T-Mobile gaat KPN beconcurreren met netwerk voor internet-of-things

T-Mobile gaat KPN beconcurreren door een eigen netwerk op te tuigen voor het internet-of-things. De van oorsprong Duitse provider kiest voor nb-iot, een netwerk dat de 3GPP, bekend van de 3g- en 4g-standaarden, als standaard heeft vastgesteld.

T-Mobile heeft samen met de beheerder van zijn netwerk, Huawei, woensdag nb-iot gedemonstreerd. Nb-iot heeft voor de downlink en uplink 0,18MHz nodig, waardoor het makkelijk in een bestaande frequentieband voor 4g, 3g of 2g past. T-Mobile wil nb-iot activeren op 12.000 van zijn masten in Nederland op de 900MHz-band, waarop het nu onder meer 4g levert.

Met het gebruik van nb-iot gaat T-Mobile de concurrentie aan met KPN, dat deze maand landelijke dekking hoopt te bereiken met zijn lora-netwerk. Lora is een netwerk dat net als nb-iot bedoeld is voor het internet-of-things, zoals sensoren. In Nederland is op sommige plekken ook bereik van het gratis opensource-netwerk van The Things Network.

Nb-iot is een standaard van 3GPP, de koepelorganisatie van providers die eerder onder meer gsm als 2g, umts als 3g en lte als 4g heeft aangewezen. Nb-iot, dat processormaker Qualcomm ontwikkelde, heeft de voorkeur van sommige providers, omdat het geen nieuwe frequenties vereist en dus werkt op bestaande masten zonder hardwarematige aanpassingen.

Netwerken voor het internet-of-things hebben een lage bandbreedte, omdat sensoren en andere apparaten die ermee verbonden zijn de verbinding veelal zelden nodig hebben en dan weinig data hoeven door te sturen. De accu van dergelijke apparaten kan daardoor veel langer mee dan als ze verbonden zijn met 4g, 3g, 2g of wifi.

Reacties (37)

[Marce]

Nou ben ik niet helemaal op de hoogte van deze technologie dus als er iemand meer technische informatie heeft zou dat welkom zijn, maar ik vraag me wel een aantal dingen af.

Ten eerste lees ik hier dat de "narrow-band" ongeveer 200KHz betreft per kanaal. Gezien lora als een "broad-band" technologie wordt bestempeld vind ik het vreemd dat een LoRa kanaal meestal maar 125KHz nodig heeft met een 200KHz spacing.

Daarbij vind ik het ook een beetje overbodig om te zeggen dat deze technologie geschikt is voor de huidige frequenties die voor 3g en 4g gebruikt worden. Natuurlijk is deze daarvoor geschikt en kan die band gebruikt worden maar dit zal altijd ten koste gaan van andere verbindingen die op deze band zitten.

LoRa is ook geschikt voor alle frequenties en KPN had ook kunnen kiezen om deze in de 900MHz pan te plaatsen. Echter gezien het netwerk van KPN valt onder de LoRaWAN moet deze op 868 of op 915MHz zitten voor internationale compabiliteit.

Nogmaals, altijd erg geïnteresseerd in meer leesvoer, LoRa is mij het bekendste dus vandaar de vergelijking.

[TJRef]

Ik heb er dus nog minder verstand van, maar ik probeer even met mijn logica iets te beantwoorden.

De apparaten die aangesloten worden op al die bestaande banden hebben geen continu openstaande verbinding nodig. Ze rapporteren even kort en afhankelijk van het type met bepaalde intervallen óf alleen als er iets "gebeurt". Zo begrijp ik het. Dus ten koste van andere apparaten zal wel meevallen, of het is een kwestie van capaciteit vergroten. Maar ze hoeven geen compleet nieuwe band en technologie te implementeren, dus wel logisch dat providers daar graag voor kiezen. Ze zullen ook wel de afweging maken hoeveel capaciteit het weghaalt van andere "normale" apparaten. Gezien de zeer lage bandbreedte en de korte tijd waarin verbindingen openstaan zal het zo'n impact niet hebben.

[Gyzome]

Eén ding dat ik mij nog steeds afvraag en waar ik nog nooit een goed antwoord op gevonden heb:

Hoe zit het met de toegangskosten tot deze netwerken? Al deze providers zijn hevig aan het concurreren met het aanbieden van "hun" netwerken, maar hoe verdienen zij hier hun kost aan? Wordt er een licentie betaald per LoRA-enabled chip ofzo? Moet je een abonnement nemen zoals met huidige M2M SIM kaarten? Dit is een enigma voor mij.

[guube]

Bij het bedrijf waar ik aan het afstuderen ben zijn ze ook aan het experimenteren met LoRa. Hoe een provider er aan verdient is verschillend. Ik weet wel dat KPN verschillende abonnementen aanbiedt met 3 verschillende snelheden. Je moet dan per maand betalen en dan mag je een bepaald aantal keer een datapakketje sturen naar de LoRa mast.

[wpoely86]

Naar mijn weten heeft Proximus (die LORA in Belgie uitrolt) nog geen commercieel model maar het idee zou zijn om een dagelijkse/maandelijkse hoeveel gratis datapakketjes aan te bieden en te betalen per datapakket daarboven.

[Anoniem: 721667]

"Netwerken voor het internet-of-things hebben een lage bandbreedte, omdat sensoren en andere apparaten die ermee verbonden zijn de verbinding veelal zelden nodig hebben en dan weinig data hoeven door te sturen."
Doet mij denken aan de bekende '640 kB is genoeg voor iedereen' uitspraak. Als het er is, dan wordt het ook gebruikt. En meestal op andere manieren/functies dan men vooraf inschat. Denk maar aan SMS.

"De accu's van dergelijke apparaten kan daardoor veel langer mee dan als ze verbonden zijn met 4g, 3g, 2g of wifi."
2g/3g/4g kost niet veel energie. Al helemaal niet wanneer de dekking in orde is. En je hoeft die zender niet continu ingeschakeld te houden. Zolang er een accu in zit, is het sowieso geen oplossing. Wekelijks een accu opladen is net zo vervelend als dagelijks. Daarnaast is IOT vooral interessant bij apparaten die al een processor en stroomvoorziening hebben. Dus volgens mij is dit een oplossing voor een probleem dat niet bestaat.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 721667 op 24 juli 2024 08:19]

[Houtenklaas]

Nee hoor ... De batterij van een IoT ding moet zeker een jaar of 10 mee kunnen. Van opladen is dan ook geen sprake. Denk aan containervervoer volgen, vrachtwagens, tracken van auto's in de (heel) wijde omgeving. Of bloemen/fruitkarren op de veiling. Pakketjes wereldwijd kunnen tracen. Scheepvaartbewegingen. Vuilcontainers die zelf melden dat ze vol zitten. Alles wat maar beweegt of waar de 230V haspel niet toereikend is en waar batterij de enige optie is. Bij 2G/3G is de breedbandigheid in combinatie met het zendvermogen debet aan het batterijverbruik, in tegenstelling tot de smalbandige IoT apparaten.

Waar ik wel in mee ga is wat je in de eerste alinea meldt. We laten in het algemeen een grote datahonger zien, 't is inderdaad de vraag of smalbandig IoT genoeg is. De standaard voorziet al in het kunnen bundelen van kanalen. De rem is echter batterijverbruik, dat neemt dan toe. Ik ben benieuwd naar deze brave new world ...

O ja, wat ik een HEEL mooie toepassing vond die ik kortgeleden hoorde op een helpdesk ... Als USB dongle in een router stoppen met een kleine condensator (batterij) ernaast. Dan kan dat ding via LoRa doorgeven dat de spanning is weggevallen, scheelt foutzoeken in verbindingen. Wel jammer dat routers vaak in een afgeschermde omgeving staan waar de LoRa signalen slecht naar buiten kunnen, maar inventief vond ik hem wel!

[Reactie gewijzigd door Houtenklaas op 24 juli 2024 08:19]

[WhatsappHack]

Off-topic een beetje hoor. Maar kun je er in theorie/praktijk ook mensen mee volgen? Eventueel met onderhuids transplantaat?

[TJRef]

Uiteraard. Dit zal ook vast gebeuren. Denk ook aan medische toepassingen. Bijvoorbeeld ouderen die op hun bloedsuiker moeten letten maar dement zijn. Is het veel te laag, direct signaal naar je arts/verpleegkundige.
Implantaten kunnen dan eventueel ook energie uit het lichaam op gaan wekken en er voor zorgen dat het blijft zitten, ook als je actief aan het schrobben bent onder de douche.
Maar er zijn ook zat doemscenario's te bedenken, maar waar is dat niet zo.
Het volgen van je huisdieren als die buiten rond huppelen. Eigenlijk wel alles wat je je kunt bedenken.

[veltnet]

ja, dat kan maar niet realtime.

[blottle]

Dit kan wel realtime. Mits de response binnen de vastgestelde tijd komt en wordt afgehandeld.

[veltnet]

Bandbreedte is beperkt. Je kunt/mag bij bijvoorbeeld Lora niet continu zenden.
Je mag een data pakket versturen en daarna moet je weer een paar minuten stil zijn. Bij KNP bijvoorbeeld mag je maar een beperkt aantal requests per dag versturen, minder dan 1 per uur.

Daarom is het niet realtime. Als je een beetje pech hebt moet je eerst een half uur wachten voordat je mag zenden.

[matroosoft]

Zoals hierboven al uitgelegd heeft LoRa een heel andere doelgroep. Daarbij is snelheid inderdaad helemaal niet belangrijk. Denk aan toepassingen als regelmatig locatietracken van objecten en meten van waarden op onbereikbare plaatsen.

Zo was er pas een project op mijn hogeschool, waarbij onderzoek gedaan werd naar LoRa, in opdracht van de gemeente Dordrecht. Op dit moment hebben ze meer dan 100 grondwaterstandmeetpunten die allemaal handmatig gecontroleerd moeten worden. Met behulp van een meetinstallatie en LoRa verbinding kan dit straks automatisch gaan, vrijwel kostenloos en onderhoudsvrij.

[Kaaswagen]

Hoe verhoudt dit zich tot Lora?

[Anoniem: 382732]

Volledig gebaseerd op standaarden en maximaal hergebruik van wat er al staat.

[locke960]

Volledig gekoppeld aan bestaande 3g, 4g infrastructuur. En dus de eigenaren daarvan.
Vereist gelicenseerd spectrum.
Je kunt absoluut niet zelf een netwerk opzetten met deze techniek.
IoT hardware waar dit wel mee zou kunnen werkt niet samen met deze techniek.
Dus geen gemakkelijk verkrijgbare standaard hardware die je naar keuze met je prive IoT netwerk, of dat van een commerciële aanbieder kan inzetten.
Lock-in aan bestaande grote telecom partijen.

Ik hoop dus dat dit niet de markt standaard wordt, maar vrees van wel.

[Reactie gewijzigd door locke960 op 24 juli 2024 08:19]

[Houtenklaas]

Dat is maar de vraag. Koppelen aan een bestaand 3G netwerk is wel kostenefficient, maar niet toekomstvast. De KPN keuze lijkt dan ook "beter", los van 3G / 4G gezeur, zoek maar eens op "LoRa versue NB-IOT", allemaal leuk leesvoer. Ook LoRa heeft zijn puntjes, er lijkt maar één leverancier te zijn van chipsets (Semtech), dat is ook niet fijn. Is het een tikkie ingeburgerd straks, verdubbelen de prijzen van de chips. Is ook niet gaaf.

De tijd zal het leren ...

[Reactie gewijzigd door Houtenklaas op 24 juli 2024 08:19]

[necessaryevil]

Ik zat meer te denken aan iets dat je zelf binnenshuis gratis kan opzetten, een soort low power variant van WiFi. Volgens wiki kan NB-IOT ingezet worden in de LTE en GSM band, die zijn zo ver ik weet niet vrij.

Een eigen netwerk lijkt me beter qua privacy, je hebt dan ook geen abbonementskosten.

[jongetje]

En wat voor toepassing zie jij daarvoor dan? In je huis heb je juist (aanname) overal wifi met veel bandbreedte en ook overal wel een stroomaansluiting zitten. Zover ik zie is IoT juist voor sensoren die weinig data versturen gemaakt en waarbij het ook niet kritisch is of deze data direct of iets later aankom (wachtend op een slot om te versturen).

[Houtenklaas]

Daar zie ik net als "jongetje" geen enkel nut. Stopcontacten zat en veel eenvoudiger en breedbandiger spul voorhanden. Voor klik-aan / klik-uit zijn oplossingen als zigbee (en vele anderen) voorhanden die al jaren ontwikkeld worden door grote groepen gebruikers. En die zitten allemaal niet per ongeluk in de rommelbandjes (430MHz, 860MHz, 2.4GHz) die vrij te gebruiken zijn.

Ook weer een linkje naar leesvoer over dit onderwerp. SRD (Short Range Devices) en ISM band (Industrial, Scientific, Medical). Waarom vind ik toch zoveel dingen leuk ...

Maar on-topic @Necessarynice, waar dacht jij dan aan qua toepassing?

[necessaryevil]

Low power wifi is maar een voorbeeld, mijn punt is vooral dat het commercieel al gauw minder leuk wordt i.v.m. kosten en privacy. Jou voorbeelden zijn waarschijnlijk beter.

Het idee van IoT is dat het overal in kan zitten. Goedkoper, open en low power dragen daar aan bij. Waarom low power? Nou, dan gaat er weer een deur open voor producten die op een accu, batterij of zelfs een klein zonnepaneeltje draaien. Wat is het nut? Tsja... wat is het nut van een gsm als je al een vaste lijn hebt... of wat is het nut van meer dan 4K ram?

[maxkranendijk]

Vreemd artikel. Vodafone heeft al in maart 2016 aangekondigd met Narrowband-IoT te komen. Weet Tweakers dit niet of is dit een vergissing? Ik zie dit nergens staan in het artikel.

http://www.connexieb2b.nl...t-met-narrowband-iot.html
https://www.vodafone.nl/_...el/XTR_de_slimme_stad.pdf
http://www.vodafone.com/b...d-IoT-Open-Lab-2016-04-26

[Anoniem: 319464]

IoT, wat een kwats. Waarom zou ik mn droogtrommel of wasmachine aan het internet hangen. Ding gaat van het stroom met een schakelaar als ik hem niet gebruik. Zo ook al mijn keukenapparaten, oven, magnetron. Voor mij geen apparaat die aan het stroom hangt als niet in gebruik is. Ga toch geen standby energie onnodig betalen. En wat wil ik meer dan dat een wasmachine de was wast, droogtrommel de was droogt, magnetron die opwarmt, oven die opwarmt etc etc. Zelfde met een auto, ik wil gewoon dat die start en me comfortabel van A naar B brengt. Niks anders.

[rainrazor]

Ik snap je reactie wel, maar ik kan wel situaties bedenken waarvoor het handig is:
- Auto laten voor verwarmen als het heel koud is
- Wasmachine laten starten als je (bijna) naar huis gaat
- Oven laten voorverwarmen als je naar huis gaat (van je werk)

Het is allemaal een extra luxe die niet nodig is, maar wel erg makkelijk kan zijn.

[Jasphur]

Dit zijn inderdaad luxe dingen die we niet nodig hebben. Maar denk eens aan bijvoorbeeld medische toepassingen zoals hier in de reacties al gezegd: een demente suikerpatient die eventueel op afstand een shot insuline toegediend kan krijgen door een verpleger. Die een seintje heeft gekregen van het IoT apparaat die gekoppeld is aan de patiënt.

Maar ook technische toepassingen zoals straat verlichting. Denk aan: aan/uit als het druk/rustig is of een lantaarn die uit zichzelf meld dat zijn lamp defect is. Ik hoorde zelfs al iets over adapters die je in een aardappel kunt steken om daar vervolgens data uit te halen of de aardappel, te veel/te weinig water heeft gekregen en een seintje geeft wanneer ze geoogst kunnen worden.

Ik denk dat IoT velen mogelijkheden heeft en dat de situaties die jij net opnoemde inderdaad luxe bijzaken zijn.

[Relief2009]

Tja dan is IoT niets voor jou. Verder zijn dit soort netwerken veel meer B2B gericht. Consumentenmarkt is het nog totaal niet interessant.

[JannoS]

Deze technologieën voor IoT hebben als primaire doelgroep niet de consument. Het verdienmodel ligt in de zakelijke dienstverlening. Deze technieken zullen ook wel toegepast gaan worden voor consumenten (huisdier tracken bijvoorbeeld), maar dat soort toepassingen zullen een relatief klein aandeel vormen. Voor de consument zijn andere technologieën interessanter.

[Fermion]

Serieus, wie heeft dat naam bedacht.... IOT.... Een naamwijzing die naar zichzelf opnieuw verwijst.

[lf2]

Kan iemand even uitleggen of er nog enige "nut" is voor de thuis-techneuten. Ik zie wel hoe handig dit is voor gemeentes etc maar voor de rest ?

Is het de bedoeling dat de thuis sensoren dan ook aangesloten worden op dit netwerk of gaat het echt vooral alles buiten je eigen huis om....?

Bv dat je dus data kan ontvangen dat de vuil container vol zit...(buiten mijn bereik)

[Chris_147]

Mijn mening is dat de prijs van sensoren nog sterk omlaag moet en dat ze nog minder stroom moeten verbruiken, beetje zoals RFID, maar dan sensor + zender/ontvanger.

Als dat gebeurt (en dat is slechts een kwestie van tijd!), dan komt in alles een chip:
- blikje drank krijgt ingebouwd geheugen dat vervaldatum bevat en sensor die volume meet
- kleding krijgt sensor die kan aangeven of nat of droog is
- autoband krijgt sensor die productiedatum kan doorgeven en druk aangeeft
- Tupperware potje geeft aan wanneer hij laatst in de koelkast is gezet (eten vervallen of niet) en misschien kan meten wat er in zit (vlees, groenten, ...)
Er zijn nog duizend en 1 mogelijkheden te bedenken.
Pas dan barst IoT echt los!

Sommige sensoren moeten enkel een stroompuls krijgen van een lokale zender (gateway), zoals bvb je koelkast om in actie te treden en gegevens lokaal door te geven. Andere zullen onhankelijk met een backend moeten kunnen communiceren. Die zien we nu al bij LoRa, SigFox en kennelijk ook NB-IoT.

Momenteel is het inderdaad vooral interessant voor gemeentes, bedrijven (denk aan petrochemie die vele kms leidingen hebben met talloze schakelaars, of spoorwegen).

[Reactie gewijzigd door Chris_147 op 24 juli 2024 08:19]

[veltnet]

Dat is onzin, je hebt helemaal geen provider nodig om gebruik te maken van deze techniek. Je zet ergens een sensor node neer en ergens anders een gateway en je bent klaar.

[neeecht]

https://thethingsnetwork.org
Gratiser kan niet.

[Anoniem: 132566]

Ja, maar denk eens na; hoelang gaat het duren voor zoiets is overgenomen door deze giganten? Je moet niet alleen naar 'nu' kijken, maar naar het verloop van wat er bij deze partijen gaande is. Wat is anders hun verdienmodel? Ik hoop dat het gratis blijft hoor, zeker.
Vrees alleen dat in de toekomst daar verandering in komt. Gaat men piepen in Den Haag dat de freq. overbezet zijn, dat zij veel geinvesteerd hebben etc. en dat het daarom maar onder licentie moet voortaan, omdat het nu niet goed werkt en van belang is voor bepaalde cruciale functie's etc. Noem mij gerust zwartgallig, dat mag- de tijd zal het leren.

[veltnet]

KPN heeft niet meer of minder recht op deze frequentieband dan de gemiddelde Tweaker

[Anoniem: 132566]

Nu, maar je weet niet of dat zo blijft- zwaarwegend belang kan ervoor zorgen dat dit wijzigt, de overheid bepaalt.