Samsung start massaproductie 10nm-class ddr4

Samsung heeft aangekondigd te beginnen met de massaproductie van ddr4-dram-chips van acht gigabit op een 10nm-class-procedé. Dat houdt in dat het gaat om chips met een transistorgrootte tussen de tien en negentien nanometer.

Het nieuwe geheugen ondersteunt volgens Samsung een maximale datarate van 3200 megabit per seconde. Daarmee is het zo'n dertig procent sneller dan de 2400Mbit/s die gehaald wordt met ddr4-chips die met de 20nm-klasse zijn gemaakt. Bovendien zouden de chips dankzij het kleinere procedé tien tot twintig procent zuiniger zijn dan de vorige generatie ddr4-geheugen en haalt het bedrijf ruim dertig procent meer chips uit een wafer.

Samsung maakt de 10nm-class-cellen door gebruik te maken van verbeteringen in eigen ontwerptechnieken, waaronder viervoudige patroonlithografie of qpt en in het produceren van zeer zuivere niet-geleidende lagen van niet meer dan enkele ångströms dik, ofwel dunner dan een nanometer.

Het Koreaanse bedrijf denkt nog dit jaar een 10nm-class-ddr4-dram-versie klaar te kunnen stomen die is bedoeld voor smartphones en andere mobiele apparaten. De producten die dit jaar binnen de 10nm-class-lijn uitkomen, zullen uiteenlopen van 4GB laptopram tot 128GB-reepjes voor servers. De in 2013 begonnen 20nm-class-lijn wordt ook uitgebreid.

Reacties (35)

[MarvinJames]

Is dit gewoon compatible met de huidige DDR4 moederborden van bijvoorbeeld de 1151 chipset mobo's?

[Countess]

ze werken er op maar of je ook de maximum snelheid kan halen is een 2de natuurlijk.

[jwywy17276]

het support alleen exact hetzelfde interface, dus ja dat kan

[Countess]

Pertinent niet waar.

elke CPU heeft een maximum aan het aantal MHz geheugen waarmee het overweg kan. Daarboven moet je overclocken en is het afwachten hoe veel je haalt.

Deze halen 3200 MHz ipv de 2400 van hiervoor. En er is nog geen CPU die dat ondersteund

[jwywy17276]

ik dacht dat je het over mobo features had ofzoiets
het leek op een offtopic bericht, maar nu zie ik dat het een comment op Tsux zijn vraag was

[Reactie gewijzigd door jwywy17276 op 31 juli 2024 07:54]

[AcornFan]

wat bedoel je met "ondersteuning" ?

juridische afspraken zoals garantie?

of heb je het over technische afspraken zoals reeds voorzien in
https://www.jedec.org/committees/jc-456-0

als een memory controller die specificatie aankan, en je PCB is goed ontworpen en het trainingsalgoritme ziet tijdens de initialisatie dat het dergelijke frequentie haalbaar is, ben je op 1600MHz. Bij "double data rate" mag je niet vergeten de frequentie te berekenen als de halve data rate.

[Xtuv]

Ja. De reepjes en pinnetjes zijn precies hetzelfde. Enkel de chipjes op de pcb zijn nu met een kleiner procedé gemaakt. Dat maakt ze zuiniger en in theorie goedkoper, want er passen meer chips op een wafer.

[Zumpelvelder]

Het maakt ze niet in theorie goedkoper. Er wordt gesproken over viervoudige patroonlithografie, dat betekend dus dat het belichten van één laag vier keer gedaan moet worden ipv één keer. Ze hebben dit soort technieken om met licht van een bepaalde golflengte een kleinere transistor te maken dan je met 'simpele' belichting kan. Om sneller (dus mogelijk goedkoper) te produceren heb je dus een kleinere golflengte nodig en daar komt EUV om de hoek kijken. Echter is het moeilijk om een praktische en sterke EUV lichtbron te maken, waardoor de EUV apparaten niet zo snel kunnen belichten als de huidige apparaten. De afweging die hier door ontstaat, naast alle andere dingen die er bij EUV komen kijken, lijkt me duidelijk.

Edit: Het belichten is zover ik weet de bottleneck en dus het duurste in de kostprijs.

[Reactie gewijzigd door Zumpelvelder op 31 juli 2024 07:54]

[flabber]

Met een reepje van 16GB op het bovenste plaatje kan er wellicht weer eens gekeken worden naar een nieuwe standaard.
Met het kleiner worden van heel veel onderdelen is de traditionele DIMM inmiddels een van de grotere onderdelen aan het worden, en met deze size is dat behoorlijk zonde.

Voor 128GB serverreepjes is het wellicht nog nodig, maar ik denk dat 95% van de consumenten PC's nu wel uit zou kunnen met een veel kleiner format.

[watercoolertje]

Maar dat plaatje toont toch ook aan dat er al een kleinere versie is? Wat wil je dan dat er ontwikkeld wordt?

[PostHEX]

Dat is denk ik gewoon een SO-DIMM. Ook daar zie dat nog behoorlijk wat ruimte over is op 't PCB. Al vraag ik me af wat een gegeven persoon meer kwijt dient te willen op een moederbord, indien je extra ruimte zou besparen door met potentiële toekomstige DIMM formaten.

Ik denk dat wij er mee baat bij hebben als ze reepjes uitbrengen waar niet alleen geheugen op zit, maar ook opslag. Moeten ze nog wel het hitte probleem oplossen, maar hé, misschien krijgen eindelijk die 'geheugen koelers' dan relevantie.

[lapps]

Geloof me, die tussenliggende ruimte ligt op de tussenliggende lagen vol koperbaantjes. Omdat de lengte van die baantjes onderling op elkaar moet worden afgestemd liggen ze in meanders ipv de kortste weg te volgen. Zoals op deze prent maar een pak dichter op elkaar en complexer.

[PostHEX]

Dat geloof ik gerust, echter is de beschikbare ruimte op het PCB sinds DDR4 aanzienlijk groter geworden (want de chips zijn aanzienlijk in formaat afgenomen). M.a.w., de afstand is tussen de chips is juist toegenomen, wat fysiek gezien niet noodzakelijk is (kijk maar naar bijvoorbeeld HBM). Het lijkt mij sterk dat er een goede reden voor het verhogen van de gemiddelde afstand van de traces.

[Jhonny44]

In principe zouden ze op deze manier de hoeveelheid lagen waaruit het pcb bestaat kunnen verlagen omdat er meer ruimte is voor banen op een laag dan voorheen. Ik weet alleen niet hoeveel dit zou schelen in de kostprijs.

[PostHEX]

Daar heb je wel een goed punt. De vraag is of de potentiële besparing dan zou opwegen tegen het plaatsen van opslag op potentiële beschikbare ruimte.

[Rob_03]

Lijkt me ook een goed punt. Een ander punt als ik de vraag van Flabber goed begrijp. (compacter maken)

Je moet er als voornamelijk "hobbyist" toch ook wel met je poezelige vingertjes bij kunnen. Toevallig van de week nog gedaan bij een pc-tje. FF 2 stripjes besteld. kappie open, klik klak, kappie dicht en gaan met die banaan.

Wordt toch anders als je een halve dag kwijt bent om een zooitje er uit te halen en er weer in te plaatsen omdat je er met je vingertjes niet bij kan.

[laminaatplaat]

Kijk, zo leer je nog eens wat! thnx

[bantoo]

Desktop borden met SODIMM zijn er al een zeer lange tijd voor systemen waar dat relevant is. Het is simpelweg de kopzorg niet waard om hier verandering in aan te brengen voor normale systemen, eenzelfde reden waarom ATX nog steeds een ding is.

[Yoshi]

misschien, maar de snelheid moet nog altijd gehaald worden door de bus ook eh ;-). en dan komt de breedte wel terug kijken, want daar kan je massief veel snelheid op halen. Servers gebruiken soms trouwens al een andere dimm dan een "particulier reepje" (low profile en very low profile). Ik denk eerder dat in de toekomst, zowel harde schijf als werkgeheugen gewoon samengevoegd gaat worden (dus geen uitval van gegevens bij stroomonderbreking, en gigantische snelheid). En dat we het tot zolang met traditionele dimm's gaan doen. Die uiteindelijk niet zo heel veel plaats in beslag nemen ivgl met bijvoorbeeld een dedicated gpu, koeler enzoverder.

[Reactie gewijzigd door Yoshi op 31 juli 2024 07:54]

[Rob Coops]

Zo als je zelf al zei voor een 128GB server reepje heb je de ruimte gewoon nodig. Dus waarom dan meerdere formaten maken eventueel met een overschot aan het ene en een tekort aan het andere formaat komen te zitten als je ook iedereen een zelfde formaat kan laten gebruiken en dat risico weg nemen.

Daar naast voor consumenten PC's hebben we een aantal formaten moederborden de meeste hebben meer dan voldoende ruimte voor geheugen sloten van het huidige "standaard" formaat. Voor de ITX bordjes zie je veel al SO-DIMMs gebruikt worden om ruimte te besparen. Voor kleinere PC's dan dat is het eigenlijk altijd een SoC en dus veel al geintegreerd geheugen dan wel direct op het moederbord geplaatst geheugen zonder een slot om te kunnen upgraden etc.

Ga er dan voorlopig ook maar niet van uit dat DDR4 nog een nieuwe package gaat krijgen misschien dat DDR5 of later dat wel zal krijgen maar zeker voor de huidige standaard zal dat niet het geval zijn.

[svenk91]

Die class zegt natuurlijk weinig. Het verschil tussen 10 en 19 nm is enorm (als het op prestaties aankomt uiteraard ).

Gelukkig komt de bron met een prestatie vergelijking tegenover 20nm (geen class, echt 20) samsung memory die tweakers ook vertaald heeft: The new DRAM supports a data transfer rate of 3,200 megabits per second (Mbps), which is more than 30 percent faster than the 2,400Mbps rate of 20nm DDR4 DRAM. Also, new modules produced from the 10nm-class DRAM chips consume 10 to 20 percent less power, compared to their 20nm-process-based equivalents

Hieruit haal ik dat het geen supergrote stap is (als in het zal in de hoge kant van de 10nm class zitten gok ik), niettemin toch een zeer nette performance increase

Edit: 128GB reepjes zijn trouwens ook een grote stap voorwaarts voor servers. Dat is ook een erg recente ontwikkeling als ik het me goed herinner

[Reactie gewijzigd door svenk91 op 31 juli 2024 07:54]

[Xtuv]

Die vergelijking ten opzichte van 20nm is ook een klasse, zie de voetnoot maar:

*10nm-class denotes a process technology node somewhere between 10 and 19 nanometers, while 20nm-class means a process technology node somewhere between 20 and 29 nanometers.

edit: verkeerd gelezen.

[Reactie gewijzigd door Xtuv op 31 juli 2024 07:54]

[svenk91]

Maar footnote 2 zegt: **Samsung’s achievements in 2014 were about DDR3 and DDR4 products that used 20-nanometer process technology, which should be distinguished from 20nm-class process technology. The company’s first 20nm-class DRAM product actually came out three years earlier. In 2011, Samsung initiated production of 20nm-class 2Gb DDR3, and the year after, started producing a full line-up of DRAM product family that included 20nm-class 4Gb DDR3 and 4Gb LPDDR2 based packages and modules.

En de vergelijkingen melden bij 10nm ook altijd dat het om class gaat en bij de 20nm vergelijkreep melden ze niet dat het om class gaat maar echt 20nm

[Xtuv]

Ah ja, je hebt gelijk Niet goed gelezen. Wel interessant dat er toen drie jaar tussen 20nm-class en écht 20nm zat.

[rens-br]

Dat is toch precies wat er in het artikel ook staat:

Het nieuwe geheugen ondersteunt volgens Samsung een maximale datarate van 3200 megabit per seconde. Daarmee is het zo'n dertig procent sneller dan de 2400Mbit/s die gehaald wordt met ddr4-chips die met de 20nm-klasse zijn gemaakt.

Op welk procedé nu precies gemaakt worden is nog steeds niet helemaal duidelijk.

[svenk91]

Klopt, ik had me bericht wat geëdit net toen jij je reactie aan het typen was geloof ik, de quote was meer een hulpmiddel dat me verhaal meer independent maakt en mensen niet terug naar het artikel hoeven te scrollen

Maar goed opgemerkt!

[Chaosstorm]

Zullen deze dan op nog minder dan 1.2v werken zoals de huidige ddr4 reepjes?

[rens-br]

Nee. De 1,2V zal behouden blijven. Deze nieuwe reepjes verbruiken alleen minder stroom en daardoor gaat het verbruik(vermogen) naar beneden. Zoals je ook kan afleiden uit de volgende formule:

P = U * I

P = vermogen / verbruik (W)
U = Spanning (V)
I = Stroom

'U' blijft hetzelfde en 'I' wordt minder, daardoor wordt 'P' ook minder.

En zoals: Xtuv in 'nieuws: Samsung start massaproductie 10nm-class ddr4' ook al aangeeft, kunnen deze nieuwe reepjes gewoon in de bestaande poorten gestopt worden. Alleen de geheugenchips worden kleiner. (Die zwarte chips op de foto)

[Reactie gewijzigd door rens-br op 31 juli 2024 07:54]

[PostHEX]

Waar lees jij dat door deze fabricage verbetering de spanning gelijk zal blijven, maar de stroom zal afnemen?

[Ghost Dog]

Het geheugen wordt zuiniger, maar DRR4 werkt volgens de specificatie op 1.2V. Het stroomverbruik moet dus omlaag om het opgenomen vermogen te verminderen.

[rens-br]

Deze nieuwe chips zijn ook DDR4 chips. In de DDR4 specificatie staat aangegeven dat DDR4 chips gevoed worden met 1,2V. Daarmee kom ik tot de conclusie dat de spanning niet zal veranderen.

Aangezien in de bron wordt gesproken van 10 tot 20% zuiniger, wordt daardoor automatisch het stroomverbruik lager om het vermogen ook te verminderen.

[Reactie gewijzigd door rens-br op 31 juli 2024 07:54]

[watercoolertje]

Daarnaast zegt Samsung niets specifieks wat voor de "10 to 20 percent less power" moet zorgen.

Dat hoeven ze ook niet te doen omdat dat in de tech-wereld toch wel vanzelfsprekend door de verkleining zelf komt.

Muv van eventueel (meer) lekstroom, kost het een kleinere transistor minder stroom om te schakelen (of hun waarde vast te houden).

[mambo5]

Voor datacentra is elektriciteitsverbruik - en dus besparing - heel belangrijk. Directe verbruik en koelvermogen kunnen omlaag bij een zuiniger chip. Leuk toch!

Datacentra kunnen ook beter benut worden met kleinere en koelere chips ....

Tenslotte vaart het milieu hier wel bij: Zowel CO2 uitstoot als de viezigheid van het productieproces worden verminderd met kleinere en zuinigere chips.

Dus - super goede zet! Dank Samsung team en ..... is dit ook dankzij een Veldhovens ontwikkeling?

[watercoolertje]

Datacentra kunnen ook beter benut worden met kleinere en koelere chips ....

Je bedoeld het goed maar je zegt het denk ik fout, het sleutelword is efficiëntie Meer rekenkracht per watt is wat ze willen.

Zolang het maar even efficient is of efficiënter zullen ze liever 1 server ophangen van 1000watt dan 5 servers van 200watt, want ruimte is ook geld!

Dus alleen zuinigheid is niet belangrijk, het moet wel in verhouding staan met wat het oplevert natuurlijk