Een kwart eeuw
Het is inmiddels 25 jaar geleden dat de eerste Civilization verscheen, en dat moet natuurlijk gevierd worden. En waar maak je de vele fans van de serie het gelukkigst mee? Met een nieuwe editie van de game natuurlijk. Dat is ook precies wat ontwikkelaar Firaxis Games in petto heeft; Civilization VI, dat vanaf 21 oktober in de winkel ligt.
Het cijfer achter de naam geeft al aan dat we hier te maken hebben met een echte, klassieke Civ. De game speelt zich af op aarde; je start een beschaving in de oudheid en moet die naar een prachtige toekomst zien te leiden. Hier dus geen avonturen op verre planeten met fantasiewezens als tegenstanders; je komt weer ouderwets Duitsers, Fransen en Chinezen tegen, aangevuld met de onvermijdelijke Barbaren. Precies zoals het hoort in een klassieke Civ.
Niet dat alles bij het oude is gebleven; zeker niet. Firaxis heeft juist de nodige veranderingen doorgevoerd. Die worden echter pas zichtbaar of merkbaar als je de eerste beurten speelt. Voor die tijd zul je echter wel al merken dat de setting weliswaar vertrouwd is, maar er aan het uiterlijk van de game het nodige is versleuteld. Civ VI ziet er onmiskenbaar uit als een ouderwetse Civ, maar de stijl is toch opvallend anders dan die van voorganger Civ V. In het vijfde deel waren de kleuren net iets harder en de vormen net iets hoekiger, een stijl die Firaxis nog verder door zou trekken met Civilization: Beyond Earth, waarvoor het veel opvallend duistere tinten koos. Niets daarvan in de nieuwe game. Hier kiest Firaxis een vrolijker stijl, die meer neigt naar die van Blizzard, in games als Heroes of the Storm, Starcraft II en Warcraft III.
Tel de vissen
Het zijn niet alleen de kleuren die opvallen binnen de nieuwe stijl. Er is ook meer detail dan je van de voorgaande edities gewend bent. Zoom in en je ziet de vissen in de zee, om maar een voorbeeld te geven. Het detail geldt echter vooral voor de bouwwerken die jij en je tegenstrevers kunnen neerzetten. Juist daar zul je veel detail in zien, als je de moeite neemt om in te zoomen. Dat is mooi, want gebouwen zijn in deze nieuwe editie sowieso veel zichtbaarder dan je gewend bent. Om die reden heeft Firaxis een oud effect nieuw leven ingeblazen; als een gebouw af is, zie je een animatie waarin je rond het bouwwerk cirkelt, dat daarbij even in al zijn pracht en detail getoond wordt. Vooral bij Wonders is dat een bevredigend gezicht.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Aankondiging van Civilization VI.
Opnieuw zeshoekig
Wellicht het meest opvallende uiterlijke verschil is echter zichtbaar in de kaart die je het grootste gedeelte van de game voor je ziet. Het speelveld is nog steeds verdeeld in tegels, die opnieuw zeshoekig van vorm zijn. Firaxis blijft geloven in de tactische meerwaarde van zeshoekig boven vierkant. Dit keer is er echter veel minder zichtbaar op de wereldkaart dan je gewend bent. Er is de ouderwetse fog of war, waaronder delen van de wereld schuilgaan die je nog niet hebt verkend. Maar dit keer is ook de bekende wereld minder zichtbaar dan voorheen.
Tegels die binnen het zicht vallen van je steden of eenheden zijn zichtbaar in al hun pracht en praal. Tegels die je wel verkend hebt, maar die buiten het zicht van steden of eenheden vallen, krijgen echter een ander uiterlijk. Kleur en detail verdwijnen, en de tegels zien er opeens uit alsof ze op oud perkament zijn afgebeeld. Je ziet hooguit een indicatie van de kustlijn of van kenmerken zoals een bergketen. Het mechanisme dat de delen van de kaart waar je niet actief bent minder detail bevatten is niet onbekend, maar door ze in perkament te hullen is het uiterlijke verschil nu veel groter dan voorheen. En nog een laatste punt over het uiterlijk: ook de stijl van de filmpjes van de verschillende leiders lijkt iets aangepast, al is het verschil daarbij klein.
/i/2001094151.png?f=imagenormal)
Bekende koppen
We kunnen er ook niet al te veel over zeggen, aangezien we tot nu toe slechts 60 beurten in de game hebben kunnen spelen, veel te kort om met veel andere beschavingen contact te leggen. In de match die we hebben kunnen spelen kwamen we alleen de Amerikaanse president Roosevelt en de Egyptische schone Cleopatra tegen. Zelf kregen we het Chinese Rijk onder onze hoede, gestart vanuit hoofdstad Xi'an. Als we de heren van Firaxis moeten geloven, hebben de leiders in de game dit keer wat meer persoonlijkheid. Ze zullen zich daar meer naar gedragen. Zo is Roosevelt niet zozeer oorlogszuchtig, maar houdt hij wel van orde. Hij hoeft niet per se de alleenheerser op het continent te zijn, maar wil wel graag rust in zijn achtertuin. Mocht jouw rijk naast de VS zijn gevestigd en worden aangevallen door een derde partij, dan heb je best kans dat Roosevelt je te hulp schiet om de agressor tot de orde te roepen.
Daarnaast heeft elke leider een geheime agenda, die uiteraard wat minder naar voren komt. Zo kan het zijn dat Roosevelt er naar streeft om de grootste zeemacht te hebben, om maar een voorbeeld te noemen. Elke leider heeft een dergelijke geheime agenda en het leuke is dat het karakter van elke leider vaststaat, maar dat de geheime agenda in elke match anders is. Mocht je dat willen, dan kun je door diplomatie of spionage achter de geheime wens komen, maar dat is geen verplichting.
/i/2001094171.png?f=imagenormal)
Steden zijn anders
Toch is die geheime agenda bij lange na niet de grootste verandering aan de formule van Civ. Die eer valt de opzet van de steden in de game te beurt. De basis van de stedenbouw is hetzelfde gebleven; je rijdt met een Settler naar een gunstige plek - een tegel met voldoende grondstoffen in de buurt - en zet die Settler om in een eerste schamele nederzetting. De tegel wordt stad en de omliggende tegels worden langzaam bij het grondgebied van de stad getrokken. De invloedssfeer van de stad zal langzaam groeien, met tegels die je kunt ontginnen. Je kunt er boerderijen, mijnen of steengroeven realiseren.
Toch begint daar al de verandering, want voor het bouwen van die mijnen, steengroeven en boerderijen gebruik je niet langer Workers, maar Builders. Het verschil lijkt futiel, maar dat is het niet. Een Builder heeft namelijk een beperkte houdbaarheid. Na vier bouwende acties is de Builder op en verdwijnt hij van het speelveld. Als je verder wilt bouwen, zul je een nieuwe Builder in je stad moeten kweken. Als bouwende actie geldt ook het bouwrijp maken van een stuk grond, en daarmee is de levensduur van een Builder vrij kort. Daar staat iets tegenover: een Builder is snel. Hij is zelfs direct klaar. Het bouwrijp maken of het neerzetten van een gebouw is in één beurt gedaan.
/i/2001094161.png?f=imagenormal)
Toch is dat nog steeds niet de grote verandering. Die zit hem in de groei van je stad. In Civ VI kan je stad niet één, maar vele tegels beslaan. Als altijd kun je in je stad vele bouwwerken neerzetten. Tot nu toe zag je daar echter weinig van. Alles verdween op magische wijze in de ene tegel. Daar komt nu verandering in. Niet alleen de invloedssfeer van je stad zal groeien, je stad groeit mee. Tenminste, als je bouwwerken neerzet. Als je bijvoorbeeld een Wonder bouwt, komt die op een aparte tegel, buiten je stad. Je kunt zelf kiezen welke. Die keuze heeft invloed, want de omgeving speelt mee. Stonehenge kan bijvoorbeeld alleen naast een tegel met rotsen gebouwd worden en een piramide alleen op woestijngrond. Bovendien levert je keuze soms een kleine bonus op.
Tegels opofferen
Er is ook een nadeel aan de groei van je stad. Je dient veel bouwwerken wel buiten je stad te bouwen, maar nog steeds binnen de invloedssfeer. Dat wil in de praktijk zeggen dat je een tegel op moet offeren die waarschijnlijk al dienst doet als boerderij of steengroeve. De inkomsten daarvan gaan dus verloren als je een bouwwerk neerzet. Het nieuwe systeem maakt echter vooral dat je meer ruimte nodig hebt voor je stad, en het is goed om daar rekening mee te houden als je een locatie zoekt. Je stad moet flink kunnen groeien. Het kan daarbij helpen om een stad aan het water te bouwen, want sommige bouwwerken kun je op het water bouwen, al was onze speelsessie te kort om daar voorbeelden van te zien.
Het wil waarschijnlijk met name zeggen dat je in de nieuwe Civ vooral zult moeten specialiseren. Omdat een stad toch grondstoffen nodig heeft, kun je niet ongestraft tegels opofferen aan Districts. Dat komt de Happiness van de inwoners niet ten goede. Het kan daarom geen kwaad je Districts en Wonders te verdelen over de steden in je rijk. Niet elke stad hoeft Science te produceren, of Faith. Op die manier kun je de omvang van je steden nog een beetje binnen de perken houden, wat ook handig kan zijn als het op knokken aankomt.
/i/2001094163.png?f=imagenormal)
Districten
Daarmee is nog lang niet alles over de nieuwe steden gezegd. Om de groei van je stad enigszins binnen de perken te houden, vergt niet elk gebouw een eigen tegel. Je bouwt per categorie, per specialisatie een District. Zo bouw je eerst een Encampment, een District dat één tegel in beslag neemt. Binnen dat Encampment bouw je vervolgens de diverse militaire gebouwen. Zo bouw je binnen het District de oude vertrouwde Barracks waarin je de eerste soldaten kunt trainen. Later kun je binnen je Encampment extra gebouwen neerzetten voor het trainen van sterkere militaire eenheden. Die vergen geen eigen tegel. Zo bouw je ook een Holy Site. Pas als je die hebt neergezet, kun je binnen het District allerlei gebouwen neerzetten die met Faith en Religion hebben te maken. Op wetenschappelijk vlak bouw je een Campus, waarbinnen je bijvoorbeeld een Library neer kunt zetten, als je Science wilt stimuleren.
De nieuwe opzet heeft ook zijn weerslag op het veroveren of verdedigen van steden. Waar je voorheen enkel die ene tegel hoefde te omsingelen waaruit de stad bestond, is dat nu uiteraard anders. Een stad bestaat immers niet langer uit één tegel. Toch is er niet eens zo heel veel veranderd. Elke stad heeft immers nog steeds een kern; de tegel waar alles mee begon, het centrum van waaruit alles groeit. Dat is de tegel die je dient te veroveren om een stad in te pikken. Het is daarbij niet zo dat je eerst al die aangrenzende Districten dient te veroveren. Die kun je slopen, maar dat hoeft niet. Je leger kan een District bezetten en van daaruit zijn aanvallende werk doen.
Kies de juiste plek
Alleen voor het Encampment geldt iets anders. Dat is de plek waar je als verdedigende mogendheid een eenheid kunt plaatsen, net als in een Fort in Civilization V. Dat kan ook in het centrum van je stad, die daarmee al twee verdedigende eenheden telt. Alleen is het bereik vanuit een Encampment beperkt. Als de aanvallende mogendheid slim is, valt hij de stad niet aan vanaf de kant waar het Encampment geplaatst is, maar vanuit de tegenovergestelde richting. Dan blijven de aanvallende legers immers buiten bereik van het Encampment. Dat geeft maar weer aan dat het heel belangrijk is waar je Districten plaatst. Overigens heeft een stad niet automatisch meer een ranged aanval, zoals in Civ V. Die krijgt de stad pas als je er een muur omheen bouwt.
/i/2001094165.png?f=imagenormal)
Eenheden koppelen
Bij het aanvallen en verdedigen van steden komt nog een verandering in de opzet van de game om de hoek kijken. In Civ V deden niet alleen zeshoekige tegels hun intrede, maar ook de aanpassing dat legereenheden niet meer kunnen worden verzameld. Eén militaire eenheid per tegel was voortaan het devies. Daar komt Firaxis een heel klein beetje van terug. Sommige eenheden kunnen nu toch gecombineerd worden, al kunnen er nooit meer dan twee eenheden op een tegel staan. Je kunt complementaire eenheden samenvoegen. Je kunt ze aan elkaar koppelen, zodat ze een duo vormen dat je kunt verplaatsen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de combinatie van een standaardvoetsoldaat en een stormram. De soldaten beschermen daarbij de relatief zwakke stormram. Alle Siege Weapons kunnen op die manier aan een andere eenheid gekoppeld worden. Het zorgt er vooral voor dat je makkelijker kunt manoeuvreren rond de steden die je aan wilt vallen. In Civ V kon het lastig zijn om een goed plekje te kiezen voor de verschillende eenheden, vooral doordat steden zich goed konden verdedigen. Dat is nu makkelijker geworden.
/i/2001094167.png?f=imagenormal)
Barbarians
Er zijn op die manier meer combinaties te maken. Want je kunt ook een Settler aan een militaire eenheid koppelen, of een Trader beschermen. Uiteraard kun je de koppeling naar believen ook weer verbreken. Overigens mag je voor je legereenheden voortaan een naam verzinnen, wat handig kan zijn om ze uit elkaar te houden. Van het combineren van eenheden is het een kleine stap naar een volgende vernieuwing, die je vooral aan het begin van de game tegen zult komen. De Barbarians zijn actiever dan ooit. Ook hier geldt dat de basis hetzelfde is. Zo af en toe duikt in je buurt een Barbaars kamp op waarin een kleine hoeveelheid eenheden is gestationeerd. Dit keer zijn ze echter actiever. Waar ze voorheen vooral in het kamp bleven hangen, zullen ze nu ook om het kamp cirkelen, waarmee ze het je prille leger knap lastig kunnen maken. Voor je het weet duikt naast de hoofdmacht in het kamp opeens ook een groep Archers op die zich de strijd mengt. Barbarians aan zee hebben bovendien al snel de beschikking over een boot, vanwaar ze je troepen kunnen bestoken - en ook die boot kan het je prille leger knap lastig maken. De Barbarians zijn gelukkig niet zo sterk als de buitenaardse wezens die de eerste schreden in Beyond Earth konden hinderen, maar ze zijn wel sterker dan je gewend bent.
Barbarians hebben nu bovendien Scouts. Dat kan lastig zijn, want als een Scout merkt dat je prille stad nog onverdedigd is, kun je er donder op zeggen dat het kamp uitrukt met verschillende eenheden. Het is dus zaak om Scouts zo snel mogelijk uit te schakelen, wat lastig kan zijn met de zwakke, maar snel bewegende verkenners. Toch heeft de toegenomen dreiging van Barbarians ook een voordeel. Doordat er meer Barbaarse eenheden zijn, kunnen jouw legers sneller ervaring opdoen.
/i/2001094173.png?f=imagenormal)
Handige Traders
Dan komen we nu bij het deel van de game dat we in de 60 beurten die ons door uitgever 2K Games werden gegund minder goed hebben kunnen bestuderen. Wel duidelijk is dat je dit keer geen wegen meer hoeft te bouwen. Wegen zijn er wel degelijk, en ze zijn nog net zo belangrijk, maar je hoeft ze niet meer zelf te bouwen. Als je een Trader hebt getraind en hem de opdracht hebt gegeven om met een andere stad te handelen, dan zal hij tijdens zijn eerste tocht naar de stad tegelijk een weg aanleggen. Handig, vooral omdat je Builders maar zo beperkt houdbaar zijn.
Al wat onduidelijker is hoe het onderzoek in de game verloopt. Er is de klassieke Tech Tree en die werkt vertrouwd. Je kunt steeds kiezen uit een aantal technologieën die kunnen worden onderzocht, en waarbij steeds wordt aangegeven wat het onderzoek oplevert en hoeveel beurten het duurt voor het onderzoek klaar is. Daar komt nu iets bij. Voortaan heeft de game ook Civics, en ook die kun je onderzoeken. Het werkt hetzelfde; er is steeds een aantal Civics waaruit je degene kunt kiezen die je het eerst wilt hebben onderzocht. Het verschil is dat Civics gevoed worden door cultuur, en niet door Science. Produceer je veel cultuur, dan doorloop je de Civics Tree sneller. Doe je veel aan Science, dan doorloop je de Tech Tree sneller.
/i/2001094169.png?f=imagenormal)
Policies
Daar komt nog een nieuwe fenomeen bij; Policies. Dat zijn speelkaarten die je vrij speelt en in kunt zetten. In het Policies-menu zie je vier slots: vakken voor Military, Economic en Diplomatic, en een voor Wildcard Policies. Vervolgens kun je aan de kleur van de vrij gespeelde kaarten zien in welk slot ze passen. Als je dus drie militaire Policies hebt, kun je er daar eentje van in het betreffende slot plaatsen. Het levert dan een kleine militaire boost naar keuze op. Je begint in dit systeem met de slots voor Military en Economics. De slots voor Diplomatic en het Wildcard-slot speel je later in de game pas vrij. Het aantal Policies dat je vrij speelt stijgt snel, dus je hebt al snel veel om uit te kiezen. Vandaar dat het prettig is dat je na verloop van tijd meer slots vrij speelt. Je krijgt er eerst een tweede militaire slot bij, en zo neemt het aantal Policies dat je in kunt zetten geleidelijk toe.
Envoys
Dan blijven er nog genoeg zaken over waarvoor onze speelsessie met 60 beurten echt te kort was. Zo weten we dat er een nieuw soort contactpersonen is. Het contact met de terugkerende City States verloopt voornamelijk via de nieuwe Envoys, een soort afgezanten die je op een City State af kunt sturen. Wat hun rol precies is, hebben we echter niet kunnen achterhalen. Naast Traders en de ook terugkerende spionnen is het echter een derde manier om contact te houden met steden. Aan de diplomatieke kant van de game is vast ook het nodige veranderd, maar ook daar zijn we in onze 60 beurten niet aan toegekomen. Wel duidelijk is dat andere mogendheden op de vertrouwde manier onderhandelen. Je krijgt dus weer geregeld het aanbod om open grenzen toe te staan of grondstoffen uit te wisselen.
Ook aan Religion zijn we nauwelijks toegekomen. We weten dat je zelf een naam voor je geloof kunt kiezen, en een bijbehorend symbool. Daarna kies je de stijl van je geloof, of eigenlijk de bonus die je geloof je geeft. Dat kan een economische bonus zijn, een wetenschappelijke, maar ook een landbouwbonus of zelfs een militaire. Dat is nog niet alles, want vervolgens kies je het gebouw waar je geloof beleden wordt. Dat kan een kerk, moskee of synagoge zijn, maar het kan ook neutraler, in een Meeting House. Ook voor de gebouwen geldt dat ze elk een andere bonus geven, en op basis daarvan maak je je keuzes. Ten slotte kun je een Pantheon bouwen, maar wat daar de rol van is is nog onduidelijk. Dat geldt ook een beetje voor de regering die je kiest. Je kunt een Government kiezen in verschillende stijlen. Je kunt kiezen uit stijlen als Classical Republic, Theocracy, Monarchy, Oligarchy, Autocracy of Merchant. De namen zijn duidelijk, wat je keuze oplevert echter nog niet.
/i/2001094159.png?f=imagenormal)
Voorlopige conclusie
Wie ooit een Civilization-game heeft gespeeld, weet dat de match na 60 speelbeurten nog maar net begonnen is. Het is dus moeilijk om op basis van zo weinig beurten een goed beeld te krijgen van de game. De eerste stappen in de game maken echter wel duidelijk dat het uiterlijk een flinke opfrisbeurt heeft gekregen. Verder is het grootste nieuws dat steden voortaan kunnen groeien en niet langer tot één tegel beperkt blijven. Dat is visueel aantrekkelijker, maar heeft ook grote gevolgen voor de gameplay. Doordat je gebouwen op aangrenzende tegels kunt bouwen, kun je in de knel komen met grondstoffen, wat al snel wil zeggen dat je steden zult moeten specialiseren en bijvoorbeeld een stad moet selecteren waar je je onderzoek doet. De opzet heeft ook gevolgen voor het militaire deel. In dat militaire deel is nieuw dat eenheden in beperkte mate met elkaar gecombineerd kunnen worden. Erg prettig, want het maakt het makkelijker om je aanvallende leger goed rond een belegerde stad te positioneren.
Daarnaast is het onderzoek gesplitst in de klassiek door Science gedreven Tech Tree en een door Culture gedreven Civics Tree. Daarnaast zijn er nu Policies, een soort kaarten die je in kunt zetten om op bepaalde vlakken een kleine boost te krijgen. Dergelijke boosts krijg je ook van de Religion die je kiest, al was onze speeltijd te kort om daar in te kunnen duiken. Daarmee hebben we de rode draad van de game gevonden. Civilization VI is een game waarin bonussen meer dan ooit het verschil lijken te gaan maken. Het lijkt de bankensector wel.
Titel |
Civilization VI |
 |
Platform |
Windows |
Ontwikkelaar |
Firaxis Games |
Uitgever |
2K Games |
Releasedatum |
21 oktober 2016 |