NOS: uitgezette Russische spionnen verzamelden informatie over chips in NL

Russische inlichtingenofficieren die in maart Nederland zijn uitgezet, verzamelden informatie over chips voor het Russische leger. Nederland en België hebben daarnaast Russische officieren uitgezet die zich bezighielden met de Russische encryptiedienst op ambassades.

Zeker twee uitgezette inlichtingenofficieren waren experts op het gebied van militaire technologie. Inlichtingenbronnen zeggen tegen de NOS ervan uit te gaan dat deze officieren in Nederland waren om informatie te verzamelen over computerchips. Deze informatie had dan weer voor het Russische leger gebruikt kunnen worden. In het artikel geeft de omroep niet aan om wat voor informatie het precies gaat en waar deze vandaan komt.

De inlichtingenofficieren werden eind maart door Nederland uitgezet, na de Russische invasie van Oekraïne. Nederlandse inlichtingendiensten wisten al decennia dat Russische inlichtingenofficieren in werkelijkheid spionnen waren, maar gedoogde ze omdat een uitzetting waarschijnlijk zou betekenen dat Nederlandse diplomaten in Rusland ook zouden worden uitgezet.

Bij het uitzetten van de in totaal zeventien inlichtingenofficieren afgelopen maart, hadden officieren die werkten aan de Russische encryptiedienst de prioriteit. Op het Russische ambassadeterrein in Den Haag hebben Russische inlichtingendiensten eigen kamers vanwaar ze versleuteld met Moskou communiceren, schrijft de omroep. Door de zes Russische encryptie-experts in Nederland uit te zetten, wilde Nederland voorkomen dat NAVO-informatie en informatie over wapenleveranties aan Oekraïne zouden worden uitgelekt aan Rusland.

Ook in België pleegden Russen technologische spionage, schrijft Belgisch dagblad De Tijd. Hier zijn eveneens meerdere inlichtingenofficieren uitgezet die de encryptiediensten van de Russische ambassade faciliteerden. De Tijd en NOS werkten samen met hun onderzoek, waarbij ze spraken met huidige en voormalige inlichtingenbronnen, diplomatieke bronnen en vertrouwelijke documenten konden inzien.

Reacties (60)

[vanaalten]

Ben wel benieuwd welke chip-bedrijven ze precies op het oog hadden. Als ik moet gokken, dan wellicht Rambus in Vught - die doen volgens mij het nodige aan security-dingen. NXP zou wellicht ook kunnen. Renesas in Den Bosch - al doen die volgens mij vooral draadloze communicatie dingen, niet zozeer een focus op security.

[Twanne]

ASML, de enige maker van extreem kleine nm lythografiemachines is ook een Nederlands bedrijf.
Als ze die info te pakken krijgen, dan zijn daar zeker kopers voor. Bedrijfsgeheim voor wat wapens kan hun nu wel van pas komen.

[-tom-562]

ASML maakt lithografiemachines, geen chips. Welk land, buiten China, zou interesse hebben (en China heeft zelf ook fab's staan met ASML machines, dus vanwaar die moeite).

[Fluttershy]

Maar de media kan dat ook neerzetten als "chips".

Want als de media iets neerzet over lithografiemachines dan heeft de gemiddelde lezer geen idee waar ze het over hebben. Dan is "chips" makkelijker.

[dmantione]

Kan, maar ik betwijfel het. De chips zelf zijn voor Rusland van direct strategisch militair belang. Er is wat chipindustrie in Rusland, JSC Mikron, en er is ook nog JSC Integral uit Wit-Rusland, maar het is ondenkbaar dat wat informatie over lithografiemachines beide fabrikanten geavanceerde chips kan doen laten maken, die moeten echt in het buitenland gebakken worden. Dat maakt spionage op het gebied van chips interessanter dan over lithografiemachines.

Het meest waarschijnlijke is denk ik informatie over het klonen van westerse chips. De 1887ВЕ7Т is bijvoorbeeld een Russische kloon van de Amerikaanse Atmega128. Mogelijk in Rusland geproduceerd, maar waarschijnlijker is dat een Chinese fabrikant ze maakt. (Er worden trouwens verdacht veel goedkope Atmega128's op AliExpress aangeboden.) Ik kan me zo voorstellen dat NXP best wel wat chips in de portefeuille heeft waar de Russen interesse in hebben en het stelen van documenten en andere informatie zou kunnen leiden tot Russische klonen.

[Christoxz]

In de bron:

Nederland staat wereldwijd bekend als een belangrijke speler bij de ontwikkeling van computerchips.

Volgens mij is Nederland bekender met ASML dan chips fabrikanten qua chip ontwikkeling

[dmantione]

Dan stel ik voor dat je toch eens kijkt welke chips NXP allemaal in zijn portofolio heeft en er eens over nadenkt wie die chips allemaal ontworpen hebben.

[bilgy_no1]

China probeert al jaren een concurrent van ASML te creëren, mede dmv bedrijfsspionage. Er was een Chinese medewerker van ASML die een bedrijf in China is begonnen nadat hij bedrijfsgeheimen had gestolen.

https://www.businessinsid...-diefstal-bedrijfsgeheim/

Vanwaar de moeite? Toegang tot de nieuwste technologie, nog een markt om te domineren en uiteraard gewoon geld...

[MightyFool]

>China heeft zelf ook fab's staan met ASML machines

Volgens mij nog niet. Daar was vorig jaar een hele rel over. Ze mochten niet exporteren naar China.

[dmantione]

EUV mag niet, maar immersielithografie mag gewoon geëxporteerd worden. Sterker nog, ASML verkoopt tientallen chipmachines aan China per jaar, als dat weg zou vallen, heeft ASML een probleem en denk ik dat er direct een deel van het personeel uit moet.

[Groningerkoek]

Met de enorme wachtlijsten en de ongelofelijke hoeveelheid fabrieken die er de komende jaren wereldwijd worden bijgebouwd zou dat probleem van ASML iets voor de verre toekomst zijn en zeker niet voor nu.

Daarnaast veranderd het wel of niet leveren aan China niets aan de vraag naar chips en dus de hoeveelheid machines die wereldwijd dienen te staan.

[dmantione]

Dat laatste is juist, maar ASML loopt weliswaar voor, het is niet dat er helemaal geen concurrentie is. De Japanse lithografiefabrikanten kunnen dan in het gat springen en met de extra omzet hun ontwikkeling versnellen.

Of dit nu wel of niet goedkomt, hoe dan ook is het significant wat China hier bij ASML bestelt en je moet er dan ook niet lichtzinnig over denken dat even te verhinderen. Voordat je besluit tot zoiets over te gaan moet je heel goed uitzoeken wat er dan precies gaat gebeuren, zowel bij ASML als in de rest van de wereld.

[Groningerkoek]

Maar.natuurlijk, het ging mij er dan ook meer om dat er volgens jou direct personeel uit zou moeten, dat valt allemaal wel mee.

[Blokmeister]

Mwah, tientallen per jaar is wel te behappen voor ASML. Dat zou slechts 10% van het totale target in 2022 zijn. https://www.tomshardware....l-orders-can-be-fulfilled

[treative]

Dat ging om de EUV machines. Er zijn inmiddels wel Chinese labs die zonder EUV op 7nm kunnen bakken. Dus de achterstand is minimaal op de VS.

[dmantione]

De achterstand met gebruik van ASML-machines is te behappen (voor immersielithografie), eigen Chinese lithografiemachines zijn nog lang niet goed genoeg.

[vanaalten]

Volgens het bronartikel zochten ze naar informatie over computerchips - niet zozeer over fabrikage-gerelateerde zaken. Rusland heeft bij mijn weten niet echt fabrikagemogelijkheden voor high-end chips, dus met deze informatie kunnen ze niet heel veel. ALS ze al kans zien alle bedrijfsgeheimen van ASML te bemachtigen, gaat het alsnog jaren duren voor ze daar zelf iets mee kunnen.

Als handelswaar zal die informatie wellicht wel waarde hebben.

[sympa]

Het zou kunnen gaan om beveiligingsmaatregelen. Om infrastructuur te kunnen ontregelen, zoals al die satellietterminals gehackt zijn rond de datum van de inval. Ik kan me voorstellen dat je dan op zoek gaat naar keys gebruikt voor secure firmware loading.

[Xfade]

Volgens mij was het doel eerder leveranciers en ontwikkelaars van chips (vandaar de titel) voor de militaire sector. Niet per sé de makers van de machines die chips maken. Ook al hadden ze daar vast ook wel belang bij.

[litebyte]

Volgesn mij Rambus....ik kan me vaag een artikel herinneren dat een medewerker van volgens mij dit bedrijf eerder is aangehouden ivm verkoop van informatie...

[J_van_Ekris]

Ooit van diplomatieke onschendbaarheid gehoord? Officieel zijn dit dit diplomaten, dus tenzij de russen hun onschendbaaheid opheffen, is uitzetting het hoogst haalbare.

En die onschendbaarheid gaat ver: in het VK is iemand doodgereden door de vrouw van een Amerikaanse ambassademedewerker. Vrouw is op het eerste vliegtuig gestapt en de VS weigert uit te leveren, en daar sta je dan als nabestaanden...

[vinkjb]

pcies dat voorbeeld, ze moesten zich doodschamen die vrouw en aanhang.

[grizzlywilde]

Normaal gesproken worden spionnen toch standrechtelijk geëxecuteerd of minimaal vastgezet in tijden van oorlog? Zeg niet dat dat een hele humane of zelfs beschaafde actie is, maar is het normaal dat je dit soort lui uitzet i.p.v. vastzet?

[litebyte]

We zijn niet direct in oorlog met Rusland, maar voeren wel een hybride oorlog sinds de Russische invasie van Ukraine (2022).

[bilgy_no1]

Die hybride oorlog is al veel eerder gestart door Rusland. In NL op zijn minst sinds 2014/15 in aanloop naar het Oekraïne referendum.

[litebyte]

Dat is zeker zo, maar het is vooral zichtbaar (en letterlijk voelbaar) voor velen sinds feb. 2022. Het staat niet voor niets tussen haakjes, Rusland bezet Ukraine al sinds 2014.

[Reactie gewijzigd door litebyte op 22 juli 2024 18:06]

[wildhagen]

Nee hoor. Nou ja, in Hollywood films en spannende boeken wellicht. Maar in real life worden ze doorgaans tot persona non grata verklaard en het land uitgezet.

Dit omdat ze vaak onder diplomatieke onschendbaarheid werken vanuit de ambassade.

Nog even los van het feit dat er geen formele staat van oorlog is tussen Nederland en Rusland, dus het zou hier niet eens van toepassing zijn.

Daarnaast wil je doorgaans niet dat je eigen spionnen (want ook Nederland heeft uiteraard op diverse plekken spionnen) eenzelfde lot treffen.

[Reactie gewijzigd door wildhagen op 22 juli 2024 18:06]

[Toettoetdaan]

Uitzetten is de beschaafde manier van aangeven dat ze een grens zijn overgegaan.
Vastzetten gebeurt alleen als er een ruilmiddel nodig is.

Het zijn diplomatieke pionnen en je moet ze ook diplomatiek behandelen, anders worden jouw spionnen ook niet diplomatiek behandeld

[Keypunchie]

Een “gewone” inlichtingenofficier is vaak onderdeel van de diplomatieke missie.

Die heeft onschendbaarheid en bescherming van zijn staat.

De bronnen en contacten van die officier, daarentegen… die komen snel bij dingen als ‘verraad’ uit.

[MennoE]

Landen straffen hun eigen burgers als die voor andere landen spioneren. Maar geen buitenlanders die voor hun eigen land spioneren.

[Rouwette]

Was natuurlijk bekend zo ook de Nederlandse spionnen in Rusland.
Nu worden de spionnen van andere landen gedoogd omdat ze "vriendelijk" zijn.

[wildhagen]

Klopt helemaal. In normale omstandigheden, met normale diplomatieke betrekkingen, weten landen van elkaar dat ze elkaar bespioneren, en wordt dat ook gewoon getolereerd middels een 'gentlemens agreement':

Although the world of international spying remains murky and oftentimes illegal, it continues to be widely accepted largely thanks to a "gentlemen's agreement," according to Anthony Glees, Director of the Center for Security and Intelligence Studies at the University of Buckingham.

"Since it is widely known that embassies will always employ so-called intelligence officers, a sort of nonaggression pact has grown between states … in which governments agree to essentially cast a blind eye on each other for mutual advantage," Glees told DW.

In effect, governments have to allow spies within their country, if they also want to their spies to operate abroad. What's left is a game of whose secret service can rack up the most intelligence.

Aardig artikel hierover dat het goed uitlegt: Why are Russia and the West allowed to spy on each other? (dit is dus een artikel uit 2018, dus nog vóór de invasie in de Oekraïne).

Dit is ook niets nieuws, dit wordt al vele, vele tientallen jaren gedaan. Ook in de Koude Oorlog-tijd gebeurde dit gewoon.

[Reactie gewijzigd door wildhagen op 22 juli 2024 18:06]

[The Zep Man]

Aardig artikel hierover dat het goed uitlegt: Why are Russia and the West allowed to spy on each other? (dit is dus een artikel uit 2018, dus nog vóór de invasie in de Oekraïne).

Voor de recente invasie, maar tijdens de oorlog (sinds 2014).

[redslow]

Witte huis in Rotterdam was voor de eerste Wereldoorlog een plek waar de Duitse geheime dienst zat en waar in de kroeg geregeld spionnen bij elkaar kwamen. Dit was ook bekend en gedoogd.

[nst6ldr]

Klopt helemaal. In normale omstandigheden, met normale diplomatieke betrekkingen, weten landen van elkaar dat ze elkaar bespioneren, en wordt dat ook gewoon getolereerd middels een 'gentlemens agreement':

Informatie vergaren, ja. Een onderzoek naar de moord van bijna 200 Nederlandse burgers dwarsbomen, absoluut niet. Dat is iets waar bijzonder weinig mogendheden zich aan branden, eigenlijk is Rusland de enige brutaal genoeg om dat überhaupt te willen doen.

[Twanne]

Niet omdat ze vriendelijk zijn, maar om een politieke rel te voorkomen.
Als alle landen zomaar diplomaten (meestal de dekmantel) zouden beginnen uitwijzen, dan heb je binnen de kortste keren geen enkele communicatie meer en sta je veel dichter tegen conflicten dan wanneer je praat en er af en toe ook wat gespioneerd wordt.

[WillySis]

Het gedogen van spionnen gebeurt omdat je spionage toch niet tegen kan houden. Als je met "vriendelijke" spionnen te maken hebt, dan probeer je die binnen te houden. Je weet dan met wie je te maken hebt en wie je dus wel informatie moet geven, maar niet alles (of met opzettelijke foutjes).
Als je spionnen continu uitzet, dan gaan de vervangers steeds verder ondergronds werken en verlies je controle.

[BadRespawn]

Alleen valt er in Rusland niet veel hightech te bespioneren.

[ZeroMinded]

Das toch fijn om zeker te weten dan.

[YamatoSan]

Wat voor encrytie communicatie gebruikten die Russen dan? Telegram?

[Z100]

Berichten worden gestopt in matroesjka poppen en vervoerd door Russische maffia medewerkers bij Russian Post.

[er0mess]

Nederlandse inlichtingendiensten wisten al decennia dat Russische inlichtingenofficieren in werkelijkheid spionnen waren, maar gedoogde ze omdat een uitzetting waarschijnlijk zou betekenen dat Nederlandse diplomaten in Rusland ook zouden worden uitgezet.

Ik vraag me af of er al die tijd dan ook actief is tegengewerkt en/of de ‘doelen’ ook op de hoogte zijn gebracht (waarschijnlijk niet direct omdat je dan je hand verspeelt maar meer op een manier van; joh, misschien moet je je beveiliging wat verbeteren.)

[Astrix]

De diplomatieke onschendbare status, verbied arrestatie, of welke andere rechtsvervolging dan ook. Zelfs het invorderen van openstaande(verkeers) boetes. Uitzetting is dan vaak de enige mogelijkheid, wanneer mogelijke spionnen, onder de dekmantel als ambassade personeel, vanuit een ambassade opereren, en worden ontdekt, of betrapt.

[frankhan]

Inlichtingenbronnen zeggen tegen de NOS ervan uit te gaan dat deze officieren in Nederland waren om informatie te verzamelen over computerchips. Deze informatie had dan weer voor het Russische leger gebruikt kunnen worden. In het artikel geeft de omroep niet aan om wat voor informatie het precies gaat en waar deze vandaan komt.

Dat zijn een heleboel aannames. Is dit nieuws?

[Reactie gewijzigd door frankhan op 22 juli 2024 18:06]

[Mathijs22]

Heb je het NOS artikel gelezen?
https://nos.nl/artikel/24...-spionage-hightech-sector

Spionage zaken wil je nooit voor de rechter hebben omdat de informatie dan mogelijk openbaar word. Daarom zet je de spionnen uit. En dat is nieuws, zeker.

[Reactie gewijzigd door Mathijs22 op 22 juli 2024 18:06]

[OriginalFlyingdutchman]

Lays zal onder de indruk zijn...

[PanaLover]

Pas op YT een reportage gezien over ASML, hun technologie, beveiliging en dergelijke. https://m.youtube.com/watch?v=-8ExdcPtyQ4