Laten we in ieder geval één misverstand de wereld uit helpen; een gamingsysteem zónder bottleneck bestaat niet. Ook is er vrijwel nooit sprake van een pure gpu- of cpu-bottleneck. De verhoudingen tussen deze twee kunnen verschuiven, afhankelijk van het spel en de gebruikte instellingen. Onafhankelijk van welke bottleneck je misschien weleens hebt meegemaakt of momenteel ervaart, is er één situatie die altijd geldt. Ergens in je pc is een stuk hardware of component de beperkende factor, waardoor de overige onderdelen niet hun volledige potentie bereiken.
Geen twee games zijn hetzelfde
Er zijn geen algehele uitspraken te doen over welke processor met welke videokaart al dan niet de gamingprestaties van een van de onderdelen beperkt. Dat komt doordat veel games net een andere nadruk leggen op de vereiste hardwareprestaties. Zo heeft de ene game slechts een of twee zeer snelle cpu-cores nodig en zal die geen haar sneller lopen als je meer cores beschikbaar stelt, terwijl de andere game juist veel cores gebruikt om optimaal te presteren en de derde game weer ontzettend zwaar voor de gpu is en weinig eisen aan de cpu stelt. Daarmee is een upgrade van een component, als je niet weet waar de beperkende factor zit, dus geen garantie dat een spel beter zal draaien.
Voor de meeste productivitytaken heb je doorgaans meer profijt van een snellere processor, maar bij gamingsystemen is deze vraag beantwoorden een uitdaging. Daarom bespreken we in deze how-to enkele mogelijkheden om er op je eigen systeem achter te komen waar de beperkende factor zit in de games die je speelt.
Zoals alle software verdelen ook veel games de werklast niet even goed over een groter aantal processorcores.
Van de ideale situatie naar de praktijk
In onze reviews van processors en videokaarten proberen we de overige componenten van het testsysteem zo min mogelijk een beperkende factor te laten zijn. Dit doen we door de allersnelste componenten te gebruiken en die doorgaans ook nog te overklokken. Op die manier meten we zoveel mogelijk het volle potentieel van de hardware die we willen vergelijken. Synthetische benchmarks zijn hier ook een goed voorbeeld van, zoals de Graphics-score in 3DMark. Daarvoor meet de benchmark puur de grafische prestaties, zonder de processor daarop van meer invloed te laten zijn dan wat hoogst noodzakelijk is.
De werkelijkheid is vaak een ander verhaal. Op basis van het beschikbare budget wordt gekozen uit verschillende componenten die zo goed mogelijk bij het gebruiksscenario passen, misschien met hier en daar een compromis. In dit artikel laten we de ‘ideale’ testomstandigheden voor wat ze zijn en kijken we naar manieren om te meten hoe de componenten in jouw pc presteren en wat daar eventueel nog meer uit valt te halen.
Hoe ga je te werk?
Meten is weten, luidt het adagium waarmee ondergetekenden zijn opgevoed. In principe komt het meten van bottlenecks neer op het simpelweg uitvoeren van de taak of het spelen van de game waarbij je tegen beperkte prestaties aanloopt. Daarbij hou je het gebruik van alle componenten in je pc in de gaten. Dat kan bijvoorbeeld met Taakbeheer of de Prestaties-widget van de Game Bar (Windows+G), maar wij gebruiken het liefst MSI Afterburner. Deze software rapporteert allerlei informatie over de processor, videokaart en andere componenten. Het bijzondere is dat Afterburner deze informatie ook kan opslaan in een logbestand, zodat je de gegevens achteraf kunt analyseren of met iemand anders kunt delen. Afterburner wordt uitgebracht door MSI en Guru3D, maar vereist geen MSI-hardware om te functioneren.
Na het installeren van Afterburner en de meegeleverde RTSS, hier te downloaden, open je het eigenschappenvenster door op het tandwieltje te klikken en ga je naar het tabblad Monitoring (NL: Toezicht). Hier kun je aanvinken welke gegevens Afterburner moet bijhouden, bijvoorbeeld gebruikspercentages, kloksnelheden en de daadwerkelijke prestaties. Sommige standaard actieve zaken zijn in dit geval weinig relevant, zoals FB/VID/BUS usage, fanspeeds, limieten en per-coretemperaturen, en kun je dus uitvinken. Weet je nog niet precies waar je het wil zoeken, log dan liever te veel dan te weinig data, dat levert uiteindelijk hooguit wat meer scrollwerk op.
Onder in dit scherm kun je naar wens sneltoetsen voor het starten en stoppen met loggen instellen. Als je dit niet gebruikt, kun je alt+tabben naar Afterburner, rechtsklikken op de grafieken en kiezen voor ‘Clear history’ en ‘Log history to file’. Voer vervolgens de taak uit waarbij je prestatieproblemen ervaart, alt+tab weer naar Afterburner en vink ‘Log history to file’ weer uit. Je vindt het logbestand nu in de installatiemap: standaard C:\Program Files (x86)\MSI Afterburner\hardwaremonitoring.hml. Voor de grafiekweergave kun je dit bestand simpelweg openen met Afterburner, voor uitgebreide analyse kun je het ook als kommagescheiden bestand in Excel openen.
Afhankelijk van welke hardware je hebt, kunnen de opties in Afterburner iets verschillen. Als je echter op zoek bent naar de bottleneck, zijn dit de belangrijkste gegevens:
GPU & CPU temperature Doorgaans ligt de temperatuur waarbij je hardware gaat terugklokken, tussen de negentig en honderd graden. Voor de cpu-temperatuur kun je de overkoepelende waarde, in feite het maximum, aanvinken in plaats van de waarden per core. Zeker bij cpu’s met veel cores scheelt dat de nodige kolommen in het logbestand.
CPU, GPU, RAM usage De mate van belasting van deze onderdelen wordt aangegeven met een percentage. In het geval van de processor is dat per core; nuttig om te achterhalen of je last hebt van een singlethreaded bottleneck.
CPU & GPU clock De kloksnelheid van de gpu wordt aangeduid met ‘core clock’, de kloksnelheid van de processor wordt per core aangegeven. Een instabiele of dalende kloksnelheid kan duiden op throttling, bijvoorbeeld doordat je hardware te heet wordt of te veel stroom verbruikt.
Framerate avg & frametime Dit zijn de gemiddelde framerate (fps) en het 99e percentiel van de frametimes. Als je frametimes lastig te interpreteren vindt, kun je in plaats daarvan ook de '1% low-framerates' en '0.1% low-framerates' loggen. Dat zijn naar fps omgerekende frametimes.
Samenvatting van bottlenecks
In onderstaande tabel vind je een overzicht van de verschillende soorten bottlenecks die we in dit artikel hebben besproken, met daarbij de gangbare symptomen.
Probleem- component
Gevolg
Gpu: (te) weinig rekenkracht
Lagere framerate, resolutie en/of graphics dan gewenst. Desondanks de 'beste' bottleneck die je kunt hebben.
Gpu: vram vol
Dit kán tot gevolg hebben dat textures swappen vanaf ssd of harde schijf, met heftige stutters en texture pop-in tot gevolg. Games vullen vram verder dan noodzakelijk. De waarden uit logs moeten daarom wel op hun juiste waarde geschat worden.
Cpu: singlethreaded prestaties
Lagere framerate dan verwacht, gpu wordt niet volledig benut door gebrek aan draw calls op de render thread, mogelijk microstutters.
Cpu: multithreaded prestaties
Te weinig rekenkracht om simultaan berekeningen te doen, honderd procent belasting op vrijwel alle cores, lagere framerate dan de gpu aankan, onvoorspelbare framerate afhankelijk van in-game complexiteit, mogelijk microstutters.
Cpu: throttling
Lagere kloksnelheden, lagere en onvoorspelbare framerates.
Cpu: ontbrekende instructieset
Zeer lage framerate of game start helemaal niet.
Ram: vol
Swappen naar de ssd of harde schijf, extreme stutters en vertragingen.
Ram: lage snelheid of hoge latency
Processor wacht op data en kan misschien de videokaart niet aan het werk houden, lagere framerate en microstutters tot gevolg.
Opslag: lage snelheid
Bij ssd's een veel minder voorkomend probleem dan bij harde schijven. Textures laden langzaam, vooral bij snel voortbewegen in grote openworldgames.
Gpu-bottlenecks
Van alle hardware in je pc word je met gaming bij voorkeur beperkt door je gpu. Dat heeft te maken met de manier waarop de videokaart functioneert als die volledig wordt belast ten opzichte van de andere componenten. Zou je videokaart plotseling een paar procent sneller of juist langzamer worden, bijvoorbeeld door een overklok, dan is dat zichtbaar aan een iets hogere of lagere framerate. De behaalde framerates schalen doorgaans heel voorspelbaar naar het prestatieniveau van een videokaart en de kloksnelheden ervan, terwijl dat bij een cpu of het werkgeheugen veel minder het geval is. Bij voorkeur zien we dus een bottleneck bij de gpu, wat betekent dat deze constant op of rond de honderd procent belast wordt.
De balans tussen framerate en graphics
Omdat de videokaart voor gaming zo’n belangrijk onderdeel vormt, is het voor verreweg de meeste gamers wenselijk om het volle potentieel van dit onderdeel te benutten, niet in de laatste plaats omdat de videokaart in een gamingsysteem doorgaans een van de duurste onderdelen is. Dat betekent dat de overige componenten hiervoor snel genoeg moeten zijn, maar nog sneller is in dit geval overbodig. Het blijft uiteraard een kwestie van balanceren, want een veel snellere videokaart aan hetzelfde systeem toevoegen kan plotseling van de processor weer de beperkende factor maken.
In deze balans hangt ook veel af van de gekozen grafische instellingen. Elke game heeft wel een menu waarin de graphics aangepast kunnen worden, met onderdelen zoals de kwaliteit van textures, schaduwen en anti-aliasing. Dat laatste is een goed voorbeeld van een instelling die flinke eisen kan stellen aan de snelheid van het geheugen op de videokaart, terwijl de kwaliteit van de textures juist vooral veel van de geheugencapaciteit in beslag neemt. Daarmee komen we op een volgende beperkende factor: het vram.
In het scenario van een gpu-bottleneck zien we een vrijwel constante belasting van honderd procent.
Vram
Het geheugen op de videokaart, vram, heeft net als het systeemgeheugen de functie om data veel sneller klaar te hebben staan dan wanneer het van de ssd of harde schijf gelezen moet worden. En net als bij je systeemgeheugen is er bij vram niets aan de hand als je er genoeg van hebt en zal het spel onmiddellijk heftig gaan stotteren als er te weinig van is.
Over het gebrek aan vram komen op internet vaak alarmerende posts voorbij van gamers die met uiteenlopende tools aflezen dat het geheugengebruik van hun videokaart tegen de max aanzit. Dit kán problematisch zijn, maar meestal is het loos alarm, omdat games er een handje van hebben meer videogeheugen te reserveren als dit beschikbaar is. Op een videokaart met 8GB vram kan een game dus prima even vloeiend draaien als op dezelfde gpu met maar 4GB, hoewel op het eerste model meer geheugen aan dat spel is toegewijd.
Mocht je nu wel het vermoeden hebben dat de hoeveelheid vram een beperking vormt, dan kan de in-game kwaliteit van de textures terugschroeven een manier zijn om dit te testen. Het gebruik van textures van hogere kwaliteit stelt amper eisen aan de gpu, maar vult zoals gezegd een aanzienlijk deel van het videogeheugen. Met de verlaging van deze kwaliteit is niet altijd een lager geheugengebruik terug te zien in de metingen. Als het spel er soepeler door draait, ligt de oorzaak waarschijnlijk wel bij het vram.
Cpu-bottlenecks
Waar we eerder schreven dat de videokaartbottleneck min of meer de beste is die je kunt hebben, geldt voor de processorbottleneck het tegenovergestelde. Hoewel een cpu-bottleneck verschillende oorzaken kan hebben, gaat hij doorgaans gepaard met niet alleen lagere, maar ook inconsistente prestaties. De belangrijkste taak van de processor tijdens het gamen is immers het aanleveren van informatie en het berekenen van zaken als physics en AI, cruciaal voor waar een bepaald object gerenderd moet worden. Als de videokaart een nieuw beeld wil gaan berekenen, maar de processor de daarvoor benodigde gegevens nog niet klaar heeft, is de videokaart werkloos totdat dat wel het geval is. Deze pauzes leiden in het ergste geval tot een stotterend beeld, waarbij er veel variatie zit in de rendertijd tussen frames. Dit neem je waar in de vorm van microstutters.
Het is goed mogelijk om last te hebben van deze haperingen zonder dat je daar in de gemiddelde framerate veel van terugziet, vandaar het belang van frametimes in benchmarks. In veel gevallen zal een cpu-bottleneck echter ook impact hebben op je fps, doordat de videokaart zijn maximale rekenkracht niet kan inzetten.
In het logbestand van Afterburner kun je diverse soorten cpu-bottlenecks herkennen. De eenvoudigste is het type waarbij alle cores vrijwel continu honderd procent in gebruik zijn. Tenzij er een andere softwarematige oorzaak is, betekent dit dat je processor te weinig rekenkracht heeft om simultaan alle vereiste berekeningen uit te voeren. Zowel het verhogen van de snelheid per core, bijvoorbeeld door overklokken, als het upgraden naar een cpu met meer cores kan soelaas bieden.
Voorbeeld van een cpu-bottleneck in Afterburner, waarbij de cpu-cores volledig verzadigd zijn terwijl de gpu heel wisselend wordt belast.
Singlethread
Een ander type bottleneck is te herkennen doordat een of enkele cores (bijna) continu belast zijn, terwijl andere cores niet of slechts deels worden gebruikt. Dat is een veelvoorkomend scenario, doordat games van oudsher sterk leunen op één thread, de zogenaamde renderthread. Op deze thread komen alle uitkomsten samen om tot instructies voor de videokaart te komen. Doordat deze thread zwaarder wordt belast dan alle andere, vormt één core dan al de bottleneck voordat de andere cores volledig in gebruik zijn.
Deze singlethreaded cpu-bottleneck valt niet op te lossen door meer cores toe te voegen, maar uitsluitend door de kloksnelheid te verhogen of je processor te upgraden naar een nieuwe generatie met een hogere ipc. Gelukkig hebben gameontwikkelaars met de komst van api’s als DirectX 12 en Vulkan de tools gekregen om het rekenwerk beter over verschillende cores te spreiden. Sinds die api’s gemeengoed zijn geworden, zien we dan ook minder vaak zware singlethreaded bottlenecks. Bij nieuwe games komt dat vooral nog voor als er een oude engine of api wordt gebruikt, zoals we in het najaar nog zagen bij Crysis Remastered en Microsoft Flight Simulator. Dat de processor zeker in dat laatste geval toch al veel rekenwerk op zijn bordje krijgt, helpt daar natuurlijk ook niet bij.
Koeling en turbo's
Een derde type cpu-bottleneck wordt veroorzaakt door externe factoren die de prestaties van de processor beperken. Dit fenomeen wordt ook wel throttling genoemd en wordt doorgaans veroorzaakt doordat de temperatuur of het stroomverbruik van de processor de daarvoor ingestelde limieten bereikt. De processor gaat dan in feite omgekeerd turbo’en; de multiplier wordt verlaagd totdat de desbetreffende waarde weer binnen de limieten valt. In de Afterburner-log zie je dus de kloksnelheid variëren of steeds lager worden.
Als deze bottleneck wordt veroorzaakt door te hoge temperaturen, dan is het verbeteren van de koeling de aangewezen manier om daar wat aan te doen. In een desktop kun je in principe de volledige cpu-koeler vervangen, maar ook het bijplaatsen of vervangen van casefans kan een bijdrage leveren. Bij oudere systemen biedt het vervangen van de koelpasta vaak al soelaas; zeker goedkopere pasta’s drogen na verloop van tijd uit en verliezen dan een groot deel van hun vermogen tot thermische geleiding. Ook bij laptops en mini-pc’s is dit vaak een effectieve aanpak.
Instructieset
Tot slot kan het nog voorkomen dat je processor geen ondersteuning biedt voor specifieke instructies die door een game worden gebruikt, zoals AVX. Dit leidt doorgaans tot zeer lage framerates en soms wil de game zelfs in z’n geheel niet starten of crasht hij steeds op een bepaald punt. Als je een enigszins recente processor hebt, zal dit echter niet voorkomen. Anno 2021 is er nog maar een handvol games die ondersteuning voor AVX-instructies vereisen, terwijl die instructieset-extensie al sinds 2011 in AMD- en Intel-processors zit.
Geheugen- en opslagbottlenecks
Net als het vram op de videokaart heeft het systeemgeheugen voor de processor de functie om data significant sneller aan te kunnen leveren dan wanneer die vanaf de ssd of harde schijf moet worden gelezen. Daarmee is de hoeveelheid systeemgeheugen een variabele die veel impact kan hebben op de framerates; een tekort hieraan kan leiden tot haast chaotische wisselingen tussen normale in-game prestaties en extreme stotters totdat nieuwe data vanaf de opslag is ingelezen. In Afterburner, maar ook gewoon in Windows Task Manager, is het geheugengebruik te zien. Net als bij vram geldt dat moderne games geneigd zijn meer geheugen te alloceren dan strikt noodzakelijk, al gebeurt dit bij het systeemgeheugen iets minder heftig dan bij het vram.
De snelheid van het systeemgeheugen is een andere variabele die aandacht verdient. Een lage snelheid en een hoge latency kunnen verantwoordelijk zijn voor onbenut prestatiepotentieel. Als de processor aan de slag moet met data die niet voorhanden is op het interne cachegeheugen, moet die vervolgens worden opgezocht in het systeemgeheugen. Omdat het inlezen, aanpassen en terugschrijven operaties zijn die aan de lopende band gebeuren, ook bij gaming, is het belangrijk dat dit zo snel mogelijk gebeurt. Zolang de processor niet over de benodigde data beschikt, is hij aan het wachten. Daarmee loopt ook de videokaart het gevaar niet meer van voldoende instructies te worden voorzien. In feite zie je een geheugenbottleneck op het gebied van snelheid dus terug als een cpu-bottleneck.
In sommige gevallen kan upgraden naar sneller geheugen de gameprestaties aanzienlijk verbeteren.
Net als bij de andere onderdelen geldt ook hier dat het belang van snel werkgeheugen per game verschilt. En wat precies wordt verstaan onder snel of langzaam werkgeheugen, is daarmee ook relatief. Als vuistregel kun je stellen dat de geheugensnelheid waarop de geheugencontroller in de processor officieel is gevalideerd, meestal voldoende is om in de meeste games geen beperkende factor te zijn. Dat is anno 2021 bijna altijd DDR4-3200. Sneller geheugen kán in sommige games tot (flinke) prestatiewinsten leiden, maar het is vooral langzamer werkgeheugen dat in diverse games de prestaties van de processor beperkt. Een goed vertrekpunt op dit onderdeel is dus om eerst te controleren of het systeemgeheugen wel op de maximaal ondersteunde snelheid werkt, wat zo simpel kan zijn als het activeren van het xmp-profiel in het bios.
Trage opslag
Een andere mogelijke bottleneck is die van langzame opslag. Hoewel dit tegenwoordig dankzij ssd's een veel minder voorkomend probleem is, kunnen er nog steeds problemen optreden als een game op een langzamere (harde) schijf is geïnstalleerd. Ook hier geldt dat het van game tot game sterk verschilt hoe regelmatig er aanspraak wordt gemaakt op de lokale schijf. Deze bottleneck uit zich doorgaans in langzaam ladende textures, waardoor je in-game eerst nog naar een lagere kwaliteit van delen van een spelwereld kijkt voordat deze spontaan worden aangepast en verscherpt. Over het algemeen is dit voor grote openworldgames een bekender verschijnsel dan voor kleine spelwerelden. Omdat Afterburner niet het gebruik van harde schijven of ssd's kan meten, is het voor deze variabele nodig om uit te wijken naar een andere tool, zoals HWinfo64 of simpelweg Windows Taakbeheer.
Wie in 2021 games vanaf een harde schijf draait, kan daarmee de gamingprestaties van het systeem beperken.
Wat als... je systeem perfect in balans is?
In de aankoopadvies-subfora op GoT komt de bottleneckvraag vaak naar voren als iemand zijn pc wil upgraden. Soms is dat gewoon omdat iemand het tijd vindt voor wat nieuws, maar vaak is de directe aanleiding dat betere prestaties gewenst zijn in een bepaalde nieuwe taak of game. Als uit een analyse van het hardwaregebruik tijdens het uitvoeren van die taak blijkt dat één onderdeel duidelijk de beperkende factor is, kun je eenvoudig bepalen welke upgrade je wil uitvoeren. Maar wat als er geen sprake is van één duidelijke bottleneck?
In de praktijk komt dat best vaak voor. Hoewel we zonder problemen voorbeelden kunnen noemen van games die zwaar op de cpu of juist de gpu leunen, valt de bulk van de spellen daar ergens tussenin. Ook aan de hardwarekant zien we vaak een vrij goede balans. Niet gek, want in adviessystemen zoals in onze BBG wordt vanzelfsprekend gestreefd naar een gebalanceerde configuratie, zodat je je budget optimaal benut.
Als er geen voor de hand liggende upgrade is, creëer je vaak een bottleneck als je een onderdeel vervangt. Een ouder systeem met een goed op elkaar afgestemde processor en videokaart raakt uit balans zo gauw je een van beide vervangt door een veel sneller exemplaar. Op het moment dat je dan niet meer tevreden bent met de prestaties die je systeem levert, loont het ‘t meest om een volledige upgrade te doen, in de basis van processor en videokaart. De cpu vereist echter vaak ook een nieuw moederbord en, als je oude systeem nog DDR3 bevatte, nieuw geheugen.
Hoewel het nooit een fijn gevoel is om niet alles uit je componenten te halen, zouden we in voorkomende gevallen liever voor een gpu- dan een cpu-bottleneck kiezen. Zoals we eerder uitgebreid behandelden, is de gebruikservaring bij een gpu-bottleneck vaak een stuk beter. Die kun je bovendien nog verzachten door de grafische settings of resolutie te verlagen, zaken waardoor de processor het juist alleen maar zwaarder krijgt. Juist nu videokaarten amper verkrijgbaar en peperduur zijn, kun je een stapsgewijze upgrade vermoedelijk het best beginnen door de processor en aanverwanten te vervangen en het nog iets langer uit te zingen met je oude videokaart. Eer je vervolgens genoeg bij elkaar hebt gespaard om een nieuwe videokaart aan te schaffen, is de gpu-gekte hopelijk weer wat gaan liggen.
Ik heb nu een 7700K met een RTX3080. Ik speel eigenlijk alleen singleplayer games met de hoogst mogelijke instellingen. 4K Ultra of anders 1440p Ultra. Bij alle benchmarks van CPU's zie je 1080p als de hoofdresolutie. Ik weet dat dit bewust wordt gedaan voor competitiegames waarbij je een hoge FPS nodig hebt. Maar hoe meer je naar de 4K kruipt, hoe meer er aan de GPU wordt gehangen. Bij de meeste games, of ik nu de 7700K bezit of een van de nieuwste versies, blijft de FPS ongeveer hetzelfde. Ik zie dus voorlopig niet echt een voordeel in een nieuwe CPU.
Hier ook een relatief underpowered CPU met een RTX3080. Ik speel gewoon graag op 4K, niets competitief. Leuk om dan alles op max te zetten en nog steeds 60 FPS te halen, alles boven de 60 is toch weggegooid, een monitor van meer dan 60 Hz op 4K is toch niet te betalen.
Hier ook, kan dan ook echt niet meer terug naar 60hz, voelt allemaal zo traag en stotterig.
Voor iedereen die nog op het ouderwetse 60hz zitten, gun jezelf die upgrade, je wilt niet meer terug, dat is gewoon een feit
Tja, mijn PC wordt gebruikt voor werk en 's avonds voor ontspanning. De stap van 4K terug naar 1440p durf ik niet zetten, en het goedkoopste >60Hz 4K scherm op 27 inch kost 751. Daar heb je 2 60Hz schermen voor.
Zelf heb ik een 27" 4k/60hz monitor en 2 27" 1440p/144hz schermen en beide hebben zo hun voordelen. Tekst is echt scherper op 4k en bij sommige games, zoals MMOs en World of Tanks, heb je weinig aan de extra FPS maar zie je wel een duidelijk verschil in de beeldkwaliteit. Als je gaat scrollen, met dingen gaat slepen of snelle games doet is 144hz merkbaar vloeiender.
Ben zelf pas van een 1080p 60hz naar 1440p Ultrawide 144hz gegaan... In alle opzichten ga ik niet meer terug! 4K was inderdaad nog niet te betalen als je ook Ultrawide wil gaan en 144hz. Maar 2K is eigenlijk ook al TOP voor de afstand die ik heb met mijn monitor (kan geen individuele pixels zien tenzij ik echt heel bewust moeite ga doen).
Heb laatst CoD Black Ops Cold War en AC Valhalla gespeeld op max setting en haalde 60-70 fps gemiddeld denk. Wat een mooie spellen in deze tijd hebben we nu. Ben benieuwd hoe Cyberpunk 2077 zal zijn (kga denk starten na hun grote patch)
[Reactie gewijzigd door NLatuny op 22 juli 2024 14:36]
Tja heb nu een 39.5 inch 4k scherm , wil niet veel kleiner wil tegen 4k blijven en geen 1500 euro uitgeven aan een scherm(deze was een 600 euro 4 jaar geleden) Dan is er eigenlijk niks op de markt.
Verschilt echt een beetje per game. Valheim op max boeit me niet dat m'n FPS maar 40 is, maar met Rocket League vind ik het toch wel fijn dat dat gewoon op 144 fps speelt.
Niet te betalen? Dat zegt iemand die een gtx3080 heeft, goeie
Het gaat om stabiele fps. Dus als jij max 60fps op 4k ultra haalt en drops hebt naar 35FPS, dan merk je dat zeker.
Als je 100FPS draait en drops hebt naar 60FPS, dan is het waarschijnlijk niet merkbaar.
Haha ik snap de ironie wel. Maar ik heb hem aan 719 kunnen krijgen. In totaal is mijn build een systeem van €1350, niet enorm buitensporig voor een from-scratch build lijkt me.
Mijn CPU (Ryzen 5 3600, de nieuwe gen was er nog niet at the time) is er eentje met ruimte voor meer, maar in de praktijk is me dat absoluut nog niet nodig gebleken. Ik had erop gelet dat de nieuwe generatie ryzens door mijn mobo ondersteund werd.
Met 60 FPS bedoel ik idd de laagste FPS, je wil idd geen drops eronder. Al kan freesync/gsync wel wat verdoezelen.
Ja ik ook, bij Alternate de GIGABYTE GeForce RTX 3080 Gaming OC 10G versie. Meteen met release besteld, was natuurlijk al weg voordat ik betaald had. Maar niet geannuleerd. Later kwamen ze met een teller op welke plek je stond, tot mijn verbazing stond ik 2de. 2 weken later had ik het in de pc hangen.
Die FPS drops zijn juist wel merkbaar. Je kan beter limiten op 60FPS dan hem op 100 FPS zetten en dan maar droppen als het ff te spannend wordt voor je pc. Zelfs als dat dan 60FPS is. Hoe meer je een spel speelt, hoe meer je aan reactietijden gaat wennen (ook onderbewust).
Nou die drops merk je wel als ik m'n G-Sync uit zet op m'n 1440p/ 144hz scherm.
Stel je hebt 144hz monitor maar haalt maar 100fps dan laat je scherm volgens mij van die 144 verversingen per seconde er 44keer een zelfde frame zien omdat hij niet genoeg data heeft.
G-Sync zorgt dat je Hz van je scherm gelijk blijft indien je lagere fps haalt, resultaat minder lijkt te schokken voor het oog. Ik vind het een hele goede feature omdat ik zelf door m'n GTX1070 maar 70-100 FPS haal. GPU wordt m'n nieuwe upgrade, laatst de Ryzen 3600 gehaald.
Momenteel speel ik Assassin's Creed Valhalla 4K Ultra + Nvidia Gamefilter. Ik zit zo rond de 60-65 fps met de 7700K en RTX3080. En heb zelfs niks overclocked. Zelden dropt ie onder de 60 fps. Zels RDR2 met gemak 4K Ultra. Ik wacht nog wel even, eens kijken wat de DDR5 brengt.
Mogelijk door lagere 0.01% of wel, frameskips. Omdat je meer ruimte hebt om te verliezen. Zo lang je monitor netjes om gaat met de het verschil boven de 60 kan dat lekker zijn maar in het algemeen heb je weinig winst. Ik zit op 3440x1440 tot 120hz, sommige spellen trekken tot 200 fps. Maar als ik die limiteer naar 120-130 dan merk ik geen verschil.
Kan zijn door G-Sync natuurlijk maar die doet niks boven de 120 FPS.
Ik heb in het verleden exact het zelfde gedaan.
Ik eindigde met een i7 3930k in combinatie met een 1080Ti.
Toen voelde ik de bottleneck wel ( 1440p resolutie ), maar alles was goed speelbaar.
Ook waarschijnlijk door de 4x4Gb 1600 DDR3 die qua bandbreedte waarschijnlijk niet ZO hard 2x8 2400 DDR4 ( dit is een bedenking, geen feit )
Toch moet ik zeggen het wel merkte toen ik begin vorig jaar upgrade naar een R5 3600 met 2x8 3600 DDR4.
Niet enkel in rauwe FPS performance en 0.1% maar zeker in energieverbruik/warmte
Jaha, mijn 7700K kan ook flink heet worden. Heb er de Noctua NH-D14 koeler ingehangen. Deze houd het nog wel redelijk koel. Maar zelfs die had het moeilijk afgelopen zomer. Toen heb ik een ventilator voor de PC gezet. Scheelde 15 graden.
Ja, dat klopt. Maar in bijvoorbeeld cpu intensieve scènes/activiteiten zoals een hevig vuurgevecht met veel physics e.d. kan het zijn dat de framerate wel minder hard zakt met een snellere cpu. Dus in dergelijke situaties kan de cpu toch tijdelijk een bottleneck vormen, ondanks de hoge resolutie.
[Reactie gewijzigd door Degrader op 22 juli 2024 14:36]
Toch merkte ik een behoorlijke performance increase toen ik mijn 7700K verving door een 3700X in een Total War Warhammer 2 en World of Warcraft. Games die ook CPU intensief zijn.
Maar de 2 core basis is niet veranderd. Dat zijn denk ik toch echt engine limitaties. Heb het onlanfs zelf getest met shadowlands en mijn 8 core 16 thread komt op 1080p echt niet boven de 13% cpu load oftewel 2 threads. Daarom kakt in raids de fps ook in naar rond de 40 met een 9900k en is in niet raids er ook niet een hoge fps. Dat kan die game gewoon niet.
40 fps vind ik een vreemde dip. Op welke GPU heb je dat. Ik draai op ultrawide met zo goed als alles maxed out, op shadows na, in een raid met 20 man stabiel op 90-110 fps.
Het komt eigenlijk alleen voor bij wereldbazen en in raids. Maar het laat wel heel goed de limieten van de zwaar verouderde engine uit begin 2000 zien aangezien mijn gpu minder dan de helft belast is met alles op de hoogste settings. Die engine is gewoon ruim 20 jaar oud. Tuurlijk is er een hoop aan veranderd maar er is maar zoveel wat jer kan veranderen binnen de engine.
Daarom zijn de textures in wow nog altijd belabberd. Die engine kan simpelweg niet overweg met hoge resolutie textures.De engine kan die data simpelweg niet verwerken.
Ik ben het niet met je eens. Ik had tot december een GTX1080 i.c.m. de 3700X en dan kwam ik in raids ook wel op 45 fps. Maar dan op 3440*1440. Nu zit er een RTX 3070 in en doet die in een raid 90-110 fps.
Het is dus echt niet zo dat er amper verschil zit tussen een toaster en een up to date config omdat de engine verouderd zou zijn.
Ik zou dan toch echt eens naar je systeem gaan kijken, want die waarden kloppen echt niet. WoW is juist de laatste jaren met de DX12 engine upgrade enorm verbeterd qua multithreading. Ik haal met een Ryzen 3600 en een GTX3080 locked 60FPS in Mythic raids op Ultra 1440P, als ik mijn FPS unlock gaan het nog eens flink hoger. Echter heb ik een 60FPS scherm op het moment, waardoor dat geen zin heeft.
Je 7700K scoort nog vrij goed voor singlethreaded performance, maar kan in sommige games een multithreaded performance bottleneck vormen. Goed, dat is maar in sommige games. Zeer goed mogelijk dat dit voor jou niet van belang is.
Hier zelfs nog op 3930K @ 4.7
Dit met nu 2080ti op 4K ultra nog geen last al zal het straks na de gekte met 3090 wel zijn laatste moment zijn
Het is zeer moeilijk om eenduidig advies te geven gezien iedereen andere games speelt met bijhorende resolutie en verwachte framerate, Alsook voor de ene stoort af en toe een hapering niet maar andere zodra er 1 framedrop is denkbeeldig al meteen naar de winkel zou lopen.
of ik nu de 7700K bezit of een van de nieuwste versies, blijft de FPS ongeveer hetzelfde.
De FPS wel maar de frametimes zullen op een processor met meer threads doorgaans wel beter zijn, waardoor je gameplay vloeiender aanvoelt. Dat is momenteel al zo met quadcores maar systeemvereisten blijven natuurlijk altijd maar toenemen.
MWAH, met een 7700K@5k, 32Gb@3k en een 3090@2k op 4k gaming (35inch) is mn CPU toch echt de beperkende factor. Kan niet wachten tot een fatsoenlijke i11-12gen voorbij komt.
Het is daarom ook echt game afhankelijk. Ik had een 7600k met een 1060 6GB, ik speelde toen veel pubg. Toen kocht een ik 2080 Super.. en wat verbaase mij.. ik had maar 30fps meer.. Toen heb ik een 9600K gekocht.. en tadaa 80fps meer. Die game was(is?) dus erg CPU based. Met andere games had ik wel meer aan de 2080Super (die ik overigens weer heb verkocht wachtend op een 3080).
In welke resolutie speel je het dan? Dat soort spellen worden vaak in 1080p omdat je hoge FPS wilt hebben. Maar het verschil bij 1440p is al veel minder en bij 4K is er amper verschil of je nu een oudere of een nieuwe CPU hebt.
7700k kan nog zeker goed mee, er wordt altijd beetje overdreven gedaan met dat 4 cores niet meer goed voor gamen is ''Ja en als de nieuw consoles straks uit zijn al helemaal niet meer'' Altijd dat zelfde verhaal over dat je over x jaar toch meer cores zal nodig hebben, we horen het nu al 5 jaar, altijd dat overdreven gedoe ten aanzien van '' maar in de toekomst'' .
Ik ging van een 7700k naar een 8700k (2 meer kernen en .4 op de kernen) met een 2080ti. Het verschil was echt hoog. Ik dacht ook dat het mee zou vallen, maar 10 a 20 fps winnen op 1440p vond ik echt wel lekker. Maargoed, als je boven de 60 zit, prima toch. Ik speel dan wel voornamelijk cpu bound games.
[Reactie gewijzigd door Xfade op 22 juli 2024 14:36]
Leuk om te lezen hoe je gedetailleerd je kan vinden wat je het beste zou kunnen upgraden. Zelf kijk ik hier altijd even: https://pc-builds.com/calculator/
Voor als je minder tijd hebt, maar dit is meer een globale check.
[Reactie gewijzigd door no_way_today op 22 juli 2024 14:36]
Ingevuld, cpu bottlenecked op 1080p maar niet op qhd/4k.
Vervolgens gooi ik er een veel betere gpu in en dan is alles perfect in balans. Ofwel die calculator is echt de grootste troep ooit.
Klinkt dat zo onlogisch? Op lagere resoluties als je GPU capaciteit over hebt is je fps/performance gelimiteerd op de CPU. Dat laat Tweakers ook zien in reviews. Vooral bij CPUs. Daar draaien ze moderne zwaardere spellen op lage resoluties om de performance in spellen te laten zien. Dat dat weinig praktijkgericht is en op die lage resoluties je bottleneck niets voorstelt omdat je toch boven de 300fps zit is wel zo, maar hoe dan ook is je CPU op lagere resoluties vaker de beperkende factor. Op hogere resoluties leg je de druk veel meer op de GPU dus is die sneller een issue.
Volgens mij lees je zijn reactie niet goed. Het eerste is logisch, het tweede is hardstikke onlogisch.
Hoe kan je na het vervangen van de trage GPU met een snelle GPU ineens op 1080p geen CPU bottleneck hebben volgens die calculator?
Ik kan geen touw vastknopen aan wat je probeert te zeggen. Je hebt het over bottlenecks en je noemt zelf de factor resolutie, logisch dat je bottleneck dan verandert. Leg je er een snellere GPU in dan heb je een betere balans op lagere resoluties, waar de cpu de bottleneck is en op hogere resoluties vereis je een betere GPU, want daar ligt meer load op de GPU, dus je GPU moet meer leveren voordat je CPU de vertragende factor wordt, logisch toch? B
Een snellere GPU levert je dan niet zoveel meer op tenzij je de CPU ook een upgrade geeft. De resolutie bepaald wat je vraagt van je hardware en op lagere resoluties komt er meer druk op je CPU te liggen, want je GPU kan het bijbenen. Dat het niet zo helpt omdat je toch al hele goeie performance haalt voor je die bottleneck bereikt is ook een factor natuurlijk. Als je probeert te zeggen dat je zelf een beetje na moet denken bij gebruik van zo'n tool, ja no shit Sherlock.
Dus wat probeer je nou te zeggen? Wat jij omschrijft klinkt namelijk heel logisch dus ik snap niet waar je een probleem mee hebt. Er is veel aan te merken op zo'n tooltje maar niet waar jij mee aan komt zetten. Je laat vooral zien dat jij er geen pepernoot van begrijpt.
Ik wil eigenlijk nog wel een reactie/uitleg van je, helaas ontbreekt die nog. Nog even opnieuw mijn uitleg.
In beide gevallen een identieke CPU:
1. Een GTX1070, op lagere resoluties bottleneckt de CPU.
2. Een RTX3070, op lagere resoluties bottleneckt de CPU niet meer.
Hoe is dit in jouw ogen nou logisch te noemen? Je upgrade de GPU, terwijl je CPU bottlenecked op een bepaald vlak. Na die upgrade van de GPU bottlenecked je CPU opeens niet meer.
Hoe kan dat nou? Je zou juist zeggen dat als ik de CPU upgrade, want die bottlenecked, dat je dan pas wat meer in balans bent. Met een GPU upgrade zou je juist die bottleneck nog erger moeten maken.
Dit is nou de hele tijd wat ik probeer te zeggen, ik snap de minnetjes die ik krijg niet zo goed.
Ingevuld, cpu bottlenecked op 1080p maar niet op qhd/4k.
Vervolgens gooi ik er een veel betere gpu in en dan is alles perfect in balans. Ofwel die calculator is echt de grootste troep ooit.
Precies, de CPU woord met hoge resoluties een stuk onbelangrijker, zelfs op 1080p en ook op 1440p is het verschil tussen de AMD Ryzen 5 5600X (4.7GHz OC) en AMD Ryzen 7 5800X (4.7GHz OC) bijna niks, en absoluut niet de moeite waard als je geen grafische werk doe en veel laat draaien tijdens het gamen, daarom ben ik toen gegaan voor de AMD Ryzen 5 5600X, en was voor mij een erg goede upgrade, de AMD Ryzen 5 5600X is ruim 2x zo snel als me oude Intel Core i7-5775C 4.0GHz OC.
Bottleneck calculators zijn troep, je moet daar niet naar kijken. Dit onderwerp is zo danig complex en variabel dat je dit niet kan aangeven met een enkel percentage.
De ideale configuratie is volledig afhankelijk van waar voor de machine wordt gebruikt.
[Reactie gewijzigd door Omega op 22 juli 2024 14:36]
Het geeft wel iets aan lijkt mij. Om de genoemde procedure te volgen zoals omschreven in het artikel heeft niet iedereen zin in of kan het niet. Dan is enige richting wel fijn.
Bottleneck calculators geven geen enkel nuttige informatie. Wat de calculators zeggen is betekenisloos en helpt niemand. Dat een bottleneck wordt uitgebeeld in percentages is lachwekkend. Dit werkt helemaal niet zo als het hier word gepresenteerd.
Deze website bestaat puur voor financiële winst voor de eigenaar. Die webpagina staat bom vol geknald met advertenties, het is nog erger dan tweakers.net . Er zijn namelijk genoeg atechnische mensen die dit soort sites opzoeken wanneer ze een computer bouwen.
Ik snap zelf de angst voor het bottleneck monster helemaal niet. Zolang je moderne hardware koopt, en geen rare dingen doet zoals een 1000 euro GPU naast een 50 euro CPU neer zetten zit je vrijwel altijd goed.
Elke computer heeft bottlenecks. Het geheugen bijvoorbeeld vergeleken met de CPU cache heeft het een langzame reactie snelheid en relatief weinig bandbreedte. Dat is een bottleneck op elk systeem, het zorgt voor enorm veel CPU downtime. Maar maakt dat uit? Nee! De meeste gebruikers hebben hier minimaal hinder van en dit is dus geen reden om te investeren in quad channel geheugen.
Veel YouTubers/influencers met een focus op consumenten electronica die propaganderen deze angst enorm door er continue over te praten. Ik ben redelijk actief op internet fora en moet regelmatig mensen die bang zijn dat ze een bottleneck hebben uitleggen wat een bottleneck precies is.
Nog mooier, er is altijd een bottleneck. Hoe je het ook went of keert. De bottleneck verplaatst immers altijd. (Niet dat je er meteen last van hebt). Daarom heet het een bottleneck.
Daar is zelfs een leuk boek over geschreven, The Goal - Eliyahu M. Goldratt. Dit gaat over de theory of constraints. Is in een totaal andere context als hier bedoelt, maar het principe rondom de bottleneck blijft het zelfde.
Het is inderdaad een klassiek optimalisatie probleem
Uiteindelijk is het enige dat er echt toe doet de centrale vraagstelling: kan ik voor mijn budget de games van mijn keuze, spelen in de kwaliteit en zo soepel als ik wil?
Naar de nabije toekomst kun je dan misschien nog iets extrapoleren zoals wat een volgende Forza game vermoedelijk het meeste nodig heeft. Uiteindelijk wordt het al snel een financieel verhaal ook. Stel met een bepaalde build heb je voor € 200 extra een CPU met 4 cores extra en een iets hogere turbo snelheid, terwijl de videokaart pas met € 400 echt een stap hoger kan. Of het is juist omgekeerd. Zelden is het traploos performance erbij voor elke € 100 die je extra uitgeeft.
[Reactie gewijzigd door OruBLMsFrl op 22 juli 2024 14:36]
Als je wilt en kunt upgraden doe het dan niet op het moment dat de componenten weer duurder beginnen te worden. Een harde schijf vervangen kan na tien jaar gebruik lonen als deze stroperig begint te worden. Extra ram heeft met de gebruikte pakket waarmee je werkt te maken. Zit dat vol, koop er nog wat bij of vervang het.
Bij sommige pc is het eenvoudig om een cpu te vervangen. Als je dit nodig wenst dan is timing een factor. Koop je vroeg dan betaal je de hoofdprijs. Een website met bottleneck issues is inderdaad niet objectief. Gebruik het gezonde cpu van je bovenkamer.
AMD Radeon RX 5700 XT will need at least 64GB of RAM to work well. If you are planning to work with some memory intense programs, or run multiple programs at ones, you should consider adding even more memory.
ik zie een GPU bottleneck ook niet echt als een bottleneck.
Een GPU die op 100% loopt, loopt op de top van zijn kunnen. Dit is exact waarvoor je betaald heb.
Natuurlijk geeft een betere GPU meer fps, maar daar betaal je dan ook de prijs naar.
Zelfs een gpu die op 100% loopt draait nog niet op de top van zijn kunnen.
Als je bijvoorbeeld van ddr4 3000 cl18 zou upgraden naar 4000 cl16 kan je tot wel 8% meer fps krijgen met enkele uitschieters naar 14% en dat terwijl je dacht dat je fps al max was door een 100% belasting van de gpu.
Zo simpel is het dus niet.
Ik geloof dat dit komt door gedropte frames. De gpu heeft ze al wel gerenderd maar de cpu kan ze niet snel genoeg verwerken doordat de ram minder snel is en dus worden ze gedropt. Ik weet niet of dit 100% de correcte verklaring is maar dat je nog winst kan behalen ondanks een max load is een feit.
Dan heb je het meer over een geheugen bottleneck.
Met 4000 cl16 geheugen zit je al ruim in het overclock gebied, gezien meeste CPU's of MB chipsets officieel max. 3200 ondersteunen. (kunnen vaak meer, kan zelfs invloed op garantie hebben).
En met Ryzen is 3600 geheugen zo wel een beetje de max.
In die lijn kan zelfs de Case of de case fans invloed hebben.
GPUs kloken hoger zolang de temperatuur dat toelaat, dus meer fps bij lagere temps
Dat het officieel niet ondersteund is neemt niet weg dat je dus geen gpu bottleneck heb ondanks dat je op 100% load draait.
Het lijkt er dus op maar ondanks dat is meer meer te halen uit diezelfde gpu. Gpu overclocken is de gpu factor zelf en dus niet te vergelijken. Dat werkt immers ook gewoon door met sneller geheugen. Zonder sneller geheugen haalt een gpu overclock misschien 8% en met snel geheugen 9 a 10%
Ik kaart sneller geheugen altijd aan bij een pc build omdat mensen voor 15% gpu prestaties wel 250 euro neer willen leggen maar vaak de 75 euro meer voor sneller geheugen te veel lijkt. En aangezien de cpu en het geheugen meestal over de levensduur 2x een gpu voor zijn kiezen krijgt haal je dus 2x meer fps uit een gpu en kan je een gpu aankoop uitstelen door de dat hij langer de nodigde fps haalt. Wat sneller ram geheugen onder de streep aan het einde van de levensduur dus best veel waar voor je geld maakt.
Helemaal niet dat is veel te simpel, het kan goed zijn dat de texture units niks aan het doen zijn terwijl de shader units het werk niet kunnen bij benen.
Pas als het werk op de GPU gebalanceerd is dan heb je een GPU die op zijn top van kunnen loopt.
Je herhaalt nu wat er in het artikel staat geschreven Ik speel ook op 1440p maar met 'slechts' 75Hz, als ik een snellere refresh rate had zou m'n processor denk ik al niet meer voldoen.
Ik heb hetzelfde gemerkt, ben een fanatieke The Division speler en met een i5-6600K/GTX1700 ging alles goed op 1080p ultra maar sinds ik een 1440p UW scherm gebruik had ik af en toe dat textures of zelfs stukken van de map niet inlaadden. Dus gemonitored en dat bleek telkens te zijn wanneer de cpu op100% draaide. Framerate van 100 naar 60 gelimiteerd en de cpu draait rond de 80% en het probleem doet zich niet meer voor.
Bijvoorbeeld als je het wilt cappen ivm met je refresh rate / stroomverbruik.
Met mijn 50/60hz tv cap ik mijn fps op 60 in de videokaart drivers.
Meer merk ik toch niet en kost alleen maar meer stroom, warmte en herrie.
Ik weet niet hoeveel fps hij nu haalt en wat zijn settings zijn.
Zoals ik het lees weet hij het verschil niet tussen hz en fps (denkt hij dat het hetzelfde is?) of gebruikt hij een vorm van sync.
Zijn reactie vind ik nogal onduidelijk en verwarrend.
Hij zegt in feite dat zijn cpu een bottleneck gaat opleveren wanneer hij een hogere (hij noemt het "snellere") refresh rate heeft dan 75.
Erg ongenuanceerd.
Als het over fps zou gaan dan zou het kunnen kloppen wat hij zegt.
Vervolgens wordt ik omlaag gemod en hij heeft +1 😵
[Reactie gewijzigd door HugoBoss1985 op 22 juli 2024 14:36]
Jan1337 zegt toch duidelijk "als ik een snellere refresh rate had".
Het is verder vrij simpel en duidelijk wat hij bedoelt. Hij speelt op 75hz, dus hoeft niet meer dan 75fps te halen. Dat trekt zijn CPU nog. Zou hij een hogere refreshrate hebben, zou hij natuurlijk ook meer FPS moeten draaien, maar dat trekt zijn CPU niet.
Volgens mij is het inderdaad "hogere "(higher) refresh rate.
Er ontstond al onduidelijkheid door zijn verkeerd woord ("snellere") gebruik.
Ik vind het bijzonder dat jij precies weet wat hij bedoeld.
En zijn usecase/hardware/settings weet.
Je kan beter stellen dat hij een 75 hz scherm heeft.
En dat hij onder de 75 fps niet het potentieel uit zijn monitor haalt.
En dat meer dan 75 fps (minimum) zonde/nutteloos kan (let op "kan"... afhakelijk van usecase en scenario) zijn.
Wat ik dus wel begrijp en wat klopt met wat jij aangeeft over de cpu:
Als hij dan een monitor koopt met hogere hogere refresh rate kan het zijn dat hij tegen een cpu bottleneck aanloopt.
Nergens in zijn reactie staat dat hij met een vorm van sync of fps cap speelt.
Niet iedereen met een 75hz monitor wilt 75fps (Maximaal).
Niet iedereen wilt een fps cap of een vorm van sync gebruiken.
Hij kan ook op hogere fps spelen, dat weten we niet.
Er zijn ook mensen met oudere videokaarten die oudere drivers moeten gebruiken waar je geen fps cap kan forceren.
En een vorm van sync geeft input lag.
Dus die mensen spelen met de hoogst mogelijke fps die hun hardware behaald.
Het liefste constant meer dan 75 fps minimum in dit (75hz) geval.
Let op het verschil met minimum en maximum fps.
Zo zijn er nog wel meer redenen / scenario's te bedenken.
[Reactie gewijzigd door HugoBoss1985 op 22 juli 2024 14:36]
Waarom staat er nergens in het artikel hoe je een GPU bottleneck herkend? Een GPU is de bottleneck zodra deze op 99-100% usage draait. Als een GPU niet op 99-100% usage draait heb je een mem/cpu bottleneck. Tenzij vsync of een framelimiter wordt gebruikt.
Update:
Staat er wel in in superkleine lettertjes op pagina 3 onder het screenshot. Echter kan vsync, een 60hz scherm of framelimiter je GPU limiteren (bewust of onbewust) Dan is het dus niet persee een bottleneck terwijl dat wel zo lijkt.
[Reactie gewijzigd door biggydeen2 op 22 juli 2024 14:36]
Het staat er wel, namelijk onder een van de screenshots uit Afterburner: In het scenario van een gpu-bottleneck zien we een vrijwel constante belasting van honderd procent.
Ik zie het inderdaad. Wat een ongelukkig gekozen plek met lettergrootte 1 terwijl dat juist de belangrijkste conclusie van die hele pagina is. Echter als je vsync gebruikt, een 60hz scherm hebt of een framelimiter hebt ingesteld zal die GPU usage geen 100% zijn. Echter heb je dan niet persee bottleneck
[Reactie gewijzigd door biggydeen2 op 22 juli 2024 14:36]
Ik lees op pagina 2 de uitleg van Afterburner en op pagina 3 een voorbeeld van een gpu-bottleneck met de afbeelding uit dat programma, is dat niet wat je bedoelt?
Dit artikel is erg toegespitst op “component” bottlenecks. Ik ben niet meer zo’n gamer... maar van vroeger weet ik dat het juist de wat minder “component” achtige “bus” of de capaciteit van je pc om data te verplaatsen.
Niet zozeer ddr2 vs ddr3 of het aantal MHz van de processor. Maar de generatie van de processor / moederbord / geheugen combinatie.
De GPU was daar altijd wat het artikel aan gaf: de eenvoudigste bottleneck om te upgraden.
Sinds al die bussen bestaan uit PCI Express lanes is dat probleem er eigenlijk niet meer, zeker niet met PCIe 4.0
Op dit moment is er zover ik weet geen videokaart of NVME SSD die sneller data kan verwerken dan de maximale buscapaciteit van PCIe4.0, zeker niet met meerdere lanes per component.
Bij de oudere Intel mainboard toch wel langzaam een issue. Bij veel heeft de GPU slechts 8 lanes door het gebruik van een NVME SSD die er ook 4 van de beschikbare 16 afsnoept.
Indeed... Ik wil graag een GPU upgrade doen, maar als ik zie hoe schofterig veel gevraagd wordt voor eender welke GPU, denk ik dat ik maar gewoon uitzing met wat ik heb.
Voor een GTX 1660 super betaal je gewoon 2x de prijs van Q3 2020.
[Reactie gewijzigd door Flozem op 22 juli 2024 14:36]
Het is om te huilen... Wacht al 3 maanden op 3080 en durf niet te cancelen ivm prijsopdrijving... Wacht ook al ruim een maand bij AZERTY op 3200g Ryzen voor mini build voor oom van me. Ze adverteren onverminderd echter dat het slechts meer dan 10 dagen duurt. Walgelijk.
De grootste bottleneck is beschikbaarheid en betaalbaarheid.
Ik draaide nog een 4790k icm rtx 3070: op 1440p en 4k moet de gpu meer werk verzetten dus kan de processor bijbenen. Op 1080p niet.
Toch ben ik over op een Ryzen 3600 icm rtx 3070. Processor en gpu zijn meer in balans ongeacht de resolutie waarop je gaat gamen. Ik was van plan om DDR4 over te slaan en voor DDR5 over stag te gaan. Maar again: betaalbaarheid en beschikbaarheid maakt dat ik nu goedkoop over stap op ddr4, terwijl die het EOL stadium heeft bereikt natuurlijk.
Interessant, ben nieuwsgierig naar welke verschillen je merkt van die cpu upgrade.
Zit hier zelf ook op een 4790k OC@4.7ghz icm een 1080 ti. Op 1440p is de cpu load max peak 70% is terwijl de gpu altijd op 100% staat. Naar mijn idee gaat het wel even (4080?) duren voordat de cpu bottleneck bereikt is.
[Reactie gewijzigd door Otto1990 op 22 juli 2024 14:36]
Je zal het vooral merken aan minder microstuttering. Een cpu die aan zijn grens loopt geeft microstutters.
Je average of max FPS zou hoger kunnen liggen met de 4790 maar de spel ervaring kan een stuk minder zijn. Wat veel belangrijker is tijdens het spelen is de delta tussen elk gerenderde frame, een lagere delta met maar 70FPS is veel soepeler dan een waar je het ene moment 45FPS hebt en direct daarna 100FPS hebt.
Daarnaast betekent een piek van 70% niet dat je geen cpu bottleneck hebt. Het kan zijn dat een core het niet aan kan (dat is vaak de render thread die draw calls voor de GPU klaar zet).
Helder verhaal dank voor de toelichting. Gelukkig geen microstuttering hier maar zoals @Joosie200 aangeeft klopt het dat er dips zijn in de min framerate.
Ik zie in een vergelijksbenchmark 3600/4790k dat de 1% lows van de 4790k ~20 fps lager zijn. Voor mij persoonlijk wacht ik dan liever op ddr5 generatie cpu's. Bidden dat die net zo voordelig komen zijn als ddr4. Thanks heren!
Tegelijkertijd als je je 3600/ram/mobo setup kunt aanschaffen met de prijs die je voor je 4790k/ram/mobo nog zou kunnen krijgen is het mij om het even. Daartoe heb ik wel via V&A lopen shoppen maar goed.
DDR5 zal net als DDR4 in het begin duurder zijn, en nu ik net over ben koop ik straks richting EOL cyclus een DDR5 setup. Eerst een Ryzen 5000 processor erin knallen en tot dat moment vind ik het wel best.
Helemaal eens met je redenering. Mocht het ddr5 prijskaartje dermate hoog zijn dan gaat een afgeprijsde/V&A 5600 of 11600k het alternatief zijn en spring ik ook in de EOL boot. Gelukkig lijkt de restwaarde van de 4790k niet te kelderen dus ga de marktontwikkeling afwachten.
Ik merk het meer in de fps dips / min / low fps met gamen. Qua max fps scoor ik beter met de 3600 maar niet heel veel. Bij games zoals RDR2, Assassins Creed Origins / Odyssey loopt op 1080p (werkmonitor) de boel smoother. Maar op 4k (LG oled tv) merk ik weinig tussen de 4790k en Ryzen 3600.
Nou heb ik het artikel nog niet gelezen maar wil even mijn waardering voor de graphic van de snelweg met auto's even uitten, is echt precies hoe ik het mensen altijd probeer uit te leggen.
Zoals we eerder uitgebreid behandelden, is de gebruikservaring bij een gpu-bottleneck vaak een stuk beter. Die kun je bovendien nog verzachten door de grafische settings of resolutie te verlagen, zaken waardoor de processor het juist alleen maar zwaarder krijgt.
Mee eens, maar het lijkt me ook goed om te vermelden dat een cpu-bottleneck ook wel wat verzacht kan worden door bepaalde instellingen van een game die (voornamelijk) belastend zijn voor de cpu omlaag te schroeven (bijv. physics), zo komen er meer prestaties vrij om de 'te snelle' videokaart sneller van data te voorzien en de algehele framerate omhoog gaat inclusief betere frametimes.
Eigenlijk jammer dat het artikel niet even vermeld dat multitasken ook een flinke hap uit de beschikbare prestaties kan nemen. Bijvoorbeeld livestreamen tijdens het gamen.
/i/2004169850.png?f=imagegallery)
/i/2004169858.png?f=imagegallery)
/i/2004169854.png?f=imagegallery)
/i/2004169864.png?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004169866.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004169916.jpeg?f=imagegallery)
/i/2004366424.png?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004355716.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005559800.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/398657/crop5880bd73194ae_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/317612/icon.png?f=community){kind=icon}
/u/183354/day.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/678890/crop59368024e5669_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/156480/auto-audi-rs4.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/371903/crop607818730149c.jpg?f=community){kind=small}
/u/238475/crop5db01b7054bdf_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/18872/crop643c23a7a7810_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/109168/crop5c6ad3dc9bc0f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/80624/crop56269c878c330.jpeg?f=community){kind=small}
@ 4.7
/u/1436766/crop618e3e0324655_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/57665/crop68a5a2f84a2e6_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/62416/crop602d199f06a2b_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/284473/crop598caffe294d9.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/144247/crop5ff8589029974_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/211274/bestabstractwallpapers5.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116283/crop5814e3224425d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/915503/crop683d822c5afef_cropped.png?f=community){kind=small}
. Er zijn namelijk genoeg atechnische mensen die dit soort sites opzoeken wanneer ze een computer bouwen.:strip_icc():strip_exif()/u/331924/icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/612605/crop56ce1c7847a02_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/438947/crop575c94eea6d14.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/207277/avatar2080_3.jpg?f=community){kind=avatar}
Ik speel ook op 1440p maar met 'slechts' 75Hz, als ik een snellere refresh rate had zou m'n processor denk ik al niet meer voldoen.
:strip_icc():strip_exif()/u/21712/crop668d500bcc980_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/199591/crop67714e65d41e0_cropped.webp?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/325599/crop5bd17954458eb_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/947477/crop673c5f0c8579e.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1157718/crop5e6d5ebf96a5f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/122405/crop5728be18922c2_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/205476/620201481642.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/234769/tweakersavatar.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/407459/tw.PNG?f=community){kind=small}
/u/716836/crop5b477f091bb06_cropped.png?f=community){kind=small}