zal maken.

vinkjb @Wody • 27 april 2017 16:00

Als iets het doet smelten is er hitte en verbrand er vast iets van dat ding....

The Third Man @vinkjb • 27 april 2017 22:58

Dan snap je de definitie van verbranding niet. Dat is specifiek een chemische reactie met een oxidator waar warmte bij vrij komt. Zonder oxidator krijg je door de hitte wel smelting of zelfs verdamping, maar geen verbranding.

rvt1 @Wody • 27 april 2017 13:51

zuurstof oxidator

sKweezr @Wody • 27 april 2017 20:07

Staat wel als zodanig ("verbranden") in het artikel.

D-Day @Koekiemonsterr • 27 april 2017 22:04

Enig idee of die orkaan Te vergelijken is met iets hier op aarde?

@koekiemonster onder: thx, indrukwekkend is het zeker!

[Reactie gewijzigd door D-Day op 28 juli 2024 13:50]

Auteur

Koekiemonsterr @D-Day • 27 april 2017 22:24

Waarschijnlijk niet. Het wordt door NASA omschreven als een 'giant hurricane'.

Op de gasreuzen Jupiter en Saturnus kunnen orkanen voorkomen die groter zijn dan onze aarde. Denk maar aan Jupiters 'red spot', een orkaan die al 180 jaar bestaat en zo groot is dat de aarde er twee keer in past. In 2006 fotografeerde Cassini al de 'polar vortex' op Saturnus, een storm met alleen al een oog met diameter van 4000 km. Weet niet of deze foto om die storm gaat, waarschijnlijk niet, anders had NASA het waarschijnlijk ook wel meteen gemeld. Maar ga er maar vanuit de deze orkaan ook echt enorm is, en dus totaal niet te vergelijken met de orkanen hier op aarde.

dehim @Pulpje1974 • 27 april 2017 13:20

Cassini bevindt zich in een vrijwel polaire baan die bijna loodrecht staat op de baan van titan. Een invloed van titan zal niet heel veel aan de periapsis van cassini doen, maar zou meer doen aan de inclinatie van cassini. Het ligt er natuurlijk ook heel erg aan hoe cassini langs titan komt. Gegeven de baan van cassini zal de omlooptijd van cassini rond de 6,3 dagen liggen. Aangezien de omlooptijd van titan ongeveer 16 dagen is zal cassini eens in de 5 keer dat hij om saturnus gaat het dichts langs titan komen. Dan zal titan de grootste invloed uitoefenen. Verder weet ik ook niet precies welke baan cassini heeft rond saturnus, dus veel meer kan ik er ook niet van zeggen en al zou ik het weten zou ik denk ik ook niet veel verder komen, tenzij ik het zou simuleren in ksp met real scale solar system en principia mod. ze kunnen daar bij nasa heel goed een baan uitstippelen, dus het is bijna wel zeker dat hij 15 september in de atmosfeer van saturnus zal opbranden.

RVervuurt @Pulpje1974 • 27 april 2017 12:29

Wat ik zover begrijp, is dat ie nu in een baan zit, waardoor ie meerdere keren tussen Saturnus en z'n ringen door kan dippen (waarschijnlijk steeds dichter bij Saturnus), waarna de satelliet uiteindelijk in de atmosfeer moet verbranden.

antiekeradio @RVervuurt • 27 april 2017 12:49

daar lijkt het inderdaad wel op, hij ging er nu tussendoor op 300 km van de binnenste ringen en 3000 km van de atmosfeer.. tegen de tijd dat de sonde de een na laatste keer doorkomt zal allicht de 3000/300 km andersom zijn

PinusRigida @Verwijderd • 27 april 2017 13:08

Indrukwekkend dat ze zo'n soort quadcopter nog kunnen bedienen over die afstand (minstens honderden kilometers)

De gemiddelde afstand van Saturnus t.o.v. de Aarde is 1.280.000.000 kilometer dus ja, ietjses meer dan honderden kilometers toch.

En ik denk niet dat ze nu nog veel "bedienen", het te volgen traject werd vastgesteld op basis van mathematische computermodellen, de sonde is nu volledig overgelaten aan haar navigatiecomputers. Over die afstand is het sowieso onmogelijk om real-time besturing te doen want de commando's en de respons doen er veel te lang over om heen-en-weer gezonden te worden: zelfs de Mars rovers konden ze niet in real-time besturen maar moesten de navigatiecommando's vele uren voordien doorgestuurd worden voordat ze terplekke konden uitgevoerd worden en vergeleken met Saturnus ligt Mars in onze voortuin.

Marty007 @PinusRigida • 27 april 2017 15:06

afgelopen zaterdag hebben ze de laatste echte "bediening" uitgevoerd, dit was om hem in een soort van keyhole trajectory te mikken, een uitgerekend traject waarbij de eerst volgende 20 passages ofzo een gevolg zijn van de zwaartekracht..
in die zin.. ze besturen hem wel degelijk, alleen inderdaad niet continue.. maar dat doe jij ook niet met je auto.. als die eenmaal rechtdoor gaat hoef je ook niks te doen tenzij je een correctie moet uitvoeren of een maneuvre moet uitvoeren (wisselen van baan of wat dan ook) echter ben jij continue de bestuurder.. zelfs bij een tesla die bijna volledig zelfstandig kan rijden..

het signaal doet er overigens zo'n beetje 30 minuten over.., logischerwijs .. het gevolg van een gegeven commando zie je dan dus 60 min later pas

VictordeHolland @Marty007 • 28 april 2017 00:08

Signalen doen er veel langer over dan 30 min. Afstand Zon-Saturnus zit ongeveer tussen de 9 en 10AU in. Stel de Aarde staat aan de juiste kant van de Zon en Saturnus is op Perihelion (dichtste punt bij de Zon) dan blijft er nog 8 AU over. Even grof verder gerekend:
8 AU *150 miljoen km = 1200 miljoen km
1200 miljoen km / 300.000 = 4000 lichtseconden
3600 seconden is 1 uur, dus het signaal doet er ruim een uur heen over (en ook weer ruim een uur terug).

The Reeferman @Marty007 • 28 april 2017 02:52

1.280.000.000 km / 300.000 km/s = 4266,66 sec / 60 = 71,11 minuten
Heen en terug 71,11 x 2 = 142,22 min
Dus das 2 uur, 22 minuten en 13,2 seconden voor een commando heen en bevestiging terug dat het is doorgekomen en word uitgevoerd.

Marty007 @Verwijderd • 27 april 2017 14:53

ik moest lachen en huilen tegelijk toen ik je reactie las...
een soort quadcopter????
minsters honderden kilometers???

ik mag hopen dat je een grapje maakte die niet goed uitpakte anders heb ik het idee dat je echt geen flauw idee hebt waar het over gaat?

dehim @Marty007 • 27 april 2017 14:59

Idd, de karman line (grens tussen de atmosfeer en outer space) ligt al op 100km boven zeeniveau, dus ja, cassini is idd minstens honderden kilometers van ons verwijderd hahaha.

Marty007 @dehim • 27 april 2017 15:02

tja.. in die context.. we besturen hem dan ook op minstens een armlengte afstand...

dehim @Marty007 • 27 april 2017 16:42

In ieder geval gebruikte zovty SI-eenheden

Hoppa! @Marty007 • 27 april 2017 17:14

Zovty probeert zoveel mogelijk -1 te scoren hier. De gast zet zelden iets serieus neer.

JAHRASTAFARI @Marty007 • 27 april 2017 19:02

Doet me denken aan een vriend die dacht dat een mens gemiddeld 50 liter bloed in zijn lijf had.

The Reeferman @wmstudio • 28 april 2017 02:56

Nee, 10x minder ongeveer. Hangt een beetje af van hoe groot je bent en man of vrouw bent. Maar gemiddeld 85-91 ml per kg lichaamsgewicht.

sanscorp 27 april 2017 12:25

De antenne gebruiken als schild? Dus als er wel iets tegenaan gekomen was had de sonde het overleefd maar was communicatie niet meer mogelijk? Ik snap de win-win situatie even niet.

mark-k @sanscorp • 27 april 2017 12:28

Waarschijnlijk is de antenne een stuk beter bestand tegen schade dan de sonde zelf. Vergelijk het met je auto, als je daar een stukje van de antenne afbreekt doet je radio het nog best prima, maar schiet je n gat door een printplaat is het meteen over.

Asgar__ @mark-k • 27 april 2017 12:32

plus dat de antenne dan één richting op wijst (de bewegingsrichting) en deze dus niet op de aarde gericht kan worden om informatie te versturen (en er dus geen communicatie mogelijk was).

A4-tje @sanscorp • 27 april 2017 12:45

Waarschijnlijk konden ze dan langzamer verzenden ofzo, of minder vaak.
Er zal heus wel over nagedacht zijn door ze. Anders was hij wel direct naar het oppervlak gestuurd.

Brousant @sanscorp • 27 april 2017 13:04

Ook als er een paar deuken in die schotelantenne komen doet die het nog wel. Zo te zien aan plaatjes van de Cassini, zoals https://www.jpl.nasa.gov/edu/images/news/cassini_diagram.gif zitten er flink wat onderdelen aan die een stuk kwetsbaarder zullen zijn.

DaManiac @sanscorp • 27 april 2017 13:08

https://www.esa.int/esapu...let92/images/b92kohf4.gif
https://www.google.nl/url...NQMw&ust=1493377563312986

Als jij mocht kiezen in welke richting je de satelliet uit bovenstaande plaatjes met 121 km/s zou laten vliegen door een onbekend gebied, welk deel zou je dan naar voren richten...?

[Reactie gewijzigd door DaManiac op 28 juli 2024 13:50]

Cumulus 27 april 2017 12:46

Best wel emotioneel, aan boord van de Cassini is een CD-rom waar de namen staan van mensen die deze konden laten inscannen door een gele briefkaart naar NASA te sturen, ik heb daar een klein presentatietje van op school gegeven toen en een medeleerling heeft daar ook zijn naam bijgezet. Is toch weer een stukje verleden van me dat daarmee voorgoed verdwijnt.

ongekend41 @Cumulus • 27 april 2017 14:17

Ze wisten van tevoren dat Cassini uiteidelijk op Saturnus zou neerstorten, dus wees blij dat ze de hele missie "aanwezig" konden zijn.
Overigens heeft zoonlief (4) hier net een kwartier zitten brullen toen hij hoorde dat Cassini ging neerstorten.

Commander Vimes @ongekend41 • 27 april 2017 16:11

Ocharm!
Ik zag gisteren dit filmpje en eerlijk gezegd vond ik (39) het einde best zielig. Niet brullen, wel brokje.

ongekend41 @Commander Vimes • 27 april 2017 16:45

Ik had dat filmpje idd ook gezien, het einde is niet geheel happy. We bekijken het meeste overigens op de "NASA's Eyes" app (https://eyes.nasa.gov/).

[Reactie gewijzigd door ongekend41 op 28 juli 2024 13:50]

AJediIAm @ongekend41 • 27 april 2017 14:21

Respect voor de goede opvoeding $_/-\o_$

blorf @ongekend41 • 27 april 2017 14:27

Zeg hem dat de Huygens ook niet gaat huilen wanneer dat gebeurt.

blorf @Cumulus • 27 april 2017 13:43

Lekker zinvol bij een ruimteschip die de atmosfeer in klapt. Die Voyagers en Pioneers kunnen in theorie ooit nog gevonden, al moeten de ruimtewezens er dan wel een paar jaar onderzoek tegenaan gooien om erachter te komen wat die gouden plaat moet voorstellen. Beter hadden ze iets handgemaakts erin gestopt. Maar goed, onze radio-uitzendingen zijn al veel verder weg en die worden ook volledig genegeerd...

Verwijderd @blorf • 27 april 2017 14:11

Maar goed, onze radio-uitzendingen zijn al veel verder weg en die worden ook volledig genegeerd...

Wees blij, de eerste radio uitzendingen met echt hoog vermogen werden meestal gebruikt voor de speeches van Hitler. Dat is dus het eerste wat buitenaardse wezens opvangen. Go figure.

johnkeates @Verwijderd • 27 april 2017 14:18

Maar als het klingons zijn die het oppikken, dan is het juist weer goed ;-)

flippy @johnkeates • 27 april 2017 15:56

zelfs klingons zouden geen goed woord over hitlers oneervolle wijze van oorlogvoeren.

johnkeates @flippy • 27 april 2017 16:57

Daar zit wat in, en gezien hij ook niet eens om kwam tijdens een gevecht valt het nog verder tegen

Ik trek mijn uitspraak maar snel in voor dat de High Council er wat van hoort

svennd @blorf • 27 april 2017 14:13

Maar wat als onze radio uitzendingen niet genegeerd worden ? We weten het binnen enkele 100 jaren als er iemand antwoordt

blorf @svennd • 27 april 2017 14:20

Als ze niet via een wormgat oid hierheen komen en net als ons nog last hebben van e=mc^2 gaat dat inderdaad wel even duren.

svennd @blorf • 28 april 2017 08:58

e=mc² is energie = massa * lichtsnelheid². Je bedoelt c

blorf @svennd • 28 april 2017 10:24

Volgens mij kwadraat. Naarmate je met je ruimteschip dichterbij lichtsnelheid komt neemt je massa exponentieel toe. In de praktijk komt er volgens mij nog een factor bij: het gewicht van je aandrijving neemt op min of meer dezelfde manier toe wat het allemaal nog problematischer maakt.
Maar ik kan ernaast zitten, dit is al lang beyond mijn school-natuurkunde

svennd @blorf • 28 april 2017 10:45

ik weet niet of je nu trolt of niet

de massa van een schip is inclusief zijn aandrijving (zijnde motor, passagiers, brandstof, ...)

Ik denk dat het realistischer is om te verwachten radio signalen te ontvangen die kunnen namelijk de snelheid van het licht (C) (of dicht erbij) halen, waardoor antwoordt maar "enkele" jaren onderweg zou zijn. (4 lichtjaar is de dichtste ster dacht ik) gezien we nog maar net 100 jaar radio maken zouden onze radio "noise" dus ongeveer 100 lichtjaar ver nu te ontvangen zijn. Dat zijn er al best een pak :
https://nl.wikipedia.org/..._dichtstbijzijnde_sterren

Marty007 @blorf • 27 april 2017 14:59

dit is geen ruimteschip... en daarbij is het zeer zeker wel zinvol, we zijn nog nooit zo dichtbij geweest dat we daadwerkelijk massa's aan data kunnen terugsturen naar aarde, bovendien met actuele foto's erbij..
cassini heeft verder geen enkel doel en bovendien loopt die ook al bijna 2 decennia data terug te sturen, deze missie is een ongekend succes geweest en heeft ons enorm veel geleerd over ons eigen zonnestelsel en de zoektocht naar buitenaards leven (door de ontdekking van verschillende fenomenen die we van te voren niet hadden gedacht, waaronder de maan titan die een stuk interessanter bleek dan van te voren verwacht)

dit baant ook weer een weg voor toekomstige missies en heeft de wetenschap een enorme boost gegeven.

ja.. dit is heel zinvol.

de andere kant van jouw reactie..
voyagers en pioneers kunnen in theorie ooit gevonden worden..
die dingen zijn strak zo ver weg dat we geen idee hebben wat er mee gebeurt is (crash in de kuipersgordel, communicatieverlies buiten de invloedssfeer van de zon etc etc).. en als die ooit gevonden worden door iemand anders dan de mens zullen we dit waarschijnlijk nooit weten

AJediIAm @Cumulus • 27 april 2017 14:17

Ik vind het altijd knap hoe NASA met dit soort kleine details het een emotionele investering maakt. Het is de rede waarom we allemaal van NASA houden. Die CD heeft zich voor de wetenschappelijke community al vele malen terug betaald door alle verhalen die mensen versprijden en de interesse in wetenschap die het bij jonge deelnemers stimuleert.

Edit: zo'n verhaal al dit is toch de definitie van Nerdchills $_/-\o_$

[Reactie gewijzigd door AJediIAm op 28 juli 2024 13:50]

AJediIAm @Verwijderd • 27 april 2017 18:37

NASA is een respectabel en gewaardeerd wetenschap instituut. Ze hebben mijn waardering en geek-liefde verdiend met harde wetenschap en pure awesomeness.

Timoo.vanEsch @Verwijderd • 27 april 2017 23:08

En jij begrijpt dat je de wereld een beetje upside-down bekijkt?
Er zijn waarschijnlijk een stuk meer niet-corrumpeerbare wetenschappers dan politici. En juist die mensen komen bij NASA terecht. Dus ongeacht het getouwtrek in de senaat, witte huis en parlement, werken die mensen gewoon aan hun eigen carrière in de wetenschap. En die wordt echt niet bestuurd door 4-jaar zittende, vaak liegende politici.

Landspolitiek is overigens een uitdovend machtsspel. Het werkelijke machtsspel speelt zich op een veel hoger nivo af, momenteel. En nogmaals; dat spel heeft dan weer enkel zijdelings gevolgen voor ons dagelijks leven (zoals nu, met die Net Neutrality Scam in de US)

Timoo.vanEsch @Verwijderd • 28 april 2017 10:15

Recente analyse van budgetten over de afgelopen 20 jaar tonen een totaal ander beeld; op nationaal nivo blijkt tussen de 95% en 97% van het budget "fixed": bar weinig spelingsruimte om daar iets aan te veranderen.

Zittende politici hebben dus normaliter een marge van 3% tot 5% om hun politieke wil tot uitdrukking te brengen. De rest zit gevangen in pensioenen, infrastructuur, military, healthcare, etc.

Ik blijf je (helaas) het rapport schuldig; daarvoor zou ik gaan moeten zoeken en die tijd heb ik [nu] niet. Het was echter een instituut als Stanford oid.

Feit is wel dat de invloed van de bevolking op beleidmakers n.v.t. is; de (invloed-)rijkste 10% bepaalt wat er gaat gebeuren in de toekomst. Niet zozeer hoe die gelden worden besteedt; wel welke beleidsmaatregelen in aanmerking komen voor wetgeving.

mrtnvnl 27 april 2017 12:53

Het is verbazingwekkend dat bij deze hoge relatieve snelheid ten opzichte van het te fotograferen object, de foto nog zo scherp is. Blijkbaar kan Cassini relatief lang zijn doel erg nauwkeurig op dezelfde positie in beeld houden, erg knap. Ik ben benieuwd hoe dat technisch precies zit, maar heb het nog niet kunnen vinden.

Hier wel een heel fotoarchief [ciclops.org] van de door Cassini gemaakte foto's.

Thierry88 27 april 2017 20:29

Is het al weer twintig jaar geleden? Ik kan me nog herinneren dat er bij de lancering best wel zorgen waren dat hij zou ontploffen met zijn thermo-electrische radio-isotopengenerator aan boord. De sonde heeft een aantal gravitational slingshot manoeuvres gemaakt waaronder een langs de aarde, als dat fout zou zijn gegaan en hij was in de atmosfeer terecht gekomen werd in het ergste geval de gehele wereldpopulatie blootgesteld aan vrijgekomen plutonium.

[Reactie gewijzigd door Thierry88 op 28 juli 2024 13:50]