TNO heeft een onderzoek uitgevoerd naar de effecten van het neerhalen van darknetmarktplaatsen Alphabay en Hansa door opsporingsdiensten. Daaruit blijkt dat handelaren verhuisden naar de marktplaats Dream Market, vaak onder een gewijzigde naam of met andere pgp-sleutels.
TNO publiceerde maandag de resultaten van het onderzoek, waaruit blijkt dat de in 2013 opgerichte Dream Market een grote groei doormaakte nadat in juli bleek dat opsporingsdiensten de marktplaatsen Alphabay en Hansa offline hadden gehaald. De onderzoekers brachten de nieuwe handelaren op Dream Market in kaart en kwamen tot de conclusie dat vijftig procent van de in totaal 195 handelaren afkomstig was van Alphabay, terwijl slechts één procent alleen van Hansa kwam. De rest was nieuw of kwam zowel van Hansa als van Alphabay. Veel handelaren namen maatregelen, zoals het aanpassen van hun gebruikersnaam of pgp-sleutel.
Zo vermeldt het onderzoek dat 26 procent van de nieuwe handelaren hun pgp-sleutel aanpaste, waarmee berichten konden worden versleuteld en wat tot op zekere hoogte een bewijs van identiteit was. Daarnaast paste 14 procent van de nieuwe handelaren alleen de gebruikersnaam aan, terwijl 9 procent beide acties doorvoerde. Dat betekent dat 54 procent helemaal geen zogenaamde ontwijkingstechnieken toepaste, aldus de onderzoekers.
Ze verbinden hieraan de conclusie dat de politieactie tot gevolg had dat veel handelaren onder een nieuwe identiteit doorgingen, wat betekent dat ze hun opgebouwde reputatie en naamsbekendheid kwijt waren. De bevindingen zouden wijzen op een 'community die in paniek opnieuw probeert te beginnen'. Om tot deze conclusie te komen, keken ze ook naar het moment waarop handelaren bepaalde maatregelen namen. Zo bleek dat er na het neerhalen van Hansa vrijwel geen aanpassingen van gebruikersnamen plaatsvonden en het aanpassen van pgp-sleutels populairder werd.
Met het onderzoek wilde TNO het 'waterbedeffect' in kaart brengen, dat vaak optreedt als een darknetmarktplaats uit de lucht wordt gehaald. Daarbij gaan veel gebruikers en handelaren over naar een alternatief. De Hansa-actie van onder meer de Nederlandse politie maakte gebruik van een andere aanpak, waarbij de politie de marktplaats een maand lang zelf in beheer had. Daardoor waren bijvoorbeeld transacties inzichtelijk en had de politie de encryptie van berichten uitgeschakeld. Daarbij werd gebruikgemaakt van het feit dat Alphabay kort daarvoor was opgedoekt in een gecoördineerde actie onder de naam Operation Bayonet. TNO schrijft dat de nieuwe aanpak vooralsnog effectief lijkt, maar dat de effecten op de lange termijn nog bestudeerd moeten worden.
De onderzoekers brachten de verhuizende en nieuwe verkopers in kaart door gebruik te maken van de darknetzoekmachine Grams. Ze schrijven dat ze de beschikking hadden over de gebruikersnamen van handelaren en dat ze daarmee 'specifieke karakteristieken' van de handelaren vaststelden.