De prijs van zonnepanelen is in de afgelopen jaren fors gedaald, terwijl de opbrengst tegelijkertijd significant is toegenomen. In 2017 betaalde je nog zo'n 220 euro voor een 300Wp-paneel, anno 2021 is dat nog maar zo'n 100 euro en kun je voor rond de 160 euro al 400Wp- of vergelijkbare panelen krijgen die 33 procent meer energie opwekken. Je betaalt dus minder en krijgt meer.
Behalve zonnepanelen zijn er nog meer opties om duurzaam je eigen energie op te wekken. Zo lijkt er een stijgende interesse te zijn in kleine windmolens, vooral verticale modellen zonder de traditionele wieken. Die zijn relatief stil, nemen weinig ruimte in beslag, en kunnen ook stroom opwekken in het donker en in de winter, wanneer zonnecellen weinig te doen hebben. Zolang de salderingsregeling van kracht is, waarbij thuisgebruikers tegen hetzelfde tarief als ze betalen kunnen terugleveren, is een windmolen interessant als aanvulling. In theorie zou een combinatie van zonnepanelen, windenergie en een thuisaccu een ideale mix opleveren om energieneutraal te worden, al is dat natuurlijk ook afhankelijk van de isolatie van een huis en het stroomverbruik. Ook na het uitfaseren van deze Nederlandse regeling zouden windmolens op papier interessant kunnen zijn, omdat ze ook in de avond- en nachturen stroom kunnen opwekken. Op het forum van Tweakers zijn diverse discussies te vinden over kleine windmolens, inclusief de ervaringen van tweakers die ze geïnstalleerd hebben.
Verticale windmolens op het dak. Beeld: Flower Turbines
Er zijn echter veel vraagtekens. Hoe groter een windmolen is en hoe hoger deze staat, des te meer wind hij vangt. Plaatsing midden in een woonwijk is dus per definitie minder interessant dan op het boerenland of aan de kust. De energieopbrengst van een windturbine is evenredig met het kwadraat van de rotordiameter en de derde macht van de gemiddelde windsnelheid. Tegelijk is het de vraag hoeveel opgewekte energie netto overblijft na de omvormer.
Ervaringen van tweakers
Meer over de ervaringen van tweakers met kleine windolens vind je in dit afzonderlijke artikel en op het forum.
In dit artikel bekijken we wat de voor- en nadelen van kleine windmolens zijn, hoe windenergie werkt, hoe verticale windmolens zich verhouden tot de traditionele horizontale, wat voor onderzoeken er uitgevoerd zijn en of de opbrengst opweegt tegen de kosten.
Met dank aan prof. Gerard van Bussel van de TU Delft en prof. Bert Blocken van de TU Eindhoven.
Hoe werkt het en wat heb je nodig?
Windmolens zijn er in verschillende gedaanten, grootten en prijsklassen. De kleinste windmolens zijn hooguit leuk om een paar LED-lampen in de tuin van stroom en spanning te voorzien, maar een serieuze windmolen wil je natuurlijk aansluiten op je meterkast om ook tijdens de momenten dat de zon niet schijnt, stroom te kunnen terugleveren. Zo kun je je energiegebruik reduceren of overtollige stroom opslaan in een thuisaccu of elektrische auto.
Hoe werkt het?
Windvermogen
Het windvermogen is evenredig met de derde macht van de windsnelheid. Dit is de inverse van het benodigde vermogen om een voorwerp met een bepaalde snelheid door de lucht te bewegen. De kinetische energie is evenredig met het kwadraat van de windsnelheid. Maar ook de massa is evenredig met de snelheid.
Een traditionele windmolen zet wind, oftewel de bewegingsenergie van de lucht, om in rotatie-energie via de rotorbladen. Die bladen zitten vast aan een turbine met een hoofdas waarbij de draaiende beweging wordt versneld in een tandwielkast. Daar drijft de rotatie-energie een generator aan die elektriciteit opwekt. Dat gebeurt door middel van magneten. Door de draaiende beweging gaan geladen deeltjes (spanning) bewegen (stroom). Het principe is hetzelfde als bij een fietsdynamo; door de beweging gaat een magneet in de dynamo draaien en wordt elektriciteit opgewekt die gebruikt wordt voor de verlichting. Kleinere windturbines zijn zogenaamde 'direct drive'-turbines waarbij de rotor direct de generator aandrijft - dus met hetzelfde toerental - en er geen tandwielkast nodig is. Wat in het groot werkt, kan ook in het klein werken, zou je misschien denken.
Close-up van een windmolen. Beeld: GE Renewable Energy
Wieken of 'verticale bladen'
Een traditionele (wind)molen heeft wieken. Dit type windmolen wordt ook wel een horizontaleaswindturbine (hawt of horizontal axis wind turbine) genoemd. Dit is ook de efficiëntste vorm om windenergie om te zetten in elektrische energie, waarbij relatief smalle wieken over een heel groot oppervlak wind kunnen oogsten. Wieken hebben echter ook een keerzijde; de omvang van het geheel neemt er gigantisch door toe, ze leveren gevaar op voor trekkende vogels en maken geluid. Op een boerenerf zie je regelmatig kleine windmolens met wieken staan, maar in een woonwijk is daar simpelweg geen ruimte voor, nog los van eventuele andere bezwaren.
Wat daar wel zou passen, is een windmolen met een verticale as, oftewel een verticaleaswindturbine (vawt of vertical axis wind turbine). Dit type windmolen werd al tijdens de Chinese Han-dynastie (220 n.Chr.) gebruikt, evenals in de zevende eeuw in het toenmalige Perzië, en in 1899 werd de Nederlandse tonmolen uitgevonden. Een windmolen met een verticale as is dus niet nieuw, al duiken er wel steeds nieuwe vormen en gedaanten op.
We kunnen ze onderverdelen in twee hoofdsoorten: de savonius- en de darrieusturbine. Een savoniusturbine is een zogenaamd weerstandstype dat koppel kan genereren dankzij de de luchtweerstand van de schoepen. Het is een relatief simpel ontwerp en de molen kan zichzelf starten. Een darrieusturbine is complexer en heeft een hulpmechanisme nodig om te starten. De efficiëntie is wel twee keer zo hoog dan het savoniustype. Een variatie op de darrieusturbine is een molen met helixbladen.
Verschillende soorten verticale windmolens. Afbeelding: researchgate.net
Wat heb je nodig?
Een zelfbouwset bestaat doorgaans uit een generator met bladen in een bepaalde vorm. De goedkope versies zijn vaak van plastic, maar serieuze modellen hebben bladen van composietmaterialen. Verder is een controller nodig, een laadregelaar die het maximale vermogenspunt zoekt. Een veelgebruikte controller is een mppt, wat staat voor maximum power point tracker. Als je de elektriciteit wilt terugleveren of gebruiken voor apparaten die op wisselstroom werken, is een omvormer nodig. Een windmolen produceert wisselstroom (AC) met een frequentie gelijk aan het toerental van de wieken. Dit wordt eerst omgezet in gelijkstroom (DC). Daar wordt met een omvormer weer AC van gemaakt met een vaste frequentie, 50Hz in Europa. Let erop dat de spanning, 12, 24 of 48V, van de omvormer en generator overeenkomt.
Verder is een dumpload nodig die de windmolen en omvormer beschermt tegen overbelasting. Er zijn verschillende versies en soms zitten ze ook in de omvormer zelf. Zo'n dumpload bestaat uit een aantal weerstanden die warmte opnemen om te voorkomen dat andere componenten overbelast raken. Als er geen grid is, moet de molen zijn energie immers ergens kwijt. Hetzelfde geldt als het te hard waait. De molen wordt dan geremd door overtollige energie door de dumpload te laten gaan. De dumpload kan hierdoor erg warm worden. Een ander gevaar is dat de molen tijdens een storm te veel energie wil terugleveren en op hol slaat als dat niet kan. Bij een windvlaag kan de hoeveelheid opgewekte energie hoger zijn dan de specificaties en als de omvormer hier niet op berekend is, kan hij defect raken. Dat klinkt onschuldig, maar het kan gevaarlijk zijn: oververhitting, knallende condensatoren, smeltende soldeertin en in het ergste geval brand. Als de rotatiekrachten te hoog worden, kunnen de wieken afbreken en als projectiel gelanceerd worden. Als de rotorbladen regelbaar zijn kan dit worden voorkomen - het vermogen blijft dan min of meer constant, ongeacht de windsnelheid.
Een accu in combinatie met een dumpload kan interessant zijn. Zo'n accu kan als buffer fungeren, zodat de omvormer niet continu, ook als het nauwelijks waait, stroom omzet en wil terugleveren. Het waait immers niet altijd even hard, maar dit fluctueert sterk. Los van zelfbouwkits bestaan er ook windmolensets en omvormers met een accu.
Net als bij zonnepanelen en laadpalen sluit je een windmolen aan op je meterkast. Daarvoor is het van van belang dat de specificaties kloppen, zoals het aantal fasen (1- of 3-fase) en de stroomsterkte. Vermoedelijk wil je weten wat de windmolen exact opbrengt. Sommige omvormers hebben een display die dit weergeeft. Idealiter wil je, net als bij zonnepanelen, via wifi exact kunnen uitlezen wat de windmolen oplevert, zowel in real time als over een bepaalde tijdperiode en zowel bruto als netto, dat wil zeggen: minus de omzetverliezen. Het uitlezen kan ook via een SP3S-stekker.
Verschillende onderdelen op AliExpress. De claims zijn vaak erg optimistisch, zoals 'Low start wind speed 1.3m/s'. Dat de wieken beginnen te draaien bij een lage windsnelheid zegt niets over de energieproductie. Bij windsnelheden onder 3m/s is niet er genoeg energie voor productie.
Voor- en nadelen
Verticale windmolens hebben uiteraard voor- en nadelen, zowel ten opzichte van de gebruikelijkere horizontale windmolens als ten opzichte van bijvoorbeeld zonnepanelen. Ook zijn ze niet op iedere locatie even nuttig. Op deze pagina beschrijven we de unieke eigenschappen en pluspunten, maar ook de minder fortuinlijke zaken en belangrijke aandachtspunten.
Windmolens, PV-panelen en salderen
Als je kleine windmolens vergelijkt met zonnepanelen, zijn die laatste verreweg interessanter. Ze zijn veel goedkoper in aanschaf, hebben een hoge opbrengst en vergen, op de omvormer na, geen onderhoud. De gunstige salderingsregeling, waarbij je in Nederland overtollige stroom kunt terugleveren tegen hetzelfde tarief, wordt echter in de komende jaren uitgefaseerd. Met de groeiende hoeveelheid zonnepanelen ontstaat er in de nabije toekomst overdag een energieoverschot, doordat zelf opgewekte stroom niet direct geconsumeerd wordt. Het lijkt aannemelijk dat de beprijzing van de teruggeleverde stroom in de toekomst afhankelijk wordt van de vraag. Dus als er geen vraag is, kun je ook niet terugleveren of alleen tegen een zeer laag tarief. Dan wordt het interessant om met behulp van slimme hard- en software het stroomverbruik te optimaliseren. Ook een thuisaccu kan dan interessant worden omdat je daarin overtollige energie overdag kunt opslaan voor gebruik in de avond. Een of meer kleine windmolens kunnen daar in principe ook aan bijdragen, doordat deze ook stroom kunnen leveren als het donker is.
Voordelen
Een algemeen voordeel van verticale windmolens is dat het technische ontwerp minder complex kan zijn. De componenten zitten vaak onder in de molen, terwijl ze bij een traditioneel horizontaal model juist helemaal in de top zitten, tientallen meters boven de grond. Dat maakt het onderhoud een stuk eenvoudiger.
Ook is de bladgeometrie voor de aerodynamica wat eenvoudiger. Bij de wieken van een reguliere windmolen verschilt de lokale luchtstroomsnelheid per deel van de wiek, waardoor de vorm gedraaid is en taps toeloopt. Tegelijkertijd is de aerodynamica juist een stuk ingewikkelder omdat de aanstroming afhankelijk is van de azimuthhoek. Daardoor onstaat vaak stromingsloslating wat slecht is voor de prestaties.
En omdat de spanbreedte van de molen veel kleiner is dan bij een molen met wieken, produceert het draaien ook minder geluid. Althans bij het Savonius-en het Helix-type. Dat heeft te maken met de snelheid van het bladpunt; de lokale bladsnelheid is hoger aan het uiteinde van de wiek dan in het midden. Hogere windmolens vangen meer wind, tot de derde macht, en langere wieken hebben meer oppervlak, tot de tweede macht. De Helix-turbine is ontworpen om stromingsloslating geleidelijk te laten verlopen en maakt daarom minder lawaai.
Een technisch voordeel van een verticale windmolen is dat het niet uitmaakt waar de wind vandaan komt. Een horizontale windmolen moet de positie van de rotorkop daarop aanpassen, maar een verticale windmolen kan standaard overweg met wind uit alle richtingen. Op locaties met sterke windrichtingsvariaties is dit een voordeel. Dit vereist ook minder componenten doordat er geen kruissysteem (lees: rotorsysteem) nodig is.
Doordat bladloze windturbines minder bewegende delen hebben is het onderhoud in principe goedkoper. Let wel, de onderhoudskosten zijn weliswaar lager dan bij traditionele windmolens, ten opzichte van zonnepanelen zijn ze natuurlijk veel hoger. Als de panelen eenmaal liggen, gaan ze grofweg 25 jaar mee; alleen de omvormer moet na een jaar of tien vervangen worden. De windmolen, horizontaal of verticaal, heeft nu eenmaal bewegende onderdelen. Die slijten en moeten dus onderhouden en af en toe vervangen worden. Een omvormer komt daar nog bovenop.
Een laatste pluspunt is dat verticale windmolens in principe geen grote vermogensdaling hebben als ze dicht op elkaar worden geplaatst, in tegenstelling tot reguliere windmolens. Oftewel een vermindering van de opbrengst (voor grote windparken op zee met meer dan 100 windturbines is dat 7-9%, voor kleinere parken minder dan 5%). In plaats van dat ze de windstroom verstoren, kunnen verscheidene verticale molens in een bepaalde opstelling die juist versterken. Daarnaast kunnen per oppervlakte-eenheid meer verticale windturbines worden geplaatst dan conventionele windturbines. Op een dak kun je dus meer dan één windmolen plaatsen, maar op zee geldt dat ook. Volgens een recente Britse studie op ScienceDirect zouden vawt's die in een gridformatie worden geplaatst, 15 procent meer energie kunnen genereren. Dit bleek overigens niet uit de praktijk, maar was de conclusie op basis van een computersimulatie.
Een illustratie van vawt's in gridvorm op zee
Nadelen
Hoewel verticale turbines vrij energie-efficiënt kunnen zijn, zijn ze tot dusver nooit efficiënter geweest dan traditionele horizontale windmolens. De opbrengst is lager. Dat heeft zowel te maken met de vorm als met de omvang en positionering. De energieopbrengst van een windturbine is evenredig met het kwadraat van de rotordiameter en met de derde macht van de gemiddelde windsnelheid. Bij zeer grote rotordiameters neemt de efficiëntie niet af. Het toerental neemt weliswaar evenredig af met de diameter, maar de efficiëntie blijft gelijk. Een twee keer zo grote diameter gaat samen met een toerental dat twee keer zo laag is. De snelheid van de uiteinden van de wieken is maximaal circa 75m/s om geluidsoverlast te beperken. Als de windsnelheid verdubbelt, is de energie die potentieel te winnen is, een factor acht hoger. Een hogere en/of grotere molen kan dus potentieel veel meer energie opwekken.
Een voorbeeld: een traditionele horizontale windmolen met drie wieken, een diameter van 40m en een masthoogte van 50m kan bij een optimale windsnelheid, zoals windkracht 6, een vermogen van 500 tot 750kW leveren. De grootste windmolens op land hebben een diameter van rond de 150 m en een geïnstalleerd vermogen van 4 tot 5MW.
Een verticale windmolen heeft geen wieken en is aangewezen op zijn eigen geprojecteerde oppervlak, dat veel kleiner is dan dat van een molen met wieken. Doordat het oppervlak veel kleiner is, is de opbrengst ook veel lager. Daarnaast is het aerodynamisch rendement, doordat hij op weerstand werkt en niet op lift, ongeveer twee keer zo laag, dus maar de helft van de opbrengst bij een gelijk oppervlak.
Professor Gerard van Bussel van de TU Delft schreef in 2018 een wetenschappelijk artikel over kleine windmolens en wijst op een cruciaal punt: voldoende wind. Gerard: "Dat lijkt een open deur, maar gemiddeld is de windsnelheid rond een huis de helft van de snelheid in het vrije veld, op dezelfde locatie en dezelfde hoogte. En omdat de opbrengst evenredig is met de derde macht van de windsnelheid, levert zo'n klein molentje op het dak dus maar weinig op. Verder is de opbrengst evenredig met het geprojecteerde oppervlak loodrecht op de windsnelheid. Voor een 'propeller'-windmolen geldt daarbij dat het hele bestreken oppervlak telt, niet alleen dat van de rotorbladen zelf. Dit komt doordat ze slim gebruikmaken van rotorbladen met optimaal aangestroomde aerodynamische profielen."
De gemiddelde windsnelheid in meters per seconde (bron: KNMI)
Los van de omvang is dus ook de plaatsing van een windmolen van cruciaal belang voor de opbrengst. Daarvoor geldt: hoe hoger, hoe beter, want daar waait het immers harder. Los van de hoogte is ook de geografische locatie van belang. Op het platteland waait het over het algemeen harder dan in een woonwijk. Ook waait het meer aan zee dan in het binnenland. Een kleine windmolen heeft een gemiddelde windsterkte nodig van meer dan 5,5m/s. Alleen gebieden die rood kleuren op de kaart hiernaast, halen dat.
Professor Bert Blocken van de Technische Universiteit Eindhoven heeft enkele jaren geleden voor de RVO een studie uitgevoerd naar de haalbaarheid van kleine windturbines, wat grootschalige toepassing betreft. Bert: "De windsnelheid in de gebouwde omgeving is nagenoeg altijd lager dan op zee of vlak terrein op land en ook sterk afhankelijk van de windrichting, door de invloed van gebouwen. Je zou de turbine dan al echt moeten integreren in het ontwerp van het gebouw, zoals in het WTC van Bahrain gebeurd is, of op een heel hoge mast op het dak plaatsen. Maar dat is duur en gaat ten koste van het uitzicht."
Gerard van Bussel vult dit aan: "Het is inderdaad zo dat het helpt als je de hoogte ingaat. Bij een vrijstaand huis zonder andere huizen, bomen of andere obstakels moet je denken aan minstens twee keer de hoogte van het gebouw. En hoe hoger hoe beter, maar het effect neemt wel af met toenemende hoogte. Zelfs bij grote windturbines kan gelden dat 20 procent meer torenlengte zomaar 10 procent meer opbrengst oplevert. Een toren verlengen is relatief goedkoop."
Tot slot nog een opsomming van andere nadelen. De geluidsproductie kan in sommige gevallen weliswaar lager zijn dan bij grote windmolens, mits het toerental lager is, toch kunnen ze nog steeds geluid maken, zowel door het draaien als door vibraties in de montage, zoals op een dak. Om dat laatste tegen te gaan, kunnen vibratiedempers gebruikt worden in de voet. In de studie van Bert Blocken wordt gemiddeld 20 tot 40dBA genoemd voor darrieus-H-type vawt's. Er is een omgevingsvergunning nodig voor het plaatsen van een windmolen op het dak of in de tuin; die vergunning kan worden aangevraagd bij de gemeente. Zoals eerder geconstateerd zetten kleine windmolens weinig zoden aan de dijk, en wordt het snel duurder en complexer als je grotere windmolens wilt gebruiken. Daar komt bij dat de omvormer, die de stroom omzet van gelijk- in wisselstroom, ook stroom verbruikt, wat in de praktijk kan oplopen tot ruim 35 procent van de bruto-opbrengst. Samen met de onderhoudskosten en de beperkte opbrengst maakt dat een kleine windmolen lastig rendabel.
Voorbeelden van kleine windmolens
Op AliExpress, eBay en Amazon vind je talloze doe-het-zelfwindmolens van klein tot middelgroot. Wat de kleine molens betreft gaat het om 300 tot 600W. De middelgrote windmolens, tot wel 1,5m hoog, kunnen volgens opgave een vermogen van 5000 tot 9000W halen. Afhankelijk van de opbrengst kan het interessant zijn zelf duurzame stroom te produceren om je huis mee van stroom te voorzien en overtollige stroom terug te leveren aan het net.
Een kleine savoniuswindmolen (86x60cm) met een vermogen van 400-600W (links) en een middelgrote darrieusturbine van 3000-6000W
Wie op een site als AliExpress rondneust, ziet voor weinig geld allerlei hippe windmolens staan, meestal met een enthousiaste en optimistische omschrijving, met woorden als 'high efficiency', 'low noise' en 'off grid'. Voor dat laatste heb je logischerwijs een scala aan kleine windmolens nodig, of een van enorme omvang, en natuurlijk ook een flinke thuisaccu voor als het niet waait. Dat is in de meeste gevallen niet realistisch, zeker niet op basis van windmolens van AliExpress. Hou er rekening mee dat de genoemde claims vaak niet realistisch zijn. Sterker nog, ze zijn vaak uiterst misleidend, zoals 'Low start wind speed 1.3m/s' wat impliceert dat de molen al bij die snelheid energie opwekt. Dat de wieken beginnen te draaien bij een lage windsnelheid zegt niets over de energieproductie. Bij windsnelheden onder 3m/s is er niet genoeg energie voor productie. De prijzen variëren van enkele honderden tot enkele duizenden euro's voor de grotere molens, al dan niet als set.
Windmolens op AliExpress
Overdreven voor- en nadelen
Bedrijven van verticale windmolens benadrukken de voordelen van hun concept soms ook door traditionele windmolens af te kraken. Zo wordt vogelsterfte vaak benadrukt. Uiteraard is dit een probleem, maar de impact van windmolens op vogelsterfte wordt vaak overdreven. Volgens Amerikaanse cijfers sterven jaarlijks 234.000 vogels door een botsing met de wieken van windmolens. Dat klinkt al snel als enorm veel, maar de hoofdoorzaken zijn veel groter: 2400 miljoen vogels sterven door andere dieren, zoals katten, 599 miljoen door een botsing tegen de ramen van huizen en 214 miljoen door een botsing met rijdende voertuigen. De nadelen van een concurrerend systeem als argument noemen is niet sterk. Het gevolg kan zijn dat de nadelen van het eigen systeem onderbelicht blijven.
Los van zelfbouwkits, zijn er ook verschillende bedrijven die kant-en-klare windmolens kunnen leveren, inclusief montage en aansluiting op de meterkast. Die zijn uiteraard wel een stuk duurder dan zelfbouwkits.
Windwokkel
Een zo'n kant-en-klare molen is de Nederlandse Windwokkel van Greenhybrids. Volgens het bedrijf levert het systeem bij gemiddelde windsnelheden op jaarbasis tussen 2000 en 3500kWh, 'afhankelijk van de locatie'. Op de site wordt vermeld dat dit vergelijkbaar is met 12 tot 25 zonnepanelen, maar dat lijkt ons onjuist. Twaalf betaalbare 320Wp-panelen leveren immers al circa 3400kWh op (900 vollasturen x 320 x 12) en die opbrengst is vrijwel zeker. Men stelt verder: "Windenergie wordt veel gelijkmatiger opgewekt dan bij zonnepanelen. Minder hoge pieken, minder dips en niet gebonden aan daglichturen, maar 24 uur per dag kans op opbrengst." Het bedrijf adviseert 'een combinatie van Windwokkels en een beperkt aantal zonnepanelen, gecombineerd met een hybride manager en een lithium- (Lifepo4-) accupakket'. De kosten worden op de site zelf niet genoemd, maar eerder dit jaar werd een prijs van 3000 euro per stuk genoemd voor alleen de windmolen.
Flower Turbines
Flower Turbines begon in Israël als Leviathan Energy Wind Lotus, Ltd in 2008. Het werd in 2013 overgenomen door het Amerikaanse bedrijf Flower Turbines LLC, dat in 2019 een Europese dochteronderneming begon onder de naam Flower Turbines BV. Onder andere in Amsterdam staat een testopstelling met drie windmolens dicht op elkaar op een dak. De twee bladen van de turbine zien er uit als een tulp. Het bedrijf heeft als slogan: "The wind turbine you want to live next to" en benadrukt dat de turbines stil zijn, weinig ruimte in beslag nemen en veilig zijn voor vogels. Er zijn drie modellen: van 1m, 2,5m en 6m hoog. De eerste twee leveren volgens de website respectievelijk 1000 en 1500-3000kWh per jaar op, al wordt in een brochure gesproken over respectievelijk 250-1000 en 1000-4000kWh. Van het grootste model staan geen specificaties op de site, maar volgens de brochure zou deze 6000-12.000kWh opleveren. Prijzen worden niet genoemd, maar moeten worden opgevraagd door een formulier in te vullen. Op de Amerikaanse Shopify-pagina is te zien dat een set van vijf kleine turbines 6200 dollar kost, exclusief btw.
Airturb
Het Nederlands Airturb heeft één model in zijn portfolio. De Model One Boost is 1,55m hoog en gemaakt van vezelversterkt polyester. Volgens het bedrijf is deze geschikt voor 'commerciële en residentiële locaties'. Het berekende maximale vermogen is 257W bij 11m/s. Daarmee zou maximaal circa 2000kWh aan stroom geproduceerd kunnen worden, maar dat is in een niet-realistisch scenario van 8000 draaiuren per jaar. In een interview met Technisch Weekblad werd vermeld dat de benodigde windsnelheden alleen aan de kust haalbaar zijn. Tegenover het AD noemde het bedrijf een opbrengst van 0 tot 5000kWh, wat een vrij brede schatting is. Het bedrijf zou uitgaan van 'zeker 1000kWh'. Ook dat lijkt optimistisch, want bij een windsnelheid van 5,5m/s - hoger dan gemiddeld - zou het vermogen uitkomen op 32W, wat met 8000 draaiuren 256kWh per jaar zou zijn. Een Airturb kost circa 4200 euro inclusief installatie, blijkt uit een niet al te optimistisch relaas op Twitter.
We hebben contact opgenomen met de Nederlandse leveranciers van de Windwokkel en Flowerturbines, en hen een aantal vragen gesteld, maar kregen van geen van beide een reactie, ook niet na ruim een maand. Op de site van het eveneens Nederlandse Airturb stond geen contactmogelijkheid: geen webformulier en geen telefoonnummer.
Praktijkvoorbeeld
Op een openbare portal van een windmolen in België is de opbrengst in real time te zien. Het gaat hier om een windmolen met wieken: de Enair 70. Hij heeft een vermogen van 5000W, heeft een diameter van 4,3m en is gemonteerd op 12m hoogte. De kosten waren 14.310 euro, vermoedelijk exclusief montage. In 2017 was de jaaropbrengst 3592kWh.
Kosten versus opbrengst
Wat voor zonnecellen geldt, geldt deels ook voor windmolens. De ontwikkelingen gaan hard, de kosten per kilowattuur dalen en nieuwe modellen produceren steeds meer energie. Voor consumenten met een eigen dak zijn zonnepanelen al snel een interessante investering. De kosten zijn sterk gedaald, terwijl de energieopbrengst is toegenomen. Zolang de salderingsregeling van kracht is, in Nederland vermoedelijk tot 2030, is een investering al snel rendabel. Je kunt immers tegen (vrijwel) hetzelfde tarief terugleveren. Als dit verandert, wordt een thuisaccu interessant, zodat je de overtollige energie overdag kunt opslaan voor gebruik in de avond. Dat laatste somt ook het grootste nadeel van zonnepanelen op; ze leveren niets op als het donker is en in de winter is de opbrengst ook minimaal.
Op papier zou een kleine windmolen dus ideaal zijn als aanvulling, omdat deze ook 's nachts en in de winter stroom kan leveren. Windmolens zijn beschikbaar in verschillende vormen, zoals in dit artikel uitvoerig wordt beschreven. Naast traditionele molens met wieken en een traditionele horizontale as zien we steeds meer verticale ontwerpen. Bij webshops vind je doe-het-zelfmodellen al vanaf enkele honderden euro's, al zijn dat molens met een relatief laag vermogen, dus ook een lage opbrengst. Grotere molens met een potentieel hoge opbrengst zijn ook beschikbaar, maar kostbaarder.
Een relatief kleine windmolen voor boerenbedrijven. Beeld: EAZ
Groter is beter
In de wereld van windmolens geldt: hoe groter hoe beter, want de energieopbrengst van een windturbine is evenredig met het kwadraat van de rotordiameter. Een kleine windmolen heeft dus ook een veel kleiner potentieel om windenergie te vangen dan een grote windmolen, simpelweg omdat het oppervlak vele malen kleiner is. Door de lengte van de bladen van een windmolen te verdubbelen, verviervoudigt de potentiële energie die te winnen is.
Een concreet voorbeeld. Een middelgrote EAZ-windmolen zoals die veel bij boerderijen te vinden is, heeft bijvoorbeeld een oppervlakte van 113m² (12m in diameter), terwijl een 500W-windmolen op AliExpress slechts 1,3m² meet (1,3m in diameter). Een kleine 500W-molen kan dus slechts 1,17 procent van de opbrengst van een EAZ-molen halen. In de praktijk is het nog veel lager, want een kleine windmolen staat veel lager en vangt dus ook minder wind. De opbrengst is zoals eerder beschreven óók afhankelijk van de derde macht van de gemiddelde windsnelheid. Hoe hoger een molen gepositioneerd is, des te hoger de windsnelheid. Dat betekent dat de maximale opwekking nog eens circa 50 procent lager is, wat neerkomt op 0,6 procent van een EAZ-molen. Concluderend: aannemende dat een EAZ-windmolen een gemiddelde jaaropbrengst van 30.000kWh heeft, komt dat neer op een maximale opbrengst van 180kWh per jaar, in gunstige condities.
Hoe briljant en efficiënt het ontwerp van een moderne kleine windmolen ook is, de opbrengst zal nooit op een vergelijkbaar niveau liggen als die van een grotere en/of hoger gepositioneerde molen. Dat geldt overigens ook weer voor de genoemde EAZ-molens in dit voorbeeld; één 2,5MW-windmolen op land levert net zo veel windenergie als circa tweehonderd EAZ-molens. Ze zijn prima om een boerenbedrijf van stroom te voorzien, maar grotere molens hebben voor de groei van duurzame energie een veel grotere impact.
De groei in omvang (en opbrengst) van windmolens (beeld: Real Engineering)
Kosten versus opbrengst
De hamvraag is natuurlijk of het rendabel is, zo'n kleine windmolen. Voor auto's en apparatuur wordt vaak uitgegaan van de total cost of ownership, oftewel de totale kosten tijdens het gebruik, maar dat betreft vaak slechts een deel van de totale levensduur. Net als bij zonnepanelen wordt bij grote en kleine windmolens uitgegaan van de levelized cost of energy, of lcoe. Dit is de uiteindelijke, gemiddelde kostprijs van de stroom uit de windturbine als je alles meeneemt over de levensduur van de windturbine - meestal twintig jaar - inclusief onderhoud en recycling. Kleine windmolens hebben doorgaans een vermogen van 500W tot 6kW, maar dit leveren ze niet continu.
Alles meegerekend ziet het plaatje er volgens Gerard van Bussel van de TU Delft niet gunstig uit. "Een kleine windturbine heeft meer onderhoud nodig dan een zonnepaneel. Denk aan roterende delen, lagers, het kruimechanisme om de molen op de wind te zetten en te houden, de elektronica en dergelijke. Deze hebben allemaal onderhoud en soms vervanging nodig. Als je dat moet laten uitvoeren door een onderhoudsmonteur, ben je gauw 150 euro kwijt. Ongeveer 750kWh aan productie gaat dus verloren aan het betalen van de monteur. Daarmee worden vrijwel alle kleine windturbines onrendabel. Als je de lcoe uitrekent, kom je vrijwel altijd uit boven de 50 eurocent per kWh."
Resumerend is een kleine windmolen op papier aantrekkelijk, maar zijn de resultaten in de praktijk mager. Zeker als je de investering vergelijkt met die in zonnepanelen. Voor consumenten zijn die een logischere keus. Ze zijn relatief goedkoop, de opbrengst is vooraf goed te voorspellen en dankzij de salderingsregeling verdien je de investering binnen enkele jaren terug; je energierekening gaat direct omlaag. Kleine windmolens lijken juist een interessante combinatie met zonnepanelen omdat ze een deel van de minpunten compenseren. Ze leveren ook stroom in het donker en tijdens de wintermaanden.
Om energieneutraal te worden, zijn ze een optie, maar door de hoge aanschafkosten en het beperkte rendement verdien je zeer waarschijnlijk de investering niet terug binnen de technische levensduur. In die zin is deelnemen in een windmolenpark een beter alternatief. Dankzij hun omvang leveren die molens exponentieel meer energie op. Size matters dus.
Boeiend stuk. Ik mis nog wel iets over de milieubelasting van de productie van kleine windmolens. Terugverdientijd is belangrijk, maar uiteindelijk willen we vooral ook schone energie. Bij PV weten we dat binnen 1 tot 2 jaar de energie nodig voor productie van de panelen is terugverdiend, hoe zit dat bij deze windmolentjes?
De materialen zoals koper en aluminium voor de generator moet ook ergens vandaan komen. Grotere molens hebben per kWh minder materiaal nodig, waar zit qua grootte het kantelpunt zodat het uitkomt?
Grote molens gaan daarnaast 15 jaar mee, ik geloof niet dat deze kleintjes een vergelijkbare levensduur hebben.
[Reactie gewijzigd door LM1 op 22 juli 2024 13:53]
Niet alleen van de productie, maar windmolens 'remmen' ook de wind af. Wat gebeurt er als je die massaal gaat plaatsen op daken? Dat lijkt me toch wel impact hebben. Dan is er nog lawaai, horizonvervuiling en vogels die zich kunnen verwonden.
Ik zie enkel nadelen. Eén van de weinige dingen waar ik het met Trump eens was, dat windenergie nergens op slaat.
In woonwijken zijn eigenlijk alleen de verticale molens interessant. Over het algemeen is de windrichting daar niet constant genoeg om een kleiner horizontale molen efficiënt te laten draaien. De verticale windmolens leveren ook minder geluidsbelasting op en remmen de wind maar weinig.
Voor vogels zijn de grote windmolens (nog) wel een bedreiging. Dat gold een aantal eeuwen geleden ook voor de traditionele industrie molens. De kleine vogels vliegen intussen gewoon door de draaiende wieken heen en nestelen in de molenhuid. De grote moderne molens zijn vooral een bedreiging voor trekvogels. De kleine molens waar het hier over gaat zijn dat niet. Door de kleine draaicirkel en de hogere draaisnelheid zijn ze ook veel beter zichtbaar. De kleine windmolens (zeker de verticale) zijn daardoor veel vriendelijker voor vogels.
Het geluid van een kleine windmolen is door de hogere draaisnelheid veel hoger en hoge geluiden dragen veel minder ver dan de lage tonen van een grote windmolen.
Horizon vervuiling is een puur persoonlijke ervaring. Wat voor een windmolen geld, kan ook voor flatgebouwen, (kerk)torens, hoogspanningsleidingen enz. gelden.
Als we steeds meer energie op willen wekken zonder kolen, olie en gas te verstoken, kan wind energie wel degelijk een bijdrage leveren. De grote molens op zee leveren vele kilowatts op en kunnen er samen (bij voldoende wind) voor zorgen dat meerdere centrales teruggeschakeld kunnen worden naar een minimaal vermogen. Je bent dan daadwerkelijk flink op uitstoot aan het bezuinigen. Het interesseert Trump echter niets hoeveel wolken C02 en stikstof de lucht ingeblazen worden. Natuur, milieu en klimaat zijn voor hem immers maar loze woorden.
Het plaatsen van windmolens (groot of klein) moet wel goed overwogen worden. Zeker factoren als geluidsdruk en het "knipperlicht effect" door de schaduw van de wieken moeten niet onderschat worden.
Een verticale molen levert wat dat betreft minder belasting voor de omgeving op (maar is minder efficiënt).
Horizon vervuiling is een puur persoonlijke ervaring. Wat voor een windmolen geld, kan ook voor flatgebouwen, (kerk)torens, hoogspanningsleidingen enz. gelden.
Ja en nee, een toren of andere hoge gebouwen zijn stilstaande objecten. Een continue bewegende repterende machinale beweging in je ooghoek (als je bijvoorbeeld zicht hebt op een windmolen vanuit je woonkamer), lijkt mij echt super irritant. Als je aan het water woont of bij bomen, die bewegen ook, maar die bewegen op een natuurlijke manier. Niet continue, het enige wat varieert bij een windmolen is de snelheid waar die mee draait, maar het blijft een onnatuurlijke beweging die de horizon vervuilt.
De huidige windmolens draaien eigenlijk op een vaste snelheid, tenzij er maar heel weinig wind is.
Op het moment dat je ze niet meer hoort en buiten de schaduw staat is het een object aan de horizon. Een windmolen heeft daarbij een continue beweging. Of die onnatuurlijk is of niet, daar verschillen de meningen over, maar eigenlijk is dat niet van belang. De irritatie-factor van een windmolen is over het algemeen wel hoger dan die van statische of natuurlijke objecten, maar de mate waarmee men zich aan een windmolen stoort is echt een persoonlijke beleving.
Wij zijn niet met die molens opgegroeid en irriteren er ons snel aan, maar kinderen (en toekomstige generaties?) accepteren die dingen gewoon als iets wat er gewoon bij hoort, net als wij de molens van voor 1930 accepteren.
Ik kom uit de Zaanstreek en daar staan er nog heel wat. Dat zijn nu publiekstrekkers, maar een paar eeuwen geleden werden die ook als horizon vervuiling gezien. Er zijn wel berichten bekend van mensen die zich er aan stoorden.
Persoonlijk vind ik die moderne molens beslist niet mooi, maar ik ben er min of meer aan gewend geraakt en accepteer dat ze bij het moderne landschap horen. De schoorstenen en koeltorens van de moderne centrales storen me eigenlijk meer.
Hoeveel % neemt een windmolen van het gehele windenergie af? Hoe zit dat met bergen, bomen, hoogbouw? En de natuur zelf? Dat is net zoiets zeggen dat er schadelijke stoffen ergens in zitten, ja maar schadelijke stoffen in bepaalde hoeveelheden helemaal niet schadelijk is.
Net zoals water drinken bij grotere hoeveelheden giftig is.
Je denkt te binair. Te zwart wit, waar is de nuance.
Denk dat het minimaal is wat windmolens aan wind afnemen. Denk echter wel dat het zeer slecht is om grootschalig zonnepanelen parken op te tuigen. Deze nemen namelijk licht en warmte weg van de grond. Het lijkt me dat dit wel degelijk een groot effect kan hebben op milieu en klimaat.
Denk dat het minimaal is wat windmolens aan wind afnemen. Denk echter wel dat het zeer slecht is om grootschalig zonnepanelen parken op te tuigen. Deze nemen namelijk licht en warmte weg van de grond. Het lijkt me dat dit wel degelijk een groot effect kan hebben op milieu en klimaat.
Een veel besproken idee is het vol zetten van de Sahara met zonnenpanelen, dit is namelijk een van de meest rendabele plaatsen op aarde voor zonnenenergie. Ironisch genoeg zou dit zo een gigantische impact hebben op het globale klimaat dat het weer een heel slecht idee wordt.
De aarde is een groot complex organisme en blijkbaar heeft de hoeveelheid wind en zand in de sahara invloed op het regenwoud in Brazilie.
Een veel besproken idee is het vol zetten van de Sahara met zonnenpanelen,
Dat is niet helemaal het idee. 500 vierkante kilometer vd Sahara vol met zonnepanelen zou voldoende zijn om de hele wereld van energie te voorzien. 500 vierkante kilometer (oftewel ca 22 bij 22 km) is een kleine fractie van het totale oppervlak vd Sahara.
Die 500 vierkante kilometer lijkt wel wat te optimistisch.
De gemiddelde aardbewoner verbuikt ongeveer 350W permament (Volgens wikipedia, de gemiddelde Nederlander zit iets boven de 700W. Duidelijk een getal waar het industrieverbuik 'per persoon' ook in zit, want dit huishouden blijft steken net boven de 100W p.p. aan huishoudelijk gebruik). Een vierkante meter zonnepanneel levert afgerond 200W op, maar 's nachts niks (ook niet in de Sahara), dus gemiddeld grofweg 100W. Met 7,5 Mrd aardbewoners het je dan 3,5*7,5 is grofweg 25 Mrd. vierkante meters nodig. Delen door een miljoen voor vierkante kilometers en je komt op:
25.000 vierkante kilometer.
Dus ongeveer een vierkant van 160 bij 160 km. Nog steeds prima te overzien.
(Als we met die electriciteit ook een waterstof / groene-koolwaterstoffen economie op willen zetten gaat het natuurlijk fors omhoog).
Om vervolgens geo-politiek (en energie-) afhankelijk te worden van een of meerdere landen uit dit rijtje: Marokko, Westelijke Sahara, Mauritanië, Mali, Niger, Algerije, Tunesië, Libië, Tsjaad, Egypte, Soedan en Eritrea.
Waarom? Omdat windenergiemolens vogels doden (weet je wel hoeveel vogels er jaarlijks dodelijk tegen ramen en flats aanvliegen?), er bij verkeerde plaatsing voor dichtbij bewoners weleens een geluidsoverlast kan ontstaan en ze in het zicht staan (McDonalds palen en andere mega grote reclamezuilen en borden zijn natuurlijk heel normaal). En zonnepanelen 'lelijk' zijn en niet zo rendabel als lekker gas stoken.
Prima vooruitgedacht hier door de zo slimme en intellectuele 'NL burger'...Gewoon dan maar verder gaan met het klimaat en de natuur verder naar de knoppen helpen in no time en fossiele brandstoffen (die over een jaar of 30 echt zeldzaam gaan worden) stoken.
[Reactie gewijzigd door Edgarz op 22 juli 2024 13:53]
Een Mcdonalds paal of reclamezuil is bij lange na niet zo groot als de windmolens van tegenwoordig. Tevens veroorzaakt een Mcdonalds paal geen hinderlijk *woesj woesj* geluid en slagschaduw. Zonnepanelen vind ik niet per se mooi, maar is makkelijker te accepteren dan een gigantische windmolen, of kleine windmolens op de daken van woningen. De slimme intellectuele NL Burger heeft het niet voor het zeggen, anders waren we wel later van het gas afgegaan. De slimme intellectuele ambtenaren en politici hebben allerlei leuke plannen voor duurzame opwekking terwijl het stroomnet dit bij lange na niet aankan. Ook dat probleem moeten we maar in 10 jaar zien op te lossen. Dan heb je ook nog de slimme intellectuele milieuclubjes die de afgelopen 50 jaar kernenergie hebben tegengewerkt, wat de missie om CO2 neutraal te worden nogal moeilijk maakt.
Ik weet niet of je de gelijknamige HBO serie hebt gezien? De oorzaak lag bij slecht (politiek) beleid, ontwerpfouten in het type reactor en goedkope sovjet productie van de brandstofstaven. De USSR bestaat niet meer en het type kerncentrale (RBMK) wordt niet meer gebouwd en de bestaande zijn hevig aangepast. In het westen zijn volgens mij uberhaupt nooit RBMK reactors gebouwd. Alle nieuwe kerncentrales zijn veiliger dan ooit. Daarnaast is er nog zoveel potentie, denk aan thorium reactors. Dan heb je ook nog kernfusie wat de toekomst zou moeten zijn. Er wordt echter te weinig geld gestoken in onderzoek naar deze energiebron vol potentie. Waarom steken wie van die 1000 miljard van de Green Deal niet 200 miljard euro in het versnelt bouwen van thorium centrales?
De politiek is nog steeds de baas, indirect gestuurd door de invloed van grote bedrijven.
Zelfs in Japan, waar perfectie altijd het streven is, zijn dingen mis gegaan door een natuurramp. Nu verdunnen ze langzamerhand het koel en bluswater met zeewater en lozen dat, maar feitelijk is dat gewoon een langzame milieuramp. Bij de volgende aardbeving heb je kans dat dit daar niet meer nodig is.
De nieuwe kerncentrale in Frankrijk is nog niet af, maar inmiddels al ver boven budget met geschat 19 miljard euro voordat deze werkt (en daar zit geen BTW op).
Voor hetzelfde geld leg je de rest van de nederlandse daken vol met zonnepanelen en dan heb je 0% kans op een meltdown en is het enige wat je op hoeft te slaan een stroomoverschot.
Nee kerncentrales zijn niet de structurele oplossing. We kunnen nu nog niet zonder, maar het is spelen met krachten waar we duidelijk niet mee om kunnen gaan. Het 300 jaar in de grond stoppen is niet echt een oplossing. De kans dat dit binnen die tijd gaat lekken is niet nul, en als dat gebeurt dan is iedereen Tjernobyl zo vergeten.
Zelfs in Japan hadden ze kunnen bedenken dat je niet een kerncentrale moet bouwen op een breuklijn. Dat is vragen om problemen. Kernenergie is kostbaar, maar je krijgt er wat voor terug, je kan namelijk zelf vrijwel direct bepalen hoeveel energie er opgewekt wordt. Alleen maar zonne-energie is geen oplossing. Dit moet in combinatie met een energiebron die te moduleren is, zoals kernenergie. Het opslaan van een stroomoverschot zoals je aangeeft is onhaalbaar. Daar zou je dan per wijk gigantische accu's voor moeten neerzetten. Dat is absoluut niet duurzaam.
Zelfs in Japan hadden ze kunnen bedenken dat je niet een kerncentrale moet bouwen op een breuklijn. Dat is vragen om problemen.
Probleem is nu dat het bij de kust ligt waardoor het geheel onder water kan komen. Vast geen kans op in Nederland
Kernenergie is kostbaar, maar je krijgt er wat voor terug, je kan namelijk zelf vrijwel direct bepalen hoeveel energie er opgewekt wordt.
Helaas, maar dat is dus niet zo. Een kernreactor veel minder laten produceren kost dagen tot weken. Harder laten gaan is relatief snel te doen, maar dan zit je voor korte vraag lang met overcapaciteit die je niet kwijt kan.
Alleen maar zonne-energie is geen oplossing. Dit moet in combinatie met een energiebron die te moduleren is, zoals kernenergie. Het opslaan van een stroomoverschot zoals je aangeeft is onhaalbaar. Daar zou je dan per wijk gigantische accu's voor moeten neerzetten. Dat is absoluut niet duurzaam.
Weleens gehoord van electrolyse? Je kan waterstof maken wat voor voertuigen en de nieuwste CV ketels bruikbaar is, nog los van de industrie die het nu grootschalig uit aardgas moet halen. En ja dan heb je wat verlies in de omzetting, maar een zonnepaneel stoot daar geen gram CO2 meer door uit tov de energie afvoeren.
Nederland heeft hoge dijken en een verdomd goed watermanagement. Maar goed, je hoeft zo'n kerncentrale natuurlijk niet onder NAP te bouwen. Zat plekken in Nederland waar geen overstromingen mogelijk zijn.
Een kernreactor is prima te moduleren, ik weet niet waar je het vandaan haalt dat dit dagen of weken kost. Het is een kwestie van de brandstofstaven hoger of lager zetten, dit heeft direct effect op de opwekking.
Uiteraard weet ik wat electrolyse is. Echter vind het ik frappant dat je op een gecontroleerde locatie een kerncentrale gevaarlijk vindt, maar bij iedereen waterstof produceren en opslaan niet. Waterstof is namelijk ook niet zonder gevaar.
Nederland heeft hoge dijken en een verdomd goed watermanagement. Maar goed, je hoeft zo'n kerncentrale natuurlijk niet onder NAP te bouwen. Zat plekken in Nederland waar geen overstromingen mogelijk zijn.
Klopt, maar dat is natuurlijk niet het enige dat mis kan gaan. De kans is heel klein dat er iets fout gaat, maar de schade gigantisch (einde Nederland).
Een kernreactor is prima te moduleren, ik weet niet waar je het vandaan haalt dat dit dagen of weken kost. Het is een kwestie van de brandstofstaven hoger of lager zetten, dit heeft direct effect op de opwekking.
Het is iets complexer dan even met staafjes schuiven en dan opeens minder stroom produceren. Grote energiebedrijven zoals Vattenfall gebruiken de overcapaciteit van kerncentrales gelukkig al jaren om elke nacht stuwmeren vol te pompen.Ook daar heb je verliezen bij, en die waterkrachtcentrale dan 100% groen noemen terwijl hij gedeeltelijk op nucleaire restenergie draait, is misschien ook wat overdreven.
Uiteraard weet ik wat electrolyse is. Echter vind het ik frappant dat je op een gecontroleerde locatie een kerncentrale gevaarlijk vindt, maar bij iedereen waterstof produceren en opslaan niet. Waterstof is namelijk ook niet zonder gevaar.
Het gevaar bij een waterstof-explosie is een grote knal. Natuurlijk kan je daarbij schade hebben, maar die is niet in de buurt van de orde van radioactieve schade. Eigenlijk is het niet veel gevaarlijker dan aardgas (wat ook een flinke explosie kan veroorzaken), omdat je het in auto's en aangepaste leidingen goed verspreid en veilig op kan slaan.
Na de reactie is het restproduct water, waardoor de schade (zeker voor het milieu) met een goed gekozen lokatie vrijwel verwaarloosbaar is in verhouding tot een brandend olieplatform of lekke olietanker.
Ik denk overigens wel dat we technische vooruitgang boeken met de efficiëntie en veiligheid van kerncentrales, maar de opslag en verwerking van het radioactieve afval zijn nog een flinke uitdaging. Misschien kunnen we er de komende decennia nog niet vanaf komen, maar hoe minder hoe beter.
Ok nou ja dan verschillen we daarover van mening. Ik denk nog steeds dat kernenergie een grotere rol zou moeten spelen in onze energiemix. Maar eigenlijk ook met name om China zover te krijgen al haar kolencentrales te sluiten en in plaats daarvan over te stappen naar kerncentrales. Dat zou zomaar een kwart van de mondiale uitstoot aan CO2 kunnen schelen. Daar zit de echte winst. Nederland en Europa zijn natuurlijk sowieso maar klein brood vergeleken met de grootvervuilers China, Rusland, de VS en India.
Ok nou ja dan verschillen we daarover van mening. Ik denk nog steeds dat kernenergie een grotere rol zou moeten spelen in onze energiemix. Maar eigenlijk ook met name om China zover te krijgen al haar kolencentrales te sluiten en in plaats daarvan over te stappen naar kerncentrales. Dat zou zomaar een kwart van de mondiale uitstoot aan CO2 kunnen schelen. Daar zit de echte winst. Nederland en Europa zijn natuurlijk sowieso maar klein brood vergeleken met de grootvervuilers China, Rusland, de VS en India.
CO2 is het meetinstrument geworden van vervuiling, maar eigenlijk is het niet de meest problematische stof. Alle dieren stoten zelf al CO2 uit en bomen en planten zijn er juist weer dol op.
Nu is de balans wel verstoord, maar als je puur in CO2 gaat meten, dan is het verschil tussen een groep CO2 uitstotende fietsers en een met 4 mensen gevulde moderne auto opeens een stuk kleiner.
De overige rommel die we maken, vooral de plastics en zware chemicaliën, is veel lastiger voor de natuur, en nucleair restmateriaal is weliswaar compact, maar extreem gevaarlijk voor mensen en dieren.
Als het gaat om directe lokale uitstoot en de roofbouw die we op de planeet plegen dan geeft kernenergie ons de kans om alles te elektrificeren, waarbij de bron van de energie later weer om kan naar iets minder gevaarlijks.
En misschien leren wetenschappers nog wel hoe we met deze reststoffen om moeten gaan, maar vooralsnog is het het puur doorschuiven van een steeds groter wordend gevaar naar de volgende generaties.
Wat is Tsjernobiel een slecht voorbeeld; omdat een paar russen een slecht plan hadden en gingen experimenteren met een oude kerncentrale moeten wij nu nog steeds de prijs betalen. Dat is net zoiets als zeggen dat er niemand meer mag rijden, omdat die ene gast met zijn auto op onschuldige bijstanders inreed.
Als domme mensen slimme techologie willen misbruiken, dan kun je daar heel weinig tegen doen.
Het stroomnet bijhouden en uitbreiden is geen probleem, dat is een kwestie van budgetteren en de centjes uitgeven. Duizenden werknemers in Nederland zullen zich daar jaren zoet mee houden in een nuttige sector met prima arbeidsvoorwaarden en omstandigheden die structureel bijdraagt aan Nederlandse energie onafhankelijkheid.
Hoezo is dat niet beter dan elke dag geld de grens over te smijten om daarmee fossiele brandstoffen in te voeren uit het buitenland die we vervolgens lokaal gaan stoken.
Ik spreek regelmatig mensen in de sector die daar anders over denken. Zowel aan de kant van Tennet als aan de kant van bedrijven die windmolen en zonneparken ontwikkelen. Uiteraard kan het allemaal wel, maar dit kost ook tijd en is zeker niet zomaar ff gedaan. Ook zal dit werkgelegenheid opleveren, prima. Maar gaat dit lukken in 10 jaar (kijkend naar ons 2030 doel)? Tennet en andere bedrijven trekken niet voor niets aan de bel dat het 2030 doel veel te ambitieus is. Dit brengt echter wel weer kernenergie in het perspectief. Als we nu beginnen met bouwen kan het over 10 á 15 jaar klaar zijn. Dan kunnen we in ieder geval eindelijk de kolen en gascentrales sluiten.
De mensen uit de sector in NL hebben terecht geen hoge pet op van de vooruitziende blik op dit gebied in de afgelopen kabinetten. Dat is toch wat anders.
Als we nu beginnen met bouwen kan het over 10 á 15 jaar klaar zijn. Dan kunnen we in ieder geval eindelijk de kolen en gascentrales sluiten.
Ik denk dat je in je handjes mag wrijven als je over 10 a 15 jaar uitgeprocedeerd bent voor de vergunning verstrekking. En dan een keer kunt gaan bouwen. Mensen gaan vol in de ankers als je een kerncentrale wilt bouwen bij hun in de buurt, en dan gaan ze naar de rechter. Uiteindelijk winnen ze dat waarschijnlijk niet, maar het vertraagd alles wel gigantisch. (helaas en ten onrechte wat mij betreft, want ik geloof wel in kernenergie, de fissie variant alleen tot we betrouwbare fusie hebben)
Om vervolgens geo-politiek (en energie-) afhankelijk te worden van een of meerdere landen uit dit rijtje: Marokko, Westelijke Sahara, Mauritanië, Mali, Niger, Algerije, Tunesië, Libië, Tsjaad, Egypte, Soedan en Eritrea.
Euh... en hoeveel van die landen zijn er onbetamelijker dan Saudi Arabië? Ik tel er precies nul.
Maargoed, deel dat megazonnepark in twaalven, en leg in elk land een twaalfde aan (met een beetje overcapaciteit), en dat probleem lijkt me grotendeels opgelost. Natuurlijk kunnen 'hullie' dan alsnog tegen 'ons' gaan samenspannen, daar dat kan ook een teken zijn dat wij te irritant zijn geweest.
Dat is niet helemaal het idee. 500 vierkante kilometer vd Sahara vol met zonnepanelen zou voldoende zijn om de hele wereld van energie te voorzien. 500 vierkante kilometer (oftewel ca 22 bij 22 km) is een kleine fractie van het totale oppervlak vd Sahara.
Klopt, dat is met de huidige energie behoefte 100% waar en er zijn momenteel al projecten onderweg die hier langzaam naartoe bouwen. Vergeef mij de hyperbool maar het was puur om het punt duidelijk te maken dat projecten op 'grote schaal' vaak inderdaad invloed kunnen hebben op manieren waar je niet 1,2,3 over nadenkt.
We hebben heel hard gewerkt om dit te realiseren, incl. kabels naar Europa, etc.
Dit idee realiseren ketst af op een verkeerd beeld dat jij en ik hebben van de belangen in de landen waar jij die 500km² met panelen wilt neerleggen.
Was het maar zo simpel als een paar stukken grond kopen en alles gerobotiseerd onderhouden.
Theoretisch is er voldoende geld en kan iedereen die betrokken is een zeer goede boterham er van eten als het wordt gerealiseerd.
Maar probeer dit operationeel te houden onder de aanname dat
alle betrokkenen streven naar passief inkomen, incl. de personen die onderhoud moeten doen. En dat ze korte termijn passief inkomen prefereren boven langer termijn inkomen.
Als je onder die condities het kunt realiseren, wordt het succesvol. Een alternatieve oplossing (dwang) is vaak niet in lijn met de mensenrechten.
[Reactie gewijzigd door djwice op 22 juli 2024 13:53]
Een veel besproken idee is het vol zetten van de Sahara met zonnenpanelen
Leuke video, en grotendeelsdeels correct:
1. Klimaateffecten vallen mee, degene die hij bespreekt gelden voor 100% van de sahara bedekken, zoals hij zegt: wij hebben slechts een fractie nodig
2. Kosten: hij gaat uit van zonnepanelen, maar je ziet in de plaatjes duidelijk gesmolten-zout centrales (spiegels die schijnen op een soort obelisk). Spiegels zijn een stuk goedkoper. Deze werken echter alleen bij direct zonlicht.
Duizenden spiegels nauwkeurig plaatsen, shoonhouden en betrouwbaar richten.... niet zo goedkoop. Vrij moeilijk en duur zelfs.
Zag laatst wel dat iemand deze uitdagingen met automatische spiegel plaatsers, AI, goedkope motortjes en een feedback loop bestaande uit een paar cameras naast het doelwit van de spiegels wilde oplossen.
Ok, dan moet je nog het schoonhouden goedkoop en doeltreffend krijgen, maar dat moet toch ook wel lukken.
Die warmte (en in mindere mate licht) komt wel weer vrij als je de energie eenmaal gebruikt. Bijna alle apparaten zetten de energie uiteindelijk weer om in warmte.
Dit in tegenstelling tot fossiele brandstoffen / kernenergie waarbij we effectief steeds meer energie die opgeslagen was als warmte toevoegen aan onze omgeving.
[Reactie gewijzigd door RefleXion op 22 juli 2024 13:53]
Als gevolg van de CO2-toename in de atmosfeer blijft er meer energie in de atmosfeer (= meer warmte -> meer convectie -> meer wind). Als gevolg daarvan neemt de gemiddelde windsnelheid toe, wat ook al is gemeten.
Een klein beetje van die windenergie zetten we met windmolens om in elektrische energie. Het vertragende effect daarvan staat niet in verhouding tot de bovenstaande toename van de windsnelheid.
Dus welk ongewenst effect zouden windmolens dan hebben op de winden?
Het is vrij logisch dat als alleen al Nederland duizenden windmolens plaatst, en er megawatts aan energie aan wind wordt onttrokken, dit invloed heeft op het klimaat.
Als je het logisch wil bekijken, bedenk je dan hoeveel kilometers atmosfeer boven de windmolens gewoon door waait, en dat megawatts helemaal niets is vergeleken met de totale hoeveelheid energie die wereldwijd omgaat in bewegende lucht.
De wind achter een windturbine waait wel degelijk iets minder hard dan er voor. Maar of dat, ook bij zeer grote aantallen merkbaar wordt is zeer de vraag.
De luchtlaag waar wind in waait is een paar kilometer hoog, een molen pakt daar een heul klein beetje van en haalt een relatief klein deel van de energie uit dat kleine stukje.
Een stuk bos heeft meer effect.
Je hebt het artikel niet gelezen, zo komt het in ieder geval (ook) op mij over.
Lawaai? Er staat duidelijk in het artikel hoeveel dB de molens produceren. Een beetje gaming PC/laptop, electrische auto, langsrijdende fietsers of überhaupt de wind zelf maakt (veel) meer 'lawaai'.
Horizonvervuiling? Naast alle niet goed verzorgde flats, lelijke wijken, flitsende zonnepanelen, antennes, telefoonmasten op gebouwen en typische Hollandse architectuur gaat dit niet/nauwelijks opvallen. Daarnaast zijn deze molens niet direct lelijk te noemen.
Trump baseerde zijn mening daarbij primair op zaken die feitelijk achterhaald waren, zoals het aantal volgens wat jaarlijks in zo'n turbine vlogen en de kosten versus opbrengst. Tegenwoordig kunnen windparken zonder subsidie rendabel worden gebouwd, zie daarvoor een eerder artikel van Tweakers.
Een blijvend probleem is wel de vraag wat we met het afval gaan doen, gezien de composiet-bladen van huidige turbines niet of nauwelijks te recyclen zijn. Ook daar wordt aan gewerkt, zie hier en hier.
Nee, dat is één van de grootste problemen, waar je bijna niets over hoort en leest er wordt veel te weinig geinvesteerd in de netten, deze kunnen het inmiddels ook niet meer aan dus groei is bijna uitgesloten. sterker nog er zijn locaties waar op dit moment de bouw van woningen mede stil ligt, omdat deze niet aangesloten kunnen worden op het net.
Voor het tempo dat de overheid nu denkt aan te houden, had men jaren geleden al moeten beginnen met het uitbreiden en verzwaren van de netten. Als dit nu nog moet op hetzelfde tempo moeten ze werkelijk andere zaken laten liggen, anders heeft men gewoon niet de financiën om dit te doen.
Och, ik heb wel een voorstel wat men zou kunnen laten liggen : KLM en Schiphol vertroetelen, hier en daar een multinational eens normaal belasting laten betalen... Alle kleine beetjes helpen moet je maar denken.
Het hele probleem met de discussie is dat alle vergelijkingen gaan Over vergelijken met fossiele brandstoffen. En dat is eigenlijk heel vreemd. Als we willen dat we zoveel mogelijk groene energie gaan opwekken dan moet je alleen vergelijken met andere groene vormen van energie opwekken. En fossiele vormen gewoon zwaar belasten. En met die belasting de subsidies betalen.
Alles moet maar gaan over hoe rendabel het is. Als er alleen maar schonere vormen van opwekken over zijn dan is de vergelijking ook niet meer van toepassing.
Het aantal vogels dat windmolens in vliegt word uiteraard steeds lager naargelang je meer molens neerzet.
Een vogel vliegt immers maar een keer een windmolen in..
Ik moest wel even mijn wenkbrauwen fronzen toen ik dat in het artikel las. Dat vogels eerder doodgaan door katten en andere doodsoorzaken wil nog niet zeggen dat het gewenst is dat vogels ook doodgaan door windmolens. Het telt natuurlijk wel allemaal op. Datzelfde geldt voor geluidsproductie en horizonvervuiling; ja andere dingen maken ook lawaai, maar dat wil niet zeggen dat extra lawaai door mini windmolens op daken gewenst is. Net als horizonvervuiling. Ja er staan ook lelijke flatgebouwen, maar dat wil niet zeggen dat ik dan ook nog mini windmolens erbij wenselijk vind, het wordt dan nog lelijker.
Het aantal vogels dat windmolens in vliegt word uiteraard steeds lager naargelang je meer molens neerzet.
Een vogel vliegt immers maar een keer een windmolen in..
Weet je, als ik al die tegenstanders van windenergie zou mogen geloven (en dat doe ik niet), dan zou er onder iedere windmolen een stapel vogellijken liggen bijna zo hoog als het ding zelf.
In werkelijkheid vallen er op 1 km snelweg meer vogel doden dan door tig van die windparken. Vogels zijn namelijk helemaal niet zo dom, en zien zo'n ding van een grotere afstand dan wij, en vliegen er dan gewoon om heen.
Je hoorde vroeger diezelfde verhalen van tegenstanders van die hoogspanningslijnen. En hoewel je over die dingen terecht een hoop kunt zeuren, ook daar valt 't aantal dode vogels heel erg mee. Als iedereen z'n katten binnenhoudt ga je dat waarschijnlijk al volledig compenseren.
De onderhoud van zo'n windmolen/per jaar kost meer dat het opbrengt.
Bron? Of is het je gevoel?
Door de subsidie zijn ze betaal maar voor de rest is het rotzooi.
De grote windmolens dan hè.
Het gaat hier niet over grote windmolens maar over kleine, het staat zelfs in de titel.
Jij zegt "rotzooi" maar wat is je expertise? Ingenieurs die deze dingen ontwerpen, bouwen, onderhouden volgen je mening niet.
Over de vogels is het een ramp.
Maar ja( who gives a fuck ) de mens moet en wilt deze nieuwe oplichting.
Of dachten jullie dat wij burgers er beter van worden?
De rekening is en valt altijd bij ons!
Ze komen straks wel met andere belastingen onzin.
Lijkt wel een pamflet van conservatief rechts, het is even populistisch en ongeïnformeerd.
Volgens mij heb je het artikel niet goed gelezen. Ook vergeet je de negatieve aspecten in perspectief met de alternatieven te plaatsen. Windenergie levert nu al een significante bijdrage aan het verduurzamen van onze energiehuishouding en het is een veilige vorm van energie. Er sterven vogels, maar dat is een zeer beperkt aantal. Horizonvervuiling is zo'n nutteloos geframed woord van de haters, alsof die kolencentrale langs de Maas zo mooi is. De windmolens op Kinderdijk zijn notabene een stukje Nederlands erfgoed waar we trots op zijn.
[Reactie gewijzigd door Bazz0847 op 22 juli 2024 13:53]
Ik denk dat je zo'n verticale molen misschien kan gebruiken op een (open) plek waar geen netstroom beschikbaar is en je met een accu kan zorgen dat niet al te zware apparatuur blijft werken.
De complexiteit van deze windmolens is lager, windrichting onbelangrijk en je kan ze misschien ook eenvoudiger mobiel maken.
Aan de andere kant is een zonnepaneel misschien veel handiger en minder belastend voor de omgeving.
Ik heb zelf overwogen om een verticale windmolen op de schuur te zetten. In onze straat is een soort windtunnel ontstaan tussen de twee rijen, maar als ik het allemaal zo lees, heeft dat totaal geen zin en levert het alleen maar herrie en relatief veel onderhoud op.
Kortom, op de open stukken waar niemand woont hoge windmolens. Ik kan mij voorstellen dat mensen liever een ouderwetse windmolen of onverstoorde horizon zien, maar als ik moest kiezen tussen uitzicht op een rij "lelijke" windmolens of een kerncentrale waarvan we het afval 300 jaar in de grond moeten stoppen en de impact van een natuurramp het 300 jaar onleefbaar maken van nederland is, dan wist ik het wel.
Die grote molens landen na 15 jaar trouwens niet op een windmolenkerkhof. De materialen zijn bijna 100% herbruikbaar voor de bouw van nieuwe moderne molens. Met een beetje slim en stevig ontwerpen kan je de mast zelfs laten staan en na 15 jaar alleen de turbine en wieken vervangen.
In de bebouwde kom is een VAWT nog steeds slechter dan een HAWT.
Als je in een gebied woont zonder al te veel buren kun je beter gewoon een HAWT plaatsten.
VAWT werkt gewoon beter voor serieuze energie opwekking.
Prima om een lantaarnpaal in Timboektoe op te laden daar deze dan van eenvoudiger gemaakt kan worden maar verder......
Bedoelde ik ook.
Een verticale windmolen lijkt mij handig als je niet al te zwaar slurpende meetapparatuur tijdelijk in een afgelegen gebied wilt plaatsen. Op een aanhanger inklapbaar maken zodat je geen gaten hoeft te graven of kabels hoeft te spannen.
Als je de molen jaren wilt laten staan op een boerderij of afgelegen woning dan is een hoge gewone windmolen inderdaad veel beter.
In woonwijken lijkt het allebei niks;
Te veel herrie, gedoe met vergunningen en tussen gebouwen blijkbaar te weinig rendement in verhouding tot de kosten.
Dan kan je beter een schuur, carport of veranda met zonnepanelen vol leggen.
De alegehele tendens bij deze mini turbines is dat ze gewoon niet leveren wat er wordt beloofd. Leveranciers geven vaak zeer weinig informatie, claimen hoge opbrengst zonder dat dit gestaafd wordt met onafhankelijk onderzoek, kunnen geen (CE) keurmerken overleggen en hebben waardeloze aftersales.
Veel turbines kun je ook via 'Ali express' vinden voor de fractie van de NL verkoopprijs. Praktijk laat zien dat de molentjes vrolijk ronddraaien tot je ze gaat belasten (proberen elektriciteit op te wekken).
Heel vaak zie je terug dat de opbrengstclaims gebaseerd zijn op een nominaal vermogen bij ruim 8.000 vollasturen. Dat is gewoon onmogelijk! Bespaar je de moeite en steek dit geld in het reduceren/elektrificeren van je gasverbruik.
We moeten schaven aan beide kanten. Reduceren van verbruik. (daarom is waterstof ook zo slecht, daarmee vergroot je het energieverbruik) En meer groene opwekking, en de innovatie in die groene opwekking vergroten zodat ook de CO2 en uitstoot van windmolens en zonnepanelen omlaag gaan. Er bestaat geen ultieme groene energiebron. Alles maakt vervuiling, CO2 en noem het maar op. Het is echter de kwantiteit per kWh waar het om gaat.
Voor het bijladen van bootaccu's zijn die kleine windmolentjes een hele poos erg populair geweest, neemt nu wat af. Zijn enorme lawaaibakken en omdat er geen rem op zit blazen ze zich ook binnen de kortste keren op. Rondvliegende wieken zijn bepaald niet onschuldig...
Zoals een paar andere mensen hier al opmerken, natuurlijk zijn zonnepanelen vrij potsierlijk maar zo’n molen is helemaal een gedrocht om te zien. Het is nu nog meer een gimmick gezien de opbrengst en een omgevingsvergunning wordt dan ook vaak geweigerd.
Het kantelpunt voor PV kwam ook door ontwikkeling die mijn inziens gestuwd werd doordat steeds meer mensen de panelen gingen kopen mede door subsidie, dan is het ook interessant om het te ontwikkelen.
PV panelen worden op den duur ook steeds minder visueel penetrant maar dat zie ik met zo’n thuismolen niet gebeuren.
Ik heb lang geleden als stagiair bij een ingenieursbureau die ook duurzame oplossingen bedachten wel eens onderzoek naar dit soort kleine molens gedaan en de conclusie die we toen trokken, 14 jaar geleden om en nabij, is nog het zelfde. Het is meer een statement ding (bedrijven die een aantal van die molens op hun terrein zetten in de zin van “kijk ons eens goed bezig zijn”) maar dat het niet rendabel was.
Nou zal een vergunning voor een bedrijventerrein eerder rondkomen maar voor woonwijken wil je precies het omgekeerde, opbrengst en zo min mogelijk in het zicht.
Ik ga in op maar 1 puntje;
Wil je het onzichtbaar? Analoog aan 'melk komt uit fabrieken, toch niet uit koeien?'
Als kinderen niet weten waar iets vandaan komt, groeien ze op zonder verbanden te kennen tussen yoghurt, mais en wind, elektra. (het waait dus papa zet even de wasmachine aan)
Ik heb er zelf geen problemen mee als iemand panelen of een molen op z’n dak zet. Maar ik ben niet iedereen en ik kan me voorstellen dat er zat mensen zijn die het niet prettig vinden.
Soms kunnen zowel panelen als een molen écht overlast geven.
Mijn buurman bijvoorbeeld heeft een zaak gemaakt van de zonnepanelen van de overburen, die kunnen namelijk deels meedraaien met de zon met als gevolg dat het gedurende een bepaalde tijd van het jaar het wel een zonnestudio binnen leek bij hem thuis. Dat valt voor mij onder overlast. De panelen liggen er nog maar de overburen hebben wel de standen ervan aan moeten passen.
Een mini windmolen kan schijnbaar ook herrie maken.
Tja, een lerares vertelde: je vrijheid houd op waar die van een ander begint. Dit geval kan ik me wel indenken. Draaiend is wel uitzonderlijk, de meeste liggen in één orrientatie.
Wellicht worden ze sneller beter, zodra de saldering eraf gaat. We worden dan meer geprikkeld om volledig off grid te gaan. Thuisbatterij en alternatieve duurzame energie opwekkers als de verticale windturbines. Er zal gewoon meer oplever rendement moeten komen met minder onderhoud om dit gemeengoed te laten zijn.
Offgrid is onbetaalbaar in Nederland. Ik heb dit jaar pas één maand overproductie met een elektrische auto en 14 panelen. In de winter wek ik nog geen 100 kWh per maand op.
Vandaar een kerncentrale, die je terug kan schroeven in de zomer. En een stukje harder kan laten werken in de winter. We kunnen er niet aan ontkomen als we 100% laag uitstoot opwekkers willen.
[Reactie gewijzigd door Immutable op 22 juli 2024 13:53]
Goed idee, maar wat doen we de komende 15 tot 20 jaar voordat deze centrales in productie gaan?
We kunnen natuurlijk ook vanuit de EU zwaar investeren in zonneparken in Spanje, Italië en Frankrijk om vervolgens te transporteren naar het noorden. In die landen is juist de energievraag in de winter lager dan ik de zomer (airco) en heb tijdens mij vakantie genoeg daken zonder panelen gezien (bijv supermarkten).
Goed idee, maar wat doen we de komende 15 tot 20 jaar voordat deze centrales in productie gaan?
Dat is zo'n beetje het standaard argument wat elke keer als eerste genoemd wordt als het over kernenergie gaat. Als onze linkse politici niet al jaren dwars hadden gelegen en men in 2000 was begonnen met het bouwen van extra kerncentrales waren we nu ergens geweest. Nu komen nog steeds niet verder dan argumenten noemen waarom het slecht is. De vele argumenten waarom kernenergie noodzakelijk is worden structureel onderbelicht. We hebben diverse energiebronnen nodig en kernenergie is er eentje van.
De toename van veiligheidseisen hebben alleen maar gezorgd voor een grote kostenstijging terwijl dit vaak niet nodig is. Zeg nu zelf, een vloedgolf van 9 meter hoog. Hoe vaak komt dit voor bij Borsele denk je?
Eens hoor, maar nu is het te laat. We kunnen nog jaren discussiëren over waar het misgegaan is maar we kunnen onze tijd beter inzetten voor een oplossing. Zelfs versoepelen van de regels is tijdrovend, tijd die we niet hebben.
Zover mij bekend heeft de overheid al enkele locaties toegewezen voor kerncentrales maar geen bedrijf wil daarin investeren. Wel in zon, zee, water en batterijen.
Zover mij bekend heeft de overheid al enkele locaties toegewezen voor kerncentrales maar geen bedrijf wil daarin investeren. Wel in zon, zee, water en batterijen.
Marktpartijen zoals aannemers, exploitanten en leveranciers zijn wel degelijk bereid te investeren in de bouw van nieuwe kerncentrales in Nederland. Dat blijkt volgens demissionair staatssecretaris Yesilgöz-Zegerius van Economische Zaken uit een rapport van adviesbureau KPMG, dat is opgesteld in opdracht van de Tweede Kamer.
In een brief aan de Kamer schrijft Yesilgöz dat de marktpartijen wel als voorwaarde stellen dat de overheid de bouw financieel rendabel maakt. Ook maatschappelijk draagvlak is belangrijk.
WO 7 JULI 2021, 22:43
Bron: NOS
Grapjas, bedrijven willen investeren onder voorwaarde dat de overheid het betaalt, no shit.
Het is simpelweg niet rendabel en duurt veel te lang om kerncentrales te maken, hoe graag iedereen met wat technische kennis ook zou willen zien dat er meer kernenergie opgewekt wordt.
Grapjas, bedrijven willen investeren onder voorwaarde dat de overheid het betaalt, no shit.
Het is simpelweg niet rendabel en duurt veel te lang om kerncentrales te maken, hoe graag iedereen met wat technische kennis ook zou willen zien dat er meer kernenergie opgewekt wordt.
Jij neemt toch ook geen zonnepanelen als de overheid geen subsidie zou leveren?
Jij neemt toch ook geen dure EV als de overheid geen subsidie zou leveren.. en zo kan ik doorgaan.
We weten dat Kernenergie per kWh duur is, dat klopt. Maar een goedkope baseload = super vervuilend. Kernenergie is de ENIGE groene baseload. Deal with it zeg ik. (we hebben gewoon geen keuze!!!!! Dus hoe kun je er dan niet voor kiezen?)
De rest zoveel mogelijk aanvullen met windmolens en zonnepanelen. Al is dat vaak maar heel weinig, en de energievraag groeit. Helemaal omdat we af willen van brandstoffen. (Daarmee bedoel ik, grondstoffen verbranden) zoals gas/olie/afval.
Om van windmolens en zonnepanelen een baseload te maken, heb je buffers nodig. Echter, je kan er alleen een korte termijn baseload van maken. Geen lange termijn baseload zoals een kerncentrale.
En als je eens naar de energievraag kijkt, ook in combi met o.a. warmtepompen / elektrische auto's erbij. Dan kun je gewoon niet uit met windmolens en zonnepanelen.
Zelfs als we NU beginnen met een kerncentrale kan het uit. Dan hebben we voor 2050 bijna volledig een energieopwekking met lage uitstoot. (Ja lage, want ook kerncentrales, windmolens en zonnepanelen hebben effect op ons natuur. Maar veel minder.)
[Reactie gewijzigd door Immutable op 22 juli 2024 13:53]
1 centrale is geen centrale, je hebt er minimaal 2 nodig omdat ze maanden in onderhoud gaan. Dan heb je nog incidenten, dus eigenlijk heb je er 3 nodig.
Je kan wel 3 reactoren in 1 centrale huisvesten, maar dan ben je nog steeds geografisch kwetsbaar en is eigenlijk een tweede centrale nodig.
Mensen hebben geen idee van het kernenergie kostenplaatje en hoeveel nuttiger je dat soort bedragen kan besteden aan oplossingen die wel nu uitvoerbaar zijn door ondernemingen en werknemers die je gewoon in Nederland kan vinden.
Het kostenplaatje van een kerncentrale is waarschijnlijk niet per se bijzonder in het licht van het kostenplaatje van alle andere maatregelen om klimaatneutraal te worden. Die bedragen zijn sowieso al astronomisch. Om over de kosten van de coronacrisis nog maar te zwijgen. Wat moet dat moet, maar alléén bij kerncentrales gaat iedereen ineens moeilijk doen over kosten.
Klimaatneutraal worden levert structurele economische groei en goede lokale banen op, een coronacrisis is een tijdelijke beperking op de economie waarvan we precies weten hoe we die kunnen bestrijden ( r<1 + moderne vaccins).
Dat gaat de meeste huizen niet lukken. Ik heb 12 zonnepanelen. En ik wek veelste weinig op in de winter. Zelfs overdag als de zon schijnt dan wek ik niet genoeg op voor het huidige gebruik. Aan de accu heb je bijna niks en ga je nooit terug verdienen als de saldering stopt. Alleen in de zomer wek je genoeg op voor de avond.
En ik heb geen eens een warmtepomp. Als ik die ook zou hebben wek ik in de winter helemaal niks op voor de accu.
[Reactie gewijzigd door TheDudez op 22 juli 2024 13:53]
Wat ik me in deze afvraag, is of het dan niet beter is om gewoon voor grote windmolens te gaan. Laten we voor het gemak een standaard woonwijk nemen met 10 straten en elk 50 huishoudens dus 500 in totaal hoe groot is dan de kans dat het Haalbaar is om alle 500 huishoudens over te halen zonnepanelen te plaatsen en eventueel zo’n windmolen ten opzichten van een mede investering in een grote windmolen met een kwadratisch grotere opbrengst en dus lagere individuele kosten per verbruikte kwh
zo’n dergelijke Deelneming zou in de praktijk weinig anders zijn dan een vereniging van eigenaars waar de meeste woning eigenaren al mee te maken hebben gehad
Overigens snap ik totaal niet waar mensen zo moeilijk over doen we vinden het kennelijk prima om tegen een stel lelijke toren flits en te kijken of de rookwolken van een Rotterdamse haven maar een windmolen waar niemand echt last van heeft en die ons jaarlijks gigantisch veel zou kunnen besparen vinden we te lelijk voor onze achtertuin
Hoe kortzichtig nu in het eigenlijk hebben
[Reactie gewijzigd door i-chat op 22 juli 2024 13:53]
Nou ja kennissen van mij hebben zo'n ding in de buurt van hun huis staan (Friesland) en de slagschaduw is wel erg vervelend. Ook vind ik eerlijk gezegd een rookwolk niet te vergelijken met een enorme windmolen die draait.
Met een beetje infraplanning bouw je een woonwijk zo dat de verbinding lsweg en de windmolens noord en de woonhuizen oost-west georiënteerd zijn met platte daken dijn mos-isolatie en/of zonnepanelen dan nog steeds optimaal aan te leggen
Als dat de hinder volledig wegneemt dan zou dat inderdaad een oplossing zijn. Echter wordt er bij het ontwerpen van een woonwijk vooral gekeken naar hoe ze zoveel mogelijk huizen kwijt kunnen op een lap grond. Dit levert namelijk het meeste geld op. Eventuele wetgeving op dit vlak kunnen we denk ik naar fluiten, ook zeker met het oog op de woningnood. Er wordt nu dus maar wat gedaan omdat gemeenten verplicht worden een x percentage groene energie op te wekken, met alle (hinderlijke) gevolgen van dien.
Nou ja kennissen van mij hebben zo'n ding in de buurt van hun huis staan (Friesland) en de slagschaduw is wel erg vervelend. Ook vind ik eerlijk gezegd een rookwolk niet te vergelijken met een enorme windmolen die draait.
In Amsterdam vinden de inwoners windmolens ook erg vervelend. Ze hebben hun mond vol over het milieu maar niet in hun achtertuin. Vandaar dat de lokale groene partijen tegen een windpark gestemd hebben.
De totale vervanging van onze energie infrastructuur is hoe dan ook noodzakelijk bijna nergens is er genoeg power om het gasnet uit te faseren biogas is tot op heden geen optie maar voor moderne warmtepompen is geen ruimte op het electriciteitsnet
Je bedoelt die productie capaciteit waarvan zelfs tata steael^ plannen heeft om off-shore windmolens in te zetten voor zn energiebehoefte
^Met een energieverbruik groter dan alle Nederlandse huishoudens samen
Het is niet de vraag of, maar op welke manier we de transitie maken, wie dat gaat beheren en hoe de opbrengst dan ten goede komt
In mijn optiek zouden energiebedrijven meer moeten doen met de balans tussen zonnepanelen en windmolens ( niet die kleine maar die grote) dat zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat niet jij maar eneco eigenaar is van die installaties en dus ook de risico’s moet dragen
Bovendien wordt ik kotsbeu van die not in my backyard pipo’s
Afhankelijk van de plaats veroorzaakt een windmolen ongeveer 0% van de overlast ten opzichte van schreeuwende buren, slecht afgestelde brommers een autoweg een café met luide muziek of een sportvereniging met buitensportvelden
[Reactie gewijzigd door i-chat op 22 juli 2024 13:53]
Dat jij geen last hebt van windmolens wil nog niet zeggen dat een ander er ook geen last van heeft.
Het RIVM doet er zelfs uitgebreid onderzoek naar omdat steeds meer mensen melden er last van te hebben. https://nos.nl/artikel/23...m-begint-expertisecentrum
Laagwaardige energie? Het is elektra, dat is volledig exergie. Hoogwaardiger kan je t niet hebben.
Mocht je refereren naar de flexibiliteit in het aanbod, daar zijn genoeg oplossingen voor om dat voor de consument transparant te maken. Gepompte opslag, load shifting etc etc.
Zelfs zonder aanpassingen voor het totaalplaatje, vervangt wind brandstofverbruik en voorkomt zo kosten en transport weg/water. Een typisch geval van keuze opex vs capex.
In de echte wereld bouwen we meerdere windparken met honderden molens op verschillende locaties die samen heel wat meer on-demand zijn dan bv. een kolencentrale. Sommige plaatsen er een dikke batterij naast en domineren dan direct de markt voor hoofdnet diensten met hun direct beschikbare vermogen waar fossiele centrales niet tegenop kunnen.
Dat maakt de energie niet laagwaardig die eruit komt.
Afroepbaarheid van vermogen hoef je je hoegenaamd niet druk over te maken als consument, laat dat aan de experts over en de energieopwekkers. (En dat zijn geen 17 miljoen experts in NL) Door backup vermogen, en interconnectiviteit europabreed, zelfs breder (ook GOS en Marokko zitten verbonden), gaat het licht niet uit. Voor jou komt wind en zon neer op een lagere elektra factuur dan puur op gas, kolen en kern.
En geen andere argumenten erbij halen, dan ben je er nooit vanaf. Leverzekerheid is gegarandeerd, laagste bedrijfskosten dus elektra uit wind blaast mee.
De laatste alinea onder 'Groter is beter' geeft het al weer. Opbrengst is per definitie laag, wanwege het kleine aanstroomde oppervlak.
Een EAZ is trouwens al klein, hier zitten we op nanoschaal wind.
Off grid is een draak als je niet achteraf woont, je mist de backup van levering en teruglevering. In een dicht bekabeld land als nederland is dat nooit rendabel, en gaan om dezelfde reden thuisaccu's moeilijk renderen. Laat opslag plaatsvinden op utiliteitsschaal, (maatschappelijke) kosten zijn per MWh lager.
Voor thuis is momenteel nano-WKK financieel rendabeler. Er zijn daar flink wat leveranciers met veel technieken, van ottomotoren, verschillende soorten brandstofcellen, mircogasturbines en Stirling motoren. Maar met hoe de energiebelasting in elkaar steekt voor consumenten niet interesant. Teruggaaf energiebelasting is pas mogelijk bij een opgesteld elektrisch vermogen boven 60kW en rendement 30+%. Dat halen de meeste woningen niet als warmtevraag, of netaansluiting. Dus BE of D, daar rendeert het wel.
Offgrid en decentrale electriciteitsopwekking is geen toekomst. Dat we hier nu allemaal meebezig zijn is plijsters plakken. Men moet meer kijken naar centrale schone eletricitetis opwekking met waterstof als opslag, als het om wind en zonne energie gaat. Dat combineren met kerncentrales.
Off the grid, gaat voor een heel groot deel van de woningen gewoon niet lukken en gaat zeker nog tientallen jaren duren waarbij uiteindelijk er woningen overblijven die gewoon niet geschikt zijn. Daarnaast is het voor veel mensen ook vaak niet te betalen om een eigen woning geschikt te maken.
Mijn woning is nu 12 jaar oud en volgens de gemeente een van de meest geschilte woningen om gasloos te gaan, maar hebben berekend dat mij dat persoonlijk tussen de 7500 en 16000 euro gaat kosten, dan praat ik over een niet al te grote tussenwoning. Afhankelijk of je vloerverwarming en zonnepanelen hebt. Nu heb ik reeds 15 panelen liggen en begaande vloer is voorzien van vloerverwarming, maar het minimale bedrag van 7500 euro zou ik niet weten waar ik dat vandaan moet halen en nee naast studie (ben nog weer een HBO opleiding gestart) en hypotheel ga ik niet meer geld lenen.
Begrijp mij niet verkeerd er moet iets gebeuren, maar waar men nu massaal op inzet is zeker niet voor de langere toekomst geschikt. Dit gaat per huishouden voor als nog veel te veel kosten, ook in onderhoud van bv warmtepompen, die nu al vaak niet voldoen is inmiddels mijn ervaring.
[Reactie gewijzigd door _Dune_ op 22 juli 2024 13:53]
Sterker nog, het is fysiek volstrekt onmogelijk om genoeg energie met die kleine windmolentjes op te wekken om ze rendabel te maken. Fancy designs, vertikale assen, etc. Allemaal marketingpraat, maar het maakt geen ruk uit. Het blijft geldverspilling.
Off grid is natuurlijk een merkwaardig ideaal als je in een dichtbevolkt gebied woont. We profiteren juist van onze dichte bevolking door dingen samen te doen. Het is heel verstandig om dat voor onze energie ook zo aan te (blijven) pakken.
Off grid is alleen interessant als je ver van de beschaving / het elektriciteitsnet woont.
Eerlijk gezegd als ik dit zo lees komt het op mij over als iets wat gewoon eigenlijk niet echt geschikt is voor particulieren. Hoge kosten, hoge risico's en lage opbrengst. Dat zou wat mij betreft ook mee mogen wegen in de vergunningsprocedure. Ja zonnepanelen vinden veel mensen ook lelijk maar het is wel vrijwel zeker dat die dingen hun doel bereiken. Zo'n windmolen valt nog veel meer op, maakt geluid en het is dus maar zeer de vraag of hij de verwachting waar gaat maken. Ik vond het vooral vroeger een heel interessant idee maar eerlijk gezegd als ik dit zo lees denk ik dat je windmolens beter over kunt laten aan energiemaatschappijen die het groot en goed kunnen doen.
Lijkt me ook echt tergend als je in de bebouwde kom woont en al je buren een windturbine (of meer) op hun dak hebben staan. Ik zou wel echt stront ziek van het geluid van die dingen worden.
En laten we ook even de schaduw niet vergeten!
Schaduw van zo'n ding is al vervelend als je in het zonnetje zit, maar als de schaduw van de wieken op je raam valt krijgt je echt een heel irritant knipperlicht in huis.
Dat is vooral bij een horizontale as. De verticale as molens hebben natuurlijk ook schaduw maar niet zoveel, omdat ze kleiner zijn, en al helemaal geen knipperlicht effect.
Nou dat weet ik niet. Mijn insteek was niet winst maar off the grid. En ik heb ruimte zat. Puur op vierkante meters leveren die dingen meer stroom en bovendien op een moment dat ik het nodig heb, namelijk in de winter.
Ik woon zelf in een woonwijk en een mega molen is zeker geen optie, maar ik zou best 1 of 2 kleinere molens willen hebben. En dat het niet uit kan vind ik niet van belang. Ik ben het gewoon zat om aan het net te hangen, ik wil namelijk zelf bepalen waar mijn energie vandaan komt. Liefst zou ik volledig off-grid gaan,
Ik wil namelijk helemaal geen energie-belasting betalen, vooral omdat ze dat als subsidie kunnen uitkeren aan bv biomassa centrales. Hele energie transitie en manier hoe dat loopt ben ik wel helemaal klaar mee.
Maar in een woonwijk is dat nog best onhandig, windmolen krijg je idd vergunning gezeur, redelijk schuur voor apparatuur etc is ook wel handig, plan blijft om iets buiten af te kopen (als de markt weer wat is ingezakt) en dan gewoon een mooie combi maken van verschillende manieren van energie en warmte opwekken. En dan leg ik het zelf wel aan.
1.Zonnepanelen.
2.Zonneboiler
3.Windmolens
4.Hout gestookte kachel/CV (Eigen stukje bos erbij kopen wel essentieel)
5.Accu
6.Generator voor backup
Liefst zou ik iets van een Waterstof gebaseerd systeem opzetten, zelf H2 aanmaken m.b.v. overbodige elektriciteit en dat gebruiken voor koken en verwarmen. En brandstof cel voor levering stroom.
Dan zijn 4 en 6 niet nodig en kan 5 relatief klein blijven.
En voor de duidelijkheid, rendement of kosten/baten minder interessant. Als het maar voldoende is om mijn verbruik af te kunnen dekken.
Een zonneboiler is inmiddels redelijk achterhaald. Je haalt meer warmte uit je investering en dak door zonnepanelen te plaatsen en met een warmtepomp te verwarmen. Zeker gezien het voor zonnepanelen vaak enkel een uitbreiding betreft en je voor het ventileren eigenlijk ook de warmte eruit wilt halen voordat je het uitblaast.
Wat betreft waterstof hoop ik toch dat particulieren daar thuis niet mee gaan experimenteren (niet persoonlijk), dat zie ik toch meer als een industriële toepassing.
Oke, maar met een 300 liter boiler is dat toch wel handig? Maar dat zou idd ook elektrisch kunnen.
Er zijn al H2 systemen beschikbaar en in test. Daarnaast is H2 veiliger dan bv aardgas omdat het lichter is dan lucht. Uitdaging is om een goede eigen opwekking te regelen, maar als de ruimte hebt kan dat zeker en heb je geen zware druk systemen etc nodig.
Zeker, een boilervat ontkom je niet aan met een warmtepomp. Het gaat er meer om dat je dak oppervlakte beter in kan zetten om elektriciteit op te wekken omdat je daarmee veel flexibeler bent.
Waterstof vergelijk ik niet met aardgas maar met elektrisch en zie daar zeker een rol en voordelen in de vorm van langdurige opslag of behalen van zeer hoge temperaturen.
[Reactie gewijzigd door Deveon op 22 juli 2024 13:53]
Ter overbrugging zou H2 in een aangepaste CV ketel kunnen worden gebruikt.
Maar denk idd dat brandstofcel handiger is en dan verwarmen met stroom.
Dan kan de CV ketel er volledig uit en dan een electriche boiler in combinatie met zonnecollectoren leek mij wel handig. Maar dacht dat water verwarmen via zonnecollectoren efficienter is dan electrisch via zonnepanelen opgewekte stroom?
Heet water gebruik is niet heel veel t.o.v. verwarmen van je huis. Maar als dat via een zonneboiler kan met voldoende capaciteit heeft dat wel mijn voorkeur. In elk geval in de zomer lekker douchen met heet water uit de zonneboiler :-) In de winter dan maar hopen op niet teveel donkere dagen.
Ik douche 3/4 van het jaar op warm water gemaakt om warmte terug te winnen uit ventilatie lucht die toch uitgeblazen moet worden (warmtepompboiler) gevoed door mijn zonnepanelen. In de winter springt de CV ketel bij.
Het nadeel van zonnecollectoren is eigenlijk dat ze in de zomer veel te veel opwekken en in de winter te weinig. Die piek in elektriciteit kan je makkelijker elders gebruiken of (kort) opslaan. Zelf al heb je genoeg ruimte op het dak dan hebben ze meer onderhoud nodig dan zonnepanelen die hooguit een keer gewassen hoeven worden.
Een solar warmwaterinstallatie functioneert in feite ook als opslag van zonne energie in combinatie met een boilervat.
En zeker in de winter behalen je zonnepanelen lang niet genoeg energie om je warmtepomp van stroom te kunnen voorzien.
Zeker als straks de saldering van geleverde en verbruikte energie wegvalt is er meer een business case te maken voor installaties die energie opslaan.
Opslaan van warmte in een boiler kan ook met een warmtepompboiler en is noodzakelijk voor tapwater. Daarnaast is een zonneboiler ook redelijk zinloos in de winter en je vat is nooit voldoende om van de zomer tot aan de winter te bufferen. Met elektriciteit ben je veel flexibeler en gemakkelijk voor enkele dagen op te slaan.
In de winter komt er ook nog steeds stroom uit mijn omvormer en als je het geluk hebt om een vaatwasser en wasmachine te vinden met een warmwater aansluiting zal je ook verliezen hebben op meters aan leidingwerk die niet geïsoleerd zijn. Plus dat een warmtepomp voor tapwater ook met een boiler werkt.
Daar komt ook nog bovenop dat 35 graden niet voldoende is tegen legionella. Dus zal je elektrisch naar 65-70 graden moet (na)verwarmen.
Als je een zonneboiler hebt werkt het wel, maar als je nu voor de keuze staat zou ik zeker voor elektrische gaan.
Heatpipes leveren ongeveer 3 keer zoveel energie als zonnepanelen per m². Als je warmte nodig hebt, dan is dat efficiënter.
Ook financieel zijn heatpipes met een zonneboiler een prima idee. Zonnepanelen met een warmtepomp zijn zeker niet goedkoper.
Ik zoek toch een zonneboiler te installeren; PV zit al op het dak.
Er moet sowieso werk aan de CV installatie gebeuren, met een flink buffervat kan zon (backup gas) warm water + een deel ruimteverwarming leveren. Door een buffervat, is op een later punt ook nog een warmtepomp of biomassaketel aan het systeem te knopen. En een deel zonneboiler warmte is dan mooi meegenomen.voor een paar 100 GNm3 minder gasverbruik, of minder met hout te slepen, of elektravraag verder te drukken.
Wat ik niet begrijp is dat je aan de ene kant zegt dat je geen geld wenst te geven aan bijv. biomassa centrales. Daar kan ik inkomen daar deze vaak niet goed zijn voor het klimaat. Maar dan spreek je wel dat je zelf hout wenst gaan stoken, iets wat alles behalve milieu- en klimaatvriendelijk is. Of het nu van je eigen stukje bos komt of niet maakt niet. Van mij zou men houtstook, zelfs als biomassa, direct bij wet mogen verbieden.
Een generator als backup? Ook daar vlieg je dan de bocht uit. In plaats van efficiente centrale opwek wil je decentraal energie gaan opwekken met kleine generatoren. Opnieuw niet de goede keuze voor milieu en klimaat.
En van zodra je over waterstof begint dan heb je het natuurlijk helemaal over een utopie. Voldoende waterstof opwekken kost gruwelijk veel energie met de huidige technieken. En dan hebben we het nog niet over de uitdaging van opslag gehad.
Je komt daarmee meer over als anti establishment: ik wil niet bijdragen aan het grote geheel maar vooral aan mezelf denken.
Houtstook vanuit eigen bos voor eigen gebruik is 100% CO2 neutraal. Zeker als de totale biomassa van je bos gelijk blijft. En voordeel, je stookt altijd exact wat je nodig hebt.
Backup generator lijkt mij een heel goed plan. Zeker als alles goed is opgezet is de kans op gebruik minimaal en weer alleen exact wat ik op x moment nodig heb. Maar een accu pack zou ook een optie kunnen zijn.
Opwekking H2 kost idd veel energie, maar het is niet zo dat ik dan voor hele lange periode’s H2 moet hebben. Ook weer ter overbrugging. Mogelijk is een accu een betere oplossing, maar ik zou er zelf graag mee willen experimenteren. En zelf bepalen wat ik gebruik.
Als we het establishment blijven volgen pompen we (de wereld) over 100 jaar nog steeds kolen, gas en olie uit de grond om op te stoken. Want daar wordt gewoon teveel geld mee verdient. Gross van de mensheid boeit het gewoon voor geen meter. Sorry, dat ik wat negatief ben, maar dat is wel de harde waarheid.
Het is ook waanzin dat grootverbruikers van gas/olie/stroom korting krijgen, zou juist net anders om moeten zijn. Uiteindelijk zal dit gewoon mee gaan in de kost-prijs van producten, en links of rechts om betaalt altijd de consument. Maar dat betekend dan ook dat je import anders moet gaan belasten, maar dat gaat gewoon niet gebeuren op korte termijn. Want dan breken er totale handelsoorlogen uit.
Ik heb geen oplossing, maar wil gewoon mijzelf kunnen voorzien, met zo min mogelijk impact. Juist omdat ik mijn impact zo klein mogelijk wil houden. Lijkt mij inderdaad anti establishment.
Stop dan de subsidie in bv onderzoek naar beter kerncentrales, thorium etc. Daar wil ik dan wel weer aan mee betalen. Maar niet aan de huidige kortzichtige oplossingen zoals biomassa etc.
Als we het establishment blijven volgen pompen we (de wereld) over 100 jaar nog steeds kolen, gas en olie uit de grond om op te stoken. Want daar wordt gewoon teveel geld mee verdient. Gross van de mensheid boeit het gewoon voor geen meter.(...)Ik heb geen oplossing, maar wil gewoon mijzelf kunnen voorzien, met zo min mogelijk impact. Juist omdat ik mijn impact zo klein mogelijk wil houden.
Toch denk ik dat je in bv. Nederland en België voor de minimale impact beter on grid blijft, met een groen energiecontract. Off grid betekent dat je bij een overschot aan productie uit PV er niet echt iets mee kan doen (waterstof lijkt me voor de particuliere markt de komende jaren geen optie), terwijl ergens een buur zonder zonnepanelen dit via het grid wel zou kunnen gebruiken. Of als je on grid zit, kan je accu (met kostbare metalen) mss wat kleiner. Of hoef je geen generator aan te schaffen die werkt op fossiele brandstoffen. Ik heb ook geen oplossing, maar bij een uitgangspunt "zo min mogelijk impact", zou ik de + en de - van on versus off grid toch voldoende afwegen...
Elektrisch rendement H2 productie is 64 a 73% afhankelijk van de opslag methode. Gevolgd door op z'n best een ca 50% rendement van een fuel cell ( die ook nog eens peper duur zijn ).
Als je een paar hectare bos hebt is dat toch echt 100% CO2 neutraal? Elk jaar paar kub hout eruit halen geen probleem, totale bio-massa blijft toch echt gelijk?
Bossen volledige kapen en dan verstoken in de biomassa centrale en dan 20 jaar wachten tot er weer een nieuw bos staat. Dat is idd niet de oplossing, maar wel de oplossing die nu subsidie krijgt omdat het CO2 zou zijn.
Omdat je uit je nek lult. Het is gewoon nooit CO2 neutraal, want je kan nooit zo snel je hout bij laten groeien als dat je het verstookt. En wat denk je over de andere uitstoot zoals fijnstof (fijn voor je buren) en roet?
Onzin, als je voor je EIGEN gebruik voldoende bosgrond hebt kun je zonder problemen bij laten groeien.
Met je eens dat het geen oplossing is voor in de bebouwde kom, maar buiten af zie ik het probleem niet en ik ben niet de enige. Zolang ik verbrand wat ik groei is het CO2 neutraal. Dat is dus geen onzin. De hoeveelheid snoeihout is jaarlijks voor mij al gigantisch en dan heb ik een relatief kleine tuin.
En je vergeet dat het een combinatie is van zonnepanelen, wind en hout. Volledig op hout stoken lijkt mij ook geen goed idee. Maar in de winter bij stoken, lijkt mij een goed plan. In elk geval beter dan een gas centrale aanzetten. Maar goed, het is geen oplossing voor de massa, maar als ik volledige off-grid ga en heb voldoende bosgrond dan is mijn impact gewoon minder dan gemiddeld. Niks geen gelul. Keihard de waarheid.
Zolang ze overgaan van hout op bv gas stoken betekend dat men dus nog steeds fossiele brandstof zit op te branden. Die CO2 zie je niet en is niet CO2 neutraal. Gaan we lekker bossen bij planten om het gas groen te maken. Dat is pas onzin. Want die bossen branden toch weer vanzelf af tegenwoordig.
Houtstook zorgt voor 2x meer CO2 dan gas. Plus dat het duizenden keren meer fijnstof uitstoot en veel benzeen en andere smerigheden met kanker en astma tot gevolg. Dit geldt ook voor nieuwe kachels. Zo snel mogelijk stoppen met houtstook dus!
+3 op een technisch georiënteerd platform voor deze reactie? Waar gaat het heen met de wereld ;-)
Laat ik me beperken tot het klimaataspect.
De bruto CO2-uitstoot van houtpellets is 15,3 kg / GJ direct en 25,82 kg / GJ WTW [1].
Houtblokken verbranden stoot ongeveer 1,5 zoveel CO2 uit direct, maar weer veel minder WTW.
De bruto CO2-uistoot van aardgas is 56,6 kg / GJ [2].
Als we rekenen met een niet al te efficiënte houtkachel (80%) en een HR ketel (107%), dan blijft bruto de CO2-uitstoot per GJ van een houtkachel nog fors onder die van een aardgas HR-ketel.
Verder heb je met hout de CO2 al uit de lucht gehaald. Voor de netto uitstoot is het natuurlijk handig dat je jaarlijks evenveel CO2 uit de lucht haalt als je erin stopt door houtstook.
Uit een hectare bos kun je per jaar ongeveer 7 m³ hout oogsten [3]. Dus verstook je een 1 m³ hout per jaar, dan heb je een 1/7 hectare nodig om dat CO2 neutraal te doen.
Als we dat allemaal gaan doen, met de huidige staat van isolatie van onze woningen, dan hebben we wel heel veel bos nodig. Dus een goed idee is dat niet. Een warmtepomp blijft toch de aangewezen warmtebron voor woningen als je het klimaat niet al te veel wilt laten veranderen.
CO2 neutraal of niet, als de buren buiten hun houtkachel aanzetten dan sta ik achter het gordijn álle roosters dicht te maken en merk ik gewoon dat ik kortademig wordt. Je gaat mij niet vertellen dat die stank gezond is, al zullen ze misschien niet het schoonste hout stoken (geen idee).
Snap ik volkomen. Het is ook niet echt voor binnen de bebouwde kom naar mijn idee en de meeste houtkachels zijn tegenwoordig meer voor de leuk en de “sfeer”.
Dat is wel een verschil want daar kijkt men ook niet naar goede verbranding etc. En om nou voor de leuk en de sfeer de buren gaan pesten, nee, geen goed plan.
Anders wist je dat je uit je nek lulde. Maar vooruit, ga maar lekker of grid. Maar niet komen zeuren dat je kinderen (of jij zelf) straks longproblemen hebben.
Verder is het gewoon duidelijk; je KUNT niet co2 neutraal hout stoken, want je verstookt altijd sneller dan dat je terug kunt laten groeien.
En de rest van je gedoe kan me niet boeien; het gaat hier nu om je houtstook waarmee je jezelf en je buurt vergiftigt.
Als houtstoken echt slecht was, dan zouden er geen mensen meer wonen in Noorwegen! Bijna iedereen verwarmd de woning daar op hout. Tis maar net wie een bepaald rapport maakt!
Isoleren is een kostbare uitdaging bij veel vooroorlogse woningen. In mijn geval is er bijvoorbeeld niet eens een kruipruimte en de vloer tien centimeter ophogen is geen optie omdat het plafond te laag is.
Energiebehoefte verminderen is - na zuinige apparatuur - comfort inleveren en dat willen we niet, zeker niet zolang we dat comfort kunnen betalen.
Ja, natuurlijk. En zonnepanelen, een warmtepomp (airco) voor koelte in de zomer en (bij)verwarming in de winter.
En een houtkachel die ik voornamelijk stook met omgewaaide bomen en snoeihout (knotwilgen).
En een HR CV ketel, op gas.
Er staat bij mij in de straat zo'n woning. Ingegraven zeecontainers, veel isolatie en een aparte zeecontainer met apparatuur. Moestuin en siertuin ligt erop je ziet er bijna niks van vanaf de straat.
Zijn volledig onafhankelijk van alles behalve water, riolering (hoewel dat eventueel zou kunnen) en internet. Is wel een lifestyle moet ik zeggen maar het voelt goed voor ze. Kan ik me ook voorstellen. Ben zelf toch te veel een luxe paardje vrees ik....
Vind ik ook wel. Punt is natuurlijk de investeringen en bovenal werken ze gewoon niet veel op, ze hebben met name hun verbruik omlaag gebracht. Geen vaatwasser, geen droger (wel een soort kelder/droogkamer met dehumifidinges, zie je in Zwitserland ook veel).
Als mijn leefstijl erin zou moeten kom ik containers tekort denk ik
Ik vind het prima om op een mooie zomerdag was buiten te drogen, maar als het zo'n week is met alleen maar regen en luchtvochtigheid 80% dan worden je kleren gewoon niet droog. Vaatwasser is ook wel heel erg lekker. Scheelt zo veel tijd en effort.
Ik vrees dat ik het ook niet ga redden op 1 container.
Mmm, het ging zo goed komt het woord waterstof ineens als afsluiting voor bij
Over Betz heb ik i.c.m. kleine windturbines al wat gezegd, maar waterstof heeft ook een zeer groot nadeel wat natuurkundig niet weggewerkt kan worden.
Maar hé, ik ben dan ook low tech
Dus jij wilt zo graag van het net af dat je geld weggooit met windmolens en zonneboilers die meer geld kosten dan ze ooit gaan opleveren?
Omzetten van/naar waterstof of het gebruik van accu’s kost tientallen procenten rendement.
Ik zou het nog maar eens doorrekenen als ik jou was, want dit is echt een mission impossibie.
Er zijn best off-grid toepassingen die werken (bijv. in afgelegen gebieden in de US), maar die zijn uitsluitend rendabel omdat er geen redelijk alternatief is.
Hier in NL in jouw woonwijk kun je zeer goedkoop energie geleverd krijgen. Er is no way dat jij dat met jouw project voor een lager bedrag voor elkaar krijgt, en al helemaal niet met dezelfde leverbetrouwbaarheid.
Maar ik heb gezegd dat het mij niet alleen om de kosten gaat?
Ik wil namelijk geen energie belasting afdragen die ze gebruiken voor subsidie aan bv biomassa centrales of aan wind en zone parken waarmee uiteindelijk grote partijen (in veel gevallen buitenlandse investerings-maatschappijen etc dik geld mee verdienen.)
Ik zou wel willen participeren in lokale initiatieven, maar ook dat is het niet eenvoudig om binnen te komen, want een groot deel wil geen molens of zonneparken in de buurt.
Je wilt blijkbaar per se ‘vergroenen’ zelfs als manier waarop ongelooflijk inefficient is ten opzichte van grootschalige oplossingen. Die grootschalige oplossingen zijn niet alleen goedkoper, maar ook veel groener. En ik raad je aan om eens na te gaan of jouw opmerking over buitenlandse investeringsmaatschappijen wel klopt. Subsidies aan windparken worden al jaren niet meer verleend.
Ik zie juist meer met on-grid: ergens waar het waait stel je die dingen op en vervolgens lever ja aan het net. Grote windparken zijn financieel interessant, zeker omdat je ze in kan zetten op bewolkte dagen, maar die dingen leveren nu nauwelijks een goede bijdrage aan het net, doordat de aansluitwaardes op het net de beperkende factor zijn.
Ik zou het zelf wel zien zitten om een windmolen in een park te kopen, maar ja dan lever je tegen groothandelsprijzen en zelf mag je afnemen tegen consumentenprijze dus mis je al een deel van het rendement en geld lenen is praktisch gratis dus welke windpark bouwer wil nog met particulieren in de weer?
Oh bijvoorbeeld het windpark voor de kust van Zeeland kan vaak zijn vermogen niet kwijt, omdat Tennet niet voldoende capaciteit beschikbaar heeft of doordat de windparken over gedimensioneerd zijn.
Dat komt uiteindelijk wel goed maar als we nu als particulieren gaan investeren in windmolens kan Tennet dat niet bijbenen.
Elke centrale (wind/gas/kolen/etc) schakelt op en af, afhankelijk van vraag en aanbod. Dat is volstrekt normaal en geen reden om niet in windenergie te investeren.
De netbeheerders lossen het distributieprobleem echt wel op. Dat dat soms met wat groeistuipen gebeurt is ook niet zo vreemd. Dat heeft vooral met bureaucratie in Den Haag te maken.
Het is niet in belang van overheden dat burgers off grid gaan. Vandaar juist de beweging de andere kant op met CBD's, Corona passport/social credit system.
Tsjah, zonder meer details kunnen we daar niet veel over zeggen natuurlijk.
Maar een molen (hoe groot?) is nog net iets anders dan PV panelen natuurlijk. Een paneel ligt op het dak en merk je amper iets van. Een molen zie je al van een stuk verder staan. Een paneel is passief, een molen is dat niet. Die maakt lawaai en geeft slagschaduw.
Ja, dan wordt er natuurlijk in 1 keer op een andere manier naar gekeken en ben je wel vergunningsplichtig terwijl panelen op een bestaand dak netjes zonder vergunning kunnen, tenzij het om een beschermd gebouw gaat.
Leuk allemaal, maar heeft iemand al een workaround gevonden voor Betz? Al bijna 100 jaar zijn er mensen die denken deze wet te ontlopen, maar het is nog niemand gelukt https://nl.wikipedia.org/wiki/Wet_van_Betz
Deze wet is zo'n groot nadeel voor het rendement dat het nooit kan renderen.
Wil niet zeggen dat ik er tegen ben omdat het niet rendeert, maar neem dan andere dingen op in je energie huishouding want voor de kosten van een mini turbine kun je heel wat andere energie voorzieningen aanschaffen.
Nooit kan renderen? Onzin. Dus iets moet per se meer dan ~60% energetisch rendement hebben voordat het het kan renderen?
Als ik iets voor 1 KwH kan produceren wat jaarlijks 1 KwH kan terugleveren en het een technische levensduur heeft van 25 jaar, dan is het al rendabel, ongeacht de efficientie van het apparaat. Uiteraard heeft de efficientie invloed op het rendement, maar het zegt niks over het rendement.
Of nog leuker, als je 'gratis' energie kunt krijgen, maakt de efficientie dan uit? Nee.
De materialen van deze aarde kunnen maar 1x goed gebruikt worden.
Dus eerst beperken van je energie behoefte, dan duurzame opwek die zo min mogelijk impact heeft op de wereld.
En kijk ik negatief tegen kleine wind turbines aan?
Ja zeker, omdat ik vele voorbeelden in praktijk heb gezien en voldoende onderzoeken die van het geheel in een gebouwde omgeving niets meer overlaten. Als je al kleine wind turbines wilt gebruiken doe het dan op een kavel waar deze geschikt (kunnen) zijn. En voor NL is dat op heel weinig locaties, ik zou bijna durven stellen (zonder verdere onderbouwing/onderzoek) dat 0,1% van de Tweakers een geschikt kavel hiervoor heeft. En als hij/zij wel een geschikt kavel heeft dan zijn er legio meer andere oplossingen die vele malen goedkoper zijn als oplossing. Ook dat heb ik in de praktijk al meermaals gezien.
Groot kavel, wat is er dan tegen om meer PV te nemen en een grotere accu opslag. Meer warmte opwek nodig? Als je dan toch zo'n groot kavel hebt, zonneboilers i.c.m. opslag in PCM materialen, aardwarmte, warmtepomp, aardpijp, biomeiler. Ik kan nog even doorgaan maar ik denk dat je mijn stelling nu wel begrijpt.
Ik weet het, een stelling die onder Tweakers niet gemeengoed is omdat er meestal gedacht wordt in meer techniek voor oplossingen terwijl "Low Tech" veel goedkoper en duurzamer is.
Hint: Ollie is op zoek naar een kavel om een passief premium woning te bouwen met zoveel mogelijk low tech voor de energie huishouding
Onzin, er vallen vele materialen te recycleren waarna ze even goed zijn als die eerste keer.
Klopt, vele.
We hebben in de wintermaanden te weinig zonuren, geen klein beetje te weinig ook niet.
Klopt, ik heb ook niet gezegd dat dit de enige oplossing is.
De meeste zijn te gefixeerd op E om warmte van te krijgen, eerste doel is beperken (o.a. passief norm) daarna pas opwek en dan eerst niet vanuit E maar andere bronnen.
Voor mijzelf heb ik het doorgerekend en als de portemonnee groot genoeg is (of het boompje op het kavel ) dan lukt dit in NL. Maar dat lukt niet op de gangbare denkwijze.
Ik weet het mijn gedachte is niet een standaard gedachte, maar eerst isoleerde men geen huizen, gebruikte kolen om het te verwarmen. Inmiddels is de gemiddelde gedachte iets verder, die van mij gaat nog een paar stappen verder.
Als je mijn andere reacties had gezien, had je deze reactie wel anders geschreven. Mijn punt was dat je er iets bijhaalt wat er compleet niks mee te maken heeft.
Ik ben ook negatief tegen wind op land, zeker in NL. Het is onzinnig en een artikel op tweakers niet waardig. We kunnen de gehele zee volzetten met windturbines en dat is prima, maar in NL op het land onzin, net zoals zonneweides in NL onzin zijn. Daar hoef je niet eens aan te rekenen want wind is onberekenbaar. Zon en zonlicht zijn vele malen betrouwbaarder. Wind op land in Nederland is geen thema om over te praten. Als we alle daken hebben volgelegd met zonnepanelen, dán pas kun je erover praten.
En ja, PV met thuisaccu is de meest logische en beste oplossing. In combinatie met wat energiemanagement kom je al een heel eind. Biomeiler is leuk, maar dat is alleen leuk als je vrijwel gratis aan de houtchips kunt komen, en hilarisch dat je dan in een zelfde stuk 'materialen kun je maar een keer goed gebruiken' durft te noemen. Want die houtchips zijn in principe weg. En het is gewoon in NL niet voor de massa geschikt, dus leuk dat jij het wellicht voor elkaar krijgt, maar wil niet zeggen dat het in het grote geveel relevant is. Daar waar je bosbouw hebt en houtafval hebt wat je niet eens voor OSB kunt gebruiken, prima. Maar bedenk ook dan, je ontnteemt materialen om de natuur te laten regeneren. Dus soms is high tech helemaal niet slecht.
Je low tech premium woning is een leuk idee, maar niet meer dan dat. Puur omdat het op grote schaal in NL niet gaat werken. Zie je het al voor je, 10% van de Nederlandse huishoudens een Biomeiler in de tuin? Geweldig praktisch en realistisch. En de houtsnippers? Die tover je uit de lucht?
Gewoon simpel houden: Huis fatsoenlijk isoleren, daken volleggen met zonnepanelen, flinke thuisaccu, laagtemperatuur vloerverwarming icm warmtepomp met flinke warmteopslag. That's it.
Je low tech premium woning is een leuk idee, maar niet meer dan dat. Puur omdat het op grote schaal in NL niet gaat werken.
Zie je het al voor je, 10% van de Nederlandse huishoudens een Biomeiler in de tuin? Geweldig praktisch en realistisch. En de houtsnippers? Die tover je uit de lucht?
Mijn gedachten over een Biomeiler zijn ook niet zo dat iedereen dit in zijn achtertuin moet/kan hebben. En waar het vandaan gehaald wordt. Nou gewoon daar waar bedrijven als Den Ouden
[/quote] het vandaan halen en ook (een soort van) het Biomeiler proces gebruiken om tot bodem verbeteraars te komen (dat is namelijk je restproduct bij een Biomeiler). Nadeel van Den Ouden, zij gooien de energie bij het proces gewoon in de buitenlucht.
Gewoon simpel houden: Huis fatsoenlijk isoleren, daken volleggen met zonnepanelen, flinke thuisaccu, laagtemperatuur vloerverwarming icm warmtepomp met flinke warmteopslag. That's it.
Precies en dat is wat ik dan ook ga doen
Precies en dat is wat ik al gedaan heb (van label D naar A++), maar net verkocht dus nu ga ik dat nog een keer extremer doen waarbij het label "off the scale" gaat.
[Reactie gewijzigd door ollie1965 op 22 juli 2024 13:53]
De warmtepomp moet zijn werk doen in de winter dus de energie die je in februari nodig hebt moet je ook in februari opwekken. 0,3-0,5MWh per maand boven je eigen opgewekte energie is geen heel slecht idee. Op dit moment zijn er accu’s voor ongeveer €156/kWh, dan zit je toch aan een batterijcapaciteit van 100kWh, of €15k aan opgestelde batterijen, die dan ook op de een of andere manier worden opgeladen. Met deze prijzen en gratis energie bij een levensduur van 10jaar, zit je al snel op een prijs van €0,50/kWh dus er moet nog wel wat gebeuren om dit interessant te maken.
Goedkopere batterijen of gewoon duurdere energie. Het is allemaal wel mogelijk, maar het wordt voor onze landgenoten zonder mogelijkheden dan wel een heel dure toekomst. Slecht geïsoleerde huizen en een modaal salaris worden dan al een financiële uitdaging.
156 euro per kWh? Ik denk dan vergeet je wel de omvormers. Accu's zijn relatief goedkoop, omvormers is nog een ander verhaal, even afhankelijk wat voor kwaliteit je wilt of kunt accepteren.
Ik snap niet waarom je een levensduur van 10 jaar neemt. Van de pomp of van de accu's? En van een warmtepomp zal alleen de pomp vervangen moeten worden, niet het gehele systeem. Als de accu beetje fatsoenlijk wordt gebruikt, moet dat makkelijk 20+ jaar meekunnen. Gewoon zorgen dat je je thuisaccu ruimer dimensioneert zodat je zo weinig mogelijk volledige belastende cycli krijgt. Je kunt het alle kanten op 'rekenen'. Bedenk ook dat je geen vastrecht meer nodig hebt van een gasaansluiting. En het alsmaar duurder wordende gas.
Even praktisch gezien is het gewoon meerwaarde voor het huis, hypotheekverstrekkers zouden daar wat soepeler mee moeten omgaan. Dus als de politiek echt wil, moet er een financieringsconstructie komen en ik zie niet in waarom dat niet bij/op een hypotheek kan.
Sowieso eerst je huis isoleren anders is het vechten tegen de bierkaai. Het is allemaal niet moeilijk, isolatie is redelijk goedkoop, verhoogt het comfort én verlaagt de energierekening. Gezien de belachelijk stijgende huizenprijzen mag dat geen probleem zijn. Linksom of rechtsom is het de enige praktische keus die we hebben, dus tenzij mensen met een modaal salaris liever een alsmaar hogere energierekening willen krijgen, moet er geinvesteerd worden in het huis. En niet een mooiere keuken, maar ook verduurzamen om de energierekening te verlagen. Maar het denkwerk van een gemiddelde landgenoot neigt liever naar een nieuwe badkamer dan een lagere energierekening.....
Als met een goedkope batterij het rekensommetje al niet werkt en je extra kosten wilt invoeren voor omvormers wordt het rekensommetje alleen maar slechter. Die €156 kwam trouwens uit een studie van de TU Delft.
Die tien jaar voor batterijen vind ik helemaal niet zo onrealistisch. Overdimensioneren… no way! De initiële investering neemt alleen maar toe en met de stijging van de huizenprijzen is er voor starters gewoon geen budget meer over. Die cellen gaan gewoon stoppen. Kijk maar naar de levensduur van tractiebatterijen in heftrucks. Als we dat konden oprekken met iets meer capaciteit zouden we dat al lang gedaan hebben.
Als mensen op deze trein willen stappen dan moeten de instapkosten omlaag. Met schaalvoordelen of het sluiten van kringlopen (oude EV batterijen?) moet dat wel kunnen maar daarvoor ontbreekt vooralsnog een goed programma.
Laat nog even onverlet dat een accu, of het nou een Lithium, Lood of Mangaan gebaseerde cel is, extra risico’s bij brand met zich meebrengen. In een vrijstaande boerderij natuurlijk geen echt extra probleem maar in een appartementencomplex mag je wel goed na gaan denken over vluchtwegen en explosie risico.
Isoleren is altijd een goed idee, maar verlaagt alleen je fossiele verbruik. Het zorgt niet voor een echte vergroeiing.
Ik zou echt liever zien dat we inzetten op een goed recycleprogramma voor accu’s en de minimale capaciteit opstellen. Dan kun je cellen vervangen als ze falen tegen een concurrerend tarief en meer mensen omzetten naar opslag. De enige stap die dan nog gezet moet worden is dat de batterijen op een veilige afstand van de woonfunctie staan, zodat bij een brand de accu’s het probleem niet verergeren.
Met een modaal inkomen, waarvan een hypotheek betaald moet worden, afbetalen van de zonnepanelen en voor mij een studieschuld (ben nog weer een HBO opleiding begonnen), blijft er niet super veel over om direct te kunnen investeren en dan heb ik nog niet eens een gezin. Het spaarpotje dat ik heb is ook voor onvoorziene zaken. Mijn woning is nu 12 jaar en ik zie echt geen reden om badkamer of keuken weer te gaan verbouwen, dat vind ik dan weer grote onzin (deze zijn ook voor nu nog modern genoeg).
De gemeente hier heeft als doel gesteld de wijk in 2040 (10 jaar eerder dan de landelijke overheid wil) gasloos te hebben. Het gaat hier voornamelijk om koopwoningen. Voor mij zou dat een investering moeten gaan zijn tussen de 7.5K en 16K euro, volgens berekeningen van de gemeente. Daar zou mijn spaarpot meer dan in eenmaal geheel in rook op gaan, waar zou ik dit geld vandaan moeten halen? want dit is een investering die je in eenmaal moet doen en nee begin niet overleningen, want daar heb ik er reeds drie van en dat is genoeg.
Zoals in dit draadje al eerder opgemerkt door iemand op dit moment zijn de kosten nog veel te hoog ook voor iemand met een modaal inkomen, voor beneden modaal is het helemaal niet te doen.
Over 20 jaar een investering doen van 16k, dat is 800 euro per jaar. Of net geen 67 euro per maand gedurende 20 jaar. Dat vind ik vrij schappelijk. Dat is goedkoper dan gas afkappen en ineens vol overgaan op elektrisch verwarmen.
Ik snap dat je denkt aan 1 richting van opslag (die van meer PV en zeer grote batterijen).
En daarin ga je weer die richting op waarin ik niet wil bewegen.
Veel mensen blijven hangen in E opslag en gebruik voor warmte. Er zijn nog veel meer mogelijkheden van energie opslag. Als je de energiebehoefte van een huishouden analyseert zie je dat het gros de verwarming van de woning en water is. Deze warmte kan ook op andere manieren opgeslagen worden.
Dat er een energiecrisis komt voor de sociaal/financieel zwakkere, waarbij het grootste deel van hun maandelijkse inkomen opgaat aan de energierekening, dat staat vast. Het is aan ons democratische systeem om daar een oplossing voor te vinden.
En helaas moet ik ook bekennen dat ons huidige systeem nog te conservatief is om "die energie wende" te maken. Zo was het bij mijn vorige huis (van bijna D naar A++ ) veel goedkoper geweest om een isolatieschil aan de buitenkant te doen. Voor het geld wat ik erin gestopt had te investeren in een isolatieschil aan de buitenzijde had ik een A++++ huis kunnen maken.
Maar ja bouwvlak, bouwvolume, goot en nokhoogte en welstand zijn instituten die maar heel langzaam bewegen. Te langzaam als je wilt verbouwen.
Vandaar dat ik nu vanaf scratch ga beginnen (als ik eindelijk een keer een kavel te pakken heb)
Grondstoffen delven, omzetten naar bruikbare materialen en dan je product hebben.
Heel veel materialen die wij gebruiken (vooral in de techniek) zijn niet circulair op dit moment.
Dus door de materialen te gebruiken vernietig je de mogelijkheid van andere mogelijkheden. Dit is dan wel even een extreme stellingname om het duidelijk te maken, want zeker is er al veel hergebruik mogelijk. Maar helaas veel minder bij tech producten.
Ik ben niet tegen tech producten alleen de manier hoe we er nu mee omgaan/gebruik van maken was 30 jaar geleden al niet houdbaar en het zal nog wel even duren voor het wel zover is dat het houdbaar is.
https://thearchimedes.com/
Enkele jaren geleden gelanceerd als wonderbaarlijke machine die in een windtunnel een onwaarschijnlijk hoog rendement haalde.
Resultaten van serieuze veldtests zijn geheim denk ik.
Ik zie hier alleen maar verikaal geplaatste oplossingen. Deze ontsieren in woonwijken met name de omgeving. Je kan ook kijken naar een nok oplossing. Waarbij je ook nog gebruik kan maken van de zuigende werking van zonnen panelen. Ridgeblade
Dat ziet er wel grappig uit, maar heeft natuurlijk dezelfde uitdagingen als de in het artikel beschreven turbines.
Hoe groot denk je dat de turbine mag worden? In Nederland heb je nog wat flankerend beleid nodig, omdat je anders je nok hoogte aan de binnenkant van de woning moet verlagen, ten einde de integratie van de turbine mogelijk te maken. Hiermee verlies je op veel plaatsen in Nederland een volwaardige verdieping.
Die zijn aan dezelfde natuurwetten onderhevig, en blijken in de praktijk niet veel te doen. Domba in: Windmolen op je dak? citeert een artikel uit de Leeuwarder Courant, waar valt te lezen dat de Ridgeblade die Urgenda als test op Vlieland installeerde maar 10% van het verwachte rendement leverde. Dat is wel al een paar jaar geleden en scheen aan de omvormer te liggen, maar ik ken geen recentere proef waar deze dingen positief uit komen.
[Reactie gewijzigd door Cocytus op 22 juli 2024 13:53]
Grappig concept, maar wel afhankelijk van windrichting. De wind waait in Nederland het meest vanuit zuid-west, en als de nok van je huis daar dus op gericht is heb je een redelijke kans. Maar als de wind haaks op die modules staat, dan is je opbrengst nul.
Verticale as windmolens hebben als groot nadeel dat de helft van de molen per definitie tegen de wind in draait waardoor de opbrengst per oppervlakte ruwweg de helft is van eentje die zijn kop in de wind draait.
De constructie kan wel iets eenvoudiger, dat helpt dan weer in de prijs, maar de molen tegen storm beveiligen kan dan weer niet door hem uit de wind te draaien.
Ja mooi compleet artikel. Ben niet anders gewend van meneer Horlings.
Ik had de conclusie al een jaar of 8 geleden getrokken dat een windmolen voor mij niet aantrekkelijk is. Bovendien woon ik ver van de kust en dus sowieso te lage gemiddelde windsnelheid voor kleinere molens.
En dan het grote argument dat Jeroen aan het begin vermeldt, zonnepanelen hebben een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Zonnepanelen hebben geen bewegende delen, van mechanische slijtage is dus nauwelijks sprake. Dus ik moet mijn vrouw alleen nog overtuigen dat 19 panelen echt (te) weinig zijn.
Ik wil er graag nog 9 bij plaatsen.
Meneer Horlings heeft zeker zijn best gedaan, maar hij geeft de wind wel heel weinig kans.
Ten opzichte van zonnepanelen is het inderdaad lastig concurreren, maar interessant is het als je probeert voor te stellen dat die zonnepanelen er niet zouden zijn geweest...
Ondanks dat het wat (veel te) duurder uitpakt wil niet zeggen dat je het niet moet doen.
De Flower Turbines op rotondes vind ik niet mooi maar wel een aanvulling op het straatbeeld en het levert 'gratis' (nee is niet gratis) energie. De Nederlandse windwokkels worden voornamelijk gebruikt als herkenningspunt bijvoorbeeld op het strand, of op de Zwarte cross waar je dan 'gratis' je luchtbed kan opblazen bij de wokkel. Zet dit zoden aan de dijk, neu. Maar er ligt wel een kans.
Als je een vergelijking zou maken met de eerste zonnepanelen van 25 jaar geleden pakt de vergelijking heel anders uit. De vraag is dus krijg je zo'n wokkel goedkoper en efficiënter. Het antwoord is ja, maar hoeveel. Die kans zou ik niet laten lopen, onze huidige zonnepanelen lachen we over 20 jaar ook uit
Het is te hopen dat kleine windturbines zo geproduceerd gaan worden dat ze wel degelijk ingezet kunnen worden. Dream on zeiden ze ooit ook tegen de eerste zonnepaneelbouwers
En een beetje minder efficiënt dan zonnepanelen hoeft geen probleem te zijn...
Sorry, maar dat gaat niet lukken. De wet van Betz, die door @ollie1965 kennelijk niet wordt begrepen, stelt dat je maximaal 16/27 oftewel 59% energie uit de lucht kunt halen. Moderne grote turbines windmolens halen zo’n 50% vanwege verliezen in de omzetting, maar daar is dus simpelweg niet meer veel te halen, puur theoretisch (geen wrijving, 100% efficiënte generator enz.) kun je nog 20% efficiënter worden maar dat is dan wel.
Dus nee, het is niet mogelijk dat er een slimme kop met een verbetering komt waarop het wel kan. Het enige wat je kan doen is “smokkelen”: die wet van Betz geldt over de het aangestroomde oppervlak, voor een molen met horizontale as is dat dus de schijf van lucht waar de turbine draait. Als je door het gebouw kan zorgen dat de lucht van een groot deel van het gebouw gedwongen wordt door een klein oppervlak te stromen, het WTC in Bahrein wordt in het artikel genoemd als voorbeeld, dan heb je “ineens” veel meer lucht om mee te werken en wordt je molen dus vele malen efficiënter- maar daar moet je wel het gebouw voor aanpassen, normaal gesproken veel duurder dan een turbine kost…
Maar dat is precies mijn punt. Al zou je maar 10% van de energie van 'stromende' lucht kunnen gebruiken dan heb je 'gratis' energie. De truck is hoe dit zo slim/goedkoop mogelijk te doen.
Stel dat je huizen zo bouwt dat er altijd een extra luchtstroom ontstaat, Bijvoorbeeld met een flexibele windgerichte vleugel of iets dergelijks.
Je hebt ook bijvoorbeeld parachutes die over de windenergie i.c.m. de duinen crossen. Het is in Nederland tevens mogelijk om op een aantal plaatsen bij gunstige wind uren achtereen langs de duinen te vliegen. Deze vorm van paragliding noemen we (duin)soaren ...'.
Ik weet de oplossing niet hoor, maar windenergie verdient meer kans.
De wet van Betz zegt volgens mij niet dat het nooit iets gaat worden met wind icm kleine molentjes.
En helemaal efficiënt fantastisch hoeft het niet. In principe is zonnepanelen plaatsen in Nederland ook niet efficiënt. Afgezien van dat daken bijna nooit precies goed staan op het zuiden in de goede hoek, levert een paneel op andere plaatsen op de wereld veel meer op. Misschien op grote drijvende pontons in zee waar het het langst licht is, zomers bij de noordpool en 's winters bij de zuidpool... inefficiënt denk ik
Maar ik hoop dat de windwokkelaars en minitubineurs tegen beter weten in alle adviezen in de wind slaan en doorgaan met de ontwikkelingen. En dat er uiteindelijk een wind winst situatie ontstaat... I will dream on !
Je kunt vrij simpel uitrekenen wat een windmolen maximaal kan opleveren. Die opbrengst is evenredig met het effectief oppervlak van de molen en de derde macht van de windsnelheid.
Kleine molens hebben per definitie een te klein oppervlak om bij de windsnelheden in NL ooit rendabel te zijn. Ook niet als jouw molentje 100 procent rendement zou halen, wat volstrekt onmogelijk is. Ook niet als het 24 uur per dag, 365 dagen per jaar hard waait (wat niet gebeurt). En zeker niet als er iets stuk gaat of onderhoud nodig heeft (wat absoluut wel gebeurt).
Dus doorgaan met experimenteren - tegen beter in - is zonde van de energie.
Uitrekenen is inderdaad best simpel.
Als ik een molentje maak van €100 en deze levert elk jaar €20 energie op, draait ie naar 5 jaar met winst
Ik geef toe, dat is best een uitdaging, maar hopeloos is het niet.
Het mooie van Bahrein is dat er in het ontwerp energie-opwekking is geïntegreerd. Als we dat bij nieuwe gebouwen in Nederland standaard zouden doen, kon de wind veel beter benut worden in de bebouwde omgeving. Voor kantoorgebouwen worden er al serieuze stappen gezet maar het kan nog beter door niet alleen eisen te stellen aan het Energielabel maar ook aan de benutting van mogelijkheden (zon, wind, energieopslag, smart grid mogelijkheden).
Beroepsmatig zit ik in de ICT.
Vanuit mijn passie ben ik al meer dan 15 jaar bezig met (zelf)studie van de energietechniek.
Bij de energietransitie is mij inmiddels duidelijk dat we op alle vlakken de stappen moeten maken die we kunnen. Echter hebben we maar beperkte financiële middelen en dan moeten we keuzes maken.
Op nationaal niveau ben ik blij met investeringen in wind, zon en waterstof. Want dat is de toekomst.
Voor onze eigen energiehuishouding hebben wij geïnvesteerd in gevelisolatie, triple glas, zonnepanelen en een hybride warmtepomp.
Indien kleine windmolens interessant worden als aanvulling voor onze opwek met solar wil ik nog wel eens naar kijken. Maar in het zuidoosten van het land, waar ik woon, is er gewoon niet voldoende windenergie te oogsten, zeker niet in de bebouwde omgeving.
Nu zou ik eerder investeren in meer panelen en een thuisbatterij. Dat zet meer zoden aan de CO2 reductie-dijk.
Een windmolen als aanvulling op zonnepanelen kan toch interessant zijn omdat wind en zon meestal niet gelijk lopen. De berekening zou moeten zijn of je lokale energie-opslag kleiner (en goedkoper) kan als je er een molen naast zet. (Vergeet salderen voor het gemak ...)
Mmm grappig, beetje wassen neus ergens. Belgie had al een drama met de slimme meter. Bizar dat we in NL zo moeilijk doen over verplichte mondkapjes en vaccinaties, maar een verplichte slimme meter in je eigen huis van een commerciaal bedrijf is prima. Betrouwbaarhied daargelaten, er is ergens een 'ideaal' punt waarop zonnepanelen voor de particulier diefstal van je eigen beurs wordt. En dat terwijl de overheid zogenaamd moet versnellen met verduurzamen. Tegelijkertijd krijgen boeren eenvoudig het bestemmingsplan gewijzigd om complete weides vol te gooien met zonnepanelen, plus betaling van de aansluitkosten worden over de particulieren verspeid, en dat lijkt geen enkel probleem te zijn. Socialiseren van de kosten en privatiseren van de winsten.
Maar zodra er zonnepaneelinstallaties bijkomen is die salderingsregeling zelfs onhodbaar als netbeheerders roepen dat er nergens 'plek' is voor zonnepaneelinstallaties.
Ik kan het sterker vertellen er zijn inmiddels netbeheerders die waarschuwen dat zij teruglevering op het net niet garanderen, omdat onze netten dit niet aankunnen. De overheid wil vanalles, maar investeerd veel te weinig hierin en met het tempo dat de oveheid nu alles iwl inzetten heeft zij ook niet genoeg geld om deze netten in dergelijke korte tijd op to date te krijgen.
Zonnepanelen waren voor particulieren een prima investering als je er tien jaar geleden aan begonnen bent, en liefst zonder slimme meter.
Wie er vandaag aan begint voor het geld is een dief van zijn eigen portemonnee. Bedenk dat straks de energieleverancier alleen de waarde van jouw geleverde energie gaat terugbetalen. Jij levert de meeste energie als zo'n beetje iedereen dat op een zonnige dag doet, dus dan is energie weinig waard en levert het jou niets op. Met een beetje pessimisme en pech krijg je negatieve opbrengst wanneer jij energie wil terugleveren en het netwerk vol is. Dan gaat de energieleverancier jou verwerkingskosten in rekening brengen. Negatieve spaarrente op je panelen, zeg maar.
Nee hoor. Niet elke thusaccu moet per see een Tesla Powerwall zijn. Als je een beetje groot dak heb en vol hebt met zonnepanelen, dan kan het al snel interessant zijn om een thuisaccu te maken als je ook het PV vermogen hebt om je elektriciteitsaansluiting af te sluiten. Vastrecht is ook een goede hap. Dus voor de mensen met grotere daken is het dan financieel snel interessant om meteen off-grid te gaan. 15kwh kun je al snel installeren voor ca 7.000 euro. Met een beetje tijd-energiemanagement kan het prima functioneren en financieel renderen.
In de winter wek ik zo goed als niks op en heb 12 panelen. Ik wek dan geen eens genoeg op voor die dag. Over hoeveel panelen heb je het danwel niet? Je hebt over zeer uitzonderlijke situaties?
Noem eens wat cijfers aub. Wat is de ligging van je dak? Hoeveel graden? Schaduw? Etc etc. Zonnepanelen zijn goedkoop genoeg om ook de wat betere ligging voor de winter te plaatsen. Maar dat is op papier niet financieel rendement. Kijk naar het totaalplaatje.
Zou interessant zijn als tweakers hier eens artikel aan besteed. Heb zelf een (behoorlijk) pv overschot en ruimte voor een accu. Huidige systemen zijn echter nog te duur om interessant te zijn zover mijn kennis gaat.
Als de saldering er af is zou 1 á 2 kWh al interessant kunnen zijn: om thee te zetten, of de wasmachine op temperatuur te brengen. Een waterkoker of wasautomaat gebruiken gedurende korte tijd (hooguit tientallen minuten) 2 tot 3 kilowatt, en bij bewolkt weer leveren mijn 4000Wp zonnepanelen dat niet. Een korte verbruikspiek opvangen kan al interessant worden.
Wat betreft is er ziekelijk meer winst te behalen icm energie-tijdsmanagement. Uiteraard niet altijd mogelijk, maar grootverbruikers laten lopen wanneer er zonoverschot is enzo. Maar de gemiddelde NL is daar te whatever voor omdat het comfort een fractie achteruit gaat. Het vergt een verandering van gedrag, en dat is voor een verwende NL te veel gevraagd.
Die verandering breng je te weeg door er een financieel voordeel aan te koppelen. Zo zijn er nog steeds veel mensen die alleen in het weekend de wasmachine en droger aanzetten omdat dan het laagtarief geldt voor stroom. En natuurlijk de vaatwasser alleen 's nachts draaien zodat je ook het laagtarief meepakt. Dit kan je ook doen met duurzame energie; laagtarief op momenten dat er veel energie wordt opgewekt en hoogtarief wanneer er weinig energie wordt opgewekt. De consument volgt dan snel in die gedragsverandering.
De meesten weten dan weer niet dat het verschil tussen laag- en hoogtarief tegenwoordig minimaal is.
Ooit was hoog bijna het dubbele van laag, tegenwoordig is het verschil maar 1 tot 2 cent - minder dan tien procent dus.
Ik ben mijn vrouw al aan het trainen dit om te draaien, voor als de saldering eraf gaat. Dus JUIST overdag wassen.en drogen. Ikzelf ben nog meer vastgeroest dan zij: vaatwasser gaat meestal rond middernacht aan als er geen vaat meer bijkomt die dag...
Vastrecht op electriciteit wordt gecompenseerd door de korting op de energiebelasting. Ik heb een 2e meter in een bijgebouw waar weinig stroom gebruikt wordt. Die kost mij niets hierdoor. Kijk maar eens goed naar je energierekening. Het is daardoor niet zo snel interessant om of grid te gaan van de electriciteit voorzieningen.
Citaat site rijksoverheid: Belastingvermindering energiebelasting
Per elektriciteitsaansluiting geldt een belastingvermindering. U krijgt deze belastingvermindering omdat de Belastingdienst een deel van het energieverbruik als basisbehoefte ziet. Over dat deel betaalt u geen belasting. Het huidige tarief per elektriciteitsaansluiting vindt u in de tabel 'Belastingvermindering per elektriciteitsaansluiting 2013-2021' op de website van de Belastingdienst.
Verrekening vermindering energiebelasting
De energieleverancier verrekent de belastingvermindering met de energierekening. Wie in een jaar minder energiebelasting betaalt dan het bedrag van de belastingvermindering, krijgt toch de volledige belastingvermindering. Verhuist u binnen de verbruiksperiode van een jaar? Dan wordt de belastingvermindering naar evenredigheid berekend.
[Reactie gewijzigd door andre metz op 22 juli 2024 13:53]
Al meer discussies over gehad. Een deel flexibele kosten zijn destijds overgeheveld naar vaste kosten. Dus een deel dat je kon opvangen door zonnepanelen te plaatsen, werd opeens een vaste kostenpost.
Weliswaar op het moment nog gecompenseerd, maar zonder een aluminiumfolie hoedje op te willen zetten, zie ik hier een bewuste stap TEGEN zonnepanelen in (omstreeks 2009 of zo is dat ingevoerd?)
Met mijn netto teruglevering heeft dit mij in ieder geval al vele euro's 'gekost' in verlenging van de terugverdientijd van de panelen.
En daarom heb ik een deel van mijn panelen west en een deel oost liggen.
Dan begint er nu al om 6:15 uur 's ochtends de eerste stroom binnen te druppelen, en gaat het tot tot 20:45 door, gisteren.
Hoewel verkeerd opgeschreven, als vaststaand feit, lijkt mij dit als inschatting niet irreëel gezien de duurzaamheidsdoelstellingen en politieke ontwikkelingen.....
Ik vind windmolens echt gigantische horizon vervuilers, ze maken daarnaast ook echt wel veel herrie. Dagelijks kom ik langs een aantal windmolens die op een industrieterrein staan langs de snelweg. Als ze draaien, dan hoor je echt op 100m (dichtstbijzijnde bedrijfsgevel) het gesuis van de wieken nog. Daarnaast als de zon goed staat heb je ook een verschrikkelijk irritante flikkering van de wieken die steeds de zon passeren.
Sinds vorig jaar ben ik echt groots fan van de oscillerende paal, of ook wel bladeless, windmolen. Ik denk dat die veel beter in dichter bevolkte gebieden kan worden gebruikt en ook in grotere getallen, op minder afstand van elkaar, en dus ruimte efficiënter. Nederland is immers klein, al heel erg vol, en ik prefereer toch gebruik van land voor woonruimte over energieopwekking.
Uiteindelijk blijf ik er bij, de oplossing voor het CO2 probleem in Europa kan alleen opgelost worden als Duitsland hun kernenergiecentrales weer op start en er op Europees niveau wordt geïnvesteerd in veel meer kernenergiecentrales. Om alle energie uit wind en zon te halen voor heel Europa is onmogelijk. Dan moet je echt grote delen van Midden- en Oost-Europa ontbossen.
Primair moet de nieuwe energie uit kernenergie komen, landen met een goede kustlijn moeten investeren in de (ontwikkeling) van golfslag opwekking. En dan in kleine gebieden met wind en zon de "gaten" opvangen.
Maar de burger moet pas echt zelf aan zijn energieopwekking gaan werken nadat overheden de slag geslagen hebben. Zonnepanelen op geluidsschermen, overheidsgebouwen, sociale huur e.d. Grote sportclubs kunnen ook best bijdragen voor de burger. De oppervlakte van stadions zoals de nieuwe Kuip, de Arena, het Gelredome daar kan je zo veel mee behalen naast het stadion energieneutraal maken. Helaas, wordt het balletje al heel vroeg bij de burger gelegd met de leus een beter milieu begint bij jezelf.
Die bladeless is ook geen oplossing. Het oppervlak is veel te klein waardoor het rendement veel te laag is voor de kosten/investering, want duur zijn ze wel.
Een extra bron had zeker gemogen, maar zoals akooijman al schreef: het oppervlak is veel te klein. Of, in de onderstaande woorden van het artikel. Dat vind ik behoorlijk objectief beredeneerd en eenvoudig te vatten om een zin zoals "ik ben echt groots fan van bladeless windmolens" extra achtergrond te geven. Je mag uiteraard fan zijn, maar voor het rendement moet je het niet doen.
Windenergie is bewegende lucht. Kleine deeltjes met een massa en een snelheid. Het is zaak die bewegende lucht af te remmen. Dat is hoe je windenergie oogst. Een windturbine heeft wieken omdat die wieken een groot oppervlak bestrijken, en dus veel bewegende lucht kunnen afremmen. Een paal bestrijkt niet meer oppervlak dan het oppervlak van die paal zelf. Een paal kan nog zo guitig wiebelen, een alternatief voor een windturbine met wieken wordt het nooit.
:strip_exif()/i/2004470914.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2004470850.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004470878.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004527432.jpeg?f=imagenormal)
/i/2004467960.png?f=imagegallery)
/i/2004468220.png?f=imagenormal)
/i/2004468228.png?f=imagemedium)
:strip_exif()/i/2004468230.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004468232.jpeg?f=imagemedium)
:strip_exif()/i/2004470908.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004530376.jpeg?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004886398.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004765722.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004648012.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2004528796.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005121800.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005058736.jpeg?f=fpa)
/i/1351600707.png?f=fpa)
:strip_exif()/u/396800/D-_3427da0a9c293b63f2a66dea2e642102.gif?f=community)
:strip_exif()/u/467778/crop5d7a5dd1f296a.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/348363/crop5673ea2423487_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/357773/thumbHerbie.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1199012/crop5e9b58ab2e2b7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/158148/crop5d2f87b2c1740_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/12436/p1_normal.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/457219/crop5a2d33fe39bb5_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/106692/icon.jpg?f=community){kind=icon}
/u/629429/crop615b08e420f9e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/319032/crop5e7b8131d172c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/52072/crop5de51ebf91960_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/92085/crop5aa165833d640_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/164530/crop5e126a53a9a82_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/481554/crop5a9ffc5d3aef6_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/109539/avatar_kerst_still.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/313127/crop57a98f98e50b4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71325/blablaleet.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/386815/296252.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/517742/crop5a3cc583be19f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/140051/BSOD.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/375629/faviconLogo.gif?f=community){kind=small}
/u/414606/crop61fc2908c41cc_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/19481/TW.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/16677/crop5db01361a1e1e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/145009/ard-e.gif?f=community){kind=small}
/u/99529/crop5db493c811c0d_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/41514/crop5c3b77c8badbf_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/26392/3wideavatar1.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/158957/crop601151847aad0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/270298/crop5db1fdd995966.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/40608/SCSIlogo_small.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/375504/Avatar2_Marcel.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/326331/crop5a11862143866_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/141198/crop6164051fbcf31.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/83131/lichtschakelaar_avatar2.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/117880/911_gt3rs_60.gif?f=community){kind=small}
/u/216161/crop5daf72732a011.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/217171/avatar60.gif?f=community){kind=avatar}
/u/239221/crop5db17928dbd60_cropped.png?f=community){kind=small}
:fill(white):strip_exif()/f/image/jvXxMEv8qUVEUL7lTTkSR95I.png?f=user_large){kind=link}
