Het opslagmedium is het onderdeel dat je in vrijwel elke laptop kunt vervangen, want zelfs in de nieuwste laptops solderen de meeste fabrikanten de ssd niet vast. Apple vormt in dat kader een uitzondering. Bij het upgraden van het opslagmedium van een laptop moet je op verschillende zaken letten.
De ene M.2-ssd is de andere niet
Als je tegenwoordig een nieuwe laptop koopt, is hij vrijwel altijd voorzien van een ssd. Laptops met enkel een harde schijf zijn nauwelijks nog te vinden. De ssd in je laptop maakt gebruik van de M.2-aansluiting, een connector die niet alleen voor ssd's wordt gebruikt, maar ook voor allerlei soorten randapparatuur, zoals wifi-kaarten en 3/4/5g-modems.
Links: De verschillende positioneringen van 'ssd-nokjes'.
Rechts: de Lenovo ThinkPad E15 heeft een eigen 42mm lange ssd en ruimte voor een tweede, 80mm lange, ssd
Om te zorgen dat de juiste ssd in het juiste slot wordt geprikt, heeft het M.2-slot een nokje. Op de Wikipedia-pagina over M.2 staan de verschillende positioneringen van de nokjes uitgelegd, maar voor opslag in laptops zijn alleen B en M, die hierboven links staan afgebeeld, relevant. Laptops met een M.2-slot en het nokje op plek B ondersteunen maximaal twee PCIe-lanes, terwijl M.2-slots met het nokje op plek M vier PCIe-lanes ondersteunen. PCIe moet je vervolgens niet verwarren met NVMe-ondersteuning. Laptops met een zesde of latere generatie Intel-processor ondersteunen NVMe; laptops met een oudere processor doen dat doorgaans niet. Naast PCIe ondersteunen zowel de B- als de M-slots SATA-ssd's. Dat is dan ook de veiligste keuze bij een wat oudere laptop met een M.2-slot. Daarnaast is het een goede vuistregel om een SATA-ssd te vervangen door een andere SATA-ssd, en niet door een NVMe-ssd.
:strip_exif()/i/2004355732.jpeg?f=imagemedium)
vervangen, maar dat is een zeldzaamheid
De keuze tussen SATA en NVMe en het B- of M-nokje zijn belang, maar de ssd moet ook fysiek in het slot passen. Veruit de meeste ssd's zijn van het 2280-formaat, oftewel 22mm breed en 80mm lang. Er zijn echter ook andere formaten, zoals 42mm en 30mm. Van dat laatste formaat maakt Microsoft bijvoorbeeld gebruik in zijn recente Surface-apparaten.
2,5"-SATA
In de meeste grotere laptops met een 35W- of 45W-processor kom je naast een M.2-slot een SATA-connector tegen. Hier kun je 2,5" grote SATA-hdd's of -ssd's op aansluiten en daar kan eigenlijk niks mis mee gaan. Een oude SATA 2-schijf kun je op een SATA 3-aansluiting aansluiten en andersom. Het enige waar je rekening mee moet houden, is het formaat van de harde schijf. Veel 2,5"-ssd's zijn 7mm hoog, en 2,5"-hdd's met een grote capaciteit zijn meestal hoger. Het is verstandig om te controleren of een 'dikke' schijf wel past, mocht je je 2,5"-bay in gebruik willen nemen.
Conclusie
Door de hardware te upgraden kun je de levensduur van je laptop verlengen, maar dat upgraden is tegenwoordig een stuk lastiger dan pakweg vijftien jaar geleden. Bij laptops met een bouwjaar vanaf 2013 kun je er vanuit gaan dat de cpu en gpu niet kunnen worden geüpgraded. Beschikt je laptop over Lpddr? Dan is upgraden van het geheugen sowieso niet mogelijk, maar ook als het om conventioneel DDR-geheugen gaat, willen fabrikanten het nog weleens (deels) vastsolderen. Het upgraden van je opslagsysteem is vaak wel mogelijk. Bij laptops met een 2,5" grote SATA-aansluiting kun je vrij weinig verkeerd doen, zolang de nieuwe schijf maar fysiek past. Bij M.2-ssd's moet je rekening houden met de B- of M-key en is het belangrijk om in de gaten te houden of de laptop NVMe-ssd's ondersteunt. Is dat niet het geval, dan kun je beter voor een M.2-SATA-ssd kiezen.
Misschien wel de belangrijkste tip die we kunnen geven: bereid je goed voor. Zonder de laptop open te maken, kun je er al achter komen of het geheugen en de SSD überhaupt kunnen worden vervangen, door - voor zover beschikbaar - handleidingen, foto's of video's te raadplegen. Daarnaast kun je, als je op het punt staat om een nieuwe laptop aan te schaffen die je later wilt kunnen upgraden, nu al op de upgrademogelijkheden letten.