Datacenters verbruikten evenveel elektriciteit als 2 miljoen woningen

In 2024 waren datacenters goed voor 4,6 procent van het totale elektriciteitsverbruik in Nederland. In totaal verbruikten zij 5100GWh, een hoeveelheid die vergelijkbaar is met het verbruik van bijna 2 miljoen woningen. Sinds 2018 is het verbruik door datacenters meer dan verdubbeld.

Datacenterplan van Microsoft

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat het aandeel in de elektriciteitslevering aan datacenters in 2024 verder is toegenomen. Waar het aandeel in 2021 nog op 3,3 procent lag, is dit in 2024 gestegen naar 4,6 procent.

Volgens het CBS zijn er ongeveer 200 datacenters in Nederland, waarvan de meeste in de regio Amsterdam staan. Een kleine groep grootverbruikers drukt een zwaar stempel op de cijfers: 45 van de grootste datacenters zijn verantwoordelijk voor 90 procent van het totale elektriciteitsverbruik van de sector. Het CBS schrijft de toename van het verbruik dan ook voornamelijk toe aan de groei van deze grote locaties.

Voor de cijfers heeft het CBS alleen gekeken naar datacenters in Nederland waarvoor dit de hoofdactiviteit is. Datacenters van instellingen zoals universiteiten en ziekenhuizen zijn niet meegeteld in deze berekening.

Reacties (136)

[MMaster23]

Hmm ik heb hier zelf twee verschillende meningen over..

1. Het meten van datacenters is niet per se fair. Vroeger draaide er meer kleinere datacenters en server ruimtes van individuele bedrijven. Hoe meer decentraal dit is, des te minder efficiënt dit is. Per casus is dat extra redundantie nodig, overschaalde koeling, extra netwerk etc. Per definitie zal je nooit 100% efficiëntie halen.. In praktijk minder dan 67% door redundantie / uitwijk / overcapaciteit. Dus hoe meer centraal we dit doen, des te efficiënter we het kunnen hosten. Ja het verbruik van datacenters van hyperscalers neemt toe maar in theorie neemt stroom verbruik van individuele bedrijven iets af.
2. AI vreet gewoon enorm veel stroom maar lijkt nog niet super zichtbaar in de grafiek. Ik denk dat het effect allemaal duidelijker gaat worden. We moeten als maatschappij echt afvragen of we dit moeten willen.

Dusja.. Minder AI graag maar ook minder bezemkasten met servers lijkt mij ideaal.

[GigaHenk]

Is dit artikel al niet een beetje achterhaald...?

Geloof dat onze "superheld" Elon, data centers naar ruimte wilde verplaatsen, zodat koeling en stroomvoorziening gefixt zouden zijn. Volgens mij ligt de communicatie van en naar een mogelijk datacenter in space er al, It's called Starlink.

[trogdor]

En die servers omhoog slingeren is opeens goedkoop ?

Echt het debielste plan van die kwast in jaren, nog erger dan die hyperloop onzin.

[arjankoole]

Is dit artikel al niet een beetje achterhaald...?

Geloof dat onze "superheld" Elon, data centers naar ruimte wilde verplaatsen, zodat koeling en stroomvoorziening gefixt zouden zijn. Volgens mij ligt de communicatie van en naar een mogelijk datacenter in space er al, It's called Starlink.

Natuurlijk wil hij dat. Maar ik zou m'n kritieke infra nooit uit handen geven aan hem.

[mvds]

Ik vraag mij ook af hoeveel van de stroom die zo'n datacenter gebruikt ook door hunzelf opgewekt is? Want volgens mij leggen ze die daken vol met zonnepanelen en misschien zetten ze er ook een (of meerdere) eigen windmolen(s) naast. Daarmee zou de belasting op het Nederlandse net dus wel eens mee kunnen vallen en is de belasting vooral lokaal, maar daar zullen ze vast wel rekening mee gehouden hebben bij de bouw.

En de warmte die vrijkomt in zo'n centrum wordt volgens mij ook weer dmv warmtewisselaars omgezet in energie. Dus het rekensommetje is lang niet zo simpel als het artikel aangeeft.

[Scriptkid]

Hebben we ook cijfers hoeveel procent van de electriciteit is afgenomen bij bedrijven door het uitzetten van hun data centers,

Meerendeel van de workloads in Cloud datacenters (muv AI) zijn natuurlijk geen nieuwe workloads maar gemigreerde workloads die van hoger energy verbruik onprem naar zuinigere cloud zijn gegaan.

Ik zou dus graag zien hoeveel stroom er eigenlijk bespaard is door alles naar de cloud te gaan migreren.

Dit voelt een beetje als een one sided shot. Als je het effect laat zien in een nieuws artikel moet je ook laten zien wat de source is van waar je vanaf komt.

Nu is het gewoon een clickbait kijk eens hoe schadelijke cloud is terwijl volgenmij de stroom die die workloads onprem draaide veel groter is want al die exchange servers stonden zeker niet allemaal met 100% en al die kleine aircos in die meterkasten zijn zeker niet zo efficient als de DC koeling. etc.

[3raser]

Ik zou dus graag zien hoeveel stroom er eigenlijk bespaard is door alles naar de cloud te gaan migreren.

De cloud is veel groter dan alleen bedrijven die hun servers migreren. Dus als we dan toch naar statistieken gaan kijken neem daar dan ook in mee hoeveel servers we nodig hebben voor social media of het streamen van onze favoriete muziek of tv-series. De cloud is enorm gegroeid en dat komt echt niet doordat bedrijven in eens veel meer servers nodig hadden.

[Wouterie]

Bij ons is het dus zo dat we energie besparen door de serverruimtes af te bouwen en dat draagt bij aan onze klimaatdoelen. Dat geldt voor meer bedrijven en instellingen. Dus zo bekeken is het goed voor het klimaat om meer datacenters te bouwen.

Of het daadwerkelijk beter voor de wereld is... Geen idee! Maar ieder moet z'n eigen straatje schoonpoetsen.

[tw_gotcha]

Opmerkelijk dat je +2 krijgt, dit is gewoon geen clickbait. Er staat niks over de schadelijke cloud, dat maak jij ervan. En de link staat er gewoon bij, en daar kan je in zien wat er wel en niet is meegenomen. Dit zijn gewoon cijfers die het CBS uitbrengt en daar staat zelfs geen conclusie bij, behalve feitelijke cijfers en hoe ze daaraan komen. Zie het al;s verkeers drukte of andere cijfers. Niet meer dan dat.

[Azbest]

De huishoudens maken tevens gebruik van dergelijke rekenkracht. Waar vroeger code lokaal uitgevoerd moest worden is sinds de smartphone server side code geëxplodeerd.

Dit zegt zodoende eigenlijk nog niet zo heel erg veel. Wie gebruikt uiteindelijk de diensten, dat is de vraag.

[cdwave]

En dat wordt ook heel erg opgedrongen door de fabrikanten.

Je hebt technisch gezien helemaal geen datacenter nodig om met je mobieltje de tuinsproeiers te programmeren, of om een deurbelcamerabeeld te bekijken.

De algemene trend is om alles naar "de cloud" te zetten, want dat is zo handig. Opslaan moet je het inderdaad toch wel, maar alle netwerkverkeer en extra processing die gepaard gaat met de cloudopslag is toch wel fors meer energie dan wat je voor lokale opslag nodig zou hebben.

[bzzzt]

Klopt, maar de belangrijkste reden voor fabrikanten om alles naar de cloud te schuiven zijn toch vooral gebruikers: veel mensen hebben geen benul van bestanden en lokale opslag of er gewoon geen zin in zich daar druk over te maken.
Zelfde geldt voor backups (niemand maakt die dus telefoon gestolen is al je familiekiekjes kwijt) of het open zetten van een poort op de router zodat je apparaat vanaf een andere lokatie te bedienen is.
Het moet gewoon werken op alle apparaten dus is er een centrale plek nodig op een snel netwerk die altijd aan staat en overal vandaan bereikbaar is.

[Mit-46]

Klopt, maar de belangrijkste reden voor fabrikanten om alles naar de cloud te schuiven zijn toch vooral gebruikers: veel mensen hebben geen benul van bestanden en lokale opslag of er gewoon geen zin in zich daar druk over te maken.

Ik denk dat zij helemaal niets voor gebruikers ontwikkelen, maar enkel voor hun bankrekening.

Google zoekmachine is niet ontwikkeld zodat mensen makkelijker kunnen zoeken op het internet. Maakt niet uit wat ze zelf zeggen.
Facebook, de variant zoals wij het kennen, is niet ontwikkeld zodat mensen lekker makkelijk met elkaar verbonden konden zijn.
De cloud is niet ontwikkeld zodat het beter is voor gebruikers.
AI wordt niet ontwikkelt zodat iedereen zijn/haar leven makkelijker wordt.

Haal de factor dikke winst weg bij bovenstaande zaken en ze zijn binnen no time verdwenen.

Zonder de misleidende marketing vult de bankrekening natuurlijk niet.
Ze brengen het alsof ze het voor jou maken, maar we zijn bijna in 2026 en zouden toch beter moeten weten?

Data is the new gold.

[Reactie gewijzigd door Mit-46 op 15 december 2025 14:36]

[bzzzt]

[...]
Ik denk dat zij helemaal niets voor gebruikers ontwikkelen, maar enkel voor hun bankrekening.

Ik denk dat je mijn hele punt mist, nl dat cloud wordt aangeboden omdat het voor de meeste gebruikers te moeilijk is om hun eigen zaken te beheren.
Uiteraard zal het verkopen van abonnementen een factor zijn. Uiteindelijk zal je linksom of rechtsom voor je producten moeten betalen...

[Mit-46]

Volgens mij begreep ik je heel goed en vandaar dat ik aangeef dat ik denk dit helemaal niet zo is.

Open source non profit projecten daargelaten.

[Annihilism]

Onze deurbelcamera heeft gewoon ingebouwd geheugen. Daar slaat hij automatisch in op. Daar heb ik niks voor hoeven configureren en als ze de deurbelcamera stelen kunnen ze niks met die beelden (encrypted). Dat Ring e.d. cloud opdringen zodat ze lekker kunnen verkopen heeft niks te maken met het "gemakkelijk maken voor klanten" maar gewoon puur het vullen van hun eigen bankrekening zoals @Mit-46 hierboven aangeeft. Heel toevallig beginnen al die abonnementen natuurlijk ook lekker goedkoop en worden ze elk jaar (veel meer dan inflatiepercentage en kostenstijging) duurder.

Net als het opdringen van Onedrive door MS, het staat zon beetje standaard aan dat alles naar hun cloud gaat en het is bijna niet uit te zetten zonder hacks of in de configuratie te duiken. Veel mensen hebben al een cloud oplossing en dan wordt die data dus gewoon kansloos rondgepompt in meerdere servers.

[HuisRocker]

dat cloud wordt aangeboden omdat het voor de meeste gebruikers te moeilijk is om hun eigen zaken te beheren

Dat er veel gemakkelijker geld te verdienen is door 'gemak via ons abonnement' te pushen heeft er dus helemaal niets mee te maken? Nou, da's dan goed om te weten!

[Wouterie]

Als cloud en AI opt-in zouden zijn, dan heb je een punt. Maar Microsoft heeft het zelfs in notepad gepropt... Dat is slechts één van de vele voorbeelden van de totale zinloosheid. Het gevolg is echter wel dat de abonnementen bij MS duurder worden!

[LordMike]

Is het niet een beetje andersom?

Alles wat goed is voor de klanten levert extra veel winst op?

Ik snap je betoog gedeeltelijk want zaken doen is winst vooropstellen in de meeste gevallen en zeker in de Amerikaanse praktijken geld dat winst bovenop alles gaat maar zo zwart wit is het in de praktijk helemaal niet.

De keerzijde van de medaille is natuurlijk wanneer je winst helemaal niet belangrijk vind je bestaansrecht op een dag ook meestal verdwijnt.

[thahajemnireal]

Misschien ligt het eraan dat lokaal opslaan, poorten open zetten gewoon moeilijker is dan alles auto opslaan, en je iCloud alles laten regelen. Ik zeg niet perse dat het beter is, maar mensen zijn gemaksdieren. Leuk dat offline misschien beter is of dat iets openzetten niet moeilijk is voor jou, maar als ik Jaap uitleg dat hij naar 192.168.x.x moet en een poort open moet zetten, zodat zijn lokale backup doorgaat gaat hij het niet doen.

Mensen weten het vaak wel, maar de apparaten zijn er niet voor gemaakt. Welkom in de 21ste eeuw.

[bzzzt]

Mensen weten het vaak wel, maar de apparaten zijn er niet voor gemaakt. Welkom in de 21ste eeuw.

Mensen weten het echt niet.

En de apparaten er voor maken is moeilijker dan je denkt. Eigenlijk kan je helemaal geen aannames doen dat iemand een poort open kan zetten vanwege kennis, security maatregelen van de provider of duffe software die inkomende verbindingen vergeet.
Begin deze eeuw waren er wat apparaten die zo werkten (je kent 'universal plug and play' nog?). Zo automatisch als mogelijk maar het werkte vaak nog niet...

[latka]

Je benaderd het vanuit de techniek: een poort open zetten doe je om contact te leggen. Ik wil dat al _mijn_ apparaten dezelfde gegevens bevatten is de onderliggende gebruikers vraag. De oplossingen hiervoor zijn vanuit fabrikanten gezien natuurlijk cloud/abbonement. Vanuit een tweaker is het poortjes openzetten.

[bzzzt]

Dat begrijp ik, maar ook dat 'poortjes openzetten' domweg geen schaalbare oplossing is. Dat werkt voor iedereen weer anders als het al kan. Voor fabrikanten is het niet te doen voor duizenden verschillende routers en internetproviders andere werkwijzen te supporten.
Uiteraard zijn er vast andere oplossingen, maar cloud is wel redelijk voor de hand liggend en heeft al die problemen niet.

[themadone]

Ach in theorie natuurlijk prima zo te maken dat je je wel even in de cloud meldt als apparaat maar vervolgens nog steeds in de meterkast staat zonder moeilijk doen voor de gebruiker.

Maar dat datamined zo lastig dus sla het vooral bij ons op roepen de cloud providers dan. Oh nee, die roepen kijk wat makkelijk allemaal.

Het zou echt anders kunnen met dezelfde gebruikers ervaring, kijk eens naar bijvoorbeeld Unifi, die komen best een heel eind en ook niet meteen extreem moeilijk voor de gemiddelde gebruiker.

[latka]

Tailscale (geen ervaring mee, maar op papier lost die het op zonder, mits je je eigen control plane draait)

[cdwave]

Dat is een kip-ei kwestie.

Als de commercie niet zo druk "de cloud" had gepusht, dan waren lokale oplossingen vanzelf veel toegankelijker geworden.

Je kunt best gewoon een "storage box" aanbieden, met een QR code op de zijkant, en als je die scant dan kan je mobieltje zijn foto's erop zetten en wat je verder nog meer zou kunnen doen. Om maar een voorbeeld te noemen.

Het kan allemaal technisch prima zonder die cloud. Vraagt uiteraard wat ontwikkelwerk om het vriendelijk en veilig te maken. Maar aangezien iedereen braaf hun hele hebben en houwen bij de grote graaigiganten parkeert, is niemand geïnteresseerd in zulke producten.

[thahajemnireal]

Je hebt wél een datacenter nodig om je foto's op te slaan, AI dingen te vragen (ja dat doen mensen), je mailtjes te lezen, je feed te updaten of die update te downloaden.

Technisch gezien hoeft het niet, maar dan heb je niet zoveel aan je telefoon. Veel normies gebruiken hun telefoon namelijk niet om tuinsproeiers te programmeren of hebben niet een een deurbelcamera. Ze maken foto's, lezen e-mail en kijken YouTube.

[BounceMeister]

Je foto's hoeven toch niet per se in de cloud te staan?

[Annihilism]

Ik zou ze niet eens in de cloud willen hebben staan. Al helemaal niet op servers van bedrijven buiten de EU (want dan mag de inlichtingendienst er gewoon zonder pardoes bij).

[cdwave]

Je hebt wél een datacenter nodig om je foto's op te slaan, AI dingen te vragen (ja dat doen mensen), je mailtjes te lezen, je feed te updaten of die update te downloaden.

Ik zou niet weten waarom. Met name mail is uitermate geschikt om gedistribueerd te draaien. Mail stond van oudsher op servers van universiteiten enzo.

Updates downloaden kan ook prima via torrents. Geen dikke servers nodig, en gaat vaak nog sneller ook.

Wat betreft AI, ja, dat gebruikt achterlijk veel stroom, zelfs als je dat lokaal draait. De aanbieders draaien daar ook allemaal verlies op.

Technisch gezien hoeft het niet, maar dan heb je niet zoveel aan je telefoon. Veel normies gebruiken hun telefoon namelijk niet om tuinsproeiers te programmeren of hebben niet een een deurbelcamera. Ze maken foto's, lezen e-mail en kijken YouTube.

En dat kan allemaal prima zonder datacenters.

[JairSterre]

Als ik niet 10 jaar geleden naar Linux was gewisseld wegens privacy had ik het nu alsnog wel gedaan wegens de enorme opdringerigheid van bedrijven om mij advertenties en hun nieuwste technologieën door de neus te drukken tot het m'n oren uitkomt.

Ik heb mijn (mentaal niet 100, technisch wel redelijk) broer zijn PC opgeleverd met Linux(na redelijk aandringen). Hij is er erg blij mee, zoveel zelfs dat ook hij niet meer terug wil.

Mensen vinden het niet fijn om dingen opgedrongen te krijgen. Helaas weten de meesten niet beter dan Samsung of Apple en HP of Dell, en staat er op de meeste bedrijven een enorme druk qua dataveiligheid, waardoor Windows alsnog als het voorkeurssysteem gezien wordt(ookal is het in veel gevallen zo lek als een mandje, en is het niet veilig voor malicieuze updates zoals die van Crowdstrike vorig jaar).

Hopelijk vind het bedrijfsleven straks ook een formule voor de ICT-oplossingen waar Linux in meegerekend kan worden. Momenteel, zoals ik het zie, worden devices waarop gewerkt moet worden namelijk gebruikt als een massieve, individueel geconfigureerde adspace voor het handjevol grote bedrijven die het levert, en dat is precies niet wat ICT hoort te zijn, want advertenties horen op borden, buiten, zodat je kan kiezen om naar buiten te gaan, en daar de advertenties kan bekijken.

[NoTechSupport]

Grosso modo komt het meeste energieverbruik van

1. Dataopslag (zowel YouTube als werkdocumenten en vakantiefoto's in de cloud).
2. Inefficiënte servers die onnodig heel de tijd draaien
3. Sinds de laatste jaren AI

Functionaliteit die onnodig in de cloud draait en API's zijn een deel, maar vooral via het tweede puntje. Qua load en opgenomen vermogen is het te verwaarlozen. Alles naar de cloud duwen is nog altijd problematisch, maar om andere redenen (verlies controle gebruiker, privacy, ...)

[freespeech_nl]

Staat natuurlijk niet in verhouding: serverside scripting t.o.v. AI en compute wat is verhuist van on-prem naar "cloud". Al die datacenters van bedrijven werden nooit meegenomen in deze grafieken, en die zijn allemaal onderweg naar de cloud.

Maar eigenlijk maakt het ook niets uit. Tot het moment waarop wij een keer gaan inzien dat energie gelijk staat aan leven is het allemaal een beetje gefreubel in de marge. Al die ophef over "wie welke energie verbruikt" doet alleen maar ter zake omdat het hele energiebeleid anti-mens is. Als je de lijn van onze energiemeesters maar ver genoeg door trekt kom je er achter dat de mens gewoon moet ophouden te bestaan want _alles_ gebruikt energie.

In plaats van de discussiëren over de verdeling moeten we het hebben over:

• Hoe gaan we het zo goedkoop en stabiel mogelijk produceren (stabiel is ook al onderdeel van goedkoop).
• Of: besluiten we dat we terug te gaan naar het stenen tijdperk en willen we helemaal geen energie meer verbruiken? (Hier komt bij: het menselijk lichaam verbruikt zelf ook energie, vandaar mijn anti-mens stelling.).

Het hele geneuzel over energie is één grote verdeel en heers, een herverdeling van rijkdom onder de vlag van "red de planeet".

[cdwave]

Eigenlijk moeten we serieus werk gaan maken van geboortebeperking ja.

Dat zet pas echt zoden aan de dijk.

[skimine]

Een hoop nieuwe functionaliteit is vanuit de dienstverleners geïntroduceerd, ongeacht of de eindgebruiker er nou echt op zat te wachten.

Verder speelt mee dat de kosten een stuk minder 'tastbaar' zijn als de boel in de cloud draait. Mogelijk dat het gebruik van bijv. LLM's heel anders zou liggen als men zelf de elektriciteitskosten tegen hun eigen consumententarief moest ophoesten.

[Hakker]

De belangrijkste reden hiervoor is niet eens gemak, of dergelijke dingen maar heel simpel extra manier om meer te verdienen. een tientje voor een abonnement met 50 MB aan data. Die je automatisch ook nog eens weg geeft om hun eigen AI en advertenties te personaliseren aan jou.
Het is de keuze van Big Tech om juist alles naar de cloud te gooien omdat ze er gruwelijk veel aan verdienen.

[batteries4ever]

Wat het me zegt is dat Nederland 8,3 miljoen woningen heeft https://longreads.cbs.nl/...hoeveel-woningen-zijn-er/ die krengen voor 1,9 miljoen woningen verbruiken. Dat betekent dat als je zou aannemen dat datacenters 22% van het stroomverbruik van alle huishoudens voor hun rekening nemen!

Dat is gestoord, een regelrechte aanslag op het milieu. Wie die diensten gebruikt weet ik ook niet, maar i.p.v. mensen richting 3-voudig glas en warmtewisselaars te sturen wordt het werkelijk tijd deze datacenters fors meer voor hun stroom te laten betalen, zodat ze dat aan hun klanten doorberekenen en deze hopelijk voor minder verkwistende oplossingen gaan kiezen, want nu betalen de huishoudens voor een deel van deze kosten:
https://blog.ucs.org/mike...0very%20large%20customers.

[pietvelleman]

zouden bedrijven ook gebruik maken van de die datacenters?

[Mars4i]

5100 GWh is echt heel veel. 5100 GWh/18 miljoen Nederlanders => 283 KWh per Nederlander. Daar kan iedere Nederlander dus een AMD 9950 (~200 W) 1415 uur voor laten draaien, full power. Dat is circa een half jaar lang 8 uur per dag.

[dasiro]

Als je denkt dat dit de evolutie van datacenters veroorzaakt heeft zit je er toch serieus naast tenzij je je beperkt tot taken zoals videostreaming en navigatie die je vroeger met een tomtom deed en nu google maps gebruikt.

Veel bedrijven hebben hun lokale servers gewoon vervangen door virtuele servers in de cloud en gebruiken features die vroeger gewoon niet bestonden of werkbaar waren door een gebrek aan compute-power.

[HuisRocker]

Die datacenters staan hier omdat Nederland v.w.b. kosten, risico's, etc. simpelweg goedkoper/gunstiger is voor het plaatsen van datacenters dan vele andere landen. Ze staan hier dus 'voor het bedienen van de wereldmarkt'.
Omdat:

- Goede digitale infrastructuur

- Gunstige ligging: belangrijk internetknooppunt en zeekabels die hier aankomen

- Lage risico op natuurrampen

- Goedkope groene stroom

Zolang dat allemaal 'gewoon' zo blijft (t.o.v. de evt. alternatieven) zal de groei van datacenters in Nederland dus ook niet zomaar afnemen, of we het nu leuk vinden of niet...

[MenN]

We moeten echt eens in dit land gaan ophouden met alles willen terugrekenen naar het stroomverbruik van een woning. Tis zo’n nietszeggend getal wat maar al te graag misbruikt wordt om zaken te framen.

Geef gewoon percentage van de totale nationale behoefte.

[Kingiez]

Inderdaad, Leuk, dat 5% gaat naar datacenters (waar we in NL met zijn allen gewoon geld mee verdienen), maar wat dan voor context een beter beeld zou geven is waar de overige 95% heen gaat. Als 20% naar woningen gaat, dan is het een (groter wordende) druppel op een gloeiende plaat.

We hebben 8.4 miljoen huishoudens in NL, dus als we deze 4.6 procent voor 2 miljoen woningen extrapoleren hoeveel gebruik er überhaupt naar woningen gaan, dan is dus `maar` 20% van het energieverbruik in Nederland voor woningen (en daar gaan we dan ieder keer me vergelijken...)

De overige 80% gaat dus naar industrie, transport, etc., maar daar hoor je vervolgens weinig over. Ik bedoel, wie zijn de andere grote energieverbruikers en waarom hebben we het daar niet ook over?

Of, wat natuurlijk ook zou kunnen, is dat alle ander energie hongerige industrie Nederland aan het verlaten is en/of failliet gaat door onze hoge energieprijzen t.o.v. andere Europese landen. Dat het percentage dan sterk stijgt is ook niet heel gek.. (zeker als we met percentages blijven praten kan dat makkelijk)

[tormentor1985]

Zelfs percentages vind ik een niets zeggende eenheid. Percentage van wat?

We zijn van 1,48% naar 4,58% van het totale elektriciteitsverbruik gegaan maar dat betekend niet perse dat het stroomverbruik van datacenters dus ook 3 x zoveel geworden is. Wellicht zijn de consumenten wel veel minder stroom gaan gebruiken. Nu kunnen we het vast allemaal opzoeken maar het zou veel beter zijn als men al wil praten over het onderwerp dat het bij voorbaat al gedaan is. Geef dus gewoon de eenheid aan waarmee we meten (kWh, GWh, MWh etc.)

In corona tijd ging het net zo. Ja de besmettingen zijn deze week met 20% toegenomen. Dan denk je tcoh vrij snel, 20% jeetje dat is wel veel, wat een paniek we moeten wat doen! Ondertussen ging het dan 20 personen extra (100 vs 120) maar als je dat zou zeggen zou het draagvlak volledig verwijderen.

Met percentages zeg je dus eigenlijk helemaal niks. Ik geef echt de voorkeur aan absolute eenheden.

[MenN]

nog beter idd.

[911GT2]

letterlijk de eerste zin van het artikel:

In 2024 waren datacenters goed voor 4,6 procent van het totale elektriciteitsverbruik in Nederland.

[nasdude]

Maakt het hebben van veel en grote datacenters onze stroom die we betalen als consument duurder of juist goedkoper?

Aan de ene kant moeten er gigantische hoeveelheden die kant uit,maar het is wel geconcentreerder dus kun je met 1x dikke kabels trekken uit ipv een heel land vol moeten leggen. En is het omdat de centrales meer stroom moeten genereren er dan schaalvoordeel optreed waarbij een grotere centrale goedkopere stroom kan produceren?

[wijbro]

Het blijkt dat datacenters weinig tot niets betalen voor het enorme energieverbruik. En dat (geld) moet natuurlijk wel ergens worden gecompenseerd, dus voor de consument zijn de kosten een stuk hoger en worden ze per 1 januari vanzelfsprekend weer verhoogd. Aka de consument = flappentap!

[Olaf van der Spek]

Het blijkt dat datacenters weinig tot niets betalen voor het enorme energieverbruik.

Waar blijkt dat uit?

[WitchHunter]

Ik denk dat @wijbro refereert naar de significant lagere energiebelasting voor grootverbruikers: https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/overige_belastingen/belastingen_op_milieugrondslag/energiebelasting/#bd-licollapsed-3

[HandyLumberjack]

Maar huishoudens krijgen jaarlijk een vermindering energiebelasting a €524,95.

Als je niet teveel gebruikt betaal je als huishouden eigenlijk helemaal niet zoveel energiebelasting, en in sommige gevallen krijg je zelfs geld toe.

[Reactie gewijzigd door HandyLumberjack op 15 december 2025 15:06]

[telenut]

Iets met vraag en aanbod zeker?

[Robtimus]

Van NOS.nl:

Op het moment dat een datacenter zich in Nederland vestigt, neemt de vraag naar stroom flink toe. "Maar als het aanbod tegelijkertijd niet toeneemt, krijgen huishoudens een hogere energierekening", zegt Roel Dobbe. Hij is AI- en veiligheidsonderzoeker aan de TU Delft.

[TRS-3]

Ik vroeg me ook al af wat de bijdrage is die dit soort grootgebruikers (relatief aan hun gebruik) leveren aan de verzwaring van het net?

Als ze daar ook enorme kortingen op krijgen, net als op de elektriciteit die ze gebruiken en de belastingen die ze betalen, is het dan niet een nieuw soort vorm van kolonialisme? Ten slotte hebben we dan als land vooral de nadelen (grote investeringen in de infrastructuur, milieuschade, beslag op de schaarse ruimte) terwijl de winst naar grote bedrijven in het buitenland vloeit.

Ik snap dat de moderne economie niet zonder kan, maar je kunt naar mijn idee terechte zeer kritische vragen stellen over waar de rekening komt te liggen.

[DePruus]

Dit zijn grootverbruikers en dus hprofiteren zij van een lager tarief. Net zoals de tuinbouw. Hierdoor betalen wij als consumenten wel meer per kWu. Echter de leveringskosten zijn voor deze datacenters wel hoger. Wat je je kunt afvragen wat het brengt, misschien sstrategisch ook een afknijppunt voor de VS. Maar weinig werkvoorziening. De bouw is uitgekoend en de bouwers ook vaak wel met lage marges an het werk. Kortom, willen wij alles in Nederland wel hebben?

[pegagus]

Wat wij wel en niet willen hebben in dit land, daar wordt veel te weinig over nagedacht. Ondernemen krijgt ruim baan, maar de neveneffecten die het heeft worden schromelijk onderschat. Te veel sectoren die niet zonder grootschalige inhuur van buitenlandse werknemers kunnen, die ook ergens moeten wonen. Wie profiteert daar nu eigenlijk van, behalve de ondernemer zelf? Zo'n 2e Maasvlakte is fantastisch, maar wie verdient daar nu precies aan, hoeveel werkgelegenheid levert het op voor de Nederlandse bevolking en welke overlast en hinder levert het op? Alles wat bij draagt aan het BNP lijkt welkom, maar de keerzijde wordt niet gezien.

[Jefrey Lijffijt]

De stroom wordt hierdoor heel veel duurder, want er is geen capaciteit om de productie en distributie mee te laten groeien.

[blissard]

Dat lijkt logisch, maar het totale verbruik van stroom neemt maar nauwelijks toe. Schommelt al jaren rond de 120 TWh.

[Indoubt]

Maar wat betekend dat?

Als het betekend dat we alle besparingsmaatregelen voor niets hebben genomen omdat die teniet worden gedaan door de groei van datacenters dan hebben we alsnog niks gewonnen.

[Oon]

Vrijwel al deze datacenters worden met (tientallen/honderden?) miljoenen aan subsidie gebouwd, dus het maakt niet alleen de stroom en het water duurder door grote tekorten maar ook onze belasting zal uiteindelijk omhoog gaan om er voor te betalen. Nog los van dat gemeenten overal de bestemming van landbouwgrond veranderen voor dit soort projecten terwijl er een grote woningnood is.

[salutem]

Binnenkort draait alles in de ruimte, SpaceX heeft al lanceringen gepland voor begin 2026.

AWS zijn ook al bezig, oftewel, stop met al dat investeren op land en focus op de toekomst.

https://www.geekwire.com/2025/jeff-bezos-orbital-data-centers-next-step/

[Reactie gewijzigd door salutem op 15 december 2025 13:40]

[bzzzt]

Je hebt niet zoveel kennis van wiskunde nodig om te zien dat het omhoog schieten van servers, zonnepanelen en warmtewisselaars een irrelevante afrondingsfout is vergeleken met de hoeveelheid datacenters die we hier op aarde aan het bouwen zijn.

[batteries4ever]

Nou, ik begrijp wat je bedoeld, maar de hoeveelheid geproduceerde energie door wind en zon stijgt gelukkig harder dan het toegenomen verbruik van datacenters. Betekent natuurlijk niet dat dat dan maar in orde is!

[Blokker_1999]

Leuk, en hoe ga je in de ruimte je warmte afgeven? En wat als er iets defect gaat? Je kan niet zomaar een technicus langs sturen met reserve onderdelen. De ruimte is echt geen oplossing. En dan hebben we het nog niet gehad over al die extra resources die je nodig hebt om zoiets in de ruimte te gaan doen in plaats van hier op aarde. En dan denk je dat dat een oplossing is?

[skimine]

Als eigenaar van een ruimtevaartbedrijf heeft de heer Bezos natuurlijk wel bepaalde belangen.

De natuurwetten zitten deze toepassing toch wel echt in de weg. Datacenters produceren veel hitte. In de ruimte is het heel lastig om hitte kwijt te raken. In een vacuüm is geen materie om hitte in te dumpen. Dus de enige manier om hitte kwijt te raken is als stralingswarmte.

Allemaal niet onmogelijk, alleen is er dan extreem veel radiatoroppervlak nodig:

quote: https://www.chaotropy.com...ai-data-centers-in-space/

That implies on the order of 1–3 m² of radiator area per kilowatt, or 1–3 million m² for a gigawatt data center. With realistic assumptions, my calculations for a one gigawatt data center yield a necessary surface area of at least 2.2 million m², which means the radiator must measure 1.1 million m² (since it radiates from both sides). This translates to a square with edges exceeding one kilometer. I doubt this would be economically feasible.

Er zijn wel heel veel lanceringen nodig om zoiets voor elkaar te krijgen. Praktische uitvoerbaarheid is (vooralsnog) gewoon een grote NEE.

[FreezeXJ]

Trek jij de netwerkkabel dan ook even omhoog? Of wou je al dat verkeer over wireless pompen over die afstand? Luchtkastelen bouwen kan iedereen, maar de ping naar die dingen is nogal hoog.

[batteries4ever]

Onzin: klinkt grappig, maar mijnheer Bezos vergeet 1 ding: kosten! Iets de ruimte in schieten en onderhouden is ordes van grootte duurder dan op Aarde. Ik denk niet dat hij daarvoor wil betalen... sterker nog ik denk dat zelfs zijn geld niet voldoende is iets maar even in de ruimte te zetten!

[Lazerus]

Betalen de uitbaters van deze datacenters ook een eerlijke prijs voor het gebruik van de stroom en infrastructuur? Of wordt dit doorgeschoven naar de bevolking?

Met eerlijk bedoel ik ook een aandeel in het verzwaren van de netcapaciteit.

[M. Schaap]

Lokale overheden stellen vaak flinke subsidies beschikbaar om zulke bedrijven binnen te halen.
In veel gevallen gebruiken ze 'groene' stroom die ook gesubsidieerd is.

[TWyk]

Bedrijven betalen 60% en de bevolking 40%. De bevolking gebruikt echter minder dan 20% van de stroom dus wordt nog steeds onevenredig belast.

[SomerenV]

Het ergste is misschien nog wel dat deze datacenters vaak aanzienlijk minder betalen voor hun energie dan een normaal huishouden (ergens logisch want grote afnemer, maar toch). Daarbij is er enorme drukte op het stroomnet, terwijl de vraag almaar toeneemt, waardoor de prijs dus ook omhoog gaat (veel vraag, weinig aanbod), maar ook weer vooral voor huishoudens. Het stroomnet moet dus flink uitgebreid worden om te kunnen voldoen aan de flinke vraag, en om toekomstbestendig te zijn. Drie keer raden op wie die investeringen verhaald gaan worden...

[Sharky]

Netcongestie is een lokaal probleem. Op plekken waar het net overbelast is komen (als het goed is) geen datacenters. Op plekken waar capaciteit toegevoegd moet worden betaalt de opdrachtgever van het DC gewoon mee aan de aanleg.

[knollemans]

Weet niet of je redenering wel klopt. In Nederland geld: wie eerst komt wie eerst maalt. Noord-holland is op voorzieningen kaart Nederland (tijd voor aansluiting / ruimte op net) vuurrood. Laten er nu net 3 datacenters staan in buurt wieringerwerf....

[pejoar]

Een hoge ambtenaar zei onlangs dat het toch wel leuk was dat Google en Microsoft hier datacenters hebben.
Leuk?
Wat betalen ze voor de stroom en hoeveel zuiver water verbruiken ze eigenlijk?
Werkgelegenheid stelt niet veel voor.
Maar Nederland is vooral populair vanwege de lage belastingen en de hoge stabiliteit.
Burgers betalen veel meer.

[renemax]

Ze zeggen dat ze in de toekomst per datacenter in de VS een eigen mini-kernreactor (thorium) gaan bouwen.
Interessante ontwikkeling en broodnodig als je dit zo leest.

[Bongoan]

Nu betwijfel ik of we bedrijven zomaar dat zelf willen laten regelen, met alle risico's van dien.

edit:
Meeste wat ik hierover terug kan vinden in NL komt uit 2023, een vacature van Microsoft blijkbaar: https://www.bright.nl/nieuws/1154086/microsoft-datacenter-energie-elektriciteit-ai-kernenergie-kernreactor-stroomnet.html
Leuke Reddit thread van een jaar geleden: https://www.reddit.com/r/NuclearPower/comments/1gdmi3w/people_misconceptions_about_data_centers_and/

[Reactie gewijzigd door Bongoan op 15 december 2025 13:43]

[Polderviking]

Als dat een voorwaarde is voor een vergunning lijkt me het niet zo spannend wat ze willen.
Vraag is denk ik meer hoe houdbaar dat is.
Als je zo'n blokkendoos in een verder best wel verlaten gebied neerzet heb je met een andere omgeving te maken dan bijvoorbeeld Amsterdam Sloterdijk of Duivendrecht.
Denk dat omgeving ook wel wat vind van zo'n reactor in de tuin.

[Bongoan]

Wat ik er tot nu toe van heb gevonden, is dat (google bijvoorbeeld) bestaande reactoren kopen, deze van het net aftrekken en er een blokkendoos bij bouwen.

Ik weet niet of ik dat positieve veranderingen vind.

Vergunningen zijn leuk, maar er moet denk ik ook strakke controle op zitten. Vaak blijft dat uit tot er al een keer iets mis is gegaan.

[CelisC]

De omgeving heeft niets te willen in de VS. De data centers die ze daar neer zetten maken zoveel lawaai dat omwonenden er gewoon slaap op verliezen en in gezondheid op achteruit gaan. Dankzij die herrie is hun eigen woning in waarde gekelderd, terwijl woningen elders voor het gros al niet meer in bereik zijn voor de meeste huishoudens. Ze kunnen dus ook geen kant op.

Gezien het 'positieve' effect van "AI" / die data centers op het BNP van de VS zullen ze de bouw van datacenters ook niet zomaar tegenhouden. Als de grote jongens zeggen dat er één of meerdere nucleaire reactoren naast hun 1-10GW data centers moet komen, dan komt dat er gewoon...

In ons kikkerlandje zou dat niet zo gauw gebeuren, maar het feit dat giga-data centers ook hun weg naar ons vinden is op z'n zachtst gezegd verontrustend. Zowel qua elektriciteitsverspilling als water verspilling dat vervolgens niet naar ons eigen volk/industrie gaat.

[Joepi]

Vandaag ven op 1 met Peter Wennink (ASML!) die denkt, dat AI-Gigafabriek met windpark werkt...
Wait for it!
YouTube: Peter Wennink vond Nexperia-zaak geen alarmerende kwestie
Hele uitzending
https://www.nporadio1.nl/...c70f/2025-12-15-sven-op-1

[Indoubt]

Dat is leuk en misschien gebeurd dat ook in de toekomst.


Voorlopig echter zetten die bedrijven gewoon een gasturbine met generator neer.


Gasturbines die hiervoor geschikt zijn die zijn voor de komende 4 jaar uitverkocht.

[bilgy_no1]

Het zou standaard verplicht moeten worden om die energie nuttiger in te zetten. Bijvoorbeeld alle restwarmte transporteren naar kastuinbouw in de buurt.

En verder: verplicht groendaken en zet ze vol met PV. Verplicht ze om alleen duurzame energie in te kopen via PPAs met off-shore windparken voor wat ze tekort komen. En verplicht ze om met batterijen de tekorten moeten kunnen opvangen.

[david-v]

Alle grote partijen (hyperscalers) hebben specifieke doelen voor hun datacenters. Dat is ook vaak een vereiste als je ergens een datacenter wil plaatsen in de EU. Hier bijvoorbeeld de doelen voor de datacenters van Microsoft in Nederland.

[bilgy_no1]

Maar dat zijn pledges die worden gedaan om een vergunning te krijgen. Dat is wat anders dan dat die zaken verplicht worden op straffe van het verliezen van een vergunning.