De afgelopen 25 jaar in smartphones

Inleiding

Tweakers bestaat 25 jaar

Deze maand bestaat Tweakers 25 jaar en dat vieren we op diverse manieren. Een van die manieren is een serie artikelen waarin we terugkijken op de geschiedenis van bepaalde producten en technologieën, waarbij we belangrijke ontwikkelingen belichten én terugkijken hoe de Tweakers-community daarop reageerde. Deze keer is het de beurt aan smartphones.

Een vouwbare smartphone van ongeveer 16x6cm groot en 253g dik: een klein scherm aan de buitenkant, een veel groter scherm aan de binnenkant. De hele smartphone is gericht op het goed kunnen sturen van berichten via bijvoorbeeld e-mail, maar de fabrikant is ook het goed spelen van games niet vergeten en die krijg je er als optionele bloatware bij.

Dit is geen aankondiging uit 2023, maar die van een smartphone die uitkwam in september 1998, toen Femme Taken op een zolderkamer World of Tweaking in elkaar aan het zetten was. Pas als je de andere specificaties erbij pakt, die je nog via Web Archive kunt raadplegen, blijkt hoelang geleden deze smartphone is gemaakt.

Dat grote scherm? Dat was een 4,5"-lcd die bovendien monochroom was en een resolutie had van 640x200 pixels. Dat is een schermverhouding van 29:9 en goed voor een pixeldichtheid van 149ppi. De accu had een capaciteit van 1100mAh - ja, ook toen al gaven mobiele fabrikanten de accucapaciteit weer in mAh's in plaats van het betere Wh - en je kon er bovendien mee faxen. Dat laatste geeft aan wat de doelgroep was van een smartphone als deze: de zakelijke markt. Wat consumenten zouden moeten met een smartphone, voorzagen toen maar weinigen. Het is een markt die zich sinds 1998 enorm heeft ontwikkeld. En dat is heel logisch.

Nokia 9110 Communicator

De vroege geschiedenis

De Nokia 9110 Communicator was een smartphone, maar heette toen nog niet zo. Nokia omschreef het zelf als een 'unit', die internettoegang mogelijk maakte en combineerde met een digitale telefoon, organizer en berichtenfuncties. Ontwikkelaars konden apps maken voor de 9110 en omdat hij draaide op GEOS 3.0 van Geoworks, net als voorganger 9000, waren er verschillende telefoons op hetzelfde platform. De processor was een AMD Elan SC450, een 80486-variant die draaide op 33MHz.

Tweakers schreef rond de release niet over de telefoon, maar diverse lezers hebben toch wat ervaringen gepost. Een inmiddels anonieme tweaker schreef daarover: "Echt makkelijk in het gebruik zijn ze niet. Ik had dus eerst een 9110 van het werk, die ik ook privé gebruikte, maar ik heb intussen toch een 7110 (matrix-style met schuifklepje) aangeschaft. Reden: iedereen vraagt of je je gameboy mee hebt genomen! Zelfs de 9210 is dusdanig groot dat je hem met goed fatsoen niet in je tietzak ken stoppen en dan nog ff flink kan gaan hossen op de dansvloer." En dat terwijl de 9110 met 253 gram juist zoveel lichter was dan zijn voorganger.

Nokia 9110 Communicator

De Communicators kwamen uit in een tijd dat pda's, personal digital assistants en mobiele telefoons elkaar aan het ontmoeten waren. In de Communicators zie je dat terug in de duale vormgeving: aan de buitenkant een klassieke telefoon, aan de binnenkant een pda met volledig qwertytoetsenbord.

De Communicators die erna kwamen, gingen van GEOS over op een bijzonder besturingssysteem: Symbian. Dat was een samenwerking van diverse fabrikanten, waaronder Nokia en Ericsson. De markt voor mobiele apparaten gericht op zakelijke gebruikers kwam toen vol op stoom. De bekendste namen uit die tijd waren Psion, dat nu een soort revival beleeft met de Planet Computer-smartphones, Apple met zijn Newton-pda en pda-maker Palm. Eind jaren negentig kwam daar BlackBerry bij, dat zich profileerde als merk van mobiele e-mailmachines voor zakelijke gebruikers, in eerste instantie alleen in Noord-Amerika. En uiteraard was daar al sinds de jaren negentig Microsoft, dat zijn dominantie op de desktop graag wilde uitbreiden naar de mobiele markt.

Windows CE bestond al langer, maar vanaf Windows CE 3 en het daarop gebouwde Pocket PC 2000 werden het smartphones. Het betrof eerst nog steeds pda's, maar ze konden nu werken met schermen in portrait. Omdat Windows CE met mobiele verbindingen kon omgaan, kwamen er ook telefoonversies uit.

O2 XDA II Mini — HTC Magician, O2 XDA II mini

De eerste smartphones met Pocket PC verschenen ook in die tijd. Een bekende naam was HTC, dat voor veel providers smartphones zou gaan maken. De Wallaby ging bij provider O2 in de verkoop. O2 wilde uitdrukken dat het een kruising was tussen een pda en een telefoon, en ruilde daarom de P voor een X: XDA dus. Die naam leeft voort in de naam van XDA-Developers. Die site begon als forum voor mensen die aan de slag gingen met Pocket PC op dat toestel en is nu de grootste naam op het gebied van customroms ter wereld. De smartphone-pda's verschenen in Nederland onder meer onder namen als MDA Vario bij T-Mobile. Die wisten redelijk wat marktaandeel te pakken op de wereldwijde smartphonemarkt.

De 02 XDA kon ook op Tweakers op de nodige aandacht rekenen. Veel bezoekers konden niet helemaal plaatsen waar een smartphone voor nodig was. "Pda is leuk en aardig als mooi adresboek, maar daar houdt het dan ook mee op. Als je er echt mobiel op moet werken, krijg je van je baas wel een laptop. Ik zie er naast een mooie agenda het nut niet van in (afgezien van de leuke spelletjes dan, maar daar heb je ook gewoon de gameboy voor, maar dat staat dan weer totaal niet als je in je nette pak zit)", zo schreef een nu anonieme bezoeker.

Een andere tweaker zag het wel voor zich. "Nou, voor de Nederlandse zakenman met geld of werknemers van bedrijven die veel op pad zijn, is het zeker wel een handig ding. Ik denk ook niet dat de Nederlandse jeugd tot de doelgroep hoorde toen dit ding werd ontwikkeld. De jeugd kan zich in het algemeen trouwens ook geen GPRS-abonnement veroorloven."

Tweaker sundead had toen ook al door dat 'dit wordt nooit wat' een logische reactie is. "En wat natuurlijk bij iedere techniek zo is. In eerste instantie zal het nooit wat worden (algemene tendens van het gros van de critici) en op den duur zit er wel weer brood in."

Die smartphonemarkt was veel kleiner dan nu. Data ging vaak over 2G, dat toen GPRS heette en snelheden mogelijk maakte van maximaal 384kbit/s. Later ging dat over op 3G en UMTS, met snelheden tot 14,4Mbit/s, maar aanvankelijk waren die snelheden onhaalbaar en bleef het steken onder 1Mbit/s.

Ook apps maakten al hun opwachting. Alle platforms stonden apps van externe ontwikkelaars toe, al waren ontwikkeling en distributie nog niet zo makkelijk als ze later zouden worden. Er waren downloadwinkels van platforms zelf, en her en der online, maar vaak ging het om gratis apps. Er was nog geen platform waarop veel mensen betaalgegevens hadden staan.

De bekendste en belangrijkste smartphone uit die tijd van de eerste groei was weer van Nokia: de N95. Vanaf de aankondiging waren veel tweakers enthousiast over deze telefoon. Ivrijn merkt op dat de prijs enorm meeviel, en als je kijkt door een bril van 2023, is dat zeker zo. "Voor maar € 550!!! Ik had een adviesprijs van € 800+ verwacht." Loewie1984 wilde hem wel. "Uhm... noem me dan eens een gsm die wifi, bluetooth, GPRS en gps in een heeft? Oh ja, en vergeten we die 5-megapixelcamera niet? De mio a701 heeft dat zelfs nog niet. En deze N95 heeft alles, en ik denk dat dit dus ook mijn volgende gsm wordt."

Ook toen al waren er echter vragen over het Symbian-besturingssysteem. Het systeem, waaraan diverse fabrikanten hadden samengewerkt, had veel problemen. Apps ontwikkelen was een drama en het op een telefoon krijgen was voor fabrikanten een duur en langdurig proces. En gebruikers? Die waren er vaak evenmin enthousiast over. Zoals benchMarc zei: "Deze telefoon maakt zo te zien ook gebruik van het immertrage Symbian OS. Dat ook nog eens vaak bugs vertoont en nog weleens vastlopers wil hebben. Vraag me af of deze telefoon dan wel snel is, aangezien al die andere Symbian-versies ramtraag zijn."

De N95, weten we nu, was de laatste echt succesvolle exponent van een oude wereld. Die wereld, waarin Europese fabrikanten de toon zetten en de doorbraken forceerden, en waarin Nokia, Sony-Ericsson, BlackBerry en Palm grote namen waren, beleefde zijn hoogtepunt op papier rond 2008 en 2009. Maar zelfs in die jaren was voor velen al duidelijk dat de wereld aan het veranderen was. Er was een nieuwe generatie smartphones en die zou het stokje snel gaan overnemen. De new kids in town hebben namen die ook nu nog bekend voorkomen: iPhone en Android.

De grote explosie

Hoewel er dus al jaren een smartphonemarkt was, kwam die pas tot volle wasdom tussen 2009 en 2012. Dat waren de jaren dat iedereen aan de smartphone ging. Dat had diverse redenen. Abonnementen met mobiele data waren goedkoper geworden, mobiele verbindingen werden sneller, de smartphones die uitkwamen, konden meer en waren makkelijker in gebruik. Kortom, alles en iedereen was klaar voor de smartphonerevolutie. We keken al eens terug hoe snel die explosie ging en dat is duidelijk te zien in deze grafiek.

Door de schaal is het minder duidelijk, maar de meeste smartphones met Symbian en BlackBerry hadden de meeste verkopen in 2010 en 2011, niet daarvoor. Symbian profiteerde van de schaal van Nokia, dat dankzij uitstekende distributieketens over de hele wereld Symbian-telefoons leverde tot op elke straathoek. BlackBerry profiteerde van zijn populariteit onder de jeugd van toen, die bij gebrek aan WhatsApp ging 'pingen', gratis berichten uitwisselen via BlackBerry Messenger. Tot die tijd waren sms'jes in Nederland niet alleen betaald per stuk, maar ook relatief duur. De vrijheid die BlackBerry's gaven om onbeperkt berichten uit te wisselen, sloeg in als een bom bij tieners, die - laten we eerlijk zijn - enorm graag met elkaar kwekken.

Steve Jobs MacWorld 2007: the iPhone, and here it is

De eerste smartphone van die nieuwe generatie was uiteraard geen Nokia of BlackBerry, maar de iPhone. Dat Apple werkte aan een telefoon, was voor de introductie in 2007 allang bekend, maar veel mensen namen aan dat het een 'iPod met belfunctie' zou gaan worden. Steve Jobs refereerde daaraan in de keynote waarin hij de iPhone voor het eerst liet zien.

Bij de aankondiging had geen enkele tweaker een mening over het apparaat. Grapje natuurlijk, er kwamen meer dan 270 reacties op de aankondiging, een relatief bescheiden aantal voor een veelgelezen bericht op Tweakers. Xardas was gelijk enthousiast. "De interface is zo ontzettend goed uitgedacht. Het is zo simpel in elkaar gezet. Imo Apple has done it again!"

Ppl was minder onder de indruk. "Ik heb nog niet echt features gezien die mijn Palm Treo 650 niet kan doen. Het enige wezenlijke wat uniek is, is dat multitouch-touchscreengebeuren met die vingergebaseerde navigatie (welke overigens niet uniek is, aangezien er al een Windows Mobile apparaat bestaat dat helemaal ontwikkeld is voor vingernavigatie) en de drie sensoren die erin zitten."

German8 sloeg ook de spijker op zijn kop. "Naast slechts 2Mp, mist ie echter ook 3G en ik had ook wel wat info over gps verwacht (kunnen ze mooi inbouwen). Of komt er binnenkort TomTom voor de iPhone?"

Apple iPhone 3G (21) — Apple iPhone 3G (rechts) naast de iPhone 2G

Daar heeft deze tweaker veel pijnpunten te pakken, want de eerste iPhone miste nogal wat en Apple zette dat het jaar erop recht met de iPhone 3G. Toen pas kwamen 3G - dat zat zelfs in de naam - en een App Store voor apps. Op de eerste iPhone kon je namelijk geen apps installeren. TomTom voor iPhone kwam nog een jaar later, toen de 3GS turn-by-turnnavigatie toevoegde.

Vlak na de iPhone 3G verscheen de volgende mijlpaal voor de smartphonemarkt: de T-Mobile G1, oftewel HTC Dream. Daarover hebben we eerder een aflevering in de serie Techjuwelen gemaakt. Kijk die gerust terug om deze telefoon in actie te zien.

De G1 was de eerste verkrijgbare smartphone met Android, een mobiel besturingssysteem van Google. Android was anders dan veel concurrenten uit die tijd. Fabrikanten konden het gratis gebruiken, omdat Google geld wilde verdienen aan advertenties in zijn diensten als Search, Maps en Gmail. Het was bovendien makkelijk op een telefoon draaiend te krijgen. Ontwikkelaars konden door de virtuele Java-machine apps bouwen die op elke Android-telefoon zouden werken en distribueren in een downloadwinkel die op elke telefoon zou staan.

Bij de aankondiging van de G1 zag SiliconError het wel zitten. "Zouden ze zo slim zijn, dan heben ze een hip, mooi toestel dat je 'op de groei' kunt kopen. De hoeveelheid interessante software zal namelijk snel uitbreiden in verband met de opensourcecommunity eromheen. Als ze dan het updaten van het Android OS net zo makkelijk maken als Apple dat doet met de iPhone en het iPhone OS, dan hebben ze waarachtig een zogenaamde iPhone-killer neergezet (aangezien ze dat met Windows Mobile nooit gaat lukken)." Andere tweakers wezen op de beperkingen van Android, zoals dat apps nog geen gebruik konden maken van bluetooth.

Bij de release in Nederland barstte de discussie los over open versus gesloten. Een nu anonieme tweaker wijst op de relatieve geslotenheid van Android in die tijd. "Android is als OS net zo gesloten als de iPhone, op een paar uitzonderingen na. Je programmeert in een Java-variant en hebt zeker maar beperkte toegang tot hardware. Firmware-updates zijn verplicht en niet te controleren, en de helft van de normale Java-functies werkt al niet. Zit een hoop closedsourcesoftware in voor een 'opensourcepakket' en tot dusver moet je applicatie ook gecertificeerd/goedgekeurd zijn."

Balachmar diende hem van de repliek. "Android is open source. Laat jij de source van OSX maar eens zien. Enige waarvan de source niet open is, is van bepaalde drivers die van de fabrikanten niet open mogen (hoe zouden mensen het anders zo makkelijk kunnen porten naar een EEE?). En bij Android zijn alle apps tenminste gelijk. Vind jij dat je een betere browser kan maken, dan mag dat. En dat is al gedaan, namelijk de Steel browser. Zoiets mag je niet eens van Apple."

Dankzij de komst van iOS en Android en andere factoren als goedkoper mobiel internet werd de smartphone mainstream en verdrong hij voor een groot gedeelte de reguliere telefoon. Concurrenten van Apple en Google zagen het met lede ogen aan. De markt stevende af op een duopolie. Was dat nog te voorkomen?

Groeipijntjes

Het is je nu lastig voor te stellen, maar jarenlang geloofden velen in de telecomindustrie én veel smartphoneliefhebbers dat er ruimte was voor drie grote platforms op de smartphonemarkt. Er zijn veel partijen die het hebben geprobeerd, ook de bedrijven die al grote platforms hadden in de eerste fase van de smartphonemarkt. Nokia werkte met Intel aan het op Linux gebaseerde MeeGo, maar liet dat vallen in 2011. Uit de daarop volgende ontslagronde kwam de start-up Jolla, die een dappere poging waagde met Sailfish OS. Palm probeerde terug te komen met webOS en genereerde daarmee veel enthousiasme in 2009, maar moest het bedrijf verkopen aan HP. BlackBerry nam QNX over en maakte BlackBerry 10, maar was in 2013 eigenlijk al te laat. Dan had Canonical nog Ubuntu Touch, Mozilla had Firefox OS en zo waren er nog wat spelers, maar er was er maar eentje die miljarden euro's durfde te steken in deze gok.

Ook die partij was een oude bekende van de smartphonemarkt: Microsoft. Het had de dreiging van iOS en Android onderkend en gooide het platform Windows Mobile helemaal om met Windows Phone 7. Vervolgens kwam Nokia aan boord en ging het roer nogmaals om met Windows Phone 8, dat nauw moest samenwerken met Windows 8.

Windows Phone en zijn Metro-interface maakten veel indruk en Nokia deed veel om de markt terug te winnen. De belangrijkste poging was misschien wel de Lumia 1020. Dat is een telefoon met 41-megapixelcamera, voor die tijd ongekend. Het was de opvolger van de nog bijzonderdere Nokia 808 PureView, de laatste Symbian-telefoon. Dat nakomertje zat op een dood spoor met zijn oude besturingssysteem, maar veel hoop binnen Nokia was gevestigd op deze camerasmartphone. Veel tweakers vonden de camera intrigerend, maar waren verder niet onder de indruk van deze telefoon. TMC zei bijvoorbeeld: "Een 41Mp-camera die top is, is top. Uiteraard. Maar de rest van het toestel is niet top: traag, dik, zwaar, slechte accuduur. Dat vind ik niet zo bijzonder. Ik vind het bijzonder als je een toestel creëert dat iets extra's brengt ZONDER dat je daarvoor hoeft in te leveren op andere gebieden."

Windows Phone kon toch al rekenen op de liefde van veel lezers, zoals van Six9: "Een ander ding dat ik mis in de recensies over Windows Phone, is het persoonlijke aspect. Een startscherm bij aankoop is misschien nog wel vrij standaard, maar het moment dat de livetiles met notificaties gaan draaien en er zoals bij mij vijf livetiles met verschillende diashows van verschillende gebeurtenissen van foto verwisselen, gebeurt er iets heel anders met je telefoon. Het wordt dan echt jouw telefoon, iets wat ik niet zie bij iOS en Android."

Nokia Lumia 1020 voor Q&A — Nokia Lumia 1020

Onder de review kwamen veel mensen terug op een andere telefoon die veel heeft betekend: de iPhone 5s. Zoals toen gebruikelijk was, was de s-versie van een iPhone de upgrade na een grotere upgrade, maar toch bleek deze nieuwe telefoon wat verrassende hardware te hebben.

Zo was er de vingerafdrukscanner. Apple was niet de eerste die een vingerafdrukscanner op een telefoon zette, maar hij werkte wel goed, bleek relatief veilig en kreeg van velen de voorkeur boven het invoeren van een pincode. Het is je nu nauwelijks meer voor te stellen, maar omdat velen het telkens invoeren van een pincode gedoe vonden, hadden ze geen beveiliging op hun telefoon. De vingerafdrukscanner veranderde dat. Later kwamen er nieuwe oplossingen, zoals gezichtsherkenning en varianten van de vingerafdrukscanner, maar met de iPhone 5s begon het tijdperk van biometrische authenticatie op de telefoon.

Een andere verrassing was de soc. De A7-soc is de eerste 64bit-soc die ooit voor smartphones verscheen. Dat leek niet direct grote gevolgen te hebben voor de werking van iPhones, maar bij de concurrentie gebeurde er wel iets. Qualcomm gooide zijn plannen om en ging direct werken aan 64bit-socs voor Android-smartphones en Windows Phones. Die kwamen in 2015 uit: de Snapdragon 808 en 810, die bekendstaan als misschien wel de slechtste socs die Qualcomm ooit op de markt heeft gebracht, en smartphones hadden daar last van.

Apple iPhone 5s — Apple iPhone 5 (links) en 5s

Die toekomst konden lezers niet voorzien, maar MBI merkte wel op dat de iPhone 5s iets bijzonders in zich had. "Ook ik voorzie grote mogelijkheden voor deze 'pc-grade'-64bit-chip. Ik zie mezelf met deze iPhone, of wellicht de 6, op mijn werk komen. Ik maak verbinding met de Apple TV-module o.i.d. in mijn monitor, met bluetoothverbinding met mijn toetsenbord, een AirPlay-trucje hier of daar, de documenten in de iCloud, 'productivity'-apps draaien op de iPhone die rustig in z'n cradle staat en voilà: Het nieuwe nieuwe nieuwe werken." Big Balls was ook onder de indruk. "De A7-processor is dus razendsnel en fijn dat ze nu al de weg naar 64bit ingeslagen zijn. Tegen de tijd dat je niet meer zonder zou kunnen, is het al lang en breed ingevoerd in iOS en alle apps."

Voor een andere mijlpaal waarvan we de gevolgen nog steeds in huidige smartphones terugzien, moeten we een stapje terugzetten, naar 2011. Voor iedereen was het inmiddels duidelijk hoe de toekomst van smartphones eruit zou zien. We zouden veel met apps gaan werken. 4G was in aantocht en dat zou video belangrijker kunnen maken, dus was het tij gekeerd rond de grootte van smartphones. Waar het eerst ging om een zo compact mogelijke telefoon maken, ging nu de versnelling erop en werden schermen, en daarmee smartphones, steeds groter.

Dé telefoon die dat meer dan welke telefoon dan ook uitdroeg, was de Galaxy Note. Ter vergelijking: hij concurreerde met de iPhone 4s met 3,5"-scherm, Nokia Lumia 800 met 3,7"-scherm en HTC Desire met 3,7"-scherm. Samsung had zelf nog de Galaxy S II met 4,3"-scherm. Schermdiagonalen zeggen niet alles over de grootte van een display, maar zo heb je een idee van hoe de verhoudingen toen lagen. De Galaxy Note knalde daaroverheen met een 5,3"-amoledscherm. Het is ook naar huidige maatstaven geen kleine telefoon. De telefoon zelf meet 14,6x8,3cm bij een dikte van 9,7mm. Ter vergelijking: de Galaxy S23 Ultra, toch een beetje de Note 23 met zijn S-Pen, is 16,3x7,8cm. De S23 Ultra is dus langer, maar minder breed dan de Note van toen.

De invloed van de Note is moeilijk te overschatten. Het bleek op termijn dat consumenten, ondanks een vocale minderheid die nog altijd anders beweert, inderdaad liefst een zo groot mogelijk scherm willen. De kleine telefoon raakte snel uit de gratie. De discussie over hoe groot een telefoon het best kon zijn, barstte uiteraard los. Watercoolertje zette de boel op scherp. "Nu willen mensen grotere schermen en dan heb je die ruimte dus wel nodig, met het logische gevolg dat telefoons weer groter worden. Van mij mag je mijn toestel een koelkast noemen; ik noem alles kleiner dan vier inch speelgoed..."

Samsung Galaxy Note — Samsung Galaxy S II, HTC Titan en Galaxy Note

Djunicron voorzag hem van repliek. "Onder de vier inch is speelgoed, gaat wat ver. Er is naar mijn mening niets mis met Samsungs kleinste toestellen als de mini en nieuwe Y-series. Eigenlijk kan je daar ook nog prima op internetten, maar lang niet zo comfortabel als op de grote modellen. Van mij mag de race om grotere schermen nu wel afgelopen zijn. Ik hoop echt dat de topmodellen halverwege 2012 niet nog weer groter gaan dan nu."

We weten allemaal hoe het verderging. Door de afwijkende schermverhouding is 5,3" wat schermoppervlakte betreft het best vergelijkbaar met een 5,8"-scherm van nu. Samsung had de schermbreedte wel goed geschat; die 7,1cm is de breedte van wat nu 6,7"-displays zijn.

De Samsung- en Apple-treinen zijn flink doorgedenderd afgelopen veertien jaar, maar toch ging het niet altijd goed. De iPhone 4 uit 2010 bevat een ontwerpfout, waardoor klanten merkten dat ze het bereik konden onderbreken door hun vinger op een bepaalde plek te leggen. De iPhone 4 heeft de antenne in de metalen rand zitten en de vingers konden die antennes verbinden, waardoor ze niet meer functioneerden. Denk je dat Apple sorry ging zeggen? Nee, natuurlijk niet. De toen nog levende Apple-topman Steve Jobs zei simpelweg dat mensen de telefoon verkeerd vasthielden en anders konden ze een case krijgen om het probleem te verhelpen.

De ontwerpfout met de Galaxy Note 7 uit 2016 was een stukje ernstiger. De accu zat te krap. Dat wil zeggen, in de rechterbovenhoek was er in de uitsparing voor de accu te weinig ruimte voor de kathode. Daardoor boog die af in de hoek. Na de release van de telefoon kwamen er veel klachten over accu's die gingen roken en de telefoon onbruikbaar maakten. Eerst leek het probleem beperkt, maar langzaam maar zeker drong door dat er iets grondig mis was. Met elke telefoon is weleens een probleem, maar de hoeveelheid incidenten met deze telefoon was uitzonderlijk.

Samsung onderzocht de zaak en het bleek dus te liggen aan de accu's van het eigen dochterbedrijf. Samsung haalde de Note 7 terug en stopte alle verkopen. Mensen die al een Note 7 hadden, moesten hem terugsturen. Samsung limiteerde het gebruik van de accu op afstand. Later kwam de Note 7 nog uit als Note FE in kleine oplage. Het betekende niet het einde van de Note-serie, want die heeft bestaan tot en met de Note 20 in 2020 en is onder een andere naam terug met de S22 Ultra en S23 Ultra van afgelopen anderhalf jaar.

Dat de smartphone een belangrijk computerplatform is geworden, blijkt uit heel veel factoren. Veel sites hebben meer bezoek vanaf smartphones dan vanaf desktops en laptops, en voor miljarden mensen wereldwijd is de smartphone de primaire computer in hun dagelijks leven. Ook overheden hebben een toenemende interesse in smartphones en de software die erop draait. Zo zijn er toezichthouders die onderzoek doen naar downloadwinkels als de Apple App Store en de voorwaarden die de bedrijven opleggen aan ontwikkelaars. Er is inmiddels ook veel Europese wetgeving die grote gevolgen heeft voor smartphones. Zo moeten ook iPhones over op USB-C en gelden de strenge regels van de Digital Markets Act ook voor iOS en Android, dus moet Apple downloadwinkels van derden gaan toestaan op het eigen platform.

Tot slot

Een artikel over de afgelopen 25 jaar in smartphones kán niet compleet zijn. Het zou prima mogelijk zijn om over elk jaar en elke ontwikkeling een boek te schrijven van tienduizenden woorden. De smartphonemarkt is groot en complex, en heeft zoveel interessante zijpaden en afslagen.

Neem bijvoorbeeld de periode rond 2002. Symbian kwam op, Microsoft was bezig met Windows Mobile, BlackBerry ging telefonie ondersteunen, Palm was bezig met de ontwikkeling van smartphones en dan waren er ook nog spelers in de marge, zoals Handspring.

Of neem de periode dat de huidige dominante spelers opkwamen, rond 2009. Het ging mis met de BlackBerry Storm, de Nokia N96 en N97 waren relatief gezien flops, de Palm Pre-serie met webOS redde het niet ondanks een deal met de grootste provider van de VS en Android werd de uiteindelijke winnaar. Hoe dat ging, is een fascinerend verhaal. Als je terugkijkt, lijkt alles logisch en onvermijdelijk, maar toen was het allesbehalve duidelijk hoe de toekomst van smartphones eruit ging zien.

Sinds Android en iOS de leiding namen, is er ook nog veel veranderd. Veel tweakers van het eerste uur hadden al interesse in smartphones en dat is sindsdien niet veranderd. Er is op de frontpage en op het forum altijd volop gediscussieerd over alle aspecten van smartphones, van voorkeuren in het design tot de verslavende werking van apps. De positie van smartphones is sinds die tijd wel veranderd. Waar veel tweakers twintig jaar geleden al in de weer gingen met smartphones, geldt dat nu voor vrijwel iedereen. Wat er ook gebeurt op de markt voor smartphones, bij Tweakers blijven we het ook in de toekomst op de voet volgen.

Nokia Morph