MSI geeft DDR5-moederborden ondersteuning voor maximaal 256GB geheugen

MSI gaat bepaalde moederborden ondersteuning geven voor maximaal 256GB DDR5-geheugen. Met een bios-update is het mogelijk vier modules van 64GB te gebruiken. De update is inmiddels beschikbaar voor de eerste moederborden.

MSI stelt de bios-update in eerste instantie beschikbaar voor een tiental moederborden met Intel 600- en 700-chipsets en alle MSI-moederborden met de AM5-socket van AMD. Het gaat daarbij vooral om moederborden met Z790-chipset, naast enkele B760-modellen. Support voor andere DDR5-moederborden met chipsets uit de Intel 600- en 700-serie volgt later.

Met de bios-update kunnen gebruikers maximaal 256GB DDR5-geheugen installeren, verdeeld over vier slots. Met twee slots is het mogelijk om maximaal 128GB geheugen in het moederbord te zetten. Op de specpagina's van Intel en AMD staat momenteel overigens nog dat hun cpu's officieel tot respectievelijk 192GB en 128GB geheugen ondersteunen.

Op het moment zijn er nog geen DDR5-modules van 64GB beschikbaar voor consumenten, maar wel voor servers. MSI zei vorig jaar al dat het met 256GB-ondersteuning zou komen. De fabrikant zei toen dat het samenwerkte met Kingston om DDR5-geheugenmodules van 64GB te maken in de Fury Renegade-serie van dat bedrijf.

Reacties (42)

[Jan Onderwater]

Heel mooi en erg welkom, maar hou rekening dat je CPU het ook moet ondersteunen, en dat zijn volgens mij alleen de Xeon serie en hun AMD Tegenhangers, Server CPU, en dat is niet noodzakelijk de beste keuze voor een desktop

[Reactie gewijzigd door Jan Onderwater op 23 juli 2024 14:31]

[latka]

Regulierer Ryzen CPUs zullen dit gewoon ondersteunen verwacht ik, net zoals de nieuwere Intel CPUs met DDR5 support. De DDR5 specificatie ging al uit van 4x zo veel geheugen t.o.v. DDR4, dus dat is al rond de 512Gb ipv. de 128Gb die we hadden als limiet bij DDR4.
Dat de CPUs het nu niet ondersteunen ligt er meer aan dat niemand er nog over beschikt, dus beetje lastig voor Intel/AMD om te met unregistered DIMMS van 64Gb of groter te testen. Die server-class CPUs gebruiken registered geheugen (dwz. buffers tussen de CPU en het geheugen) en dan is het eenvoudiger om een dergelijke hoeveelheid geheugen aan te sturen.

[geeMc]

Voor zover ik kan zien gaat de nieuwe ryzen 8 serie het wel ondersteunen, maar de huidige 7 serie ondersteunt het niet. Intel processoren steken nu op een max supported opstelling van 192GB en ryzens op 128GB (in ieder geval voor alle processoren die ik zo snel heb bekeken).

[Reactie gewijzigd door geeMc op 23 juli 2024 14:31]

[YoMarK]

https://www.guru3d.com/st...2gb-ddr5-memory-capacity/
Ondersteunen en werken zijn twee verschillende dingen. En misschien in dit geval niet eens, er waren gewoon geen grotere modules beschikbaar.

[geeMc]

Kan, hoor. Ik heb het zelf niet geprobeerd en ga af op de specs volgens de fabriekswebsites .

[LievenD]

Voor zover ik kan zien gaat de nieuwe ryzen 8 serie het wel ondersteunen, maar de huidige 7 serie ondersteunt het niet.

Dat is niet helemaal correct, want de Zen4-laptop "Phoenix" CPU's (7x40U, 7x40HS) ondersteunen ook tot 256 GB aan RAM. De Ryzen 8x00G-CPU's zijn afgeleid van deze laptop CPU's (en ondersteunen dus dezelfde hoeveelheid). De "Dragon Range" laptop-CPU's (7x45HX) ondersteunen dan weer slechts 64 GB aan RAM.

[GarBaGe]

Hoeveel is dat dan?
Stel dat een processor een 40-bits geheugen adressering gebruikt, dan heeft ie de mogelijkheid om 1TB te adresseren.
Ik kan deze gegevens nergens terugvinden.

[spawnagain]

Mijn Asus moederbord heeft ongeveer twee weken geleden ook een bios update gehad voor 256GB. Leuk dat het kan maar 32GB is voorlopig voldoende voor mij.

[jimh307]

Hier ook, maar dat is de potentie die DDR5 je geeft. Ga je echt serieus aan de gang met renderen en geavanceerde compressiewerkzaamheden, dan kun je het nog wel eens nodig gaan hebben. Voor de thuishobbyist lijkt het zwaar overkill, maar als je een serieus groot project in autoCAD hebt kan het zelfs te weinig worden

Op die foto lijkt Windows maar heel weinig in te nemen, maar als iemand die begon met de Commodore 64 vind ik 7 GB heel veel (hier 6 GB van de 32).

Dit is een van de hoofdredenen dat DDR5 toekomst heeft en het heeft ook een streepje voor door de on-die ECC.

De tijd dat 4 GB RAM geweldig was ligt al even achter ons en het zal alleen maar groeien.

Hoe fout zat Bill Gates met, "640 KB is enough voor everyone".

[CriticalHit_NL]

Mijn systeem komt met 128GB onder Windows 10 al niet meer onder de 9GB idle, er wordt gewoon meer gepakt, ondanks dat er vrijwel niets openstaat. Vrij regelmatig dat ik 30-40GB actief gebruik, en dan is het nog steeds zo dat er ook gecached wordt in het RAM wat ook fijn en snel is.

Maar heb ook momenten gehad waar ik gewoon meer dan 120GB in gebruik had bij wat multi-tasken.
Moeilijk te bevatten hoe hard dat gaat tegenwoordig.

[jimh307]

Dat weet ik

Ik weet dat Windows 10/11 genoeg in het geheugen zet om zo soepel mogelijk te werken. Met 32 GB heb ik ruim genoeg, maar hier een lichte workload en in de avond 'n uurtje gamen. Het is dan ook geen enkel probleem dat mijn systeem 6 GB idle is. Echter als je kijkt naar vroeger dan hadden we dit gewoon niet kunnen bedenken.
Gelukkig is RAM niet meer zo duur als in mijn 80486 tijd.

Ik kan ook niets bedenken dat langzaam loopt op mijn AM5 systeem. Alles wat ik open gooi gaat haast instant en juist van dien redenen neemt Windows veel RAM in beslag. I know.

[jb044]

Het is maar net wat je use case is. Zelf stoei ik graag met server toepassingen, zowel containers als virtuele machines, op mijn Linux bak. Tel daar zfs en het feit dat ik wel klaar ben met een losse pc voor alles, dus Windows 11 erbij op in een kvm ... En ineens heb je naast 128GB RAM nog steeds een swap partitie op je nvme drive voor alle zekerheid 😃 En o ja: is het nog steeds keuzes maken tussen wat wel en niet kan.

Specifiek? Ja. Niche? Ja. Maar overdreven of volstrekt exotisch, neuh niet echt 😉

Goede ontwikkeling dit!

[mr_evil08]

Bill heeft dat nooit gezegd.
Het was "640K ought to be enough for anybody".

[CriticalHit_NL]

Zag dit ook inderdaad, al zit mijn Asus ROG Maximus Z790 Extreme op een 0219 bios versie die niet eens publiekelijk beschikbaar te downloaden is, wel met 128GB DDR5-5600 CL40 RAM erin ingesteld op 5400Mhz XMP.

De 0219 bios was van 1 September 2022, eigenlijk een maand alvorens het platform lanceerde, toch werkt het prima, ben er echter huiverig voor om updates te doen omdat veel mensen met o.a. het ROG Hero moederbord toch wel klaagden dat de updates juist ook instabiliteit kunnen veroorzaken, en DDR5 is sowieso een zorgenkindje op dit moment.

Ook kun je niet meer downgraden vanaf bepaalde versies, en Intel ME firmware updates zijn in zijn geheel niet te downgraden, ook iets waarvan ik las dat mensen hiervan stabiliteitsveranderingen mee ervaarden.

En dan is er nog het undervolt probleem, volgens mij zouden de latere versies hier veranderen in brengen dat het undervolten niet makkelijk meer kan, of zelfs genegeerd wordt, terwijl hier de i9 13900K prima stabiel draait met -0.06v undervolt.

Ik denk dat 128GB wel zo'n beetje het maximum is dat je wilt installeren, ga je hogere snelheden of strakkere timings proberen zeker met deze capaciteiten dan ga je veelal én geld weggooien en inleveren op prestaties om het stabiel te krijgen.

Voor de enkel gamers zou 64GB met iets hogere snelheden wel de sweetspot zijn, maar soms wil je meer dan enkel gamen.

[BvdW1978]

Goh, ik herinner me van nog niet eens zo heel lang geleden SAP HANA machines met 256GB RAM en dat vonden we toen al heel veel. Voor een enterprise ERP snap ik dat nog wel. Maar wat ga je thuis doen met zoveel RAM? Mijn laptopje heeft 32GB maar dat is nog nooit volgelopen. Zijn games tegenwoordig echt zo enorm dan?

[Dennism]

Voor game PC's is 32GB tegenwoordig zo'n beetje de sweetspot, die de meeste reviewers aanraden, waar dat redelijk lang 16GB was.

Deze 256GB limiet (en hiervoor de 192GB limiteten) zijn meer gericht op mensen die hun systeem (ook) als workstation gebruiken. Je kan immers wel veel geheugen plaatsen, wat voor een aantal zakelijke workloads simpelweg nodig is, maar dat geheugen zal wel een stuk trager zijn.

Bijvoorbeeld AMD's 7000 serie op AM5 gaat van DDR5-5600 bij 2 DIMMS als officieel supported maximale snelheid voor DDR5 (het kan sneller, maar dat zijn overclocks en niet officieel supported). Naar DDR5-3600 als officieel supported snelheid wanneer je 4 DIMMs plaatst.

[geeMc]

Er zijn best use-cases te bedenken, maar dat is natuurlijk een absolute niche. Veel mensen doen het ook gewoon "omdat het kan". Er hoeft niet altijd een beredenering te zijn. Ik heb zelf zat aan 32GB in mijn gamepc, maar zoveel mensen zoveel wensen .

[Dennism]

Dat hoeft niet zo te zijn, Op dit moment ondersteunt bijvoorbeeld Intels 14th gen maximaal 192GB, maar dat is omdat bij release uit mijn hoofd de maximale verkrijgbare dimm size 48GB was en de moederborden dus maximaal 4x 48GB supporten op het moment op moment van release. Als dat veranderd kunnen de CPU's het waarschijnlijk ook wel supporten, al zal je wel de gebruikelijke achteruitgang in maximale snelheid zien als je meer dan 2 dimms gaat plaatsen.

AMD heeft zit nog op maximaal 128GB volgens hun specs (voorbeeld: https://www.amd.com/en/product/12151 ), maar die hebben mogelijk nooit de 48GB modules gevalideerd.

[Damic]

8000 serie heeft 256GB als "limiet"

[Dennism]

Ik zie het inderdaad, voorbeeld deze 8700G ( https://www.amd.com/en/product/14066 ) vreemd dat AMD 256GB wel valideert voor CPU's waarbij je normaal gesproken nooit 4x64GB DIMMs gaat gebruiken (hun van laptop chips afgeleide APU's), terwijl ze die validatie niet doen bij de cpu's waar je eerder dit gebruik eerder verwacht, hun varianten die soms tegen workstation gebruik aanschurken (o.a. 7950X).

[Damic]

Omdat er tijdens de validatie nog geen 64GB dimms waren? Ik denk dat we meer de mobo fabrikanten nu gaan in het oog houden welke borden er wel 256GB gaan ondersteunen en met welke cpu's, dan dat we bij AMD/Intel kunnen gaan zien. Nu dat kan nog wel komen dat AMD/intel hun website updaten.

Ik zien in het screenshot een AMD 7900X met 256GB dus dat komt wel slim.

[Reactie gewijzigd door Damic op 23 juli 2024 14:31]

[Dennism]

Omdat er tijdens de validatie nog geen 64GB dimms waren?

Bij release inderdaad niet, ik vermoed zelfs dat 32GB toen de grootste DIMMs verkrijgbaar waren. Normaliter is validatie echter een doorlopend proces, niet iets wat je maar 1x doet. Wat daarbij wel opvalt is dat AMD ook de 48GB DIMMs niet gevalideerd lijkt te hebben voor Ryzen 7000 (of ze hebben de website nooit goed geupdate).

[jimh307]

Geld dat ook voor 24 GB DIMM's?

Ik heb gekozen voor 2x16 GB op een 7800x3d. Ik stond nog te twijfelen om 2x24 te nemen. Misschien goed dat ik dit niet gedaan heb. Mijn AM5 systeem had een danig slechte start dat ik op het punt stond om het retour te zenden totdat ik een BIOS update doorvoerde die elk probleem als sneeuw voor de zon oploste en nu is het, het stabielste apparaat dat ik ooit gehad heb. Dit alles had te maken met het RAM en EXPO.

Wellicht dat in toekomstige BIOS versies het probleem van 48 GB opgelost wordt. Maar tot op nader order niets van vernomen.

[Dennism]

Geen idee, ik weet dat er in het begin problemen waren op AM5 met zo'n diverse geheugen modules, ook wanneer deze wel supported waren (lange trainingstijden e.d.), toen de 24/48GB modules beschikbaar kwamen waren ook daar issues mee. AMD heeft toen wel een Agesa versie uitgebracht die het mogelijk maakte te booten met 48GB modules, wat daarvoor niet lukte. Maar of ze deze uiteindelijk wel of niet gevalideerd hebben en officieel supporten op de 7000 serie weet ik zo niet. Bij de 48GB modules lijkt dat van niet, want ze vermeldden nog steeds 128GB als maximum (4x32GB). 24GB is laster te zeggen omdat zowel 2x 24 als 4x 24GB minder is dan 128GB, en AMD niet meer vermeld dan 'Max Memory 128GB'.

Sommige moederbord fabrikanten vermelden wel support voor 24/48Gb modules op in ieder geval een aantal van hun borden, dus onofficieel support AMD's AM5 platform ze dus in ieder geval wel.

[jimh307]

Interessant genoeg om dit even bij te gaan houden.

Ik ben het er wel mee eens dat 32 GB vaker voorkomt dan 24 GB. 48 GB kan prijstechnisch interessant zijn.

[latka]

Dat laatste. Supermicro bijv. heeft het wel gewoon gevalideerd voor ryzen 7xxx serie.

[Dennism]

Dat bepaalde moederborden het supporten weet ik, maar dat betekend niet dat AMD ook gevalideerd heeft en op basis daarvan besloten heeft tot officiële support. Het laatste wat ik erover gehoord heb vanuit AMD is dat ze op een gegeven moment een Agesa hebben uitgebracht waarmee de modules in ieder geval willen bootten, maar volgens mij hebben ze nooit officieel aangeven dat het ook een supported config is voor de 7000 serie, en dat iets werkt betekent in CPU land lang niet altijd dat het ook supported is.

[latka]

Vanuit tweakers is de officiele support, m.i., niet zo relevant: hoe vaak heb je AMD of Intel gebeld over een bug en support gevraagd. Voor een leverancier als Supermicro die servers uitlevert en support is de claim dat het gesupport wordt denk ik ook meer waard dan wat AMD roept: als er problemen zijn in mijn DC en het is de hardware, dan ga je toch eerst met Supermicro bellen en hen verantwoordelijk stellen voor het issue. Supermicro doet dit al een paar jaar en dit is niet de eerste keer dat ze een server uitbrengen, dus die gaan geen zaken neerzetten qua support die ze niet kunnen ondersteunen of afgetikt hebben met hun leveranciers.

Verder is dit niet de eerste keer dat AMD erg laks is met het bijwerken van support documentatie. Dus de website met specs neem ik met een grote korrel zout in het geval van AMD. Als ik in de situatie zou komen dat ik die validatie echt nodig heb zou ik dat via mijn sales representative regelen en niet via de website ;-)

[MartijnH333]

Waar heb je dit voor nodig in een desktop pc? Heb zelf 64gb gewoon omdat het kan. Maar geen idee waar ik het voor nodig heb :-)

[Tortelli]

Draai zelf ook op 64GB omdat het geheugen geen drol kostte, maar nodig is het absoluut niet. Leuk om soms met wat virtuele machines te klooien (en niet te zuinig met geheugen te hoeven zijn). In games kom je niet echt boven de ~20GB uit is mijn ervaring.

[Marctraider]

Games op RAMdisk draaien? Latency e.d.

Nog altijd snellet dan NVMe dus wellicht betere frametimes op crappy game engines.

[joost00719]

Ik heb ooit Runescape op een ramdisk gedraaid, maar krijg juist vage bugs ervan.

[DeBers]

Om Call of Duty te updaten

[Miglow]

Ik heb zojuist mijn server een upgrade gegeven naar 2 Xeons ipv 1 en 8 ram sticks van 16GB. Nodig? Ja en nee. Het zijn quadchannel memory controllers en waarom 8GB sticks pakken als 16GB ook voor weinig te koop zijn?

In desktops zie ik er absoluut geen reden voor, althans niet in de gemiddelde desktop. Maar "omdat het kan" kan best een hele goede reden zijn.

[CriticalHit_NL]

Games, soms meer dan 1, virtuele machines, archiveren met programma's als 7zip of WinRAR, browsers met vele tabbladen, videostreams of zelf streamen, video's opnemen, media converteren... Legio voorbeelden.

We zitten niet meer in het IE6 tijdperk zonder tabbladen in de browser, tegenwoordig doen we multi-tasken en sluiten niet perse graag zaken om iets anders wel te kunnen draaien.

Oh en natuurlijk is het spelen met een RAMDisk ook wel leuk, maar als je NVMe en veel RAM hebt om te cachen is dat veelal een beetje onzinnig.

Zit zelf inmiddels al ruim een half jaar op 128GB i.c.m. de i9 13900K, heerlijk.

[Satkan]

Ghohja, ik heb soms van die leuke zijprojectjes waar je wel eens 100GB in de RAM wilt draaien omdat het anders véél langer duurt om wat data te bekomen. Voor te gamen heb je waarschijnlijk gelijk, maar daar dienen computers niet exclusief voor.

[MartijnH333]

Voor servers snap ik het ook echt wel. Maar wat voor projecten moet ik dan aan denken? Ben oprecht benieuwd.

[Satkan]

Ghoh, vanalles, maar nu heb ik bvb een projectje om bepaalde strategieën voor iets te analyseren. Daar heb ik een entiteit met 5x parameters met 256 mogelijke waardes (0-255) qua gedrag en gebruikte strategie. Dan zit je aan een 1,078,203,909,375 mogelijke varianten. Die krijgen dan via een vaste dataset bepaalde informatie per stoppunt in het programma... da's leuk als je die allemaal tegelijk kan laten lopen.

Ik programmeer dat in C# klasses, die parameters nemen elks een byte in beslag. Da's dan met de natte vinger 5 TB aan parameters, om dat onder controle te krijgen moet ik de varianten /50 doen en kom je aan 100GB. Als je die waardes in RAM kan houden gaat die simulatie veel sneller ipv ze naar ROM te moeten schrijven en oproepen. Als je dan 1,000,000,000 stoppunten hebt in je tijdlijn waarop elke variant 1 actie moet ondernemen, dan is het ontwijken van read/write van/naar ROM tijdbesparend. Elke zoveel stoppunten ga ik dat dan wél opslaan, ook weer decimeren ofzo, zodat het goed vooruit gaat.

En dan met die data een analyse maken welke varianten het beste hebben gescoord in de use case.

Die 20/28-ish GB RAM die overblijft voor het OS en andere zaken van het programma is zeker geen luxe. Waarschijnlijk moet ik eens bekijken of mijn GPU beter is voor die handelingen ipv CPU, en dan kan ik die 12 GB heel snelle RAM gebruiken als actieve RAM en de andere RAM als cache, met dan een fallback naar de ROM als cache van de cache, maar ik vrees dat ik daar niet slim genoeg voor ben.

[Reactie gewijzigd door Satkan op 23 juli 2024 14:31]

[beerse]

Mijn msx computer had ooit ook iets met 256 aan geheugen.... Toen was dat in KiloBytes. Nu gaat het om Giga Bytes. Dat was wel (bijna) 40 jaar geleden...

[Slashdotter]

Gaat dit in de toekomst nog nuttig zijn voor grotere LLMs?

[Roel1966]

Dit vind ik eigenlijk toch weer meer verkoperspraat dan dat het daadwerkelijk nut heeft dat je kan uitbreiden tot 256 GB aan intern geheugen. Althans wat consumentenboarden betreft heeft dat naar mijn mening eigenlijk geen enkel nut. Buiten dan dat er nog geeneens 64 GB dimms te krijgen zijn denk ik ook dat je een klein kapitaal kwijt bent per dimm. En ja daarnaast nog eens dat de meest recente cpu's dat geeneens officieel dan ondersteunen dus blijft de vraag ook nog eens of het wel werkt.

[Dark]

asrock kwam hier in december al mee: https://www.asrock.com/news/index.asp?iD=5339 en volgens mij had msi dit ook al eerder aangekondigd, dus waarom dit nu nieuws is snap ik niet zo?

Edit: Op het linkje zie je trouwens ook dat het kingston memory met micron chips betreft en dat het 6000mt geheugen op 4400mt draait (2200mhz) op een intel 14600k

[Reactie gewijzigd door Dark op 23 juli 2024 14:31]