HTC One M9 Zilver

Inleiding
Ben je op dit moment aan het rondkijken naar een nieuwe mobiel, heb je dat net gedaan of gewoon algemeen geïnteresseerd naar de ontwikkelingen bij smartphones, dan is de M9 je niet onopgemerkt gegaan. Dit jaar stonden de geruchten, beschuldigingen en reviews klaar om er en masse op te springen en om een mening te vormen. Objectief kon het dit jaar niet gesteld worden en, ook voor mij geld, enige mening is wel aanwezig over deze telefoon.

De telefoon is nu een paar dagen in gebruik en ondergaat mijn routine “nieuwe telefoon is binnen” gedrag. Daar kom ik netjes op terug, maar laten we eerst vooraan beginnen.

In deze review moeten we op een aantal punten in. Zowel de reviews, de situatie op de achtergrond als het uiteindelijke resultaat wegen mee. Ik ben blij met mijn M9, maar hij/zij/het is niet foutloos en erkennen van fouten is belangrijk. Zowel voor wat HTC zal moeten verbeteren als wat een ander vooraf moet weten om een goede keuze te maken.

Wat hebben we gemist dan?
Het is begonnen met een nogal discutabel Qualcomm Snapdragon 810 (vanaf nu 810) gerucht en deze is goed sterk aangehouden. Het uiteindelijke resultaat wordt nu hard onjuist bewezen én, wederom vooruitlopend op later, heeft beduidend andere resultaten dan verwacht.

De 810 is een 4-4 bigLITTLE octacore die met twee clusters van 4x A53 en A57 cores wordt voorzien. Hiermee is in principe een mooie verdeling te realiseren met bigLITTLE en kan er in theorie mooi zuinig gedraaid worden. De 810 zou echter veel te warm lopen en voor zowel thermische als vermogens problemen zorgen. Warm is zowel inefficiënt, ongemakkelijk voor de gebruiker als slecht voor de accu zelf. Al met al zou de 810 een hele slechte keuze kunnen zijn.

Dat hebben we dan ook maanden lang, herhaaldelijk, in de media te horen gekregen. De 810 was geen optie en daar moest je maar mee op gaan passen. Niets verwonderlijk begonnen de reviews dan ook met een meer dan gebruikelijke aandacht de temperatuur te meten. Dit is zeker eerder gedaan, maar tot de 810 heb ik daar niet zo’n ophef over gezien. Een ophef die in mijn optiek niet terecht is én een mening die vrij hard (en langdradig) wordt gesteund door Semiaccurate.

De M9 kwam dus onder een donkere wolk en vooroordelen de reviews in. Gelukkig kon ik net zoals bij de M7 vertrouwen op Anandtech. Harder en minder vergevend, maar ook objectiever in hun reviews… en toen kwamen die reviews.

De M9 in de reviews
De M9 bleek geen uitblinker. Ten tijde van mijn M7 herinner ik me goed dat deze ook niet bovenaan stond, maar wel interessant hoog. De M9 kwam nu toch minder hoog uit en op meerdere punten bleek de M8 simpelweg sneller te zijn, beter te zijn, hoger in die nare benches te eindigen.

Benchmarks zijn heel handig, als je een processor wil uitkiezen voor je zelf samen te stellen pc. Benchmarks zijn echter heel misleidend als een totaal product koopt en de benchmark niet op de juiste manier dat product test. Om een voorbeeld te geven zou ik aanraden om de 5Y71 vs 5Y10 test te lezen van Anandtech en ja, die site heeft een stapje voor gekregen over de laatste tijd.

Met smartphones komen we dan op een punt uit waar benchmarks vergelijkende getallen geven en goed aangeven welke het snelste, sterkste en langste bepaalde trucjes kan uithalen. Daarbij doen meerdere fabrikanten, waar van HTC bevestigd en toegeven er een is, aan benchmark detection. Het herkennen van benchmarks om zo hogere scores te halen. Jammer, want hoe de telefoon dan in werkelijk gebruik zal worden ervaren komt er dan niet uit naar voren.

Aan de positieve kant, de M9 was vertrouwd en zat wederom stevig in elkaar. De bouwkwaliteit, de afwerking en het algehele design was de HTC One M7-M8 gecombineerd met wat nieuwere wijzigingen. Per persoon verschillend naar smaak maar zeker niet onoverkomelijk. Tweakers was hier minder tevreden over, een vertrouwd en bewezen uiterlijk hadden ze liever niet gezien. Misschien wel begrijpelijk, want Samsung, Apple en LG en eigenlijk alle andere merken doen dit ook en met zo vaak reviews geven kan ik me voorstellen dat dit frustrerend wordt. Samsung kwam wat dat betreft met de meest afwijkende versie in de vorm van de S6 Edge. Een gebogen scherm aan de voorzijde waar het OLED doorloopt, iets wat 150 euro meer moet kosten en toch trok het de aandacht. Het ontwerp is leuk, vernieuwend én de mogelijkheid tot nieuwe interacties zijn indrukwekkend, maar Samsung wist zijn oude kalmte te behouden door er te weinig mee te doen. Mijn gedachten op menu’s, opties, multi-screens en ach…. Er is dus nog geen reden om Touchwiz te accepteren en misschien zorgt het succes van de S6 Edge wel voor nieuwe revoluties in de ontwerpen. Persoonlijk kon ik enkel denken: “Eindelijke een Galaxy met fatsoenlijke uitstraling (mits je een doekje voor de vingerafdrukken bij je hebt) en nog lieten ze het schieten.”

De Hands-on van Anandtech was echter wel aangenaam te noemen op het uiterlijk. De nauwkeurige afwerking, de uitstraling en de ergonomie leek positief te worden ontvangen. Het vervolg daarop ging snel achteruit in deel 1 en deel 2 van hun review.

De focus op hitte was nog steeds niet afgerond en initieel leek deze zelfs terecht. 55 graden is toch wel aan de hoge kant als je bedenkt dat de gemiddelde warm water kraan op 55 tot 60 graden staat afgesteld. Niet de temperatuur waar je vrijwillig en met plezier je vingers tegenaan houdt (de kraan vol open en dan de kraan vast proberen te pakken is redelijk vergelijkbaar).

Het bracht een pijnlijke vraag naar voren: Zou deze telefoon bruikbaar zijn als deze temperaturen geraakt worden?

Kort gesteld, ja… met gemak!

Praktijk vs. Synthetisch
In technische reviews gaat men tegenwoordig aan wat praktische punten voorbij. Hierbij bleek Tweakers erg hard aan een specifiek punt voorbij te gaan en dat was dat deze piek slechts bij GFXBench naar voren kwam. HTC staat al bekend aan benchmark cheaten en dán afgaan met een 55,4 graden telefoon is wel jammer te noemen. Een vrij late update bracht daar wel verandering in, flinke verandering wel gesteld. Tweakers heeft met de nieuwere software de testen opnieuw gedaan en met een 41,7 graden is het toestel dus nu niet meer overdreven warm in deze benchmarks. Wat dan jammer is, is dat de review nogal slordig is bijgewerkt en niet volledig herzien. Anandtech laat hier toch een niveau verschil zien op reviews, niet alleen werd Part 2 uitgesteld, maar alle resultaten werden geschorst. Tweakers heeft bijvoorbeeld nog steeds de “gekoelde HTC M9” in de resultaten staan die van voor de firmware update zijn.

De scores vallen daarom wel lager uit, maar de vraag vanuit mijn zijde bleef identiek. Is deze telefoon in staat dit te bereiken bij normaal gebruik?

Net zoals de temperatuur kwamen er een paar andere punten uit de reviews ook naar voren die ‘zorgen’ baarden. De accu en camera zouden slecht zijn en in verhouding viel het scherm tegen. Toch punten om bewust te gaan bekijken bij ontvangst.

Anandtech kwam pas met Review Part 2 uit toen de telefoon al besteld was. Tot dit moment zat het bij mij toch benauwder dan gewenst, was die S6 Edge niet toch een betere optie? De review was echter positiever als je tussen het synthetische bos doorkijkt.

Daarbij kwamen bij die tweede review een paar zaken naar voren. Met de nieuwe firmware was niet alleen het warmte probleem aangepakt, zoals ook Tweakers inmiddels had gesteld, maar ook de accu was beter geworden. Niet in de benchmarks, maar in ‘normaal’ gebruik kwam ineens een veel beter beeld naar voren. Zie de resultaten van Anandtech.

Hier komt dan ook het probleem met synthetische testen naar voren. Wat is een nuttige vergelijking om te zien welke telefoon de aller beste is en waar gaan we voorbij aan het punt “hoe bruikbaar is deze telefoon”. Op veel sites zijn we te ver weg van dat tweede punt, want na jarenlang een M7 te hebben gebruikt wil je weten wat de vooruitgang is. Anandtech is hierin echter net zo slecht bezig geweest en ik zal hier naar Iwan verwijzen op het T-Mobile forum die ook goed tussen de bossen door kijkt.

Ga niet kijken naar de absolute scores, maar ga de resultaten onderling vergelijken. Die scores zijn betekenisloos en zullen in normaal gebruik zelden werkelijk nut hebben. Het is de batterij score van hierboven die Iwan hard naar voren schoof en het dan vergelijken tussen de M7, M8 en M9 wat het interessant maakt. De M9 blijkt als je zo gaat vergelijken ineens veel interessanter te zijn. Persoonlijk kon ik de vergelijking op mijn eigen M7 doortrekken en kreeg ik een goed verwachtingspatroon. Niet de benchmark met een score van X uur op blabla, maar dat de M7 Y en de M9 Z uur erover deed. Dat heeft nut…. Dat missen we.

Ontvangst
De M9 kwam dus binnen en voor iedereen die HTC al een tijdje kent is het overzetten van HTC naar HTC werkelijk een heerlijk moment. Drie keer tikken en alle data staat op de nieuwe telefoon (afhankelijk van hoeveelheid kost het wat tijd tussendoor, maar start de transfer tool en wacht… meer niet). De M9 was dus ook online, ingesteld en met mijn preferences voordat ik er erg in had.

Maar de knelpunten waren we dus nog niet vergeten en deze gaan we dus ook netjes behandelen:
- Hitte
- Accu
- Camera
- Scherm

Initieel is het echter, doosje open en beoordelen. Daar kunnen we dan ook heel kort over zijn. Het is een gelijk doosje als M7/M8. Vierkant, afgerond op de hoekjes en bevat koptelefoon (met 3 setjes dopjes voor de juiste maat), lader, Micro naar USB kabel (voor lader / pc) en tool voor de sim/microSD lades.

Het is geen vetpot, maar puur wat je nodig hebt om te kunnen starten.

Aanzetten, data overzetten en dan beginnen. Indelen, missende app’s installeren. Alles op de juiste plek zetten, je bent er uiteindelijk toch de avond mee bezig. Een avondje spelen zullen we maar zeggen, maar die avond wel zonder firmware update gedaan. “Laat maar zien”, dacht ik nog.

Afwerking
Het is een andere telefoon dan de M7 en M8. Beiden hadden toch een ander gevoel in de handen en het randje van de M9 is mij nog niet als overtuigende toevoeging overgekomen. Daarbij komt dat de uitstekende camera gevoelig overkomt. Een goede blik toont wel dat deze een randje bevat die de camera beschermt tegen krassen als mede dat de hele telefoon zo niet op zijn vlak ligt. Ook krassen op de achterzijde wordt zo tegengegaan. Toch is een hoesje dus snel een overweging.

De afwerking van de HTC M9 is echter wel een niveau hoger. De M8 zat ook al extreem goed in elkaar en de afwerking van de M7 was beduidend ‘jonger’, zullen we maar zeggen. De M9 heeft een ander principe voor de behuizing en daarmee schuift de bovenzijde in de onderzijde. Hiermee ontstaat het randje aan de zijkant en alhoewel het een herkenbaar randje brengt, niet meteen bijzonder. Het betekent echter wel dat de gehele voorkant nu nog meer 1 geheel is. De afwerking is nog strakker dan voorheen en het zit stevig in elkaar verzonken. Het enige plekje wat ik kon ontdekken is dat de front camera en lichtsensor een mm onder de grill liggen waardoor je dit kan voelen.

De gril zit dan weer vertrouwd onder en boven en bevat de boomspeakers. Zoals gezegd, mijn M7 is beschadigd geraakt en ik ben niet zachtzinnig herinnerd aan wat een One doet aan geluid. HEERLIJK, vol en mooi geluid dat weer door het huis galmt. De M9 klinkt geweldig en de Dolby lijkt beter te klinken dan de Beats Audio optie. Het is minder ‘over the top’ afgesteld en klinkt vol en gebalanceerd. Wat dat betreft is dit een vooruitgang t.o.v. Beats en bevat de M9 ook op dat gebied weer een nieuwe ervaring.

De M9 voelt echter ook anders aan met het andere formaat dan de M7. M8 gebruikers zijn al gewend aan deze dimensies, maar de M7 was toch “handelbaarder” en net iets vergevender qua formaat. Daar tegen is de IR blaster aan de kop wel ‘mooier’ of futuristischer en heeft de tone van de rand (ik heb de goud/zilver variant) wel een uitstraling die me met enige trots ernaar heeft doen kijken.

Dan zijn er nog knoppen wijzigingen. Ja, die powerknop bovenop was natuurlijk afgrijselijk voor mensen en daar viel niet mee te werken. Bedankt, hij zit nu eigenlijk net te laag op de zijkant. Helaas had de knop serieus iets hoger net beter gezeten, hij valt nu wat vreemd in de hand als je de knop zoekt. Met gewenning komt dat natuurlijk in orde, maar PCB technisch zit de microSD nu op een vreemde plek voor de buitenzijde. We hebben microSD, Vol+, Vol- en dan de powerknop. De microSD had of links onder de nano-SIM moeten zitten óf onder de knoppen, maar nu drukt het de knoppen onnodig omlaag. Jammer, want in een onnodige “buigtest” blijkt de powerknop nu de zwakste plek te zijn. Ach, “Wil it bend?” kan in ieder geval als “a little tougher than the i6” worden beantwoord.

Als laatste zit de microUSB en 3.5mm onderin. Voor M8 al bekend, maar t.o.v. de M7 is de 3.5mm verplaatst. Al met al geen wezenlijke problemen en eigenlijk ook wel in elke review al behandeld.

Maar, het is me wel weer een premium en degelijk stukje hardware dat je in je handen krijgt. Het randje geeft wat meer grip, al was dat geen gemis bij mij. Het scherm is degelijk en de constructie voelt solide aan. De M9 lijkt wel iets gevoeliger voor schade te zijn. De IR blaster en toch op de een of andere schil constructie geeft de indruk dat ik voorzichter moet doen dit keer.

De M7 bleek vrijwel onverwoestbaar én zou nog niet vervangen zijn als ik niet een metaalspinter in de onderste speaker had gehad en “one bump to far” ben gegaan op de behuizing. De bovenste laag is nu meer superglue dan mobiel om het bij elkaar te houden. Ondanks dat, werkt deze als mobiel nog steeds. De nieuwe M9 kreeg dan ook een vuurdoop bij ontvangst.

Hardware
Hitte
Meteen vol opstoken was de uitdaging. Ik was simpelweg benieuwd naar hoe warm deze telefoon wel zou worden. De M7 heeft er ook een handje van om warm aan te lopen én als dat gebeurd tijdens een spelletje (Carmageddon / Plague Inc als aanraders) dan was een lader ook te allen tijde een must. Mijn uitdaging was dan ook eigenlijk om de telefoon pril uit de doos vol te laten zweten en vol te belagen. An sich alles synchroniseren en meteen 100 apps tegelijk laten installeren en bijwerken was nog niet eens een hele gek test. De data binnen halen, alle apps die daarmee tegelijk open stonden en alle schrijfacties gaven hem een mooie, bijna vertrouwd zweetmoment. Duidelijk familie die M7 en M9. Na een avond spelen, alles er in te zetten en te kijken hoever ik de zaak kon pushen kwam ik echter tot 1 conclusie. Dit toestel is echt absurd snel!

Hitte, dat zat dus gewoon niet eens meer in mijn hoofd en het was de snelheid waar ik meer over bezig was. De M7 bevat een 600…. Herinneren we die nog, die quad core 1.7 Ghz Krait 300 constructie? Een CPU die niet meteen langzamer zou moeten worden ervaren. Een 810 is óf 4x 1.5 Ghz A53 of 4x 2 Ghz A57 en daarmee wel sneller, maar het was meer dan ik verwachte. Er zit duidelijk meer verbetering in per clock dan puur wat Ghz snelheid. Sense loopt niet heel soepel, Sense is op mij aan het wachten.

Dit komt door meer dan alleen de CPU en we mogen de 3Gb RAM hier hard voor bedanken. Ik heb bij de M7 nooit het gevoel gehad dat de GPU werkelijk te kort kwam voor die paar spelletjes die ik speelde of de paar grafische bewerkingen die langs kwamen, maar RAM… RAM kon het gebruiken. AutoCAD was toch een zwaarder programma om al op te starten, laat staan een projecttekening openen. Wat dat betreft is de M9 ook meer de M7 die het had moeten zijn. Geheugen is iets wat smartphones echt kunnen gebruiken en niemand zal spijt hebben van de 3Gb die je krijgt in dit toestel. Het is net dat beetje adem dat je nodig zal hebben, net dat beetje adem dat de vorige generaties mistte.

De M7 wordt ook warm, de M9 lijkt iets warmer te worden en merkbaar verschil voor en na de update is er niet. Hij lijkt nu wel iets koeler te zijn na de update, maar ik liep niet tegen een M9 aan die onbruikbaar was óf noemenswaardig warmer dan de M7 was. De update heb ik uit nieuwsgierigheid gedaan, niet uit noodzaak en zoals gezegd is het puur een psychologisch gevoel. Dat gezegd, de telefoon is wel warm en lijkt dat ook vrij makkelijk te worden. Een beetje uitdaging wordt eerder met meer gretigheid aangepakt, dan met weerstand uitgevoerd.

Accu
Dan komt de accu en op dit punt moet ik eerst benadrukken dat ik vrij autistisch ben op een nieuwe accu inwerken. De eerste dagen gaat de accu van 100% naar bij voorkeur <10% voordat deze weer de lader op gaat. Dit was zeker vroeger een geldige vorm van trainen en accu’s werden hier zeker voor langere duur beter van. Mijn M7 zou officieel hier geen last van hebben mogen vinden, maar na de eerste week dit te hebben gedaan is mijn accu altijd sterker en langduriger geweest dan die van collega’s (bedrijf had allemaal een M7).

De M9 krijgt daarom dezelfde behandeling én hier kwam de eerste verrassing.

De accu is irritant sterk en is niet ‘even’ leeg te trekken. Het probleem met mijn techniek is dat het het beste werkt als je niet de maximale stroomafname toepast. Geleidelijk en bij voorkeur dus gespreid opnemen/leeg trekken van de accu is het beste. Daar mogen wel een paar sessies gamen tussen zitten, maar probeer zeker de laatste uren langzaam te laten lopen.

Carmageddon, altijd leuk… Accu ging braaf omlaag en normaal is 30% om een 7 a 8 in de avond laag genoeg om die 10% mark wel te halen bij slapen gaan. Jammer dus. De accu kwam bij van die maximale drain en hield braaf zijn spanning vast. TV maar aangezet op de mobiel terwijl ik op de echte tv ook aan het kijken was. Nog steeds niet.

Ook de dagen erop merkte ik dit verschijnsel. Maximale drain gaat best netjes, maar de accu herstelt hiervan en blijkt dan vrij lang zijn spanning vast te houden voordat een echte drop terug komt. De M7 ging de eerste week met gemak leeg elke dag en dankzij trainen van de accu én wat er mag draaien kwam ik op met gemak 2 dagen voor een vrij lange periode. Het is de 4G netwerk drain die de M7 onder de 1.5 dag grens weet te trekken (ik schakel zo snel mogelijk naar wifi om de 4G drain te voorkomen). De M9 toont dus nieuw uit de doos een sterkere accu en in ieder geval minder gevoeligheid voor de 4G netwerk drain. Dat 4G werkelijk zo’n drain brengt is makkelijk te tonen, de M7 ligt nu zonder netwerk op tafel en verbruikt net onder de 20% in 24 uur. Buiten whatsapp en netwerk doet alles het gewoon nog op die telefoon, deze moet nog geschoond gaan worden.

De accu is dus onder normaal gedrag prima én zelfs met een spelletje spelen sla je niet meteen een problematische deuk in je accu. Er is echter nog een enorme verbetering te behalen voor HTC, want de telefoon wordt mij ‘standaard’ warmer dan nodig lijkt. Waar de M7 warm wordt als je deze zware belasting geeft, wordt de M9 dat simpelweg bij normaal gebruik. Beetje youtube/facebook of andere tijds verdrijvende activiteiten leverde een warmere telefoon op dan ik had verwacht. Het lijkt er dan op dat de tweede cluster van cores beduidend langzamer zouden kunnen staan dan ze nu doen. Goed, niet ver naar boven was mijn verrassing van hoe snel het toestel is een aangename en positieve, maar het is te merken. Wat dat betreft zou HTC nog zeker hier aan mogen tweaken hoeveel van Sense langzamer kan en wat zeker rustiger mag worden beheerst. Er is duidelijk te veel vermogen actief in de kalmere momenten én dat zou bij optimalisatie een nog langere accu gaan betekenen. De M9 lijkt erg vergevend op zijn accu te zijn als deze weinig doet en ook als we slechts op de langzamere cores draaien is er meer uit de accu te halen dan op het eerste gezicht lijkt. Het is pas als de sterkere 2 Ghz A57 cores gaan ratelen dat de deuken significant worden, helemaal als we het ongecontroleerd los laten in bijvoorbeeld een benchmark.

De accu is dus goed, is in normaal gebruik een volle dag (ook de reviews geven het al een uur of 6 non-stop gebruik) te gebruiken en kan aardig goed tegen een klap van een uurtje gamen.

Camera
Ja, dit wordt niet te verdedigen. 20MP en dan zo’n resultaat is jammer te noemen. De sensor is goed, dat is te zien uit alle reviews en er kunnen zeker goede foto’s mee gemaakt worden, maar het is geen ultrapixel noch is de app op dit moment er op afgestemd. Daarbij bevat de app wel een paar opties die handig lijken, maar het is er nog net niet. Je kan een volumenknop instellen als sluiter óf als zoomen… Ik heb een Vol+ en Vol-. Zoom op de 1 en sluiter op de ander had snelle foto’s kunnen ondersteunen.

De ultrapixel mis je zodra je hem niet meer hebt, want schemer / avond / binnenshuis is te zien. Ook tegenlicht is een ongewenst fenomeen bij deze sensor. De normaal zeer goede Sense camera schiet nu te kort met onbekende hardware. De foto’s zijn flets, kleuren missen en bij schemer kan je beter je selfie ultrapixel van je af richten dan met de Toshiba sensor te gaan stoeien. Ik snap de wens van 20MP maar mensen, had dan de M8 aangeprezen op zijn dual camera en had daar een 20MP + 4UP van laten maken.

Gelukkig lijkt het merendeel van de problemen puur te komen door software, want bij genoeg licht lijken de filters achterwege te blijven. Ook de optie om te kunnen inzoomen is heerlijk, eindelijk pak je een foto van je tv met tussenstanden (zojuist kwalificatie China GP) aan de andere kant van de kamer zonder er heen te lopen. Leesbaar en bruikbaar, nog niet mooi maar…

Een goede foto vereist veel van de cameraman en mijn spiegelreflrex heeft me dat zeker geleerd. De sensor durf ik daarom zeker als goed te noemen, maar de filters zijn slecht en amateuristisch ingesteld. Anandtech heeft het hier volledig bij het juiste eind en ik raad dan ook aan dat stuk te lezen als je meer wil weten van de sensor. Voor nu en hier, het is de ‘slechte camera’ in zijn totaal die ik had verwacht. Veel pixels en niet de lichtintensiteit tot prachtige avond foto’s of video’s.

Een positief puntje en waarom ik durf te stellen dat we hier voornamelijk over software praten is de optie van slowmotion. Schijnbaar zit dat tegenwoordig in de Sense camera, want ook mijn M7 heeft tegenwoordig een slowmotion optie. Slowmotion is echter wel iets beter op de M9, een nogal pijnlijk resolutie verschil t.o.v. de M7 gezien er een vol beeld op 720p 120 fps bij de M9 langskomt. Dat is dus te merken én het ziet er goed uit. Een leuke optie in Sense 7 en zeker de moeite waard om mee te spelen… Deze zomer zullen zeker een paar waterballonen meer gaan zien

Voor de rest is het wachten tot de software gaat compenseren.

Scherm
Het scherm is minder ‘slecht’ dan gesuggereerd werd. Volgens de tests is de M7 voorzien van het beste scherm en wint de M8 maar op een paar puntjes van de M7. Dit was toch een puntje waar enig ongemak om de hoek kwam kijken. De M7 heeft een geweldig scherm en daar vanaf wijken ga je merken. Anders gesteld, voor 2 jaar lang was dat het scherm wat alle informatie met mij deelde. Het nieuwe scherm heeft dan wel, net zoals de M8, de tap-optie. Twee keer tikken en het scherm gaat aan. Heerlijk om even notificaties te controleren al lijkt deze M9 wel een beetje op mij op zondag… soms moet er 3 of 4 keer getikt worden voordat er activiteit komt. Toch zijn het dit soort toevoegingen die langzaam optellen naar “de M9 is wat de M7 eigenlijk al had moeten zijn”.

De M9 is dus anders én zo slecht niet. Alleen als ik de schermen naast elkaar leg en dan ga vergelijken is er een afwijking te zien. Een afwijking waarin de M7 helderder en meer contrast vertoont. Niet noemenswaardig, niet storend, maar als je ze naast elkaar legt wel te merken. De M9 heeft een prima scherm dat voldoet in normaal gebruik. De zomer is er nog niet en specifiek zonnebril op het strand zal nog moeten blijken, maar de angst is wel weg.

Software
Nu zitten de vorige onderdelen al stiekem gevuld met software en hun invloeden, maar het is bij een telefoon als deze toch een eigen hoofdstuk. Iedereen met een HTC zal Sense al kennen, maar het verschil tussen de Sense 7 op de M7, wat het niet officieel is, en de echte Sense 7 is een wereld van verschil.

Ja, er zitten dezelfde rare foutjes in die bij Lollipop binnen zijn geslopen, maar Sense 7 loopt toch beter op de M9. Daarbij raad ik ieder persoon die naar HTC overweeg te gaan hier even tijd voor te maken. Een HTC is namelijk de helft hardware en de andere helft hoe je met deze hardware werkt. De directe ervaring stelt dat er veel in te stellen is en met Sense 7 kun je nu naar hartenlust nog meer kleurtjes, balkjes en andere onzin instellen. Ik zeg onzin, want ik was langer bezig mijn wallpaper te zoeken in een backup dan het me kostte om mijn telefoon door 5 thema’s heen te blazen.

Sense is een schil dat zeer soepel en open werkt. Instellingen zijn over het algemeen makkelijk te vinden, zo niet dan is er nog een heleboel te vinden in het ontwikkelaars menu. Sense is daarnaast sinds een tijdje los bij te werken en maakt het dus voor HTC mogelijk om op korte termijn nieuwere versies te leveren. De camera app zal zeer zeker hieronder gaan vallen en hopelijk zien we op korte termijn dus ook nog wat hardware matige verbeteringen. Het punt is dat door de grote interactie die Sense met zijn hardware brengt een HTC meer uit drie onderdelen bestaat:
- Design
- Hardware
- Sense

Hiermee doet het wat Samsung al jaren probeert, een geheel te leveren dat mensen aantrekt. De algehele ervaring van Sense is wel afwisselend op basis van smaak, maar Touchwiz wordt niet voor niets minder groot gemaakt waar Sense steeds meer vrije opties krijgt. Vrij is hier wel essentieel, want als je niet vergeet om alles te backuppen kan je spelen wat je wil en alsnog terug gaan naar het uiterlijk waar je jaren geleden mee begonnen bent.

Verbeteringen
In het kort kan er gesteld worden dat de M9 beter had gekund. Het scherm had prima dichter bij die van de M7 kunnen zijn waarmee zowel een paar hardware opties een nog betere accu hadden geboden, als dat het beeld net die stap beter had gekregen. Het is geen slecht scherm, het valt zelfs niet tegen als je het ziet, maar leg het niet naast je M7 neer. Net niet de donkere tinten, helderheid of brightness die het had kunnen hebben is gewoon jammer.

Zo is ook op de 810 zelf wel wat aan te merken. Deze uitermate goede processor wordt gewoon niet zo warm als werd beweerd en ik durf te stellen dat de M7 mijn handen beter heeft gebrand dan de M9 na de firmware nog überhaupt kan. Daarbij is een warm wordende mobiel helemaal niet het einde van de wereld, zolang we maar geen 55 graden situaties gaan halen. Helaas wordt de 810 dus wel warm en zou dit ook best aangepakt kunnen worden. Programma’s zouden ingedeeld mogen worden naar hoe hard ze mogen draaien en uit de bigLITTLE naar LITTLE worden ingedeeld. Dat zal nog betere resultaten op accu en performance bieden als dat we geen onnodige cores gaan draaien voor de simpelere apps. De ervaring van “wat is dit ding snel” is mooi, maar niet geheel nodig. De 810 lijkt een wat losgeslagen hengst t.o.v. paradapaardjes te zijn. Erg snel en zeer krachtig, maar “Sense wacht op mij” is dus niet altijd de beste term. De 810 lijkt te snel naar big te willen gaan waar LITTLE best mogelijk zou mogen zijn. Positief gesproken, dit is mierenneuken over een procesmanagement waar bij ontvangst mijn eerste test meer als een klein kind op “doet vuur au” niveau was.

De echte update zal moeten komen in een aanpak op die verschrikkelijke camera. De wijziging van de camera is mij nog niet duidelijk geworden, de ultrapixel bood een apart markt/beleving en leverde zeer aangename resultaten. De Toshiba sensor is niet slecht, maar de UltraPixel had ook best groter gemaakt kunnen worden naar een 8 of 10 MP. Het lijkt echt de samenwerking tussen software en hardware te zijn waar het nu fout gaat. Daar de 810 een beest is ter ondersteuning, durf ik te stellen dat de camera nog niet volledig benut wordt en we meer hieruit zullen gaan zien. Slowmotion geeft al een goed beeld van wat de sensor kan en het gebrek aan ‘resultaat’ komt hard terug van de filterinstellingen en ruisbenaderingen. Normaal wijs ik bij dit soort foto’s ook hard naar de gebruiker die simpelweg staat te stunten. RAW schijnt er echter aan te komen en dat zal heel veel oplossen voor de echte fotoliefhebbers. De sensor bevat potentie en zelfs al mis ik de gevoeligheid van de UltraPixel, met RAW en de 810 ter ondersteuning valt er mee te werken. RAW is echter het omzeilen van de slechte filterinstellingen en voor ieder normaal persoon of simpele snelle foto zal er dus hard gewerkt moeten worden. Laten we hopen dat HTC zich bewust is van hoe veel ze nog te gaan hebben en dat die haastige update voor de camera, CPU en accu gebruik slechts een eerste poging was. Gelukkig is Sense dus los van Android updates te doen en zou een verbetering er toch aan moeten kunnen komen. Des te eerder des te sterker deze M9 zal komen te staan.

Conclusies
De M9 is een prachtig toestel dat beschikt over een paar geweldige verbeteringen maar ook pijnlijke aanpassingen aan de andere kant. De M8 is een geduchte tegenstander, de oude M8 en niet diens M8s vervanger!

Ook met dat de grootste problemen van de M9 puur softwarematig zijn, betekent dat de M9 veel meer potentie te tonen heeft. Zijn grootste zwakte is momenteel hoe de camera niet tot zijn recht komt en alhoewel er mooie mogelijkheden aankomen is dit een probleem. Nu meteen mooie foto’s maak je niet met de M9. Prachtig dat ik eindelijk eens kan inzoomen, maar de huidige camera verliest van de kwaliteit die de UltraPixel bood. Daar tegenin is de sensor wel degelijk van niveau zoals de slowmotion optie weet te tonen. Helaas is dit dus nu een verlies totdat HTC het oplost, echter dit kan gelukkig op afstand worden opgelost.

Dan houdt het echter ook op met de ellende. De processor is simpel niet heet en uitermate krachtig. Hoe geweldig ik ook dit ervaar als een verfrissende snelle interface, waar Sense al niet als Touchwiz bekend stond, is het nu focussen en opschieten om Sense niet te laten wachten. Zoals gezegd mogelijk zelfs te snel en zou er meer bespaard kunnen worden. Niet alles hoeft zo snel te draaien en mogelijk is de 810 nog iets te wild afgesteld voor normaal gebruik. Ik heb geen hitte problemen weten na te bootsen toen de firmware er nog niet op zat, maar om het een koude kikker te noemen was ook niet mogelijk.

Helaas ben ik niet diep ingegaan op de camera voor de update en kan ik niet zeggen hoeveel verbeteringen HTC voor zijn vlaggenschip heeft weten te brengen in de eerste ronde. Dit had zeker kunnen tonen op welke mate HTC hier tijd en moeite in steekt. Anandtech gaf in ieder geval aan dat er een wezenlijk verschil was in het gebruik en daarom hebben ze de camera ook in feite opnieuw beoordeeld. Qua CPU en GPU zit het zeker goed, de M9 zal niet snel te kort schieten en met de firmware ook niet te warm worden.

De accu heeft een beduidend indrukwekkende kracht én, met de betere ondersteuning op netwerk, zie ik de M9 de M7 nog ruim voorbij schieten. De accu neemt merkbaar toe per dag dat ik hem train en ik vermoed dat de accu testen te snel en te haastig gedaan zijn in de reviews. Een accu in 2 a 3 uur leeg trekken is gewoon zot en niet realistisch, benchmarks gaan hier hun praktisch nut voorbij. Het verschil tussen de accu in de benchmark en in de meer realistische belasting gaf een flink verschil aan. Wat ik helemaal graag had gezien is hoe een M7 of S4 nu zich verhoudt na 2 jaar in alle scores. Tenslotte, voor veel mensen is dat de positie van waaruit je overstapt. We zijn voorbij de curve dat een mobiel na 1 jaar gewoon te oud is. Buiten mijn stuitergedrag op de M7, is de telefoon nog niet verouderd. Het had een M10 kunnen worden als ik de M7 wat beter had behandeld.

Puntje bij paaltje is de M9 gewoon een prachtige telefoon die beschikt over indrukwekkende hardware. Met software updates kunnen de problemen met de camera worden aangepakt en zou zelfs de bigLITTLE beduidend efficiënter kunnen worden gebruikt. De 810 is een indrukwekkende CPU en gecombineerd met Sense 7 is het een juweel van een telefoon.

De M9 is een no-brainer als je van het uiterlijk houdt, Sense waardeert en niet net een M8 hebt gekocht. Alleen geld kan een reden zijn, want zelfs de M7 is nog niet werkelijk toe aan vervanging. Smartphones komen nu in een levensduur van 2 of meer jaar terecht en dat is te merken. De M9 is beter, nieuwer en krachtiger dan de M8, maar zelfs een perfect werkende M7 is nog geen slecht toestel in vergelijking.

Daarmee komen we tot het eind. De M9 komt naar voren als je niet te veel om het geld geeft en wil wachten op RAW. Dat zijn de grootste minpunten. Als alternatief op uiterlijk maakt de S6 Edge een geduchte concurrent en de M8 is financieel gewoon een optie.


- Update -
Een tussentijdse update betreffende de accu.
Het ouderwetse train-schema lijkt nog steeds te werken en binnen een week haal ik nu al een 48 uur op een lading op mijn persoonlijk gebruik. Daarbij merk ik aan mezelf dat ik vrij vaak zit te spelen en onnodig vaak het 'tap screen for on/off" gebruik om notificaties te controleren. Wel moet ik zeggen dat gedurende de nacht er minder dan een procent per uur verdwijnt, dus actief gebruik (en met name 4G) is merkbaar. Hopelijk is de accu nog verder te trainen. Momenteel is de M9 echter gelijk/beter aan/dan de M7 bij ontvangst (en dat is dus ook 3G vs 4G qua netwerk verbruik). Nog steeds geen dagen en dagen, maar zeker niet de 'enge' resultaten die gesuggereerd werden.

De oude M7 zit zonder sim momenteel op 3 dagen en zou nog een 24 uur langer mee moeten kunnen gaan op de huidige accu. Geen netwerk is merkbaar.

-Update 2-
In de tussentijd is mijn review bij T-Mobile op het forum gekomen én ben ik daar actiever in het bijhouden. Daarbij heb ik daar ook meer vrijheid gekregen qua foto's in de tekst plaatsen.
Hier is ook de camera update van 30 april in meegenomen die een wezenlijke verbetering op de M9 brengt.