Inleiding
Minisforum Venus NPB7
Met deze Venus NPB7 en de eerder geteste Venus UM690 hebben we goed vergelijkbare mini-pc's op basis van de nieuwste Intel- en AMD-processors getest. Zowel wat de prestaties als wat de aansluitmogelijkheden betreft biedt de Venus NPB7 met Intel-cpu net wat meer dan de Venus UM690 met AMD-chip, maar dat zie je dan ook terug in de prijs. Het hangt dan ook voornamelijk van jouw gebruiksdoel af - kun je bijvoorbeeld wat met die tweede netwerkpoort - wat voor jou de beste optie is.
Waar Intel voor zijn NUC 13 Pro een relatief zuinige 28W-processor als basis nam, kiest Minisforum bij zijn nieuwe Venus NPB7-mini-pc een chip uit de H-serie met een tdp van 45W. Biedt Minisforum met zo'n krachtigere, meer verbruikende chip een beter alternatief voor de 'originele' NUC?
:strip_exif()/i/2005819854.jpeg?f=imagenormal)
Het Chinese Minisforum kwam de laatste tijd vooral voorbij op Tweakers met op AMD gebaseerde mini-pc's, zoals de Venus UM690 met een Ryzen 9 6900HX-cpu en de Neptune HX90G met een losse RX 6600M-videokaart. De fabrikant produceert echter ook pc'tjes met een Intel-chip, waarvoor veel meer concurrentie bestaat, niet in de laatste plaats van Intel zelf met zijn NUC-serie.
De Venus NPB7 in deze review maakt gebruik van een Intel Core i7-13700H-processor, die zes snelle P-cores met acht zuinige E-cores combineert. Daarmee heeft hij twee P-cores meer dan de 28W-chip uit de Intel NUC 13 Pro. Die verbruiken extra energie en om de bijbehorende warmte af te voeren, heeft Minisforum een nieuw koelsysteem met twee heatpipes en twee luchtuitlaten ontworpen. Naast de ventilator in de cpu-koeling is er ook een klein ventilatortje geplaatst in de ssd-heatsink.
Je betaalt op het moment van schrijven 549 euro voor de NPB7 als barebone, met een meerprijs van 140 euro voor de door ons geteste variant met 16GB DDR5-geheugen, een 512GB-ssd en Windows 11 Pro. Sinds kort is er ook een goedkopere versie met Core i5-cpu te koop: de NPB5.
| |
Minisforum Venus NPB7 |
| Processor |
Intel Core i7-13700H (6P+8E, boost 5,0GHz) |
| Gpu |
Intel Iris Xe 96EU (geïntegreerd) |
| Geheugen aanwezig |
16GB (2x8GB) DDR5-4800 (ook verkrijgbaar in 32GB) |
| Geheugenslots |
2x SO-DIMM |
| Opslag aanwezig |
512GB NVMe PCIe 4.0 (ook verkrijgbaar in 1TB) |
| Opslagslots |
1x M.2 2280 + 1x 2,5" SATA600 |
| OS |
Windows 11 Pro |
| Afmetingen |
12,7x12,7x5,5cm |
| Aansluitingen voorkant |
USB-C 5Gbit/s, 2x USB-A 5Gbit/s, 3,5mm-jack |
| Aansluitingen achterkant |
2x USB4, 2x USB-A 10Gbit/s, 2x HDMI, 2x 2,5Git/s-ethernet (I225-V), 19V-stroomaansluiting |
| Wifi |
Wi-Fi 6E (Mediatek RZ608) + Bluetooth 5.2 |
| Prijs |
NPB7 (i7-13700H):
€ 549,- als barebone, € 689,- met 16GB-ram en 512GB-ssd
NPB5 (i5-13500H):
€ 439,- als barebone, € 549,- met 16GB-ram en 512GB-ssd |
Behuizing, aansluitingen en upgrades
De Minisforum Venus NPB7 heeft met 12,7x12,7cm een net wat grotere behuizing dan de Intel NUC, die van oudsher maar 10x10cm meet. Het zilverkleurige kastje is opgetrokken uit duidelijk luxer materiaal dan de eerder geteste Venus UM690 met AMD-hardware. Waar de UM690 nog geheel uit plastic bestond, is de buitenste schaal bij de NPB7 van metaal. Alleen de boven- en onderkant zijn van plastic. Met twee gaten in de onderkant kun je de mini-pc aan de meegeleverde VESA-montagebeugel bevestigen.
Voor een mini-pc heeft de Venus NPB7 opvallend veel aansluitingen. Achterop tref je twee volwaardige USB4-poorten, nog eens twee keer USB-A, twee keer HDMI, twee keer 2,5GbE en een stroomaansluiting aan. In theorie kun je daarmee vier 4k-monitors met 60Hz aansturen. De USB4-poorten zijn in feite Thunderbolt, met de volledige bandbreedte van 40Gbit/s per poort, alleen betaalt Minisforum de certificeringskosten niet en worden de poorten daarom 'slechts' USB4 genoemd. De dubbele netwerkaansluiting, gebruikmakend van Intel I225-V-controllers, maakt de mini-pc in combinatie met de lege 2,5"-drivebay geschikt om als bescheiden thuisservertje te worden ingezet.
:strip_exif()/i/2005822186.jpeg?f=imagenormal)
De bijgeleverde voeding kan 120W aan vermogen leveren en gebruikt een ronde stekker, zodat je niet gelijk een van de twee USB4-poorten kwijt bent aan de stroomtoevoer. Je moet de losse voeding overigens verplicht gebruiken; het is niet mogelijk om de pc via een dock met USB-PD te voeden.
Minisforum staat al niet bekend om zijn uitgebreide bios, maar de firmware waarmee dit apparaat is uitgerust, slaat toch wel alles. Het bios heeft niet eens pagina's en de opties voor datum en tijd zijn letterlijk de enige zaken die je kunt aanpassen. Controle over powerlimits of zelfs maar de opstartvolgorde van de aangesloten opslagmedia heb je dus niet.
Een leuk detail is dat je de pc zonder schroeven kunt openen, simpelweg door op het deksel te duwen. Aan de binnenkant van het deksel kun je een 2,5"-harddisk of -ssd bevestigen. Het benodigde SATA-adaptertje zit in de doos. Verder kun je dan direct bij de M.2-ssd, het wifikaartje en de sodimm-geheugenmodules.
:strip_exif()/i/2005822188.jpeg?f=imagenormal)
Benchmarks: cpu, gpu en ssd
We ontvingen de Venus NPB7 met daarin 16GB DDR5-4800-geheugen en een 512GB grote oem-ssd van Kingston. In de grafieken vind je naast de Minisforum NPB7 ook de onlangs geteste NUC 13 Pro van Intel, diverse eerder geteste mini-pc's van Minisforum en de Apple Mac mini. Waar mogelijk tonen we ter referentie ook de scores van enkele desktopprocessors.
Cpu-tests: Cinebench en Geekbench
De multithreaded score in Cinebench 23 komt uit op bijna 17.000 punten, waarmee de NPB7 28 procent sneller is dan de NUC 13 Pro van Intel zelf. De score is zelfs hoger dan die van de Ryzen 5 7600X-processor voor desktops. In de singlethreaded test valt de score wel nog een procent of tien lager uit dan die van de Intel NUC.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
In Geekbench 5 - Multi verslaat de NPB7 de NUC 13 Pro met vergelijkbare percentages als in Cinebench. In de Single-test is de Venus NPB7 weer wat langzamer, maar het verschil met de NUC is met 7,5 procent wel wat kleiner dan Cinebench liet zien.
- Geekbench 5 - Multi
- Geekbench 5 - Single
Gpu-tests: 3DMark
De geïntegreerde gpu in de i7-13700H is marginaal sneller dan zijn evenknie in de i7-1360P. De RDNA2-igpu in de Ryzen 9 6900HX blijft duidelijk vlotter en de losse gpu in de HX90G behoort tot een heel andere klasse.
- 3DMark Night Raid - Graphics
- 3DMark Fire Strike - Graphics
- 3DMark Time Spy - Graphics
Systeemtest: PCMark 10
In PCMark 10 vallen de scores van de NPB7 wat tegen. In de Essentials-test raakt hij 16 procent achter op de NUC 13 Pro en hoewel dat het extreemste voorbeeld is, eindigt hij er in geen enkele test voor.
- PCMark 10 Essentials
- Extended
- Productivity
- Digital Content Creation
- Gaming
Ssd-tests: PCMark Storage
De Kingston-ssd die Minisforum installeert, is lekker vlot. Alleen de Samsung-ssd die in ons reviewexemplaar van de NUC 13 Pro zat, is nog net wat sneller.
Benchmarks: duurtest
Mini-pc's hebben net als veel laptops een variabel prestatieniveau. Ze kunnen hun hoogst haalbare boostsnelheid niet eeuwig volhouden doordat de aanwezige koeling dat niet toelaat. In onze bijna tien minuten durende duurtest kijken we hoe de prestaties zich bij langdurige belasting ontwikkelen.
We zien gedurende enkele seconden een boostsnelheid van 4,5GHz, maar de machine klokt al snel terug naar 4,0GHz. Na ruim een halve minuut is het turbofestijn voorbij en klokken de P-cores op 2,8GHz, met hier en daar een piekje naar 2,9GHz. Dat is duidelijk lager dan de 3,2GHz waarop de vier P-cores in de Intel NUC werken, al zijn dat er dus wel twee minder.
Minisforum houdt de temperaturen keurig onder controle. In de initiële boostfase piekt de cpu-temperatuur op 75 graden, waar de Intel NUC 13 Pro bijna de 100 graden aantikt. Dat is des te indrukwekkender als je bedenkt dat de cpu in dat tijdsbestek 95W verbruikt, waar de Intel-pc's niet boven de 64W uitkomen. Ook de uiteindelijke stabiele temperatuur, als de cpu eenmaal tot zijn officiële tdp van 45W wordt beperkt, ligt met 67 graden aanzienlijk lager dan bij de NUC's.
- Kloksnelheid
- Temperatuur
- Packagepower (verbruik)
Duurtest versus andere mini-pc's
Om de mini-pc's op dit punt te vergelijken, is onze Blender-duurtest ideaal, want die maakt de werkelijke impact op de prestaties duidelijk én werkt op Windows en macOS.
De eerste twee runs vinden volledig tijdens de boostfase plaats en gaan dan ook supersnel op de NPB7. Alleen de Mac Studio, een apparaat dat in de geteste configuratie 7500 euro kost, presteert nog beter. De rest van de runs voltooit de Venus NPB7 in 21 seconden en daarmee is het apparaat praktisch even snel als de UM690 met AMD-processor en de NUC 13 Pro.
Energiegebruik, temperaturen en geluidsproductie
Naast de prestaties is natuurlijk ook van belang hoeveel stroom de Minisforum Venus NPB7 verbruikt, hoe warm de onderdelen worden en hoeveel geluid de ventilators produceren.
- Opgenomen vermogen - uit
- Opgenomen vermogen - idle
- Opgenomen vermogen - load
Uitgeschakeld trekt de Venus NPB7 continu 1,4W uit het stopcontact, iets meer dan we graag zouden zien. Vooral Intel doet het op dit punt heel netjes. Het idle-stroomverbruik is met 8,7W wel keurig laag. Onder belasting meten we 125W, wat meer dan bij de NUC 13 Pro, maar gezien de twee extra P-cores zouden we dit niet excessief noemen.
Zoals we in de duurtest al zagen, heeft Minisforum de cpu-temperatuur uitstekend onder controle met zijn herontworpen koeloplossing. Het systeem is dan ook fysiek wat groter dan de NUC's van Intel.
De Venus NPB7 laat zich wat de geluidsproductie betreft het best vergelijken met de UM690 met AMD-processor. Aangezien de chip daarin minder stroom verbruikt, is dat best aardig. Tijdens lichte workloads is de NPB7 amper hoorbaar, maar tijdens maximale cpu-belasting wordt toch enig windgeruis hoorbaar. In alle loadscenario's blijft hij echter stiller dan de NUC 13 Pro.
Conclusie
Met deze Venus NPB7 en de eerder geteste Venus UM690 hebben we goed vergelijkbare mini-pc's op basis van de nieuwste Intel- en AMD-processors getest. De Intel-versie is iets duurder. Voor de configuratie met 16GB ram en een 512GB-ssd betaal je 689 euro; de AMD-versie met dezelfde hardware kost 639 euro. Welke is nu de beste koop?
Als je puur naar de prestaties kijkt, komt de Venus met Intel-cpu het vaakst als winnaar uit de bus. Zeker in de eerste dertig tellen van een workload, als de Intel-chip flink mag boosten, is hij duidelijk sneller. Daar staat tegenover dat de AMD-versie een snellere igpu aan boord heeft.
Ook op het vlak van connectiviteit biedt de mini-pc met Intel-cpu net wat meer. Zowel van USB4 als 2,5GbE heeft de AMD-versie er maar een, terwijl de Intel-versie er twee heeft. Wel vinden we het een curieuze keuze om alle snelle poorten bij de Venus NPB7 achterop te plaatsen. Wil je even voorop een externe ssd aansluiten, dan kom je nooit verder dan de 5Gbit/s die we al sinds USB 3.0 gewend zijn.
Tijdens relatief lage belasting is het Intel-systeem zuiniger en ook stiller, maar bij piekbelasting vallen die tests juist in het voordeel van AMD uit. Na een half minuutje stopt de Intel-cpu met boosten en dan worden beide processors gelimiteerd tot 45W, dus bij langdurige belasting is er geen echte winnaar meer.
In de laptopmarkt zijn AMD en Intel op dit moment competitiever dan ooit en dat vertaalt zich rechtstreeks door naar de markt voor mini-pc's, die gebruikmaken van laptopcomponenten. Zowel wat prestaties als wat aansluitmogelijkheden betreft biedt de Venus NPB7 met Intel-cpu net wat meer dan de Venus UM690 met AMD-chip, maar dat zie je dan ook terug in de prijs. Het hangt dan ook voornamelijk van jouw gebruiksdoel af - kun je bijvoorbeeld wat met die tweede netwerkpoort - wat voor jou de beste optie is.
:strip_exif()/i/2005733912.webp?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005819854.jpeg?f=imagegallery)
Het Chinese Minisforum kwam de laatste tijd vooral voorbij op Tweakers met op AMD gebaseerde mini-pc's, zoals de Venus UM690 met een Ryzen 9 6900HX-cpu en de Neptune HX90G met een losse RX 6600M-videokaart. De fabrikant produceert echter ook pc'tjes met een Intel-chip, waarvoor veel meer concurrentie bestaat, niet in de laatste plaats van Intel zelf met zijn NUC-serie.:strip_exif()/i/2005822182.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005822184.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005822186.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005822188.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005733912.webp?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006898906.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005969552.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005916094.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005688050.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005626394.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005602312.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005565640.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005463566.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005570248.jpeg?f=fpa)
/i/2005565584.webp?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/496922/Balance%252060x60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/81611/headcrop.jpg?f=community){kind=small}
/u/157772/crop646e49fe679e7_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/75681/Windows-10-small.png?f=community){kind=small}
/u/741353/crop56d8016c31e07_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/12436/p1_normal.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/466863/crop560dc5c3e12e8_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/540815/crop565ee1293416d.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/102237/jcash.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55486/crop6597c6403e549_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/151149/crop5fde11d32f663_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/189401/crop5a5e7beb70a42_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/119419/candc-60px.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/409725/crop629276a45780e_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/257022/crop629738e7a7bae_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/362349/lag-kills-people.jpg?f=community){kind=small}
/u/62599/crop5db5f4e240e45.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71414/images.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/199963/crop5d9c90748858d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1104297/crop6450ecd380bd7_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/10111/crop67d5f1a9809eb_cropped.gif?f=community){kind=small}