EU wil gebruik van Europese AI-diensten in zorg en defensie stimuleren

De Europese Unie wil het gebruik van Europese AI-platforms, onder meer in zorg, defensie en industrie, gaan stimuleren. Dat staat in een voorstel dat zakenkrant Financial Times heeft ingezien. Als belangrijke sectoren AI-platforms uit andere werelddelen gebruiken, is dat mogelijk een risico.

Daarmee wil de Europese Unie de AI-soevereiniteit waarborgen, meldt Financial Times. Daarvoor moet er beleid komen die de ontwikkeling van Europese AI-diensten stimuleert en die ervoor zorgt dat organisaties in zorg en defensie gebruik gaan maken van die Europese AI-platforms.

Europa heeft diverse AI-bedrijven, zoals het Franse Mistral en het Duitse Helsing, maar toonaangevende AI-diensten komen veelal uit de VS of China, zoals OpenAI ChatGPT, Google Gemini, Anthropic Claude, Meta Llama, DeepSeek en Alibaba Qwen.

De EU zou de presentatie dinsdag willen presenteren. Wat precies de regels worden rond Europese AI is tot nu toe onduidelijk. Het document waarschuwt wel dat als AI-diensten van buiten de EU komen het een mogelijke bedreiging vormt. "Landen en andere groeperingen kunnen dat als wapen gebruiken", aldus het document.

Reacties (35)

[bun00b]

In een wereld waar het heel moeilijk is voor grote organisaties om over te schakelen naar volwaardige EU alternatieven, vraag ik me af hoeveel impact zoiets heeft. Daarnaast moet alles omgezet worden naar nieuwe systemen, en met steeds meer digitalisatie en integratie met externe partijen als Azure, AWS en Google Cloud, gaat het ook veel tijd en geld kosten om die wijzigingen te maken. Terwijl onze overheden altijd maar zeggen dat ze nergens het budget voor hebben en overal maar moeten besparen.

Het is een beetje een sunk cost fallacy, waardoor er steeds verder wordt ontwikkeld in de bestaande technologieën (die niet uit de EU komen), en er dus altijd meer geld in wordt gedumpt en dus ook nog meer geld nodig gaat zijn om te wisselen naar alternatieven.

Dus ja, de angst om nu over te stappen op lokale alternatieven maakt dat het almaar moeilijker zal worden om later die overstap te maken.

[wiseger]

Het is niet alleen angst, het is ook de onmogelijkheid om het te doen. Er is simpelweg op dit moment geen Europese Cloud Identifier Provider aanbieder. Dis een EU Single Sign On oplossing is er gewoon niet.

Europa doet de investeringen simpelweg niet die noodzakelijk zijn om tot een EU alternatief voor Amerikaanse cloud aanbieders te komen.

[Guru Evi]

En waar zou Europa de investeringen ophalen voor zulke projecten? We geven momenteel 15% van overheidsinkomsten uit aan ziektezorg. 49% van het Europees BBP gaat naar "algemene overheidsuitgaven", 12% van het BBP gaat naar pensioenen, en alle systemen (ziektezorg, militair, politie, sociale diensten) staan op wankele poot en vragen constant voor meer geld.

Van de overige 40% moeten wij als mensen dus overleven. Om de kwaliteit van ziektezorg gelijk te stellen met de VS, zouden we 2x zoveel moeten investeren (dat zou 25% overlaten voor 'handel'), om ons militair onafhankelijk te krijgen van de VS, geef maar gemakkelijk 15-20% op voor de schepen, de vliegtuigen etc te bouwen en er is verwachting dat de pensioenen in de volgende 10 jaar gemakkelijk zouden verdubbelen van 12 naar 24% omdat we niet genoeg kinderen hebben.

De financiele problemen met de EU begonnen al voor de EU, beloftes die 50-100 jaar geleden gemaakt zijn die niet kunnen vervuld worden op lange tijd. We hebben niet genoeg tijd, zelfs al zou de hele bevolking 'meedoen' om snel genoeg kinderen te kweken (wat ~20 jaar duurt) om financieel realistisch rond te komen in de volgende 10 jaar, om de fabrieken te bouwen. Bezuinigingsmaatregelen zien we al nodig vandaag in de VK, Frankrijk en Duitsland maar niemand wilt ze invoeren, het is politieke zelfmoord.

[Reactie gewijzigd door Guru Evi op 6 oktober 2025 17:05]

[Honytawk]

Het is een beetje kip-ei verhaal

Vanaf er en wet gemaakt wordt zou er een grote markt ontstaan en zullen de alternatieven wel snel oppoppen.

[Loy]

Als we 'gewoon' wettelijk vereisen dat kritieke data van EU-overheden en instellingen (dus de overheidezelf, leger, ziekenhuizen) buiten de handen van niet-EU mogendheden moet blijven, dan valt alles wat er onder de Patriot Act valt al direct af, toch?

Hetzelfde geld voor bijv de Belastingdienst die nu Office 365 gaat gebruiken, dat kan wettelijk gezien door de VS ingezien worden via de Patriot Act, waarom zouden we dat OK moeten vinden? Evenals bijv verschillende andere ministeries.

[Reactie gewijzigd door Loy op 6 oktober 2025 14:54]

[wiseger]

Met alle respect maar het is wel heel naïef om de te denken dat zorginstellingen buiten handen van niet EU-mogendheden blijven. Ik kan u nu al vertellen dat dat nu al niet het geval is.

De belastingdienst heeft overigens de mogelijkheden onderzocht, ze zien geen opties om in de EU aft e nemen wat Microsoft hun wel biedt.

[Glashelder]

De belastingdienst heeft overigens de mogelijkheden onderzocht, ze zien geen opties om in de EU aft e nemen wat Microsoft hun wel biedt.

De oplossing zit erin om te accepteren dat Europese partijen op dit moment niet kunnen bieden wat Microsoft biedt en dat je dus genoegen neemt met wat minder, zodat Europese partijen kunnen aanhaken. Europese partijen gaan nooit aan kunnen haken als wij massaal klant blijven bij de grote 7.

Microsoft heeft een mooi ecosysteem, maar Europa heeft alternatieven voor O365. Het kost je alleen wat meer mankracht om op te zetten en te onderhouden. De belastingdienst wil dat gewoon niet. Ze willen Microsoft en dat wordt de Tweede Kamer verkocht als zijde dat er geen alternatieven zijn. Klinkklare onzin.

[Reactie gewijzigd door Glashelder op 6 oktober 2025 15:40]

[nonestpraens]

Tja helaas hebben wij alle data van Europese burgers al verkocht/gegeven aan Palantir, beetje hetzelfde als Musk die alle social credit informatie aan Palantir heeft gegeven/verkocht na een overheid's deal.

[PeterDons]

Bijzonder dat we kennelijk de VS als mogelijke bedreiging zien. Die hebben toch het beste voor met de EU, we mogen wapens, gas en olie van de VS kopen zodat we niet meer afhankelijk zijn van onder andere Rusland, China etc. Of is het van de regen in de drup en had de EU al veel eerder actie moeten ondernemen. De EU loopt 2.0 achter.

[3raser]

Heb je het nieuws niet gevolgd sinds januari? Trump maakt de EU kapot als hij de kans krijgt. De enige reden waarom we wapens en gas mogen kopen is omdat de VS daar miljarden aan verdient. Verder ziet hij ons als een lastig buurjongetje die hij graag onder controle wil krijgen/houden.

[ErikT738]

Elke stap die genomen wordt om EU tech te stimuleren is welkom. Het is hoog tijd dat we zelf onze boontjes gaan doppen op dit vlak.

[TheFoundation101]

EU wil dit, EU wil dat... heel mooi, maar als je dan zegt dat dat geld kost omdat de maaltijden en de huisvesting van kleine Europese developers niet betaald worden door Amerikaans durfkapitaal, dan is het opeens... crickets...

EU, tijger op papier.

[Sjoerd]

Wet- en regelgeving houdt Europa ook op achterstand heb ik het idee. Afgelopen week wilde ik nog graag aan de slaag met een Nederlandse LLM maar helaas op verzoek van BREIN is bijvoorbeeld GElTje 7B de nek omgedraaid. Ik snap waarom, tegelijkertijd, aan de andere kant van de oceaan, wordt er 0 rekening mee gehouden en gaat de innovatie voor. Later kijken ze dan wel of ze met een schikking iets kunnen regelen. Niet netjes maar het zorgt wel voor innovatie en vooruitgang.

[himlims_]

EU kan wel willen - maar er staan momenteel 0 EU bedrijven in de top25 bedrijven van de wereld. .... NULL

niet meest actuele bron; https://www.consultancy.uk/news/13520/the-25-largest-publicly-listed-companies-in-the-world

[Reactie gewijzigd door himlims_ op 6 oktober 2025 15:12]

[Bazziek]

Wellicht kan de EU dingen stimuleren om dat te veranderen.

[Sissors]

Dat is natuurlijk erg lastig, want dat is niet iets wat je met wat subsidie oplost. Grotendeels is het al een cultuur ding, waarbij in bijvoorbeeld de VS meer risico met je startup nemen veel meer als een goed iets wordt gezien, en er veel meer financiering voor is. Maar ook dat als je het op die manier maakt je als rolmodel wordt gezien, terwijl in Europa de eerste vraag is of er geen hogere belastingen kunnen komen om daar wat aan te doen. (En ja ik snap wat het idee daarachter is, en natuurlijk vraag ik me ook weleens af wanneer het genoeg is, maar het is wel gewoon echt een verschil aan mentaliteit, en dat zal vast een rol spelen waarom we zoveel achter komen te lopen).

Daarnaast heb je ondanks beloftes tot het tegendeel, dat er toch steeds weer meer regelgeving en eisen komen. Van dat je wel moet moet rapporteren aan de overheid hoeveel loon mannen en vrouwen krijgen (https://www.pwc.nl/nl/actueel-en-publicaties/belastingnieuws/loonbelasting-en-sociale-verzekeringen/eu-loontransparantie-nederlandse-implementatie-uitgesteld.html), tot specifiek voor dit onderwerp bijvoorbeeld regels rond AIs/LLMs (https://www.digitaleoverheid.nl/overzicht-van-alle-onderwerpen/nieuwe-technologieen-data-en-ethiek/artificiele-intelligentie-ai/ai-verordening/). Waarbij ik snap waarom we regels hebben, en dat er regels moeten zijn. Maar dit soort dingen zijn natuurlijk veel makkelijker voor grote bedrijven om te implementeren en te volgen (je hebt simpelweg schaalvoordeel) dan een klein bedrijf.

Dus een groot Amerikaans bedrijf kan dat makkelijker dan een Europese startup. En een groot Europees bedrijf dan? Die is er niet, want die is nooit door de startup fase gekomen omdat groeien hier moeilijker is dus dan op andere plaatsen. En uiteindelijk komt die er misschien ook wel, maar met zo'n achterstand op de concurrentie dat het niet meer relevant is.

[Thonz]

top25 bedrijven van de wereld

op basis van welke kwalificatie?

[HADES2001]

Denk dat hij een reddit/9gag post refereert die alleen maar dat schreeuwde. Dat ging om companiesmarketcap dot com. Asml van ons kikkerlandje staat daar wel op 27, en of die data echt betrouwbaar is is ook maar twijfel want Meta staat hoog maar geloof nog steeds dat heel meta een luchtbel is met 0 echte waarde. Facebook is dood en die paar vr brillen zijn echt niet zoveel waard

[thahajemni]

Maar waar basseer jij 'ik geloof nog steeds dat heel meta een luchtbel is met 0 echte waarde?'

Ik geloof dan eerder een marketcap website dan "nattevingerwerk".

[Sissors]

Schreeuwde? Even snel gegoogled (je kan hier gewoon een link plaatsen https://companiesmarketcap.com/), en ik zie niet in waarom je hier aan zou twijfelen? Marketcap is nou niet zo moeilijk: Aantal aandelen * prijs per aandeel = marketcap. Granted niet publiek verhandelbare bedrijven vallen hier erbuiten, maar ik vermoed dat dat er niet zoveel zijn die in de top 25 anders zouden staan.

Meta staat op $710 per aandeel, en heeft 2.5 miljard aandelen. Dus dan komt je op een $1700 miljard uit als market cap. Als jij vindt dat dat te hoog is staat het je vrij om short te gaan op ze. Maar met $165 miljard omzet en $62 miljard winst vorig jaar, weet ik niet of het echt stand houdt te zeggen dat het een luchtbel is met 0 waarde.

[Wouterie]

Welke top 25 precies? Als het gaat om top tech-bedrijven dan staat Deutsche Telekom doorgaans rond de 20ste plaats. SAP en Telefónica staan er ook vaak tussen, maar dat wisselt een beetje. Met de komst van AI-bedrijven verschuift wel het één en ander. Gaat het puur over AI-bedrijven dan heb je het Duitse AI Superieur, het Zweedse Dynatrace en het Italiaanse Almawave die echt goed aan de weg timmeren.

[ZeFX]

Volgens Forbes staat Allianz (Duitsland) momenteel als #25 in de wereld . Maar ja, EU heeft al lang de AI trein gemist, wat er nu gebeurd is een vorm van schadecontrole. Het goede ding is dat Europese bedrijven niet per se Top 25 moeten zijn om als belangrijk beschouwd te worden. Voor AI is er nog Mistral om te ondersteunen en het belangrijkste van al, ASML, ze staan niet in het Top 25 maar een AI en semiconductor industrie zonder ASML bedenken is toch wel moeilijk, ik denk dat EU beter zal doen als ze meer in zetten voor locale productie, de Amerikanen en Chinezen verbieden het gebruik van buitenlandse technologie voor bestuurderlijke zaken, of soms een totale verbod, Zoals VS gedaan heeft met Huawei en het verbieden van AI GPU's van NVIDIA naar China. maar hier gebruikt men nogsteeds Office365 op het bestuurderlijke niveau, enigste oplossing voor Europa is het ondersteunen van FOSS projecten en ASML niet loslaten.

[Reactie gewijzigd door ZeFX op 6 oktober 2025 15:22]

[Stroper]

Ik zie in die lijst je gepost hebt

Shell: NL/UK

AB inbev: Belgium

Is dus minstens 1,5 bedrijven.

En als je Europa in plaats van EU neemt, hoort Nestle(Zwitserland) er ook nog bij en kom je aan 3.

[Loller1]

En als je Europa in plaats van EU neemt, hoort Nestle(Zwitserland) er ook nog bij en kom je aan 3.

*4, Roche staat er ook in.

[Honytawk]

Misschien is dat omdat grote bedrijven hun werkvolk uitbuiten, hun klanten in het zak zetten en belastingen ontwijken?
En dat is niet iets wat we zouden willen in een maatschappij.

Dus hoe minder grote bedrijven in the EU, hoe beter.

[Sissors]

Prima, maar dan niet klagen dat we compleet afhankelijk zijn van Amerikaanse (en straks Chinese) multinationals. Het is het één of het ander.

Overigens lijkt het mij ook veel te kort door de bocht te gaan om te stellen dat grote bedrijven hun personeel uitbuiten. Ja het gebeurd. Net als dat ook kleine bedrijven het doen. Gemiddeld genomen betalen in bijvoorbeeld de IT de grote bedrijven volgens mij toch echt significant beter dan het MKB.

[Loller1]

En waarom zou er perse überhaupt een 200+ miljard dollar bedrijf achter een AI moeten zitten?

[Sissors]

OpenAI heeft recent het plan gehad om voor 10GW aan extra compute te kopen bij Nvidia. Nu vandaag gaan ze nog eens voor 6GW extra kopen bij AMD.

Laten we even van Nvidia uitgaan, 10GW, laten we zeggen gebaseerd op GB200s's die ruim 5kW per stuk gebruiken. Dat betekend dat ze meer dan een miljoen GB200s kopen! Die dingen kosten eens een ~$60k per stuk. Doe het rekensommetje.

En natuurlijk kan je vast wel iets efficienters doen met kleinere clusters. Maar dat zijn niet bepaald dingen die een MKB'er tegen kan concurreren. Zeker omdat interference veel goedkoper is dan trainen: Het kost relatief weinig extra om een miljoen klanten te hebben als dat je 100k klanten hebt. En de kosten van trainen kan je wel uitspreiden over al die klanten.

[klakkie.57th]

Ik zie toch Europese bedrijven staan in die lijst.

[Skit3000]

EU kan wel willen - maar er staan momenteel 0 EU bedrijven in de top25 bedrijven van de wereld. .... NULL

Ik denk dat je hier een verschil moet zien tussen "AI-diensten" als in een OpenAI/Google/Meta/Anthropic/etc die AI modellen draait en levert, en diensten die aan de hand van deze AI modellen, verdere diensten mogelijk maken. Voor dat laatste hoef je helemaal niet in die top 25 te staan. Sterker nog, als er al een bedrijf is dat een op AI-gebaseerde dienst gaat leveren aan Europese zorg, defensie en industrie, verwacht ik niet dat deze ooit in die top 25 komt omdat wat in deze sectoren in Europa van toepassing is, waarschijnlijk niet van toepassing is in de VS, Zuid-Amerika, Africa, Azië, etc. We kunnen hier dus een geweldige AI-toepassing maken om behandelingen in ziekenhuizen te verbeteren, maar dat gaat nooit gebruikt worden in landen waar het zorgmodel anders is ingericht.

[consenso]

Het uitgangspunt is toe te juichen al valt het, althans op vandaag, moeilijk in te zien hoe het initiatief te rijmen valt met:

- het gebrek aan kapitaalmarkten die maken dat er voldoende geld kan opgehaald worden;

- de regeldrang in de EU die leidt tot vertraging in de uitvoering van projecten;

- de klimaatdoelstellingen die maken dat we meer dan waarschijnlijk nooit voldoende elektriciteit / rekenkracht gaan kunnen leveren.

UIteindelijk leidt dit tot slechtere producten waarin de interesse snel zal bekoeld zijn.

[Reactie gewijzigd door consenso op 6 oktober 2025 15:12]

[Noobie2010]

Indien er een Europees alternatief is voor AI, anders is dit gewoon vragen om problemen.

Vooral bij defensie zie ik dit meer als het paard van Troje.

[NEK]

Tja, mijn handen jeuken om weer iets te schrijven dus hierbij. Wat hier zogenaamd als AI-soevereiniteit wordt benoemd is in feite opnieuw en weer een stap richting digitale centralisatie en staatscontrole onder het mom van veiligheid. Net als bij de geplande Chatcontrole-wet want kinderporno etc etc etc zien we weer en opnieuw hetzelfde patroon. namelijk een politiek verkochte “bescherming” (problem, reaction, solution) die in de praktijk leidt tot structurele surveillance en strategische afhankelijkheid. Daarmee stelt de EU dat AI diensten van buiten de EU “een risico” vormen maar vergeet (bewust) dat het echte gevaar niet in buitenlandse software zit maar juist in beleid dat overheden toegang verschaft tot de datasets, algoritmes en infrastructuur van burgers en bedrijven. Zodra AI systemen in zowle de zorg als defensie verplicht Europees moeten zijn is de volgende stap voorspelbaar namelijk een centrale standaardisering en mogelijk zelfs ingebouwde backdoors onder het mom van “compliance” of “veiligheid”. En juridisch gezien raakt dit direct weer aan de artikelen 7 en 8 van het EU-Handvest (recht op privacy en bescherming van persoonsgegevens) en artikel 8 EVRM, die expliciet verbieden dat staten zonder noodzaak en proportionaliteit toegang verkrijgen tot privegegevens of communicaties. Een ander belangrijk artikel is artikel 16 van het EU-Handvest (vrijheid van ondernemerschap) komt onder druk te staan wanneer alleen door de EU goedgekeurde AI systemen mogen worden gebruikt. Dit beleid schept dus geen autonomie maar nog meer digitale afhankelijkheid van door Brussel gecertificeerde algoritmes. Echte soevereiniteit betekent technologische onafhankelijkheid met individuele vrijheid en niet een EU variant van Big Tech/Big Brother, maar open source, transparante en decentraal beheerde AI zonder overheidsingangen. Het is anno 2025 best duidelijk want wie vrijheid wil beschermen moet controle beperken, niet centraliseren.