SpaceX schrijft geschiedenis

Eerste commerciële bemande vlucht naar ISS

De eerste commerciële vlucht

Al die jaren hebben geleid tot het huidige moment. Dat gaat met veel bombarie en ceremonie, en met de nodige marketing. Behnken en Hurley rijden in witte Tesla's met het NASA-logo naar het lanceerplatform, in pakken die zijn gemaakt door iemand die ook aan de kostuums van The Avengers heeft gewerkt. Daar geven de astronauten de capsule een naam, een traditie die al teruggaat tot aan de tijd van Alan Shepards eerste Amerikaanse ruimtevlucht. Shepard noemde zijn ruimteschip Freedom 7. Daarna kruipen de astronauten hun raket in voor de lancering, die om 22:33 uur Nederlandse tijd plaatsvindt. Als het weer meezit, want dat is niet gegarandeerd.

Robert Behnken en Doug Hurley in hun nieuwe ruimtepakken

Late tankbeurt

Een van de controversiëlere veranderingen aan de lancering is dat de raket pas wordt volgetankt terwijl de astronauten al in de capsule zitten. Dat gebeurt slechts een half uur voor de lancering, anders dan bijvoorbeeld bij de Space Shuttle of huidige Sojoez-lanceringen. Daarbij wordt de tank al volgegooid voordat de astronauten aan boord klimmen. Bij SpaceX gaat dat anders, omdat de Falcon 9-raket een koudere brandstof gebruikt, die efficiënter zou zijn. Die mag niet te lang in de raket blijven zitten omdat opwarmen gevaarlijk kan zijn.

Het begin van de vlucht verloopt als het goed is relatief eenvoudig. De Falcon 9 moet de capsule na twaalf minuten in een lage aardbaan brengen. De astronauten nemen vervolgens het roer over. De Crew Dragon is gebouwd om zoveel mogelijk autonoom te doen, maar aangezien de eerste vlucht een testvlucht is, brengt Hurley het vaartuig zelf in een hogere baan. Ook als de Dragon het ISS nadert, neemt Hurley de controle over, maar niet volledig. De koppeling met het ruimtestation hoort namelijk volledig automatisch te gaan. Dat is anders dan bij de vrachtschepen, die met behulp van de robotische CanadArm2 werden binnengehaald, wat voor het eerst werd gedaan door niemand minder dan André Kuipers.

Onbekende duur

Het docken met het ruimtestation gebeurt op donderdag, om 17:29 uur Nederlandse tijd precies. Dan begint het opvallendste deel van de trip, want de astronauten weten nog niet precies wanneer ze terugkeren naar de aarde. Aanvankelijk had de NASA gepland de missie slechts een of een paar weken te laten duren, maar door de eerdergenoemde kosten van de Sojoez-stoeltjes is het waardevoller om de astronauten wat langer in de lucht te houden. Behnken en Hurley blijven er in ieder geval niet langer dan vier maanden, want dat is de maximale tijd dat de zonnepanelen van de Crew Dragon het in de ruimte uithouden.

De toekomst van ruimtevaart

Als Behnken en Hurley over weken of maanden weer veilig landen, begint het nieuwe ruimtevaarttijdperk pas echt. De kosten worden waarschijnlijk nog lager en meer mensen kunnen astronaut worden… Daarmee is een van de belangrijkste doelen van de NASA bereikt; het ruimteagentschap heeft een commerciële markt geschapen. Hoe groot die markt is, is niet te zeggen. Voor het lanceren van satellieten is al jaren duidelijk dat er veel behoefte aan is, van grote en rijke wetenschapsinstituten tot aan kleine start-ups, maar voor mensen?

Er zijn wel wat vage plannen voor commerciële vluchten. Ruimtetoerisme wordt al jaren beloofd, ook naar de maan, maar voor hoeveel mensen? Andere plannen, zoals Tom Cruise naar het ISS sturen, zijn leuk op papier, maar hebben nog te weinig substantie om er miljardeninvesteringen mee te verantwoorden.

Reacties (148)

De Crew Dragon is ook voor ons zichtbaar als deze ten zuiden van Nederland overvliegt. Hieronder als voorbeeld vanuit Utrecht. Naar verwachting is de Crew Dragon om 22:56:05 te zien 35 graden boven de horizon in de richting 200 graden (Zuid-Zuidwest).
https://heavens-above.com...&loc=Utrecht&alt=0&tz=CET

misschien een domme vraag maar te zien met het blote oog of met camera/lens?

De helderheid wordt gespecificeerd als magnitude 0,7. Dit is net iets minder helder dan de helderste sterren, maar prima zichtbaar.

Zie ook https://nl.wikipedia.org/wiki/Magnitude#Voorbeelden

Niet om vervelend te doen, maar je ziet dan toch alleen een lichtpuntje bewegen?

Ja. Klopt. Een redelijke lichtpunt.
De Dragon is vrij klein.

De ISS (en de Space Shuttle) zijn net groot genoeg om met het blote oog ook vorm te hebben.
Je kunt van de ISS duidelijk de kruisvormige structuren zien.
En als de Shuttle gedockt was aan het ISS zag je die driehoekige vorm ook.

Je moet wel een erg heldere lucht hebben en weinig verstoring in de atmosfeer. Dat laatste is meestal het probleem in Nederland door luchtvervuiling. Maar zelf met redelijke lucht- en licht-vervuiling kun je in ieder geval iets zien.

Ik heb jaren geleden op vakantie in Tenerife (Teide krater) en USA (o.a. Nevada) meerdere malen uitstekend zicht gehad met het blote oog. Ook foto's kunnen nemen met een standaard Nikon D60 spiegelreflex en een 110-400 zoom-lens. (Uiteraard alle automatische instellingen op de camera uitgeschakeld. De electronica in de camera heeft geen idee wat de bedoeling is.)

[Reactie gewijzigd door TonnyTonny op 27 mei 2020 20:08]

Autofocus op ISS (:

Maar zou je met een verrekijker iets uit kunnen halen? Ik vermoed dat het dan drastisch uit focus is en je een telescoop nodig zou hebben om iets meer detail te zien.

Maar an sich wel tof, als het inderdaad meer is dan alleen een lichtpuntje

Verrekijker gaat ook. Focus op max zetten en slechts 1 oog gebruiken. Dan is het effectief min of meer een telescoop.
Moeilijkste is om hem stabiel vast te houden.
Statief helpt en op iets hoogs zetten, zodat je "onder" de kijker kunt staan en makkelijker de kijker kunt met het "blote oog" kunt richten.

Deze Youtube video is ook interresant. Iemand doet daar uit de doeken hoe hij zijn photos precies maakte
https://www.youtube.com/watch?v=hqr_qbW_avo

Zeker geen domme vraag. Met het oog moet mogelijk zijn. Magnitude 0,7 is er aangegeven qua helderheid in de link.
Ook in stedelijk gebied is dat dan zichtbaar, uitgaand van geen bewolking.

Voor meer info over helderheid: https://nl.wikipedia.org/wiki/Magnitude

[Reactie gewijzigd door JVos90 op 27 mei 2020 17:22]

Ik reageer even op @JVos90 maar de vraag is voor iedereen die het antwoord wellicht weet. @Dirk @LongBowNL

Heeft het zin om klaar te staan met een camera, statief en zoom lens? Ik woon vlak bij het strand van Scheveningen en kan daar redelijk lichtvervuilingsvrij kijken richting Z ZW.

Of kan ik beter land inwaarts op een veld gaan staan?

Kijk je vanaf Scheveningen niet naar die enorme lichtbron in het Z-ZW die de Maasvlakte heet?

Wanneer je weet waar je op moet letten moet het wel te doen zijn, gisteravond nog het ISS zien overvliegen, dat is ook met het blote oog prima te zien zolang je maar weet waar je moet kijken. De app ISSdetetector is daar uitermate geschikt voor.

Zo kon ik bij de vorige koppeling die live op YouTube was naadloos overstappen naar het balkon om het docken recht boven m'n hoofd te aanschouwen
Hopelijk is het morgen onbewolkt en valt er weer een spektakelstukje te zien, het ISS is dan zichtbaar vanaf grofweg 23.10 tot 23.15 (regio Amsterdam) en trekt dan vanuit pal W richting ZZO.
(ok, tegen die tijd hangt hij er als het goed is al aan maar ik kijk morgen toch ff naar die combo die dan overvliegt)

[Reactie gewijzigd door PalingDrone op 27 mei 2020 19:24]

Oowja... de Maasvlakte.. Mijn topografische kennis drukte ik weg door mijn enthousiasme. Ach ik ga het proberen en hopen op het beste.

Bedankt voor de app-tip! Heb hem gelijk gedownload.

Zelf kijk ik vanuit een woonwijk, hopelijk lukt dat.
Denk dat het zelfs met de Maasvlakte moet lukken.

Bij goed zicht op de horizon is er iets meer tijd te oriënteren omdat het "stipje" net iets eerder te vinden is.
Een ander voordeel is dat de maan als het goed is onder is.

En er is zojuist "Go-for-launch" gegeven om 21:48 Nederlandse tijd!
Geen garantie maar het lijkt erop dat er nog wel naar het weer wordt gekeken.

[Reactie gewijzigd door JVos90 op 27 mei 2020 21:50]

Zojuist afgeblazen vanwege het weer.

Ja helaas. Komende zaterdag is er een nieuwe poging (en daarna zondag als het nog niet lukt).

De weersverwachtingen voor zaterdag zijn ook een stuk beter. De go-for-fuel die vandaag gegeven was was al door het oog van de naald want ze zaten met een tropische storm boven Florida.

Goede tips - alleen komt die ISS al om 22.20 Dus over 23 minuten over Utrecht heen

I know, mijn tip was voor morgen wanneer ze gekoppeld zouden zijn
Vandaag kwam hij idd vlak voor het moment van lanceren afblazen over Nederland.

[Reactie gewijzigd door PalingDrone op 27 mei 2020 23:08]

Met het blote oog valt het te zien. Het helpt om in een donkere (minder lichtvervuilde) omgeving te kijken.

Het klopt dat de Crew Dragon zichtbaar is, maar de capsule vliegt niet over Nederland heen, maar over Noord-Frankrijk. Wel vanuit Nederland te zien.
Het is te hopen dat Crew Dragon vanavond gelanceerd wordt, want als de lancering wordt verplaatst naar 30/31 mei, dan zien we daar vanuit Nederland helaas niets van (https://www.scientias.nl/...vanuit-nederland-te-zien/).

Daarom zei ik ook: "ten zuiden van Nederland"

Dat is Antarctica ook

Zelfde kijkrichting

Er zijn talloze apps waarmee je met 'augmented reality' de namen van sterren en sattelieten etc kunt vinden. Weet iemand toevallig of één van deze apps ook de locatie van de crew dragon gaat weergeven?

De website die ik linkte heeft een eigen app op Android.

Dank! Nu weet ik exact waar ik moet kijken. Tot nu toe is het een heldere hemel

35 graden boven Horizon toch amper te zien? Zeker in Utrecht - stedelijk gebied?

Zou jij misschien voor mij op kunnen zoeken waar ik heen moet kijken? Ik woon in Oude Wetering, Zuid-Holland.

https://heavens-above.com...jd=58996.872225529&type=V
Ik zou de locatie gegevens nog een keer dubbel checken als ik jou was, maar dit is hoe hij door de lucht zou moeten vliegen. Je kunt oriënteren door de andere sterren.

Uitleg over beperkte duur van de zonnepanelen :

Stich said preflight analyses show the Crew Dragon spacecraft set to fly the Demo-2 mission can safely remain in orbit for up to 119 days, or about four months, based on a “worst-case” prediction for how the ship’s solar arrays will perform in orbit.

“Any solar array in low Earth orbit tends to degrade a little bit over time,” said Stich, a former space shuttle flight director. “It turns out the atmosphere has a little bit of oxygen in it — it’s called atomic oxygen — so there’s a little bit of degradation in the ability of that solar array, the cell itself, to generate power.”

bron : https://spaceflightnow.co...first-crewed-test-flight/

Hoe zit het met zonnepanelen die heel lang in de ruimte blijven, zoals die van het ISS zelf?

Hoe zit het met zonnepanelen die heel lang in de ruimte blijven, zoals die van het ISS zelf?

Vermoedelijk hebben die een andere samenstelling. (Zijn ook veel ouder). Of misschien een extra component die het zwaarder maakt, maar dat maakt voor iets wat maar 1 keer gaat terugkeren niet zoveel uit. Die dragon 2 moet meerdere keren op en neer.

De zonnepanelen van de Dragon 2 zitten op de trunk. Deze zal niet op een zachte manier landen, maar opbranden in de atmosfeer.

Dat is waar ook ja.

Een lijstje van streamingopties van NASA die er zijn van de lancering:

Zelf ga ik die met Neil deGrasse Tyson volgen

Te slecht weer, helaas. Volgende kans op de 30ste.

Hoe laat gaat dit precies gebeuren eigenlijk?

NASA/SpaceX doen samen een livestream. Die begint18:15 ongeveer.

NASA: https://www.youtube.com/watch?v=21X5lGlDOfg
SpaceX: https://www.youtube.com/watch?v=rjb9FdVdX5I

4h op voorrand

Yup, ze laten meestal wat filmpjes zien / promotioneel materiaal, praten over de missie, wat er tijdens de missie gaat gebeuren, etc.

wel een hoog propaganda gehalte op deze stream

Ah, ja. Ik heb hem net pas aangezet. Maar dit is normaal gesproken bij de SpaceX lanceringen zonder Nasa niet zo.

De NASA-stream is inderdaad wel een beetje erg pro-Amerika nationalisme. Daarom heb ik de stream van Everyday Astronaut aangezet.

Hoe laat gaat dit precies gebeuren eigenlijk?

Uit de tekst: Daarna kruipen de astronauten hun raket in voor de lancering, die om 22:33 uur Nederlandse tijd plaatsvindt.

[Reactie gewijzigd door Fugitive2008 op 27 mei 2020 15:59]

Wordt dit ergens live uitgezonden?

https://www.nasa.gov/nasalive

SpaceX livestream is meestal beter

Even googlen, en dan levert dit o.a. het volgende op

https://www.spacex.com/launches/
(gaat live over 2 uur).

Wordt verder ook op NOS.nl uitgezonden.

Leest men het artikel niet meer voordat er gepost wordt of is het artikel stiekum veranderd ondertussen.

Op de eerste pagina van het artikel wordt (bij mij nu) een aanzienlijk deel van het scherm gevuld met de YouTube livestream.

https://www.youtube.com/watch?v=yn3Kax3mExc

Overal op de socials, van Nasa en SpaceX

22h33 onze tijd, maar het weer kan daar nog roet in gooien.

Dit is een 'instantanious launch window', dus, zeg, 5 minuten later, kan niet. Zit het weer tegen, dan is de lancering een paar dagen later.
Het ISS moet wel op het juiste moment overvliegen, dat is volgens mij de reden daarvoor.

Precies, ze proberen zo snel mogelijk naar ISS te gaan. Voorheen deed een Soyuz daar 2 dagen over. Op een gegeven moment hebben ze wat slim rekenwerk toegepast en ik geloof laatst in een recordtijd van 6 uur hetzelfde ritje gemaakt. Het moet allemaal maar net zo uitkomen. ISS vliegt niet steeds hetzelfde rondje om de aarde, dus waarschijnlijk is wachten tot het vanuit KSC in 6 uur kan teveel van het goed. Of het kan helemaal niet vanwege de ligging. Maar daar heb ik geen verstand van; ik weet alleen dat je niet vanaf elke plek zomaar elke baan kunt bereiken.

Het kan wel, maar is gigantisch inefficient. Je kunt rustig iedere baan bereiken vanaf iedere plek op de aarde, maar je hebt veel extra brandstof nodig voor correcties.

KSC...ik dacht even dat je -bewust of onbewust- Kerbal Space Centre noemde, maar zal wel Kennedy SC zijn.
Dit kost me imagopunten bij mezelf

De reis van de Crew Dragon naar het ISS gaat iets meer dan 19 uur duren.

De volgende poging kan dan op zaterdag ondernomen worden, en een derde op zondag geloof ik.

Inderdaad, ze hebben een heel klein tijdsbestek. Volgens mij had ik ergens gelezen dat het zelfs kleiner dan een minuut was..

https://www.youtube.com/r...pacex&sp=EgJAAQ%253D%253D
Live uit allerlei hoeken.

Thanks, Ik reageer even dan heb ik hem vanavond staan.
Trouwens ik lees weinig over SpaceX heeft die hier nu wat mee te maken en wat is de samenwerking met NASA? waarom kiest SpaceX er niet zelf voor om te op eigen voeten te doen?

Trouwens ik lees weinig over SpaceX heeft die hier nu wat mee te maken en wat is de samenwerking met NASA? waarom kiest SpaceX er niet zelf voor om te op eigen voeten te doen?

SpaceX heeft de bemande dragon (dragon 2, crew dragon) ontwikkeld in opdracht van NASA. De falcon 9 is ook grotendeels gefund door NASA. Alleen de falcon heavy (die uiteraard zwaar leunt op de falcon 9) hebben ze zelf gefund. Dat komt met name omdat dergelijke projecten zo veel kosten en zo onvoorspelbaar zijn qua kosten, dat normale geldschieters daar hun vingers niet aan branden.

Hoe bedoel je dit? Spacex is vanavond taxi voor 2 nasa astronauten naar het iss, spacex is ingehuurd als chauffeur en basicly. Dat is de samenwerking.

NASA betaald SpaceX om hun werknemers mee omhoog te nemen, wanneer ze het zelf doen hebben ze geen inkomsten.

NASA is in deze gewoon een klant van SpaceX. NASA heeft de wens uitgesproken om weer vanaf Amerikaanse bodem en met Amerikaanse voertuigen de ruimte in te willen. SpaceX en Boeing (en misschien meer) zijn daar mee aan de slag gegaan.

Ik ben niet geheel thuis in deze materie dus er zullen vast nog enkele feiten ontbreken.

Wel wat details, maar grotendeels klopt het wel.

Het was vooral een politieke beslissing en niet die van NASA zelf an sich.

Fanboy alert.

Natuurlijk schijnt het een pittige baas te zijn, natuurlijk krijgt hij veel credit voor wat andere bedenken, natuurlijk is het niet allemaal perfect geregeld, natuurlijk gaat hij een beetje onverantwoord met Twitter en andere media om gezien zijn positie, natuurlijk.

MAAR...

Nondeju, wat 1 man wel niet voor elkaar kan krijgen! In een tijdperk waar van de status quo links en rechtsom schandalen door de kieren heen sijpelen. Hele eilanden waar dingen gebeurden die het daglicht niet konden verdragen alweer half vergeten zijn, oorlogen zijn gestart gebaseerd op lucht, groene dromen verkocht worden als linkse idealen, maar stiekem rechts gewoon weer zakken vullen enzovoorts. In die wereld is daar 1 man die even de katalysator is van vooruitgang van de hele mensheid.

Naast deze absurde (bijna niet menselijke) prestatie, had meneer ook gewoon kunnen chillen toen hij zijn eerste geld had verdiend. Stel je eens voor als hij wat "normaler" was geweest. Stel je nu eens voor dat 1 van zijn 6 levende kinderen, ook zoals hij wordt. Stel je eens voor dat ze alle 6 zo worden.

Op naar de sterren en daar voorbij :-).

'Nondeju, wat 1 man wel niet voor elkaar kan krijgen!'
Dat vraag ik me wel serieus af. Het is niet zo dat hij de raketten zelf staat te bouwen. Dus voor het bedrijf is het geweldig dat ze nu astronauten omhoog mogen brengen, maar een beetje rustig met de verheerlijking van dhr. Musk

Ik denk dat het een hele veilige aanname is om te stellen dat het zonder Musk niet was gelukt. SpaceX zou waarschijnlijk nu wel op ongeveer dezelfde voet doorgaan als hij eruit zou stappen, maar zeker in de beginjaren heeft hij een enorme invloed gehad op de koers en de cultuur binnen het bedrijf.
Relativeren mag, maar ook dat met mate

Ik zeg ook niet dat Musk niks doet. Maar het idee en de motivatie is 1 ding, uitvoeren een 2e.
Vervolgens hoor ik alleen lof over Musk (en iedereen die het beaamt krijgt hier een +3 terwijl ik de aanvulling op het artikel er niet uit haal).

In ieder geval, Ik zit naar de stream te kijken maar het weer werkt niet mee

Zonder de man met de missie en de drive om het te laten lukken zonder dat die de eerste de beste tegenslag de handdoek in de ring gooit is het gedoemd te mislukken. Dus ja, het kan zeker niet zonder alle medewerkers en slimme mensen bij SpaceX, daar heb je helemaal gelijk in. Echter zonder de persoon Elon Musk had de wereld op dat punt en andere punten er heel anders uitgezien.

Dat is zo met elk bedrijf ooit, toch zijn het meestal de directeurs die bekend worden.

Ik zou de linkjes in mijn bericht aanraden .

Ik werd een beetje moe van die 2e en het gaat met name over die visie van Musk en het waarom. Niks mis mee, maar het helpt niet zo

> Het is niet zo dat hij de raketten zelf staat te bouwen.
"I have been chief engineer/designer at SpaceX from day 1."
https://twitter.com/elonmusk/status/1098532871155810304

Hier ook een stukje van de chief engineer bij NASA over Elon Musk's work ethic.
https://twitter.com/MarceloPLima/status/1079535271090315265

Elon heeft een geweldig team naast hem staan maar verdient ook absoluut een groot deel van de verheerlijking die hij krijgt.

In het artikel heet het 'efficientere' brandstof te zijn maar dat is bull... De brandstof is superchilled oftewel een stuk kouder dan normaal en zo past er gewoon meer in. Je moet het alleen wel opmaken voor het weer opwarmt anders past het simpelweg niet meer in de tank en krijgen we een explosie ipv een launch...

De brandstof, RP-1, (extra zuivere kersosine) is niet superchilled. Dan krijg je stroop, en bij -50 een vaste stof. Alleen de zuurstof is supergekoeld.

De brandstof, RP-1, (extra zuivere kersosine) is niet superchilled. Dan krijg je stroop, en bij -50 een vaste stof. Alleen de zuurstof is supergekoeld.

Klopt. RP-1 in de falcon full thrust is maar gekoeld tot -7°C, wat wel een kleine density boost geeft.

hoeveel van deze raket is herbruikbaar. ze gebruiken nu niet de heavy met de 2 boosters

De eerste trap is herbruikbaar. De capsule ook, gedeeltelijk. Hij wordt niet meer gebruikt voor personen, maar als cargo-variant.

Nice! Lekker met een pilsje de stream bekijken vanavond
Hopen dat het weer geen roet in het eten gooit!

Saillant detail is dat het ongeveer 10 jaar heeft geduurd voordat een amerikaan vanaf Amerikaanse bodem in een Amerikaanse raket de lucht in gaat.