Verschillende belangenorganisaties die opkomen voor digitale burgerrechten zijn campagnes gestart tegen een plan van de Europese Commissie om het auteursrecht te hervormen zodat websites content van gebruikers moeten filteren op eventuele auteursrechtschendingen.
Een van de organisaties die ageert tegen de nieuwe regels, is de Nederlandse organisatie Bits of Freedom. Via de campagne 'save the meme' hoopt de organisatie te voorkomen dat de nieuwe regels in werking treden. De organisatie is bang dat rechthebbenden straks kunnen uitmaken wat wel en niet online verschijnt en dat er dus de facto sprake is van censuur. De activisten van Xnet delen deze zorgen en hebben een video online gezet waarin ze stellen dat de nieuwe regels onze vrijheden aantasten. Eerder heeft een Europese toezichtscommissie zich kritisch uitgelaten. Ook hebben verschillende mensen en organisaties uit de academische hoek hun zorgen geuit.
Het bewuste Europese wetgevingsvoorstel waartegen wordt geageerd, is het voorstel van een nieuwe auteursrechtrichtlijn. De kritiek richt zich vooral op artikel 13 van deze richtlijn. Dit artikel richt zich op aanbieders van internetdiensten die grote hoeveelheden werken opslaan die door hun gebruikers geüpload zijn en daartoe toegang verlenen. Die aanbieders wordt verplicht om in samenwerking met de rechthebbenden te voorkomen dat gebruikers nog auteursrechtelijk beschermde content kunnen plaatsen.
Simpel gezegd komt het erop neer dat providers en platforms zoals Facebook, die waarschijnlijk onder deze regeling zullen vallen, verplicht zijn om alles wat internetgebruikers op deze platforms zetten, eerst door een filter te halen. Het gaat dus om het actief filteren en monitoren van content die internetgebruikers willen plaatsen. Hiermee kan worden voorkomen dat auteursrechtelijk beschermd materiaal online beschikbaar komt. Uit het artikel blijkt dat het gebruik van technieken die de inhoud van materiaal kunnen herkennen, geoorloofd is. Ook moeten de dienstenaanbieders de rechthebbende op de hoogte houden van de invoering en werking van de filters.
Volgens de Europese Commissie is de richtlijn noodzakelijk om auteursrechthebbenden te ondersteunen. De Commissie wil dit doen door hun rechten te versterken, zodat ze eerlijkere beloningen tegemoet kunnen zien. Een ander kerndoel van deze richtlijn is het vergroten van het online aanbod van audiovisuele content en het verbeteren van de toegang daartoe. Ook wil de Commissie producties in de culturele sector en uit het onderwijs beter beschermen.
Het Nederlandse kabinet heeft in een brief uit eind 2016 laten weten dat het kritisch aankijkt tegen onderdelen van de richtlijn. Het kabinet vindt dat er een balans moet zijn tussen de gerechtvaardigde belangen van rechthebbenden enerzijds en de belangen van gebruikers anderzijds. De minister van Buitenlandse Zaken is niet bij voorbaat overtuigd van een goede balans op dit punt. Zo vindt hij het
nog onduidelijk welke overeenkomsten de aanbieders met rechthebbenden moeten sluiten ten aanzien van het toezicht en de filters, en op basis van welke juridische grondslag dit moet gebeuren. Ook wil het kabinet dat gebruikers de mogelijkheid moeten hebben om te klagen als er ten onrechte materiaal wordt gefilterd of geblokkeerd. Voordat het kabinet een definitief standpunt inneemt, wil het eerst de relevante stakeholders consulteren.
Het voorstel is een Europese richtlijn, wat betekent dat als deze wordt ingevoerd, de regels niet direct van kracht zijn in de individuele EU-lidstaten. Eerst moeten alle lidstaten de inhoud van de richtlijn omzetten in een nationale wet. Op die manier werkt een richtlijn dus indirect door in de nationale rechtsorde. Dit in tegenstelling tot Europese verordeningen, die wel rechtstreeks doorwerken in de nationale rechtsordes.