How-to: AMD Ryzen overklokken

Workshop voor Ryzen 3000 en 5000

Inleiding

Anno 2021 bestaat een ruime meerderheid van de los verkochte processors uit exemplaren van AMD. Wie nu een systeem samenstelt met een Ryzen-cpu, betreedt in veel gevallen een nieuwe wereld. Ruim een decennium lag de keuze voor een Intel-processor voor de hand. Ook het overklokken van een moderne AMD-processor werkt significant anders. Voor ieder die het maximale uit zijn Ryzen-chip wil halen, laten we in dit artikel alle mogelijkheden zien om zo'n processor te overklokken.

Daarvoor gebruiken we een systeem van PC Specialist dat we onlangs bespraken in een test van game-pc's. Dit systeem is voorzien van een watergekoelde 12-core-AMD Ryzen 9 5900X-processor in een ASUS ROG Crosshair VIII Hero-moederbord, een van de meest luxe socket AM4-moederborden van dit merk. Kortom, een uitstekende basis om het overklokken van een Ryzen-cpu mee te illustreren. Wees je er wel van bewust dat je garantie hierdoor vervalt, tenzij je een vooraf overgeklokte pc aanschaft.

Deze workshop is behalve voor Ryzen 5000-cpu's ook geschikt voor Ryzen 3000-processors; enkele verschillen daartussen merken we waar van toepassing op. Ook als je een oudere Ryzen hebt, kan dit artikel van pas komen, maar dan kunnen bepaalde mogelijkheden ontbreken of net even anders werken.

Overklokbasics bij AMD Ryzen

Voordat we ons kunnen verdiepen in het overklokken van Ryzen-processors, moeten we helder hebben welke klokfrequenties er allemaal zijn. Van oudsher wordt de kloksnelheid van de processorkernen bepaald door de baseclock (bclk), die standaard is ingesteld op 100MHz, en de multiplier ofwel cpu-ratio. Die multiplier kan in stappen van 0,25 worden ingesteld. Voor zijn standaardkloksnelheid van 3,7GHz gebruikt een Ryzen 9 5900X-processor bijvoorbeeld een multiplier van 37,0. Verwarrend genoeg wordt die standaardkloksnelheid tegenwoordig soms ook base clock genoemd, tegenover de boost clock in de turbomodus, maar daar heeft de bclk niets mee van doen.

Baseclock

De baseclock kan niet of amper worden overgeklokt. Goedkope moederborden bieden die mogelijkheid vaak in het geheel niet, maar ook op moederborden met de vereiste klokgenerator is een overklok van meer dan enkele procenten niet haalbaar. De baseclock dient namelijk als basis voor veel meer klokfrequenties dan alleen die van de processorcores. Als gevolg daarvan modificeer je met een baseclock-overklok niet alleen de cpu-snelheid, maar ook de snelheid waarop onder meer het geheugen, het infinity fabric en de PCI Express-controller werken. Vooral die laatste wordt al snel instabiel bij een lichte overklok, wat kan leiden tot problemen met het herkennen van de videokaart en NVMe-ssd's.

Het scherm met overklokinstellingen in het bios van een ASUS-moederbord

Multipliers of ratio's

De multiplier is daarentegen vrij in te stellen. In tegenstelling tot bij Intel heb je daar geen speciale processorvariant voor nodig; elke Ryzen-chip voor desktops is overklokbaar. De enige beperking is de chipset van je moederbord; de A-serie chipsets voor de goedkoopste socket AM4-moederborden ondersteunt dat niet.

Andere instelbare multipliers zijn verantwoordelijk voor onder meer de kloksnelheden van het geheugen, de geheugencontroller en de Infinity Fabric-bus. Op de ins en outs daarvan komen we verderop in dit artikel terug; eerst kijken we naar hoe AMD's boostalgoritme zelf probeert het aanwezige overklokpotentieel te benutten.

Disclaimer

Bij het overklokken van een processor overschrijd je de standaardspecificaties van het product. Hierdoor vervalt je garantie. Toepassing van de in dit artikel uiteengezette technieken is geheel op eigen risico; Tweakers aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in het geval van schade.

Dit artikel kun je gratis lezen zonder adblocker

Alle content op Tweakers is gratis voor iedereen toegankelijk. Het enige dat we van je vragen is dat je de advertenties niet blokkeert, zodat we de inkomsten hebben om in Tweakers te blijven investeren. Je hoeft hierbij niet bang te zijn dat je privacy of veiligheid in het geding komt, want ons advertentiesysteem werkt volledig zonder thirdpartytracking.

Bekijk onze uitleg hoe je voor Tweakers een uitzondering kunt maken in je adblocker.

Ben je abonnee? Log dan in.

• Volgende pagina 2. AMD's turbo: Precision Boost