PCIe Gen4
WD Black SN850
Eindelijk is er een drive die de PCIe-bandbreedte goed weet te benutten. De SN850, ofwel de nieuwste WD Black-ssd, is de snelste NVMe M.2-drive die we tot dusver getest hebben. Hij verslaat zijn grootste concurrent, de Samsung 980 Pro, in vrijwel alle benchmarks. De SN850 kan wel aardig warm worden, dus een flinke heatsink of een koelfan is geen overbodige luxe. Onze testexemplaren liepen tegen problemen aan in de Consistency-test van PCMark 10, maar een firmware-update loste die problemen gelukkig op.
Western Digital, inmiddels al geruime tijd bekend als WD, heeft met de WD Black SN850 zijn nieuwste high-end solid state drive uitgebracht. De eerdere Black-drives, beginnend bij de originele WD Black uit 2017, gevolgd door de SN700 en SN750, waren NVMe-drives met PCIe Gen3-aansluiting. De nieuwste WD Black SN850 is voorzien van een bredere bus dankzij een PCIe Gen4-aansluiting. Daarmee moet de snelheid verdubbeld worden ten opzichte van de SN750.
De SN850 werd al in oktober aangekondigd, maar is pas sinds medio november verkrijgbaar. In eerste instantie was alleen de 500GB-variant snel leverbaar voor een redelijke prijs, maar sinds kort is er ook voorraad van de 1TB- en 2TB-uitvoeringen. De varianten met heatsink zijn overigens ook niet verkrijgbaar, maar dat had WD ook aangekondigd; die volgen in 2021.
De line-up van de WD Black SN850-serie bestaat uit een 500GB-variant, een 1TB-drive en een 2TB-drive, die respectievelijke adviesprijzen van 150, 268 en 536 euro hebben gekregen. Dat is stevig aan de prijs, ook voor drives met een PCIe Gen4-interface. We vergelijken de prestaties van deze drives, waarvan we de 1TB- en de 2TB-variant via Megekko ontvingen (waarvoor dank!), voornamelijk met die van de eerder door ons geteste PCIe Gen4-drives en met de vorige Black SN750-serie.
:strip_exif()/i/2004059584.jpeg?f=imagearticlefull)
Onder de motorkap
De grootste verandering is uiteraard de genoemde overstap van een PCIe Gen3- naar een Gen4-interface, waarmee de bandbreedte van de vier beschikbare lanes van een M.2-aansluiting verdubbelt naar 64GT/s, ofwel krap 8GB/s. Er is nog geen ssd die de volledige bandbreedte daadwerkelijk kan benutten, maar de pakweg 4GB/s bandbreedte van Gen3-interfaces is inmiddels wel een bottleneck. De 500GB-versie SN850 heeft volgens de fabrikant maximale snelheden van 7GB/s voor lezen en 4,1GB/s voor schrijven; de 1TB-versie doet er een schepje bovenop met maximaal 7,1GB/s voor lezen en 5,3GB/s voor schrijven. De variant met de grootste opslagcapaciteit moet eveneens 7,1GB/s voor lezen halen, maar zou met 5,1GB/s voor schrijven iets minder snel dan de 1TB-variant zijn.
De WD Black SN850-drives worden vooral aangeprezen voor gamers
Om gebruik te kunnen maken van de extra Gen4-bandbreedte, heeft de SN850 een nieuwe controller gekregen. Dat is een Sandisk-controller die door WD 'WD_Black G2' wordt genoemd. Waar van de vorige controller in de SN750 nog details bekend waren als het feit dat er drie Arm-cores in zitten, maakt WD geen details bekend over de G2. Een van de weinige specificaties van de G2 is dat het een achtkanaalscontroller betreft. De controller zou gebruikmaken van een dynamisch allocatiealgoritme van de slc-cache, wat het cachen van data moet optimaliseren.
Voor verbeterde prestaties met lage queue depths is ipr, het lezen van twee 'planes' binnen een nand-die, geïmplementeerd, wat moet leiden tot meer parallelliteit bij lezen. Meer details daarover geeft het bedrijf echter niet. Wel worden de WD Black SN850-drives vooral aangeprezen voor gamers, onder meer omdat ze laadtijden zouden verkorten. De SN850 zou ook als momenteel enige ssd voor de PS5-console geschikt zijn, maar vooralsnog heeft Sony die functionaliteit nog niet geactiveerd.
De overige hardware van de SN850-drives bestaat uit twee packages met tlc-nand dat net als de controller uit de Sandisk-fabrieken komt. Het is BiCS4-nand met 96 lagen dat wordt gecombineerd met 512MB, 1GB of 2GB DDR4-geheugen voor caching. De pcb's van alle SN850's zijn eenzijdig uitgevoerd: de controller en het nand zitten op één kant. Dat laat de optie open om, met wat nand op de achterkant, in de toekomst een 4TB-versie te maken, maar plannen daaromtrent zijn niet bekend.
:strip_exif()/i/2004059586.jpeg?f=imagenormal)
WD geeft vijf jaar garantie op zijn SN850-drives en geeft een endurance van 300TBW op voor de 500GB-drive, 600TBW voor de 1TB-versie en 1200TBW voor de 2TB-uitvoering. Dezelfde drives, maar dan inclusief een passieve koeler in de vorm van een aluminium heatsink, komen in 2021 beschikbaar. Die uitvoeringen zijn ook voorzien van rgb-verlichting, die je onder Windows met de WD Black Dashboard-software kunt instellen. Met die software kun je ook de drives zonder heatsink beheren, waarbij onder meer de 'gezondheid', prestaties en temperatuur zijn uit te lezen en de firmware is te updaten.
Testmethode
We maken uiteraard gebruik van een platform met PCIe Gen4-ondersteuning om onze ssd's zonder bottlenecks te testen. We gebruiken een ASUS Primee X570-A Pro-moederbord met een Ryzen 7 3700X-processor en 16GB geheugen. Op de Samsung EVO 500GB-systeemschijf is Windows 10 2004 geïnstalleerd en voor de benchmarks zorgen we voor een update van de ssd-firmware indien beschikbaar.
We maken gebruik van een mix van synthetische en praktijkbenchmarks. Daarnaast gebruiken we TinkerForge-bricks om het opgenomen vermogen van de drives te meten. Die bieden voldoende resolutie om ook idle-vermogens van M.2-drives te meten.
AS SSD
De synthetische benchmarks bestaan uit AS SSD en ATTO. AS SSD maakt gebruik van niet-comprimeerbare data, zodat we vooral uit de sequentiële lees- en schrijftests realistischer data krijgen dan de data die fabrikanten graag specificeren. Met AS SSD draaien we voornoemde sequentiële tests, maar we kijken ook naar de minstens zo belangrijke 4kB-tests: dataoverdrachten van kleine bestanden. Die tests draaien we met hoge en lage queue depth, ofwel met veel respectievelijk weinig opdrachten die gelijktijdig naar de ssd worden gestuurd.
ATTO
Met ATTO Disk Benchmark wordt in tegenstelling tot AS SSD van comprimeerbare data gebruikgemaakt. Dat leidt tot hogere doorvoersnelheden dan bij AS SSD, reden voor fabrikanten om vaak data van deze benchmark te adverteren. Met een combinatie van tests met comprimeerbare en niet-comprimeerbare data geven deze twee synthetische benchmarks een indicatie van de bandbreedte waarbinnen ssd's kunnen werken.
Omdat synthetische benchmarks slechts een indicatie van prestaties geven, draaien we ook een aantal praktijkbenchmarks die laten zien welke prestaties de ssd's bij daadwerkelijk, normaal gebruik neerzetten.
NasPT-traces
Daartoe maken we gebruik van een set traces die we zelf ontwikkeld hebben. Traces zijn opnames van alle driveactiviteit die terug te spelen zijn. Alle schijfactiviteit die bijvoorbeeld bij het starten van een game plaatsvindt, hebben we vastgelegd en kunnen we met NAS Performance Toolkit afspelen. Dat levert een score in bandbreedte op: hoe sneller een drive is, hoe hoger de bandbreedte bij het afspelen.
Testconfiguratie
| Moederbord |
ASUS Prime X570-A Pro |
| Processor |
AMD Ryzen 7 3700X |
| Geheugen |
Kingston HyperX Fury 2x8GB DDR4-2666 |
| Systeemdrive |
Samsung 850 EVO 500GB |
| Videokaart |
Nvidia Quadro K2000 |
| Koeler |
AMD Wraith Prism |
| Voeding |
Seasonic Prime Titanium 650W |
| Windows-versie |
2004, build 19041.330 |
| Gebruikte software |
AS SSD 2.0.7316.34247
ATTO 4.01.0f1
PCMark 10 2.1.2177 64
NasPT 1.7.1 |
We hebben de traces in drie groepen verdeeld, waarbij we verschillend gebruik van pc's hebben samengevoegd.
De light desktop workload bestaat uit het starten van het Windows 10-systeem, waarna alledaagse programma's als de Chrome-browser en Office-applicaties worden gebruikt. Om de testduur te verkorten, wordt de idle-tijd tussen transacties beperkt tot maximaal 100ms. De gemiddelde doorvoersnelheid in de trace is, na verkorting van de idle-tijd, 22,9MB/s. In totaal worden er 1,96GB gelezen en 1,37GB geschreven. 6,8 procent van de transacties is sequentieel.
De Photoshop & Lightroom heavy workload is gebaseerd op een trace van Photoshop en Lightroom in een multitaskingscenario. Hierbij wordt gewerkt met Photoshop-bestanden die zeer veel geheugen gebruiken en daarmee een grote aanslag plegen op de scratchfile die wordt gebruikt voor het bijhouden van de history states. Gelijktijdig met het gebruik van Photoshop wordt door een catalogus met 20-megapixelfoto's in Lightroom gebrowsed, en worden foto's van een netwerkshare naar de lokale drive gekopieerd en vandaaruit in Lightroom geïmporteerd. De Photoshop & Lightroom heavy workload is een zware trace. Om de testduur te verkorten, wordt de idle-tijd tussen transacties beperkt tot maximaal 100ms. De gemiddelde doorvoersnelheid in de trace is, na verkorting van de idle-tijd, 162,9MB/s. In totaal worden er 19,1GB gelezen en 56,0GB geschreven. 4,0 procent van de transacties is sequentieel.
De gametrace met de games Grand Theft Auto V en Rise of the Tomb Raider is een relatief lichte workload met veel idle-tijd tussen de transacties. Om de testduur te verkorten, wordt de idle-tijd tussen transacties beperkt tot maximaal vijftien milliseconden. De gemiddelde doorvoersnelheid in de trace is, na verkorting van de idle-tijd, 54MB/s. In totaal worden er 13,0GB gelezen en 1,3GB geschreven. 31,2 procent van de transacties is sequentieel. Deze test betreft de gemiddelde doorvoersnelheid over de totale duur van de transacties in de trace. Dat wil zeggen dat de tijd waarin de ssd of harde schijf idle is, niet wordt meegeteld.
PCMark 10
We draaien ook de nieuwste versie van PCMark, dat ook gebruikmaakt van traces om de prestaties van ssd's in kaart te brengen. Ook de PCMark-benchmark levert een bandbreedte voor de drives op.
PCMark 10 kent ook een zeer zware test: de consistencytest. Die brengt de worstcaseprestaties van een ssd naar boven, aangezien de drive langdurig en extreem zwaar belast wordt. Optimalisaties van prestaties, zoals garbagecollection, caching, trim, en andere trucs werken dan niet meer. Is dat punt bereikt, dan presteert de drive op zijn steady-stateniveau.
Vooraf wordt de hele schijf twee keer volledig met data beschreven. Dit gebeurt twee keer om ervoor te zorgen dat ook de volledige overprovisioning ‘bezet’ is. Gedurende de acht degradatiefasen van de test wordt de volledige PCMark 10-benchmark gedraaid, met daartussenin telkens een constante workload van random schrijfopdrachten gedurende achtereenvolgens 10, 15, 20 en zo verder tot maximaal 45 minuten. Gedurende de steady-statefase wordt de benchmark nogmaals drie keer gedraaid, met telkens opnieuw vooraf 45 minuten random schrijfworkloads. Tijdens de recoveryfase mag de schijf weer ‘op adem’ komen en wordt de benchmark vijf keer gedraaid met telkens 5 minuten idle-tijd vooraf. Gedurende die tijd kan de ssd de garbagecollector en andere interne optimalisaties hun werk laten doen.
Opgenomen vermogen
Voor de stroommetingen meten we de idle-vermogens met TinkerForge PowerBricks. Met een samplerate van maximaal 1ms en een resolutie van 1mW kunnen we idle- en loadmetingen doen en die middelen in software. Voor de load-metingen gebruiken we IOMeter, dat we 100 procent random writes van 4kB-data laten doen en sequential writes met 1MB-blokken.
AS SSD en ATTO Disk Benchmark
We beginnen bij de synthetische benchmarks, met AS SSD. Op basis van alle deelmetingen, sequentieel, 4kB en access time, berekent deze test een totaalscore voor elke ssd. Die zetten we bovenaan de pagina, aangezien dat een aardige indicatie geeft van de algemene prestaties. Daarna zoomen we in op de deeltests.
De nieuwe WD Black 1TB scoort het hoogst, gevolgd door de 1TB-versie van de Samsung 980 Pro. De 2TB-versie van de SN850 scoort vrijwel gelijk en dan zit er weer een aardig gat naar de overige Gen4-ssd's.
De sequentiële leessnelheden van de SN850's zijn een procent of 8 hoger dan die van de Samsung-drives. De overige Gen4-ssd's komen een stuk lager uit. De drives met E16-controller scoren vergelijkbaar, iets boven de 4GB/s, en daaronder volgen de op Silicon Motion-gebaseerde drives. De 4kB-readprestaties bij lage queue depth zijn gemiddeld, maar bij hoge QD zijn ze weer dik in orde.
Het gat dat de SN850's met de concurrentie op het gebied van schrijven slaan, is indrukwekkend; ze zijn dik 25 procent sneller. Dat zien we ook met 4kB-blokken schrijven; daar lijkt de ipr-implementatie goed werk te doen. Bij hogere queue depth is dat minder zichtbaar; dan scoort de SN850 net zoals de rest van het testveld.
- Read - Sequential
- Read - 4K
- Read - 4K - 64
- Write - Sequential
- Read - Access time
- Write - 4K
- Write - 4K - 64
- Write - Access time
ATTO Disk Benchmark
De ATTO-scores komen in de regel het meest overeen met de sequentiële lees- en schrijfsnelheden waarmee fabrikanten hun ssd's aanprijzen, en zijn alleen daarom een goede reden om de benchmark te draaien.
De ruim 7GB/s die WD belooft, wordt niet gehaald, maar met een bandbreedte van 6500MB/s voor lezen is de WD Black SN850 de snelste Gen4-drive die we hebben getest. De raidset-up van de Gigabyte Aorus AIC hebben we niet in de resultaten opgenomen, omdat die uit vier ssd's is opgebouwd en geen eerlijke vergelijking vormt. Ook de schrijfsnelheid is met ruim 4800 en bijna 4900MB/s imposant te noemen.
- Atto - Read - QD 4 - 1 MB
- Atto - Write - QD 4 - 1 MB
Traces en PCMark 10
Synthetische benchmarks zijn nuttig om de theoretische prestaties in kaart te brengen, maar anders dan sequentiële transfers bij het overzetten van grote bestanden hebben ze weinig met de praktijk te maken. Daarom draaien we onze traces, die veel meer een afspiegeling zijn van de prestaties die je bij normaal gebruik kunt verwachten.
We beginnen met de totale gemiddelde bandbreedte die PCMark 10 op basis van een groot aantal traces van uiteenlopende applicaties berekent. Opnieuw zijn het de twee WD Black SN850-drives die bovenaan de grafieken staan. Dat doen ze met ruime voorsprong op de 980 Pro-drives van Samsung: toch geen geringe prestatie. De overige drives, met een opvallende glansrol van de KC2500 boven de Gen4-drives, volgen op ruime afstand.
We gaan verder met onze eigen traces. In de lichtste daarvan, de Light Desktop Workload, presteert de WD Black SN850 1TB-drive opnieuw met afstand het best. De 2TB-versie lijkt met de nieuwe firmware minder rap dan voorheen. Hoewel WD zijn SN850's specifiek als gaming-ssd's in de markt zet, zien we dat de 980 Pro's van Samsung in onze Gaming Workload toch sneller zijn. De WD Blacks hoeven zich echter nergens voor te schamen, want het gat naar de rest van het testveld is aanzienlijk.
In de zware Heavy Workload ten slotte, die voornamelijk uit traces van applicaties als Photoshop en Lightroom is opgebouwd, scoort de WD Black 850 1TB vergelijkbaar met de 980 Pro; de 2TB blijft wat achter.
- Light desktop workload
- Gaming workload
- Photoshop & Lightroom heavy workload
PCMark 10 Consistency
De 980 Pro van Samsung haalt meer bandbreedte in de steady-statefase van de Consistency-test. Dat is direct de enige drive die de SN850 voor zich moet dulden. De read-latency van de 1TB-SN850 is wel weer 10 procent lager dan de eerste concurrent, maar wat write-latency betreft komt de SN850 maar net met de middenmoot mee.
- Steady state bandwidth (Gemiddeld)
- Steady state read latency (Gemiddeld)
- Steady state write latency (Gemiddeld)
Opgenomen vermogen
Een van de problemen die na introductie van NVMe-drives in M.2-slots naar boven kwamen, is het energiegebruik en het daarmee gepaard gaande opwarmen van de ssd. Dat leidde vaak tot thermal throttling, waardoor de prestaties teruglopen totdat de drive weer voldoende afgekoeld is. Kapot gaat je ssd er dus niet van, maar het kan je wel duurbetaalde prestaties kosten. Fabrikanten van ssd's reageerden daarop door al dan niet fancy heatsinks op de M.2-drives te monteren, terwijl moederbordfabrikanten dergelijke heatsinks in het ontwerp van het moederbord verwerkten. Thermal throttling, of eigenlijk het voorkomen daarvan, is ook de reden waarom we alle M.2-drives testen met een ventilator boven op de ssd. Voor ssd's die zwaar belast worden, zouden we ook altijd aanraden de ssd hetzij van een heatsink te voorzien, hetzij voor goede airflow over de drive te zorgen om opwarmen te voorkomen.
Ter illustratie van het belang van koeling hebben we een FLIR-beeld van de SN850 gemaakt terwijl die in een adapterkaart zit en 5 minuten met IOMeter (sequentieel schrijven met 1MB-bestanden) wordt gestrest.
We testen het energiegebruik met de TinkerForge Powerbricks en doen dat idle, tijdens sequentieel schrijven en tijdens random schrijfacties. Vooral idle kunnen flinke verschillen zichtbaar worden als de drive niet goed gehoor geeft aan ASPM, het energiebeheer van PCI-express-interfaces. Dat kan ook een keus zijn om latency's te vermijden. De WD Black heeft bijvoorbeeld een gamingmodus, waarbij slaap wordt uitgeschakeld. Die gamingmodus hebben we volgens WD's Dashboard niet ingeschakeld, maar desondanks lijkt de drive dat wel te doen.
Dat is ook de reden voor het hogere idle-verbruik van de SN850-drives, waar andere drives ruim onder 50mW blijven. Tijdens random schrijfacties vergen de SN850's meer vermogen dan de vorige generatie, maar het verbruik is vrij gemiddeld gezien de rest van het testveld. Datzelfde zien we bij het sequentieel schrijven: keurig in de middenmoot. Samsungs NVMe-ssd's waren onder belasting notoir onzuinig, maar door de inhaalslag die het bedrijf met de 980 PRO heeft gemaakt, staat WD nu juist op lichte achterstand.
- Opgenomen vermogen, idle
- Sequentieel schrijven
- Random schrijven
Prestatie-index
Het kan natuurlijk niet uitblijven dat vooral de WD Blacks hoog in de indices verschijnen; vooral de 1TB-uitvoering laat immers overal een van de hoogste zo niet de hoogste score zien. De Samsung 980 Pro-drives zijn de enige drives die aardig concurreren, maar ook die moeten de 1TB SN850 voor zich laten gaan. De overige op Phison gebaseerde Gen4-drives blijven ruimschoots achter bij beide koplopers.
Firmwareperikelen
Update 18 december 2020: WD heeft de nieuwe firmware, versie 611110WD, inmiddels uitgerold en via de Dashboard-software als update beschikbaar gemaakt. We hebben de drives met de oude firmware, versie 611100WD kunnen updaten, en hebben alle tests opnieuw gedraaid, zonder problemen. Ook de Consistency-test, die op dezelfde ssd's crashte, is met succes afgerond, net als op de ssd's met nieuwe firmware die WD ons nastuurde. De melding in Dashboard over de status van de drive (Health Status: Critical) wordt overigens niet gereset door de nieuwe firmware, maar blijft zichtbaar. Dat heeft geen invloed op de levensduur van de ssd.
Aanvankelijk waren we onder de indruk van de prestaties van de SN850-drives en zouden we ze zonder meer belonen met eremetaal. Helaas liepen we tijdens het testen tegen problemen aan. Met nieuwe samples, waarop WD nieuwe firmware had gezet, hebben we de tests alsnog kunnen afronden, maar het proces was verre van vlekkeloos.
Onze beide eerste batch-testdrives, die we overigens via een webwinkel hebben ontvangen en die dus uit het retailkanaal kwamen, crashten tijdens de Consistency-test. We kunnen uiteraard accepteren dat er toevallig een drive defect kan zijn, maar als beide ssd's uit de serie hetzelfde euvel vertonen, wordt het toch een stuk lastiger om dat aan toeval toe te schrijven. We konden de Consistency-benchmark met geen mogelijkheid afronden, aangezien Disk Management en het bios de drives aanvankelijk niet meer herkenden. Als we de drives wel konden benaderen en diagnosticeren, zagen we diverse foutmeldingen. Smart-tools als Hard Disk Sentinel en AIDA64 gaven fouten als media-errors en de Smart Diagnostic Test uit WD's eigen SSD Dashboard-software detecteerde een fout met de drives. Bovendien merkte Smart-diagnostics de Drive Health aan als Critical voor beide drives.
Uiteraard hebben we na het falen van onze drives ruggenspraak gehouden met WD, dat na drie weken over-en-weeroverleg uiteindelijk met een verklaring en, belangrijker, een remedie kwam. De verklaring lag volgens WD in het herhaaldelijk lezen van dezelfde data tijdens de PCMark 10 Consistency-test en een firmware-update stelde ons in staat onze benchmarksuite succesvol te draaien.
Nu weten we uiteraard dat de Consistency-test een extreem zware benchmark is, maar alle andere drives kunnen hem ook doorlopen en dat mogen we van splinternieuwe drives eveneens verwachten. Met de nieuwe firmware lukt dat ook, al is WD wat ambigu in de omschrijving voor wie die firmware bedoeld is. Enerzijds stelt het dat het vooral voor reviewers zoals wij is, die de PCMark 10 Consistency-test willen draaien, anderzijds raden ze gebruikers aan hun ssd via de Dashboard-software te updaten naar de nieuwe firmware. Op het moment van schrijven is die firmware echter nog niet te downloaden of naar de drives te flashen; enkel de twee nieuwe drives die we van WD hebben ontvangen, zijn van de firmware voorzien.
Volgens WD's pr-afdeling hebben enkele andere media ook problemen ondervonden en het feit dat we uiteindelijk nieuwe drives met nieuwe firmware opgestuurd kregen, doet vermoeden dat WD op zijn minst bevroedt dat het ergens niet lekker zit. De stroeve communicatie hielp niet direct om het probleem boven water te krijgen. Ook de beschikbaarheid van de nieuwe firmware, of het gebrek daaraan, is voor ons reden een kleine slag om de arm te houden en de drives niet volmondig aan te prijzen.
Tot slot: aangezien WD ons de firmware die op onze nieuwe drives staat, nog niet heeft toegestuurd, kunnen we niet zeggen of die de problemen ook bij de eerste twee defecte drives oplost. We hebben WD gevraagd ook hierover duidelijkheid te geven en aan te geven of eigenaren van drives met firmwareversie 611100WD direct moeten upgraden naar versie 611110WD. Zodra die firmware beschikbaar is, raden we je aan dat te doen, ook als je geen zware workloads draait.
Na de langdurige communicatie met WD's hoofdkantoor lijkt de oorzaak eindelijk boven water te zijn. Onderstaand geven we vrij vertaald de vragen die we stelden, en de antwoorden van WD weer.
Tweakers: Wat is de oorzaak van de problemen die we met de drives ondervonden?
WD: Het deel van de Consistency-test van PCMark 10 waar dezelfde data herhaaldelijk gelezen wordt, kan in zeldzame gevallen leiden tot corrupte data, terwijl het 'in flight' is in de controller. WD heeft het probleem enkel tijdens de Consistency-test van PCMark 10 waargenomen.
T: Kunnen genoemde problemen in het ergste geval tot dataverlies, instabiliteit of kortere levensduur van de ssd leiden?
WD: Nee, er mag geen dataverlies, instabiliteit of kortere levensduur optreden, aangezien het enkel het lezen van data betreft moet dat geen dataverlies opleveren. De waarschuwingen moeten verdwijnen na een reboot.
T: Wat hebben jullie gedaan om de problemen op te lossen?
WD: De situatie waarin de problemen optreden, zijn in de nieuwe firmware (611110WD) opgelost.
T: Kan de firmware-update onze defecte drives repareren?
WD: Er zou geen schade aan de ssd's moeten zijn; ook de data moet niet corrupt zijn geraakt.
Gebruikers moeten nooit te maken krijgen met dergelijke uitzonderingsgevallen; de nieuwe firmware is vooral bedoeld voor reviewers die de Consistency-test van PCMark 10 draaien.
T: Moeten eigenaren van een SN850 hun firmware updaten of zich zorgen maken?
WD: Nee, gebruikers hoeven zich geen zorgen te maken. Mochten klanten ontevreden zijn, dan accepteert WD uiteraard teruggave van producten.
Conclusie
We hebben voor de conclusie van deze review lang in dubio gezeten, te meer omdat WD pas de dag voor publicatie met een bevredigend antwoord kwam. Dat antwoord lees je terug op de pagina Firmwareperikelen, maar we hadden uiteraard liever gehad dat we de WD Black SN850 volmondig als absolute aanrader konden vermelden.
Want een aanrader is het natuurlijk als je naar de prestaties op alle vlakken kijkt. In de synthetische benchmarks is de drive extreem snel en ook in de praktijktests is er geen sneller alternatief. Enkel in de geplaagde Consistency-test, die voor de overgrote meerderheid van gebruikers geen dagelijks scenario vormt, is de drive niet de allersnelste. Dat alles maakt de SN850 tot een snellere optie dan de Samsung 980 Pro, die tot dusver de prestatiekroon in handen had. Een klein minpuntje in de prestaties zie je in de opgenomen vermogens; de drive gaat niet in low-power mode, wat hem voor gebruik in bijvoorbeeld een laptop minder geschikt maakt. Het verbruik is dan ook iets hoger dan dat van de grootste concurrent, de 980 Pro van Samsung. Nu zien we de drive ook niet direct als laptopschijf, want dit soort prestaties verdienen uiteraard een B550- of X570-moederbord.
Het feit dat hij zo snel is en dat de prijs niet exorbitant hoog is, zouden goede redenen zijn om de SN850 een Ultimate-award toe te kennen. Natuurlijk is de prijs met pakweg 220 euro voor de 1TB-drive niet gering en er zijn goedkopere alternatieven, maar je koopt voor dat geld wel de snelste drive, met afstand. Ook het feit dat de firmware die WD ons deed toekomen, de problemen inderdaad oplost, pleit voor een award. We hebben de drives immers uiteindelijk met succes kunnen testen en zijn ook in de zwaarste scenario's geen bugs tegengekomen.
Daarom hebben we besloten de WD Black SN850 onder voorbehoud een Ultimate-award te geven: zodra WD de firmware die ons probleem oploste ook daadwerkelijk uitrolt, kennen we hem definitief toe. Daarbij geldt wel het dringende advies om voor fatsoenlijke koeling van de drive te zorgen en de firmware te updaten zodra die in je Dashboard beschikbaar is. Zodra we bij onze eigen drives constateren dat dat het geval is, of van WD een datum vernemen waarop dat zal gebeuren, zullen we deze review bijwerken.Update 18-12-2020: inmiddels is de firmware beschikbaar en we hebben kunnen verifiëren dat de problemen zijn opgelost. De Ultimate-award is dan ook toegekend aan de WD Black SN850-drives.
- WD Black SN850 1TB
- WD Black SN850 2TB
- WD Black SN850 500GB
:fill(white):strip_exif()/i/2004063224.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004059584.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2003983006.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005330412.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004354664.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004301468.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/u/129020/nxxt_got.gif?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004127016.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003009536.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003910730.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003880572.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003277216.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2001655611.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2002547198.jpeg?f=fpa)
/u/748079/crop65b35799c7d62.png?f=community){kind=small}
/u/247151/moppersmurf-60px.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/10785/crop578f51da1fbfc_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/356144/crop5a0b2a83c933d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/225415/crop55bfb1675c064.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/454619/crop58a2ea512054d_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/271496/rsz_avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
)
:strip_exif()/u/199591/crop67714e65d41e0_cropped.webp?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/324515/crop627103b05ba2e_cropped.jpg?f=community){kind=small}
en daarbij is het, volgens mij, wél zoals ik aangaf.
/u/438628/Brickster_LI1%2520-%2520Copy.png?f=community){kind=small}
/u/591847/crop5fb965d9e3c24_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/4634/ratbuddy_ORIGINAL.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/14/wildhagen60x60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/151537/crop5db7498ca4eda_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116001/crop5db1ffa2442b3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71414/images.jpg?f=community){kind=small}
/u/336312/crop6638bf772fb60_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/10069/neutron1.gif?f=community){kind=small}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/234007/crop634484e84c6a3_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/34200/crop6554f56fe2075_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/400/defember100.png?f=community){kind=small}
/u/27299/hoofd.png?f=community){kind=small}
/u/3842/w55.JPG?f=community){kind=small}
