Op vijf juni was het tijd voor Apples jaarlijkse developerconferentie WWDC. De spectaculairste aankondiging was de nieuwe VR-bril van het bedrijf: de Vision Pro. Behalve nieuwe hardware kondigde Apple traditiegetrouw updates voor zijn besturingssystemen aan. De grootste twee daarvan zijn natuurlijk iOS en macOS en mocht je benieuwd zijn naar een eerste blik op het nieuwe besturingssysteem voor iPhones, dan kun je die hier vinden. In deze preview werp ik een blik op Sonoma, de codenaam voor macOS 14, de opvolger van macOS 13 'Ventura'. De nieuwe versie van het besturingssysteem verkeert nog in het bètastadium, maar komt in de herfst van dit jaar voor iedereen beschikbaar.
Iedereen? Nee, zoals ieder jaar vallen er weer wat Macs uit het lijstje met ondersteunde systemen. De hieronder genoemde systemen krijgen de update naar Sonoma wel en het lijkt erop dat de grens bij systemen met een Intel-processor van de achtste generatie ligt. Dat deze systemen de update naar Sonoma krijgen, betekent niet dat ze ook over alle functionaliteit van de nieuwe macOS-versie zullen beschikken. In dit artikel passeren de belangrijkste nieuwe functies de revue, met daarbij de vermelding of ze wel of niet draaien op Intel-hardware.
Systeem |
Oudste cpu-generatie |
iMac 2019 en nieuwer |
Intel Core 8000/9000 |
iMac Pro 2017 en nieuwer |
Intel Xeon W 2000 |
MacBook Air 2018 en nieuwer |
Intel Core 8000 |
MacBook Pro 2018 en nieuwer |
Intel Core 8000 |
Mac Pro 2019 en nieuwer |
Intel Xeon W 3000 |
Mac Studio 2022 en nieuwer |
Apple M1 |
Mac mini 2018 en nieuwer |
Intel Core 8000 |
Hoewel macOS ieder jaar een update krijgt, is het niet ieder jaar alsof je een 'nieuw' besturingssysteem installeert. Soms is dat wel zo, bijvoorbeeld toen er visueel veel veranderde in Big Sur. Soms is het niet zo en dat is het geval bij Sonoma. Er zitten wat nuttige en leuke tweaks in, maar ook zaken waarvan je je kunt afvragen of ze echt nodig waren of waarvan je niet wist dat het nog niet kon.
Safari
Wat in Windows 10 al kon, kan nu ook in macOS; je kunt websites pinnen in de Dock, waardoor ze een webapp worden. Die webapp is een aparte instantie, dus als je Tweakers pint, moet je opnieuw inloggen in de webapp. De webapps werken niet vlekkeloos; de webclient van Slack liet af en toe geen nieuwe berichten zien, waarschijnlijk vanwege een iets te enthousiast energiebeheer, waardoor de app in een energiebesparende modus werd gezet. De webapps zijn dus geen wereldschokkende verbetering, maar het is in veel gevallen een mooi, licht alternatief voor het installeren van een hele (Electron-)app.
/i/2005819368.png?f=imagenormal)
Safari biedt vanaf versie 17.0 ook de mogelijkheid om verschillende profielen toe te voegen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een 'werk'- en een 'privé'-profiel. De geschiedenis, instellingen en bookmarks zijn dan per profiel gescheiden, waardoor de verschillende taken niet door elkaar heen lopen. Met een knopje boven in het venster kun je makkelijk wisselen tussen de profielen.
De wachtwoorden en passkeys die je in Safari opslaat, kun je vanaf deze nieuwe versie ook (veilig) delen met andere gebruikers in je adresboek, zoals familie en vrienden.
Tot slot krijg je in Safari de mogelijkheid om privévensters te beveiligen met een wachtwoord of vingerafdruk. Als je die functie hebt ingeschakeld en je hebt een privévenster openstaan, zal Safari bij terugkomst om een wachtwoord of vingerafduk vragen als je naar een ander venster navigeert. Handig als je met gevoelige informatie omgaat. In de privémodus blokkeert Apple ook bij Apple bekende trackers. Alle bovenstaande features komen naar Macs met Apple-silicon of Intel-processors.
Gamemodus
Aan de gamemodus werd in de keynote tijdens de WWDC slechts kort aandacht besteed, maar hij zou weleens grote gevolgen kunnen hebben op de Mac. De modus, die vanaf Sonoma in het besturingssysteem wordt ingebouwd, zal ervoor zorgen dat games met een hogere prioriteit gebruik kunnen maken van de gpu en cpu, terwijl achtergrondprocessen een lagere prioriteit krijgen. Als je in macOS 14 een game start, krijg je een melding dat de gamemodus geactiveerd is. Windows kent al veel langer een gamemodus, dus wat functionaliteit betreft is het niet revolutionair.
Dat Apple überhaupt een speciale spelmodus heeft toegevoegd, geeft wel aan dat het bedrijf gamen op de Mac nu serieus gaat nemen. Bij de introductie van de M1 Max-processor, in 2021, vergeleek Apple zijn eigen gpu met een Nvidia RTX 3080, terwijl er op dat moment weinig games waren op het platform en zeker geen games die geoptimaliseerd zijn voor Apple-silicon. Ondertussen zijn er al wat meer games voor Apple-silicon beschikbaar, zoals No Man's Sky (dat nog niet zo denderend liep op Sonoma), maar het loopt nog geen storm.
Daar brengt Apple nu wellicht verandering in door de Game Porting Toolkit beschikbaar te stellen. De toolkit helpt gameontwikkelaars om hun games te porten naar macOS en Apple-silicon. Volgens Apple levert de toolkit een flinke tijdsbesparing op voor ontwikkelaars. Doordat het makkelijk wordt om games naar macOS te porten, komen er als het goed is ook meer games beschikbaar en komt er, wie weet, meer concurrentie voor Windows als gameplatform.
Bij de introductie van macOS Monterey bracht Apple voor het eerst functionaliteit uit die niet op Intel-Macs werkt. Je kon daarin de achtergrond van je webcambeeld automatisch vervagen. Dat gebeurt met behulp van de neural engine die in Apple-silicon zit en die hebben Intel-processors niet. In Sonoma heeft Apple meer van die functies toegevoegd die waarschijnlijk ook de neural engine gebruiken en dus ook niet voor Intel-Macs beschikbaar zijn.
/i/2005819464.png?f=imagearticlefull)
Een van die toevoegingen is 'presenter overlay', waarbij je je camerabeeld bij het presenteren in een videovergadering voor de presentatie zelf kunt zetten. Dat kan op verschillende manieren en moet werken in ieder programma dat de webcam gebruikt. Het lijkt erop dat die functionaliteit nog niet in de bèta van Sonoma zit, want we kregen het met geen mogelijkheid aan de praat.
Een andere toevoeging zijn 'camera reactions', waarbij je hele camerabeeld verandert op basis van de reactie die je selecteert. Je kunt ballonnen door het scherm laten zweven als je blij bent, of het laten regenen als je je minder blij voelt. Je kunt zelfs op basis van een gebaar de achtergrond laten veranderen. Als je twee duimen omhoog steekt, steekt het besturingssysteem volautomatisch vuurwerk voor je af op de achtergrond. Deze functies moeten in de toekomst gaan werken op alle platforms die van de camera gebruikmaken. Tijdens het testen werkte het wel in Zoom, maar nog niet in Google Meet.
Verder kun je je afvragen wat het nut van de effectjes is. Het vuurwerk is natuurlijk leuk, maar is dit geen functionaliteit die je moet overlaten aan de software die je op dat moment gebruikt? Waarom zou je in een meeting video-effecten willen gebruiken die mensen die een ander of ouder besturingssysteem draaien, wel kunnen zien, maar niet zelf kunnen gebruiken? Het voordeel van de video-effecten aan de kant van het besturingssysteem houden, is wel dat ze op de neural engine kunnen draaien, wat een stuk efficiënter is dan ze in software te renderen.
Widgets
De widgets in macOS huisden vroeger altijd op een virtuele desktop, maar in Big Sur heeft Apple ze naar het 'notification center' verplaatst. In Sonoma zijn ze terug naar de desktop, maar nu zijn ze gewoon pontificaal op alle desktops te zien. Ook toegevoegd is de functie om direct alle vensters aan de kant te schuiven als je naast een venster op een stukje desktop klikt. De widgets zelf zijn niet veranderd ten opzichte van de widgets die je in eerdere versies van macOS in je notification center aantrof, maar je kunt ze nu overal op je desktop neerzetten en een stuk groter weergeven.
/i/2005819618.png?f=imagenormal)
Om de widgets niet te afleidend te maken, worden ze alleen in volledige kleuren weergegeven als je naar de desktop navigeert. Heb je een venster actief, dan nemen ze grijstinten aan.
De widgets hoeven niet per se afkomstig te zijn van applicaties op je Mac, je zult namelijk ook widgets van je iPhone kunnen toevoegen. Apple gebruikt de widget van de Tesla-app als voorbeeld. Daardoor kun je nu ook op je computer de status van je auto in de gaten houden.
Screensavers
Met Sonoma zijn screensavers terug van nooit weggeweest, maar wel op een iets andere manier. Je kunt namelijk wallpapers met bijbehorende screensavers downloaden. Ze zijn er in verschillende categorieën, zoals steden, onderwater, satellietfoto's van de aarde en landschappen. Als je een van de combinaties van screensaver en wallpaper toepast, krijg je, zodra de screensaver actief wordt, een inlogscherm te zien met een video op basis van die wallpaper. Log je daarna weer in, dan blijft die video nog enkele seconden doorlopen en komt hij vervolgens vloeiend tot stilstand in je wallpaper.
Het ziet er, zoals je misschien van Apple verwacht, prachtig uit, maar het nut ontgaat me een beetje. Het idee van screensavers was destijds dat je crt-scherm niet zou inbranden. Je crt-scherm had bovendien een tijdje nodig om op gang te komen, dus het was handiger om hem met een screensaver erop aan te laten staan als je je computer even niet gebruikte. Met oledschermen hebben we weer hetzelfde probleem, dus een screensaver zou een oplossing kunnen zijn. Het verschil met crt is echter dat oledschermen heel snel aan gaan, dus het langzame op gang komen is geen probleem meer. Bovendien is het beste voor je oledscherm in het bijzonder en het energieverbruik van schermen in het algemeen om ze gewoon uit te schakelen.
Live stickers en predictive text
Natuurlijk mag ik live stickers niet vergeten. Je kunt nu niet alleen stickers maken van foto's, maar ook van live foto's en die kun je vervolgens overal waar je wilt in de messages-app plakken. De functionaliteit zit uiteraard ook in iOS 17 en in deze video demonstreert Arnoud het vanaf 1:52.
Tot slot vroeg menigeen zich tijdens de WWDC-presentatie af of Apple ook nog iets over het buzzword van dit moment ging zeggen: AI. Een concurrent voor ChatGPT werd niet aangekondigd, maar Apple kondigde wel 'predictive text' aan. Daarmee kunnen teksten die je tikt, automatisch worden aangevuld. Die functionaliteit is op dit moment helaas alleen nog te gebruiken in het Engels en in de korte tijd dat ik ermee heb gespeeld, leverde het niet veel gemak op. Ik had minder tijd nodig om een heel woord in te voeren dan om een half woord te tikken en te wachten totdat de rest van het woord 'voorspeld' werd. Wellicht werkt het beter na verloop van tijd als je je computer 'getraind' hebt en hij je beter leert kennen, waardoor het voorspellen soepeler gaat.
Voorlopige conclusie
Screensavers, video-effectjes, widgets... Het lijkt alsof Apple van gekkigheid niet meer weet wat het aan macOS moet toevoegen om het besturingssysteem te vernieuwen. Sonoma lijkt dan ook niet zo'n grote update te worden als bijvoorbeeld Big Sur, waarbij macOS een heel nieuw uiterlijk kreeg, of High Sierra, toen Apple onder de motorkap een heel nieuw bestandssysteem inbouwde.
De grootste verandering is misschien niet zo duidelijk, maar lijkt toch wel de nieuwe focus op gaming te zijn. De gamemodus is misschien nog niet eens het belangrijkste; dat zijn eerder de tools waarmee gameontwikkelaars geholpen worden om games naar Apple-silicon te porten. Of dat ook daadwerkelijk veel ontwikkelaars over de streep zal trekken? De tijd zal het leren.