Nederland kan geen bedrijven vinden voor bouw windmolenpark in Noordzee

De Nederlandse overheid kan geen bedrijven vinden die een windmolenpark willen bouwen in de Noordzee. Volgens de minister komt dit onder meer door gestegen kosten voor windparkontwikkelaars. De minister zegt dat dit bevestigt dat er subsidie nodig is.

Het gaat om Windenergiegebied Nederwiek I-A, een kavel op ongeveer 95 kilometer ten westen van Texel, die 149,2 vierkante kilometer groot is. Dat windmolenpark moet 1GW aan elektriciteit leveren. De aanbesteding is zonder aanvragen geëindigd, zegt minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei. "Dit bevestigt het beeld dat we in een marktsituatie aan zijn gekomen waarin ondersteuning vanuit de overheid cruciaal is om het stilvallen van de realisatie van windenergie op zee te voorkomen."

Sinds 2018 worden vergunningen voor windparken op zee zonder subsidie verleend, maar de kosten voor windparkontwikkelaars zijn sindsdien gestegen en de verduurzaming van de industrie gaat 'langzamer dan voorzien'. "Hierdoor is het voor windparkontwikkelaars moeilijker geworden om al voorafgaand aan de bouw van het windpark langjarige stroomafnamecontracten met de juiste volumes en prijs af te sluiten en daarmee is hun investeringsbereidheid afgenomen."

Desondanks blijft windenergie op zee 'noodzakelijk' voor Nederland, zegt Hermans. Het nieuws bevestigt volgens de minister dan ook dat eerder aangekondigde maatregelen noodzakelijk zijn. Zo wil de overheid vanaf volgend jaar toch weer subsidie verlenen aan windmolenparken. Het huidige demissionaire kabinet verwacht de Tweede Kamer hierover uiterlijk in januari volgend jaar te informeren.

De overheid wil de aanbesteding voor Nederwiek I-A volgend jaar opnieuw openen en hoopt dat bedrijven zich dan wél aanmelden. In eerste instantie stond de opening van het windpark gepland voor eind 2030, maar vermoedelijk wordt dit nu later.

Reacties (322)

[iwaki]

Tijd voor de nucleaire optie: Elke provincie een eigen SMR kerncentrale. Geen dooie vogels, geen horizon vervuiling, geen PFAS van zonnepanelen die lekt op natuurgebieden en weilanden.

[Dekar]

En geen mengend zeewater, wat het zeeleven verstoort. YouTube: De ecologische impact van windmolens op zee

Ik ben geen voorstander van Kernenergie, maar het is een noodzakelijk kwaad. Het is vele malen beter dan (Russisch) gas en kolen.

[jimzz]

Maar dit snap ik nou niet, hoe kan men geen voorstander zijn van Kernenergie? Het is efficient, relatief schoon, neemt een hele berg minder ruimte in beslag dan windmolenparken en het afval wat ervan af komt is niet zoveel als men denkt.

Tuurlijk zie ik ook liever een energiebron die even efficient is en geen uranium gebruikt, maar die zijn er (nog) niet.

Ik hoor vaak dat mensen bang zijn dat er iets mis gaat en ze daar dan de gevolgen van krijgen, maar onze zuiderburen hebben er 4 staan en in Frankrijk staan er nog eens een hele hoop meer. Deze staan relatief dichtbij Nederland t.o.v. Tsjernobyl. Dat zijn ook nog eens oude kerncentrales, waar nieuwe technieken waarschijnlijk veel efficiënter en veiliger zijn als we nu kerncentrales zouden bouwen.

Windmolenparken zijn leuk, maar niet voldoende om aan de hard stijgende energievraag te voldoen. Het is in mijn ogen dan ook een toevoeging, geen vervanging.

Maar ik ben oprecht benieuwd waarom je tegen kernenergie bent.

[supersnathan94]

Ik hoor vaak dat mensen bang zijn dat er iets mis gaat en ze daar dan de gevolgen van krijgen, maar onze zuiderburen hebben er 4 staan en in Frankrijk staan er nog eens een hele hoop meer. Deze staan relatief dichtbij Nederland

Nederland heeft er zelf ook een paar he? Borssele is een belangrijke energiebron en in petten hebben we ook nog een onderzoeksreactor draaiende. We hebben ook gewoon medische isotopen nodig.

Daarnaast hebben we ook nog reactoren in NL die nu gewoon uitstaan, maar die nog steeds net zo “gevaarlijk” zijn.

[FitTiv]

De gevolgen zijn nog niet bekend gezien dat zeer lastig te modelleren is. Deze zijn waarschijnlijk op sommige plekken negatief en op sommige plekken positief, want het ecosysteem laat zich moeilijk vatten in zwart of wit.

[DwarV]

Ook kernreactoren zijn geen panacea; ik bedoel: uit welke berg in Nederland moeten we het uranium delven? Komt vooralsnog ook vooral uit Rusland of China vermoed ik! En waar laat je het afval? Daar is naast stop het in een container in de grond ook nog niet echt een oplossing voor. Dat wil niet zeggen dat (volgens mij) kernenergie geen plaats heeft in de energiemix, want het heeft ook zeker voordelen (bijna geen CO2 uitstoot bij energieopwekking, veel energie voor weinig materiaal-input).

Het is (denk ik) het beste om een mix van energiebronnen te hebben (zon, wind, kern, gas, getijden(?), batterij-opslag, in de toekomst fusie), en idealiter (zolang het vrede-achtig is) Europees gedistribueerd via een gedeeld hoogspanningsnet.

[supersnathan94]

En waar laat je het afval? Daar is naast stop het in een container in de grond ook nog niet echt een oplossing voor.

Want miljoenen tonnen CO2 de lucht in pompen is wel een oplossing? Dat afval is het echt het minste waar we ons druk over moeten maken. Momenteel weet Eneco van gekte ook niet meer wat ze met windmolenwieken moeten dus maken ze er maar bankjes van in de hoop dat ze over 40 jaar een oplossing hebben bedacht.

Ik shit you not:

De bladen vormen inderdaad een uitdaging, omdat ze uit vezels bestaan die we nog niet volledig kunnen terug winnen. We geven de bladen daarom vaak een nieuwe functie. Als speeltoestel, geluidswal of andere praktische oplossingen. Zo staan er in de tuin van Eneco bankjes gemaakt van oude windmolenbladen. Dit is een voorbeeld van 'upcycling', waarmee we de recycling van de vezels uitstellen. Zo’n bankje heeft een levensduur van zo’n 40 jaar. En misschien zijn er over 40 jaar nieuwe technieken waarmee we die vezels helemaal kunnen hergebruiken.

https://www.eneco.nl/inspiratie/one-planet-plan/windmolens-recyclen/

Het is (denk ik) het beste om een mix van energiebronnen te hebben (zon, wind, kern, gas, getijden(?), batterij-opslag, in de toekomst fusie),

Deels eens, gas mag wat mij betreft volledig uit de mix en vervangen worden door nucleair, maar dan moeten we dus wel investeren in kernenergie.

en idealiter (zolang het vrede-achtig is) Europees gedistribueerd via een gedeeld hoogspanningsnet.

Dat hebben we al. Echter moeten we dan wel waarborgen dat dit een net is voor "noodgevallen" waarbij uitval kan worden opgevangen door andere landen die dan wat meer leveren, maar niet als grote "batterij" waarbij we windenergie gaan verplaatsen bijvoorbeeld. Dat vereist namelijk zeer grote investeringen op lange termijn en is totaal niet stabiel te maken. Juist het een en weer pompen van windenergie kost nu heel tig miljarden aan investeringen om het net stabiel te houden.

[irrledd]

Aantal dingetjes:

- Je doet het lijken alsof er alleen maar bankjes gemaakt worden van de bladen. Dat is simpelweg niet waar. Dit is volgens mij een voorbeeld toepassing voor publiciteitsdoeleinden.
- Het hergebruiken voor andere toepassingen, zoals geluidswal oid, staat nog altijd hoog op de R-ladder. Dat betekent niet dat we moeten stoppen met kijken hoe dat op den duur gerecycled kan worden natuurlijk, maar hergebruik voor daadwerkelijk recyclen is een algemeen geaccepteerde circulaire strategie.
- Er zijn momenteel initiatieven/projecten bezig om te kijken hoe windturbine bladen gerecycled kunnen worden. Hier doen ook Nederlandse partijen ook aan mee. Thermolyse is bijvoorbeeld een veelbelovende methode om de vezels (glass of carbon) te scheiden van de hars met een TRL 6-7.
- Er word ook onderzoek gedaan naar andere, makkelijker afbreekbare/recyclebare materialen voor wind turbine bladen.

Er zijn straks gewoon end-of-life oplossingen voor de bladen met een value chain, ook al kost dat soms gewoon tijd.

Vergeet niet: one man's trash is another man's treasure.

[VOODOO_WILLIE]

omt vooralsnog ook vooral uit Rusland of China vermoed ik!

En waar denk je dat al het staal (en overige metalen) voor die windmolens grotendeels vandaan komt? Uit de bergen in Limburg?

En heb je weleens gekeken naar waar 99% van de producten die je in het dagelijks leven gebruikt gemaakt wordt?

Ik ben een groot voorstander van zelfvoorzienendheid hoor maar het is echt een waanidee dat we zonder die landen ook nog maar iets kunnen hier.

En waar laat je het afval?

Volgens de World Nuclear Association is er in totaal wereldwijd 400.000 ton aan nucleair afval geproduceerd. Als je heel simpel een grove schatting doet uitgaande van lood als volledig eindproduct dan heb je in totaal een afvalkubus met een ribbe van 33 meter. Of een voetbalveld van 5-6 meter hoog.

In werkelijkheid is het een mix van elementen met zowel hogere als lagere dichtheid en het zal uiteraard in containers moeten worden opgeslagen (en niet in 1 grote kubus) maar de hoeveelheid afval is volledig verwaarloosbaar ten opzichte van wat dan ook.

het heeft ook zeker voordelen (bijna geen CO2 uitstoot bij energieopwekking

En nu nog een keer af van het hardnekkige fabeltje dat CO₂ slecht is ...

Het is (denk ik) het beste om een mix van energiebronnen te hebben (zon, wind, kern, gas, getijden(?), batterij-opslag

Zon en wind waren, zijn en blijven zwaar onbetrouwbaar.

En heb je enig idee hoeveel tonnen aan grondstoffen 1 enkele zinvolle batterij voor dergelijke toepassingen zou vereisen (die met machines op "fossiele" brandstoffen gedolven worden)? En hoeveel giftig afval dáár bij vrij komt en gedumpt wordt? En ... hoeveel energie het (bij elkaar) kost om te maken?

[supersnathan94]

En nu nog een keer af van het hardnekkige fabeltje dat CO₂ slecht is ...

Nouja. Zolang we én meer CO2 blijven uitstoten én meer bomen kappen is dat het natuurlijk wel. Naast dat de verbranding van Fossiele brandstoffen voor energie ook veel NOx uitstoot geeft. En laat dat nou precies een groot probleem zijn in Nederland.

Zon en wind waren, zijn en blijven zwaar onbetrouwbaar.

En heb je enig idee hoeveel tonnen aan grondstoffen 1 enkele zinvolle batterij voor dergelijke toepassingen zou vereisen (die met machines op "fossiele" brandstoffen gedolven worden)? En hoeveel giftig afval dáár bij vrij komt en gedumpt wordt? En ... hoeveel energie het (bij elkaar) kost om te maken?

Eens. Buiten dat om is ook echt al lang aangetoond dat nucleair op de lange termijn vele malen groener en goedkoper is dan wind en zon alleen.

De waarheid ligt ergens in het midden en we zullen gewoon een combinatie van opties moeten gaan gebruiken. Lokale opwek met Zonnepanelen, decentrale opwekking met SMR's én de bestaande offshore windenergie. Klein beetje accu erbij voor thuis om lokale pieken op te vangen (koken, boilers, auto's laden enzo)

[VincentvdBergh]

Nucleair materiaal kun je halen uit Canada, de Verenigde Staten, Australië en de Sahel zone.


Eventueel andere zones zijn Iran, China, Rusland en er zou ook nog in Zuid Afrika materiaal gehaald kunnen worden.

[kaaas]

Vergeet afrika niet.

https://www.ftm.nl/artikelen/uraniummijn-in-niger?share=lqt9hgQIaVax6RYp5hU9L8Vu0I9g936pr7tCcaTXodWeSqs1rMrXQcl2NnZLbMU%3D

[Enamuro]

Puur voor het afval stukje: gewoon wat meer recyclen en je hebt veel minder afval om je zorgen over te maken.

[Scientific]

Recyclen is een utopie. Kernafval kan maar zeer gedeeltelijk gerecycleerd worden (voor nieuwe energieproductie), en zelfs dat recycleren genereert afval...

[ArmEagle]

Hetzelfde geldt voor de bladen van windturbines..

Juist in toekomstige generatie kerncentrales kan de hoeveelheid hoog radioactief 'afval' ontzettend verminderd worden.

Kernenergie regelt het afval, de eigen nadelen tenminste.

Laag radioactief afval blijven we toch wel houden (ziekenhuizen, onderzoek, etc.). Dus opslag blijft toch al nodig.

[Scientific]

Ik ben erg wantrouwig over problemen die "in de toekomstige generatie kerncentrales" zullen opgelost worden. Dat hoor ik al gans mijn leven, en zo goed als niets is ervan gerealiseerd. Bovendien gaat het altijd om hoog-radioactief afval, maar kerncentrales zorgen voor veel grotere hoeveelheden midden- laag- radioactief afval, en voor dat probleem hebben "toekomstige generaties" zelfs op papier geen oplossing.

Kernafval blijft een belangrijk probleem/nadeel, tot bewijs van het tegendeel - en dat is nog verre van geleverd.

[ArmEagle]

Jij noemt het een probleem. Ik zie er geen probleem in.

Het is afval wat prima beheerd kan worden. Met potentie tot grotendeels hergebruik in toekomstige kerncentrales. Permanente opslag is de komende decennia nog helemaal niet nodig.

Laag radioactief afval zal er ook zonder kerncentrales zijn (ziekenhuizen, onderzoek, etc.).

Permanente opslag vindt nu op enkele plekken op aarde al plaats. ..voor permanent giftige kwik en arsenicum. Bijproducten o.a. van normale mijnbouw. Ook voor hernieuwbare energie.

En geen wonder dat er nog niet van zulke nieuwe generatie kerncentrales gebouwd worden. Kernafval en nieuwe brandstof zijn nog helemaal geen probleem (wanneer netjes geregeld).

Maar de dogmatiek en propaganda tegen kernenergie is juist wél een probleem. Deze techniek krijgt het kip en ei probleem voorgeschoteld. En beiden 'mogen niet'.

[Scientific]

Je moet eens kijken wat de afbraak van een kerncentrale kost op het einde van zijn levensduur: dat is vooral omdat het verwerken van de grote hoeveelheden radioactief afval gigantisch duur is.

Hét probleem van kernenergie blijft zijn totale kost.

[ArmEagle]

En die totale kosten worden gewoon, bij de juiste vergelijkingen, meegenomen.

Daarom is het alleen financieel al ook zo ontzettend zonde dat Duitsland kerncentrales vroegtijdig heeft gesloten. Die maakten elk jaar winsten.

In plaats daarvan afhankelijkheid van (Russisch) gas. En (ja, toch echt wel) meer uitstoot van CO2

[Scientific]

Het stilliggen van bestaande kerncentrales was/is inderdaad zonde, daar ben ik het mee eens. Eens je de gigantische investeringen gedaan hebt, kan je ze beter zo goed mogelijk benutten. Dat is de evidentie zelve, maar dat maakt kerncentrales nog niet tot een goede investering als je ze vandaag nog moet bouwen. Ik wil ze wel eens zien, die "juist vergelijkingen" die zouden aantonen dat kernenergie vandaag aantoonbaar rendabel is (zonder vergeten kosten, allerlei onverifieerbare of irrealistische assumpties en enorme garanties en investeringen van de overheid).

[Exodai]

En waar laat je het afval? Daar is naast stop het in een container in de grond ook nog niet echt een oplossing voor

Gewoon recyclen. Het heet Seeden. Hiermee kan je een groot deel van de fuel opnieuw verrijken en weer opnieuw gebruiken. Dit wordt in onder andere Rusland, Frankrijk, Japan en de VS gewoon al jaren gedaan.

[fastedje]

Met de gesmolten zout reactie van Copenhagen Atomics kan je jaren draaien op het nucleaire afval wat er nu al is. Helaas gaat de certificering nog veel tijd kosten door alle procedures die er zijn.

[denkster]

Kernenergie niet nodig en onbetaalbaar.

Energie van wind en zon is verreweg het goedkoopste en realiseerbaar in een fractie van de tijd!

In combinatie met batterijen en HVDC.

Met HVDC kan je de halve wereld over tegen aanvaardbare verliezen

[supersnathan94]

Sorry maar wil je hier even wat bronnen bij geven? Onderzoek laat juist zien dat nucleair op lange termijn en hoge CF significant (factor 4,5) goedkoper is dan bijvoorbeeld Offshore wind.

supersnathan94 in 'Nederland kan geen bedrijven vinden voor bouw windmolenpark in Noordzee'

Per kWh lijkt het allemaal goedkoper, maar door de capaciteitsfactor die ongeveer 50% is heb je dus dubbel zoveel geïnstalleerde MWs nodig en de extra netkosten voor het afvlakken van pieken en dalen zorgen ervor dat de kosten echt significant groter worden. Juist die batterijen neem je nu niet mee in de kostenplaat en dat is precies het probleem.

[Adion]

Vraag me toch altijd af of de prijs van opslag van radioactief afval, of het ontmantellen van een centrale is meegerekend.
Aan Fukushima betaald de belastingbetaler nog mintens 40 jaar mee zonder ook maar 1kWh productie, en in die periode word het radioactief afvalwater verdund met zeewater en zo geloosd.

Ook het normaal radioactief afval moet nog tienduizenden jaren beheerd worden, zonder dat daar enige bruikbare output tegenover staat.

[TEMwave]

Ja en ja, voor de ontmanteling en beheer van het "afval" (in de toekomst een waardevolle grondstof) wordt budget gereserveerd

[supersnathan94]

Ook het normaal radioactief afval moet nog tienduizenden jaren beheerd worden, zonder dat daar enige bruikbare output tegenover staat.

Maar even. Hoe denk je dat dit nu gebeurt met windmolen wieken en zonnepanelen?

En de bergen NOx die we de lucht in spuwen met fossiele brandstoffen?

Heel Nederland zit op slot vanwege stikstof waarvan een groot deel komt overwaaien uit Duitsland (ruhrgebied) wat besloten heeft hun nucleaire basis te vervangen door meer bruinkool. Door dat soort beslissingen kunnen wij nu praktisch niets.

[Xessive]

Nederland zit op slot vanwege een niet correct werkend aerius model en bijbehorend ontbrekende kennis bij beleidsmakers.

Ik woon zelf in Duitsland en werk in Nederland. Ondanks dat de norm in Duitsland tientallen keren zo hoog is dan in NL is er niets, maar dan ook helemaal niets aan de hand in Duitsland.

M.a.w. ons land zit op slot door bestuurlijke onkunde.

[supersnathan94]

Ondanks dat de norm in Duitsland tientallen keren zo hoog is dan in NL is er niets, maar dan ook helemaal niets aan de hand in Duitsland.

Zoek even 1 satellietfoto op van NO2 en laat dan nog even wat van je horen alsjeblieft.

Er is ook helemaal niks aan de hand in Duitsland op 1 plekje na. Logisch dus dat zij geen issues hebben.

[citegrene]

Bill gates heeft een netflix serie waarin hij aangeeft bezig te zijn met een kerncentrale die draait op kernafval, hij krijgt alleen geen vergunningen rond om de bouw te starten..

[denkster]

Kernenergie onbetaalbaar en niet realiseerbaar op aanvaardbare termijn!

https://www.laka.org/nieuws/2025/

https://www.oneearth.org/the-7-reasons-why-nuclear-energy-is-not-the-answer-to-solve-climate-change/

https://www.mejudice.nl/artikelen/detail/het-financieeleconomische-perspectief-van-kernenergie-in-nederland

https://www.euronews.com/2025/07/02/france-and-switzerland-shut-down-nuclear-power-plants-amid-scorching-heatwave

Mainstream argumenten vóór kernenergie met tegenargumenten 

content://org.thoughtcrime.securesms.part/part/2701

[supersnathan94]

https://www.laka.org/nieuws/2025/kerncentrales-als-staatsproject-een-dure-vergissing-in-de-maak-715040#more-715040

Wat vaak onderbelicht blijft, is de impact van kernenergie op werkelijk bestaande duurzame energie. Uit een studie van TNO blijkt dat zonnepanelen worden uitgeschakeld terwijl kerncentrales een capaciteitsfactor van 90% hebben. Dat leidt tot minder productie van groene stroom. Duizenden huishoudens die hebben geïnvesteerd in zonnepanelen — vaak met steun van de overheid — raken gedupeerd. Dat is geen theoretisch risico, maar direct gevolg van een keuze voor kernenergie.

Dat is helemaal niet wat die studie zegt. Dat is zelfs exact niet wat die studie zegt:

• Kernenergie is in de modellering geen vervanger van zon-PV, maar een uitruil met wind op zee:
  
  Op verzoek van het ministerie is dit zo gesimuleerd als een uitruil tussen wind op zee en kernenergie. Zon-PV wordt in geen enkel scenario significant verdrongen .
• Kernenergie wordt meestal als basislast gemodelleerd (ca. 90 % capaciteitsfactor) maar het model laat zien dat zij in de praktijk lastvolgend kan werken: De vollasturen liggen relatief laag … wat aangeeft dat kernenergie zich eerder gedraagt als een technologie die de belasting volgt dan als klassieke basislast, waarbij de productie afneemt bij een overaanbod van zonne- en windenergie.
• Er is geen significante verdringing van wind- of zonne-energie:
• De netbelasting daalt juist: er zijn besparingen op infrastructuur en flexibiliteit doordat kernenergie het systeem stabiliseert .
• In de conclusies: “Kernenergie en wind op zee vullen elkaar aan in plaats van elkaar te beconcurreren.”

https://www.oneearth.org/the-7-reasons-why-nuclear-energy-is-not-the-answer-to-solve-climate-change/

Next, the LCOE does not include the cost of the major nuclear meltdowns in history. For example, the estimated cost to clean up the damage from three Fukushima Dai-ichi nuclear reactor core meltdowns was $460 to $640 billion. This is $1.2 billion, or 10 to 18.5 percent of the capital cost, of every nuclear reactor worldwide. 

In addition, the LCOE does not include the cost of storing nuclear waste for hundreds of thousands of years. In the U.S. alone, about $500 million is spent yearly to safeguard nuclear waste from about 100 civilian nuclear energy plants. This amount will only increase as waste continues to accumulate.

Dat is fair, dat wordt inderdaad niet meegenomen, maar dergelijke zaken worden voor wind en Zon ook niet meegenomen in LCOE. Net als dat verdere systemkosten niet in dit plaatje worden meegenomen, en die zorgen er juist voor dat wind energie dan snel duurder wordt. LCOE houd ook geen rekening met de capaciteitsfactor. Dat betekent eigenlijk dat je de kosten voor wind energie offshore per MWh kunt verdubbelen omdat je dubbele capaciteit nodig hebt om hetzelfde te bereiken.

After the plants retire, the spending must continue for hundreds of thousands of years with no revenue stream from electricity sales to pay for the storage.

Nou dat is niet waar, want dit wordt met passive security opgelost.

https://www.mejudice.nl/artikelen/detail/het-financieeleconomische-perspectief-van-kernenergie-in-nederland

Om gemiddelde bouwkosten te presenteren inclusief centrales die in China zijn gebouwd, zoals o.a. KPMG in haar rapport aan de regering doet, is niet realistisch.

Ja omdat die Chinese unit in twee jaar uit de grond gestampt is en vele malen goedkoper odat ze gewoon gezegd hebben, we gaan dit doen op deze plek, hier is de vergunning succes. Niet tig ellenlange trajecten en aanpassingen en heroverwegingen zoals we hier dat iedere keer weer doen. Prima om een bezwaar traject te hebben, maar doe dat in 1 keer en houd het kort.

elke nieuwe generatie is duurder dan de vorige

klopt, dat heeft ook te maken met weerstand vanuit mensen en dat we ook gewoon complexere ontwerpen gaan neerzetten op grotere schaal. Het zou inderdaad goed zijn als daar van tevoren al rekening mee wordt gehouden om de plannen goed door te lichten qua economische haalbaarheid.

De stroomkostenontwikkeling van kernenergie contrasteert sterk met die van hernieuwbare alternatieven. Kosten van zonne- en windenergie zijn de laatste decennia spectaculair gedaald en dalen nog steeds. Inmiddels zijn de levensduurkosten (LCOE) van kernenergie, dat is inclusief ontmanteling en definitieve opslag van gevaarlijk kernafval, hoger dan die van zonne- en windenergie, zelfs als er rekening wordt gehouden met de kosten om hun discontinue karakter en de transportkosten op te vangen.

Totdat je dus gaat kijken naar de volledige systeemkosten. Dat heb ik hier ook al uitgelegd: supersnathan94 in 'Nederland kan geen bedrijven vinden voor bouw windmolenpark in Noordzee'. LFSCOE is een betere weergave van de kosten omdat dan ook kosten voortkomend uit de gekozen methode mee worden genomen en niet alleen de installatiekosten. Dat neemt de daarin ook de capaciteitsfactor mee.

https://www.euronews.com/2025/07/02/france-and-switzerland-shut-down-nuclear-power-plants-amid-scorching-heatwave

Although the production of nuclear power has had to be curtailed in light of extreme heat, the impact on France's energy grid remains limited

storm in een (te heet) glas water ;)

[ArmEagle]

Zelfs voor wind op zee wordt kernenergie in dit onderzoek beperkt. Als je goed leest vind je juist dat 10-12 kerncentrales de kosten en het risico (op uitval) beperkt houden ten opzichte van hernieuwbare energie. Zelfs bij flinke overschrijding van de bouwkosten.

https://x.com/collectifission/status/1983861089684353522

[supersnathan94]

Kernenergie houd de basisload stabiel en is gewoon een een hele goede aanvulling voor de hernieuwbare energievoorziening die we nodig hebben.

Als Nederland alleen op zon en wind in gaat zetten worden de prijzen alleen maar hoger en instabieler en dan krijg je ook vaker toestanden zoals in Spanje waar je dan met een half land aan uitval zit voor langere tijd

[GaryFaceman]

Ik zal de rest nog even lezen, maar pas wel op met de oneearth bron, zij hebben de neiging wel de goede kant van zonne- en windenergie te onderstrepen, maar de cijfers over grondstof delving, fabricatie, levensduur, afbraak, recycling problemen (vooral bij windmolens), stroompiek/dal profielen etc ontbreken compleet. Ook schrijven ze vooral over vorige generatie kernreactoren. Wel is het goed wat ze schrijven over tijdlijnen mbt constructie, politiek en grondstoffen voor kernenergie-projecten, dat zijn de grootste problemen van wat ik begrijp.

[ArmEagle]

Laka, de anti-kernenergie organisatie..

Het uitschakelen van kerncentrales is maar een fractie. Alsof zon en wind niet gebouwd wordt omdat de zon lang niet altijd genoeg schijnt, Idem voor wind..

[joco]

Door al die groene energie moet TenneT tot misschien wel 200Miljard investeren in ons stroom net..
Net congestie en zo...

Dat is puur door al het groene niet goed schakelbare energie (je hebt veel wanneer totaal niet nodig, je hebt niks wanneer er veel vraag is)

Want waarom kan is netwerk het huidig electriciteit gebruik niet aan? Waarom hebben we toch zo veel problemen op dit moment? Want ja ben meet GW gaat er niet door ons netwerk heen,
Wij gebruiken al sinds 2008! Niet meer stroom per jaar, het is al jaren stabiel .

Dus hoe kan het als het gebruik gewoon stabiel is dat we zo veel problemen hebben op dit moment?

Dus als dat gewoon echt komt door al die relatief kleine maar veel invoerders op het netwerk, moeten we daar gewoon mee stoppen. En van het geld wat we besparen een paar kerncentrales neer zetten.

[kiang]

As je Russisch gas ene probleem vind, lees je dan even in hoe groot de afhankelijkheid is van Rusland als je kernenergie kiest...

[MarvinJames]

De claim dat we voor verrijkt uranium afhankelijk zijn/worden van Rusland blijkt ongegrond. Aldus onderzoek door Pointer:
https://pointer.kro-ncrv.nl/maken-nieuwe-kerncentrales-ons-opnieuw-afhankelijk-van-rusland-nee-de-claim-is-onwaar

Ik ben zelf niet per se een voorstander van kernenergie, maar ik zie het uiteindelijk wel als een essentieel puzzelstukje in de complexe energiemix.
Zon en wind kunnen het op termijn grotendeels overnemen, maar daarvoor moeten we eerst nog flinke stappen zetten in opslag en slimme netwerken. SMR’s zijn interessant, maar nog niet marktklaar.
Kernenergie is alleen op de korte termijn geen oplossing. Als we nu beginnen met bouwen, zijn we zeker vijftien jaar verder en miljarden euro’s armer. Maar, fundamenteel is het wel een van de schonere vormen van energie. Alleen dat afvalprobleem blijft nog een taaie.

[kiang]

Nee, niet de verrijking, maar de verwerking van gebruikt uranium is iets dat momenteel enkel Rusland doet: https://www.lemonde.fr/en...t-uranium_6006479_98.html

Doe je dit niet, dan stijgt gebruik en verspil je meer uranium, wat de prijs enorm doet oplopen. En Kernenergie is sowieso al enorm duur.

Ik ben zelf niet per se een voorstander van kernenergie, maar ik zie het uiteindelijk wel als een essentieel puzzelstukje in de complexe energiemix.

Eens. Net zoals renewables en batterijopslag (zowel op ent- als huishoudenniveau). Er is geen 1 silver bullet.

[supersnathan94]

Oke, maar dat gaat dus om reprocessing naar uiteindelijk MOX fuel. Dat kunnen ze ook in Engeland wel doen, Wikipedia: Sellafield

Alleen daar zijn ze in 2022 mee gestopt en de voorraad die ze hebben (waar Frankrijk vast wel wat mee wil) schijnt gewoon "weggegooid" te worden.

Klinkt als iets waar we als Europa best wat energie in mogen steken.

[ArmEagle]

Nee. Naar RepU, wat op dit moment niet gebruikt wordt omdat de enige gebruikende kerncentrale stil ligt. MOX doet Frankrijk zelf.

[ArmEagle]

Die RepU die uit Rusland terugkomt werd in slechts één Franse kerncentrale gebruikt. En die staat sinds 2023 stil?

Welke afhankelijkheid dan?

[mjtdevries]

In het artikel staat dat alleen Frankrijk hiervoor gekozen heeft. Blijkbaar heeft het niet zoveel invloed op de prijs dat anderen er ook voor kiezen.

[supersnathan94]

Sorry maar wie gaat er in vredesnaam nog uranium reactors bouwen en niet thorium salt reactors? Het hele punt van uranium voor kernergie is echt achterhaald.

gigantische afhankekijkheid en kans op meltdown. Thorium is overal ter wereld beschikbaar en het reactor ontwerp van bepaalde liquid salt reactoren is dusdanig dat een meltdown geen optie is.

[kiang]

Thorium is nog nooit commercieel gebouwd.

[supersnathan94]

Thorium is nog nooit commercieel gebouwd.

Commercieel komt alleen doordat we met zijn allen moeilijk lopen te doen en trajecten continue worden uitgesteld. Als we een beetje ons best doen hebben we in 2 jaar zo'n ding staan wat commercieel gewoon viable is.

Thorium breeder reactoren zijn we ergens begin vorige eeuw al mee begonnen. Ging allemaal dikke prima. Molten salt breeders zijn ook al tientallen jaren actief.

The feasibility of using thorium was demonstrated at a large scale, at the scale of a commercial power plant, through the design, construction and successful operation of the thorium-based Light Water Breeder Reactor (LWBR) core installed at the Shippingport Atomic Power Station.^[1] The reactor of this power plant was designed to accommodate different cores. The thorium core was rated at 60 MW(e), produced power from 1977 through 1982 (producing over 2.1 billion kilowatt hours of electricity) and converted enough thorium-232 into uranium-233 to achieve a 1.014 breeding ratio.

After studying the feasibility of using thorium, nuclear scientists Ralph W. Moir and Edward Teller suggested that thorium nuclear research should be restarted after a three-decade shutdown and that a small prototype plant should be built.^[2][3][4] Between 1999 and 2022, the number of operational non molten-salt based thorium reactors in the world has risen from zero^[5] to a handful of research reactors,^[6] to commercial plans for producing full-scale thorium-based reactors for use as power plants on a national scale.^{[7][8][9][6][10]}

Wiki

The third and final core used at Shippingport was an experimental, light water moderated, thermal breeder reactor. It kept the same seed-and-blanket design, but the seed was now uranium-233 and the blanket was made of thorium.^[8] Being a breeder reactor, it had the ability to transmute relatively inexpensive thorium to uranium-233 as part of its fuel cycle.^[9] The breeding ratio attained by Shippingport's third core was 1.01.^[8] Over its 25-year life, the Shippingport power plant operated for about 80,324 hours, producing about 7.4 billion kilowatt-hoursof electricity.^[1]

Wiki

Two research MSRs operated in the United States in the mid-20th century. The 1950s Aircraft Reactor Experiment (ARE) was primarily motivated by the technology's compact size, while the 1960s Molten-Salt Reactor Experiment (MSRE) aimed to demonstrate a nuclear power plant using a thorium fuel cycle in a breeder reactor.

Increased research into Generation IV reactor designs renewed interest in the 21st century with multiple nations starting projects. On October 11, 2023, China's TMSR-LF1 reached criticality, and subsequently achieved full power operation, as well as Thorium breeding.^[1]

wiki

TMSR-LF1 (Chinese: 液态燃料钍基熔盐实验堆 lit.: "liquid fuel thorium-based molten salt experimental reactor") is a 2 MW_t molten salt reactor (MSR) prototype operating in northwest China.^{[2][3][4][5][location note]}

[...]

A reactor construction permit was issued by the Chinese National Nuclear Safety Administration in January 2020.^[19]Construction was expected to finish in August 2021, with testing to follow.^[20][21] In August 2022, the Chinese Ministry of Ecology and Environment informed SINAP that its commissioning plan for the LF1 had been approved.^[10] A ten-year operating license was issued in June 2023.^[22][23]

wiki

Denken we echt dat het allemaal zo moeilijk is om dit werkend te krijgen? Kernfusie klinkt allemaal leuk maar dat is echt wel een loze belofte waar we geen hoop op moeten vestigen, maar serieuze investeringen in kernenergie links laten liggen omdat het nú te duur is schieten we niks mee op.

Dan ga je natuurlijk nooit een breakthrough krijgen a la spaceX met het vercommercialiseren van spaceflight zodat de kosten door 10 of meer kunnen.

China is hier dan ook hard in aan het investeren om het op touw te krijgen voor hun 2060 plan voor carbon neutrality. Zij zijn nú op het punt waar wij 30 jaar geleden de verkeerde afslag hebben genomen en waar zij nu de juiste afslag wel nemen.

Gaan wij dan zeggen "all hope is lost" of proberen we er nog wat van te maken?

[kiang]

Denken we echt dat het allemaal zo moeilijk is om dit werkend te krijgen?

Sorry, maar dit is Dunning Kruger in full effect. Je het dus de Ted talk gezien van de ketel die thorium aanprijst, en denkt nu dat dit het antwoord op alles is.

Energieprijzen zitten dik in de lift terwijl zowel huishoudens als de industrie (van zware industrie tot AI boeren) lagere prijzen wil, geopolitiek is er enorme druk voor energie onafhankelijkheid, en politiek is er absoluut wat te winnen om op die themas in te spelen en met een oplossing te komen met schone goedkope veilige energie waarbij je niet afhankelijk bent van schuktenstaten, en als bonus is het ook nog eens leuk voor rechts want het is soort van kernenergie en leuk voor links want het is niet-die-kernenergie.

Dus, met dit alles in beeld, wat denk je?

Of die nieuwe technologie die nog nooit breed ingezet is is simpelweg nog niet klaar en het is allemaal toch wat moeielijker dan jij als leek nu denkt?

Of er is een geheim complot dat machtiger is dan de politieke, geopolitieke belangen, en de gehele industrie samen?

[supersnathan94]

Sorry, maar dit is Dunning Kruger in full effect. Je het dus de Ted talk gezien van de ketel die thorium aanprijst, en denkt nu dat dit het antwoord op alles is.

Lol.

Nee hoor. Kernenergie is al tientallen jaren in gebruik in Nederland, Frankrijk en andere landen om ons heen. We zijn bang voor iets waarvan we niet weten dat we het al jaren gebruiken en wat kompleet veilig is ondertussen.

Energieprijzen zitten dik in de lift terwijl zowel huishoudens als de industrie (van zware industrie tot AI boeren) lagere prijzen wi

Ja en dat komt onder ander doordat we te veel gokken op energie die niet stabiel is. Wind energie en PV. Dingen die afhankelijk zijn van het weer en niet te controleren. Als we daar 100% dekkend mee willen zijn hebben veel hogere pieklasten aan zowel de vraag als aanbodkant, Het hoogspanningsnet (dus niet het laagspanningsdeel waar wij met onze 240V op zitten), heeft het volgens tennet zwaar te voortduren juist door dingen als meer Windenergie die ook op zee niet stabiel is en steeds duurder wordt.

geopolitiek is er enorme druk voor energie onafhankelijkheid

Ja, dus blijv vooral roepen dat we met Europa het net moeten delen voor transport heen en weer om zo pieken en dalen af te vangen. Oh en vooral meer accu's plaatsen die voor 75% uit landen zoals China komt (Duitsland produceert ze momenteel weinig)

Dus, met dit alles in beeld, wat denk je?

Gas op die lollie! maar GL-PVDA heeft expliciet in hun programma dat ze geen kernenergie willen, maar meer wind. Dus die heb je al niet mee.

Of die nieuwe technologie die nog nooit breed ingezet is is simpelweg nog niet klaar en het is allemaal toch wat moeielijker dan jij als leek nu denkt?

Het is helemaal geen nieuwe technologie, dit spul is allemaal al tientallen jaren oud, maar we investeren niet in verder onderzoek DAT is het probleem.

Kernenergie is een lange termijn strategie waar we NU mee moeten beginnen. Niet steeds maar blijven roepen dat het duur en niet commercially viable is. Dat komt JUIST doordat we er al 30 jaar niet in hebben geïnvesteerd.

Het feit dat China in 2 jaar gewoon een werkend apparaat uit e grond kan stampen dat het ook daadwerkelijk doet betekent dat wij daar ook prima mee aan de gang kunnen. Desnoods met Duitsland samen om de uitstoot van bruinkool in te perken. we moeten ergens beginnen en niet direct op GigaWatt schaal wat willen gaan doen. Dat is ook onrealistisch.

Maar ondertussen moeten we in NL honderden miljarden investeren vanwege meer wind- en zonne energie. Offshore wind alleen al wordt tientallen miljarden de komende 5 jaar. https://tennet-drupal.s3.eu-central-1.amazonaws.com/default/2025-10/Ontwerp%20investeringsplan%202026%20Net%20op%20zee%20–%20Consultatiedocument.pdf

Ik zeg ook niet dat het nu de end all be all is, maar we moeten gewoon aan de bak en er mee gaan werken. Windenergie op lange termijn is totaal niet realistisch en net zo duur zo niet duurder.

Zo'n reactor moet inderdaad zo'n 60 jaar meegaan wil je er wat mee kunnen, maar dat is ook prima haalbaar. In tegenstelling tot windenergie (die dingen houden het maximaal 15-20 jaar vol) heb je dan dus daawerkelijk voor 60 jaar ook een stabiele groene stroomvoorziening. Ondertussen heb je al twee of drie keer die windmolens moeten vervangen en extra verzwaringen aan moeten brengen (plus accu's) om het allemaal draaiende te houden. Dat is helemaal niet zo groen, want de "gevaarlijk stoffen" in die oude units worden gewoon totaal niet gerecycled.

"De bladen vormen inderdaad een uitdaging, omdat ze uit vezels bestaan die we nog niet volledig kunnen terug winnen. We geven de bladen daarom vaak een nieuwe functie. Als speeltoestel, geluidswal of andere praktische oplossingen. Zo staan er in de tuin van Eneco bankjes gemaakt van oude windmolenbladen. Dit is een voorbeeld van 'upcycling', waarmee we de recycling van de vezels uitstellen. Zo’n bankje heeft een levensduur van zo’n 40 jaar. En misschien zijn er over 40 jaar nieuwe technieken waarmee we die vezels helemaal kunnen hergebruiken." 

https://www.eneco.nl/inspiratie/one-planet-plan/windmolens-recyclen/

Weten ze dus gewoon helemaal niet wat ze er mee moeten.

Of er is een geheim complot dat machtiger is dan de politieke, geopolitieke belangen, en de gehele industrie samen?

Insinueer je nou dat ik een complotdenker ben? Ik neem aan dat ik dat verkeerd interpreteer.

[kiang]

Het is helemaal geen nieuwe technologie

Het is een techniek die nog nooit doorontwikkeld is naar commerciële toepassingen. Ik ben totaal niet tegen Thorium, maar feit is dat je het nu niet kan inzetten want het bestaat simpelweg nog niet. Investeer vooral in verder onderzoek, maar NU hebben we energie nodig, en NU moeten we dus voor ons verbruik technieken toepassen die NU inzetbaar zijn. Dat is Thorium feitelijk niet.

Windenergie op lange termijn is totaal niet realistisch en net zo duur zo niet duurder.

Dat klopt simpelweg neit: wind en zon zijn goedkoper dan alternatieven. enkel fossiel is goedkoper, maar dat is enkel omdat de kost van uitstoot niet wordt meegerekend: Wikipedia: Cost of electricity by source

Goed. Na je geneuzel over hoe Evil Europa en GL/PvdA (PvdA was voor het laatst aan de macht in 2017, GL heeft nog nooit geregeerd) de schuldigen zijn van alles ben ik wel klaar met je geroeptoeter. Fijne avond!

[Reactie gewijzigd door kiang op 31 oktober 2025 23:10]

[supersnathan94]

Goed. Na je geneuzel over hoe Evil Europa en GL/PvdA (PvdA was voor het laatst aan de macht in 2017, GL heeft nog nooit geregeerd) de schuldigen zijn van alles

Hoe kom je daar nou weer bij? dat heb ik nooit gezegd.

Dat klopt simpelweg neit: wind en zon zijn goedkoper dan alternatieven. enkel fossiel is goedkoper, maar dat is enkel omdat de kost van uitstoot niet wordt meegerekend: Wikipedia: Cost of electricity by source

Heb je je eigen bron wel gelezen? Daar staat namelijk zeer goed uitgelegd dat het wel zo is.

Ze zijn goedkoper als je alleen naar LCOE kijkt, Wind en zon vereisen echter enorme investeringen in opslag en transport. LCOE houd daar helemaal geen rekening mee. Ga je kijken naar de systeemkosten verhoging in de vorm van Storage (wat je echt veel minder nodig hebt als je baseload Nuclear is en je dus lagere pieken en dalen gaat hebben) dan is het echter een heel ander verhaal.

Daarnaast kun je wel zeggen de cost per MW is lager, maar je hebt veel meer MW installed nodig om dus je capaciteit daadwerkelijk te kunnen benutten. Dus bruikbare capaciteit is een stuk lager en dat vergeten heel veel voorstanders van windenergie mee te nemen. en jij hier ook.

The first German Offshore Wind Park Alpha Ventus Offshore Wind Farm with a nameplate capacity of 60 MW cost €2 million, after an initial estimate of €10 million.^[30] In 2012, it produced 268 GWh of electricity, achieving a capacity factor of just over 50%.^[31] If the overnight cost is calculated for the nameplate capacity, it works out to €4,167 per kW whereas if one takes into account the capacity factor, the figure needs to be roughly doubled.

And lo and behold. dan zit je ineens op een hogere kost per MWh.

Offshore wind: $67–146/MWh @ CF 29–52%
Nuclear: $81–82/MWh @ CF:94%

In 2023, Bank of America conducted a LCOE study in which it postulated that existing LCOE estimates for renewables do not account for fossil fuel or battery backup and therefore levelized full system cost of electricity (LFSCOE)^[88] would be a more reasonable metric to compare sources in terms of providing firm power (24/365 guarantee of electricity supply without electricity consumers needing to curtail their demand due to high spot prices).^[89]

This study provides a model LFSCOE-95 which assumes 95% of generation is from the stated generation method and 5% is from alternative dispatchable generation methods. Also provided is a model LFSCOE-100 which assumes 100% of generation is from a stated generation method.

Nuclear:
LFSCOE-95(Germany, EU) USD$/MWh: 90
LFSCOE-100 (Germany, EU) USD$/MWh: 106

En dan hetzelfde voor wind
LFSCOE-95 (Germany, EU) USD$/MWh: 279
LFSCOE-100 (Germany, EU) USD$/MWh: 504

Gaat gewoon dik 4,5 keer over de kop voor wind tov nuclear als je daar voor 100% van afhankelijk wil zijn.

En dan zeg je dat ik roeptoeter?

In December 2020, IEA and OECD NEA published a joint Projected Costs of Generating Electricity study which looks at a very broad range of electricity generating technologies based on 243 power plants in 24 countries. The primary finding was that "low-carbon generation is overall becoming increasingly cost competitive" and "new nuclear power will remain the dispatchable low-carbon technology with the lowest expected costs in 2025".

[ArmEagle]

We hebben nu een probleem op te lossen. Thorium in MSR kan in de toekomst een oplossing worden. Daar kunnen we niet op wachten.

We hebben nu een prima generatie kerncentrales om te bouwen. Als dat eenmaal loopt, dan is er juist ook ruimte voor nieuwe generatie kerncentrales.

[supersnathan94]

Dat klopt wel, maar we gaan nu juist met gen 3+ aan de slag In NL. En wat mij betreft is dat helemaal prima.

[AOC]

En dan nog de constante erosie van de wieken wat kleine nano- en microvezels van gvk's de natuur inwerpt.

In hoeverre de mensheid hier nadeel van gaat ondervinden moet nog onderzocht worden. Zijn natuurlijk geen verstikkende aantallen aan deeltjes

Er is wel onderzoek gedaan naar werkplekken waar gewerkt wordt met gvk's. Bij geen bescherming heb je kans op veranderingen in de longfunctie, longcellen en luchtwegontstekingen. Wat het op de lange termijn doet nog niet bekend

Wat het doet op ander biologisch leven is ook weinig onderzocht

[Scientific]

Dit is een mooi voorbeeld van een vals argument. Als de nano- en microvezels die we overal in het milieu een groot probleem zijn (en het is een probleem, maar in welke mate, daar is de wetenschap nog niet volledig uit), dan zullen we dat niet oplossen door al of niet windmolens te plaatsen. De procentuele impact van windmolens op de nano- en microvezels die we in de lucht brengen zal zo goed als nul zijn...

[AOC]

Dit is een mooi voorbeeld van een vals argument. Als de nano- en microvezels die we overal in het milieu een groot probleem zijn (en het is een probleem, maar in welke mate, daar is de wetenschap nog niet volledig uit), dan zullen we dat niet oplossen door al of niet windmolens te plaatsen. De procentuele impact van windmolens op de nano- en microvezels die we in de lucht brengen zal zo goed als nul zijn.

Vals argument? Het is een feit dat de wieken gemaakt van glasvezel eroderen. En volledige afbraak van deze deeltjes kan duizenden tot miljoenen jaren duren.

De bron van nano/micro deeltjes maakt zeer zeker uit en kan niet op een hoop gegooid worden. Elk bron van micro/nano deeltjes moet apart behandeld worden.

Volgens jou stelling is microvezels asbest net zo erg als alle andere microvezels? Dus de procentuele impact van een paar extra asbest platen heeft 0 procentuele impact? Of begrijp ik je verkeerd

[Scientific]

Asbest in de discussie brengen is weer zo'n vals argument: het is duidelijk aangetoond dat asbestvezels zeer gevaarlijk zijn.

Wat ik wil zeggen is dat - als microvezels/nanovezels inderdaad bewezen erg schadelijk zouden zijn - ons ganse productiemodel op de schop moet. Ongeveer alles wat de mensheid tegenwoordig produceert genereert microvezels. Ik vermoed dat de wasmachine en de droogkost bij jou thuis per wasbeurt meer microvezels in het milieu brengen dan een windmolen op een jaar...

[AOC]

Ik noem asbest als analogie omdat jij relativisering toepast, een vorm van drogreden.

Dat iets procentueel klein is, betekent niet dat er niets mee gedaan moet worden. Met jouw redenering zou je ook kunnen zeggen dat vaste plastic dopjes op flessen nul procentueel impact hebben op het totale aantal microplastic in de natuur. Dus als iemand dat aankaart is het maar een vals argument?

[Scientific]

Asbest is een product dat we op geen enkele manier meer in het milieu willen brengen. Daarom maken we geen windmolens met asbest

Microplastic is een alomtegenwoordig probleem, ongeveer alles produceert tegenwoordig microplastics. Het is geen specifiek probleem van windmolens, verre van - noch is het inherent een eigenschap van windmolens.

Het is gewoon een ontzettend belachelijk argument tegen windmolens.

[supersnathan94]

Het ding is alleen wel dat het niet alleen gaat om de microplastics maar om glasvezel deeltjes. En dan komt een 1-op-1 vergelijking met asbest wel naar boven. Hier een intern document op basis van een wetenschappelijk onderzoek van de provincie Heusden waarin wat zaken uiteengezet worden daarover. Kennelijk verliest een enkele 3MW molen in een jaar ongeveer 60KG aan materiaal door erosie. Met de 3200 windmolens in NL zou dat dus ergens rond de 200 ton aan materiaal zijn. PER JAAR.

https://heusden.bestuurlijkeinformatie.nl/Document/View/5c67a632-982f-4413-ae10-1ec74d4984d7

Het is gewoon een ontzettend belachelijk argument tegen windmolens.

Nou dat is het wat mij betreft niet. Er is een reden dat we geen asbest meer gebruiken in woningen. Als we dan vervolgens alles en iedereen in de omgeving gewoon opzadelen met een “PFAS deeltjes” generator en mogelijke asbest achtige ziekteverschijnselen dan vind ik dat zeker noemenswaardig.

Ook de verspreiding van Bisfenol A is helemaal niet goed voor mens en dier. Ken je al die producten waar BPA free op staat? Ja dat is dus omdat het echt heel slecht is voor je. Een gemiddelde windmolen met 130m rotordia schijnt dus per jaar ongeveer 62 kilo waarvan ~21 kg BPA is. Dat komt dus rechtstreeks in weilanden, sloten en de zee terecht.

https://www.windwiki.nl/wp-content/uploads/2021/10/Vervuiling-door-erosie-van-rotorbladen-van-windturbines.pdf

Voorbeelden uit zowel het Verenigd Koninkrijk als Denemarken illustreren dat de gevolgen van erosie van rotorbladen tot substantiele problemen kunnen leiden. In het London Array Park moesten na 5 jaar kritische en kostbare reparaties worden uitgevoerd aan de rotorbladen. In het windpark in Anholt (Denemarken) leidde dit zelfs tot sloop van het windpark. Beide locaties betroffen windturbines met een rotordiameter van 120 meter.

Het rapport van de Strathclyde Universiteit1 vormde de basis voor de berekeningen voor erosie van windturbines in Noorwegen. Op basis van dit rekenmodel werd een jaarlijkse erosie van micro- en nanoplastics van 62 kg per turbine gevonden. Dit is waarschijnlijk een voorzichtige schatting per turbine aangezien het onderzoek van de Strathclyde Universiteit alleen uitgaat van regenval en barre weersomstandigheden zoals sneeuw, ijzel en hagel niet werden gemodeleerd. In Noorwegen staan volgens NVE bijna 400 turbines met een rotordiameter van 130 meter of meer. Een schatting is dan dat de totale uitstoot van deze 400 turbines ca. 25 ton per jaar is. In de loop van 25 jaar gaat het om naar schatting 620 ton! De resultaten van deze studie staan in schril contrast met de gegevens die verstrekt worden door de windturbine industrie zelf. NORWEA beschrijft zelf een totale jaarlijkse uitstoot van maximaal 150 gram per turbine. Uit de model berekeningen in de huidige studie blijkt dat de uitstoot meer dan 41.000 % hoger kan zijn dan wat NORWEA aangeeft.

Dat is nogal wat vind je niet?

Het gaat namelijk ook om polyurethaan bijvoorbeeld en daarvan weten we dat er carcinogene stoffen in zitten.

[Scientific]

Ik vind dit allemaal zeer merkwaardige argumenten. Materialen die zowat overal gebruikt worden, ook in onze huizen, en in vele gebruiksvoorwerpen, zijn plots hèt probleem van windmolens. Het is trouwens perfect mogelijk om windmolens te maken van andere materialen - zelfs hout is geschikt.

Dit ruikt naar plat populisme. Ik ben het perfect met je eens dat bijvoorbeeld bisfenol een problematische stof is, maar dat we eens beginnen met het te bannen in alles wat met voedsel in aanraking komt...

[supersnathan94]

Dit ruikt naar plat populisme. Ik ben het perfect met je eens dat bijvoorbeeld bisfenol een problematische stof is, maar dat we eens beginnen met het te bannen in alles wat met voedsel in aanraking komt...

Dat doen we ook sinds dit jaar:

Het is hormoonverstorend, schadelijk voor het immuunsysteem en slecht voor de vruchtbaarheid: bisfenol A (BPA). We krijgen er veel te veel van binnen omdat het in verpakkingen zit waar we dagelijks uit eten en drinken. Per deze week geldt een verbod vanuit de Europese Unie.

https://nos.nl/artikel/2552805-het-zit-in-vershoudbakjes-en-waterflessen-en-is-nu-verboden-bpa


Maar het gaat hier vooral niet zozeer direct om blootstelling van consumenten aan de stof, maar juist de natuur. (BPA zitten ook in flesjes en in waterleidingen bijvoorbeeld) Voor vissen en andere zee organismen (schelp en schaaldieren) is dit namelijk een groot probleem als BPA in de waterbodem terecht komt. Laat de Noordzee nu vol staan met deze apparaten en die omstandigheden zorgen voor significant meer slijtage tot het punt dat parken vroegtijdig worden afgebroken.

De Noordzee is druk bevist. Als er daadwerkelijk 40000 keer zoveel BPA vrijkomt in de zee dan is dat echt wel een probleem waar onderzoek naar gedaan moet worden. Met ~500 windmolens op zee is nederland dan verantwoordelijk voor minimaal 10 ton gedumpte BPA per jaar.

Onderzoeken tonen echter aan dat de concentratie BPA in oppervlaktewater in NL verhoogd waarbij dat juist niet zo zou moeten zijn door allerlei restricties. Toevallig zien we in nieuwegein een verhoging vanaf 2016. Net nadat er 5 windmolens geplaatst zijn in 2014 en 2015.

(Zie afbeelding 2 in: https://www.h2owaternetwerk.nl/vakartikelen/is-bisfenol-a-de-volgende-regrettable-substitution)

https://www.ensol.nl/project/windpark-nieuwegein/


Ik zeg niet dat dit direct verband houd, want ik heb na 5 minuten googlen echt te weinig informatie, maar het is wel de moeite waard om daar meer onderzoek naar te doen. Het bijna verdubbelen van de concentraties in metingen is frappant nu er in NL feitelijk veel minder BPA houdende stoffen worden verkocht die in de natuur zouden kunnen komen. In Nieuwegein zien we echter dat in 2022 BPA ook daadwerkelijk is aangetroffen in de drinkwatervoorziening (waar oppervlaktewater voor wordt gebruikt in Nieuwegein) en hier zijn ook terecht dan ook al kamervragen over gesteld. Het gaat nu nog om lage concentraties, maar de vraag is wel of die lage concentraties ook stand houden met de herziening van de toxiciteit van BPAs en alternatieven. Vanaf januari 2026 geldt een herziene concentratienorm, maar er zijn jog vraagtekens over hoe die norm tot stand is gekomen en of deze ook correct is of naar beneden moet worden bijgesteld.

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20232024-374.html

BPA worden nu pas een ding die gemeten wordt doordat met vanuit de EU ook eisen gaat stellen. In kamervragen worden windmolens ook aangehaald en worden daar terecht vragen over gesteld. En dat is ook allemaal redelijk nieuwe informatie. Ik zie niet hoe het populistisch klinkt als er gegronde gezondheidsrisico’s zijn waar nog onderzoek naar gedaan wordt, maar waarvan blijkt dat het daadwerkelijke vrijkomen tienduizenden keren meer is dan fabrikanten zeggen. Dat hebben we eerder gemerkt met PFAS.


Gelukkig zijn er provincies die dit wel serieus nemen, maar de vraag is wel of hun onderzoeken correct worden uitgevoerd. Zo zou uit onderzoek van HasKoningDHV blijken dat er maar 2.700 ton aan slijtage is in NL, en hebben ze ook eerder benoemde bron geraadpleegd, maar als we dan gaan kijken hoe ze dan aan het getal komen, blijkt het om een schatting te gaan en niet een meting. Het volgende rapport wat de afstoot van BPA redelijk klein maakt, lijkt dus volledig gebaseerd op een schatting (maximaal 2 gram slijtage per jaar) waarvan we weten dat ie niet klopt.

https://stateninformatie.flevoland.nl/Documenten/DOCUVITP-3341055-v5-Mededeling-m-b-t-Motie-Windmolens-en-Bisfenol-A.PDF

Dat klinkt als een onderzoek wat vaker in NL mag worden uitgevoerd waarbij we ook daadwerkelijk de metingen doen. Want aan schattingen hebben we niet zo veel.

Ik vind het zeker niet onterecht dat we hier vraagtekens bij zetten en dit in de gaten houden als land.

[Scientific]

Wat belachelijk, de verhoging van BPA linken aan windmolens… het is gewoon dat we dit soort stoffen massaal zijn gaan gebruiken in heel veel materialen. De problematiek gaat ontzaglijk veel breder dan windmolens, en windmolens zijn in deze nauwelijks relevant. Ja, ook in zee: zowat alle vervuiling komt van de rivieren.

Ik ben het volledig eens dat er veel strenger moet worden toegezien om het gebruik van stoffen waarvan is aangetoond dat ze schadelijk zijn (en ook en vooral van stoffen waarvan niet is aangetoond dat ze niet schadelijk zijn) te beperken of zelfs te stoppen.

Maar dit stinkt gewoon naar zeer selectieve verontwaardiging en het zeer selectief selecteren van feiten van de anti-wind lobby.

[supersnathan94]

het is gewoon dat we dit soort stoffen massaal zijn gaan gebruiken in heel veel materialen.

Wereldwijd zien we een daling van BPA in de natuur omdat we juist de afgelopen tien jaar op heel veel plekken BPA zijn gaan verbieden. Heel apart dat we net op deze plek wel gewoon stijgingen zien nadat er een windmolen park wordt gebouwd.

De problematiek gaat ontzaglijk veel breder dan windmolens, en windmolens zijn in deze nauwelijks relevant.

Echt niet. De vervuiling door windmolens lijkt bij metingen significant hoger dan bij schattingen. Modellen van vervuiling gaan uit van geschatte cijfers (die dus duizenden factoren te laag zijn) maar waarvan uit metingen blijkt dat ze dus vele malen groter zijn dan wat er normaliter door bijvoorbeeld plastic flessen in de natuur komt.

Ik ga hier in ieder geval wel nog even serieus naar kijken, want ik vind dat er voldoende aanwijzingen zijn om serieuze twijfels te zetten bij wat er tegen de kamer en lokale overheden wordt gezegd.

En ja misschien moeten we de wieken dan maar van hout gaan maken. Bamboe klinkt als een duurzaam materiaal?

Ja, ook in zee: zowat alle vervuiling komt van de rivieren.

Dat betekent niet dat windmolens daarin niet ook bijdragen. Er staan meer windmolens op land naast rivieren dan op de zee.

[Scientific]

[...]

Wereldwijd zien we een daling van BPA in de natuur omdat we juist de afgelopen tien jaar op heel veel plekken BPA zijn gaan verbieden. Heel apart dat we net op deze plek wel gewoon stijgingen zien nadat er een windmolen park wordt gebouwd.

Je bent echt wel anekdotiek aan het verwarren met wetenschap.

https://factcheck.vlaande...-turbine-aan-microplastic

[Reactie gewijzigd door Scientific op 2 november 2025 14:26]

[supersnathan94]

Anekdotiek is de bron voor onderzoek.

Thanks voor je link. Belangrijke toevoeging voor de discussie.

Rotorbladspecialisten bij Vleemo, een Vlaams windenergiebedrijf, laten weten dat het vrijkomend materiaal van hun windmolenwieken 640 gram per molen per jaar bedraagt.

Nog steeds 320x hoger dan wat er aan “schatting” is doorgegeven aan Provincie Flevoland. Vestas onderschrijft 50 gram per wiek per jaar. Dat is nog steeds significant meer dan 2 per molen.

edit:
misschien moeten ze dit dan ook even aan de uni in Delft gaan vertellen

Research at Delft University of Technology15 provided the data from which a calculation/estimate could be made based on the results of the University of Strathclyde16 17. These estimates lead to a mass loss of approximately 146 kg of polymer per wind turbine per year in the form of microplastics. Calculation here 18

https://www.windwiki.nl/wp-content/uploads/2024/05/Risks-of-bisphenol-A-in-relation-to-wind-turbines.pdf

[Reactie gewijzigd door supersnathan94 op 2 november 2025 16:59]

[Scientific]

Oké, en wat is nu je probleem? Vergelijk dat bijvoorbeeld met de hoeveelheid microplastics die bij de vier banden van één gemiddelde auto per jaar vrijkomen. Ik denk dat je al in de buurt komt van de hoeveelheid van één windmolen. En hoeveel miljoenen wagens rijden er rond in Nederland.
Met andere woorden: je zoekt spijkers op laag water...

[supersnathan94]

Nee dat is het niet. Jij weet net zo goed als ik dat de inhoud en chemische samenstelling net zo belangrijk al dan niet belangrijker is dan alleen de hoeveelheid. Van niet carcinogene, non-toxische materialen kun je veel meer hebben.

Ik denk dat je al in de buurt komt van de hoeveelheid van één windmolen.

Prima, Laat maar zien.

[Scientific]

https://www.oponeo.nl/blo...%20automotive%20industrie.

Gemiddeld 1kg per nederlander per jaar aan microplastics uit banden.

En ja, banden bevatten allerlei carcinogene en toxische materialen - vaak weten we niet eens welke. En bovendien gaan we de oude banden dan ook nog eens versnipperen en verspreiden op sportvelden: https://www.uu.nl/nieuws/...20zijn%20kankerverwekkend.

Kijk, ik wil ben akkoord dat windmolens best nòg milieuvriendelijker kunnen (en daar wordt ongetwijfeld aan gewerkt...). Maar doen alsof microplastics van windmolens een significant probleem zijn, is toch echt wel spijkers op laag water zoeken. Het is een beetje zoals met de plastic dopjes op flessen: nee ze vastmaken aan de fles verandert fundamenteel niets aan de plastic waste (maar als het kan helpen, kunnen we het maar beter doen, dat dan weer wel).

Ik denk dat ik mijn punt zeer duidelijk gemaakt heb..

[Reactie gewijzigd door Scientific op 3 november 2025 12:07]

[kiang]

Dooie vogels? Lees je alsjeblieft even in voordat je deze propaganda van de fossiele sector rondbazuint.

Hier zijn wat cijfers uit de VS: https://www.fws.gov/library/collections/threats-birds
Even enkele oorzaken van dode vogels in 2017:

• Botsing met windmolens: 243.000
• Botsing met ramen: 599.000.000
• Gedood door huiskatten: 2.400.000.000

Geef je om vogels, dan kan je ook campagne voeren om katten binnenhuis te houden: die doden letterlijk 10.000 keer meer vogels dan windmolens. Als je campagne ook maar 1% van de katten in huis weet te houden, dan spaar je het leven van 24 miljoen vogels. Kost: een jaar lang tv en radio spotjes.
Als je in plaats daarvan de fossiele industrie achterna loopt en alle windmolens verbied, dan spaar je het levens van slechts 243.000 vogels. Kost: we moeten 17% van onze Nederlandse energie uit een andere bron weten te halen.

Er zit een factor honderd verschil tussen het aantal vogels dat je redt (en dat met een conservatieve inschatting dat je maar 1% van de katten binnen houdt), en hoewel ik geen cijfers heb over de kost van 17% van onze energievoorziening schat ik in dat die kost een stuk hoger ligt dan van een campagne om katten binnen te houden. Als je om vogels geeft is het dus simpelweg dom om je te focussen op windmolens.

Disclaimer: dit zijn cijfers uit de VS, uit 2017 (nieuwere cijfers zijn er niet). Maar tenzij je denkt dat de verhoudingen hier en nu een factor 1.000 verschilt is het onzinnig om deze data te negeren, en de enige conclusie daaruit kan volgens mij zijn dat je beter wat campagnes voert om raamstickers te plaatsen en katten binnen te houden voordat je windmolens gaat verbieden, dat is simpelweg vele malen effectiever, zowel asboluut als per euro.

[Reactie gewijzigd door kiang op 31 oktober 2025 19:13]

[morphje]

Ware het niet dat vooral de grote zeevogels gedood worden door windmolens op zee. Het soort vogels dat zelfzamer/minder talrijk zijn. En daarnaast dat katten vooral KLEINE vogeltjes doden waarvan een flink deel reeds ten dode opgeschreven vogels waren (oud, gewond door soortgenoot of uit een nest gevallen)

En de enige reden dat windmolens slechts een kwart miljoen grote vogels doden is dat hele windparken (gesubsidieerd) stilgelegt worden als ze voorbij komen trekken: https://www.vogelbescherm...lgezet-vanwege-trekvogels

Dus leuk dat je een 1-dimensionaal statistiek noemt, maar dit is letterlijk meeuwen met mussen vergelijken.

[Gendji]

Rondbazuinen doe je toch echt zelf en bovendien vertel je nog onzin ook. Lees het onderstaande artikel maar eens, inclusief alle links ter onderbouwing.

Één (Amerikaans) onderzoek plaatsen (uit 2017 notabene) om iemand terecht te wijzen, is rondbazuinen van het hoogste niveau. Bovendien gaat het om de totale impact niet alleen vogels.


08 September 2025 - Impacts of onshore wind energy production on biodiversity

[AOC]

Wat betreft huiskatten: vaak worden onderzoeken uit het buitenland (mis)gebruikt door media/columns om de situatie in Nederland te beoordelen.

In Nederland is maar beperkt aan onderzoek gedaan. Onderstaande bron is zeer interessant dat ingaat op gedrag/schade van de katten in Nederland, met enige resultaten van onderzoeken die in Nederland zijn gedaan https://kattenkenniscentrum.nl/visie-op-jachtgedrag-kat/

Is alsnog probleem voor biodiversiteit, echter brengt het iets meer nuance dan een miljoen/miljard getal afkomstig uit de US

ook is recent een canadees onderzoek die het aantal slachtoffers per x katten omlaag schroeft / meer accuraat maakt volgens de onderzoekers

[Reactie gewijzigd door AOC op 31 oktober 2025 22:45]

[kiang]

De kattenclub vindt het zielig, dat hoeft niet te verbazen.

Ecologen zeggen echter iets anders: https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2348023-kat-grijpt-jaarlijks-miljoenen-beschermde-vogels-en-moet-voortaan-aangelijnd

Dat er verder onderzoek nodig is lijkt me duidelijk, aangezien de schatting erg ruw is: katten doden hier ergens tussen de 17 en 200 miljoen vogels per jaar. Per capita (en zo moet je het vergelijken want we hebben het over huiskatten, die zijn ruwweg proportioneel aan het aantal inwoners) is dat tussen de 0.9 en de 11 dode vogels per inwoner per jaar in Nederland. De VS zitten in die marge, met 7.2.

De grootte orde komt dus overeen als we het hebben over dode vogels door katten.

Dode vogels door windmolens heeft Nederland helaas geen enkel cijfer van. Maar het zou me ten zeerste verbazen mocht het hier in Nederland zo veel hoger liggen dan in de vs om dat verschil van een factor 10.000 te overbruggen.

[AOC]

Dit is precies het probleem dat ik aankaart: er wordt vrijwel uitsluitend verwezen naar buitenlandse bronnen.

Grappig dat de bron die je aanhaalt zich baseert op buitenlandse onderzoeken. De enige Nederlandse bron die daarin wordt genoemd, is een onderzoek bij enkele boeren en een rapport uit 2015 van de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging, wat toegespitst is op verwilderde huiskatten:

Wim Knol (2015), Verwilderde huiskatten: effecten op de natuur in Nederland (intern rapport nr. 15-01).

En ook in bovenstaand rapport worden schattingen gemaakt op basis van buitenlandse gegevens voor heel NL. Daarnaast wordt wel een oud onderzoek op Schiermonnikoog aangehaald, dat eveneens wordt genoemd door de 'kattenclub'.

Kortom, er is nauwelijks onderzoek uitgevoerd binnen Nederland zelf.

Die 'kattenclub' wilt volgens mij juist voorkomen dat buitenlandse rapporten misbruikt worden voor de situatie in Nederland. Onderzoeken uit Verenigde Staten, Canada en het Verenigd Koninkrijk kan je toch niet toeppasen op Nederland? Die landen hebben veel grotere natuurgebieden, een lagere bevolkingsdichtheid en andere ecosystemen. In Nederland is de natuur (overal zitten al mensenhanden op/aan) versnipperd, liggen woongebieden dicht bij elkaar en leven katten veelal in een stedelijke of agrarische context.

De mensen die zich basseren op die buitenlandse rapporten hebben volgens mij andere belangen. Als ze daadwerkelijk de impact willen weten, dan moet er hier gemeten worden, maar dat kost even wat meer moeite om een standpunt neer te zetten wat je kan onderbouwen en toe kan passen op heel NL ;)

[Reactie gewijzigd door AOC op 31 oktober 2025 23:57]

[supersnathan94]

Nouja. Dooie vogels is natuurlijk wel een erg matig argument inderdaad. Dat staat in het niet met het aantal dieren dat overlijd aan onze ritjes naar werk heen en weer bijvoorbeeld. dat ben ik absoluut met je eens.

[edterbak]

Erg kort door de bocht.

Het grote voordeel van windmolens is.... Hele lage operationele kosten. Geen personeel nodig 24/7, geen bouwperiode van 5-10 jaar. Terugverdientijd is lager, risico is lager.

Een energiecentrale gaat pas geld opleveren als hij operationeel is. Een kerncentrale moet 25+jaar aan staan om zichzelf terug te verdienen.. maar dat is een inschatting van nu. De prijs van stroom hierin bepalend. Met dure stroom gaat dat sneller. Maar iedereen heeft hier panelen. De wereld om ons heen krijgt er ook steeds meer. Enig businesscase die nu wordt gemaakt kan over 5-10 jaar volledig onjuist zijn geweest. En dan zit Nederland met een centrale in zijn maag die niet rendabel is. Aangezien de initiële investering zo ontzettend groot is, is het risico ook ontzettend groot. En dan heb ik het nog niet gehad over publieke opinie, kernafval, etc. En kerncentrale is wel beter voor de locale werkgelegenheid.

Daarintegen, een windmolen is een stuk goedkoper, sneller neer te zetten, alleen wat onderhoud nodig. Een stuk minder risicovol dus.

De overheid zou zelf moeten investeren in een eigen windmolenpark en zo de stroomprijs laag houden en de burger zo steunen. Niet de commerciële bedrijven dit laten beslissen. Die gaan namelijk altijd voor hun eigen winst en ... meer winst. Aangezien de marges op stroom op dit moment steeds kleiner worden voor hun, stoppen ze dus met bouwen. Daar hebben ze geen baat bij. Slecht voor de aandeelhouders...

[3raser]

En als er straks kernfusie mogelijk is zijn alle zonnepanelen en windparken ook in één klap overbodig.

[beerse]

Die "straks" van kernfusie is al ruim 60 jaar lang "over ongeveer 15 jaar". Waar ze nu actief mee bezig zijn kost een paar centen en heeft ook al een bouw tijd van 20 jaar of zo. De belofte is ook dat de volgende kern-fusie-centrale-in-ontwikkeling ook praktisch nog geen energie zal leveren.

Tel daar bij dat de mogelijke kernfusiecentrales er niet zomaar staan, als de eerste kern-fusie-centrale die wel serieus elektriciteit levert, dan zal het nog generaties duren voordat de hele wereld is voorzien van dergelijke elektriciteit.

Om kort te gaan: het zal mij benieuwen of er voor 2100 een serieus aantal kern-fusie-centrales zal zijn. De huidige actieve implementaties zullen allemaal hun technische einde halen voordat ze worden ingehaald door kernfusie.

[MSalters]

Kernfusie is al 60 jaar "nog 100 miljard dollar" en we geven net genoeg uit om dat zo te houden (dankzij inflatie).

Het is geem wetenschappelijk probleem maar engineering. Primair een kwestie van doen.

[DropjesLover]

Dat ben ik ook van mening, maar dan moet er wel eerst fors meer geld naar het onderzoek daarvan. Dat lijkt mij een betere besteding van 15 miljard dan daarvoor kerncentrales neer te zetten, die pas over 15 jaar staan en tegen die tijd ruim 30 miljard gekost blijken te hebben, en vervolgens 80 jaar operationeel moeten blijven om uit de kosten te komen.

[Dekar]

15 miljard steken in iets waarvan we niet weten of het gaat werken voor 2050, of 2080, is anders enorm riskant. Beter in bewezen technologie die wel helpt.

[DropjesLover]

Precies, in windmolens, die er over een jaartje of 2 al kunnen staan

[supersnathan94]

Nucleaire energie heeft zich ondertussen net zo hard bewezen hoor. Minder doden per TWh dan wind hoor.

[supersnathan94]

Waarom niet allebei? Ik wordt een beetje moe van het óf óf beleid. Volle ban op solar en wind gaat gigantische systeemkosten met zich meenemen terwijl we met bestaande reactoren al 30.000 operator uren hebben zonder doden door straling.

Waarom kunnen we niet allebei doen? In de korte termijn investeren in zon en wind ( wat ook alsmaar duurder gaat worden door benodigde verzwaring in het net) en investeren nucleaire energie.

kn de gemiddelde levensduur van 60 jaar heb je die windmolens ondertussen ook al weer minstens 1 keer moeten vervsngen dus als je op dergelijke termijnen gaat kijken naar kosten per kWh dan kom je ongeveer op hetzelfde uit, maar dan met een gigantische boost in besparingen voor de volgende generatie.

[Scientific]

"als je op dergelijke termijnen gaat kijken naar kosten per kWh"

Ik ben wel eens benieuwd naar de becijfering van die kosten voor kernenergie. De kosten van windmolenparken zijn transparant en goed in te schatten over de totale levensduur.
Bij kerncentrales, die 10-15 jaar duren om te bouwen en gigantische budgetten die vaak heel erg overschreden worden, en daarna nog eens 40-60 jaar moeten werken aan kosten en opbrengsten die nauwelijks inschatbaar zijn vandaag, is dat allemaal erg on-transparant. Vaak is het de overheid en de gemeenschap die de risico's dragen (van meerkosten en minderopbrengsten), vaak ook nog eens in geheime contracten met privé firma's die financiële zekerheid krijgen omdat de overheid of de consument die betalen.
Bovendien geeft ook kernenergie een probleem voor de balancering van het net: de vraag schommelt, het aanbod is constant en zeer moeilijk dynamisch aan te passen. Die kosten worden echter meestal niet aan de kernenergie aangerekend, maar uitsluitend aan de hernieuwbare zon- en windenergie, waardoor kernenergie minder duur is dan het lijkt.

[supersnathan94]

en daarna nog eens 40-60 jaar moeten werken aan kosten en opbrengsten die nauwelijks inschatbaar zijn vandaag

Dat komt juist door de hoeveelheid afhankelijke opwekkers zoals wind en zon. Landen met een stabiele nucleaire aanvoer (zoals frankrijk) hebbe daar helemaal geen last van en lopen er juist tegenaan nu ze meer windenergie haan bouwen.

Bovendien geeft ook kernenergie een probleem voor de balancering van het net: de vraag schommelt, het aanbod is constant en zeer moeilijk dynamisch aan te passen.

Kernenergie is juist heel eenvoudig load following te maken en te reguleren. Ja dan wordt de capaciteitsfactor lager, maar die van wind en zon gaan dan omhoog.

Vaak is het de overheid en de gemeenschap die de risico's dragen (van meerkosten en minderopbrengsten), vaak ook nog eens in geheime contracten met privé firma's die financiële zekerheid krijgen omdat de overheid of de consument die betalen.

Nou zo geheim zijn die dingen niet dacht ik, daar wordt vooraf vaak een en ander over afgesproken.

Maar dat zien we met steeds vaker met wind ook gebeuren. Volgend jaar komt er immers ook een grote subsidiepot vrij.

[Scientific]

Je argumenten tonen net aan wat ik beschrijf: alle problemen van kernenergie worden voorgesteld als problemen van zon en wind. Ook kernenergie vereist dat vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd, maar dat probleem wordt dan voorgesteld als louter een probleem van de hernieuwbare energie, die ook mag betalen voor het deel van het probleem veroorzaakt door kernenergie.

En een kerncentrale is niet "eenvoudig te reguleren", het is verdomd lastig en inefficiënt.

Het is nog niet zo lang geleden dat Frankrijk in de problemen kwam omdat er teveel kerncentrales tegelijk in onderhoud waren.

In België is ongeveer elk contract tussen de overheid en de uitbater van kerncentrales geheim. De uitbater eist een NDA, met torenhoge boetes, en de overheid wordt gechanteerd: het is dat of niets... Kerncentrales geven privé-partijen een gigantische macht, en dat kost ons, consumenten, veel geld...

[Reactie gewijzigd door Scientific op 1 november 2025 12:18]

[supersnathan94]

Het is nog niet zo lang geleden dat Frankrijk in de problemen kwam omdat er teveel kerncentrales tegelijk in onderhoud waren.

Dat is toch geen probleem van kernenergie maar een probleem van slechte planning, als dat onderhoud aan Gascentrales of Kolencentrales was geweest was dat toch ook gewoon een probleem geweest?

Ook kernenergie vereist dat vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd, maar dat probleem wordt dan voorgesteld als louter een probleem van de hernieuwbare energie

Kernenergie is ook hernieuwbare energie btw. Het probleem bij zon en wind is dat je de afstemming moet doen, maar dat je er zelf geen controle over hebt. Je kunt niet even bijblazen als het minder waait ofzo (en precies dat is nu juist een probleem nu het minder hard waait in Europa, dat is echt waar). Dat betekent dat het volledige systeem continu moet compenseren voor onvoorspelbare pieken en dalen en dat is met kernenergie gewoon veel minder een probleem, daarom dag Frankrijk er nu tegenaan loopt nu ze wat meer met Wind energie gaan doen als aanvulling op het geheel.

En een kerncentrale is niet "eenvoudig te reguleren", het is verdomd lastig en inefficiënt.

Nieuwe reactoren (zoals EPR2 of SMR’s) zijn juist ontworpen om flexibeler te zijn en sneller op vraag te kunnen inspelen.

In België is ongeveer elk contract tussen de overheid en de uitbater van kerncentrales geheim. De uitbater eist een NDA, met torenhoge boetes, en de overheid wordt gechanteerd: het is dat of niets... Kerncentrales geven privé-partijen een gigantische macht, en dat kost ons, consumenten, veel geld...

Wat België betreft: het klopt dat de contracten complex en soms weinig transparant zijn, maar dat is eerder een politiek en juridisch probleem dan een technisch argument tegen kernenergie. Vergelijkbare NDA’s en afhankelijkheden bestaan ook bij gascentrales, windparken en grote zonneprojecten, overal waar miljardeninvesteringen en staatsgaranties spelen.

[Scientific]

Altijd die argumenten met “nieuwe reactoren” die er nog niet zijn, en intussen gigantische investeringen vragen gedurende 10-15 jaar, terwijl we met dat geld inmiddels goedkopere en veel sneller realiseerbare oplossingen kunnen bouwen.

Ik geloof niet in de economische argumenten van kerncentrales: geen enkele privé partij wil er zich nog aan wagen. Altijd is het de overheid (en dus de consument), die de risico’s moet dragen en een deel van de kosten betalen, zowel bij de bouw, als bij de exploitatie als bij de berging van afval, als bij de afbraak op het einde van de levensduur.

[supersnathan94]

Of je er in “gelooft” of niet moet je zelf weten, maar onderzoek heeft allang aangetoond dat de kosten voor windmolens en pv alleen als hoofdoplossing de pan uit reizen en je altijd gigantische extra kosten nodig hebt voor stabilisatie van het net. Precies waar wij nu tegenaanlopen met de “netcongestie”. Ik leg dat stukje qua prijzen hier wel redelijk uit:

supersnathan94 in 'Nederland kan geen bedrijven vinden voor bouw windmolenpark in Noordzee'

Er zijn gewoon meerdere onderzoeken daar beschreven die dit onderschrijven.

Daarnaast zitten we precies een beetje op het omslagpunt waar windmolens dus juist stagneert en duurder wordt. Niet eens alleen vanwege systeemkosten, maar omdat materialen en onderhoud duurder worden. Ook blijkt het allemaal helemaal niet zo groen te zijn en worden er elk jaar honderden tonnen aan PFAS, BPA en glasvezel snippers in de natuur verspreid door windmolens.

terwijl we met dat geld inmiddels goedkopere en veel sneller realiseerbare oplossingen kunnen bouwen.

Korte termijn hebben we daar wat aan, lange termijn hebben we er weinig aan. En ook met windmolens zadelen we de natuur dus op met honderden tonnen aan chemische stoffen die carcinogeen zijn en slecht tot niet afbreken.

Bij kernenergie weten we tenminste dat dit risico serieus genomen moet worden en nemen we de schoonmaak en opruimwerkzaamheden ook mee in de kostenramingen.

[Scientific]

Ik wil ze wel eens zien, jouw onderzoeken die overtuigend aantonen dat kernenergie goedkoper is dan windmolens of zonnepanelen...

En het probleem van netcongestie dat hier en daar speelt, is natuurlijk omdat het elektriciteitsnetwerk verkeerd gebouwd is, en verouderd: het is gebouwd in functie van kerncentrales die 50-60 jaar geleden gebouwd werden, en voor een tijd waar de vraag naar elektriciteit stukken lager lag.

Energieproductie en energie-opslag wordt steeds gedistribueerder. Dat is een model dat je overal ter wereld ziet, en dat zal alleen maar toenemen: de produktie van locale hernieuwbare energie is gewoon te goedkoop geworden (en wordt nog steeds goedkoper). Zelfs in de VS komt bijna alle toename van elektriciteitsproductie van zon en wind. Het is gewoon de snelste, goedkoopste en meest milieuvriendelijke manier om elektriciteit op te wekken.

[supersnathan94]

Bovenstaande link staat het allemaal in verwerkt.

LFSCOE is waar je naar zoekt. Lees vooral dat wikipedia artikel even waar Kiang mee kwam. Erg interessant.

Een van de papers die daar wordt aangehaald is deze: https://iaee2021online.org/download/contribution/fullpaper/1145/1145_fullpaper_20210326_222336.pdf

Daaruit blijkt dat het voor een omgeving als Duitsland echt significant meer geld kost om minstens 95% wind en solar te doen dan Nucleair (2,5x) en 100% is gewoon geld weggooien omdat het kan (4,5x)

We moeten dus ergens een breakeven point vinden waar de bijdrage van zon en wind nog wel nut heeft en we geen gas meer hoeven te gebruiken. 100 wind en zon is gewoon te duur en niet realistisch.

En het probleem van netcongestie dat hier en daar speelt, is natuurlijk omdat het elektriciteitsnetwerk verkeerd gebouwd is, en verouderd: het is gebouwd in functie van kerncentrales die 50-60 jaar geleden gebouwd werden, en voor een tijd waar de vraag naar elektriciteit stukken lager lag.

Dat klopt, omdat het toen de goedkoopste en snelste manier was. Iets wat vaker om de hoek komt kijken bij korte termijn oplossingen.

Het is gewoon de snelste, goedkoopste en meest milieuvriendelijke manier om elektriciteit op te wekken.

Snelste en goedkoopste voor nu geef ik je. Lange termijn is het niet houdbaar zonder significante investeringen. Meest milieuvriendelijke is het ook niet per se.

[Scientific]

Tja een studie van de atoomlobby die moet aantonen dat nucleaire energie de goedkoopste energiebron is. Ik word daar wantrouwig van.
Het begint al met de assumptie dat een kerncentrale in twee jaar gebouwd is. We weten allemaal dat tien jaar een erg optimistische schatting is. En dat de initiële budgetten (mede daardoor) vaak enorm overschreden worden. Het is niet voor niets dat kerncentrales alleen nog gebouwd worden met overheidssteun en overheidsgaranties: geen enkele private partij wil nog de kosten dragen...
De studie gaat ook uit van een situatie waar de elektriciteit door één (of twee, wind en solar) wordt opgewekt (zelfs in België hebben we bvb meer dan 1GwH aan waterkracht en 0.8Gwh aan biomassa capaciteit) en waar de vraag niet dynamisch gestuurd wordt. Niemand beweert dat we naar 95% of 100% zon en windenergie moeten gaan... maar jij gebruikt het graag als argument...

[supersnathan94]

Tja een studie van de atoomlobby

Kom op. Minder roepen, meer aantonen, hoe kom jij erbij dat dit een onderzoek zou zijn van de atoomlobby?

Het begint al met de assumptie dat een kerncentrale in twee jaar gebouwd is. We weten allemaal dat tien jaar een erg optimistische schatting is. En dat de initiële budgetten (mede daardoor) vaak enorm overschreden worden.

Waar staat de aanname van 2 jaar?

In het onderzoek wordt gekeken naar daadwerkelijke kosten dus die overschrijdingen wordt ook gewoon rekening mee gehouden, want dat zit al in de prijs verwerkt.

Het is niet voor niets dat kerncentrales alleen nog gebouwd worden met overheidssteun en overheidsgaranties: geen enkele private partij wil nog de kosten dragen...

Dat klopt deels, maar dat geldt niet alleen voor kernenergie. Geen enkele grootschalige energie-infrastructuur, ook niet windparken op zee, waterkrachtcentrales of grootschalige batterijprojecten, wordt vandaag nog zonder overheidssteun gebouwd. De reden is simpel: energie is een strategische sector met lange terugverdientijden en maatschappelijke risico’s.

Kernenergie vraagt grote initiële investeringen, maar levert daarna decennialang stabiele, CO₂-vrije stroom tegen relatief lage operationele kosten. Dat maakt het voor overheden interessant om te ondersteunen, net zoals ze dat doen met windsubsidies of feed-in-tarieven voor zonne-energie.

De vraag is dus niet óf er steun nodig is, maar waar we die steun het effectiefst inzetten: in technologie die 30 jaar meegaat en 90% van de tijd draait, of in systemen die afhankelijk zijn van het weer en forse opslag- of backupkosten vragen.

De studie gaat ook uit van een situatie waar de elektriciteit door één (of twee, wind en solar) wordt opgewekt (zelfs in België hebben we bvb meer dan 1GwH aan waterkracht en 0.8Gwh aan biomassa capaciteit)

Correct, maar zolang het geen onafhankelijke bronnen zijn (wind en zon zijn dat allebei) kun je die onder hetzelfde scharen. Die waterkracht en biomassa (waarvan Biomassa niet hernieuwbaar is) is nu 1,8 procentpunt van de 25,6% groene opwek die België heeft. België wil ook naar 100% groen, meer dan 5% van dit soort stabiele bronnen zal in het huidige beleid zeker een ding zijn, ook nemen ze in onderzoek daar kernenergie gewoon mee als serieuze optie. Maar meer hydro kan niet en meer Biomassa ook niet, want dan moet je gaan importeren en dan krijg je vers gekapt regenwoud uit de amazone, dus dat werkt ook niet.

zelfs in België hebben we bvb meer dan 1GwH aan waterkracht en 0.8Gwh aan biomassa capaciteit

GigaWatt, niet GigaWattuur.

en waar de vraag niet dynamisch gestuurd wordt.

Zeker wel, maar dat is niet heel relevant.

Niemand beweert dat we naar 95% of 100% zon en windenergie moeten gaan... maar jij gebruikt het graag als argument...

Correct, ik ook niet, maar het punt is vooral om te laten zien wat er gebeurt als je boven de 70% wil gaan.

80-85% van de groene energie is nu al een ding in Nederland. Biomassa wordt nu als 34% gerekend voor hernieuwbare energie (is wat mij betreft echt debiel dat we dat meerekenen) daarna 31% wind en 25% zon, houden we 10% over (2023)

Als we biomassa en gas gaan vervangen, door wat gaan we het dan vervangen? Meer wind en zon? Dan hebben we alleen maar meer instabiliteit. En dat gaat gewoon veel meer kosten dan men denkt.

we zitten nu op 17% groene energie, meer windmolens is maar beperkt vol te houden. We hebben er nu al 3200 staan en dat is dan 30% van 17%. Nou succes met bijplaatsen dan. Dat gaat zonder subsidie ook echt niet gebeuren.

[Scientific]

"we zitten nu op 17% groene energie"

Je feitenkennis is teleurstellend: https://ned.nl/nl/datapor...e-elektriciteitsproductie

Zelfs als je WKK en biomassa niet meetelt kom je al aan 47%... voor 2024...

[supersnathan94]

je feitenkennis is teleurstellend.

Ik heb jou anders momenteel nog maar 1 bron aan zien dragen. Echt een dooddoener hee.

Ik gaf je cijers van 2023. 2024 is het iets beter met 19,8% op het geheel van energie: https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/rapportages/2025/hernieuwbare-energie-in-nederland-2024

Je kijkt nu alleen naar electriciteit en zelfs dan weet ik niet waar je die 47% vandaan haalt. Ik zie dat niet genoemd worden op je website.

Maar goed als we zo gaan doen, laat maar. Ik vond het leuk met je discussiëren, maar als je zo gaat doen dan kap ik er mee. Fijn weekend!

[Scientific]

We hebben het uiteraard al die tijd al over de elektriciteitsproductie. Gewoon even naar de jaarlijkse cijfers gaan en alles optellen...

[Zwelgje]

en waar lopen die dingen op?

juist uranium heb je nodig, er is nog genoeg recoverable de komende 100/140 jaar en dan is dat 'op'

wat gaan we dan doen? of doen we het direct even wat duurzamer met iets waar we onbeperkt van hebben (zon, wind)

[JonKoops]

Ik weet niet waar je dat getal op baseert, maar er is veel meer nucleair materiaal dan 100 jaar, zelfs als je alleen naar Uranium-235 zou kijken, met het meest inefficiënte reactorontwerp. Daarnaast heb je ook 'broedreactoren' die uit bijv. Thorium een splijtbare brandstof kan maken, en daarbij een stuk efficiënter zijn dan traditionele reactoren die brandstofpellets moeten gebruiken, waar vervolgens een materiaal achterblijft dat nog werkbare brandstof heeft, maar niet gebuikt kan worden.

Er zijn duizenden manieren om een reactor te bouwen, dus je kan het niet zo eenvoudig over een kam scheren.

[poktor]

Zeewater bevat genoeg voor de komende 3 miljard jaar.

[n0mn0m]

via uranium winning uit zeewater zou je theoretisch miljarden jaren vooruit kunnen. Maar de technologie is nog duur, energie-intensief en niet schaalbaar op korte termijn. @Zwelgje heeft een punt: zon en wind zijn direct beschikbaar, duurzaam en steeds goedkoper. Uranium uit zeewater is interessant voor de lange termijn, maar voor de komende decennia zijn hernieuwbare bronnen gewoon praktischer én schoner.

[morphje]

Goedkoop, maar onbetrouwbaar en incompleet
Dus moeten we fossiele centrale standby laten draaien om die klappen op te vangen. Heb je dat niet, loop je het risico zoals Spanje dat liep afgelopen zomer.

Wind en zon zijn alleen maar goedkoop omdat we de kosten die nodig zijn om het betrouwbaar te maken verlegt hebben naar de consument. De dynamische energieprijzen laten daar hele duidelijk patronen in zien.

Kernenergie is duur omdat ELKE stap van het proces 20 keer onder de loupe wordt gehouden. En dat maakt het ook de meest betrouwbare en veiligste vorm van energie opwek.

[supersnathan94]

Oke dat zou een mooi argument zijn als je daar ook even wat bronnen van aanlevert. Lijkt mij nogal interessante informstie voor de discussie, maar dan moet ik er wel iets mee kunnen onderzoeken.

[murkienl]

Ik zie nergens anders bronvermeldingen hier. En ik ben ook geen wikipedia.

[supersnathan94]

Nou ik heb toch heel wat onderbouwde argumenten aangedragen waarom we vooral ook in kernenergie moeten investeren en dat windmolens alleen ook zeker niet de oplossing zijn. Als jij een artikel hebt over waarom wind niet zo groen zou zijn voeg ik die graag toe aan mijn bak met bronnen.

[digibaro]

Lijkt nog niet commercieel en energie-wise interessant om het er uit te halen.

https://www.epj-n.org/articles/epjn/full_html/2016/01/epjn150059/epjn150059.html

[Naafkap]

Pfas van zonnepanelen? Verklaar je nader alsjeblieft.

[BaasG]

https://chemsec.org/pfas-waste-from-solar-panels-this-is-something-that-people-in-the-sector-dont-like-to-talk-about/

[Aftansert]

Zie https://www.rivm.nl/nieuws/recycling-van-zonnepanelen-kan-duurzamer, alleen het is niet zo duidelijk hoe zich dit verhoudt tot andere producten. Helaas gebruiken we gewoon heel erg veel PFAS.

Ook is het niet zo waarschijnlijk dat het "lekt op natuurgebieden en weilanden", aangezien de PFAS in de backsheet zit en vooral vrijkomt bij recyclen. Hoewel zonnepanelen natuurlijk betrokken kunnen zijn bij brand, en soms ook verweren.

[iwaki]

De "vuilafstotende coating" is gewoon een Teflon coating. Door weersinvloeden gaat deze eroderen en komt in het milieu terecht. Op al die mooie stukken land die ze vol gelegd hebben met subsidies.

Als die zonnepanelen versleten zijn. dan gaan die Saoedische investeerders echt niet de rotzooi opruimen. Daar draait de Nederlandse bevolking voor op.

[Croga]

Het dooie vogels argument is zwaar achterhaald. Ten eerste gaan er nauwelijks vogels dood door windmolens, zeker niet op zee. Ten tweede sterven er behoorlijke hordes vogels bij het gebruik van andere manier om electriciteit op te wekken. En "horizon vervuiling" is al helemaal een kul argument.

Ik ben groot voorstander van SMR centrales. Liefst zo decentraal mogelijk zodat het net ook ontlast wordt. Maar laten we alsjeblieft geen onzin als argumenten hanteren.

[roelst1]

Ten eerste gaan er nauwelijks vogels dood door windmolens, zeker niet op zee.

Dat is ook maar half waar. Katten en grote ramen zijn verantwoordelijk voor veel meer dode vogels, maar als je kijkt naar welke vogels er dood gaan dan is er opeens wel een probleem. Het zijn namelijk de grote (minder voorkomende) vogels die uit de lucht gemept worden. Een paar duizend spreeuwen geeft niemand iets om, maar enkele tientallen uilen kan al een probleem zijn voor de hele Nederlandse uilenpopulatie.

Ik wil daarmee niet zeggen dat we moeten stoppen met het bouwen van windmolens, maar de discussies moeten wel feitelijk correct blijven.

[GoT.Typhoon]

Er gaan veel veel insecten en vogels dood door windmolens, weet niet waar je de onzin vandaan haalt...

[DdeM]

50.000 vogels door turbines vs 2.000.000 door verkeer per jaar en tegen dat eerste worden steeds vaker maatregelen genomen door op bepaalde momenten de turbines stil te zetten wat voor een 75% reductie van sterfte kan zorgen. Kunnen we ook met verkeer doen, gewoon niemand de weg meer op tijdens vogeltrek, lekker rustig 🙈

[GoT.Typhoon]

Ben zelf groot voorstander van thuiswerken en nutteloze mobiliteit minimaliseren, heeft Nederland nog een grote stap in te maken.

Vergelijking die je maakt is inderdaad leuk, maar geschiedenis leert dat geld altijd boven andere dingen gaat en op autos wordt simpelweg heel veel verdiend. Daarnaast is 50K doden i.v.m turbines bizar veel, want zoveel windmolens hebben we nou ook weer niet..

[DdeM]

nagelang de plek waar de molens staan is dat tussen de 5 en ~30 vogels per windmolen, vooral in Eemshaven kom je bij die hogere getallen omdat daar veel trekvogels zijn (en dat is ook 1 van de plekken waar ze tegenwoordig de windmolens dus regelmatig uitzetten).

[mjtdevries]

En hoeveel insecten en vogels vliegen er 100km uit de kust? Op land is het vast anders, maar insecten vliegen volgens mij ook lager dan waar de wieken van de moderne hoge molens draaien.

[GoT.Typhoon]

Op zee heb je inderdaad gelijk, daar gaat het niet op, maar daar zijn er zoals ook in het artikel aangehaald weer andere problemen.

[Warpozio]

auto's, katten, flatgebouwen staan in de top 3 van vogel killers
windmolens staan niet in de top 10...

[joco]

Probleem is wel een beetje welke vogels gedood worden. Dan is nu het denk ik de grotere vogels (die dus niet door katten worden gepakt)
En dat is nu het wel wat jammer want die grotere vogels daar zijn er nu ook net wat minder van

[MiesvanderLippe]

We hebben juist flexibele opwek nodig. Er is niet meer zoiets als een basislast. We gaan regelmatig over de 100% groene opwek heen (er gaan dingen uit, prijzen negatief). Dan moet de eigenaar van de centrale dus andere partijen afkopen of de centrale uitzetten maar dat kan niet snel genoeg.

[supersnathan94]

Er is wel een basislast en daar gebruiken we nu gewoon gas en kolencentrales voor.

Daarnaast gaan de prijzen niet meer zo vaak negatief omdat de molens dan gewoon uitgaan. 100% op zon en wind betekent bufferaccus voor bepaalde periodes en verzwaring door hogere pieklasten. Systeemkosten van het geheel maken het dan helemaal niet interessant.

er moet ook gekeken worden naar de toekomst waarin iedereen een elektrische auto heeft. En zon en wind plus accus in het netwerk is dan echt heel erg onhandig.

Kerncentrales kunnen heel snel schakelen overigens. Van 0-20GW in milliseconden. zou ik alleen niet adviseren.

[JP1980]

SMR bestaat helaas nog niet.

[mjtdevries]

Waarom zou je voor SMR kerncentrales gaan?
Ik zie veel nadelen en weinig voordelen.

Wat belangrijk is is dat je voor een kerncentrale gaat die inherent veilig is. Dat kan met kleine SMR centrales, maar dat kan ook met grote centrales. En die grote centrales hebben dan veel minder radioactief afval.

Lieftst ga je natuurlijk voor een MSR (molten salt reactor) En die kan je wel combineren met een SMR (small modular reactor) omdat de nadelen daarbij kleiner zijn.
Maar een bewezen commercieel haalbare molten salt reactor hebben we nog niet. Er zijn wel plannen (gesteund door de EU) om een pilot reactor te maken ergens in 2030.

[metaalverf]

En hoe verhoud zich dat met he Nucleaire afval dat nog tig generaties blijft bestaan? Ik vraag me af wat op de lange termijn beter is. Overigens, denk ik dat kerncentrales in Nederland een onmogelijke opdracht is. Net als windmolens is dit voor veel mensen een "not-in-my-backyard" dillema. Als ik dat dan vertaal naar een potentieel verloop in de politiek: we gaan we met zijn allen weer jaren overleggen en onderzoeken, vervolgens nemen we een besluit dan zijn we al weer 4 jaar verder. Dan komt er een kabinet die aanvullend onderzoek wil. Dan een kabinet die tegen besluit en daarna een kabinet die het toch door wil drukken, maar dan op lokaal niveau in de clinch komt met burgers met potentiele een gerechtelijke uitspraak tussendoor en dan na 20 jaar kan er eindelijk begonnnen worden. Dan duurt de bouw van z'n ding nog minimaal 10 jaar. --> 30 jaar verder (dan zijn we overigens al ruim voorbij de klimaatakkoorden).

Daarnaast, omdat we allemaal zo klampachtig vasthouden aan dat kernenergie DE oplossing is, vergeten we door te pakken op andere vlakken die veel effectiever zijn. M.a.w. blijf er lekker van dromen, maar laten we al die onderzoek en vergaderkosten onszelf besparen. En ja, ik sta positief in het leven, maar dit is de werkelijkheid (hoelang heeft het al niet geduurt tot het huidige initiatief tot uitbreiding?)

[MornixRS]

Ja elke provincie opzadelen met peperdure kernenergie. Dit is by far de slechtste optie die ik ooit heb gehoord

[Caviatjuh]

Wellicht gewoon even in het partijprogramma kijken:

Kernenergie is duur, niet hernieuwbaar en zorgt voor gevaarlijk afval. Tegelijkertijd levert het
veel CO2-vrije energie met weinig ruimtegebruik. Wij gaan door met de voorbereidingen voor
de bouw van twee nieuwe centrales. Hierbij zorgen we dat er vanaf het begin veel aandacht
is voor de mensen in de omgeving van de nieuwe kerncentrales, voor de ontmanteling aan
het eind van de levensduur en voor de eindberging van nucleair afval, zodat we toekomstige
generaties niet met problemen opzadelen.
• We zorgen voor transparantie van de vereiste subsidiering van kerncentrales en we geven
financiële steun en garanties voor en tijdens de exploitatie. We verdelen de kosten van
die steun over alle energiegebruikers en we beperken de verstorende werking van deze
gesubsidieerde dure kernstroom op de activiteiten van andere duurzame stroomaanbieders.
• We willen dat de overheid tegen een redelijke vergoeding van restwaarde tot sluiting van
centrales kan overgaan wanneer ze een schoner en goedkoper duurzaam energiesysteem
kan en wil inzetten. Daarnaast stimuleren we de ontwikkeling van nieuwe technieken, zoals
thoriumreactoren en kleine centrales (SMR’s)

https://d66.nl/wp-content...gsprogramma-2025-2030.pdf

[mjtdevries]

Zo grappig dat mensen blijven roepen dat kernenergie duur is. Terwijl de energieprijs in Frankrijk een stuk lager is dan in Nederland, terwijl Frankrijk 90% van de stroom van kernenergie krijgt.

[MalleEppie71]

Dat komt doordat NL hogere belastingen heeft, veel meer afhankelijk is van (duur) gas voor de opwek van elektriciteit, minder overheidsinterventie (plafonds) kent en hogere netwerkkosten heeft.

De kale kostprijs van elektriciteit uit kernenergie is (veel) hoger dan uit windenergie.

[mjtdevries]

Netwerkkosten in een klein compact landje als Nederland zouden juist veel lager moeten zijn dan in Frankrijk.

[supersnathan94]

en hogere netwerkkosten heeft.

Wat komt door de hoge pieklaten die zonnestroom en windenergie met zich meenemen.

Daar lopen ze in Frankrijk nu namelijk ook tegenaan.

https://montelnews.com/news/c67f2d25-ba7b-4681-a897-1ca5123f5939/french-solar-surge-weakens-power-grid-stability-analyst

[beerse]

Kernenergie is en blijft duur in opzet: De initiële investering is veel hoger dan bij andere elektriciteit bronnen. En als je met een commerciële horizon van 5, 10, 20 of 30 jaar kijkt, dan heeft dat impact op de elektriciteitsprijs.

In Frankrijk zijn de nucleaire centrales gebouwd in een tijd dat de overheid daar ruimhartig in heeft geïnvesteerd. Dat de elektriciteitsprijs in Frankrijk lager is dan in Nederland heeft veel meer oorzaken. De inwoners van Frankrijk betalen serieus meer belasting en dergelijke.

[metaalverf]

Is onder Rob Jetten niet juist de uitbreiding bij Borsele gestart?

[quazar]

Jetten snapt niet hoe je met kernenergie een huis kunt verwarmen. Bijzonder dat iemand zonder enige inhoudelijke kennis minister kan worden.

[MarcMK2]

Dus daarom worden de huizen in frankrijk in de alpengebieden bvb bijna uitsluitend met elektrische kachels verwarmd? Het is juist super makkelijk om met kernenergie (elektriciteit) een huis en water te verwarmen. Daarbij komt ook dat je het veel efficienter kan doen dan "domweg" gas te verbranden.

[sderooij]

zoals?

[NotJustTech]

De nuancering die hierbij hoort is dat er volgend jaar weer nieuwe kavels bij worden geveild, waarvan nu al zeker is dat deze met subsidie zijn. Dus het is geheel logisch dat alle mogelijke partijen denken, ik wacht deze af en ga volgend jaar met subsidie inschrijven.

Echt een ongelukkige samenhang van omstandigheden. Neemt niet weg dat het enorm zonde is dat dit vertraging lijkt op te lopen, want op zoveel vlakken zou het zo positief zijn als we echt een koploper worden op windenergie en hoe dit in te passen in het energienet.

[Nox]

Wiebelstroom? Windmolens hebben een capaciteitsfactor tegen de 50% aan, met weersvoorspellingen zijn ze goed te plannen en ze leveren wisselspanning op. Icm PV, een paar extra kerncentrales op de lange termijn en afbouwen van gascentrales en uiteraard opslag van energie zijn dit prima manieren om het net te verbeteren.

Wat wilde jij gaan doen? Kolencentrales bouwen? Groningen verder laten afzinken? 15 jaar doen over de bouw van een kerncentrale?

De reden dat er netcongestie is, is dat er te lang gewacht is met het bijbouwen van transformatorstations, hoogspanningsnetten etc. en heeft niks met een energie-opwekker te maken. We kunnen beter investeren in het uitkopen van stikstofuitstoters zodat er gewoon gas gegeven kan worden op het bouwen van de infrastructuur.

Linkje

[Reactie gewijzigd door Nox op 31 oktober 2025 16:28]

[supersnathan94]

Het heeft wel met opwekkers te maken. Zon en wind zijn gewoon niet stabiel. Frankrijk loopt hier nu ook tegenaan: https://montelnews.com/news/c67f2d25-ba7b-4681-a897-1ca5123f5939/french-solar-surge-weakens-power-grid-stability-analyst

[Nox]

Tuurlijk moet je het net stabiliseren als je variabele opwekkers hebt zonder controle. Maar met een mix van deze opwekkers icm goede inkoopmogelijkheden uit landen waar weer andere weersomstandigheden zijn maakt dat je prima deze als opwek kan gebruiken. Zeker als er geinvesteerd gaat worden in opslagmogelijkheden.

[supersnathan94]

Of je doet dat niet en houd de verantwoordelijkheid binnen je eigen land.

we moeten gewoon investeren in Kernenergie. Windmolens (en PV) komen met te hoge systeemkosten als je naar 100% dekking wil waardoor dus juist extra moet gaan verzwaren en extra moet investeren in opslag.

Een beetje bijschalen in wind moet gewoon, maar we moeten absoluut niet stoppen (nouja eigenlijk gewoon eens beginnen) met serieuze investeringen in kernenergie.

Ik snap niet zo goed waarom we allemaal zo bang zijn voor kernenergie. Het is de meest groene variant van stroom en prima overal te plaatsen. het neemt weinig ruimte in t.o.v. wind en je hebt niet van die bewegende units overal en nergens staan.

Schaalt mooi mee. lang te gebruiken.

[Nox]

Kernenergie komt met wat nadelen.

- Afval van de reactoren is een naar goedje. Is nog geen echt definitieve oplossing voor in Nederland. Ja het is te managen, maar je blijft er mee zitten.
- Die dingen bouwen kost minstens 10 jaar als je nu de beslissing neemt dat er een paar bijgebouwd moeten worden.
- De brandstof (Uranium) is niet oneindig. Als we niet eerder begonnen waren met afbouwen van kerncentrales maar juist wel bij gingen bouwen was het op over 15 jaar. Een kerncentrale moet 50+ jaar meegaan om rendabel te zijn. Die bouw je niet om 20 jaar te laten draaien en dan af te breken. Als over de 2e helft van de levensduur die brandstof enorm duur wordt door schaarste is het een geldput geworden.
- De energie van die dingen is niet goedkoop.

Het is een mooie techniek en als de voorraad Uranium schier oneindig was en het afval goed opgeruimd kon worden hadden we nog wel een optie om hiermee verder te gaan. Maar helaas. Het is prima om er een centrale bij te bouwen of misschien 2, maar overstappen naar >90% kernenergie zorgt ervoor dat je veel kerncentrales moet bouwen en vlot door je makkelijk winbare uranium heen gaat.

[supersnathan94]

De brandstof (Uranium) is niet oneindig. Als we niet eerder begonnen waren met afbouwen van kerncentrales maar juist wel bij gingen bouwen was het op over 15 jaar. Een kerncentrale moet 50+ jaar meegaan om rendabel te zijn. Die bouw je niet om 20 jaar te laten draaien en dan af te breken. Als over de 2e helft van de levensduur die brandstof enorm duur wordt door schaarste is het een geldput geworden.

Mwah opzich valt dat wel iets mee hoor.

The factors increasing fuel demand are offset by a trend for higher burn-up of fuel and other efficiencies, so demand is steady. (Over the years 1980 to 2008 the electricity generated by nuclear power increased 3.6-fold while uranium used increased by a factor of only 2.5.)

The world's present measured resources of uranium (5.9 Mt) in the cost category less than three times present spot prices and used only in conventional reactors, are enough to last for about 90 years. This represents a higher level of assured resources than is normal for most minerals. Further exploration and higher prices will certainly, on the basis of present geological knowledge, yield further resources as present ones are used up.

https://world-nuclear.org/information-library/nuclear-fuel-cycle/uranium-resources/supply-of-uranium

Maar neemt niet weg dat we ook naar broedreactoren moeten kijken om met thorium aan de gang te gaan.

Het is prima om er een centrale bij te bouwen of misschien 2, maar overstappen naar >90% kernenergie zorgt ervoor dat je veel kerncentrales moet bouwen en vlot door je makkelijk winbare uranium heen gaat.

We moeten in ieder geval ergens beginnen, Want op deze manier doorgaan werkt niet.

[Nox]

Er is voor 90 jaar uranium, maar in de eu komt misschien een 10% van de energie uit een kerncentrale. Hadden we daar op z'n frans 80% van gemaakt dan was het al bijna op. Gaan we dat nog doen, dan is hoe meer je er van maakt, hoe sneller het op is. Als je naar een tijdspad van 50+ jaar kijkt dan snap ik best dat je die gok niet wil nemen als energieboer.


Zoals je zegt, we moeten ergens beginnen. En dat wordt nu gedaan door windenergie te plaatsen.

[supersnathan94]

Zoals je zegt, we moeten ergens beginnen. En dat wordt nu gedaan door windenergie te plaatsen.

Nou. Dat wordt het dus klaarblijkelijk niet. Anders hadden we dit artikel niet gezien.

Er is voor 90 jaar uranium, maar in de eu komt misschien een 10% van de energie uit een kerncentrale. Hadden we daar op z'n frans 80% van gemaakt dan was het al bijna op. Gaan we dat nog doen, dan is hoe meer je er van maakt, hoe sneller het op is

Dit is “makkelijk verkrijgbare voorraad”. Het VK zit nog op jaren aan repU fuel en met andere Methodieken hebben we nog miljarden jaren aan reserves.


Alleen maar wind bijbouwen is niet sustainable.

[Nox]

Miljarden jaren is een sprookje en hoort in de efteling. Onderbouw het eens anders.

[killergrave]

Gaan we toch verder met Windmolentjes bouwen terwijl de rest bezig is met dit soort zaken:
DOE Releases Fusion Energy Roadmap For Commercialization
Bovenstaande techniek lijkt me een veel betere investering dan die duizenden windmolens...

[Reactie gewijzigd door killergrave op 31 oktober 2025 13:44]

[readefries]

Heel leuk, maar dat zit dus nog in de onderzoeksfase. Dat doen we ook gewoon in Europa: https://euro-fusion.org/ en https://www.iter.org/ (met https://www.livescience.com/physics-mathematics/worlds-largest-nuclear-reactor-is-finally-completed-but-it-wont-run-for-another-15-years)

De reactor in Frankrijk heeft al tien jaar bouwtijd gehad en loopt ook nog uit. Ze verwachten ergens in de jaren dertig voor 't eerst de boel op te starten. We hebben dus nog wat meer geduld nodig voordat we hier iets mee kunnen. Tot die tijd hebben we schone energie nodig uit andere bronnen.

[killergrave]

Terwijl de rest van de wereld zich focussed op fusion energy, zitten wij met windmolens te spelen in mijn optiek. Over 15 jaar werken de reactoren beter of goed, en dan? Gaan wij als nederlanders, Frankrijk smeken voor goedkope energie? Of gaan we zelf iets regelen? Ik zie alleen burocratie, als ze maar de vakjes kunnen afvinken. Als Windmolens bouwen het beste is wat wij Nederlanders mee kunnen komen, verdienen we het om straks gewoon super veel te betalen voor stroom, omdat andere landen wel de investeringen doen in dat soort technologie.

Zijn we echt op het goede pad dan? Als er straks 30 tesla's staan in mijn straat, kunnen ze dan allemaal tegelijk snelladen? En wat als de helft van het land nou ineens electrisch gaat rijden, gaan we het dan redden met die windmolens? Leg me dat even uit.

[Reactie gewijzigd door killergrave op 31 oktober 2025 13:42]

[-Converge-]

met veel geluk werk over 15 jaar welgeteld 1 onderzoeksreactor, daarna kunnen we beginnen met onderzoek, en daarna met de ontwikkeling van commerciele reactoren, die effectief rendabel zouden kunnen zijn.

Wat is je plan in de komende 25-30 jaar tot we die hebben? Denk je dat het aantal tesla's in je straat in die periode gelijk zal blijven?

Windmolens zijn net als zonnepanelen en kernenergie een deel van de oplossing, en we hebben het allemaal nodig. Je zelf blind staren op een futuristisch idee dat al 50 jaar stil staat is weinig productief. Onderzoek doen is goed en zelfs nodig, maar we moeten ondertussen ook wel gewoon verder.

[Vipertje]

Conventionele kernreactors die al in aanbouw hadden moeten zijn. Ik snap het punt van de ontwikkeling en ook die moeten we bouwen en geld steken in iets wat mogelijk niet levensvatbaar is. Windmolens en zonnepanelen hebben per definitie nog gas of kolen nodig omdat het gewoon nooit een 100% vervanging is.

[-Converge-]

Dat zon- en windenergie per definitie gascentrales nodig hebben als back up ben ik het niet mee eens. Dit kan opgevangen worden door vergaande interconnectie tussen europese elektriciteitsnetten en energie opslag. De schaal hiervan is absoluut een uitdaging, maar dat is europa volbouwen met kerncentrales uiteraard ook.

De reden dat conventionele kerncentrales zo weinig gebouwd worden is een gevolg van hun economische realiteit. De bouwkost is zeer hoog en de uitvoeringstermijn onzeker, wat er voor zorgt dat je nooit echt kan voorspellen hoeveel je op voorhand zal moeten leggen en wanneer je nu eindelijk gaat beginnen verdienen. Niemand wil zijn handen verbranden aan een mega project dat nooit volgens planning verloopt, niet de politiek, niet de uitbater en niet de financierders. Op dit moment zijn kerncentrales enkel populair op de debatfiches, maar van zodra ze echt gebouwd moeten worden zie je dat niemand zijn verantwoordelijkheid er voor wil nemen. De nederlandse centrales hebben nog geen vergunning en de bouwkost is al x4 gegaan. het gaat waarschijnlijk tot na 2040 duren voor er iets draaiende is en tegen dan zal de prijs zeker en vast nog hoger liggen.

Daarom bouwt men liever zonnepanelen en windenergie: minder risico, minder hoge kosten en brengen sneller op. We hebben nog wel even te gaan voor we ons moeten zorgen maken over hoe we de laatste 10% van het jaar gaan dichtrijden, tot dan is er meer dan ruimte genoeg voor uitbreiding in die markt, met of zonder subsidie.

[Vipertje]

Ik snap uw punten, maar ik zie nog steeds niet hoe we ooit een winter gaan doen zonder fossiele brandstoffen. Het is natuurlijk mooi dat we over een heel jaar gemeten ~50% hernieuwbaar zijn, maar als je kijkt naar de wintermaanden moet er verdrievoudiging (zon/wind) plaatsvinden van wat we nu hebben. Dat voelt als onrealistisch en ik zie niet hoe het buitenland dat dan ineens wel uit zon en wind kan leveren tenzij je het bruinkool uit Duitsland bedoelt, wat het probleem verplaatsen is.

https://ned.nl/nl/dataportaal/energie-productie/elektriciteit/totale-elektriciteitsproductie

[Nox]

Een verdrievoudiging van zon/pv is onhaalbaar maar een vertwintigvoudiging van kerncentrales is een eitje? Niemand wil die dingen in zijn achtertuin. Groningen ziet je al aankomen met de mededeling dat je er 16 kerncentrales wil bouwen.

[supersnathan94]

Niemand wil die dingen in zijn achtertuin

Ik heb echt veel liever een kerncentrale in mijn achtertuin dan een windmolen hoor.

De enige reden dat ik allebei niet in mijn achtertuin wil is dat ik geen achtertuin heb nu en het echt niet realistisch is, maar laten we zeggen straal van 5-10km? Lijkt mij niet zo gek. Dat is nu ook waar de dichtstbijzijnde windmolens ongeveer staan (afslag A12-A30). Zou ik echt helemaal geen problemen mee hebben.

Groningen ziet je al aankomen met de mededeling dat je er 16 kerncentrales wil bouwen.

Tsja.

Eind 2020 telde Nederland 2 606 windmolens die gebruikt werden voor de productie van elektriciteit. Hiervan stonden er 2 144 op het land (inclusief binnenwateren) en 462 op zee.

Het zijn er ondertussen in totaal iets meer, (zo'n 3200), maar ik denk ook niet dat Groningen heel blij wordt als we daar dus nog eens 6400 windmolens gaan plaatsen plus bijbehorende batterijloodsen.

Één windturbine heeft alleen ruimte nodig ten grootte van de funderingsplaat, ongeveer 2000 m2.

https://windparkhorstentelgt.nl/veelgestelde-vragen/#toggle-id-1

onderliggende afstand tussen twee windmolens is over het algemeen 5 keer de rotordiameter (150*5 = 750meter) daaruit kunnen we ophalen dat je in een gridpatroon eigenlijk gewoon een vierkant van 375x375 meter per windmolen moet hanteren. Misschien dat je in een hexagonaal patroon efficienter uitkomt dat weet ik niet, maar ik ga even hier vanuit als minimum.

375*375*6400 = 900.000.000 vierkante meters = 900 vierkante kilometer. Dat is ongeveer 40% van de gehele bebouwbare provincie waar je dan dus 0 bebouwing kunt hebben.

Ik denk dat Groningen daar net zo blij mee is als 16 kerncentrales.

[Nox]

Die molens kunnen dus ook op zee. Daar kan je groter en hoger gaan. Hoef je op land niet zoveel te plaatsen.

[supersnathan94]

Die kerncentrales ook. Veel kernreactoren hebben we nu ook op en in de zee, (nuclear subs) en daadwerkelijke SMRs heeft rusland er ook twee van ronddrijven.

offshore wind wordt alleen maar duurder en duurder.

[deadinspace]

Een verdrievoudiging van zon/pv is onhaalbaar maar een vertwintigvoudiging van kerncentrales is een eitje?

Wie heeft het over een vertwintigvoudiging van kerncentrales? Dat is je reinste stropop. Je doet nu alsof mensen alle stroomopwekking in Nederland willen vervangen door kerncentrales van het kaliber Borssele.

Borssele wekt zo'n 500MW op, goed voor 4% van de Nederlandse stroombehoefte. De huidige plannen zijn om nu twee centrales bij te bouwen van ieder ongeveer 1GW. Dat betekent dat het aandeel kernstroom in Nederland van 4% naar 20% zou gaan. Dat schept ruimte, en verkleint onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Het betekent niet dat we niet verder investeren in zon, wind, en opslag; dat moeten we natuurlijk gewoon blijven doen.

En het enige dat hier voor nodig is is twee nieuwe centrales, niet een "vertwintigvoudiging".

[Nox]

De insteek was stoppen met wind en beginnen met kerncentrales bouwen. We hebben daarbij ook nog een groeiende behoefte aan elektriciteit vanwege, de zoals voorgestelde 'verdrievoudiging van wind en pv'. Om tot hetzelfde punt te komen zal je toch echt iets van 20 borsseles moeten maken.

Tuurlijk is een paar centrales erbij bouwen geen slecht plan, die mix is goed, maar de hele discussie was een stop op wind en beginnen kerncentrales bouwen. Je hebt er dan gewoon heel veel nodig.

[deadinspace]

De insteek was stoppen met wind en beginnen met kerncentrales bouwen.

Waar is dat gezegd dan? Dat zie ik in deze hele thread niet terug namelijk.

En de onmiddelijke context van je reactie was de reactie van Vipertje, die stelt dat het in de winter op dit moment onrealistisch is geheel op zon/wind te draaien. Dat lijkt me een terecht standpunt.

Tuurlijk is een paar centrales erbij bouwen geen slecht plan, die mix is goed, ...

Fijn dat we het daar in ieder geval over eens kunnen zijn

Ik ben groot voorstander van breed inzetten.

• Een handvol nieuwe kerncentrales voor basisproductie. 20-40% lijkt me een aardige target.
• Blijven investeren in zon, wind, en opslag. Met name dat laatste gaat een bottleneck worden hoe meer we op zon/wind draaien.
• Gascentrales waar nodig om tekorten op te vangen wanneer zon/wind niet genoeg opleveren.
• Zorgen voor goede interconnecties met andere EU landen om productie/vraag goed te kunnen spreiden.
• Blijven investeren naar ander onderzoek, zoals bijvoorbeeld kernfusie. Niet alleen wij, maar in internationaal verband.

Gemiddeld komt nog zo'n 50% van alle stroom in Nederland uit fossiele brandstoffen. Gecombineerd met het fluctuerende karakter van zon/wind lijkt kernenergie me voor de middellange termijn een verstandige toevoeging.

[Reactie gewijzigd door deadinspace op 1 november 2025 15:25]

[Nox]

De algehele consensus in meerdere reacties hier was dat het kansloos is om 'dure wind op zee' te bouwen want 'onbetrouwbaar' en 'subsidieslurpend' en dergelijke argumenten, 'we moeten er mee stoppen en kerncentrales bouwen' was het devies.

Maar kerncentrales bouwen in massa's gaat niet werken. Een kerncentrale bouw je voor 50+ jaar, je moet zo ver vooruit kijken en daarbij zijn het staatsbedrijven die die dingen gaan bouwen; hoezo is een kerncentrale dan niet gesubsidieerd? Dat ding wordt volledig gebouwd met belastingcenten. Als je een ondernemer nu zou vragen gaat die het risico echt niet nemen. Het is een mooie techniek, maar het is niet de heilige graal. Een paar moderne reactoren met zekerheid van brandstof voor de komende decennia is goed, maar stoppen met wind/pv en andere vormen en de transitie bouwen op kerncentrales is een slecht plan. Ze zijn slecht regelbaar en duur en het duurt nog zeker 10 jaar voor een eerste in gebruik kan zijn in Nederland. Voor een basislast prima, maar ook wind/pv/geothermische energie en andere bronnen moeten ontwikkeld blijven worden.

[DdeM]

Als er straks 30 tesla's staan in mijn straat, kunnen ze dan allemaal tegelijk snelladen?

Waarschijnlijk niet, maar daar gaat kern energie je ook niet bij helpen, dat wordt namelijk eerder gelimiteerd door de belasting op de apparatuur

En wat als de helft van het land nou ineens electrisch gaat rijden, gaan we het dan redden met die windmolens?

Nee, maar we redden het ook niet met centrales die we pas op z'n vroegst over 15 jaar kunnen draaien. Als we dat willen zullen we naast wind- en zonneenergie moeten gaan investeren in batterijen, bijvoorbeeld door die naast de windmolens en zonneparken te zetten zodat ze de overprodictie kunnen opslaan voor momenten dat het windstil is of de zon niet schijnt (https://www.change.inc/en...eft-zonnepark-nodig-41066). Maar dan nog, zolang het netwerk zoveel belasting niet aankan schiet je er nog niets mee op.

Dus:

Zijn we echt op het goede pad dan?

Ja, voor de korte termijn, waar we actie moeten ondernemen wel en dankzij onderzoek naar fusion, waar ook Nederland aan mee doet kunnen we in de toekomst wellicht daarop overstappen.

[Zwarte_os]

Je bent hier gigantisch dramatisch aan het doen. We hebben nu duurzame opwek nodig, niemand wil die krengen op het land hebben en op zee bieden ze ook bescherming aan de lokale fauna.

Daarbij, ook met een mega fusiecentrale zal je nog steeds last hebben van netcongestie, want het stroomnet loopt niet direct door van de fusiecentrale naar jouw stopcontact. die 30 tesla's kunnen prima gaan laden door dat slim met elkaar af te stemmen. Beter nog, dat doen we nu ook al.

[t_o_c]

Zijn die windmolens wel zo duurzaam? Er gaat enorm veel staal en beton in zitten en die dingen gaan ook niet zo enorm lang mee.

Zonnepanelen op daken zijn geen slecht idee want dat is verder loze ruimte. Maar windmolens? Volgens mij is dat op grote schaal niet echt rendabel.

Ik snap niet dat er niet meer word geïnvesteerd in kernenergie. Moderne centrales kunnen erg veilig zijn en je kan op een relatief klein oppervlak enorm veel energie opwekken. De hoeveelheid afval is ook enorm klein ivm de opgewekte hoeveelheid energie.

[TimoDimo]

Naast het afval is het probleem dat kernenergie erg duur is. Veel duurder dan duurzame energie uit wind en zon.

[GugPanub]

Maar blijkbaar was het voor milieugroepen en afgeleide politieke partijen nog steeds legitiem om reeds afgebouwde kerncentrales gewoon zonder dat ze ooit open zijn gegaan te sluiten. Bepaalde partijen ter linkerzijde zijn er mee groot geworden. Met demonstraties eisen dat het in mn buurt gelegen Kalkar nooit open mocht gaan ondanks dat het reeds af was. Die centrale en de met demonstraties en gebrekkige argumentatie afdwinging van anti-kernenergiebeleid zorgt er al decennia voor dat Duitsland acht keer zo vervuilend is dan Frankrijk, en duurder is. Elke seconde. Energieopwekking is wat? Een kwart van je totale co2 uitstoot? Daarmee zijn dergelijke partijen slechter voor het milieu en de betaalbaarheid van energie voor bijvoorbeeld de onderklasse geweest dan welke partij dan ook. En hebben tegelijkertijd fossiele opwekking en Rusland een enorme boost gegeven en dat verdienmodel. Een gotspe. Waar ze nul op reflecteren, maar vervolgens wel de morele kaart op alle bovengenoemde agenda’s spelen.

Kernafval is een m3 per centrale per jaar en valt momenteel prima mee te dealen in oa Finland.

[Reactie gewijzigd door GugPanub op 31 oktober 2025 16:13]

[supersnathan94]

Kernafval is een m3 per centrale per jaar en valt momenteel prima mee te dealen in oa Finland.

in Nederland ook!

https://www.nucleairnederland.nl/en/subject/afval/

https://www.covra.nl/en/

Je kunt er zelfs een rondleiding volgen dacht ik.

[Scientific]

Als je het hebt over hoog-radioactief afval gaat het inderdaad "maar" om enkele m3 per jaar per centrale. Maar bij midden- en laag-radioactief afval gaat het om duizenden tonnen per jaar: https://www.covra.nl/app/...ef-afval-in-Nederland.pdf

En tot je de centrale op het eind van de levensduur moet afbreken... Dan zit je plotseling met nog meer afval.

[supersnathan94]

Dat is toch niks in vergelijking met de miljoenen tonnen aan uitstoot die we nu hebben? Waar we ook niks mee kunnen en wat er voor zorgt dat ons land op slot gaat?

Zelfde geldt in mindere mate voor windmolenwieken waar we nu gewoon bankjes van maken met de hoop dat we er over 40-50 jaar wel wat mee Kunnen.


Ik zeg niet dat het niks is, maar we moeten ook niet zo heel bang zijn en blijven roepen dat het heel veel is, want op andere opties is het ook echt factoren meer aan troep.

[Scientific]

Met kernafval kunnen we helemaal niets. Het is een totaal andere orde van troep, waarvan de veilige berging ook nog eens heel veel geld kost. Je kan er geen bankjes van maken…

En nogmaals: het gaat niet om een paar m3 per jaar per centrale zoals je beweerde, het gaat om honderden zoniet duizenden m3 per jaar per centrale (zie mijn eerdere link).

[supersnathan94]

Ja ik zie niet zo goed waar je dan op doelt, want wat je zei over laag en midden (LMRA) hebben we het echt nergens over:

De hoeveelheid LMRA in 2130 wordt geschat op 70 duizend m3 (Figuur 8. Door de lineaire extrapolatie heeft een tweede kerncentrale weinig invloed op de totale hoeveelheid LMRA (3% extra ontmantelingsafval).

Volgens mij maakt dat artikel eerder duidelijk dat de 750 kuub HRA grotere variabiliteit kent met extra kernenergie dan de LMRA stapel (70.000 kuub)

En dat wordt dan weer volledig teniet gedaan doordat men in die prognose nog geen rekening heeft gehouden met het feit dat over 100 jaar ongeveer 66% van dat afval niet meer radioactief is en gewoon weggegooid kan worden

Figuur 10 laat zien dat een deel van het LMRA vervalt tijdens opslag bij COVRA. Op basis van de huidige vrijgave- en vrijstellingsgrenzen zou na 100 jaar opslag ruwweg tweederde van het bestaande LMRA vervallen zijn. Het vervallen afval zou kunnen worden afgevoerd als niet-radioactief afval en hoeft dan niet de eindberging in. Vanwege de lange termijn tot aan eindberging en de ervaringen met de afvoer van vervallen radioactief afval, is met het verval van het afval geen rekening gehouden bij het opstellen van de LMRA inventaris in 2130.

[t_o_c]

Duurt omdat het actief word tegengewerkt en wind word gesubsidieerd.

Dat er nu weer een blik subsidie moet worden open getrokken voor dit project geeft aan dat het dus schijnbaar helemaal niet zo rendabel is.

Kernafval word altijd wel genoemd maar is dit nou echt een probleem? De hoeveelheid kernafval per persoon word geloof ik geschat op een paar kilo in een heel leven. Ga nu eens kijken hoeveel dat is als je naar bv co2 uitstoot gaat kijken.

[Nox]

CO2 wordt opgenomen door de aarde, mits niet te veel. Radioactief afval... niet.

[supersnathan94]

over uitstoot gesproken. met jouw username .... Daar schijnen we nogal een overschot van te hebben.

Radioactief afval... niet.

Wel.

Je snapt wel dat er niet meer radioactief materiaal wordt gemaakt, we verhogen alleen de concentratie. en tijdens het omzetten in energie neemt de massa daadwerkelijk af. Er komt dus minder uit een reactor dan er in gaat.

Terwijl we wel meer CO2 en NOx maken dan we de natuur (ook nog eens niet eens wijzelf) kunnen laten verwerken.

[Nox]

Ja natuurlijk kun je hoog radioactief afval gewoon in zee flikkeren, wordt vanzelf opgenomen door de oceaan na een verloop van 10.000 jaar... Dat is niet hoe het werkt, dat spul moet je echt lang bewaren. En dan heb je nog het middel en laag radioactief afval. Ik adviseer je eens er naar te kijken hoeveel het is.

Tuurlijk kunnen we de bestaande berg hergebruiken als het nog niet in een grot ligt en volgestort met beton is, maar die berg gaat niet lang genoeg mee als we massaal zouden overstappen naar kernenergie. Maar het middel en laag radioactieve afval gaat wel toenemen. Denk aan regelstaven e.d.

[supersnathan94]

Afval is een onzin argument. Een beetje radioactief afval ter grootte van een Apple is peanuts vergeleken met de miljoenen tonnen CO2 en andere meuk die we nu de lucht in duwen en de gigantische berg aan PFAS van zonnepanelen plus fiberglass van windmolens. Nee een ton radioactief materiaal klinkt matig, maar is echt helemaal niet zo heftig.

We hebben al enkele tonnen staan in Nederland want het is niet zo dat we geen reactoren hebben draaien ofzo.

[TimoDimo]

Kernafval is radioactief en dus schadelijk. Ik ben geen expert, maar het is verder best complex, want het ene kernafval is het andere niet. In principe kan kernafval worden opgewerkt zodat het weer kan worden gebruikt in een reactor. De halfwaardetijd daalt dan ook. Maar dat is kostbaar en moeilijker en daar wordt kernenergie dus nog duurder van.

Ook met de beste recyclemethoden zal kernafval tientallen zo niet honderden jaren gevaarlijk blijven, wat wel enigszins te overzien is. Maar zonder dit soort methoden blijft kernafval tot een miljoen jaar radioactief. Dan kan het wel de grootte van een appel hebben, maar als het zo lang straling blijft geven wordt het risico op eventuele problemen heel groot voor het leven op aarde over zo'n lange tijd. Zeker als we over langere periode niks beters vinden.

Voor zover ik het begrijp zijn we niet van plan om in ons land de modernste reactor neer te zetten. Misschien weet iemand anders er meer van: wat voor reactor zou er waarschijnlijk komen als we er een gaan bouwen in Nederland, en over welke termijn blijft het afval radioactief?

[supersnathan94]

maar als het zo lang straling blijft geven wordt het risico op eventuele problemen heel groot voor het leven op aarde over zo'n lange tijd

Dat valt echt wel mee hoor. Tsjernobyl en pripyat tonen aan dat het het voor de natuur helemaal niet zo'n probleem is.

Voor zover ik het begrijp zijn we niet van plan om in ons land de modernste reactor neer te zetten. Misschien weet iemand anders er meer van: wat voor reactor zou er waarschijnlijk komen als we er een gaan bouwen in Nederland, en over welke termijn blijft het afval radioactief?

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-energie/kernenergie#:~:text=Plan%20kabinet:%204%20nieuwe%20kerncentrales,de%20bouw%20van%20deze%20centrales.

Borssele blijft in ieder geval langer open

Daarnaast worden er plannen gemaakt voor 4 nieuwe generatie III+ reactoren. Twee daarvan zijn al in een consultatiefase aanbeland. Generatie III+ is daarbij een beetje misleidend want dat is eigenlijk dus generatie 4.

Ze willen volgens mij vooral aan de gang met het ontwikkelen van SMR's

https://www.overkernenergie.nl/plannen-rond-kernenergie/smrs-kleine-modulaire-reactoren

Maar dit gaan dus waarschijnlijk Molten Salt Reactors worden. Dat is wel handig, want daar zijn bestaande ontwerpen van die al draaien of gedraaid hebben ergens in de wereld. Dus dat maakt het vergunningstraject een stukje makkelijker.

[TimoDimo]

Over die SMR's hoor ik alleen maar veelbelovende verhalen maar er is er nog geen enkele draaiend.

Ik vraag me dus nog af hoe het met de radioactiviteit van het afval zit met die III+ reactoren.

[supersnathan94]

in China is er eentje Wikipedia: HTR-PM en Rusland heeft er ook twee op een boot: Wikipedia: Akademik Lomonosov

As of 2025, there were 127 modular reactor designs, with seven designs operating or under construction, 51 in the pre-licensing or licensing process, and 85 designers in discussions with potential site owners.

We gaan het zien. Het is dit decennium in ieder geval een hot topic.

[whiner]

wat ik ook knap vind is dat wanneer de zon flink schijnt het net overbelast raakt. Maar we kunnen wel andere energie bronnen toevoegen in hetzelfde netwerk. Waar zit dat verschil in, het lijkt mij dat het overschot van een windmolen park veel groter is.

[-Converge-]

PV-panelen zitten op het laagspanningsnet (toch die op je dak), waar overbelasting een probleem is. Windmolens zitten op het hoogspanningsnet, waar geen problemen zijn.

[supersnathan94]

Tennet is het daar niet mee eens:

Er is extra capaciteit nodig in het hoogspanningsnet in Nederland. Wij investeren fors in de verbouwing en uitbreiding van het netwerk. Want de energietransitie is in volle gang.

Er komen steeds meer zonneparken en windturbines die elektriciteit opwekken. En er komen ook meer datacenters en warmtepompen die juist elektriciteit nodig hebben. Deze snelle ontwikkelingen leiden tot congesties op het elektriciteitsnet.

https://www.tennet.eu/nl/netcongestie

[Evertt]

Nog niet te spreken over de vervoer tijdens de opbouw en tijdens onderhoud.

En er is ook geen onderzoek naar het geluid/ trillingen of de luchtstroom voor en na de windmolens.

[Pinkys Brain]

Netcongestie is een politiek probleem, geen technisch probleem.

Alle congestie zit per definitie bij pieken, en die pieken zijn altijd om dezelfde tijd van de dag. Wat kan je doen om die pieken af te vlakken? Juist ja. En dat kan nu, zonder ook maar een extra hoogspanningsmast, kabel in de grond of transformatorhuisje.

[Nox]

Dat is niet hoe het werkt. Of ga jij 's nachts om 1 uur je nest uit om te werken? Mensen zitten graag aan een dag-nachtritme vast gekoppeld aan daglicht.

[supersnathan94]

Of ga jij 's nachts om 1 uur je nest uit om te werken

De tarieven zijn 's nachts hoger dan overdag. Huidige dal tarieven zijn vaak ook hoger dan de normaaltarieven.

[Nox]

Niet helemaal, midden op de dag maar smorgens en savonds niet. Het is stuivertje wisselen maar de 2 pieken en dalen zijn vaak om 2-4 uur snachts en tussen 11-14 uur overdag voor de goedkoopste energie. De oneven weken pak jij de nacht? Dit is gewoon gekoppeld aan het dag en nachtritme van de meeste mensen.

[supersnathan94]

Dit is gewoon gekoppeld aan het dag en nachtritme van de meeste mensen.

Vooral aan zonne-energie overdag.

[Nox]

Want die zon scheen de afgelopen dagen zo rijkelijk om 3 uur 's nachts. Desondanks blijf je hetzelfde patroon zien qua kosten per MWh. Ja het heeft invloed maar dezelfde lage prijs zie je ook 's nachts terug. Puur vraag en aanbod.

[supersnathan94]

Redeneer even mee verder. Uiteraard scheen de zon vannacht niet.

De stroomprijzen zijn in Nederland vooral gebaseerd op aanbod van zon en wind. Daarom was de kale prijs vannacht 1-5 cent vanwege redelijke wind en komende nacht 5-7.

In de zomer staat overdag de hele bende uit doordat er teveel zonne-energie is waar we van moeten. en in de winter kunnen we het niet aanslepen en waait het niet hard genoeg.

En dan wil je alleen maar meer oncontroleerbare energiebronnen toe gaan voegen?

Dat kan tot op bepaalde hoogte. Daarna wordt het extreem veel duurder.

[Pinkys Brain]

Maar op een huis van tegenwoordig gemiddeld 5 ton is zeg 7000 Euro voor 20 kWh thuisbatterij en islanding inverter niks als het alternatief een half jaar oplever vertraging is.

Er moet alleen een manier zijn voor de netbeheerder om 100% zeker te zijn dat het technisch onmogelijk is dat de aansluiting tijdens piekuren het netwerk belast. Daarvoor zijn nieuwe contracten en regels nodig, en een minieme aanpassing aan de slimme meter firmware.

Dit kan nu meteen, maar Tennet&co hebben liever de "echte" oplossing met meer distributie en de politiek luistert daar alleen maar naar.

PS. opslag bij de consument is duur, maar kan congestie op laagspanning distributie verhelpen, opslag bij hoog/middenspanning niet.

[Nox]

Die opslag van consumenten is ook niet de gewenste oplossing altijd, als iedereen gaat handelen op de energiemarkt met batterijen heb je binnen no-time een berg ellende.

https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2537135-opkomst-thuisbatterij-kan-problemen-op-stroomnet-verergeren

Het aansturen van die dingen moet vanuit de netbeheerder gebeuren die het net bewaakt en weet wanneer er waar extra energie nodig is. De energieprijzen zijn landelijk en per uur vastgesteld of per kwartier. Als iedere thuisaccu straks om klokslag 18:00 begint met leveren en er zijn er veel straks dan is dezelfde bult ellende. Opslag op wijkniveau door netbeheerder lijkt de betere oplossing te zijn.

[Pinkys Brain]

De landelijke markt is gecreëerd door regels door politiek, dus dan zijn we weer terug bij het feit dat het een politiek probleem is. Nou is het technisch moeilijk achteraf op te lossen, omdat er niet goed is nagedacht over hoe de aansturing moet, zelfs als de regels worden aangepast. Maar ik denk niet onmogelijk.

Laat het teruglever tarief afhangen van het lokale spanningsniveau. Tot +5% volle hap en dan lineair naar nul van 5-10%, dan kan de netbeheerder met transformator taps (of statcoms) de teruglevering aansturen. Tibber&co kunnen hun systemen hier waarschijnlijk met firmware aanpassingen wel op aanpassen.

Technisch gezien kan het bestaande net op elk niveau, hoog/midden/laagspanning zo'n beetje 2x zoveel stroom aan door batterijen. Doordat dit veel en veel sneller kan, kan dit goedkoper dan verzwaring.

[Nox]

Ja, aansturing van de accu via het net zou top zijn. Echter weet ik niet of het zo goed is dat bij huishoudens te doen. Je bent geen eigenaar van de accu's en als er ergens een zwik van die dingen offline gaan... beter is om het op wijkniveau te doen. Dan weet een energiemaatschappij ook hoe lang en hoeveel ze moeten compenseren. Of je moet al die thuisaccu's gaan beheren en uitlezen. Zit je straks weer met wijken vol van die dingen (want inkoopactie) of dat er juist geen batterijen zijn (huurhuizen, buurt met lage inkomens). Of mensen die pissig worden omdat hun accu niet teruglevert omdat de grote boze roverheid heeft bepaalt dat het niet mag.

[Pinkys Brain]

Batterijen op hogere niveaus lossen laagspanningscongestie niet op, en er gaat veel meer tijd inzitten. Er is geen vergunning nodig voor een thuisbatterij, plek zoeken en vergunningen aanvragen voor bij een transformatorhuisje gaat niet zo snel. De massa productie voor thuisbatterijen is ook al op gang, een systeem speciaal ontworpen voor bij transformatorhuisjes is er nog niet.

Tijd is na goede politiek hetgeen wat we het meest te kort komen en juist daar kunnen thuisbatterijen bij helpen. In plaats daarvan moeten me 10 jaar wachten terwijl Tennet&co voor biljoenen aan distributie aanleggen ... dat is jammer.

[Reactie gewijzigd door Pinkys Brain op 3 november 2025 17:22]

[Nox]

Vergunningen om te bouwen vanwege stikstof zijn de reinste onzin, daar moet ook eens korte metten mee gemaakt worden. De distributie van tennet ga je toch wel nodig hebben. Warmtepompen, snelladers, 3x35A voor iedere woning met ev, meer inductieplaten enz. is toch wel een ding.

[Pinkys Brain]

Met genoeg batterijen kan elk deel van het net ongeveer 2x zoveel aan, dan is de verzwaring gewoonweg niet nodig. De kosten lopen zo hoog op dat zelfs thuisbatterijen ineens goedkoop lijken ...

PS. zelfs zonder thuisbatterij heeft praktisch niemand 3x35A nodig. Misschien als je kast van een huis, die door monumenten status niet goed geïsoleerd kan worden, met inwonende kinderen en 3 EVs

[Reactie gewijzigd door Pinkys Brain op 4 november 2025 16:05]

[Nox]

Nouja, als je straks 100kWh in je EV kan pompen ben je toch een kleine 10 uur bezig die van leeg naar vol te laden. En straks natuurlijk de 17 of 22 kW thuisladers. Als je dan ergens een inductieplaat op boost zet om aardappels te koken is het al weer uit met de pret. Natuurlijk is balanceren een ding, maar al die regeltechniek komt niet zomaar aanwaaien. En dan nog warmtepompen die een legionellacyclus willen doen in het buffervat van 300L. Ik noem geen hele gekke dingen die een redelijke tijd toch best wat vermogen vragen. De lampjes gaan het verschil niet maken, maar energie om te rijden en te verwarmen hebben serieuze vermogens.

[Pinkys Brain]

Als je vaak een rondrit maakt naar Duitsland, dan een nachtje slaapt en het weer wil doen ... ja, dan hoor je bij die paar mensen die het nodig hebben. Hij hoeft niet in een nacht van leeg naar vol, hij moet vervangen wat er in een dag is verbruikt. In de toekomst zijn er dan ook 500 kW+ snel laders langs elke snelweg voor als je het echt nodig hebt.

Wallbox balanceren met P1 kost 200 Euro. Voor legionella cyclus, neem een warmtepompboiler, die doen het op hun dode gemak. Met een slecht geïsoleerd huis neem een grote warmtepomp en lage temperatuurverwarming (vloerverwarming is natuurlijk het mooist, maar convectoren werken ook) zodat resistief bijverwarmen nooit nodig is. Als je het perse wil kan je zelfs in een normaal huishouden 3x35A nodig hebben, maar daar moet je het dan wel naar maken.

[Robbaman]

Ehh.. volgens mij bouwen ze over heel de wereld windmolens. Fusion is leuk, maar totdat dat daadwerkelijk stroom op het net zet zijn we minstens 15 jaar verder als je heel optimistisch bent en tot die tijd willen we ook stroom.

Bovendien geldt voor windmolens dat je behoorlijk snel je geld gaat terugverdienen. Offshore is dat effect minder, maar in principe geld dat voor een park geen 20 jaar geld voorschieten nodig is.

Kortom, ik denk dat we (voorlopig) EN windmolens EN zonnenergie EN kernenergie nodig gaan hebben, niet OF OF OF

[supersnathan94]

Eens dat het en en is, maar het probleem wat veelal door de politiek wordt geschetst (groenlinks bv) is dat het of of is. Zij willen in wind investeren omdat nucleair te lang duurt dus doen we het helemaal maar niet. Als groene partij notabene.

[Loy]

Wie is 'wij'? Europa? Nederland?

In NL: https://thorizon.com/

In de rest van Europa: https://renfusion.eu/, https://www.proximafusion.com/, https://www.tokamakenergy.co.uk/ Allemaal nog onderzoek.

Windmolens en zonnepanelen kun je nu neerzetten. Die over 25 vervangen door een SMR of fusiecentrale: prima! Maar niet wachten met die plaatsen omdat er ooit wat beters komt. Koop je ook nu geen smartphone omdat er volgend jaar een betere uitkomt?

[Hakker]

Fusie reactoren zijn nog verre toekomst. Testen zijn werkelijk niet langen dan een halve seconde nog op dit moment.

Het bouwen van een reactor gaat 20 tot 30 jaar kosten en je kan ze niet bouwen met experimentele versies. Je mag blij zijn als je uberhaupt de eerste fusie reactoren mee mag maken in je leven zo'n toekomst muziek is het nog.

Thuis kan je je Tesla zowieso niet snelladen dat ondersteund de thuislader niet eens 22kw bij een 3 fase aansluiting is de max. Als de helft van het land electrisch gaat rijden redden we het niet zelfs niet met de parken het is niet eens een nieuw probleem maar was al bekend voor ze zo leuk met het idiote idee kwamen dat er vanaf 2030 enkel elektrische auto's verkocht mogen gaan worden. Het Nederlandse net kan het niet eens aan. Nu al niet En dat gaat echt niet in 4 jaar opgelost worden.

Daarnaast is het niet een 1 of ander maar zal alles nodig zijn wat ze verzinnen.

[Nox]

Ik stel voor dat jij dan nu je laat afsluiten van het net en zodra de eerste fusiereactor operationeel is in europa weer je laat aansluiten.

Tuurlijk doe je dit niet, maar dat is wel wat je voorstelt wat we doen. We hebben op korte termijn (enkele jaren) meer/schone energie nodig. Als de fusiereactor al operationeel kan zijn over 15 jaar is het ook maar de vraag of die goedkope energie gaat leveren. Dat ding heeft onderhoud, ontwerp, onderzoek en afschrijving. Kan de brandstof vrijwel gratis zijn, de rest is het niet. De eerste zal echt peperdure energie opleveren in de beginjaren.

En die reactor in Frankrijk wordt o.a. door Nederlanders ontwikkeld. Heel Europa/wereld kan straks gebruik maken hiervan.

Oh, en windenergie is net zo duur als stroom gemaakt in een gascentrale door de gestegen gasprijzen. Wil je overgeleverd zijn aan Qatar en de VS om het licht aan te kunnen doen thuis? Doe mij dan maar een briesje op zee.

Snelladers komen niet in je straat dus die vraag ga ik niet beantwoorden.

[Pinkys Brain]

Fusie is verre toekomst muziek, alle next gen reactoren ook. Met EPR2/AP1000/BWRX-300 misschien in 2040 electriciteit, eerder 2045 zelfs als alles goed gaat ... ze proberen allemaal het productie proces een beetje op gang te krijgen, maar het gaat wel even duren voordat je niet ver ver achter in de rij aan moet sluiten.

[Reactie gewijzigd door Pinkys Brain op 31 oktober 2025 13:43]

[killergrave]

2040 is oke. Als we maar zelf ook iets ontwikkelen. Voor je het weet is het al 2040. Tijd vliegt.

[koeninho]

En in de tussentijd wil jij dus niks doen? En hoe gaan we dan aan de groeiende vraag aan elektriciteit voorzien?

[whiner]

Geen datacenters van multinationals in groningen bouwen misschien?

[Nox]

En hoe gaan we dan zorgen dat we minder afhankelijk worden van gas om huizen te verwarmen, energie op te wekken en groenten kweken in de glastuinbouw? Een paar datacenters niet bouwen is niet de oplossing.

[killergrave]

Niet met windmolens.

[MiesvanderLippe]

Tegen die tijd heb je een zonnepark al een keer of drie terugverdiend. Verder is nog maar te zien of kernfusie goedkoper gaat zijn, zeker de eerste decennia.

[Nox]

PV energie is vooral wanneer de zon schijnt en je eigenlijk weinig energie nodig hebt.

Wind op zee doet in het donker en in de winter nog energie opleveren, terwijl een zonnepark best een dag of 4-5-6 achtereen amper energie kan opleveren. Dan biedt wind een prima aanvulling op zonneparken.

[La1974]

De problemen waar we nu mee zitten zijn ontstaan omdat we deze vraagstukken al tientallen jaren voor ons uit schuiven.

25 jaar geleden zullen ze ook wel gedacht hebben dat nu door innovatie alle vraagstukken zouden zijn opgelost.

Niet dus.

[Pinkys Brain]

Maar als je speculatief gaat ontwikkelen dan is helemaal niet duidelijk dat kern energie een goed idee is. Een doorbraak in electrolyser kosten en waterstof opslag en alles ziet er ineens anders uit.

[Jorah_Newstone]

Dit soort projecten duren tientallen jaren, en is nog in de vroege fase, als alles goed gaat heb je met geluk in 2050 pas zo'n centrale. Voor de lange termijn vissie is dit slim, maar niet op de korte termijn vissie waarbij het bouwen van windmolens een stuk sneller geregeld kan zijn.

[kabelmannetje]

Fusion! De techniek die al 50 jaar "binnenkort" komt!

[denkster]

Kernenergie: niet nodig, niet slim en niet te betalen

Helder, duidelijk beargumenteerd en gedocumenteerd artikel van De Correspondent

https://archive.ph/UuFJI

https://decorrespondent.nl/15355/kernenergie-niet-nodig-niet-slim-en-niet-te-betalen/26c57cde-8770-0d99-2be8-0cd8672f5da9

[supersnathan94]

Ik wil wel even een hele belangrijke kanttekening plaatsen bij de conclusie dat "nucleaire energie alleen maar duurder wordt"

Hiervoor wordt namelijk de volgende grafiek gebruikt: https://flo.uri.sh/visualisation/18139251/embed?auto=1

Ik ga nog even kijken of ik de brondata erbij kan vinden om een nieuwe grafiek te maken, maar als je dus kijkt naar de data vanaf 1985 lijkt het significant goedkoper te worden, maar lijkt de trend omhoog doordat we er voor gewoon een aantal installaties hebben gemaakt die goedkoper waren. Laat je die data weg dan is de trend namelijk neerwaarts. leg je hand maar eens op de eerste 20 jaar, dan zie je daarna een driehoek naar beneden met een trend van ~9000 naar ~3000. uitschietertje daargelaten is dat natuurlijk een compleet ander beeld.

Ik heb de data kunnen extraheren uit de HTML en deze even in een sheet geyeet: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1KeFAhBlTxF7ZxWpcY91P61kbvyrDPmLNiRNeiF5sOMw/edit?usp=sharing

Met een normale lineaire trendline zie je duidelijk dat de trend neerwaarts is. Om heel eerlijk te zijn zie je dat ook wel zonder de lijn.

edit:
sheet even op privé account gezet haha

[Reactie gewijzigd door supersnathan94 op 1 november 2025 13:25]

[Azenomei]

Lees: bedrijven zien dit op geen enkele manier rendabel te krijgen, behalve met subsidie.

De energie transitie en de noodzaak zijn geen hoax. De technologie is dat wel. We moeten echt naar kernenergie gaan kijken.

[-Converge-]

Ik denk dat het met kernenergie nog veel erger gesteld is qua subsidiering dan windenergie.

Nederland had 15mj € voorzien voor 4 centrales, intussen is gebleken dat het 20-30mj € wordt voor slechts 2 centrales. De regering betaalt dit zelf, dus dat is 100% subsidie, en dan moet er nog naar de uiteindelijke energieprijs gekeken worden. In UK bvb heeft EDF de financiering gedaan en die krijgen volgens hun contract minimaal 145 €/MWh voor de geleverde stroom voor 35 jaar. Dus elke dag dat de marktprijs voor energie lager ligt dan 145 €/MWh (85 €/MWh gemiddeld in 2024) betaalt de belastingbetaler het verschil bij. De bouwkost is daar overigens tot ongeveer 50mlj € gestegen volgens de laatste berichten.

Nisk mis met kernenergie an sich, maar ik denk niet dat je het een goedkopere of subsidievrije oplossing kan noemen.

[Azenomei]

Wellicht is het rendabeler om onderzoek te doen in het kosten efficiënter te bouwen van kerncentrales. Voor windmolens heb je ook mega beton constructies nodig (de voet onder de grond is vrij groot) en windmolens worden ook steeds duurder om te bouwen, terwijl de levensduur niet spectaculair is.

[-Converge-]

De LCOE (levelized cost of energy, kostprijs per kWh over de gehele levensduur dus) voor windenergie is al jaren dalende. Bij off-shore wind is er een stagnering de afgelopen jaren, maar de afgelopen 15 jaar is de prijs nog steeds meer dan gehalveerd. Kernenergie is de laatste 50+ jaar enkel duurder geworden. Het probleem is hier dat er geen leercurve effect optreed, wat er voor zou moeten zorgen dat, hoe meer je er bouwt, hoe beter je er in wordt en hoe lager de prijs. Reden hiervoor is dat door dit zeer complexe en lange projecten zijn, die pas na vele jaren geld opleveren. Een grote windmolen levert elektriciteit na enkele maanden bouw, en dan begin je je geld terug te verdienen. Kerncentrales zijn daarentegen enorme bouwprojecten die vele jaren in beslag nemen, waardoor de kapitaalkost zeer hoog is. En door de strenge veiligheidseisen kan het snel gebeuren dat dit project vertraging oploopt, waardoor je meer interest moet afbetalen op de geleende som, en je ook nog eens minder snel kan beginnen terugverdienen. was vroeger al zo, en is door verhoogde veiligheidseisen enkel erger geworden.

Vreemd genoeg is kernenergie een identitair dingetje geworden, of je voor of tegen bent wordt blijkbaar bepaalt door je politieke voorkeur. Maar de industrie kent de pro's en con's hier rond vrij goed, gaat al jaren zo en lijkt niet enorm veel te veranderen. Wilt nog niet zeggen dat het allemaal de schop op mag, maar je moet je wel bewust zijn van waar het effectief om gaat, anders komen we helemaal nergens.

[supersnathan94]

Wind en zonneenergie gaat echter steeds meer kosten doordat de stabiliteit ervan zorgt voor hoger wordende systeemkosten. Uiteindelijk betalen wij zelf voor opslag en netverzwaring die noodzakelijk is om zowel piek aanbod als piek vraag op te vangen.

Dus we zullen gewoon beide moeten gaan doen.

[Azenomei]

Wat ik wel weet over de opbrengsten van vooral windenergie is dat zodra de hint van individuele stroomprijzen loskoppelen van "de middenmoot" (vooral kool, gas en biomassa) valt, iedereen (lees de vattenfallen en andere energiemaatschappijen) in paniek stopt met investeren in windmolens. Waarom is dat? Waarom werkt het alleen met subsidie? En hoeveel hebben we er dan nodig? Als het allemaal zo rendabel is, waarom staan er overal in alle polders bergen van die dingen, maar is de stroomprijs nog steeds relatief hoog? Zon en wind is zogenaamd het antwoord, maar de cijfers en investeringen laten dat niet zien.

[supersnathan94]

De regering betaalt dit zelf, dus dat is 100% subsidie

Nouja, de vraag is dan wel weer voor welk deel de regering dan ook eigenaar is, want als ze ook eigenaar is, dan lopen de inkomsten ook weer terug.

Dan is het niet per se een goede investering monetair gezien, maar ook niet een subsidie waarmee iemand anders er met de winst vandoor gaat.

Stellen dat zelf iets bekostigen 100% subsidie is vind ik niet helemaal terecht, maar misschien is het hier wel het geval dat weet ik niet.

[Voltex]

Kernenergie vraagt minstens evenveel subsidie. Windmolens zijn waarschijnlijk eerder rendabel.

[Azenomei]

Op welke cijfers baseer je dat?

[GurbieV]

Demissionair kabinet werkt aan bedrijf voor bouw kerncentrales

[GoT.Typhoon]

Meer focus op Thorium, dat is het beste. :)

[-Converge-]

Thoriumcentrales zitten momenteel nog heel erg in de experimentele fase, commerciele toepassing ervan is nog niet in de praktijk bewezen. Zou er niet op hopen dat er in europa een rendabele thoriumreactor draait voor 2045.

[Danny the dog]

Ik vraag me oprecht af hoe nuttig grootschalige, lokale opwekking bruikbaar is in Nederland. Ons stroomnet kan het transport van veel energie niet aan. Hoe gaan we die bult energie dan vanuit 1 plek distribueren? Aanpassing / uitbreiding van het net duurt in de meeste regio's nog 10 jaar of langer. Is decentrale opwek en distributie niet de betere oplossing? Wek de energie op waar je hem nodig hebt....

Alternatief voorbeeld is Duitsland waar 'een kabel' getrokken wordt van Noord naar Zuid. Noord waar de opwek plaatsvindt (kust) en Zuid waar de industrie zich concentreert.

[Naafkap]

Het transport in het hoogspanningsnet is niet zo’n probleem. De grootste opgave van verzwaring ligt in het laagspanningnet. Die windparken kunnen gewoon worden aangesloten op het hoogspanningsnet.

[supersnathan94]

Waarom is Tennet dan de komende jaren tientallen miljarden aan het uitgeven aan het verzwaren van het hoogspanningsnet om onder andere extra offshore windmolens aan te kunnen sluiten? Het Hoogspanningsnet heeft het ook zwaar.

[bugcyber]

Misschien kunnen ze een connectie leggen naar het Prinses Elisabetheiland Link2 Link3

Buiten België zou dit zou initieel ook verbonden worden met andere landen zoals Engeland, Denemarken en Noorwegen. Nederland kan er ook nog wel bij...

[GurbieV]

Je wilt ook niet weten hoe lang dat in Duitsland geduurt heeft en hoeveel moeite dat kost. Elke gemeente wil een graantje meepikken van die kabel.

Overigens: decentrale opwek is een goed idee, maar "niemand" wil een windmolen in de buurt of zonnepaneelvelden. Dus dan maar op zee, met alle risico's van dien.

[Danny the dog]

Beide terechte comments.

Het transport in het hoogspanningsnet is niet zo’n probleem. De grootste opgave van verzwaring ligt in het laagspanningnet. Die windparken kunnen gewoon worden aangesloten op het hoogspanningsnet.

Het laagspanningsnet is inderdaad niet het hoogspanningsnet. Eventjes niet aan gedacht

Je wilt ook niet weten hoe lang dat in Duitsland geduurt heeft en hoeveel moeite dat kost. Elke gemeente wil een graantje meepikken van die kabel.

Overigens: decentrale opwek is een goed idee, maar "niemand" wil een windmolen in de buurt of zonnepaneelvelden. Dus dan maar op zee, met alle risico's van dien.

Geloof ik meteen. En 'walgelijk' hoe iedereen altijd probeert iets te verdienen aan iets dat voor het grotere belang is. Begrijpelijk dat 'niemand' een windmolen in zijn/haar tuin wilt (het NIMBY principe), maar er zijn natuurlijk ook decentrale locaties, buiten de gebouwde omgeving.

Wat trouwens ook speelt is dat met het wisselvalige beleid in NL, weinig investeerders een stabiel klimaat zien voor grote projecten. Kijk naar Shell, BP en andere global players die simpelweg de stekker uit projecten trekken.

[LongTimeAgo]

Én zonnepanelen onaantrekkelijk maken bij de bevolking, maar ondertussen hele velden met vruchtbare/dure grond volstampen met panelen.
Én niet genoeg willen betalen voor windmolen parken op zee (alhoewel het nog maar de vraag is hoe rendabel deze zijn door het enorm intensieve onderhoudsschema wat windmolens op zee benodigd hebben).
Én niet de plannen willen uitvoeren voor een mooie zuinige nucleaire energie centrale.

Waar is de overheid in hemelsnaam mee bezig...

[StephanVierkant]

1. We hebben echt heel veel zonnepanelen in NL. Omdat de zon niet altijd schijnt, moet je wel een goede mix hebben. En panelen zijn nog steeds interessant, zeker i.c.m. een warmtepomp, electrische auto en/of thuisbatterij. Dat laatste was een paar jaar geleden volstrekt debiel vanwege saldering, nu wordt het al steeds interessanter.
2. Dat deze aanbesteding stopt, betekent niet dat er niet alsnog een subsidie komt. De eerste parken waren zwaar gesubsidieerd, daarna een tijdje niet (want niet nodig) en nu is weer nodig.
3. Waar staat dat ze die plannen niet willen uitvoeren? Als jij een kerncentrale wil bouwen dat kan gewoon, maar het is niet dat als je er nu eentje bestelt hij morgen door DHL voor de deur wordt gezet. Zie ook https://www.overkernenergie.nl/plannen-rond-kernenergie/smrs-kleine-modulaire-reactoren

[LongTimeAgo]

1. Nu nog niet. Vanaf 2027 wel: https://vastgoedactueel.nl/veh-luidt-noodklok-eigenaren-zonnepanelen-staan-straks-voor-kostenmuur/
2. Maar als er dus subsidie moét komen na initiële installatie, betekend dit in feite dat het al bij voorbaat niet rendabel is. Anders zouden er genoeg bedrijven staan te springen om deze te bouwen zolang de overheid genoeg betaald, toch?
   Dat is een slecht teken.
3. Ok, ik was wellicht wat te voorbarig met dat punt. Bij Frankrijk (koploper in kerncentrales) heeft het ook 12 jaar langer geduurt dan voorheen gedacht: https://nos.nl/artikel/2549265-frankrijk-start-nieuwe-mega-kernreactor-op-voor-het-eerst-in-25-jaar, wil niet zeggen dat er weinig aandacht of schot in de zaak zit over de Nederlandse kerncentrales. https://www.overkernenergie.nl/actueel/nieuws/2025/05/16/volgende-stap-bouw-nieuwe-kerncentrales-onderzoeksplan-locaties-bekend-en-studies-in-borssele-afgerond
   Maar misschien overschat ik de snelheid waarop zoiets geregeld kan worden.

[StephanVierkant]

1. Over de VEH: die zijn natuurlijk aan het lobby'en en kiezen daarom voor het scenario dat je wilt terugleveren met vaste tarieven. Dat is natuurlijk niet houdbaar: je kunt niet verwachten dat bedrijven gaan betalen voor jouw stroom als de marktprijs negatief is. Dan moet je dus je panelen gaan uitzetten.
2. Wel even het hele bericht lezen voordat je weer boos gaat typen dat onze overheid niet deugt hè?

Zo wil de overheid vanaf volgend jaar toch weer subsidie verlenen aan windmolenparken. (..) De overheid wil de aanbesteding voor Nederwiek I-A volgend jaar opnieuw openen en hoopt dat bedrijven zich dan wél aanmelden.

Deze aanbesteding is mislukt, maar volgend jaar komt er dus een nieuwe kans met nieuwe voorwaarden.

[LongTimeAgo]

1. Het probleem is niet dat de "grootopwekkers" zometeen panelen moeten gaan uitzetten. Immers, er is vaker gemeld dat je panelen moet nemen naar jaar (of toekomstig) verbruik. Niet dat je panelen neemt om je halve wijk mee te voorzien van stroom terwijl je buren wellicht 5 paneeltjes nemen om hun verbruik wat te laten afnemen.
   En het probleem zit hem dan ook in dat laatste: De mensen die géén mogelijkheid hadden om een paar zonnepaneeltjes te kopen, worden nu niet geholpen én voor hen heeft het zometeen geen zin meer om ze überhaupt aan te schaffen. Terwijl het de meest ideale (en minimale) opwekker is om op zoveel mogelijk daken een paar panelen nog te gooien.
   We doen het niet slecht in Nederland, beste van Europa zelfs? Maar als men zometeen 'gestraft' wordt om de panelen te hebben aangeschaft, waar zijn we dan in hemelsnaam mee bezig?
2. Ik heb het hele bericht gelezen. Subsidie staat los van de aanbesteding. Of was je dit even vergeten?
   Als een bedrijf de initiële installatie kan bekostigen (en er iets op kan verdienen), om vervolgens te weinig jaarlijkse winst te maken op de energie verkoop van die windmolens, dan stapt er dus niemand op af. Als de jaarlijkse kosten van zo'n windmolenpark gesubsidieerd worden, dan blijkbaar wel. Daar zit de crux.

[controvi]

op je punt 3 wil ik nog wel een kantekening zetten.
Een kerncentrale bouw je niet even zo maar, maar voor je de vergunning krijgt om er een te bouwen ben je waarschijnlijk al 4 kabinetten verder.

De bangmakerij over nucleair is zo verschrikkelijk verlammend voor die tak van de energie markt, dat het bouwen ervan, zelfs de modulaire varianten zoals die in nucleaire onderzeers zitten, is een totale no-go.
Terwijl dit een mega stap in de richting van CO2 verlaging zit. Er zit immers geen CO2 uitstoot aan Nucleair vast.

Maar zolang de maatschappij bang is, er eindeloze procedures zijn, en het CO2 slot niet van de bouw afgaat, gaat er nooit een centrale bij komen in NL

[GurbieV]

Je hebt het nieuws gemist? Demissionair kabinet werkt aan bedrijf voor bouw kerncentrales

Ze zijn bezig om minimaal 2 en mogelijk 4 nucleaire centrales te bouwen. Geen enkel bedrijf wil dit financieren, dus doet de overheid dit zelf. Projectie: hij staat er midden jaren dertig. Vertraging: waarschijnlijk.

Daarnaast: nucleaire energie is duurder dan windenergie en je bent (weer) afhankelijk van grondstoffen uit derde landen.

Dus dat jij het niet begrijpt, wil niet zeggen dat de overheid onverstandig bezig is.

[Reactie gewijzigd door GurbieV op 31 oktober 2025 13:34]

[Warpozio]

Je bedoelt dat plan uit Kabinet-Rutte IV, waar nog steeds geen steen voor gelegd is?
De lessen van de recente Europese kerncentrales leren dat er tussen start bouw en oplevering gemiddeld 15 jaar liggen.

[LongTimeAgo]

Die heb ik wel gemist inderdaad. Bedankt!
Toch nog nieuws.

Maar in hetzelfde bericht staat dus ook meteen het probleem "het nieuwe kabinet beslist".
Uh oh...

[Caayn]

Het boerenweiland waar het zonnepark vlak naast mijn woning op is geplaatst is al vele decennia nog nooit zo levendig geweest als nu. Onder de zonnepanelen groeit en leeft meer dan een paar jaar terug. Het gemiddelde weiland is dood, hoogstens groen van kleur door het strak gemaaide gras of gewassen.

Dat iets de kleur groen heeft betekent niet dat het ook bijdraagt aan het lokale mileu

[Reactie gewijzigd door Caayn op 31 oktober 2025 13:33]

[hfolkers]

Correct, op het gemiddelde weiland zijn minder insecten dan naast de snelweg. Onder zonnepanelen mogen veldbloemen weer gewoon bloeien. Dit heeft zeker een positief effect.

[Tonkie1967]

Kernenergie zonder subsidie is ook een non-starters (sorry: woon al 15 jaar in Ierland dus vergeet soms echt Nederlandstalige termen).
Financiële risicos voor een kerncentrale zijn enorm: niet alleen de ontwikkeling/bouw maar vooral toekomstige de-comission kosten zijn onduidelijk en waarschijnlijk erg hoog. Dus zonder zakken met geld van de overheid wil niemand zich eraan branden

[LongTimeAgo]

Maar als het eenmaal staat zijn de kosten blijkbaar relatief laag in vergelijking met gas of kolen centrales (en opbrengst in energie per jaar).
Als ik de Franse centrales er bij pak dan liggen de kosten hem het meeste in alle vertragingen die zo'n bouw ervaart. Daarna worden de kosten per kWh verwaarloosbaar.

[Zwarte_os]

Als het zulk dure grond was dan lagen die panelen niet op de grond maar op een dak. Hier in de Achterhoek hoor je ook al die boeren maar klagen. En vaak is het ook niet vruchtbaar, want dan had de boer er wel meer voor willen neerleggen.

[LongTimeAgo]

Maar als de grond niet vruchtbaar is, dan is het toch handiger om er een blok huizen/appartementen neer te zetten (met wellicht een geluidsmuur) en dan die panelen op die daken leggen? Iets met huizen tekorten...

[Smuey]

De minister zegt dat dit bevestigt dat er subsidie nodig is

Eh... Dit betekent volgens mij gewoon dat het economisch niet rendabel te krijgen is, toch? Dan kun je er subsidie tegenaan kwakken wat je wil, maar als het zakelijke model er onder niet vatbaar is, dan schiet je er toch nog niets mee op?

[Naafkap]

Wat je ermee opschiet is het tegengaan van klimaatverandering en dat is in ons aller belang. We zouden eens moeten stoppen met het neoliberale gedachtengoed en ook eens aan de leefbaarheid van onze planeet een hogere prioriteit geven.

[Smuey]

Dan zou je meer naar (duurzame) opslag van energie moeten kijken en niet naar het opwekken er van. Toegegeven, windenergie is betrouwbaarder dan zon, maar ook wind is onvoorspelbaar en er zijn ook nog steeds gewoon dagen waarop de productie er van nul is. Het opwekken van energie is het probleem niet - het opslaan van overproductie is de grootste uitdaging waar we voor staan. Is het dan verstandig om publiek geld (want dat zijn subsidies) te investeren in iets waar een stuk minder behoefte aan is? Want we weten ondertussen al een tijdje dat subsidies nooit daar terecht komen, waar ze écht nodig zijn. Dit draagt bij aan het verdienmodel van een random bedrijf, meer niet.

Los van dát probleem, windmolens zijn ontzettende ondingen. Er gaat enorm veel uitstoot gemoeid met het bouwen en ze hebben een beperkte levensduur - Waarna ze ook weer ontzettend veel uitstoot opleveren (en geld kosten - Wie gaat dát betalen, precies?) om ze af te breken of te renoveren. Oh en natuurlijk het probleem dat de bladen van die windmolens niet zo goed te recylclen zijn. Kijk eens op de diverse plekken in het land, waar die windmolens, vaak al jaren, onbeheerd en ongebruikt niets anders staan te doen, dan de horizon te vervuilen...

Nee, ik denk écht dat we ons geld een heel stuk beter kunnen gebruiken en alsnog positief, veel positiever zelfs, bij kunnen dragen een een sterkere én groenere energievoorziening, dan subsidies op de aanleg van een windpark in de Noordzee.

[Reactie gewijzigd door Smuey op 31 oktober 2025 13:36]

[marcop23]

Het is én én. Je moet energie bufferen met accu's, maar je moet het uiteraard eerst opwekken. Wind op zee is daar harstikke efficiënt voor.

Wat stel je als alternatief voor? Kernenergie? Wat mij betreft bouwen ze een kerncentrale, maar wees wel bewust dat daar nog veel meer subsidie heen moet per opgewekte kWh.

Los van dát probleem, windmolens zijn ontzettende ondingen. Er gaat enorm veel uitstoot gemoeid met het bouwen en ze hebben een beperkte levensduur

Tsja. De uitstoot inclusief productie van de windmolens zelf, is minstens een factor 10 keer beter dan bij kolencentrales. Alles wat we bouwen en doen als mens heeft impact op het milieu, maar het een toch een stuk meer dan het ander.

[Jaldea]

Dus jij stelt voor dat iedereen in Nederland 10% van zijn jaarlijks inkomen doneert aan dit probleem?
Of wat is je oplossing?

[Naafkap]

Mijn voorstel is om de energieproductie evenals andere basisvoorzieningen niet commercieel te maken, maar non-profit. Hoeven we ook niet bij te dragen aan de forse winsten.

[3raser]

Eén woord: kernfusie.

Geef daar vooral subsidie aan want dat lost zoveel meer problemen op dan windmolenparken. En tot die tijd, kerncentrales.

[Naafkap]

Kernfusie is de komende decennia niet toepasbaar. Zo lang wachten op een mogelijke oplossing kunnen we ons niet meer permitteren.

[GoT.Typhoon]

Daar ga je met windmolens effectief nul (en wellicht zelfs negatief) aan bijdragen.

[Azenomei]

Dat is een steriele overwinning als je dit als westerse beschaving op beperkte schaal voor de hoofdprijs doet terwijl andere dichtbevolkte gebieden in de wereld als openbare vuilnisbelt worden gebruikt en het resultaat uiteindelijk nog steeds 0 is.

Dan is het veel belangrijker om echt rendabele alternatieven te ontwikkelen in plaats van focussen op luchtkastelen.

[controvi]

Hoewel het sentiment prima is. Zelfs nodig. Is het nou eenmaa niet zo makkelijk.
Een bedrijf wil ze best bouwen, zeggen dat ze mee willen helpen aan een groene toekomst, maar als ze daardoor financieel ten onder gaan... Dan snapt iedereen wel dat dat hem niet gaat worden neem ik aan.

Hoe ruk het ook is, geld blijft de drijfveer.
Zolang er geen financieel incentive is voor bedrijven om te verduurzamen, of maatregelen te nemen voor minder uitstoot, gaat er niets veranderen.

Er is natuurlijk een reden waarom subsidies worden gegeven voor verduurzamingen over de hele linie.

[watercoolertje]

[...]
Eh... Dit betekent volgens mij gewoon dat het economisch niet rendabel te krijgen is, toch?

Nee de risico's kunnen (staat ook in het artikel uitgelegd) daarnaast gewoon te hoog zijn waardoor bedrijven dat niet willen.

Hier lijkt het een combi van beide, de kosten zijn gestegen dus minder rendabel (dat is niet hetzelfde als niet rendabel). En tegelijk een hoger risico omdat ze niet vooraf contracten kunnen verkopen...

Met subsidie kan je iets meer risico nemen want je bent in het ergste geval minder geld kwijt, en in het beste geval verdien je meer, dus moedigt aan meer risico te nemen en dus wel te investeren.

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 31 oktober 2025 14:00]

[Naafkap]

Dat is toch jammer. Het is voor ons allemaal van groot belang dat de energietransitie naar duurzame elektriciteit fors blijft groeien. We zijn goed op weg qua vergroening, maar er is nog een heel lange weg te gaan.

[Skit3000]

Ik denk dat bedrijven best willen bouwen, maar wie gaat er nu inschrijven op dit park als je er volgend jaar subsidie bij krijgt?

Eerder dit jaar heeft Hermans een wijziging van het beleid voor windenergie op zee aangekondigd. Subsidies zijn vanaf volgend jaar weer mogelijk voor windenergie op zee.

https://nos.nl/artikel/2588594-geen-enkel-bedrijf-wil-windmolenpark-noordzee-bouwen

[yevgeny]

Wat de minister vergeet te vertellen is dat opbrengsten van windmolens op zee ieder jaar dalen omdat het de laatste jaren steeds minder waait.

https://energyworld.ro/2025/05/28/problem-for-the-wind-industry-theres-not-much-wind-in-europe-anymore/

[controvi]

vergeet niet de stijgende prijs van grondstoffen om die windmolens te bouwen.
Daardoor wordt het sowieso steeds minder interessant om er iet smee te doen.