Digitale Zaken loopt leeg: kan één nerd de techkennis in Den Haag behouden?

title

De Commissie Digitale Zaken van de Nederlandse Tweede Kamer verliest na de recente verkiezingen veel kennis en ervaring. Het merendeel van de vaste en actiefste leden verdwijnt, blijkt nu de uitslag definitief is vastgesteld. Wel wordt 'digikamerlid' Barbara Kathmann door voorkeursstemmen alsnog herkozen. De Piratenpartij haalde deze verkiezingen een van de slechtste uitslagen tot nu toe.

Een groot deel van de Commissie Digitale Zaken verdwijnt definitief uit de Tweede Kamer, blijkt uit de definitieve vaststelling van de verkiezingsuitslag door de Kiesraad. Die bracht vrijdag de officiële uitslag naar buiten van de verkiezingen die op 29 oktober plaatsvonden. Veel van die uitslagen waren op basis van exitpolls en de gemeentelijke uitslagen al wel bekend, maar op vrijdagochtend werd de uitslag definitief gecertificeerd.

De Commissie Digitale Zaken van de Tweede Kamer is een vaste commissie die vergadert en overlegt over digitale onderwerpen. De commissie werd na de verkiezingen van 2021 in het leven geroepen naar aanleiding van een onderzoeksrapport. Hoewel de commissie vaste leden heeft van vrijwel iedere partij, waren er in de afgelopen Kamerperiode een aantal politici die daar het actiefst in waren. Die lijken nu voor een groot deel te verdwijnen, omdat ze niet zijn herkozen in de Kamer.

Onverkiesbare plekken

Bij de presentatie van de kandidatenlijsten bleek al wel dat sommige politici zouden verdwijnen. Jesse Six Dijkstra van Nieuw Sociaal Contract stond bijvoorbeeld al niet op de lijst − al had dat met het verdwijnen van NSC uit de Kamer ook weinig verschil gemaakt. Hetzelfde gebeurde met Rosemarijn Dral van de VVD, die niet op de kandidatenlijst stond.

Ook waren er veel politici die wel op de kieslijst stonden, maar op nagenoeg onverkiesbare plekken. Zo is er Jan Valize van de PVV, een actief lid dat op plek 39 werd gezet. Martijn Buijsse van de VVD was ook actief, maar stond op plek 34. Een zwaardere klap is dat Marieke Koekkoek van Volt de Kamer moet verlaten. Dat is onverwacht; Koekkoek stond op plek twee van de lijst. Hoewel Volt altijd een kleine partij is geweest, was de verwachting dat de partij die tweede zetel minstens zou halen. Koekkoek kreeg wel veel voorkeursstemmen: 31.716 van de in totaal 125.945 stemmen die naar Volt gingen. Dat was echter niet genoeg voor een voorkeurszetel.

Kamerlid	Partij	Stemmen	Opmerkingen
Jesse Six Dijkstra	NSC	N.v.t.	Was niet verkiesbaar.
Rosemarijn Dral	VVD	N.v.t.	Was niet verkiesbaar.
Jan Valize	PVV	625	Stond op plek 39 en leek daarmee moeilijk verkiesbaar.
Martijn Buijsse	VVD	1363	Stond op plek 34 en leek daarmee moeilijk verkiesbaar.
Marieke Koekkoek	Volt	31.716	Stond op plek 2, maar Volt haalde slechts één zetel.
Hanneke van der Werf	D66	43.259	Werd door D66-leden van plek 13 naar plek 9 gestemd, maar zou toch wel zijn verkozen.
Barbara Kathmann	GL-PvdA	29.633	Enige Kamerlid met digitale kennis dat met voorkeursstemmen is verkozen, stond op plek 32.

Wie wél in de Kamer kwam

Toch verdwijnt niet iedereen met ict-expertise uit de Tweede Kamer. Bij D66 werd bijvoorbeeld Hanneke van der Werf herkozen. Zij maakte een opmerkelijke campagne door. Aanvankelijk werd Van der Werf door D66 op plek 13 gezet, wat deze zomer nog een onverkiesbare plek leek. D66 mag dan nu de onbetwiste winnaar van de verkiezingen zijn, maar toen de conceptkandidatenlijst werd gepresenteerd stond de partij nog op zo'n 11 tot 12 zetels in de peilingen. De leden van D66 besloten vervolgens op een congres Van der Werf hoger op de lijst te plaatsen, op plek 9. Met de kennis van nu had dat niet uitgemaakt; D66 haalt 26 zetels, dus was Van der Werf vanzelf wel de Kamer ingekomen.

De opvallendste en mogelijk ook invloedrijkste uitslag is de zetel van Barbara Kathmann van GroenLinks-PvdA. Zij was niet alleen actief lid van de commissie. Kathmann was in de vorige Kamerperiode het enige Kamerlid dat digitalisering exclusief als portefeuille had. Dat onderwerp is doorgaans slechts een van de onderwerpen die Kamerleden van almaar versplinterende partijen op zich moeten nemen, maar GroenLinks-PvdA had als tweede partij van het land de luxe het onderwerp exclusief bij iemand neer te leggen. Bij de verkiezingen stond ze op een onverkiesbare plek: nummer 32 op de lijst, terwijl GroenLinks-PvdA deze verkiezingen juist zetels verloor en er 20 overhield.

Nu stelt de Kiesraad echter vast dat Kathmann genoeg voorkeursstemmen heeft gekregen om alsnog een zetel in te nemen. Dat gebeurde ook met drie andere Kamerleden van GroenLinks-PvdA (Fatihya Abdi, Mikal Tseggai en Lisa Vliegenthart). Het is nog niet helemaal zeker of Kathmann nu opnieuw exclusief digitale zaken gaat doen, maar zelf laat ze weten dat dat in ieder geval een prioriteit blijft.

Nerdvote

Kathmanns terugkeer in de Tweede Kamer met behulp van voorkeursstemmen kent twee oorzaken. Een ervan is het initiatief Stem op een vrouw, dat kiezers oproept op een vrouw te stemmen die anders op een onverkiesbare plek staat. Kathmann was de zesde vrouw die net buiten de peilingen viel. Daarmee lijkt ze niet de meest voor de hand liggende keuze voor kiezers die dat advies volgen, maar dat kan hebben meegespeeld in haar herverkiezing.

Hoogstwaarschijnlijk was Kathmanns eigen campagne doorslaggevender. Kathmann voerde zelf actief campagne en was onder andere te gast in podcasts zoals Met Nerds om Tafel en Angry Nerds. Ook deed ze een Ask Me Anything op de populaire subreddit /r/TheNetherlands (waar ze aangaf dagelijks Tweakers te lezen, dus hallo!). Haar campagne werd bovendien gesteund via Nerdvote van 'Nerd des Vaderlands' Bert Hubert. Hij pleitte er vurig voor meer politici met digitale kennis de Tweede Kamer in te stemmen en noemde Kathmann daarbij regelmatig. Hubert denkt zelf dat Nerdvote zeker effect heeft gehad.

Piratenpartij

Wie beduidend minder succesvol was in deze verkiezingen, was de Piratenpartij. Die wordt nog steeds door veel mensen gezien als dé ict-partij, al bleek uit een interview dat Tweakers in 2022 met de partij hield dat de sociaal-linkse thema's steeds dominanter werden in de partij. De Piratenpartij haalde niet alleen geen zetel, maar ook een van de slechtste resultaten tot nu toe. In totaal haalde de partij 10.575 stemmen. Dat zijn er slechts 100 meer dan bij de eerste keer dat de partij meedeed aan de landelijke verkiezingen, in 2010, en het vierde slechtste resultaat van alle Tweede Kamerverkiezingen.

Lijsttrekker Matthijs Pontier relativeert die uitslag. "Ruim twintig procent meer stemmen dan de vorige Tweede Kamerverkiezingen", zegt hij op Mastodon. Dat is optimistisch bekeken. Tijdens de vorige verkiezingen haalde de Piratenpartij haar slechtste resultaat ooit in Nederland, met 9117 stemmen onder lijsttrekker Mark van Treuren. Daar hoort de kanttekening bij dat de Piratenpartij toen met De Groenen op één lijst stond. Dat was destijds een financiële keuze.

"Dat De Groenen er in 2023 ook bij zaten, en nu niet, maakt wat mij betreft die stijging van twintig procent extra opvallend", zegt Pontier in een reactie aan Tweakers. "Je zag ons stijgen tot en met 2017. Toen hadden we eigenlijk zetels moeten halen. Daarna is een daling ingezet. Een samenwerking in 2023 bleek die daling niet te kunnen keren. Dat we nu op eigen kracht meegedaan hebben en weer stijgen, is dus best bijzonder."

Pontier ziet in de verkiezingsuitslag ook 'perspectief voor de komende gemeenteraadsverkiezingen'. In het stadsdeel Amsterdam-West zit Jelle de Graaf in de gemeenteraad. Ook in Enkhuizen heeft de Piratenpartij één zetel.

Tweede Kamer-verkiezingen	Aantal stemmen	Lijsttrekker
2010	10.471	Samir Allioui
2012	30.600	Dirk Poot
2017	35.478	Ancilla van der Leest
2021	22.546	Matthijs Pontier
2023	9117	Mark van Treuren (samen met De Groenen)
2025	10.575	Matthijs Pontier

_{Redactie: Tijs Hofmans • Eindredactie: Monique van den Boomen}

IT-banen

Reacties (62)

pyro-tukker 7 november 2025 17:04

In het bedrijfslevens is het een beetje aan het opkomen: CTO, CIO, etc. Maar ook pas sinds enkele jaren. Het zou echt goed zijn als we ook een ministerie van ‘digitalisering’ gaan krijgen. Vergelijkbaar met Financiën, want laten we eerlijk zijn: financiën heeft altijd de reputatie als belangrijkst poppetje, maar als je naar de huidige wereld kijkt dan zou digitalisering daar ook bij moeten. Kijk naar defensie, electrificatie, digitaal patiënten dossier, digitale euro, AI, etc. Allemaal onderwerpen waar je wil dat er iemand met expertise vanuit de overheid ook aan tafel zit, idem als financiën.

Dus jammer dat het weer zo loopt, voor mij nog steeds ongelofelijk dat dit zo’n onder geschoven onderwerp is. Ik zie in de praktijk technologische oplossingen waardoor mensen hun baan verliezen en dit gaat steeds sneller. Zou toch mooi zijn dat een ministerie hier al vroeg op kan acteren en ter sprake kan brengen in het kabinet? Of digitale veiligheid, etc.

Als we het dan toch over verkiezingen hebben. Van mij zouden we ook wel een debat mogen hebben over het (digitaal) adverteren van partijen. Als ik op mijn eigen ervaringen uitga dan werd er online door met name FVD, PVV en D66 veel geadverteerd (toevallig ook de succesvolle partijen deze verkiezingen?). Van andere partijen heb ik weinig tot niks gezien. Niet dat ik de uitslag o.i.d. niet accepteer. Maar het is denk ik wel goed om dit aan te kaarten. Bedrijven weten maar al te goed dat als je x miljoen euro in online advertenties steekt dat je x mensen bereikt en beïnvloed (mogelijk tot koop laat over gaan). Ik ben een beetje bang dat we straks niet meer op inhoud gaan stemmen, maar puur op image en wie het grootste marketing budget heeft.