Desktop Best Buy Guide: juli 2014

Inleiding

Desktop Best Buy Guide

De zomervakantie staat op het punt van beginnen, dus we hebben tijd om uitgebreid aan de computer te sleutelen. Een mooi moment om een nieuw systeem te bouwen dus en de nieuwe aanwinst flink uit te proberen. Naast de gebruikelijke budget-, basis- en gamesystemen hebben we een serieuzere special: een workstation.

Dat workstation is traditioneel vrij prijzig en het professionele workstation is dat met een budget van 3500 euro ook. Wie iets minder wil uitgeven, maar toch een serieus stuk hardware wil samenstellen, kan het semiprofessionele workstation bouwen. Het budget is met 2000 euro een stuk toegankelijker, maar nog steeds pittig. De systemen zijn dan ook niet voor surfen en mailen bedoeld, maar we komen vooral video-editors in spe tegemoet. Vakantiefilmpjes bewerken moet wel heel makkelijk worden zo.

Naast de gebruikelijke systemen hebben we een serieuzere special: een workstation

De oude bekenden, zoals het budget- en basissysteem met een veel bescheidener budget van respectievelijk 250 en 325 euro, zien we uiteraard ook terug. Aan de gamers is gedacht met een budgetgamesysteem van 450 euro, een basisgamesysteem van 750 euro en met een zwaardere gamemachine van 1000 euro.

Zoals gebruikelijk zijn de Best Buy Guide-systemen samengesteld in overleg met de community van Tweakers; in het topic op het Gathering of Tweakers-forum kan iedereen zijn mening over het perfecte systeem geven. Het BBG-team plaatst een aantal weken voor publicatie voorstellen voor systemen in het Complete Systemen & Laptops-forum. Vervolgens kunnen alle forumbezoekers hun mening geven en over wijzigingen discussiëren. Bij het schrijven en samenstellen van de definitieve BBG gaan we uit van de feedback uit de bovengenoemde topics, onze eigen bevindingen, de reviews van collega-hardwaresites en de ervaringen van medetweakers op het forum en in de Productreviews.

Systeem	Budget
Budget- en basissysteem	250 en 325 euro
Budget- en basisgamesysteem	450 en 750 euro
Mainstreamgamesysteem	1000 euro
Semiprofessioneel en professioneel workstation	2000 en 3500 euro

De prijzen bij de diverse onderdelen worden realtime uit de Pricewatch opgevraagd en zijn daardoor aan verandering onderhevig. De prijzen in de tabellen worden vastgesteld op het moment van publicatie. Als een onderdeel meer dan eens in een configuratie voorkomt, zoals de twee videokaarten voor een sli- of crossfire-systeem, wordt daar in de totaalprijs rekening mee gehouden. Alle prijzen zijn inclusief btw.

Let op: niet alle combinaties van hardware zijn getest; waar mogelijk controleren we op de correcte werking van de verschillende onderdelen, maar we kunnen niet garanderen dat alle componenten 100% compatibel zijn.

Budget- en basissysteem

Met het budgetsysteem hebben we voor ogen om een computer samen te stellen die bedoeld is voor mensen met een kleine beurs. Het moet basale taken, zoals communicatie, web browsen en tekstverwerken, zonder problemen kunnen afhandelen, maar hoeft nergens echt in uit te blinken. We hadden als doel gesteld dit systeem onder de 250 euro te houden, exclusief randapparatuur, en zijn daar zelfs nog bijna 30 euro onder gebleven. Wil je het volledige bedrag toch uitgeven, dan behoren een snellere processor of een ssd met dubbele capaciteit tot de mogelijkheden.

Basisonderdelen

Het budgetsysteem is dit keer uitgerust met een Intel Celeron-processor uit de Haswell-familie. De Celeron is iets minder krachtig dan de Pentium G3420, die we verleden keer gebruikt hebben, maar hij is dan ook een stuk goedkoper. In het dagelijks gebruik zal het verschil, voor de taken waarvoor deze computer bedoeld is, waarschijnlijk weinig uitmaken. De G1840 is een op 2,8GHz geklokte dualcore-processor. In de processor zijn ook een geïntegreerde geheugencontroller en een grafische processor aanwezig. Evenmin onbelangrijk is het bescheiden verbruik van maximaal 53W.
link Productspecificaties @ Intel

Ook deze keer zijn we voor het moederbord bij de H81M-HDS uitgekomen. Het moederbord heeft een micro-atx-formaat en er zijn slechts twee geheugenslots aanwezig, maar over de overige aansluitingen hebben we niets te klagen. Er zijn snelle sata-600-aansluitingen en met zowel een dvi- als een vga-poort kunnen vrijwel alle soorten monitors worden aangesloten. Voor wie toch nog een grafische kaart wil toevoegen, is er ook nog een pci-e x16-slot aanwezig.
link Productspecificaties @ Asrock

We hebben ervoor gekozen om één geheugenmodule van 4GB te plaatsen in ons systeem. Op die manier kan het geheugen in de toekomst relatief goedkoop worden uitgebreid. De module is gemaakt door Corsair en draait op maximaal 1333MHz, omdat de geheugencontroller van de processor hogere snelheden niet toelaat.

Wat opslag betreft moet er een keuze worden gemaakt tussen snelheid en capaciteit. Heb je veel opslagcapaciteit nodig, dan kan er beter voor een traditionele harde schijf worden gekozen. Met een solid state disk start het systeem rap op en reageert het altijd lekker snel. De MX100 is opvolger van de M500 en levert vergelijkbare prestaties voor een vergelijkbare prijs.
link Review @ LegitReviews

De Cooler Master Elite 344 is een minitoren die geschikt is voor zowel atx- als matx moederborden. Aan de voorzijde vinden we usb 2.0- en de door ons gewenste usb 3.0-aansluitingen, en natuurlijk ook aansluitmogelijkheden voor een hoofdtelefoon en microfoon. Standaard wordt er al een ventilator meegeleverd. In het zijpaneel en aan de achterkant is ruimte voor nog twee ventilators extra. De drivecage is niet geschikt voor ssd's: die moet los in de behuizing of met een bracket gemonteerd worden.
link Productspecificaties @ Cooler Master

In het budgetsegment is de keuze voor een kast met ingebouwde voeding vaak een goedkopere optie. De voedingen zijn echter over het algemeen niet van een geweldige kwaliteit. Zo wordt er maar al te vaak van goedkope condensators gebruikgemaakt en laat het verbruik ook vaak te wensen over. Vandaar dat we besloten hebben om toch maar iets meer geld uit te geven voor wat kwaliteit.
link Productspecificaties @ be quiet!

Product		Prijs	Act.Prijs
Processors	Intel Celeron G1840 Boxed	€ 33,50	Onbekend
Moederborden	ASRock H81M-HDS	€ 39,-	Onbekend
Geheugen intern	Crucial CT51264BA160BJ	€ 29,-	€ 14,49
Solid State Drives	Crucial MX100 128GB	€ 59,50	Onbekend
Behuizingen	Cooler Master Elite 344 USB 3.0 Zilver	€ 30,55	Onbekend
Voedingen	be quiet! System Power 7 300W	€ 30,-	Onbekend
	Totaalprijs bij opstellen BBG	€ 221,55	€ 14,49

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Voor het tweede systeem, dat we als het basissysteem aanduiden, hebben we het budget op 325 euro gesteld. Hiermee kunnen we onder meer een krachtigere processor, een moederbord met meer uitbreidingsmogelijkheden en een solid state disk met de dubbele capaciteit uitzoeken.

Basisonderdelen

De AMD A8-6600K is een processor uit de Richland-familie, met AMD's Piledriver-modules en een Radeon HD8570D-gpu aan boord, die behoorlijke prestaties weet neer te zetten. De basisklokfrequentie van deze quadcore-processor is 3,9GHz, wat kan oplopen tot 4,3GHz als de turbomodus ingeschakeld wordt.
link Review @ ExtremeSpec

Het basissysteem rusten we uit met een moederbord van MSI. De A78M-E45 heeft alles wat je van een modern moederbord mag verwachten, zoals usb 3.0 en sata III-aansluitingen. Ook zijn er twee extra geheugenslots aanwezig, waardoor we nu twee modules kunnen plaatsen, maar nog steeds de mogelijkheid hebben om de hoeveelheid geheugen op een later tijdstip uit te breiden. Dit moederbord van MSI staat er verder om bekend dat de mosfets van een betere kwaliteit zijn dan de Asrock-moederborden in dit prijssegment.
link Productspecificaties @ MSI

De apu's van AMD hebben baat bij snel geheugen en daarom is het verstandig te kiezen voor geheugen dat op een frequentie van 1866MHz is geklokt, hoewel deze natuurlijk iets duurder zijn. Verleden keer hebben we 8GB geheugen geplaatst, maar hoewel meer natuurlijk beter is, is het een beetje overkill voor wat we met deze computer voor ogen hebben. Wel zijn er ten opzichte van het budgetsysteem nu twee modules aawezig die in dualmode tegelijkertijd worden aangesproken, wat een extra positieve invloed op de prestaties heeft.
link Productspecificaties @ G.Skill

Ook het basissysteem rusten we uit met een ssd van Crucial. Dit keer echter met een capaciteit van 256GB. Niet alleen heeft deze dus een tweemaal zo grote capaciteit, ook presteren grotere drives altijd beter.
link Review @ LegitReviews

De Cooler Master N300 is geschikt voor atx- en matx-moederborden. Aan de voorzijde vinden we de gebruikelijke aansluitingen: 3,5mm-hoofdtelefoon, microfoon, tweemaal usb 2.0 en eenmaal usb 3.0. Verder is de behuizing van binnen ook in het zwart afgewerkt, kan de voeding onder in het systeem worden geplaatst en biedt de N300 de mogelijkheid om 6 ventilatoren te plaatsen. Standaard worden er al twee ventilatoren meegeleverd. Deze kast biedt dezelfde mogelijkheden als de Elite 344 voor dezelfde prijs, dus het komt uiteindelijk alleen op persoonlijke smaak aan.
link Productspecificaties @ Cooler Master

Product		Prijs	Act.Prijs
Processors	AMD A8-6600K Boxed	€ 82,-	Onbekend
Moederborden	MSI A78M-E45	€ 44,66	Onbekend
Geheugen intern	G.Skill F3-14900CL9D-4GBXM	€ 43,-	Onbekend
Solid State Drives	Crucial MX100 256GB	€ 90,11	Onbekend
Behuizingen	Cooler Master N300 (Closed)	€ 30,85	Onbekend
Voedingen	be quiet! System Power 7 300W	€ 30,-	Onbekend
	Totaalprijs bij opstellen BBG	€ 320,32	€ 0,-

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

We hebben weer een selectie gemaakt van randapparaten waarvan prijs en prestaties bij de budget- en basissystemen van deze BBG passen. Daarnaast bieden we een extra optie voor de opslag.

Basisonderdelen

Een ssd heeft als voordeel dat hij erg snel is. Daardoor zal de computer altijd rap starten en ook na lange tijd snel en fris aanvoelen. De prijs per gigabyte is echter veel hoger, dus je krijgt voor hetzelfde geld minder opslagcapaciteit. Mocht je dus veel foto's, muziek en filmpjes hebben, dan is het wellicht beter om voor een traditionele harde schijf van 1TB te kiezen. De harde schijf van Western Digital is goed leverbaar en heeft een lage prijs. Het toerental bedraagt 7200 per minuut, de interface is sata-600 en er is 64MB cache-geheugen aanwezig.
link Review @ Overclock.net forum

Veel mensen gebruiken hun optische station steeds minder. Een besturingssysteem kan via een usb-stick worden geïnstalleerd en veel programma's zijn als download beschikbaar. Er zijn echter zat redenen te bedenken om toch een dvd-brander in de computer te plaatsen, vandaar dat we er nog steeds een adviseren, maar niet meer in de standaardconfiguratie. De GH24NS90 van LG is goedkoop, relatief stil en verder niets bijzonders, maar doet gewoon wat je ervan verwacht.
link Productspecificaties @ LG

De LG 22M45D-B Zwart is een prima monitor als er niet te veel geld uitgegeven mag worden. Het scherm heeft een resolutie van 1920x1080 pixels en een beelddiagonaal van 21,5 inch. De monitor heeft verder een responstijd van 5ms en beschikt over zowel een d-sub- als een dvi-aansluiting. In de doos zit overigens alleen een vga-kabel, dus als je de monitor digitaal wil aansluiten, zal er nog apart een dvi-kabel moeten worden aangeschaft.
link Productspecificaties @ LG

De Logitech RX250 is een basismodel. Deze bedrade optische usb-muis heeft als enige extraatje een scrollwiel dat zowel verticaal als horizontaal kan bewegen.
link Productspecificaties @ Logitech

De K120 is een uiterst eenvoudig bedraad usb-toetsenbord, maar Logitech heeft allang bewezen dat het ook voor de kleine beurs goede spullen levert.
link Productspecificaties @ Logitech

Wil je minder kabels op je bureau, dan raden we de Logitech MK220 aan. Dit draadloze setje bestaat uit een optische muis en een compact toetsenbord.
link Productspecificaties @ Logitech

De Logitech LS11-set bestaat uit twee losse luidsprekers van 1,5 watt. Daarnaast beschikt het over in- en uitgangen aan de voorzijde, zodat een hoofdtelefoon, een microfoon of een mp3-speler probleemloos kan worden aangesloten.
link Productspecificaties @ Logitech

Wordt de computer ook voor Skype gebruikt, dan is een webcam wel zo leuk. De Logitech HD Webcam C270 maakt beelden in 720p-formaat en heeft een ingebouwde microfoon. Er zijn zeker goedkopere webcams te krijgen, maar dat gaat vaak ten koste van resolutie en kwaliteit.
link Productspecificaties @ Logitech

Om de ssd netjes in de kast te plaatsen heb je een 2,5"-naar-3,5"-adapter nodig. Op zich zitten er geen bewegende onderdelen in, dus het maakt niet echt uit hoe of waar je hem plaatst, maar voor die paar euro hoef je het niet te laten.

Product		Prijs	Act.Prijs
Interne harde schijven	WD Blue WD10EZEX, 1TB	€ 45,91	€ 52,49
Optische drives	LG GH24NS90 Zwart	€ 18,-	Onbekend
Monitors	LG 22M45D-B Zwart	€ 92,-	Onbekend
Muizen	Logitech RX250 (Zwart)	€ 5,60	Onbekend
Toetsenborden	Logitech K120 (Internationaal)	€ 9,50	€ 9,99
Toetsenborden	Logitech MK220 Wireless Combo	€ 19,26	€ 18,15
PC speakersets	Logitech LS11	€ 16,50	Onbekend
Webcam	Logitech HD Webcam C270 (Zwart)	€ 20,80	€ 16,75
Aanvullende componenten	Gembird MF-321 2.5" SSD/HDD to 3.5" bay	€ 2,57	€ 1,11

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Budget- en basisgamesysteem

Het budgetgame- en het basisgamesysteem zijn zoals gewoonlijk ook van de partij in de Best Buy Guide. In het budgetgamesysteem is de traditionele harde schijf voor het eerst weggelaten om plaats te maken voor een sshd. Verder is een aantal kleine wijzigingen in het systeem aangebracht, maar het is nog steeds opgebouwd rondom een AMD-processor en -videokaart. Het budget van 450 euro van de vorige BBG blijft gehandhaafd. Oorsponkelijk had het budgetgamesysteem een budget van 425 euro, maar met 25 euro extra nemen de prestaties flink toe. Daarom is het budget opnieuw iets hoger uitgevallen.

Budgetgamesysteem

AMD Athlon II X4 760K Black Edition Boxed

AMD biedt met de Athlon II X4 760K een processor die veel prestaties geeft voor de prijs die ervoor moet worden betaald. De 760K beschikt over vier cores, die op maar liefst 3,8GHz draaien, met een turbo naar 4,1GHz. In tegenstelling tot Intel-processoren die rond dit prijspunt zitten, heeft deze processor ook een unlocked multiplier, waardoor hij over te klokken is.

Mocht je gaan overklokken, dan is het verstandig om een ander moederbord en een andere processorkoeler aan te schaffen, zoals aangegeven is in de BBG van maart 2014.

Je kunt je afvragen waarom er niet voor een moederbord met een A88X-chipset is gekozen. Moederborden met deze chipset zitten namelijk rond hetzelfde prijsniveau als de gekozen MSI A78M-E45. Dit moederbord is echter, zoals de naam al doet vermoeden, gebaseerd op de A78-chipset. Deze chipset is uitgebracht voor de Kaverni apu's die enige tijd geleden zijn geïntroduceerd. De A78-chipset doet wat functionaliteit betreft niet onder voor de A88X-chipset, getuige de zes sata-600 poorten en zes usb-3.0 poorten.

Een laatste argument om voor dit moederbord te kiezen is dat de kwaliteit van het spanningscircuit, dat de processor van stroom moet voorzien, iets beter is dan bij menig ander moederbord in dit prijssegment, zoals de Asrock Extreme4+. Dat wil overigens niet zeggen dat dit moederbord geschikt is voor overklokkers, in tegendeel zelfs. Dus ook voor het moederbord geldt: mocht je willen overklokken, dan is het verstandig om te kijken naar de vorige BBG, waarin een overklokoptie was meegenomen.
link Productspecificaties @ MSI

Crucial Ballistix BLS2CP4G3D1609DS1S00CEU

Omdat snel geheugen weinig meerwaarde biedt bij de gekozen processor, hebben we gekozen voor een van de goedkoopste ddr3-8GB-setjes die op de markt te krijgen zijn. De Crucial Ballistix is opgesteld rondom twee modules van 4GB, die draaien op een snelheid van 1600MHz, bij een latency van 9.

In maart schreven we dat we wachtten op de AMD R7 265, zodat het budget weer iets naar beneden zou kunnen worden bijgesteld. Inmiddels zijn we in juli aangekomen, de R7 265-videokaarten zijn wel leverbaar, maar de prijs ligt zo dicht tegen die van een R9 270 aan dat de keuze voor een R7 265 niet te rechtvaardigen is. We blijven dus iets boven het bugdet zitten met de keuze voor de R9 270, maar die levert wel ongekend veel prestaties voor dat geld.

Ssd's worden steeds betaalbaarder en we zien ze dan ook steeds vaker terug in gamesystemen. Het budgetgamesysteem had tot nu toe altijd nog een traditionele harde schijf, omdat een ssd te weinig opslag biedt voor veel games en het simpelweg een te groot gedeelte van het beschikbare budget voor zijn rekening nam. Er komt een tijd waarin de ssd ook in het budgetgamesysteem zal plaatsnemen, maar zover is het nog niet. Voor nu kiezen we een tussenoplossing. Het bestaan van shdd's is voor dit soort systemen echt een uitkomst. Veel opslagcapaciteit wordt gecombineerd met flashgeheugen, dat als cache kan worden benut. Op die manier voelt het systeem een stuk sneller aan dan bij een traditionele harde schijf, een van de belangrijkste redenen om een ssd aan te schaffen. Deze shdd van Seagate beschikt over 8GB flashgeheugen, terwijl de harde schijf over 1TB aan opslagcapaciteit beschikt.

Deze compacte m-atx-kast van Sharkoon is goedkoop, beschikt over een usb 3.0 aansluiting aan de voorzijde en wordt geleverd met twee ventilatoren. Dit maakt hem de ideale kast voor een budgetgamesysteem.
link Specificaties @ Sharkoon.com

Hoe kleiner de kast, des te meer gerechtvaardigd is de keuze voor een modulaire voeding. Omdat onze kast alleen m-atx-moederborden kan huisvesten, is er weinig ruimte voor andere componenten. Het grootste voordeel van minder kabels is dat ze de airflow in de kast niet in de weg gaan zitten. Daarnaast ziet het er netter uit.

Product		Prijs	Act. Prijs
Processors	AMD Athlon II X4 760K Black Edition Boxed	€ 67,-	Onbekend
Moederborden	MSI A78M-E45	€ 44,66	Onbekend
Geheugen intern	Crucial Ballistix BLS2CP4G3D1609DS1S00CEU	€ 58,04	Onbekend
Videokaarten	Club3D Radeon R9 270 '14 Series	€ 146,-	Onbekend
Interne harde schijven	Seagate ST1000DX001, 1TB	€ 65,41	Onbekend
Behuizingen	Sharkoon MA-A1000	€ 32,50	Onbekend
Voedingen	Cooler Master GM G450M	€ 43,94	Onbekend
	Totaalprijs bij opstellen BBG	€ 457,55	€ 0,-

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Basisgamesysteem

Het basisgamesysteem heeft een prijs van 750 euro en positioneert zich daarmee tussen het budgetgame- en mainstreamgamesysteem. De meest noemenswaardige veranderingen ten opzichte van het budgetgamesysteem zijn de processor, de ssd en natuurlijk de videokaart.

Intel heeft onlangs een refresh uitgevoerd bij de Haswell-processors. Concreet houdt dit in dat de modellen een iets hogere kloksnelheid hebben gekregen, terwijl de prijs nagenoeg gelijk is gebleven. Bij deze editie van de Best Buy Guide maken we daar gelijk gebruik van door zo’n nieuwe processor op te nemen in de configuratie. De Intel i5 4460 is een quadcore-processor en is in wezen de opvolger van de i5 4440, waarbij de kloksnelheid is verhoogd van 3,1GHz naar 3,2GHz. Geen spectaculaire verbetering, maar het is mooi meegenomen.

Let op! De Haswell Refresh-processors vereisen bij sommige moederborden een nieuw bios. Dit is het geval bij het gekozen Asrock-moederbord. Het kan zijn dat sommige winkels nog exemplaren hebben met het oude bios, waarbij ondersteuning voor de nieuwe processors ontbreekt. Informeer bij de winkel dus wat de bios-versie is van het moederbord en voer desnoods een bios-update uit. Een andere optie is om de Intel i5 4440 te nemen als processor; die wordt toch al ondersteund en is bij sommige winkels iets goedkoper.
link Een update voor Haswell - Wassen neus voor Broadwell?

Een rechttoe rechtaan moederbord van Asrock met als basis de B85-chipset, dat ondanks de lage prijs alle reguliere functionaliteit voor de basisgamer biedt. Zo zijn er zes sata-600-poorten aanwezig, alsmede vier usb 3.0-aansluitingen.

Crucial Ballistix Tactical BLT2C4G3D1608ET3LX0CEU

We kiezen voor 8GB werkgeheugen dat op 1600MHz is geklokt. Dat is voor het gros van de gamers voldoende. Deze twee modules van Crucial zijn klein van stuk, waardoor problemen met de installatie van de processorkoeler worden voorkomen.

Een AMD Radeon R9 280X verzorgt het grafische geweld. Ons oog valt op een model van Club3D, aangezien dit een van de goedkopere 280X’s is met een degelijke koeler én omdat hij goed leverbaar is. Ook de MSI 280X Gaming is een goede keuze, maar is minder goed verkrijgbaar op het moment van schrijven. De 280X is in principe een rebrand van de AMD HD7970, met in de meeste gevallen een hogere standaardkloksnelheid. Een solide basis voor de basisgamer.

Mocht je willen besparen bij dit systeem, dan is het ook prima mogelijk om de AMD 280X in te ruilen voor de 280. De AMD 280 is natuurlijk iets minder snel, maar zal in vrijwel alle gevallen niet veel onderdoen voor de 280X. Ook zijn er op dit moment nog een paar restvoorraden HD7950’s, die tegen een aantrekkelijke prijs worden verkocht.

Crucial weet al tijden goede ssd’s te leveren tegen een scherpe prijs. De bekende Crucial M4 is hier een goed voorbeeld van, maar ook zijn opvolger, de M500, stelt niet te leur. Crucial heeft onlangs de opvolger van de M500-serie aangekondigd: de MX100-serie. De nieuwe MX100 is in veel opzichten gelijk aan de populaire M500, maar er hebben kleine wijzigingen plaatsgevonden aan de controller en het flashgeheugen. Concreet betekent dit dat je iets betere prestaties krijgt, terwijl de gemiddelde prijs zelfs iets lager ligt. Twee punten die als muziek in de oren klinken. Door de lage prijs is het mogelijk het basisgamesysteem uit te rusten met een 256GB-model. Er gaan trouwens geruchten dat de prijzen van ssd’s in komende tijd nog verder zullen dalen.
link Review @ Anandtech

Seagate Barracuda 7200.14 ST1000DM003, 1TB

Een 1TB grote harde schijf van Seagate voorziet de gemiddelde gamer van genoeg opslagruimte. De hdd beschikt over een sata-600-aansluiting en 64MB cachegeheugen. Mocht er meer capaciteit vereist zijn, dan zijn er ook 2TB-, 3TB- en 4TB-versies van deze harde schijf verkrijgbaar.

Corsair maakt niet alleen high-end behuizingen, ook de prijsbewuste koper komt bij deze fabrikant ruimschoots aan zijn trekken. De 200R bewijst dat; deze behuizing kost je de kop niet en biedt toch usb 3.0-aansluitingen en een zwart gespoten interieur. Lange videokaarten zijn geen probleem.

De voeding komt weer uit de stal van XFX en heeft een vermogen van 550 watt. Dit is ruim voldoende voor de gekozen onderdelen. De voeding heeft tal van aansluitingen om het systeem uit te breiden en heeft een lage prijs.

Product		Prijs	Act. Prijs
Processors	Intel Core i5-4460 Boxed	€ 154,75	Onbekend
Moederborden	ASRock B85M Pro4	€ 54,99	Onbekend
Geheugen intern	Crucial Ballistix Tactical BLT2C4G3D1608ET3LX0CEU	€ 64,95	Onbekend
Videokaarten	Club3D Radeon R9 280X royalQueen	€ 241,50	Onbekend
Solid state drives	Crucial MX100 256GB	€ 90,11	Onbekend
Interne harde schijven	Seagate Barracuda 7200.14 ST1000DM003, 1TB	€ 46,04	€ 54,99
Behuizingen	Corsair Carbide 200R Closed	€ 47,95	Onbekend
Voedingen	XFX 550W Pro	€ 52,01	Onbekend
	Totaalprijs bij opstellen BBG	€ 752,30	€ 54,99

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Opties gamesystemen

Veel mensen gebruiken hun optische station steeds minder. Een besturingssysteem kan via een usb-stick worden geïnstalleerd en veel programma's zijn als download beschikbaar. Er zijn echter voldoende redenen te bedenken om toch een dvd-brander in de computer te plaatsen, vandaar dat we er nog steeds een adviseren, maar niet meer in de standaardconfiguratie. De SH-224DB van Samsung is goedkoop, relatief stil en verder niets bijzonders, maar doet gewoon wat je ervan verwacht.

Omdat de BenQ GL2250 niet meer goed leverbaar is, hebben we een andere monitor uitgekozen die in hetzelfde prijssegment zit, namelijk rond de 100 euro. De Philips 223V5LSB beschikt over een dvi-aansluiting, dat is een van de redenen om voor deze monitor te gaan. Vga is niet meer van deze tijd en levert te veel ruis op, zeker bij de full-hd-monitors die tegenwoordig standaard zijn. De kijkhoeken van deze monitor zijn vergelijkbaar met die van de BenQ-monitor. Omdat we met een tn-paneel te maken hebben, blijven de kijkhoeken een zwak punt, maar een ips-scherm is in dit segment simpelweg niet te krijgen.

Een basisgamer kan af met een budgetmuis van Logitech, maar bij enkele games is het toch wel fijn om over een aantal extra knoppen te beschikken of de dpi-waarde snel aan te kunnen passen. Deze Sharkoon FireGlider-muis is al zeer lange tijd te verkrijgen, maar is nog altijd een goede keus. De prijs van deze muis ligt rond de 20 euro. Voor dat bedrag is deze muis een zeer goede koop.

Een toetsenbord is van minder belang voor een gamer en toetsenborden die speciaal voor gamers zijn ontwikkeld zijn vaak schrikbarend duur. Daarom adviseren we een standaardtoetsenbord van Logitec.

Om de budgetgamer ook van een fancy toetsenbord te kunnen laten genieten hebben we dat deze keer ook meegenomen in de opties. De Sharkoon Skiller is een toetsenbord van nog geen 15 euro, maar biedt wel extra functietoetsen en geeft een gamesysteem net iets meer uitstraling.

Een eenvoudig geluidssetje mag evenmin ontbreken. Door de subwoofer is de bas bij geluidseffecten een stuk beter dan bij boxen zonder subwoofer. Omdat de prijs ook nog eens vriendelijk is, is deze set erg aan te raden.

Mainstreamgamesysteem

De Best Buy Guide van juli bevat opnieuw het mainstreamgamesysteem, omdat dit vrij populair blijkt te zijn onder de lezers. Ondanks de naamgeving zijn de prestaties allerminst mainstream. Dankzij de krachtige videokaart, capabele processor en snelle ssd is dit een zeer vlot systeem, dat huidige en toekomstige games moeiteloos aankan op hoge instellingen. In vergelijking met de vorige editie is de totaalprijs iets lager uitgevallen, maar voor een groot deel is de configuratie dezelfde. Wel is nu gekozen voor een Haswell Refresh-processor.

Basisonderdelen

Net als de vorige editie kiezen we deze maal voor een niet-overklokbare i5-quadcore-processor. Bij andere edities werd steevast de overklokbare Intel i5 4670K als processor gekozen, met een bijpassend Z87-moederbord. Het draagvlak voor deze processor was ook deze maal kleiner, omdat niet iedereen het erover eens was of de gebruiker wel zou gaan overklokken. Met dit in het achterhoofd is gekozen voor een Intel i5 4590-processor, die niet overklokbaar is. De Intel i5 4590 is een quadcore-'Haswell Refresh'-processor met een standaardkloksnelheid van 3,3GHz en een turboboost van 3,7GHz. Door niet te kiezen voor een overklokbare processor is het ook mogelijk om een goedkoper moederbord te kiezen.

Let op! Ook hier geldt dat het moederbord wellicht een bios-update vereist om de nieuwe processor te ondersteunen. Informeer bij de verkoper van het moederbord welke bios-versie het moederbord heeft en voer desnoods een bios-update uit.

Mocht je toch geïnteresseerd zijn in het overklokken van de processor, dan is de i5 4670K natuurlijk alsnog mogelijk. Vergeet dan niet om het moederbord te wijzigen in een Z87- of Z97-model.

De Gigabyte G1.Sniper B5 is een moederbord met de B85-chipset als basis. Met deze chipset is het niet mogelijk om de processor te overklokken, maar dit was, zoals gezegd, toch al niet mogelijk met de i5 4590. Desondanks is het moederbord van alle gebruikelijke functies voorzien, zoals usb 3.0, sata 6Gbit/s en gigabit-ethernet. De Sniper onderscheidt zich van andere B85-moederborden door de degelijke geluidschip en stabielere Intel-NIC.

Hoewel een aparte processorkoeler niet per se nodig is, kiezen we toch voor de Cooler Master Hyper 212 EVO, omdat deze dankzij zijn pwm-ventilator stiller is dan de standaardkoeler. Mocht je iets meer geluid niet erg vinden, dan kan je deze processorkoeler ook achterwege laten. Een hele goede processorkoeler is namelijk niet nodig voor de koelprestaties, omdat de processor niet wordt overgeklokt.

Ook dit mainstreamgamesysteem wordt uitgerust met 8GB werkgeheugen. Hetzelfde werkgeheugen als bij het basisgamesysteem: twee modules van 4GB van Crucial. Een mooie bijkomstigheid is dat de modules kleiner zijn dan normaal.

Een gamesysteem kenmerkt zich door zijn videokaart, want deze heeft de grootste invloed op de prestaties. Bij de voorgaande edities kozen we voor een MSI 290 en Gigabyte 290. De prijzen, functionaliteit en prestaties van de verkrijgbare AMD 290's liggen op het moment van schrijven op een gelijk niveau, waardoor er niet echt een model met kop en schouders boven de rest uitsteekt. Bij deze editie kiezen we voor een model van Sapphire, dat over de hele linie net iets goedkoper is dan andere AMD 290's. Desondanks is een AMD 290 van een andere fabrikant ook prima mogelijk.
link Review @ Techpowerup

De toegevoegde waarde van een ssd is ondertussen evident. Het systeem start sneller op en ook programma's laden sneller tijdens gebruik. Net als bij het basisgamesysteem rusten we het systeem uit met een Crucial MX100 256GB.

Seagate Barracuda 7200.14 ST2000DM001, 2TB

De bekende Seagate Barracuda 7200.14 harde schijf met een capaciteit van 2TB. Weinig poespas, doet wat hij moet doen.

Een behuizing kiezen is een heikel punt bij het geven van advies. De ene persoon kiest zijn behuizing op basis van de koelingsmogelijkheden terwijl een ander juist het uiterlijk van het grootste belang vindt. En zelfs wat dat uiterlijk betreft variëren de meningen erg. We proberen enige variatie aan te brengen en kiezen in deze editie voor de nieuwe Cooler Master CM 690 III. Deze behuizing zal waarschijnlijk het gros van de mensen tevredenstellen. Dit model kenmerkt zich door goede koelprestaties en handige drivetrays.
link Cooler Master 690 III Review - Behuizing met een stamboom

Alternatieve behuizingen zijn de Fractal Design Define R4 en de Corsair Carbide 500R.

Een goede voeding is essentieel. De G-serie 550 watt van Seasonic heeft een semimodulair kabelontwerp, waardoor je een kabelbende in je systeem voorkomt. Hij is bovendien vrij stil en heeft een vermogen van 550 watt. De interne componenten zijn van een hoge kwaliteit en de voeding is ook energiezuinig, getuige het 80plus Gold-certificaat. Door het beperkte energieverlies hoeft de ventilator niet hard te draaien en is de voeding erg stil. Seasonic lijkt zeker van zijn zaak te zijn, want het bedrijf geeft vijf jaar fabrieksgarantie op deze voeding.
link Review @ Techpowerup

Product		Prijs	Act.Prijs
Processors	Intel Core i5-4590 Boxed	€ 164,89	Onbekend
Moederborden	Gigabyte G1.Sniper B5	€ 66,05	Onbekend
Processorkoeling	Cooler Master Hyper 212 EVO	€ 25,95	Onbekend
Geheugen intern	Crucial Ballistix Tactical BLT2C4G3D1608ET3LX0CEU	€ 64,95	Onbekend
Videokaarten	Sapphire R9 290 4GB GDDR5 OC TRI-X	€ 349,-	Onbekend
Solid state drives	Crucial MX100 256GB	€ 90,11	Onbekend
Interne harde schijven	Seagate Barracuda 7200.14 ST2000DM001, 2TB	€ 69,04	€ 69,-
Behuizingen	Cooler Master CM 690 III Closed	€ 72,95	Onbekend
Voedingen	Seasonic G-Serie 550Watt	€ 79,45	Onbekend
	Totaalprijs bij opstellen BBG	€ 982,39	€ 69,-

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Randapparatuur

Dell Ultrasharp U2414H (860-BBCW) Zilver, Zwart

De Dell U2414H heeft een ips-scherm met een beelddiagonaal van 24 inch dat is voorzien van een led-backlight. Zowel de lage input-lag als de korte responstijd maakt het zeer geschikt voor het spelen van games. Een alternatief is de Dell P2414H. Het verschil tussen beide monitors zit hem voornamelijk in het uiterlijk en het aantal aansluitingen.
link Review @ TFTCentral

Logitech heeft een rijk assortiment toetsenborden voor gamers en wij kozen voor de G510s. Dit toetsenbord is voorzien van tal van macrotoetsen, wat bij sommige games erg handig kan zijn. Daarnaast is een klein lcd-scherm aanwezig om ingame-informatie te tonen. Voor de nachtbrakers is er achtergrondverlichting bij de toetsen ingebouwd en zijn de wasd-toetsen in een andere kleur uitgevoerd.

Een goedkopere variant van de G510s is de G105. Dit toetsenbord heeft minder macro-toetsen en geen fraai display, maar is dan ook beduidend goedkoper. De gebruikelijke wasd-toetsencombinatie is eveneens in een andere kleur uitgevoerd voor snelle herkenning.

Sommigen zweren erbij, anderen kan het niet bekoren: toetsenborden met mechanische schakelaars, die veel duidelijkere haptische feedback geven dan reguliere toetsenborden. De laatste tijd zijn er steeds meer fabrikanten die de zogeheten mechanische toetsenborden maken. De Steelseries 6gv2 maakt gebruik van Cherry MX Black-switches en leent zich daarmee goed voor een potje gamen. Voor meer informatie kun je kijken naar een uitgebreid topic op het forum over mechanische toetsenborden.

De G400s kan gezien worden als de populaire MX518 in een ander kleurtje en met een verbeterde sensor. Het ergonomische ontwerp is namelijk precies hetzelfde gebleven. Dit is voor de meeste mensen een prima muis, die ook nog eens schappelijk geprijsd is. Sommige gebruikers geven aan dat de sensor zelfs nog beter is dan bij de duurdere G500s.

De een kan niet zonder, terwijl de ander het nut er niet van inziet: de muismat. Voor de gebruikers die er toch een willen hebben, is dit simpele, maar ook gunstig geprijsde model van Steelseries een goede keuze.

Logitech heeft niet alleen goedkope speakersetjes, maar ook chiquere hardware in het assortiment. De Z623 is een 2.1-set die over een krachtige subwoofer beschikt en daarmee uitstekend geschikt is om je buren boos te maken.

Het nut van een optische drive wordt met elke editie minder. Net als bij de andere systemen laten we de optische drive dit keer buiten het lijstje van standaardcomponenten. Games worden steeds meer als download aangeboden en zelfs het installeren van het besturingssysteem gaat tegenwoordig door middel van een usb-drive. Voor de mensen die toch niet zonder kunnen, is dit model van Samsung een prima keuze.

Product		Prijs	Act. Prijs
Monitors	Dell Ultrasharp U2414H (860-BBCW) Zilver, Zwart	€ 209,97	Onbekend
Toetsenborden	Logitech G510s Gaming Keyboard	€ 117,04	Onbekend
Toetsenborden	Logitech Gaming Keyboard G105	€ 59,95	Onbekend
Toetsenborden	Steelseries 6Gv2 (Qwerty)	€ 69,99	Onbekend
Muizen	Logitech G400s Gaming Mouse	€ 46,10	Onbekend
Muismatten	Steelseries Qck	€ 9,95	€ 11,99
Pc-speakersets	Logitech Speaker System Z623	€ 100,-	€ 129,-
Optische drives	Samsung SH-224DB Zwart	€ 12,58	Onbekend
	Totaalprijs bij opstellen BBG	€ 625,58	€ 140,99

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Semiprofessioneel en professioneel workstation

De vraag naar high-end workstations bleef ons achtervolgen in de BBG. Echte high-end workstations zijn er al een hele tijd niet meer geweest. In september vorig jaar hebben we een workstation geadviseerd voor in het bijzonder 2d-werk, zoals Photoshop. Ditmaal hebben we echter twee workstations voor het bewerken van video behandeld. Hierin is niet alleen nagedacht over de workstations zelf, maar ook over de opslag en randapparatuur.

Met de introductie van Haswell-E voor de deur zou je misschien denken dat het systeem direct verouderd is, maar dat valt waarschijnlijk wel mee. Ddr4 zal in het begin behoorlijk duur zijn ten opzichte van ddr3 en, laten we eerlijk zijn, hoeveel prestatiewinst zal ddr4 brengen voor dit soort workstations, die met hun quadchannel-geheugencontroller toch al genoeg geheugenbandbreedte hebben? Ddr4 is vooral nuttig bij apu's, die duidelijk bandbreedte tekortkomen met ddr3. Daarnaast zullen de processoren maar weinig sneller zijn dan de huidige generatie. De prestatiewinst tussen Haswell en Ivy bridge bedroeg namelijk slechts een paar procent. Het enige voordeel dat Haswell-E wellicht heeft, is dat er een octocore-processor voor consumenten wordt geïntroduceerd. Dit is momenteel nog niet aan de orde. Wie te weinig heeft aan de zes cores van de 4930K zal moeten uitwijken naar Xeon-processoren, zoals ook in deze BBG zal blijken.

Zoals gezegd zijn er dus twee workstations. We hebben hiervoor twee creatieve namen bedacht. Het workstation met het laagste budget is het semiprofessionele workstation. Het budget van dit workstation is bepaald op 2000 euro, maar dat hebben we niet helemaal opgemaakt. Daarnaast kwam er een professioneel workstation aan te pas met een ruimer budget: 3500 euro. Ook dat is niet helemaal opgemaakt. We hebben zoveel mogelijk zorg besteed aan een gebalanceerd systeem, waarbij andere componenten de systemen weer uit balans zouden brengen.

Op basis waarvan kies je een workstation? Die vraag zal worden beantwoord met: hoeveel performance heb je nodig en hoeveel waarde hecht je aan professionele apparatuur? Het semiprofessionele workstation is opgebouwd rondom consumentenapparatuur, terwijl het professionele workstation vooral zakelijke componenten heeft gekregen.

De randapparatuur wordt ook bij de workstations apart aanbevolen. Op het forum is veel discussie geweest over de kwaliteit van monitors die je nodig hebt. We waren het er uiteindelijk over eens dat de Dell Ultrasharp-serie het minste is dat we kunnen aanbevelen. Dell heeft onlangs ook een P-serie geïntroduceerd, die een lagere prijs heeft dan de Ultrasharp-monitors. Deze P-serie heeft echter geen gekalibreerd scherm, terwijl het ips-paneel van iets mindere kwaliteit is. Het is een prima scherm voor in een kantooromgeving, maar voor semiprofessionele videobewerking raden we toch echt een beter scherm aan.

Semiprofessioneel workstation

Voor het semiprofessionele workstation kiezen we een van de snelste desktopprocessoren van dit moment uit: de core i7 4930K. Deze processor beschikt over zes kernen die op 3,4GHz draaien en met de turbo kan deze snelheid oplopen tot maar liefst 3,9GHz. Daarnaast is deze processor ook nog eens overklokbaar, in tegenstelling tot de Xeon-processoren van het professionele workstation. Juist omdat deze processor nog flink over te klokken is, biedt de 4930K wellicht de meeste performance voor het minste geld in het workstationsegment. Een overklok is echter geen gegarandeerde snelheid en de kans op rekenfouten neemt ook toe naarmate de processor verder wordt overgeklokt. Daarom zal niet iedere workstationgebruiker zijn processor willen overklokken.

Noctua NH-D14 Special Edition (LGA 2011)

Er zijn twee redenen om een after-market-processorkoeler te halen. Allereerst is een dergelijke koeler vaak stiller dan de standaardkoeler die fabrikanten meeleveren. Daarnaast maakt een losse koeler het mogelijk om de processor zo ver als mogelijk over te klokken, zonder dat de temperatuur te hoog oploopt.

We hebben gekozen voor een high-end luchtkoeler, omdat die nog stiller is dan een kant-en-klare waterkoelingsset. De Noctua NH-D14 beschikt over twee ventilators van 140mm, die, afhankelijk van de belasting, tussen de 300 en 1500rpm draaien.

Alle socket 2011-moederborden voor de consument beschikken over dezelfde chipset: een X97-chipset van Intel. Omdat ze over dezelfde chipset beschikken, zijn de verschillen ook minimaal. Enkele goedkopere moederborden hebben slechts vier geheugenslots. Omdat we al vier modules plaatsten bij de installatie, wilden we een moederbord met acht geheugenslots. De Asus P9-X79 is een moederbord dat goed bij ons past. De prijs is beneden gemiddeld voor een socket 2011-moederbord, terwijl extra chips voor meer sata 600- en usb 3.0-poorten evenmin ontbreken.

In de basisconfiguratie nemen we 32GB geheugen op. Omdat de geheugencontroller in de chipset vier geheugenkanalen tegelijk kan aanspreken, plaatsen we dus vier modules van acht gigabyte. Het geheugen heeft een snelheid van 1600MHz. Wie overigens meer dan 64GB geheugen zou willen installeren, moet oppassen; de Core i7-processors ondersteunen maximaal 64GB intern geheugen. Wie meer geheugen nodig heeft, kan beter uitwijken naar een Xeon-processor in combinatie met een serverchipset.

De keuze voor Nvidia hangt vooral samen met de ondersteuning van de cuda-technologie. Diverse softwarepakketten bieden ondersteuning voor deze technologie, die het renderen van grafisch beeldmateriaal via de gpu laat verlopen. Omdat een gpu veel meer parallelle berekeningen kan uitvoeren dan een cpu, is een gpu uitermate geschikt voor videobewerking.

De bekendste softwarepakketten die hiervoor ondersteuning bieden, zijn Adobe Premiere Pro, Adobe After Effects en Sony Vegas. De GTX 770 is gekozen om de verhouding tussen gpu en cpu goed te houden. Een workstation heeft doorgaans toch nog altijd meer baat bij een snelle cpu dan bij een snelle gpu. De GTX 770 beschikt over 1.536 cuda-cores, die worden bijgestaan door 2GB gddr5 geheugen.

De GTX 770 biedt overigens ook ondersteuning voor OpenGL, alleen programma's die enkel OpenGL ondersteunen zijn vaak sneller met vergelijkbare AMD-kaarten.

In het semiprofessionele workstation plaatsen we één ssd met een capaciteit van 512GB. We hebben voor de Crucial M550 gekozen vanwege de betere performance ten opzichte van de M500-serie. Aan de andere kant zijn we bij een workstation niet gecharmeerd van de cachingtechniek die de Samsung EVO-ssd's gebruiken. Bij een workstation moet de performance bij zware belasting gedurende een lange tijd goed blijven. De Crucial heeft een betere performanceconsistentie dan de Samsung EVO-drives, terwijl andere high-end ssd's, zoals de OCZ Vector 150 en de Sandisk Extreme II, een iets te hoge prijs hebben.

Deze ssd kan gebruikt worden voor het besturingssysteem, terwijl de overige ruimte kan worden benut voor applicaties en als scratchruimte.

Grote projecten passen niet allemaal op de ssd in ons systeem. Daarom hebben we voor een losse harde schijf gekozen om projecten voor langere tijd op te kunnen zetten. Ook bij de keuze voor de harde schijf was performance belangrijk, maar de betrouwbaarheid was toch een van de speerpunten. Mede daarom viel de populaire Seagate Barracuda 7200.14 af. Niet dat die erg onbetrouwbaar is, maar de Western Digital Black staat gewoon een tree hoger wat betrouwbaarheid betreft.

Western Digital straalt zijn betrouwbaarheid ook uit door vijf jaar garantie op deze harde schijf te geven. Projecten op één schijf laten staan is echter vragen om problemen; een schijf kan namelijk altijd stuk gaan. Daarom is het verstandig om data ook op een NAS op te slaan. Op die manier is de back-up ook geregeld, al zou een externe opslagplaats nog beter zijn.

Wie meer opslagruimte lokaal wil, kan natuurlijk ook voor het 4TB-model gaan of meer dan één schijf in het systeem plaatsen.

De Fractal Design Define XL R2 is een strakke kast, die wat ons betreft past bij de uitstraling die een workstation moet hebben. De kast heeft ook ruim voldoende mogelijkheden om het workstation in de toekomst uit te breiden. Een betere workstationkast is wellicht niet te vinden voor deze prijs.

Een goede voeding is onmisbaar. Daarom kiezen we er een van een gerenommeerde voedingsfabrikant. Seasonic maakt al sinds jaar en dag goede voedingen, die tot de beste op de markt behoren. Deze Seasonic G-Serie 550W PCGH Edition is een verbeterde versie van de Seasonic G-Serie 550W en is nog maar net leverbaar. Hij zou efficiënter en stiller zijn dan zijn voorganger. Het 80 Plus Gold-certificaat getuigt ook van deze efficiëntie.

Product		Prijs	Act. Prijs
Processors	Intel Core i7 4930K Boxed	€ 489,90	Onbekend
Processorkoeling	Noctua NH-D14 Special Edition (LGA 2011)	€ 63,85	Onbekend
Moederborden	Asus P9-X79	€ 200,50	Onbekend
Geheugen intern	Corsair Vengeance CML32GX3M4A1600C10	€ 274,99	Onbekend
Videokaarten	MSI GeForce GTX 770 Gaming	€ 274,50	Onbekend
Solid state drives	Crucial M550 2,5" 512GB	€ 233,04	Onbekend
Interne harde schijven	WD Black SATA 6 Gb/s WD3001FAEX, 3TB	€ 150,18	Onbekend
Behuizingen	Fractal Design Define XL R2 Black Pearl	€ 112,95	€ 134,90
Voedingen	Seasonic G-Serie 550Watt PCGH Edition	€ 94,-	Onbekend
	Totaalprijs bij opstellen BBG	€ 1.893,91	€ 134,90

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Professioneel workstation

Het professionele workstation beschikt over componenten die typisch zijn voor een workstation of server. Om meer performance te creëren dan een 4930K hebben we gekozen voor een dualsocket-moederbord. Hierop kunnen logischerwijs twee processors worden gemonteerd. Hiervoor moet wel een processor uit de 2600-serie worden aangeschaft. De 1600-serie ondersteunt bijvoorbeeld geen dualsocket. Daarnaast hebben we gekozen voor ecc-geheugen voor hardwarematige foutcorrectie.

Wie meer performance nodig heeft dan een i7-4930K kan bieden heeft niet veel keuze meer als hij alleen naar de consumentenmarkt kijkt. Iets snellers is namelijk niet te krijgen. Wie nog meer performance nodig heeft, zal moeten kijken naar een Xeon-processor. Xeon-processors hebben meer cores en bepaalde series kunnen gecombineerd worden.

Omdat hoog geklokte Xeon-processors duur zijn, neem bijvoorbeeld de E5-2687W, hebben we ervoor gekozen om twee hexacore-processors in het professionele workstation te plaatsen. Op die manier hebben we toch meer performance dan bij de beschikbare Core i7-processors.

De keuze is uiteindelijk gevallen op tweemaal een E5-2630 v2. Deze processor beschikt over zes kernen die draaien op een klokfrequentie van 2,6GHz, met een turbo-boost naar 3,1GHz. Als twee van deze processors worden samengevoegd zal het systeem in totaal over 12 fysieke processorkernen beschikken, terwijl het besturingssysteem er door hyperthreading zelfs 24 zal zien. Bij goede multithreaded applicaties zal de prestatiewinst ten opzichte van een standaard-4930K zo'n 50 procent zijn.

Omdat een workstation ook stil moet zijn, hebben we ervoor gekozen om twee koelers van Noctua te installeren. Deze koelers zijn speciaal ontworpen voor de socket 2011-servermoederborden, die gebruikmaken van een Narrow ILM-bevestigingsconstructie. De ventilators zijn 12cm in doorsnee en draaien tussen de 1200 en 1500 toeren per minuut, afhankelijk van de temperatuur van de processor.

Omdat we twee processors hebben geselecteerd, moest er ook een dualsocket-moederbord worden uitgekozen. Er zijn verschillende moederborden beschikbaar die ondersteuning bieden aan de processors, maar veel moederborden beschikken over slechts acht geheugensloten. Omdat we al acht modules plaatsen in de basisconfiguratie, wilden we per se een moederbord met 16 geheugensloten uitkiezen. Gelukkig hebben we met de Supermicro X9DRi-F een moederbord gevonden dat aan deze eis voldoet.

Een nadeel van socket 2011-moederborden is dat er standaard slechts twee sata-600-poorten aanwezig zijn. Vooral bij een servermoederbord is dit een probleem, omdat fabrikanten hier niet zullen kiezen voor een losse chip om extra poorten toe te voegen. Dit kan namelijk ten koste gaan van de compatibiliteit en dat wil je met dit soort moederborden te allen tijde voorkomen.

Het moederbord beschikt over twee netwerkaansluitingen, zodat er ook nog gebruik kan worden gemaakt van het lacp-protocol om van twee fysieke poorten een logische poort te maken om de netwerksnelheid te verdubbelen.

Een workstation is altijd hongerig naar veel geheugen. Daarom hebben we besloten om maar direct 64GB intern geheugen te installeren. Omdat ons moederbord beschikt over 16 geheugenslots, kunnen we altijd nog eens acht geheugenmodules bijplaatsen. Het geheugen is van Kingston afkomstig en beschikt over hardwarematige foutcorrectie. De snelheid van het geheugen is 1600MHz, bij een latency van 11.

Omdat videobewerkingssoftware vaak overweg kan met de cuda-technologie van Nvidia, hebben we besloten om ook een videokaart uit het groene kamp te selecteren. De GTX 780 is naar onze mening het geschiktst voor het workstation. Een GTX 780-Ti kost behoorlijk wat meer en de performance is maar iets beter, terwijl een goedkopere videokaart de processors in het systeem niet zou kunnen bijbenen. De GTX 780 beschikt over 2.304 cuda-cores, die worden bijgestaan door 3GB gddr5-geheugen.

De GTX 780 biedt overigens ook ondersteuning voor OpenGL, alleen programma's die enkel OpenGL ondersteunen zijn vaak sneller met vergelijkbare AMD-kaarten.

De eerste ssd in de basisconfiguratie is er een van Crucial: de M550. Deze ssd moet worden gebruikt als ssd voor het besturingssysteem. De M550 is de opvolger van de populaire M500-serie. De prijs is wat hoger dan die van de M500 en de onlangs geïntroduceerde MX100-serie, maar de prestaties zijn ook hoger. De opgegeven iops bij het schrijven van 4k-bestanden ligt op 80.000.

Met 256GB is er voldoende opslagcapaciteit voor het besturingssysteem en wat software. Daarnaast beschikt de ssd over stroomverliesbescherming, iets wat de Samsung EVO-serie bijvoorbeeld moet missen.

Voor het exporteren van raw of 4k-materiaal is het geen overbodige luxe om veel iops in huis te halen. Een raid-opstelling met twee of vier ssd's viel iets buiten het budget en over de meerwaarde werd getwist. Daarom hebben we gekozen voor een van de snelste sata-600-ssd's van dit moment, de OCZ Vector 150.

Deze tweede ssd moet dus gebruikt worden als scratch-ssd voor videobewerking. De Vector 150 weet maar liefst 95.000 iops te halen bij het schrijven van 4k-bestanden, maar het is niet alleen de iops op papier die ons heeft overtuigd. In diverse reviews wordt duidelijk dat deze ssd een echt snelheidsmonster is. Ook niet geheel onbelangrijk: de performance-consistentie is erg goed in vergelijking met andere ssd's, ook met bijvoorbeeld de Crucial M550.

De Vector 150 is alweer een tijdje op de markt en hoewel de snelheid van ssd's niet veel meer stijgt door de sata-600 bottleneck, worden ssd's nog wel steeds beter wat performance-consistentie betreft en het schrijven van 4k-bestanden. Sandisk heeft onlangs weer een nieuwe serie ssd's geïntroduceerd die door workstationgebruikers in de gaten moet worden gehouden. De Sandisk Extreme Pro is onlangs gereviewd door Anandtech en kwam nog beter uit de bus dan de Vector 150. Helaas is de ssd op het moment van schrijven nog niet leverbaar.
link Review @ anandtech

Hoewel we al twee snelle ssd's in het systeem hebben, is dat niet genoeg om verschillende grote projecten op te slaan. Daarom hebben we voor een losse harde schijf gekozen om projecten voor langere tijd te kunnen bewaren. Ook bij de keuze voor de harde schijf was performance belangrijk, maar ook de betrouwbaarheid was een van de speerpunten. Mede daarom viel de populaire Seagate Barracuda 7200.14 af. Niet dat die erg onbetrouwbaar is, maar de Western Digital Black staat gewoon een tree hoger wat betrouwbaarheid betreft.

Om de betrouwbaarheid ook uit te dragen geeft Western Digital vijf jaar garantie op deze harde schijven. Projecten op één schijf laten staan is echter vragen om problemen; een schijf kan altijd stuk gaan. Daarom is het verstandig om data ook op een nas op te slaan. Op die manier is de back-up ook geregeld, al zou een externe opslagplaats nog beter zijn. Wie meer opslagruimte lokaal wil, kan natuurlijk ook voor het 4TB-model gaan of meer dan één schijf in het systeem plaatsen.
link Review @ Storage Review

Ons gekozen moederbord heeft een eatx-formaat. Dit formaat past niet in elke computerkast. Er moet daarom zorgvuldig naar een kast worden gekeken. Een kast die wel deze grotere moederborden kan huisvesten, is de Fractal Design Define XL R2. Daarnaast kunnen er maximaal acht 3,5"-harde schijven in, genoeg om een krachtig workstation te huisvesten. De kast wordt geleverd met twee ventilators die erg stil zijn.

Omdat we twee 12V-aansluitingen voor de processor nodig hebben in onze basisconfiguratie, viel een grote groep voedingen die niet over deze aansluitingen beschikken al af.

Een voeding die er wel aan voldoet is de be quiet Dark Power Pro 10. De voeding is modulair en kan maximaal 550W leveren, meer dan genoeg voor onze opstelling met twee processors en een grafische kaart. De Xeon-processors zijn ook niet over te klokken, dus daarmee hoeven we geen rekening te houden.

Een 80-Plus Gold-certificaat is tegenwoordig al in veel segmenten doorgedrongen en ontbreekt ook niet bij deze high-end voeding van be quiet.

Product		Prijs	Act. Prijs
Processors	Intel Xeon E5-2630 v2 Boxed	€ 1.083,94	€ 1.027,90 (2x)
Processorkoeling	Noctua NH-U12DXi4	€ 133,90	€ 72,- (2x)
Moederborden	Supermicro X9DRi-F	€ 349,50	Onbekend
Geheugen intern	Kingston ValueRAM KVR16E11K4/32	€ 619,02	Onbekend
Videokaarten	MSI GeForce GTX 780 Gaming 3G	€ 426,45	Onbekend
Solid state drives	Crucial M550 2,5" 256GB	€ 119,90	Onbekend
Solid state drives	OCZ Vector 150 480GB	€ 252,89	Onbekend
Interne harde schijven	WD Black SATA 6 Gb/s WD3001FAEX, 3TB	€ 150,18	Onbekend
Behuizingen	Fractal Design Define XL R2 Black Pearl	€ 112,95	€ 134,90
Voedingen	be quiet! Dark Power Pro 10 550W	€ 115,-	Onbekend
	Totaalprijs bij opstellen BBG	€ 3.363,73	€ 2.334,70

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Opties en randapparatuur

We bieden in de opties vier verschillende monitors aan. Hoewel ze alle vier van Dell zijn, zijn er toch voldoende verschillen. Zo loopt de beelddiagonaal uiteen van 24 tot 32 inch en lopen de resoluties uiteen van 1440 tot 2160p (4k). We menen zoveel keuze te moeten aanbieden omdat een monitor erg persoonlijk is. De ene heeft liever een grote beelddiagonaal, terwijl de ander voor een hoge resolutie gaat.

Voor de gebruikers die een goede kleurechtheid willen, is zelfs kleurkalibratieapparatuur in de opties opgenomen. Op die manier kunnen de kleuren zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid worden afgesteld, terwijl ook rekening kan worden gehouden met omgevingslicht. Zoals gezegd zijn alle vier de monitors van Dell, uit de Ultrasharp-serie om precies te zijn. De Dell Ultrashap-serie biedt een aantal voordelen voor workstationgebruikers. De kwaliteit van de schermen is goed. Dit komt mede door het gebruik van ips-panelen, maar ook tussen ips-panelen zitten grote verschillen. De monitors zijn in de fabriek gekalibreerd. Dat wil zeggen dat de kleurechtheid al dicht bij de werkelijkheid moet liggen.

Naast de monitors zien we ook een netwerkswitch terug. Dit is een switch die beheerbaar is via een ip-adres. Via de webinterface van de switch kunnen zaken als jumbo frames en link aggregation worden ingesteld om de performance van het netwerk te optimaliseren. Een enkele 1Gbit-verbinding naar de nas biedt in de praktijk maximaal zo'n 110MB/sec aan doorvoersnelheid en door het gebruik van link aggregation is dit te verdubbelen, al zullen dan de schijven weer een bottleneck vormen. Zeker als de vier-bay-nas gebruikt gaat worden zullen snelheden boven de 110MB/s reëel zijn. De twee-bay-nas wordt trouwens niet zwaar bekneld door een enkele gigabitverbinding, maar meer bandbreedte is natuurlijk altijd beter.

Software wordt nog regelmatig op dvd geleverd, maar ook steeds vaker enkel als download. Een dvd-speler is in elk geval voor veel mensen nog altijd onmisbaar en daarom moeten we hem meenemen in de opties.

Om blu-rays te kunnen maken heb je een blu-ray-brander nodig. Wie dus beeldmateriaal op blu-ray wil zetten kan met deze blu-ray-brander van LG prima uit de voeten. Bij het aanschaffen van deze blu-ray-brander kun je zelfs je dvd-speler achterwege laten, omdat een blu-ray-speler backwards compatibel is met dvd's en cd's.

De Dell Ultrasharp U2713H is de goedkoopste monitor uit de opties en is vooral bedoeld voor mensen die veel beeldschermoppervlakte nodig hebben tegen een zo laag mogelijke prijs. De monitor meet 27 inch en heeft een resolutie van 2560x1440 pixels. De monitor is in hoogte verstelbaar en heeft een usb 3.0-hub aan boord.

Ondanks de hoge resolutie is het geen overbodige luxe om verschillende van deze monitors naast elkaar te zetten. Onze videokaart ondersteunt maximaal vier monitors, maar omdat er geen hdmi-kabel wordt meegeleverd bij de monitors, kunnen er maximaal drie naast elkaar worden gezet. Wie een vierde beeldscherm wil aansluiten zal een hdmi-kabel moeten aanschaffen.

De Dell Ultrasharp U3014 lijkt in veel opzichten op de U2713H. De monitor is alleen 3 inch groter en heeft een 16:10-verhouding in plaats van 16:9. Dit levert 160 pixels extra op in de hoogte; de resolutie bedraagt namelijk 2560x1600 pixels. Net als de U2713H is deze monitor ook in hoogte verstelbaar en biedt hij een usb 3.0-hub.

Steeds meer fabrikanten introduceren ultra-hd-monitors. Dell was een van de eerste op de markt om ze aan te bieden, waaronder de kleinste. De Dell Ultrasharp UP2414Q meet slechts 24 inch, maar beschikt wel over een indrukwekkende resolutie: 3840x2160 pixels. Hierdoor is er veel ruimte om zaken naast elkaar open te hebben zonder dat je het overzicht verliest. Daarnaast is hij haarscherp.

Deze monitor is, net als de andere monitors uit de Dell Ultrasharp-reeks, in hoogte verstelbaar. De monitor wordt alleen geleverd met een displaysport-kabel, wie meer dan één monitor naast elkaar wil plaatsen zal dus extra dvi-kabels moeten aanschaffen.

Voor wie tot nu toe geen monitor heeft gevonden die bij hem past, omdat hij een hoge resolutie en een grote beelddiagonaal wil, is er de Dell Ultrasharp UP3214Q. Deze monitor beschikt ook over een ultra-hd-resolutie en heeft een beelddiagonaal van maar liefst 32 inch. De prijs is echter ook fors, zeker als er verschillende van deze monitors worden gecombineerd.

Een workstationgebruiker moet de beschikking hebben over een degelijke muis en toetsenbord. Daarom hebben we gekozen voor een setje van Logitech. De muis beschikt over twee scrollstanden, waardoor het mogelijk is om snel te scrollen in grote documenten of beeldmateriaal waarbij ver is ingezoomd.

Hoewel de monitors van Dell zijn gekalibreerd, kan het toch nuttig zijn om ze zelf af te stellen. Door het scherm te kalibreren in je eigen werkomgeving weet je zeker dat de kleuren goed zijn voor jouw werkomgeving.

Om grote hoeveelheden projecten op te slaan is lokale opslag niet altijd gewenst, hoewel je lokale schijven in een raid-1-opstelling zou kunnen zetten, kun je niet garanderen dat dataverlies nooit optreedt. In de ideale situatie sla je je gegevens op een reeks schijven buiten je eigen computer op, vervolgens zou er een back-up moeten worden gemaakt die buitenshuis bewaard moet worden. Op die manier kun je de risico's van het uitvallen van een schijf, een stroompiek op het lichtnet of zelfs brand afdekken.

Een nas kan een deel van die risico's afdekken. Synology is een gerenommeerde nas-maker, die modellen in alle soorten en maten aanbiedt. De meeste kant-en-klare nas-systemen zijn opgebouwd rondom een goedkope processor en weinig geheugen, om de kosten te drukken. Dit gaat echter ook ten koste van de performance. Daarom hebben we een duurder model van Synology uitgekozen om onze bestanden op te slaan. De DS214+ is een nas die plaats biedt aan twee harde schijven die in raid-1 moeten worden geconfigureerd. De nas beschikt ook over twee netwerkpoorten die link aggregation ondersteunen.
link Productspecificaties @ Synology

Wie meer opslagruimte nodig heeft dan de 4TB die de DS214+ maximaal kan bieden, zal moeten uitwijken naar een grotere nas. Het interessantste model is wat ons betreft de DS412+. Hierin kunnen vier harde schijven worden geplaatst. In een raid-5-opstelling zou dit maximaal 12TB opslag opleveren. Het rekenhart van de DS412+ is een Intel Atom-processor. In vergelijking met andere kant-en-klare nas-systemen is dit echt een stevige processor voor een nas. Ook deze nas beschikt over twee netwerkpoorten.
link Productspecificaties @ Synology

Bij een nas horen natuurlijk ook harde schijven. Omdat de schijven 24x7 draaien, moeten het betrouwbare harde schijven zijn, die jaren meekunnen. Daarom is de keuze gevallen op WD Red-schijven. Deze schijven zijn speciaal ontwikkeld voor nas-doeleinden en kunnen probleemloos continu draaien. In de opties hebben we het 4TB-model aangewezen, maar er zijn ook andere formaten te krijgen. Op dit moment zit de capaciteit tussen de 1TB en 4TB.

Om een snelle overdracht tussen nas en workstation te kunnen garanderen hebben we ook een switch in het voorstel opgenomen. Deze switch is beheerbaar via een ip-adres. Hierdoor kunnen diverse zaken worden ingesteld, zoals link aggregation en jumbo frames. De switch beschikt over acht poorten die elk 1Gbit bandbreedte kunnen leveren.