Verschillende Europarlementariërs, leden van maatschappelijke organisaties en de Transatlantic Commission on Election Integrity roepen onder meer Commissievoorzitter Juncker op Europese onderzoeken te organiseren naar de impact van techbedrijven op de democratie en verkiezingen.
Onder meer een groep Europarlementariërs heeft een brief geschreven waarin ze een grotere mate van publiek toezicht willen op technologieplatforms, in de vorm van parlementaire onderzoeken. Volgens hen gaat er nog te veel mis en is er nog onvoldoende toezicht op en verantwoording vanuit techbedrijven. Daartoe wil men getuigen onder ede kunnen horen.
Aangezien dat recht alleen toekomt aan nationale parlementen die een officieel parlementair onderzoek instellen, willen de briefopstellers dat er een commissie met nationale parlementariërs en Europarlementariërs wordt geformeerd die in nationale parlementen getuigen kunnen horen en in overleg kunnen treden met experts, onderzoekers en mensen uit de technologiesector. Deze onderzoeken moet gedetailleerde informatie en bewijs opleveren dat een bijdrage kan leveren aan toekomstig beleid en eventuele nieuwe regelgeving. Het gaat daarbij ook specifiek om de technische processen en werking van techplatforms en hoe dat impact kan hebben op democratie en verkiezingen.
Volgens de opstellers is er 'geen tijd te verliezen om meer inzicht te krijgen in hoe achterbakse actoren technologieplatforms hebben gebruikt tijdens de afgelopen campagne voorafgaand aan de verkiezingen voor het Europees Parlement, en of deze bedrijven allemaal op verantwoorde wijze hebben gereageerd'. De bezorgde parlementariërs concluderen dat zelfregulering onvoldoende is en dat er dagelijks nieuwe berichten verschijnen over nepaccounts, bot-driven amplification, en het gebruik van deepfakes.
Daarbij stellen de briefschrijvers dat veel gedetailleerde informatie over de impact van politieke advertenties, dataverzameling, micro-targetting, botnetwerken en gecoördineerde desinformatiecampagnes nu nog volledig in de handen van private technologiebedrijven is, zoals YouTube, Instagram, Facebook en Google. De bezorgde parlementariërs willen dat het toezicht en de verantwoordingsplicht verbeteren, niet alleen in aanloop naar verkiezingen, maar ook in bredere zin voor het behoud van democratische rechten voor Europeanen en de rechtstaat.
In de brief wordt een voorbeeld aangehaald waar Bits of Freedom mee kwam. Het platform concludeerde dat de beperkingen die Facebook beloofde door te voeren bij politieke advertenties, slecht werken. Enkele dagen voor de Europese Parlementsverkiezingen bleek het vrij eenvoudig om Facebook-advertenties te kopen vanuit Nederland, die gericht werden op aanhangers van twee Duitse partijen, het CDU en de AfD. Volgens de parlementariërs is dit voorbeeld een indicatie dat beloftes die eerder gemaakt zijn, onvoldoende tot verbeteringen hebben geleid.