Met de HTC One M9 hebben we voor het eerst een telefoon met een Snapdragon 810-soc op de redactie. Deze is gekoppeld aan 3GB snel ddr4-geheugen en er is 32GB opslaggeheugen ingebouwd, waarvan ongeveer 22GB beschikbaar is voor de gebruiker. Dankzij het micro-sd-slot kun je deze capaciteit nog flink uitbreiden, waardoor maar weinig mensen tegen opslagproblemen zullen aanlopen. Op draadloos vlak is er ondersteuning voor wifi ac, bluetooth 4.1 en nfc.
De Snapdragon 810 is Qualcomms nieuwste high-end chip, die om verschillende redenen interessant is. Niet alleen is het de eerste 64bit-chip van het bedrijf, ook is Qualcomm na jarenlang gebruik van zijn eigen processorontwerp, Krait, overgestapt naar de Cortex-ontwerpen van ARM.
De Snapdragon 810 volgt de Snapdragon 801 op. Die chip zagen we vorig jaar onder andere in de HTC One M8, de Galaxy S5, de Xperia Z3 en de LG G3. De belangrijkste verschillen tussen de twee generaties zetten we hier op een rijtje.
| Snapdragon 801 | Snapdragon 810 | |
|---|---|---|
| Processor | 4x Qualcomm Krait @ 2,5GHz |
4x Cortex A53 @ 1,?GHz 4x Cortex A57 @ 2,?GHz |
| Architectuur | 32bit-ARMv7 | 64bit-ARMv8 |
| Gpu | Adreno 330 @ 578MHz | Adreno 430 @ 600MHz |
| Geheugen | dualchannel-lpddr3 (max 14,9GB/s) | dualchannel-lpddr4 (max 25,6GB/s) |
| Video | h264-recording/h265-playback | h265-recording & -playback |
| Camera | tot 21 megapixel | tot 55 megapixel |
| Procedé | 28nm bij TSMC | 20nm bij TSMC |
Het grootste verschil is dus dat Qualcomm is afgestapt van zijn zelfontworpen Krait-kernen en nu het standaard-Cortex-ontwerp van ARM gebruikt. Krait ging al lange tijd mee en de rek was er blijkbaar uit. De reden waarom Qualcomm ooit voor een eigen ontwerp koos, is dat de fabrikant van mening is dat dit beter zou presteren dan de standaard-Cortex-ontwerpen van ARM. Qualcomm werkt aan een opvolger van Krait, maar die laat nog even op zich wachten. In de tussentijd kon het bedrijf dus niet anders dan uitwijken naar ARM's Cortex-ontwerp.
Omdat de Cortex A57-kernen redelijk wat stroom vreten, adviseert ARM om te ze bundelen met een quadcore-cluster Cortex A53-kernen, die zuiniger zijn. Dat heeft Qualcomm dan ook gedaan. De A53-kernen kunnen het lichte werk opvangen, terwijl de A57-kernen er zijn voor het zware werk. ARM noemt dat een big.Little-opstelling, maar het gaat hier wel om een moderne variant. Bij de eerste implementatie konden de cores niet individueel, maar enkel per cluster beheerd worden. Bij de Snapdragon 810 kunnen de cores individueel in- en uitgeschakeld worden, en daarnaast is het mogelijk om ze alle acht tegelijk actief te hebben. Dat zal vanuit het oogpunt van hitteontwikkeling in de praktijk waarschijnlijk nooit gebeuren.
De gpu
Niet alleen de cpu-kant van de soc is op de schop gegaan, ook is de Snapdragon 810 voorzien van een nieuwe gpu. Het gaat om de Adreno 430, die de Adreno 330 uit de Snapdragon 801 opvolgt. Qualcomm geeft maar bar weinig informatie vrij over zijn gpu's, dus wat er onder de motorkap allemaal veranderd is, weten we niet. Wel is bekend dat de Adreno 430 tot tachtig procent sneller moet zijn dan de Adreno 330, afhankelijk van de precieze belasting. Omdat HTC ervoor gekozen heeft om bij een full-hd-scherm te blijven, is er dus meer dan genoeg grafische rekenkracht voorhanden. Dat komt terug in de benchmarks die we gedraaid hebben, zoals je op de volgende pagina kunt zien.
Warmteontwikkeling
De Snapdragon 810 wordt net als zijn voorganger in de fabrieken van TSMC geproduceerd, maar dan op het nieuwe 20nm-procedé in plaats van het nu toch enigszins verouderde 28nm-proces. Die kleinere featuresize betekent dat transistors dichter op elkaar geplaatst kunnen worden, waardoor de uiteindelijke chips kleiner worden. Dankzij de verkleining kan ook de spanning omlaag, waarmee het stroomgebruik daalt en de chip minder warm moet worden.
In de eerste versie van deze review bleek dat de telefoon bij het draaien van een bepaalde benchmark enorm heet werd, wel 55,4 graden celcius. We hebben het toestel inmiddels opnieuw getest met een recentere firmware, die ook aanwezig zal zijn op de toestellen die de winkelschappen bereiken, en daarin is de warmteontwikkeling flink teruggedrongen. Dankzij de nieuwe software blijft de M9 bijna vijftien graden koeler. HTC heeft dat bereikt door de gpu te throttlen, het effect daarvan is te zien in de benchmakscores op de volgende pagina.
:strip_exif()/i/2000584118.png?f=thumbmedium)
/i/1270893431.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1333652769.jpeg?f=fpa)
/i/1362397391.png?f=fpa)
/i/1378151656.png?f=fpa)