Gerucht: Intel zal drie 10nm-generaties processors uitbrengen

Intel zal volgens geruchten een derde chipgeneratie op 10nm uitbrengen, na Cannonlake en Icelake. Deze komt dan misschien in de tweede helft van 2019 uit. Het gerucht komt op het moment dat TSMC laat weten begin 2018 de eerste 7nm-chips te produceren.

De derde generatie zou Tigerlake gaan heten. Als het gerucht van The Motley Fool klopt, komt er dus een tweede tock in Intels tick-tock-cadans op 10nm. Het zou niet de eerste keer zijn dat Intel dit releaseschema loslaat; dit jaar brengt Intel de Kaby Lake-familie van processors uit, die net als de 'tick' Broadwell en de 'tock' Skylake op 14nm geproduceerd worden. De 'tock' houdt in dat Intel niet overstapt op een nieuwe productienode, maar wel architecturale aanpassingen doorvoert.

Vorige week zei Intel bij de bekendmaking van de kwartaalcijfers nog dat het bedrijf ernaar streeft de tweejarige cyclus in ere te herstellen, maar als het gerucht klopt, lijkt het concern hier niet in te slagen. Als Cannonlake in de tweede helft van 2017 verschijnt en Icelake een jaar later volgt, zou Tigerlake in de tweede helft van 2019 verschijnen en zouden de eerste 7nm-chips in 2020 uitkomen, al is dit speculatie.

Het gerucht komt op een moment waarop TSMC zich positief uitlaat over zijn roadmap. Volgens Digitimes verwacht Intels concurrent in de eerste helft van 2018 de eerste 7nm-chips te produceren, al lijkt het waarschijnlijk dat het hier om samples gaat. Twee jaar daarna kunnen volgens de verwachting van het bedrijf de eerste 5nm-chips geproduceerd worden. Het bedrijf noemt het waarschijnlijk dat de euv-technologie wordt ingezet bij de 5nm-productie.

Reacties (68)

[Dogbo]

Ik ben eens benieuwd wat er zal volgen na de 5nm. 3nm misschien? Of gaan ze dan op een andere technieken overschakelen.

[DenBeke]

Ooit zal men van techniek moeten wisselen inderdaad, 10nm is al heel dicht in de buurt van de diameter van het Si atoom (0.1 nm). Fysisch kan men ze gewoon niet blijven verkleinen.

[bosbeetle]

Dit plaatje laat het wel mooi zien: http://www.nature.com/nat...rticle/nature13570-f1.jpg

Op een gegeven moment lukt het gewoon niet meer om ze te maken.

[Mic2000]

En hopelijk zijn ze dan zover dat ze overgaan op licht pulsen i.p.v. stroom. En daarmee toch de snelheid weer kunnen verhogen.

[Sissors]

Waarom? Dit komt echt steeds terug, en is nog steeds nergens op gebaseerd. Licht is handig voor data transport over grotere afstanden, waarbij groter een heel relatief begrip is. Maar het is niet sneller dan elektriciteit, en optische transistoren zijn orders groter dan elektrische (en werken nou niet heel geweldig betrouwbaar).

Het volgende probleem, dan zal er gezegd worden dat optische transistoren met meer onderzoek kleiner worden, net als elektrische transistoren. Echter dat kan fundamenteel niet met de hudige manier waarop optische transistoren worden gemaakt (gebaseerd op resonantie). Enige wat je daaraan echt kan doen is je chip op EUV licht laten werken. Succes daarmee.

[Mijzelf]

Minstens 1 voordeel van licht is dat het op dezelfde plek gelijktijdig in verschillende richtingen kan bewegen. Dus kun je makkelijker kruisende 'printsporen' leggen dan met silicium.

[Durandal]

dat zou je denken, maar licht is net zoals electriciteit deel van het EM spectrum. Een electrisch veld gaat net als licht in golven, of (en/of) beide in deeltjes. Wat is het verschil? waarom kan je het ene wel kruisen en het andere niet, of kan het eigenlijk wel op die schaal?

[Mijzelf]

? Bij mijn weten is electriciteit het stromen van electronen. Dus niet electromagnetisch.

[Durandal]

Farraday en Maxwell vonden uit dat het een onlosmakelijk verband is, net zoals bij licht. Een stroom produceert een veld en dat induceert (evt ergens anders weer) een stroom. De basis voor bv een electromotor/dynamo.

[bstard]

.

[Reactie gewijzigd door bstard op 22 juli 2024 14:40]

[Domokun]

Uitleg bij plaatje?

[bosbeetle]

Je ziet drie schalen van transistoren en daarin geven ze op schaal de atomen weer die in die transistoren zitten. Je ziet zo dat bij transistoren in 10nm schaal je al op diktes komt van +/- 3 moleculen. Zulke kleine transitoren gaan waarschijnlijk andere problemen opleveren, een grote hoeveelheid moleculen gedraagt zich anders als enkele moleculen.

[Qaatloz]

Daarnaast komen ze nu al dicht in de buurt van de architectuurgroottes waarbij quantum effecten zoals tunneling een probleem gaan vormen.
Verder weet ik niet al te veel van de natuurkundige effecten, maar het zou me niets verbazen als er ook effecten gemerkt gaan worden in de geleiding van materialen op zo'n kleine schaal.

edit---
Realiseer me nu dat ook een belangrijk effect de bohrstraal van een Si electron is. Die ligt op 5 nm waarna je dus op kleinere schalen een verbreding van de bandgap krijgt en de eigenschappen van de halfgeleider anders worden.

[Reactie gewijzigd door Qaatloz op 22 juli 2024 14:40]

[rlKoekie]

je zit er wat naast wat de schaal betreft, een Si atoom heeft een atomic radius van rond de 110 pm / 0,11 nm / 1,1 Angstrom (afhankelijk van hoe je de definitie neemt, lang verhaal over quantum-mechanica, electronendichtheid), en een "latice spacing van zoon 0,54 nm / 5,4 Angstrom (heeft te maken met de kristalvorm).
De afstand tussen 2 Si atomen zit grofweg genomen op 2x de straal of de helft van de latice spacing.

[Qaatloz]

Ik heb het nog eens nagezocht. Mijn masterscriptie (nanodeeltjes synthese; chemie) raakte namelijk aan deze onderwerpen. Er is dus een verschil tussen de atoomische Bohr straal en de exciton Bohr straal. Waar ik op doelde was de exciton Bohrstraal. Ik had dus wat netter moeten definiëren waarover ik sprak
Als een nanodeeltje of nanowire kleiner wordt dan de exciton straal kom je in een regio waarin de bandgap groter wordt. Dit komt (grofweg gezegd) omdat er niet 'genoeg' atomen in die richting van het kristal zitten om de volledige valentie- en geleidingsband te maken uit de losse electronstates.

[Reactie gewijzigd door Qaatloz op 22 juli 2024 14:40]

[Atmosfeer]

Bizar eigenlijk. Je kan stellen dat die verdomde atomen eigenlijk nog best groot zijn. Ze hadden nog wel een slagje kleiner gekund.

[Aeternum]

Je hebt nog protonen, neutronen en anders quantum deeltjes ;-)

[BlaDeKke]

Ze kunnen een transistor uit 1 atoom maken. Uit subatomaire deeltjes ben ik er toch nog geen tegengekomen, ik denk ook dat dit nog even verwijderd is van onze huidige technologische stand.

Maar wie weet kan het. Ken jij een of ander onderzoek dat zich hier mee bezig houd?

[Verwijderd]

Volgens mij kan je helemaal niet een transistor uit één atoom maken ?!

[NLsandman]

nieuws: Eerste transistor uit slechts een enkel atoom gemaakt

[Verwijderd]

Je kan volgens mij discussieren of dit wel echt voldoet aan de definitie van een transistor, maar goed, point taken

[vjweirnogeenn]

Het artikel waar je naar verwijst mag dan wel zeggen dat er 1 atoom gebruikt word als transistor, de schakeling is veel groter dan dat.

Het artikel is uit 2002 dus het is nu misschien wel mogelijk om het met een losse atoom te doen, maar dat is gissen voor mij.

[kiang]

Nou ja, enkel Si atomen, het kan altijd eens tukje kleiner: waterstof is nog een hele slag kleiner (2 elektronenschillen minder) Helaas is het geen halfgeleider

[sup23er]

vergeet ook niet dat er op het moment nog met licht wordt gewerkt om de platers in te delen. en licht heeft ook een moment dat het licht het object niet meer raakt.

[Qaatloz]

ASML had een aantal jaar geleden serieuze moeite om hun lithografie machine te voorzien van een euv bron die voldoende energie op de wafer kon laten vallen. Zie ook deze video van Tweakers bij ASML.

[BottleNext]

Dat is nog 100 keer kleiner. Ze maken nu stapjes van 30% kleiner. Nog 6 stappen en dit duurt 24 jaar ongeveer.

[DenBeke]

Die problemen die optreden in functie van de grootte is geen discreet gebeuren, hoe kleiner alles wordt (zijnde, dichter naderen richting de diameter van Si atoom), hoe meer problemen er optreden, zoals, hierboven al aangehaald.
Met jouw redenering zouden men kunnen verkleinen tot net een pm groter dan het Si atoom en zou alles blijven werken...

[Vayra]

Laat ze eerst nog maar eens zorgen voor een goed productieniveau op 14nm/16nm, want dat blijkt al moeilijk genoeg.

Die roadmaps en geruchten zijn heel leuk, maar de ervaring heeft ons geleerd dat het steeds moeilijker, kostbaarder en lastiger in te schatten wordt. Dat TSMC dit nu roept is heel simpel te verklaren: GlobalFoundries en Samsung jatten gigantisch veel orders na de tegenvallers van afgelopen jaar.

Dit is damage control, verder niets, TSMC kan nog helemaal niets zeggen over 10nm. Dit bericht is voor de aandeelhouders.

[Reactie gewijzigd door Vayra op 22 juli 2024 14:40]

[Left]

Ik vind dit stukje uit het artikel minstens zo interessant:

Taiwan Semi then plans to begin mass production of its 7-nanometer node during the first half of 2018 and expects to move to its 5-nanometer node "about two years after [its] 7-nanometer."

Dus terwijl Intel volgens het gerucht pas in 2019 10nm cpu's gaat verkopen, zit hun grootste concurrent dan al een jaar op 7nm! Zorgwekkend nieuws voor Intel, lijkt mij.

[Maurits van Baerle]

Sowieso weet ik niet of je de nm van Intel en de nm van TSMC wel zomaar kan vergelijken. Het is bijvoorbeeld bekend dat de 14 nm van Samsung groter is dan de 14 nm van Intel omdat Samsung niet hetzelfde meet.

[Countess]

Er is niet vast gelegd hoe je moet meteen dus dat verschild iets per fabrikant. Maar het verschil tussen Samsung en Intel ligt ergens anders aan.

Om sneller op de markt te kunnen komen heeft Samsung gebruik gemaakt van een 20nm BEOL.
daar wil zeggen dat Samsungs transistors gewoon 14nm zijn. Maar dat de connectie laag op 20nm word gemaakt. Dat betekend dat de performance (verbruik, clocksnelheid) ongeveer 14nm zou moeten zijn, maar dat de oppervlakte besparing maar op 20nm zit.

Voor tsmc geld het zelfde overigens.

[MatthiasDS]

Dus terwijl Intel volgens het gerucht pas in 2019 10nm cpu's gaat verkopen, zit hun grootste concurrent dan al een jaar op 7nm!

Dat klopt niet.
1. Intel zal Cannonlake en Icelake ook op 10nm uitbrengen, en Cannonlake komt uit in de tweede helft van 2017.
2. Zoals het artikel vermeldt is het mbt 7nm-productie bij TSMC begin 2018 waarschijnlijk dat het over samples gaat

Ik vermoed dat Intel hierrond niet zal panikeren.

[Reactie gewijzigd door MatthiasDS op 22 juli 2024 14:40]

[Left]

Taiwan Semi then plans to begin mass production of its 7-nanometer node during the first half of 2018

Het gaat dus niet over samples.

[Verwijderd]

De Apple A12 voor in de iPhone 8

[Verwijderd]

Hangt er natuurlijk vanaf wat je er mee maakt...

[Dreamvoid]

TSMC heeft ook gigantisch geinvesteerd de afgelopen jaren, minstens net zoveel als Intel in hun fabs. Er was eerder een gat van twee jaar tussen Intel en de rest, dat is nu al vrijwel dichtgelopen, Intels eerste 14nm chips (Broadwell Core M) kwamen in Januari 2015 op de markt, de eerste 14nm chips van Samsung (de Exynos 7) in Juli en de eerste 16nm van TSMC (Apple A9) in September.

[Devion]

Betekend dat dan dat Moore's wet nu omvalt? Geen verdubbeling/verkleining meer dit jaar?

[Verwijderd]

Moore's wet:

"the number of components in integrated circuits had doubled every year from the invention of the integrated circuit in 1958 until 1965 and predicted that the trend would continue "for at least ten years"

Omdat hij heel wat beter is dan een doorsnee politicus, misschien toeval, is zijn conclusie wat langer van toepassing gebleken. De wet van Moore zou minimaal tot 1975 moeten gelden volgens Moore zijn voorspelling. Dat klopt, maar dat wil niet zeggen dat het ook nog 10 jaar na 2010-2015 zou moeten gelden.

[Durandal]

Een van de grotere misnomers. Zou eigenlijk "Moore's Extrapolation" moeten heten.

[Dogbo]

Ik dacht dat die wet al eventjes (lees 1 a 2 jaar) omgevallen?

Edit. Na eens opgezocht te hebben en een aantal artikels gelezen te hebben blijkt de wet van moore nog altijd stand te houden. Al 50 jaar. Maar zitten we wel degelijk aan de grens van de rekbaarheid van deze wet.
Tenzij er een andere betekenis aan gegeven wordt, bevoorbeeld: Snelheid en energiezuinigheid, zal deze wet op korte termijn inderdaad sneuvelen.

[Reactie gewijzigd door Dogbo op 22 juli 2024 14:40]

[Coolstart]

In desktopland staat de consument niet meer tewachten op den supper snelle cpu. Een simpele i3 heeft al power op overshot voor de Massa. Ook games blijven haperen op de mogelijkheden van de xbox en playstation waardoor je met een goede setup een eeuwigheid mee kan.

In tabletland is dat anders. Daar ligt de focus nog wel op low energy en ruwe power. Wet van Moore is volle bloei!

Het zou me niet verbazen dat apple eigen cpu's gaat bouwen want de cpu is bepalend voor de form factor. Hitte is nefast voor een sleeky design. Met de A9x hebben ze bewezen dat ze desktop like performance kunnen bieden in een 64bit ARM omgeving.

[loki504]

Is dit serieus? Een i7 6700k met 3/4 titan-x op een mooi 4k scherm blaast je xbox en ps4 natuurlijk helemaal van de kaart(logisch ook). Maar een 1000 euro game pc kan de meeste games prima op 1080p/1440p @60fps aan. En zit dan al ver boven de ps4/xb1. Die blijven meestal haken op 30 fps.

[Arend soetemans]

ik denk dat @Coolstart bedoeld dat de xbox/playstation er voor zorgen dat games niet al te zwaar zijn en daardoor op de gemiddelde pc goed draaien ipv dat hij de consoles zou bewieroken.

[Garret1410]

Desktop like performance is wel erg positief. Misschien laptop like budget performance van paar jaar geleden of ultrabook performance van nu.

De mobile i3 en i5 zijn absoluut niet te vergelijken met desktop processoren.

Ik kan het verkeerd hebben maar dat Apple zelf chips gaat maken lijkt me sterk. Het ontwerpen van de soc is aannemelijker zoals ze bij de A9 gedaan hebben.

[CMSTRR]

Volgens mij is Zen vergelijkbaar met de sandy bridge generatie dus kan prima mee, maar loopt bij uitkomen al wel achter.

[loki504]

Heb je daar ook een bron van? Want ik verwacht het eerder een stuk hoger.

[CMSTRR]

Ik heb me een bult gezocht maar kan helaas niets meer vinden. Ook moet ik hierbij toevoegen dat de bron ook speculerend was. Niets is zeker. Alleen gebaseerd op wat je nu hoort kan het wel eens kloppen. Giswerk!

[aval0ne]

Er zijn nog geen Zen processors dus alles is speculatie.

[Verwijderd]

TSMC Intels concurrent noemen is wel een beetje over de top.
Intel heeft eigen fabs, TSMC = een fab die voor alles en iedereen chips maakt waarvan slechts een heel klein gedeelte nog in het x86 segment valt. Het meeste betreft grafische en ARM chips naast geheugen en ander spul. In theorie zou Intel zijn chips ook door TSMC kunnen laten bakken, ipv in hun eigen fabs.
Dus concurrenten zijn het niet echt imho.

[Dreamvoid]

Intel laat tegenwoordig ook andere bedrijven van zijn fabs gebruik maken, dus in die zin zijn ze zeker concurrenten. Bovendien maakt Intel ook heel veel niet-x86 chips, oa SSD's en communicatiechips, en die concurreren rechtstreeks met producten die door TSMC gebakken worden.

Maar beter gezegd is de combinatie Qualcomm + TSMC een concurrent voor Intel.

[Reactie gewijzigd door Dreamvoid op 22 juli 2024 14:40]

[Verwijderd]

Die producten concurreren wel met de patent houder ervan maar niet rechtstreeks met TSMC.
TSMC bakt de wafers maar verkoopt niet per chip. Dat doet de opdrachtgever graag zelf.

Dat AMD blijkbaar al jaren de mogelijkheid had om hun chips op 14nm bij Intel te laten bakken wist ik niet.

[nhbergboer]

Effectief heeft Intel daarmee inmiddels een traditie gecreerd: tick-tock-refresh per node, of tock-refresh-tick per microarchitectuur. Daar is niets mis mee, maar het lijkt me dat ze beter een andere naam kunnen bedenken (tick-tock-tack?).

[Eagle Creek]

Een "slogan" als tick-tock klikt leuk maar in de praktijk kan het slimmer zijn om hier anders mee om te gaan. In dit geval omdat het volhouden van deze cadans een grotere uitdaging wordt.

Zie ook een eerder bericht dat Tweakers hierover heeft geplaatst: nieuws: Intel laat 'tick-tock' los en stelt 10nm-productie uit tot tweede helft 2017.

[Verwijderd]

Ik hoop dat AMD er in slaagt om zijn ZEN platform sneller te lanceren dan wat nu op hun schema staat. In het licht van dit nieuws zou dat beide spelers terug een tijdje op min of meer hetzelfde niveau moeten zetten.

Update:

Goed nieuws -> nieuws: AMD-ceo: Zen-processors verschijnen eind 2016

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 14:40]

[bbob]

AMD op hetzelfde niveau als intel, tja misschien komt die droom ooit uit voor amd maar ik denk dat het een droom zal blijven.

[Verwijderd]

Ik heb het daarom ook genuanceerd. Ze hebben beide hun voordelen. Je krijgt een pak meer instructies/extensies en periferie voor hetzelfde geld bij AMD en tot voor kort (als ik goed kan volgen) was het GPU gedeelte van de AMD APU's superieur aan dat van Intel.

[misterbennie]

Volgems mij is het iGPU gedeelte van AMD nog steeds superieur.
Alleen heeft Intel met Isis Pro eDRAM in de processor chip gelepeld waardoor de iGPU e.e.a. niet uit het geheugen buiten de chip hoeft te halen.

Ik ben benieuwd of de Zen processors hetzelfde geintje uit gaan halen (off misschien HBM2?)

[Iblies]

Superieur is een groot woord,
passende term is beter.

Vergeet niet dat Intel een verdomd goede igpu heeft neergezet met skylake. Full-hd en zelfs 4k is geen issue meer. Zelfs in gamen is het verschil te verwaarlozen en regelmatig in het voordeel van Intel.

Zelfs de goedkoopste processoren, de nieuwe serie atom X5 en X7 daar sta je bij te kijken hoe soepel het wel niet gaat, maar net zo de belangrijk de prijs die er aan gehangen wordt.

[Verwijderd]

Ik was ooit verbaasd dat de eerste IGPU van Intel Full HD films kon afspelen (onder Linux dan nog!). Tijd vliegt...

[Verwijderd]

AMD had daar toch al een patent voor ingediend en op de Playstation4/Xbox ONE een volledige HD 7870 mee in hun APU verwerkt dus het is technisch alvast mogelijk om is gek te doen en een flinke voorsprong op Intel Iris Pro te houden.

[bbob]

Tja als amd het nu eens is echte verkopen en winst kon omzetten. Helaas lukt het amd als jaren niet om echt winst te maken.
De markt kunnen ze dus schijnbaar niet goed bedienen.

[Countess]

Omdat bulldozer niet het juiste ontwerp is voor de huidige software. Wat vervolgens nogeens flink versterkt word door het uit blijven van en werkend 20nm proces, waardoor AMD op 32/28nm moet blijven zitten.

Beide zijn met zen verdwenen.

[loki504]

Klopt. En vermoed dat er op het DAA en CAA aardig wat amd cpu geadviseerd zullen worden. Nu word immers ook de i5 6400 geadviseerd en niet de i5 6600. Als amd de zelfde power als een i5 6400 kan leveren voor 20/30 euro minder is het als meer dan prima.

[Niemand_Anders]

De GPU van AMD is op dit moment nog wel beter dan die van Intel, maar als je naar de performance verbeteringen van de Intel GPU's kijkt van de laatste 4 generaties dan komt Intel met rasse schreden steeds dichter bij. Persoonlijk vind ik dat zeer knap van een bedrijf dat verder weinig 'expertise' heeft bij GPUs.

Ik hoop voor AMD dat het Fury platform en goede basis bied, want AMD kan niet blijven rebranden op de 2xx en 3xx series waarvan de basis architectuur zelfs nog uit de HD7xxx serie komt.

Het grootste probleem voor AMD is dat ze eigenlijk op alle vlakken de marktleiders met moeite kunnen bijbenen. Dus zijn veel AMD producten goedkoper geprijsd om de lagere performance te compenseren. Echter die lagere prijs drukt al jaren de winst. Nou mag je in het geval van AMD niet over winst praten want ze maken al jaren (grote) verliezen..

Door die grote verliezen hebben ze gewoon een kleiner R&D budget dan Intel en Nvidia en daardoor zal AMD steeds meer moeite krijgen om de marktleiders te kunnen bijhouden..

[3punt1415]

ik ben wel nieuwsgierig wat die 14nm AMD gpu's die ze lieten zien allemaal met zich mee gaan brengen

[timmiej93]

Ik ben bij lange na geen expert, maar als ik zie hoe snel dit getal kleiner wordt, ben ik alsnog onder de indruk. Mooi wat technologie kan doen

[Warpozio]

Echt een gerucht: Intel zal misschien in de tweede helft van 2019 een 10nm processor uitbrengen.
Das dus binnen drie jaar en een half...

[MarvinJames]

Misschien tweede helft van 2019. Dat betekent dat we nog minimaal 3,5 jaar moeten wachten. Dat duurt nog even!