Inleiding
Onze favorieten
De CES leverde dit jaar een goed en vooral omvangrijk overzicht van aansprekende producten en interessante trends die we de rest van het jaar gaan terugzien. We hebben op een rijtje gezet wat wij op deze CES de beste en meest verrassende producten vonden.
Pieter
Voor aanvang van de CES was bekend dat Toshiba autostereoscopische 3d-tv's zou meenemen, waaronder de in Japan uitgebrachte 12GL1 en 20GL1, en twee prototypes van 56" en 65". Op de beurs toonden echter ook Sony en LG 3d-tv's die zonder bril kunnen worden bekeken.
De technologie heeft echter nog wat ontwikkeltijd nodig. Zo is de kijkhoek nog erg beperkt en zijn de overgangen tussen de verschillende viewpoints nog te zichtbaar. Ook de kleurweergave laat bij de verschillende prototypes nog te wensen over; alleen de 24,5"-3d-oled-tv sprong er in dit opzicht uit.
De 3d-technologie op basis van gepolariseerd licht, met de lichte en goedkope polarisatiebrilletjes, hebben op korte termijn meer kans van slagen. We zagen onder meer de LG Cinema 3D-tv's en waren vooral onder de indruk van de grote kijkhoek, de helderheid van het beeld en de kleurweergave, terwijl ook het nagenoeg ontbreken van crosstalk een groot voordeel is. Consumenten zullen echter het gemak van een passieve 3d-bril moeten afwegen tegen de halvering van de vertikale resolutie. Ook is nog niet duidelijk of de lenticulaire polarisatielaag nadelen voor 2d-weergave heeft.

Daarnaast waren we erg onder de indruk van de nieuwe 60"- en 70"-lcd-tv's van Sharp, die dit jaar gelukkig niet zijn voorzien van een zware, spiegelende glasplaat aan de voorkant, Tot twee jaar geleden was een lcd-tv groter dan 50" eigenlijk nog ondenkbaar. Van de merken die ook in Europa actief zijn, had Samsung overigens de grootste 3d-lcd-tv. De Samsung 9500 heeft een beelddiagonaal van 75" en heeft net als de modellen uit de huidige 9-serie een aluminium behuizing.

Ook Sony produceerde enkele interessante nieuwe modellen. De Bravia HX929, het nieuwe high-end-toestel, valt op door het gebruik van het dunne maar sterke Gorilla Glass, terwijl 3d-ondersteuning bij de goedkopere modellen zijn opwachting maakt in de vorm van de Bravia EX720. Alle nieuwe toestellen zien er bovendien strak en stijlvol uit. Mogelijk kunnen de nieuwe modellen Sony's tv-business een nieuwe impuls geven.
Moet Sharp het van de grootte hebben, bij Samsung gaat het om verkleining, maar dan wel van de bezels. De glanzende randen zijn bij de nieuwe 7- en 8-toestellen slechts een halve centimeter breed. De twee tv-series zouden voorzien zijn van verbeterde local dimming die kan wedijveren met full led-backlight.
De meeste tv-fabrikanten hebben hun aanbod van 3d-tv's uitgebreid en er verschijnen onderhand ook goedkopere 3d-modellen. Dat kan het 3d-blu-ray-formaat alleen maar ten goede komen. In 2011 zullen ook meer 3d-titels verschijnen, al is de vraag of daar een echte blockbuster als Avatar bij zit. Deze titel is tot maart 2012 echter nog niet in de winkel te koop. Panasonic heeft namelijk tot die tijd het alleenrecht op levering van de film en geeft Avatar weg aan kopers van zijn nieuwe 3d-tv's en 3d-blu-ray-spelers.
Bij al het tablet-geweld op de CES was de 5,5"-Galapagos-lcd-e-reader van Sharp een verademing. Het ding heeft een handzaam formaat, is zeer licht en draait op Android 2.2.1, alhoewel dat verstopt zit achter een de door Sharp ontwikkelde e-reader-interface.

De CES 2011 moet een redelijke domper voor Google zijn. Heel 2010 gonsde het van de geruchten over het Google TV-platform; eind 2010 bracht Sony nog een Google TV-serie uit, terwijl Logitech de Revue-mediaspeler op basis van het platform introduceerde.
Vlak voor de CES zou Google volgens The New York Times echter aan tv-fabrikanten medegedeeld hebben dat Google TV nog niet klaar was; het bedrijf zou zijn partners daarom verzocht hebben om nog geen Google TV-producten te introduceren. Of dat verzoek er werkelijk is geweest, is niet vast te stellen, maar feit is dat alleen Sony groots uitpakte met Google TV. Samsung toonde op zijn stand stilletjes een Google TV-kastje, terwijl het bedrijf ook bevestigde dat er een blu-ray-speler met Google TV gaat komen.

Dimitri
Op de CES 2011 werden de media gedomineerd door allerhande tablets die een alternatief voor de iPad zouden moeten zijn, maar een misschien wel belangrijker constatering is dat het Android-besturingssysteem op steeds meer apparaten te vinden is. Naast tablets en smartphones draaien inmiddels ook mediaspelers en zelfs autoradio's op het opensource-OS van Google.
We kunnen dus stellen dat Android voor veel fabrikanten de gewenste flexibiliteit biedt. Met het aankomende Android 3.0, waarin met name optimalisaties voor tablets opgenomen zullen worden, lijkt het OS op weg naar een nog zonniger toekomst.
Alleen daarom al was het opmerkelijk dat Microsoft aankondigde om Windows geschikt te maken voor de arm-architectuur. In de afgelopen decennia heeft de softwaregigant zich voor zijn consumentenproducten vrijwel uitsluitend op de x86-architectuur van Intel gericht, maar door de sterke groei van apparaten met arm-chips - lees: mobieltjes en tablets - is Microsoft min of meer genoodzaakt deze baanbrekende stap te zetten. Arm-processors zijn immers vrijwel altijd zuiniger dan vergelijkbare x86-cpu's, en hebben voor mobiele platformen dus betere toekomstkansen. Daarnaast kondigde Nvidia ook nog eens aan dat het een arm-soc wil ontwikkelen die snel genoeg is voor desktopcomputers. Om met Bob Dylan te spreken: "The times, they are a-changin'."

Onze favorieten, deel 2
Olaf
Bij netbooks en ultraportables domineerden de modellen met AMD's Brazos-apu's. Heel spectaculaire modellen zijn we niet tegengekomen; de meeste nieuwe hardware verschilt uiterlijk amper van bestaande net- en notebooks. De extra grafische kracht van de Radeons op de apu is mooi en de accutijden zouden uitstekend zijn, al willen we dat zelf nog wel eens testen. Vooral de Lenovo S205, de HP DM1z en de Sony Vaio VPC15CKX zijn ons bijgebleven.
:fill(white)/i/1294585834.jpeg?f=thumb)
Op high-endgebied was het Sandy Bridge wat de klok sloeg. De gelikte presentaties van ceo Paul Otellini en pc-client-topman Mooly Eden van Intel maakten indruk. In de praktijk zagen bijvoorbeeld de K43 en de K53 van Asus er erg goed uit - al heeft die fabrikant wel duidelijk veel bij Apple afgekeken. En nu we het toch over Apple hebben: de laptop die alle ogen op zich gericht wist, was de zeer dunne 9 Series van Samsung. Met zijn krachtige cpu, ssd en scherm met bovengemiddelde helderheid was dit design-hoogstandje een echte aandachttrekker.
:fill(black)/i/1294398730.jpeg?f=thumb)
Het spelen met de CR-48-netbook van Google was een persoonlijk hoogtepunt. Het was erg frustrerend dat Google bij het verschijnen van deze computer alleen testexemplaren aan de Amerikaanse media verstrekte. Het was niet waarschijnlijk dat er een exemplaar op de CES aanwezig zou zijn, maar na héél goed zoeken bleek dat toch het geval te zijn.
Er waren talloze tablets op de CES te bewonderen, maar op veel ervan was het nodige aan te merken, vooral op softwaregebied. Fabrikanten smachten naar de komst van Android 3.0 Honeycomb, zoveel is duidelijk. Hoewel het nog onzeker is of Asus nu echt Honeycomb gaat gebruiken, waren we in ieder geval blij dat we een viertal indrukwekkende tablets van dat bedrijf hebben bekeken, waaronder één met een Core i5 en een aantal met ips-lcd's. Asus lijkt serieus werk te maken van zijn eigen Android-schil en de eerste indruk viel absoluut niet tegen. Acer heeft ook een mooie tablet ontwikkeld, de Picasso, maar de interface werd op de CES nog niet getoond. Het is dus lastig te voorspellen hoe succesvol deze machine wordt.
Arnoud
Er was een overdaad aan indrukwekkende smartphones, maar dé topper van de CES was de Motorola Atrix. De Atrix heeft niet alleen indrukwekkende specificaties - een dualcore Tegra2-soc, 1GB ddr2-werkgeheugen, een 1940mAh-accu en 4"-lcd met 960x540 pixels - maar kan ook dienstdoen als netbook, als hij op een groter scherm wordt aangesloten. Daartoe is de telefoon uitgerust met een tweede besturingssysteem, het Webtop-OS, met onder andere Firefox 3.6 en mediacentersoftware.
/i/1294377176.jpeg?f=imagenormal)
De meest verrassende tablet van de CES was - wat mij betreft - de PlayBook van BlackBerry. Niemand had eerder nog de kans gehad ermee te spelen, dus het was onbekend wat ervan verwacht kon worden. Het bleek een grafisch krachtig apparaat met een voor BlackBerry-begrippen opvallend moderne en gelikte interface. De PlayBook wordt in 2011 een tablet om in de gaten te houden.
/i/1294448130.jpeg?f=imagenormal)
Daarnaast waren er nog andere verrassingen, zoals Microsoft Surface v2.0. Deze tafelcomputer ziet eruit als een gemiddelde lcd-tv van Samsung, maar draait op een aangepaste versie van Windows 7.
Op de CES konden we ook voor het eerst benchmarks draaien op dualcore-smartphones. De eerste daarvan was de LG Optimus Speed, die we testten toen de LG-medewerkster even niet keek (nog sorry daarvoor) (dat spijt je helemaal niet! -red.). Het toestel liet goede prestaties zien.
De prijs voor grootste beursgimmick gaat naar Samsung. Dat bedrijf liet een koelkast met ingebouwde Twitter- en Facebook-clients zien. Deze functionaliteit leek ons redelijk nutteloos, maar koel was het wel.
/i/1294385162.jpeg?f=imagenormal)
Gevonden voorwerpen
Op een beurs als de CES staan natuurlijk grote bedrijven als Microsoft, Samsung en Panasonic, maar er zijn ook talloze kleinere, vaak Aziatische bedrijven die vol trots hun waar aanprijzen. Sommige daarvan hebben hun pr-teksten door Google Translate gehaald, zodat er hier en daar spandoeken met kreten als 'Emotion from the heart' te bewonderen waren - en dat is dan nog een voorbeeld zonder spelfouten. Van kreten met de nodige spelfouten waren er ook genoeg te vinden.
Er waren gelukkig ook heel wat bijzondere producten, die echter niet allemaal leuk of relevant genoeg waren om er een hands-on over te schrijven. Hieronder vind je daarom een overzichtje van aardige, opmerkelijke of juist ronduit waardeloze producten die we je toch niet willen onthouden.
De firma Electrohome toonde een aantal in het oog springende audiosystemen. De Nostalgia-lijn bestaat uit antiek vormgegeven apparatuur. Een deel van de mediaspelers is zelfs nog voorzien van een platenspeler, maar gelukkig waren er ook apparaten met iets minder klassieke hardware, zoals cd-spelers.
:fill(white)/i/1294669900.jpeg?f=thumb)
De Taiwanese firma Netronix toonde een op Android draaiende tablet die werd aangeprezen als een uitstekende e-reader. Het apparaat was echter veel te groot en te zwaar om rustig een elektronisch boek te lezen. Bovendien was het touchscreen van een dusdanig slechte kwaliteit dat de ogen van een gebruiker al na een kwartier pijn zouden doen.
:fill(white)/i/1294670998.jpeg?f=thumb)
Het MakerBot-project demonstreerde op de beursvloer zijn opensource 3d-printer. De printer gebruikt abs-plastic voor de constructie van 3d-objecten. We zagen onder andere plastic soldaatjes en sieraden gemaakt worden.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Gevonden voorwerpen, deel 2
ZTE, een van de tien grootste telefoonfabrikanten ter wereld, toonde op de CES zijn tablet S9. De S9 draait op Android 2.2.1 en heeft, zoals de naam doet vermoeden, een 9"-scherm, met een resolutie van 800x480 pixels. De processor is een Qualcomm MSM7227, en dat is een ARM11-cpu met een kloksnelheid van 600MHz. Deze cpu is ook te vinden in de smartphones HTC Legend en Sony Ericsson Xperia X10 Mini.
De tablet maakte een ronduit slechte indruk. Het resistieve scherm was nauwelijks gevoelig en er moest dan ook flink hard gedrukt worden om het toestel tot actie te bewegen. Het scherm was bovendien door de relatief lage resolutie heel grofkorrelig. Daar komt ook nog eens bij dat de software allesbehalve snel aanvoelde.
:fill(white)/i/1294839349.jpeg?f=thumb)
De ZTE-tablet was echter nog een wonder van techniek in vergelijking met andere Chinese tablets die in de zuidhal van het Las Vegas Convention Center te vinden waren. In de meeste gevallen bleken de specsheets niet te kloppen: de tablet had dan in werkelijkheid een kleiner scherm of een ander schermtype dan de fabrikant claimde. Ook waren er veel fabrikanten die beweerden dat hun tablet op Android 3.0 draaide, terwijl het in feite vaak om Android 2.1 of zelfs om Android 1.6 bleek te gaan.
Standhouders die prima Engels spraken, bleken al hun taalgevoel te verliezen als ze op de tegenstrijdigheden werden aangesproken. Foto's maken mocht ook maar zelden bij dergelijke fabrikanten. Het is ons een raadsel waarom ze dan toch een standje gehuurd hadden.
Wel weer aardig was de Liquid Metal van Acer, een smartphone die sinds een maand op de markt is. Deze Acer heeft een op 800MHz geklokte Qualcomm MSM7230-cpu, die ook in de HTC Desire Z zit. De Liquid Metal draait op Android 2.2, waaroverheen Acer een eigen interface heeft geplakt. Het aardige aan deze telefoon is het gebolde 3,6"-scherm - dat wil zeggen: het scherm is vlak, maar de beschermende glasplaat eroverheen is voorzien van een bolling.
Deze bolling moet extra comfort geven bij het scrollen. Dat voelt een beetje raar aan, zeker omdat de bolling redelijk aanwezig is. Een bijkomend nadeel is dat het scherm dieper onder de glasplaat lijkt te liggen dan bij veel concurrenten. Het is in elk geval een gimmick die opvalt.
:fill(white)/i/1294839900.jpeg?f=thumb)
Ook hadden we eindelijk eens de kans om te spelen met de Sony Bravia S004. Dat is geen tv, maar een telefoon, die Sony tot dusverre alleen in Japan heeft uitgebracht. De Bravia heeft een 3,2"-lcd met een resolutie van 854x480 pixels. De telefoon - het is geen smartphone - draait op een op 1GHz geklokte Qualcomm QSD8650, de tegenhanger van de Snapdragon QSD8250 die onder meer in alle Windows Phone 7-toestellen te vinden is.
Het scherm is niet zo spectaculair als de naam Bravia doet vermoeden. Het is eigenlijk teleurstellend gewoontjes, al is het door de hoge resolutie wel aardig scherp. Het is ook geen touchscreen. Het OS is alleen in het Japans in te stellen en is vermoedelijk door Sony zelf gemaakt. Hoewel de telefoon aan de buitenkant nog strak is vormgegeven, ziet de software er door onze westerse ogen bekeken nogal rommelig en vooral ouderwets uit. In Japan zullen ze daar ongetwijfeld anders over denken.
Achter glas
Producten die vooral bedoeld waren om aandacht te trekken waren er ook genoeg uiteraard. Zoals bij elke beurs maakten fabrikanten van de gelegenheid gebruik om mysterieuze modellen te showen, die de nieuwsgierigheid van de bezoekers moeten opwekken, maar waarvan de specificaties niet bekend zijn - als het al om apparaten ging die daadwerkelijk op de markt zullen komen. Een aantal hiervan hebben we toch maar even op de gevoelige plaat vastgelegd.
Intel liet op zijn stand heel veel tablets met Atoms zien die al beschikbaar waren, waaronder bekende namen als de WeTab, de ExoPC en de HP Slate. Er waren echter ook toekomstige modellen op basis van de nieuwe Oak Trail-Atom Z te bewonderen, zoals de Toshiba Rigel met zijn 10"-scherm en Piano-app, een Fujitsu-model en de Viliv. Over geen van deze modellen wilde Intel meer informatie geven. Het wordt in ieder geval interessant om te zien hoe de strijd tussen Intels Oak Trail x86-Atoms en de arm-cpu's zich gaat ontwikkelen.
:fill(white)/i/1294653846.jpeg?f=thumb)
Ook bij Intel, maar eveneens bij gaming-hardwaremaker Razer, stond de Switchblade. Velen vergaapten zich aan deze kleine gaminghandheld met toetsen die zich aanpassen aan de programma's die draaien. Zo kan het apparaat pijltjes-toetsen weergeven, maar kan het ook speciale iconen tonen, die dan gekoppeld worden aan bepaalde gamebedieningselementen. Uiteraard is ook de weergave van een toetsenbord mogelijk.
De prototypes van Razer en Intel stonden veilig achter glas en mochten niet onder handen genomen worden. Het was onduidelijk of deze Optimus-achtige handheld ooit in de schappen zal belanden; Intel en Razer hielden alle opties open. De Switchblade zou een Atom met een opgevoerde igp bevatten, maar details hierover werden niet bekendgemaakt. Het blijft dus voorlopig de vraag of de Atom, met welke overklok dan ook, wel voor gaminghandhelds geschikt is.
:fill(white)/i/1294910608.jpeg?f=thumb)
Bij Zotac troffen we ten slotte de Fermion aan: een grijs itx-koektrommeltje van geborsteld metaal met een slotloading optische drive. Aan de achterkant zaten een ethernetpoort en twee usb 3.0-poorten, twee usb 2.0-poorten en een esata-aansluiting. Bij de video-uitgangen zagen we hdmi, displayport en twee dvi-interfaces. Zotac liet weten dat de Fermion met het Sandy Bridge-moederbord H67ITX en een Nvidia Geforce GT 430-videokaart zou kunnen uitkomen, maar de plannen waren verre van definitief en ook het uiterlijk zou nog flink kunnen veranderen.
Tot slot
Tweakers.net heeft de CES nog nooit zo uitgebreid verslagen als dit jaar. In totaal verschenen er 125 nieuwsberichten in aanloop naar en vanaf de CES. Dat zijn er iets meer dan vorig jaar, toen er 104 nieuwsberichten online werden gezet. In 2009 werden er slechts 44 nieuwsberichten over de CES gepubliceerd, maar toen was er geen redacteur ter plaatse.
Vooral het aantal hands-ons en achtergrondverhalen steeg ten opzichte van vorig jaar. De twee redacteuren op locatie kwamen toen met zeven hands-ons op de proppen, de vier redacteuren produceerden er dit jaar 26. De meestgelezen hands-on was die met de Chrome OS-netbook CR-48 van Google. De meest geciteerde hands-on was die over Android 2.4, een verhaal dat werd opgepikt door veel grote internationale techsites.
Door de vele artikelen steeg het aantal pageviews op de frontpage tot recordhoogte. Op donderdag 6 januari mochten we bijna drie miljoen pageviews noteren: nog nooit kregen we op de frontpage zoveel views als op die dag. Ook op de weekenddagen waren er aanzienlijk meer pageviews dan normaal.
De redactie tankte tijdens de CES in totaal bijna 20 liter koffie weg, ongeveer 1,25 liter per persoon per dag - favoriete smaak: hazelnoot. Daarbij moet aangetekend worden dat koffie in persruimtes gratis was en in bekers van halve liters werd aangeboden. Met alcoholconsumptie was de redactie terughoudender: gemiddeld dronken de redacteuren op de CES slechts 1,3 liter bier - maar dat moest dan ook uit eigen zak worden betaald.
Terwijl over wifi talloze GB's aan data werd verstookt, werd mobiel internet aanzienlijk minder gebruikt: meer dan enkele tientallen megabytes werd er niet over het netwerk gepompt. Het datanetwerk van AT&T functioneerde tijdens de hele beurs trouwens beroerd; het T-Mobile-netwerk werkte wel, maar zelfs met de met Amerikaanse firmware uitgeruste Nexus S konden we geen snellere dataverbinding krijgen dan edge. En nu we het toch over hardware hebben: de redacteuren hadden 18 opladers mee voor de notebooks, camera's en mobieltjes, en twee stekkerblokken met vijf stopcontacten per stuk, wat net iets te weinig bleek.
De redacteuren hebben in totaal voor 70 dollar vergokt in gokparadijs Las Vegas. Omdat de automaten 130 dollar uitkeerden, leverde dat een bescheiden winst op van 60 dollar. Dat bleek niet genoeg om de hele reis te financieren.
Techredacteuren die na oud en nieuw uitgebreid hun roes willen uitslapen, hebben volgend jaar geluk. De CES begon dit jaar op dinsdag 4 januari, met de meeste persconferenties op 5 januari, maar volgend jaar breekt het feest pas los op 8 januari. Ook dan zal Tweakers.net natuurlijk weer van de partij zijn om uitgebreid verslag te doen van 's werelds grootste elektronicabeurs. Hopelijk zijn we voor die tijd wat beter bestand tegen jetlag 
/i/1294843984.jpeg?f=imagenormal)