Volgens de NS is maximaal een kwart van de reizigers op stations te volgen door middel van wifi- of bluetooth-tracking. Dat vertelt NS-onderzoeker Rik Schakenbos tijdens een presentatie op de Infosecurity-beurs in Utrecht.
Een preciezere schatting is volgens de onderzoeker moeilijk te geven, omdat de unieke mac-adressen van individuele apparaten bijvoorbeeld door drie passieve sensoren opgevangen moeten worden voordat ze geteld worden. De gegevens worden naast die van de poortjes gelegd om ze te controleren. Schakenbos legt uit dat wifi of bluetooth op bijvoorbeeld een smartphone aan moet staan zodat het uitgezonden mac-adres opgevangen kan worden.
In de presentatie komt ook het proces voor de verwerking van de gegevens aan bod. Nadat een mac-adres is geregistreerd, wordt het direct gehasht met sha256. Daarna worden 8 bits weggegooid om zo tot een truncated hash te komen. Deze hash kan in principe nog steeds gebruikt worden om iemand via zijn unieke mac-adres te volgen, omdat de input niet verandert. De gegevens worden enkele uren op de sensor opgeslagen, bijvoorbeeld om de gevolgen van netwerkproblemen te minimaliseren.
Vervolgens stuurt de sensor deze hashes via een beveiligde verbinding naar een server, waar ze nog een keer gehasht worden met sha256. Deze keer gebeurt dat in combinatie met een dagelijks veranderende salt, waardoor volgens Schakenbos 'patroonherkenning onmogelijk wordt'. Het zou door deze procedure alleen mogelijk zijn een reiziger gedurende één dag te volgen, omdat er de volgende dag een andere hash uitkomt. Deze gegevens slaat de NS vijf jaar op.
Het is niet mogelijk om via een opt-out tracking te weigeren. Volgens de onderzoeker was dat een bewuste keuze: "Als we voor een opt-out hadden gekozen, zouden we alle mac-adressen die niet gevolgd willen worden in een database moeten opslaan." Dat zou weer andere privacyvraagstukken met zich mee hebben gebracht. Er is in een eerder stadium wel eens gekeken om ook gegevens van telefoonmasten in te zetten, maar die zouden veel te grof zijn. Via bluetooth- en wifitracking wil de NS verschillende soorten reizigers in kaart brengen aan de hand van de manier waarop ze zich door stations bewegen.
Deze manier van reizigers volgen vindt momenteel plaats op de stations Amsterdam Centraal, Leiden Centraal, Amsterdam Zuid, Utrecht Centraal, Schiphol en 's-Hertogenbosch. Schakenbos zegt dat er geen plannen zijn om de techniek op alle Nederlandse stations in te zetten. De NS volgt reizigers op deze manier sinds 2013 en zet naast wifi- en bluetooth-tracking ook sensoren in om het aantal reizigers te tellen. De vervoersorganisatie informeert reizigers door middel van bordjes over tracking.
De Autoriteit Persoonsgegevens kondigde in juni aan vragen te stellen aan de NS over het volgen van reizigers. Omdat het een grote groep reizigers treft, wilde de privacywaakhond weten hoe er met de gegevens omgegaan wordt. De waakhond laat desgevraagd aan Tweakers weten dat 'hij zich heeft laten informeren, maar dat er over het vervolg geen mededelingen gedaan kunnen worden'.