Nederlandse Rechtspraak krijgt 155 miljoen euro voor digitalisering en security

De Nederlandse Rechtspraak krijgt de komende jaren 155 miljoen euro extra budget. Dat wordt onder andere geïnvesteerd in betere digitalisering van de rechtspraak en om de digitale beveiliging te verbeteren.

De Rechtspraak krijgt tussen 2023 en 2025 ieder jaar 155 miljoen euro extra aan budget. In het regeerakkoord stond vorig jaar al opgenomen dat zowel de Rechtspraak als het Openbaar Ministerie jaarlijks 200 miljoen euro extra zouden krijgen. Daarvan is dus een aanzienlijk deel voor de Rechtspraak. Met het extra geld wil de Rechtspraak meer rechters aannemen. Ook is een deel bestemd voor het afhandelen van grote, complexe zaken rondom ondermijnende misdaad, die vaak een grote omvang hebben en veel kosten hebben aan bijvoorbeeld beveiliging.

De Raad voor de Rechtspraak wil een deel van het geld gebruiken om 'fors te investeren om de Rechtspraak op digitaal vlak toegankelijker te maken'. Ook moet de online dienstverlening verbeteren. De Rechtspraak heeft al jaren last van achterlopende ict. Al in 2018 trok de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak aan de bel omdat rechters en Officieren van Justitie met gebrekkige ict werkten. Daar komt ook bij dat er de laatste jaren steeds meer aandacht is voor het digitaler maken van de Rechtspraak. Dat begon tijdens de coronacrisis, toen veel rechtszaken plotseling digitaal moesten worden gevoerd. De Raad voor de Rechtspraak pleitte toen al dat het ook na corona mogelijk zou moeten blijven om online zittingen te volgen. Daarvoor is een wetswijziging nodig, maar moet er ook flink worden geïnvesteerd in nieuwe ict-apparatuur. Tot slot wil de Raad dat driekwart van alle vonnissen online in te zien moet zijn.

Met het extra budget wordt niet alleen vernieuwd, zegt de Rechtspraak. Ook de beveiliging van ict wordt op orde gebracht, al geeft de Rechtspraak daar geen details over. Het is ook niet bekend wat de budgetverdeling wordt voor de verschillende onderdelen die de Rechtspraak wil verbeteren.

Reacties (27)

[batjes]

Ook moet de online dienstverlening verbeteren. De Rechtspraak heeft al jaren last van achterlopende ict

Als iemand die gewerkt heeft voor de Rechtspraak... Ja en nee.

Aan de ICT kant kon ik eigenlijk best weinig opmerken. Veel zaken waren juist bovengemiddeld goed geregeld. Intune/MDM werkte als een tiet. Er waren voldoende veilige oplossingen te gebruiken. De software draaide stabiel en met bar weinig gezeik. De rechtzalen zelf zijn al wat jaartjes digitaal. Het ziet er niet altijd even netjes uit, maar het werkt best goed. En in de meeste zalen was de functionaliteit dikwijls best goed in orde.

Het grote probleem zit bij de gebruikers. Ondanks veilig mailen en Onedrive/Sharepoint, lekker gebruik maken van WeTransfer. Ondanks dat zowel Teams als Skype gebruikt kunnen worden, uit gemak maar Zoom gebruiken. Shit delen en gevoelige gesprekken via WhatsApp. Je kan het als ICT allemaal dichttimmeren, maar dan wordt er doodleuk van bovenaf besloten "dat het belangrijk is voor de werkzaamheden", op zich begrijpelijk gezien de ontzettende waslijst van derde partijen waarmee gewerkt wordt. Maar dit werd ook onderling tussen werknemers van de rechtspraak gebruikt.

Al waren de meeste medewerkers wel op de hoogte van het belang van veilig en vertrouwt op het internet werken. Genoeg nog niet.

Hopelijk wordt een (groot) deel van dit budget gebruikt voor gebruikersopvoeding. De rechters kunnen wel miepen, maar mijn ervaring met andere overheidsdiensten en de zakelijke wereld is 9/10 keer veel slechter geregeld.

[StephanVierkant]

Heel herkenbaar, ook buiten de Rechtspraak. Iedereen wil veilige systemen, maar je even verdiepen in de juiste manier van werken is teveel gevraagd. Iedereen vindt het doodnormaal dat je rijlessen neemt om de weg om te mogen, maar bij complexe informatiesystemen moet elke bizarre edge case worden geautomatiseerd én moet het voor iedereen nog steeds intuïtief blijven, want je erin verdiepen kost tijd en dat gaat ten koste van het primair proces.

Een klant van me gebruikt nog steeds Excel als digitaal ruitjespapier en heeft letterlijk een rekenmachine naast z'n toetsenbord liggen. Nadat ik voorzichtig informeerde of hij geen cursus wilde hebben kreeg ik de wind van voren, want het ging allemaal goed. Helaas hebben we wel onze systemen moeten aanpassen omdat we niet op zijn gegevens kunnen vertrouwen.

hier verder

[Reactie gewijzigd door StephanVierkant op 23 juli 2024 22:14]

[djack]

Vind het vooral raar dat grote bedrijven (financiele instellingen/multinationals) dit vaak wel op orde hebben (die waar ik voor gewerkt en mee heb samengewerkt toch) en dat inderdaad voor overheid en bijna alle mkb bedrijven dit een issue is?

[MazDaMan1970]

Een klant van me gebruikt nog steeds Excel als digitaal ruitjespapier en heeft letterlijk een rekenmachine naast z'n toetsenbord liggen.

Vind ik op zich niet eens echt digibeten-gedrag, maar meer een verstokte/oude werkwijze, wat eigenlijk nog steeds efficiënt kan werken.

Maar ik snap wel wat je bedoelt ;-) Vind het vaak stuitend als ik 1 of andere (crisis)manager nog zijn e-mails zie uitprinten en het in mappen propt. Om nog maar te zwijgen over PZ-functionarissen, die nog alles proberen bij te houden in schriftjes (ja, ze bestaan nog).

[Empheria]

Je kan het als ICT allemaal dichttimmeren, maar dan wordt er doodleuk van bovenaf besloten "dat het belangrijk is voor de werkzaamheden"

Hieruit blijkt dus dat de organisatie de prioriteiten niet op orde heeft. Je gaat mij niet overtuigen dat derde partijen niet in staat zouden zijn om zich aan te passen aan de veilige wegen voor informatiedeling die door een rechtbank worden gehanteerd. Wij zeggen als burger toch ook niet "postduif is makkelijker" als we overheidszaken toch eigenlijk vooral via DigID moeten doen?

Ik vind het onvoorstelbaar dat dit soort organisaties de ISO niet hoger in de besluitstructuur hebben zitten. Die moet nou juist degene zijn die dit soort gedoogconstructies kan veto'en.

Maar je moet het probleem inderdaad van twee kanten aanvliegen: Aan de ene kant dichttimmeren waar nodig, en aan de andere kant al je gebruikers goed informeren over waarom ze geen WhatsApp mogen gebruiken voor gevoelige informatie. Desnoods met een maandelijkse security briefing o.i.d.

[Frame164]

Hopelijk wordt een (groot) deel van dit budget gebruikt voor gebruikersopvoeding. De rechters kunnen wel miepen, maar mijn ervaring met andere overheidsdiensten en de zakelijke wereld is 9/10 keer veel slechter geregeld.

Ik denk dat heel veel overheidsdiensten ook beter geregeld zijn dan bij commerciele bedrijven. Er wordt altijd wel gelachen over IT en overheid, maar ik doe sinds een paar maanden voor het eerst een project bij de overheid en als ik zie hoe bijvoorbeeld het intranet in elkaar steekt en hoe makkelijk heel veel interne services werken dan kunnen heel veel bedrijven daar nog een hoop van leren.

[divvid]

Precies. Een familielid is bewindvoerder voor een tante en kreeg een inlog op de 'mijn bewind' site niet aan de praat waarop een rapportage niet op tijd ingeleverd kon worden. Ze kreeg doodleuk te horen van de rechtbank medewerker om deze rapportage, vol met persoonsgegevens, 'even op de mail', te zetten, in plaats van even een aantekening te maken en te wachten totdat de ICT problemen opgelost waren.
Gelukkig belde ze even om te checken of dat nou wel zo verstandig is.

[Reactie gewijzigd door divvid op 23 juli 2024 22:14]

[hbsJR]

Ben het voor een groot gedeelte eens. Wat voor mijn idee nog wel een kink in de kabel gooit voor IT is de enorme hoeveelheid soorten gebruikers. We hebben rechters die bezig zijn met MH17 (high risk) en dan UX designers die vooral "plaatjes maken" (low risk).

Het is soms frustrerend dat je moet werken op een macbook, maar dat ik voor mijn mail en teams een windows heb.

Ook loop ik er tegenaan dat vanuit mijn vakgebied (UX), de meest innovatieve tools uit Amerika komen. Dan zeg jij als ITer van :ja, nou.. doe dan niet. Dat gaat gewoon niet. 90% van mijn vakgebied gebruikt Sketch, Figma of Invision. Hierdoor kom ik volledig in de knoei... Wat moet ik dan ? Mijn complexe projecten maar uitwerken in Paint en mijn overdracht naar development in confluence met aantekeningen?

Ik hoop nog dat er ooit een omslag komt dat IT meer flexibel kan worden met dit soort zaken. Zeg gewoon: Prima, met je macbook kan je figma, mail en teams gebruiken. Voor de intranet of interne applicaties moet je speciaal inloggen op je laptop of heb je meer authenticatie.

[sicco.]

Hopelijk wordt een deel van dit bedrag ook ingezet om de rechtspraak digitaal transparanter te maken. De rechtspraak werkt enkel omdat de zittingen en uitspraken openbaar zijn. Dit is in Nederland echter nog niet meegegroeid met de digitalisering. Je moet bij en zitting aanwezig zijn om de uitspraak te horen aangezien maar een paar procent van de uitspraken achteraf online gepubliceerd wordt. De ambitie is om dat in de komende 10 jaar naar 75% te verhogen. Ik zie nog liever dat dit naar 100% gaat en zsm.

Er is overigens ook geen online agenda met welke zittingen wanneer zijn. Bizar. Deze recente uitspraak brengt daar hopelijk verandering in.

In de tussentijd proberen we vanuit Open State Foundation al wat digitale transparantie toe te passen op de rechtspraak via OpenRechtspraak.nl. Daar maken we informatie over alle rechters goed vindbaar en koppelen we recente uitspraken aan rechters (deze info staat allemaal al op rechtspraak.nl, maar dan weggestopt achter zoekformulieren en niet goed vindbaar voor zoekmachines).

[Reactie gewijzigd door sicco. op 23 juli 2024 22:14]

[CAPSLOCK2000]

tussen 2023 en 2025 ieder jaar 155

Tussen 2023 en 2025 is alleen maar 2024. Hoeveel jaar krijgen ze dat geld?

Nederlandse Rechtspraak krijgt 155 miljoen euro voor digitalisering en security

Ze krijgen inderdaad 155 miljoen maar dat is dus niet allemaal voor digitalisering en security. Sterker nog, als ik de ander doelen zie dan vraag ik me af hoe het geld verdeeld wordt en hoeveel er dan over blijft voor IT en IT-security. Ik verwacht niet dat het een heel groot deel gaat zijn. Ook met "maar" een paar miljoen kun je al een hoop goeds doen, daar niet van, maar het is toch wat anders dan 155 miljoen. Als ik de verhalen mag geloven over hoe groot de achterstand is dan denk dat ze eigenlijk een fors deel van die 155miloen zouden moeten gebruiken voor IT. Maar ja, zo denken alle andere onderdelen natuurlijk ook over zichzelf en waarschijnlijk heeft iedereen gelijk.

[Reactie gewijzigd door CAPSLOCK2000 op 23 juli 2024 22:14]

[Gladiator5]

"Ook de beveiliging van ict wordt op orde gebracht"

Dit is echt een giller, dit project gaat 100% duurder uitvallen.

[Frame164]

Het probleem bij overheids ICT in het algemeen is dat het bijna allemaal maatwerk is omdat ieder land andere wetgeving heeft. En in een meerjarenproject ontkom je er niet aan dat wetgeving verandert (door nieuwe regeringen, maar ook door veranderende omstandigheden).

Je kunt natuurlijk proberen de wetgeving aan te passen aan beschikbare software maar dat lijkt me ook niet wenselijk.

Overigens gebeurt dit bij grote ICT projecten in het bedrijfsleven net zo goed maar daar is het niet zichtbaar. Daar gaan hoogsten de operationele kosten in de jaarcijfers wat omhoog.

[Het.Draakje]

Voordeel van ICT (bij de rechtbank) is dat het geen beslissing hoeft te nemen. Dat doet de rechter wel.

Ongeacht of je Nederlander, Belg of Engelsman bent, voor e-mail, e-vergaderen, notuleren e.d. hoeft er niet veel aangepast te worden voor land-specifieke zaken. Ook opslag van gegevens en ontsluiting hiervan is niet bepaald een dingetje waar andere overheden / landen / instantie's niet al veel ervaring hebben en de problemen hierbij zijn ook grotendeels al lang geleden opgelost.

Als ik lees dat men liever Zoom gebruikt ondanks dat Teams en Skype aanwezig zijn is het probleem vooral een mentaliteitskwestie.

[oef!]

@batjes hierboven geeft aan dat de techniek redelijk op orde is. Medewerkers trainen en her en der wat verbeteringen aanbrengen hoeft niet meer dan een paar miljoen te kosten.

[litebyte]

Ik las eerder in tal van Nederlandse media dat er vooral een enorm personeelstekort is. Dat hierdoor letterlijk duizenden zaken per jaar geseponeerd worden. Zou mooi zijn dat je een blik rechters (voor een deel van de 155 miljoen) kan opentrekken, maar dan is er ook nog een groot tekort aan officieren van justitie, (pro deo) advocaten en allerlei ondersteunend personeel is.

[TheFirepit]

Wanneer ze een fatsoenlijke partij in de handen nemen (ergo: geen grote IT boer), dan zou het niet zo moeten zijn.

Maar de overheid heeft niet echt een goede trackrecord voor het toekennen van opdrachten omdat ze vaak voor de goedkopere keuze gaan wat achteraf veel meer geld kost.

[batjes]

De Rechtspraak heeft zijn eigen IT dienst, IVO. Dit hoeft niet uitbesteed te worden.

[TheFirepit]

Doet die dan ook dit soort grote projecten? Vaak zie ik dat beheer en kleine projecten wel in-house opgepakt worden, maar dat grote projecten worden uitbesteed omdat de mankracht er niet voor is om het zelf te doen.

[hbsJR]

Even te reageren, ik werk voor IVO en ze doen juist de grotere projecten. Momenteel staan er ook genoeg vacatures open om ervoor te zorgen dat we de juiste mensen binnen krijgen. Het is juist IVO wat de nederlandse rechtspraak helpt naar digitale kanalen.

Zie ook bijvoorbeeld de rechtbank in Amsterdam. Bij de ontwikkeling is ook rekening gehouden met technische snufjes. Hierdoor is het voor journalisten een stuk makkelijker om fragmenten te maken voor het journaal. Daarnaast kunnen burgers nu ook zittingen live meekijken.

[Fireb@ll]

Als er 155 miljoen voor beschikbaar is staan de grote IT partijen gewoon maandag voor de deur klaar met een pitch. Uurtje factuurtje, budget overschrijding en wijzen naar de interne organisatie bij problemen.

[Frame164]

Een kleine IT boer is veel te riskant. Voor dit soort grote projecten heb je leveranciers nodig die niet omvallen omdat ze zich verslikt hebben in de grootte van een project, want dan ben je verder van huis.

[Fireb@ll]

Het track record van de grote leverancier is zwaar teleurstellend gezien het verleden van grote IT projecten binnen de overheid. Misschien zou men een kleine partij juist eens moeten overwegen.

[Sluuut]

Dat hangt er wel vanaf wat de kennis in huis is. Bij de rechtspraak bijvoorbeeld is die best op orde, en kunnen ze externen inhuren om bepaalde taken over te nemen die ze zelf inhouse niet willen doen om tijd vrij te maken voor andere zaken.

Het is niet altijd zo dat externen worden ingehuurd om een project op te pakken en geheel te doen. Wat ik zelf vaak zie is dat een externe partij niet dezelfde kennis als inhouse heeft, maar dat het wel handig is om te sparren en het werk sneller te kunnen doen. Als de externe partij wegvalt dan is er niets aan de hand, want je hebt alle kennis & documentatie in huis.

[Frame164]

Net als in het bedrijfsleven.

[Spunx]

Dat is enorm veel geld, mis ook compleet de rationale van het waarom dit nodig is. Efficiency moet vanuit de organisatie zelf komen, als die drive er niet is ga je gewoon ontzettend veel geld uitgeven voor niks. Kan beter de helft terug geven aan de belastingbetaler, die heeft het al moeilijk genoeg. Maar goed, dit kan voor zoveel dossiers gezegd worden.