De European Data Protection Board en de Autoriteit Persoonsgegevens zijn tegen wetsvoorstellen van de Europese Commissie om anti-witwascontroles verder aan te scherpen. De nieuwe wetten zouden potentieel te diepgravend zijn en daardoor een 'groot risico voor burgers' vormen.
De Europese Commissie stelt voor om de huidige mogelijkheden voor het uitvoeren van anti-witwascontroles door onder meer banken nog verder uit te breiden. Deze voorstellen zouden volgens de Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens de rechtsbescherming van mensen niet goed genoeg garanderen. De AP treedt daarin samen op met de European Data Protection Board, de koepel van Europese privacytoezichthouders. Volgens hen is het risico van de witwascontroles dat mensen ten onrechte als crimineel bestempeld worden: "Iedereen heeft financiële diensten nodig om normaal te kunnen leven. Zonder bankrekening kun je je salaris niet ontvangen en je rekeningen niet betalen." Als een burger onterecht de stempel 'witwasser' krijgt opgelegd, dan zou diegene op deze manier buiten de maatschappij gezet worden.
De toezichthouders hebben daarnaast een probleem met de verwerking van financiële gegevens bij de controles. Zo zou de informatie die banken kunnen inzien erg gevoelig kunnen zijn: "In jouw betaalgegevens is te zien dat jij een drankje hebt afgerekend in een gaybar of dat jij een factuur van een therapeut hebt betaald. Heel normale zaken, die helaas nog steeds soms tot vervelende reacties leiden", zegt de AP. "Dat is een indringende kijk in je leven en heeft niets met witwassen of terrorismefinanciering te maken. Dat moet alleen mogen als het écht nodig is. En er moet alles aan gedaan worden om die gegevens niet op straat te laten belanden." Daar zouden de wetsvoorstellen te weinig op ingericht zijn.
Daarom willen de privacytoezichthouders dat de grenzen van een anti-witwascontrole met betrekking tot de privacy van burgers nadrukkelijk wordt opgenomen in de wetten. Ook moet de verwerking van gevoelige gegevens door derden, in dit geval zogenoemde datahandelaren, beter afgekaderd worden.
De EDPB heeft een brief met de bezwaren naar de Europees Parlement, de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie gestuurd. De afgelopen twee jaar uitte de koepel van toezichthouders al vaker zijn zorgen over de anti-witwascontrolewetten. De verschillende takken van de Europese Unie zijn nog in gesprek over de precieze invulling van de wetten.