Bits of Freedom heeft dinsdag de genomineerden bekendgemaakt voor de Big Brother Award. De kandidaten zijn DPG Media, Temu, het Nederlandse kabinet en de minister van Financiën. Op 13 februari vindt de prijsuitreiking plaats.
De burgerrechtenbeweging laat weten dat kiezers kunnen stemmen tot 6 februari. In het nominatierapport geeft Bits of Freedom meer toelichting bij de genomineerden van 2024.
DPG Media is genomineerd voor het 'dagelijks tracken en profileren van miljoenen nieuwsconsumenten'. Als voorbeeld haalt de organisatie Ad Manager aan, het eigen advertentieplatform van DPG Media. "Het is natuurlijk fantastisch dat een bedrijf als DPG Media stappen neemt die ons minder afhankelijk maakt van grote Amerikaanse technologiebedrijven zoals Google en Meta. Maar het trekt niet alleen de macht van die bedrijven naar zich toe; het neemt ook hun hoogst problematische werkwijze over." Daarbij wijst Bits of Freedom op 'het verzamelen van gegevens van lezers en luisteraars, met als doel om nog meer advertenties te verkopen via Ad Manager'.
Temu maakt kans op de Big Brother Award voor 'het schenden van Europese regels rondom privacy, consumentenrecht en platformrecht'. Bits of Freedom haalt een artikel aan van de Belgische omroep VRT. Daarin wordt beschreven dat de app niet alleen om toegang tot de contactenlijst en camera vraagt, maar ook rechten wil om de telefoon te ontgrendelen en geluid op te nemen. "Dat zijn allemaal functies die niet nodig zijn voor een webshop", aldus de burgerrechtenorganisatie.
Het kabinet is de derde kandidaat vanwege 'het onvoldoende waarborgen van toezicht op wet- en regelgeving in het digitale domein'. Bits of Freedom zegt dat er 'talloze' voorbeelden zijn, maar noemt specifiek de traagheid bij het invoeren van de Digital Services Act, ofwel DSA. Die werd in oktober 2022 aangenomen en ging op 17 februari 2024 van kracht. "Toen de wet van kracht werd, moest het kabinet bij wet vastgelegd hebben wie die wet in Nederland handhaaft. Het voorstel daartoe werd pas in april naar de Tweede Kamer gestuurd. Dat proces is nog altijd niet afgerond", schrijft de organisatie. Ook benoemt Bits of Freedom 'het gebrek aan toezicht op de Nederlandse geheime diensten'.
De laatste kandidaat is de minister van Financiën. Die is genomineerd 'voor het maken van beleid dat indirect leidt tot privacyschendingen en discriminatie door financiële instellingen'. Bits of Freedom haalt de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, ofwel Wwft, aan als voorbeeld. De wet verplicht financiële instellingen, zoals banken, om onderzoek te doen naar hun klanten en om het betalingsverkeer te monitoren. De burgerrechtenbeweging beweert dat 'de last van het bestrijden van potentieel terrorisme door het ministerie te veel op de schouders van de banken is gelegd'. Dat zou onder andere meer discriminatie in de hand werken, vooral tegen burgers met een niet-westerse achtergrond, volgens Bits of Freedom.
De Big Brother Award wordt voor de negentiende keer uitgereikt. Naast de publieksprijs is er ook een expertprijs die wordt uitgereikt door een vakjury. Vorig jaar ging de Big Brother Award naar voormalig minister van Justitie Dilan Yeşilgöz. Meta, X en Telegram ontvingen de expertprijs.