Wie de reguliere Torrent te groot vindt, kan met de Torrent Compact wellicht beter uit de voeten. De behuizing kan nog steeds ATX- en tot op zekere hoogte zelfs eATX-borden kwijt, maar is een stuk handzamer. Er is volop ruimte voor koeling, maar wie de koelmogelijkheden optimaal wil benutten, zou een mATX-moederbord moeten monteren. Alleen dan passen de ventilatoren of radiatoren aan de onderzijde. Wie een echt high-end systeem wil inbouwen, doet er goed aan de meegeleverde koeling wat uit te breiden, liefst met ventilatoren met lage toerentallen. De behuizing is vooral aan de voorkant nogal open en dat levert niet de stilste ervaring op. De prijs is met ongeveer 150 euro redelijk, maar er zijn in dit segment veel goedkopere alternatieven.
De Torrent Nano is de kleinste telg uit Fractals Torrent-familie en alleen geschikt voor mITX-systemen. De behuizing is groot genoeg om een behoorlijk high-end, maar compact systeem in te bouwen, hoewel je dan wat videokaartaanbod betreft beperkt bent. Je bent niet gebonden aan een SFX-voeding of minikoeler, maar je kunt gewoon ATX-voedingen en flinke koeltorens kwijt. Wil je zo'n krachtig systeem namelijk goed koelen, dan is de enkele 180mm-ventilator voorin eigenlijk ontoereikend. Met een of meer ventilatoren onderin zijn de koelprestaties een stuk beter, maar dan past alleen een dualslotvideokaart. Stil zijn de Torrent-behuizingen niet, al valt met grote, traag draaiende ventilatoren een aardige middenweg tussen koeling en geluid te vinden. Helaas ontbreekt een fanhub; wellicht was de toch al pittig geprijsde Nano dan nog duurder geworden.
Je kon erop wachten natuurlijk, want Fractal Design brengt graag kleinere versies van zijn behuizingen uit. Na bijvoorbeeld de Define 7 Compact en de Meshify 2 Compact brengt het Zweedse bedrijf ook een Torrent Compact-uitvoering van de reguliere Torrent-behuizing uit. Als een Compact-uitvoering je nog te groot is, kun je ook de Torrent Nano kiezen voor een mITX-bord.
De gewone Torrent is inmiddels een krap halfjaar verkrijgbaar en kon ons wel bekoren wat koelprestaties betreft. Over smaak valt niet te twisten, maar wij vinden het uiterlijk van de Torrent evenmin verkeerd. Helaas wordt dat bewerkstelligd door een liberaal gebruik van plastic en niet, zoals je wellicht op het eerste gezicht zou gokken, door kwistig met aluminium om te gaan.
We bekijken in deze review hoe het de kleinere variant vergaat. Daarbij maken we gebruik van een vernieuwde testprocedure. Dat is in veel opzichten een verfijning van de testprocedure die we in de afgelopen zomer hebben geïntroduceerd, maar tegelijk een compleet nieuwe testmethode. We hebben namelijk alle componenten vervangen, waardoor we nauwkeurigere en betrouwbaardere meetresultaten krijgen. Over de nieuwe testmethode lees je alles op de volgende pagina's en daarna volgen de eerste testresultaten, met de Fractal Design Torrent Compact en Torrent Nano.
Vernieuwde testmethode
We vroegen om feedback op onze nieuwe testmethode en kregen die ook. Die feedback hebben we inmiddels kunnen verwerken, zodat we met deze nieuwe testmethode hopelijk langere tijd uitgebreide en vooral zinvolle meetresultaten van behuizingen kunnen verzamelen. Voordat we naar de veranderingen in deze versie van de testmethode kijken, is een korte recap van de vorige iteraties misschien handig.
Eerder waren we al overgestapt van echte componenten, met allerlei variatie in prestaties in hard- en software, naar gesimuleerde componenten. Lange tijd testten we met een aangepast mITX-moederbord met videokaart, waarop we in plaats van een cpu danwel gpu vermogensweerstanden gesoldeerd hadden. In een pc zitten echter aanzienlijk meer componenten die warmte produceren, reden om over te stappen naar een veel uitgebreider simulatiesysteem met niet alleen een processor en gpu, maar ook een chipset, geheugen en een ssd. Met behulp van vermogensweerstanden konden we zo alle warmtegenererende componenten simuleren.
Alle? Bijna, want terecht werd opgemerkt dat een voeding ontbrak. Die hebben we nu ook toegevoegd en voor alle overige componenten hebben we nieuwe pcb's ontworpen om de vermogensweerstanden op te monteren. Op die pcb's zitten niet alleen de weerstanden, maar ook sensoren om de temperaturen te meten. En natuurlijk vooral om te meten hoe de behuizingen de warmte kunnen afvoeren. Alle genoemde componenten hebben een eigen temperatuursensor, plus drie extra om de temperaturen in de behuizing te meten. Die zitten boven de videokaart en voor en achter de processorkoeler.
We hebben die sensoren aangepast van analoog naar digitaal en ze zijn nu bovendien gekalibreerd. Aangezien we in principe altijd temperaturen van behuizingen onderling vergelijken, is een afwijking zoals in de oude analoge sensoren geen ramp. Mocht er echter een sensor stukgaan, dan waren we in de aap gelogeerd. Door gekalibreerde sensoren te gebruiken kunnen we indien nodig defecte exemplaren vervangen zonder alles te moeten hertesten en kunnen we indien gewenst verschillende testsystemen bouwen.
Systeem
High-end pc
Basis-pc
Kantoor-pc
Processorvermogen
200W
100W
65W
Processorkoeler
Noctua U12A
Noctua U12A
Noctua L9X
Videokaartvermogen
350W
150W
0W
Videokaartkoeler
ASUS Strix 3090
ASUS Strix 2060
geen
Vrm
10W
10W
7,5W
Chipset / pch
10W
10W
5W
Geheugen
5W
5W
5W
M.2-ssd
5W
5W
2,5W
Voeding
30W
20W
10W
Totaal vermogen
610W
300W
97,5W
De testmethode is niet wezenlijk veranderd. We testen de behuizingen met de eigen, meegeleverde ventilatoren om de 'out-of-the-box'-prestaties te beoordelen. Daarnaast vervangen we de ventilatoren door onze eigen fans, zodat we een beter beeld krijgen van de onderlinge verhoudingen tussen de kasten. Dat doen we met diverse configuraties: een high-end systeem, een mainstreamsysteem en een kantoorsysteem. Om ons geen onnodig testwerk op de hals te halen, gaan we daarbij geen kantoorsysteem in een eATX-behuizing van tweehonderd euro inbouwen. Dat lijkt ons een weinig realistisch scenario en om dezelfde reden bouwen we geen high-end systeem met RTX 3090-equivalent in een mITX-behuizing in. Sterker nog, dat past in het grootste deel van de mITX-behuizingen niet eens.
Naast temperatuurmetingen voeren we geluidsmetingen uit, die we in onze vernieuwde geluidsarme ruimte uitvoeren. Die kamer, met zwevende vloer en dempende wanden en plafond, heeft een noisefloor van ongeveer 12dB(A). De geluidsmeter die we inzetten, is een Larson Davis 831C-geluidsmeter met een 378A04-microfoon, die voorzien is van een voorversterker. De geluidsmeter heeft een noisefloor van 5,5dB(A), maar om een veilige marge aan te houden, durven we te stellen dat we alles vanaf 14dB(A) nauwkeurig kunnen meten. De geluidsmetingen bestaan uit het meten van de geluidsproductie van de meegeleverde ventilatoren op 7V en op 12V, en de geluidsproductie van vier, drie en één Noctua-fan(s) op 12V. De geluidsmeter gebruiken we ook om de ventilatorsnelheden zo in te stellen dat de Noctua-fans 30, 35 en 40dB(A) produceren.
Testoverzicht
High-end pc
Basis-pc
Kantoor-pc
Stockfans
Casefans 12V*
Casefans 12V
Casefans 12V
Casefans 7V*
Casefans 7V
Casefans 7V
Noctua A12x25 PWM-fans
Casefans 12V* (4 fans)
Casefans 12V* (3 fans)
Casefans 12V* (1 fan)
x
30dB(A)-test (3 fans)
30dB(A)-test (1 fan)
35dB(A)-test (4 fans)
35dB(A)-test (3 fans)
x
40dB(A)-test (4 fans)
x
x
Bij bovenstaande tests meten we bij de scenario's met een * de geluidsproductie. Bij alle metingen loggen we gedurende vijftien minuten het temperatuurverloop van twaalf sensoren: de gekalibreerde TMP117-temperatuursensoren. We normaliseren de gemeten temperaturen op basis van de gemeten omgevingstemperatuur naar 22 graden Celsius. De twaalf sensoren leggen de temperatuur van alle componenten in de behuizing vast, plus drie temperaturen van de behuizing: voor de cpu-koeler, achter de cpu-koeler en de temperatuur boven de videokaart. We loggen het temperatuurverloop gedurende vijftien minuten, laten de behuizingen tussentijds afkoelen en noteren in grafieken het 95e percentiel van de temperaturen.
Gebruikte temperatuursensoren:
Temperatuur boven videokaart
Temperatuur vóór cpu-koeler
Temperatuur achter cpu-koeler
Voeding
Processor
Videokaart
Chipset / pch
M.2-ssd
Geheugenmodule 1
Geheugenmodule 2
Vrm 1
Vrm 2
Kortom, we hebben de temperatuursensoren aangepast, de geluidsmetingen aangepakt en nieuwe pcb's inclusief een voeding gemaakt. Daarmee zijn we klaar om behuizingen te testen. Wil je meer weten over deze testmethode, dan kun je hier een uitgebreide beschrijving van onze testprocedure lezen.
De Torrents vergeleken
Op het eerste gezicht kun je je gemakkelijk vergissen; de Torrent Compact lijkt namelijk sprekend op de gewone Torrent en eigenlijk geldt dat ook voor de Nano. Tussen de Torrent en Torrent Compact is het verschil lastiger op te merken, omdat het beide flinke behuizingen zijn, terwijl de Nano echt duidelijk een kleine, gedrongen, compacte behuizing is. Desalniettemin heeft Fractal Design de ontwerpfilosofie heel duidelijk en consequent gehouden voor de drie Torrents.
Dat betekent dat de voorkanten van de behuizingen bijna niet van elkaar te onderscheiden zijn, afgezien van de hoogte natuurlijk. De kunststof grille, die wellicht de indruk moet wekken van aluminium te zijn, is volledig identiek vormgegeven. Alleen de lengte van de ribben verschilt. De vorm van de boven- en onderkanten, met de afgeplatte hoeken om een 'stealth'-uiterlijk te geven, zijn eveneens onveranderd bij de twee kleinere varianten. Ook de rest is vrijwel identiek. We houden het daarom bij een korte beschrijving van het uiterlijk van de Torrent-behuizingen.
De voorkant is zoals gezegd van een grote kunststof grille voorzien, met daarachter een stoffilter, waardoor de behuizingen zonder al te veel beperkingen lucht naar binnen kunnen zuigen. De bovenkant is van metaal met aan de voorkant daarvan de frontpaneelconnectors. Bij de grote Torrent bestaan die uit twee USB-A- en een USB-C-poort voor 5Gbit/s- en 10Gbit/s-snelheden en aparte koptelefoon- en microfoonjacks. Power en reset zijn ook twee losse knoppen. Die configuratie vinden we bij de Compact en Nano ongewijzigd terug.
Zwart, gesloten - 116 euro Zwart, glas - 126 euro Wit, glas - 126 euro Zwart, RGB - 137 euro
Zwart, gesloten - 137 euro Wit, glas - 148 euro Zwart, glas - 148 euro Zwart, RGB - 169 euro
Zwart, gesloten - 180 euro Zwart, glas - 190 euro Grijs, glas - 190 euro Wit, glas - 190 euro Zwart, RGB - 230 euro
Ook de zijpanelen en achter- en onderkant zijn hetzelfde; alleen de afmetingen wijken natuurlijk af van die van de grote Torrent. De achterkant van de Nano heeft drie slots voor uitbreidingskaarten onderin en een uitsparing voor een ATX-voeding bovenin, terwijl de Torrent Compact het standaardaantal van zeven uitbreidingsslots heeft. Dat is evenveel als de gewone Torrent, maar die is iets groter en heeft wat extra perforaties onder de uitbreidingsslots en onder de voeding. Een verticaal gemonteerde videokaart wordt in geen van de Torrents ondersteund. Wel is het subtiele detail van kabelmanagement aan de buitenkant ook bij de Compact en Nano aanwezig, namelijk klittenbandlusjes om onder meer je voedingskabel en i/o-shieldbekabeling naar beneden te leiden. Net als de grote Torrent staan de Compact en Nano vrij hoog op hun poten, hoewel dat door de vormgeving niet storend opvalt. Die ruimte onderaan moet een goede luchtaanvoer opleveren voor de ventilatoren die Fractal of jijzelf daar monteert.
Het interieur
Aan de binnenkant van de kleinere Torrents is, los van de afmetingen, wat meer veranderd, aangezien er fysiek minder ruimte beschikbaar is. Om met de Nano te beginnen: die heeft de voeding niet onderin, in een tunnel of compartiment, maar bovenin. Wel is de ruimte voor een voeding voldoende voor een standaard ATX-voeding, zodat je je niet hoeft te beperken tot het relatief kleine aanbod SFX-voedingen. Veel meer dan een backplate voor de montage van het moederbord bevat de kast niet, al kun je daar naast het mITX-moederbord nog een reservoir op monteren.
Wat ssd's of harde schijven betreft, is de Nano logischerwijs vrij beperkt. Of dat heel erg is in een tijd dat M.2-ssd's goedkoper zijn dan menig 2,5"-drive, betwijfelen we overigens. Bovenin, onder de verwijderbare kap, kun je een 3,5"-drive monteren en er passen twee 2,5"-drives achter de moederbordplaat. Ondanks het compacte formaat kun je een ATX-voeding van 200mm in de Nano kwijt, samen met een drieslotsvideokaart. Een optie om die videokaart verticaal te monteren mag dan ontbreken, Fractal Design levert wel een bracket mee om zware kaarten te ondersteunen.
In de Torrent Compact heb je wat meer ruimte en dus opties, maar in beginsel verschilt de behuizing niet wezenlijk van de Nano. De voeding monteer je nog steeds bovenin, in een kleine afgesloten tunnel. Die is toegankelijk via de bovenkant van de behuizing en ook hier kun je een harde schijf bovenin monteren. Ondanks zijn wat bescheiden afmetingen, waaraan de Compact zijn naam ontleent, kun je een eATX-moederbord in de behuizing kwijt. Tenminste, tot op zekere hoogte, want de inbouwruimte is beperkt tot borden van 274mm breed. Een ATX-bord laat voldoende ruimte over om de kabelmanagementgaten te gebruiken; met een eATX-bord lukt dat niet altijd.
Fractal Design-behuizing
Torrent Nano
Torrent Compact
Torrent
Moederbord-inbouw
mITX
ATX eATX (max 274mm) mATX mITX
ATX eATX mATX mITX
Max. hoogte cpu-koeler
165mm
174mm
188mm
Max. lengte videokaart
335mm
368mm 330mm met voorgeïnstalleerde fans
461mm 423mm met voorgeïnstalleerde fans
Max. lengte voeding
200mm
210mm
230mm
Kabelmanagementruimte
29mm
20mm
32mm
Wie de Compact koopt, gaat naar alle waarschijnlijkheid geen megagrote hardware inbouwen, zoals videokaarten van een halve meter of een sloot radiatoren. Toch is het goed om te beseffen dat in de Compact, naast de smallere eATX-borden-restrictie, ook de videokaartlengte beperkt is tot 330mm. Als je de voorgeïnstalleerde ventilatoren voorin weghaalt, kun je dat oprekken tot 368mm. Die 330mm wordt overigens minder als je een dikke radiator voorin monteert, dus een gedegen plan voor koeling in combinatie met je videokaart is aan te raden. De optionele ventilatoren onderin, waar je voldoende plaats hebt voor de meegeleverde 180mm-fan aan de voorzijde, beperken de inbouw van moederborden tot het mATX-formaat. Daarmee is de Compact, geheel indachtig zijn naam, eigenlijk optimaal te gebruiken in combinatie met een bescheiden formaat videokaart die je in een mATX-bord prikt. Groter kan, maar dat gaat ten koste van je koelopties.
Koeling en kabelmanagement
Die koeling is behoorlijk. Fractal levert met de Compact, net als met de grote Torrent, twee 180mm-fans mee die voorin gemonteerd zijn. Onderin wijkt de Compact af; daar zitten standaard geen ventilatoren, terwijl dat bij de grote Torrent drie 140mm-fans zijn. Bij de Nano levert Fractal een enkele 180mm-fan voorin mee, ventilatoren onderin zijn evenmin meegeleverd. Een uitlaat achterop ontbreekt in alle gevallen, maar je kunt wel een 120mm-fan monteren. Bij de grote Torrent past daar desgewenst ook een 140mm-exemplaar. De 180mm-fans zijn in alle gevallen Dynamic X2 GP-18 PWM in reguliere uitvoeringen en Prisma AL-18 PWM ARGB in rgb-uitvoeringen. Ook voor de 140mm-fans van de Compact worden hetzij Dynamic X2 GP-14 PWM-, hetzij Prisma AL-14 PWM ARGB-ventilatoren meegeleverd. De specificaties van beide varianten zijn redelijk vergelijkbaar, hoewel de non-rgb-versies iets meer lucht verplaatsen met iets minder geluid dan de rgb-versies doen.
Specificaties meegeleverde ventilatoren
Model
Dynamic X2 GP-18 PWM
Prisma AL-18 ARGB PWM
Dynamic X2 GP-14 PWM
Prisma AL-14 ARGB PWM
Afmetingen (mm)
180 x 180 x 38
180 x 180 x 38
140 x 140 x 25
140 x 140 x 25
Toerental
300 - 1200rpm
300 - 1200rpm
500 - 1700rpm
500 - 1700rpm
Geluidsproductie
16 - 35,4dBA
14,9 - 37,4dBA
10 - 34,7dBA
15,1 - 34,1dBA
Airflow
44,9 - 153,7CFM
43,1 - 146,8CFM
47,9 - 105,9CFM
31,7 - 103,9CFM
Static pressure
0,4 - 2,26mm H2O
0,44 - 2,5mm H2O
0,5 - 1,95mm H2O
0,44 - 2,38mm H2O
Vermogen (max.)
4,2W
4,2W (+ 3W leds)
1,7W
2,16W (+ 1,5W leds)
Kabellengte
100cm
100cm
50cm
50cm
De koeling van de Nano bestaat enkel uit de meegeleverde 180mm-ventilator voorin, maar is uit te breiden tot een totaal van vijf ventilatoren. Je kunt dan twee 140mm- of 120mm-fans voorin en onderin monteren, en een vijfde 120mm-ventilator achterop. Dezelfde plaatsen kunnen voor equivalente radiatoren gebruikt worden, mits de rest van je hardware dat toelaat. Voor je kabels zijn met rubber afgedichte gaten beschikbaar, met op de achterkant van de moederbordplaat voorgemonteerde klittenbanden en een vrije ruimte van 29mm.
De Torrent Compact heeft, net als de grote Torrent, een fanhub aan boord in de vorm van de Nexus 9P Slim PWM Fan Hub. Daarop kun je acht reguliere pwm-ventilatoren aansluiten en de negende connector is voor de cpu-fan bedoeld. In de Nano is geen fanhub aanwezig, dus de maximaal vijf ventilatoren zul je op een andere manier moeten aansluiten en instellen. Wel hebben de versies met glazen zijpaneel van beide modellen, de Nano en Compact, een rgb-ledstrip op het voedingscompartiment. De rgb-uitvoeringen van de behuizingen hebben daarnaast Prisma ARGB-fans en glazen zijpanelen aan beide kanten.
Behuizing
Torrent Compact
Torrent Nano
Torrent
Meegeleverd
Optioneel
Meegeleverd
Optioneel
Meegeleverd
Optioneel
Fans voorin
2x 180mm
2x 140mm 3x 120mm
1x 180mm
2x 140mm 2x 120mm
2x 180mm
2x 140mm 2x 120mm
Fans onderin
Geen
2x 180mm
Geen
2x 140mm 2x 120mm
3x 140mm
2x 180mm 3x 140mm 3x 120mm
Fans bovenin
Geen
Geen
Geen
Geen
Geen
Geen
Fans achterin
Geen
1x 120mm
Geen
1x 120mm
Geen
1x 140mm 1x 120mm
De Compact-koeling zit tussen de opties van de Nano en die van de grote Torrent in, maar neigt meer naar die laatste. De twee voorgemonteerde 180mm-ventilatoren voorin en onderin zijn te vervangen door twee 140mm- of drie 120mm-ventilatoren. Een zevende ventilator, van 120mm, kan achterop vastgeschroefd worden. Ook in de Compact kunnen de ventilatoren door equivalente radiatoren worden vervangen, met een 360mm-exemplaar voorin of onderin als grootste optie. Ook hier geldt: een dikke radiator kan een lange videokaart in de weg zitten. De Compact heeft grommet-afgedichte kabelgaten en klittenband, en daarmee in principe dezelfde kabelmanagement-opties als de Nano, maar tegenstrijdig genoeg is er slechts 20mm ruimte gereserveerd voor je kabels. Bij de grote Torrent is dat een riante 32mm, nog net iets meer dan de niet-misselijke 29mm van de Nano.
Houd ook rekening met de ruimte voor je processorkoeler. Die mag in de Compact 174mm hoog zijn, tegen 188mm in de gewone Torrent. In de Nano is er 165mm ruimte voor beschikbaar, al zul je in de praktijk veelal een lowprofilekoeler monteren. Wie van stevige, grote voedingen houdt, zit bij de grote Torrent goed. Daarin is plaats voor 230mm lange voedingen, terwijl dat bij de Compact en Nano respectievelijk 210 en 200mm is.
Resultaten: high-end systeem
Het high-end testsysteem verstookt 610W in de behuizing. Die warmte wordt afgevoerd door de stockfans (behalve in de PC-O11 van Lian Li) en Noctua-fans. De positionering van die laatste ventilatoren vind je op de pagina met geluidstest. De Torrent Nano, Meshify en H510 hebben overigens slechts plek voor drie 120mm-Noctua's; de overige behuizingen krijgen er vier.
De temperaturen in de Torrent-behuizingen zijn, vergeleken met de concurrentie, aan de lage kant. De grote Torrent is met de meegeleverde ventilatoren op 7V en 12V het koelst. De Torrent Compact zit er netjes tussenin, terwijl de Nano het warmst wordt. Met de Noctua-fans verandert dat beeld echter en zijn de kleinere Torrents koeler dan de grote. Dat is uiteraard voor een groot deel te danken aan de vijf ventilatoren die Fractal in de grote Torrent monteert, tegenover de vier waarmee we hebben getest. De Nano moet het met één Noctua minder doen, dus die wordt wat warmer.
Temperatuur voor cpu-fan
Achter cpu-fan
Boven videokaart
Voeding
Temperatuur processor
Videokaart
M.2-ssd
Chipset
Temperatuur geheugenmodule 2
Geheugenmodule 2
Vrm-1
Vrm-2
Resultaten: basissysteem
Ook voor het basissysteem zien we duidelijk lagere temperaturen voor de Torrent-varianten. En ook nu weer is de uitgebreide fanconfiguratie van de gewone Torrent in staat de componenten een stuk koeler te houden dan de stockfans van de twee kleinere varianten. Met de Noctua-fans in plaats van de meegeleverde ventilatoren wordt het speelveld echter vrijwel gelijkgetrokken. De Torrents (en de Define) zijn vrijwel alle vier even koel. De drie Noctua's kunnen de 300W in alle gevallen met gemak wegwerken. In behuizingen met een wat minder open voorkant zijn de temperaturen weer iets hoger, hoewel de 4000D en H510 Flow laten zien dat ze flink kunnen doorwaaien.
Temperatuur voor processorkoeler
Achter processorkoeler
Boven videokaart
Voeding
Temperatuur processor
Videokaart
M.2-ssd
Chipset
Temperatuur Geheugenmodule 1
Geheugenmodule 2
Vrm-1
Vrm-2
Resultaten: kantoorsysteem
We hebben slechts twee behuizingen met de kantoorconfiguratie getest: de Torrent Nano en de 4000D. De Nano is eigenlijk de enige serieuze kandidaat waarin een systeem van nog geen 100W zal worden ingebouwd, maar ook van de Nano zagen we dat de behuizing met gemak het drievoudige aankan.
De enkele meegeleverde 180mm-fan van de Nano is voldoende om de onderdelen een paar graden koeler dan in de 4000D te houden, maar als we de ventilator verwisselen voor de enkele Noctua 120mm, scoren beide behuizingen nagenoeg identiek.
Temperatuur voor cpu-koeler
Achter cpu-koeler
Boven videokaart
Voeding
Temperatuur processor
M.2-ssd
Chipset
Temperatuur geheugenmodule 1
Geheugenmodule 2
Vrm-1
Vrm-2
Resultaten: geluidsproductie
Geluidsproductie
De geluidsproductie meten we in onze geluidarme ruimte, met de Larson Davis 831C-geluidsmeter op 50cm afstand van de behuizingen, in vijf scenario's. We laten in eerste instantie de ingebouwde, meegeleverde ventilatoren zitten en sturen die op 7V en 12V aan en meten de geluidsproductie. Daarna bouwen we de vier, drie en enkele Noctua-fan(s) in van respectievelijk het high-end-, basis- en kantoorsysteem, en laten die op 12V draaien. De posities van de ventilatoren vind je in onderstaande tabel. Let op: niet alle behuizingen kunnen vier ventilatoren kwijt. De Torrent Nano en H510 Flow kregen maximaal drie 120mm-fans ingebouwd. In het eerste geval meten we hoe de meegeleverde ventilatoren klinken en in het tweede geval kunnen we eerlijker vergelijken door dezelfde ventilatoren te gebruiken.
Ventilatorconfiguraties geteste producten
We testen de behuizingen met de meegeleverde ventilatoren en met maximaal vier Noctua A12x25-fans. De meegeleverde ventilatoren laten we op hun voorgemonteerde positie zitten en de Noctua-fans monteren we indien mogelijk op de posities waar de fabrikant de meegeleverde ventilatoren monteert. Alle ventilatorposities van de geteste behuizingen hebben we in onderstaande tabel samengevat.
Behuizing
Voorin
Onderin
Bovenin
Achterkant
Stock
Noctua
Stock
Noctua
Stock
Noctua
Stock
Noctua
FD Torrent Compact
2x 180mm
3x 120mm
x
1x 120mm
x
x
x
x
FD Torrent Nano
1x 180mm
2x 120mm
x
x
x
x
x
1x 120mm
FD Torrent
2x 180mm
2x 120mm
3x 140mm
2x 120mm
x
x
x
x
FD Define 7 Compact
1x 140mm
3x 120mm
x
x
x
x
1x 120mm
1x 120mm
FD Meshify 2 Compact
2x 140mm
3x 120mm
x
x
x
x
1x 120mm
1x 120mm
Be quiet 500DX
1x 140mm
3x 120mm
x
x
1x 140mm
x
1x 140mm
1x 120mm
Corsair 4000D
1x 120mm
3x 120mm
x
x
x
x
1x 120mm
1x 120mm
Corsair 5000X
3x 120mm
3x 120mm
x
x
x
x
x
1x 120mm
Lian Li PC-O11
x
x
x
2x 120mm
x
2x 120mm
x
x
NZXT H510 Flow
1x 120mm
2x 120mm
x
x
x
x
1x 120mm
1x 120mm
NZXT H710i
3x 120mm
3x 120mm
x
x
x
x
1x 140mm
1x 120mm
In de Torrents klinken de Noctua-fans een stuk luider dan in bijvoorbeeld beide Corsair-behuizingen. Het valt op dat de Noctua's in vrijwel alle Fractal-behuizingen vrij luid zijn, al is dat bij de Torrent Compact nog enigszins beperkt. De meegeleverde ventilatoren van de Torrent Compact zijn vrij luid. Die in de Nano, gezien de beperkte fanbezetting, logischerwijs iets minder. Dat geluid is niet zo gek in een behuizing die op airflow en optimale koeling gericht is. De Torrents koop je duidelijk niet voor de rust, ongeacht welke ventilator je erin stopt.
Geluidsopnamen
Bovenstaande geluidsmetingen zijn bedoeld om de geluidsproductie van de behuizingen met verschillende ventilatoren zo objectief mogelijk in kaart te brengen, maar we willen ook een subjectieve mogelijkheid bieden om de geluidsproductie te beoordelen. Daartoe hebben we het geluid van de meegeleverde ventilatoren opgenomen met een Røde NTG4+, op 50 centimeter afstand van de behuizingen. We laten die ventilatoren van langzaam naar snel draaien door de voeding door middel van een scriptje steeds 1V meer spanning aan de ventilatoren te laten leveren, van 5V tot 12V, met een interval van vijf seconden. Daarom start de opname zeer zacht en wordt het geluid steeds luider. Omdat veel behuizingen erg stil zijn, hebben we de opname in Audacity met 12dB versterkt; dat geeft wellicht een wat duidelijker beeld.
In de onderstaande lijst ontbreekt de Lian Li PC-O11, omdat die geleverd wordt zonder eigen ventilatoren. We nemen uiteraard alleen het geluid van de meegeleverde ventilatoren op.
Behuizing met stockfans
Geluidsopname
Versterkte (+12dB)-weergave
Fractal Design Torrent Compact
Fractal Design Torrent Nano
Fractal Design Torrent (open)
Fractal Design Define 7 Compact
Fractal Design Meshify 2 Compact
Corsair 4000D
Corsair 5000X
NZXT H510 Flow
NZXT H710
Be quiet Pure Base 500DX
Toerentallen en spanningen
De geluidsmetingen zijn uitgevoerd met de meegeleverde ventilatoren op vaste spanningen. Niet elke ventilator is hetzelfde, dus we hebben de toerentallen van alle stockfans gemeten. De Noctua-ventilatoren laten we op 12V draaien, waarbij ze op 2000rpm werken, en op vaste geluidsproductie. Voor dat laatste hebben we de toerentallen en de daarvoor benodigde spanningen vastgelegd; dat kan je een handvat geven als je zelf met fancurves aan de slag wilt.
Gemiddelde temperaturen en temperatuurverloop
We hebben de temperaturen van alle componenten gemiddeld en geven die weer in de onderstaande grafieken. Dat doen we voor het high-end syteem, het basissysteem en het kantoorsysteem. Naast de gemiddelde temperaturen voor elke ventilatorconfiguratie hebben we ook de gemiddelden van alle temperaturen, in rood weergegeven, uitgerekend.
Daarnaast hebben we ter indicatie het temperatuurverloop van de sensoren van de Torrent Compact en Nano met de eigen ventilatoren op 7V en 12V en met de Noctua-fans op 12V in een grafiek weergegeven.
Gemiddelden high-end systeem
Basissysteem
Kantoorsysteem
Temperatuurverloop Torrent Compact
Meegeleverde ventilatoren 7V
12V
Noctua-fans 12V
Temperatuurverloop Torrent Nano
Meegeleverde ventilatoren 7V
12V
Noctua-fans 12V
Tot slot
Met de komst van de Compact en Nano krijgt de Torrent-serie meer body en laat Fractal Design zien airflowbehuizingen serieus te nemen. Het is immers geen 'one-off' meer, maar inmiddels een serie van drie behuizingen. Daarmee stapt het Zweedse bedrijf niet alleen af van de sobere, ingetogen look van eerdere series, maar begeeft het zich ook in wateren waar de concurrentie talrijk is.
Terwijl de grote Torrent nog met drie ventilatoren onderin en twee grote voorin geleverd wordt, moeten de kleinere varianten het met minder doen. In de Nano ben je, als je net als in zijn grote broer ventilatoren onderin wilt monteren, beperkt tot een dualslotvideokaart. Daarmee word je aardig beperkt in je keuze videokaarten, vooral als je in het hogere segment zoekt om een compact mITX-monster te bouwen. De meegeleverde koeling, de enkele 180mm-inlaat, is ook wat onderbemeten om een high-end systeem optimaal te koelen. Met extra ventilatoren verbeteren de koelprestaties echter aanzienlijk, zien we aan de resultaten met de Noctua-opstelling. De meegeleverde ventilator is redelijk stil, maar met onze 120mm-fans op 2000rpm is de behuizing vrij luid. De vrij open voorzijde voor optimale airflow laat de lucht immers binnen, maar dempt het geluid weinig. Grotere ventilatoren dan onze 120mm, met lage toerentallen en toch veel luchtverplaatsing, zouden dan ook de beste optie zijn als je zowel goede koelprestaties als weinig geluid nastreeft.
Wat voor de kleinste Torrent geldt, gaat in iets mindere mate op voor de Torrent Compact. Ook in deze middelgrote behuizing zijn standaard geen ventilatoren geplaatst onderin, waar dat bij de grote Torrent wel het geval is. In de Compact is plaats voor ATX-moederborden, maar wil je voornoemde ventilatoren onderin monteren, dan zul je je moeten beperken tot mATX-borden. De twee meegeleverde 180mm-fans zijn een stuk beter in staat de onderdelen in de Compact koel te houden dan in de Nano, maar bereid je dan wel voor op een gehorige kast. De Torrent Compact is met de meegeleverde ventilatoren op 7V de luidste in de test en op 12V is alleen de grote Torrent marginaal gehoriger. De koelprestaties van de Torrent Compact zijn in orde, maar de behuizing is wel gebaat bij een extra ventilator, getuige de lagere temperaturen met de vier Noctua-ventilatoren.
In beide gevallen zijn de behuizingen netjes afgewerkt en is de bouwkwaliteit meer dan voldoende. Iets dikker of stugger plaatstaal zou desondanks mogen en we zeiden het al bij de grote Torrent: het blijft jammer dat het mooie frontje van kunststof is en niet van aluminium. In de Nano missen we een fanhub, zoals die wel in de Compact en gewone Torrent zit. Gezien de ruimte kun je de Nano gebruiken om een mainstream mITX-systeem te bouwen, maar hoewel de ruimte voor high-end componenten er in theorie is, ben je toch beperkt in je keuzes. De Compact is dan een betere optie, al zul je ook dan voor een mATX- in plaats van een ATX-bord moeten kiezen om voldoende ruimte voor optimale koeling te houden.
Zijn de resultaten van de Fractal Design Torrent Compact en de Define 7 Compact (Open) wel correct? Het valt me op dat alle scores van beide kasten identiek zijn, lijkt me iets teveel toeval.
Opvallend vind ik de conclusie dat de kasten niet tot de stilste behoren, dit op basis van het testen met de ventilatoren op 7v en 12v. Natuurlijk zijn de fans in deze airflow gefocuste kasten dan goed hoorbaar. Maar het gaat er juist om dat ze door die goede airflow de fans langzamer kunnen laten draaien om dezelfde of betere temperatuur te halen. En uit jullie eigen data blijkt ook dat ze dat doen. Want als ik kijk naar de data van Noctua 30db en 35db genormaliseerd blijkt dat de Torrents juist het beste presteren. Oftewel deze kasten zijn het stilst wanneer je de fan snelheid aanpast om een bepaalde temperatuur van je componenten te behalen omdat de fans minder hard hoeven te werken voor hetzelfde resultaat met minder geluidsproductie tot gevolg. De conclusie moet zijn dat effectief deze kasten tot de stilisten behoren.
[Reactie gewijzigd door FullThrottle op 23 juli 2024 05:57]
De data van de Define 7 Compact lijkt inderdaad niet te kloppen bij het gros van de grafieken. We gaan proberen dit zsm op te lossen. De data van de Torrent Compact klop wél.
Is het mogelijk om te verduidelijken wat met (open) in "Define 7 Compact (Open)" bedoeld wordt? Wordt er getest zonder zijpaneel (kast open) of met het ventilatiepaneel (ipv het gesloten paneel) aan de bovenzijde ?
Ik denk dat de resultaten nog steeds niet kloppen (of ik snap de logica niet van de temperaturen met dezelfde naam).
De eind-temperaturen uit de temperatuur verloop grafieken (pagina 10) van de videokaart (high-end systeem), komen totaal niet overeen met de videokaart temperaturen in de grafiek op pagina 6.
De conclusie moet zijn dat effectief deze kasten tot de stilisten behoren.
Ik kom tot dezelfde conclusie - de 4 Noctua's in de Compact, op 35 DB aan geluid getuned, geven een hogere temp in vrijwel alle gevallen (behalve de video kaart!) dan de stock fans op 7 volt, die dan volgens de tabel zo'n 32 DB aan geluid produceren.
Maar wellicht is het punt dat ze niet langzamer kunnen dan die 7 volt - en 32DB is best luidruchtig?!?!
Erg jammer. Dat is toch juist iets wat je wilt zien en wilt laten zien lijkt me? Ik snap niet dat dat zo lastig is. Ik ben erg benieuwd hoe een kast eruit ziet met alle componenten en wat voor cablemanagement mogelijkheden er zijn. Nu is er een kopje 'cable managment' maar zien we eigenlijk niks.
Dat niet alleen ik vind persoonlijk de plaatjes die men bij de review heeft geplaatst erg ondermaats voor een site die ook tech nieuws omtrent fotografie etc. doet. Vooral de foto's van de zwarte variant. Een beetje fotobewerking bij bepaalde foto's, met color correction en die donkere tint achter glas weghalen lijkt mij niet zo ingewikkeld. Dit is nog geen 2 min werk voor al die foto's.
Voor de rest is de review best uitgebreid, maar inderdaad er had ook best een foto bij mogen zitten van de complete testbuild met de onderdelen erin. Als ik aan het kijken ben naar een nieuwe kast is dit voor mij het meest interessants. Gelukkig dat er op internet genoeg te vinden is.
Ik heb zo goed als mogelijk een aantal foto's even nabewerkt.
Die donkere tint is zoals het product zelf is (tweede glas paneel) dus die laten we er dan ook in.
Negatieve reviews zijn vaak kritische reviews. Dus 1 ze worden er beter van en 2 het is nog steeds een verdienmodel. Niet reviewen is geen producten geen inkomsten. Als we nu op de link klikken en er een kopen, zal vast en zeker een affiliate tussen zitten.
Ik vind het hele mooie kastjes. Jammer dat de nano eigenlijk nog te wat groot is om dan op het bureau te zetten, en zelf hoef ik dat raam niet echt. Twee observaties ter toevoeging:
- De uitspraak "hij is open dus niet stil" vind ik altijd beetje typisch. Het is een kwestie van je systeem op een slimme manier configureren met de fans, en wel op zo'n manier dat de fans in IDLE/office mode onhoorbaar zijn en/of (deels) uitgeschakeld. Zo heb ik hier een high-end mini ITX systeem dat tijdens kantoorwerk gewoon volledig stil is. Met gamen heb ik toch een headset op Alleen bij (meerdere) zwaardere applicaties begint het systeem te "fluisteren".
- De uitspraak "In de nano passen alleen dual slot GPU's met fans onderin" is niet echt tweakers waardig. In deze case kun je elke GPU schroeven die je wilt, je zult hem alleen moeten deshrouden (de fans en plastic van de GPU schroeven). Vervolgens koop je verloopstekker om de fans onderin aan je GPU te monteren. Deshrouden heeft het positieve effect dat de koeling van je GPU enorm verbeterd en nóg stiller wordt. Mijn 3080 wordt onder load bijna 8 graden koeler deshrouded met 2x120mm fan eronder. Ben je echt een topper en is de "gap" tussen de fans en de GPU wat groot, dan kun je nog met simpel materiaal een airduct maken Uiteraard KAN dat (afhankelijk van het model) wel betekenen dat je GPU geen RGB meer heeft.
Wel merkwaardig trouwens dat de high end-Nano een hogere GPU temperatuur geeft met 12volt dan met 7volt
[Reactie gewijzigd door Okasha op 23 juli 2024 05:57]
Ik vind de footprint eigenlijk wel mee vallen.
Als je echt een kleine voet print wilt ga je meestal de hoogte in (Shift Air bijvoorbeeld)
Er zijn te weinig ITX cases waar een volwaardige ATX voeding in past, en ik ben blij dat Fractal Design dat hier wel doet. Ik hou deze kast op de shortlist
Hij is niet GROOT, maar ik heb nu de NR200P, die in principe geen belemmering geeft ruimtetechnisch gezien. Die is 222>185=3,7cm smaller en 417>376=4,1cm korter. Scheelt dus 230cm^2 ofwel de NR200 is 25% kleiner op voetafdruk.
In liters is de NR200 overigens meer dan 40% kleiner. Is wel echt een veel grotere uitdaging om te bouwen én er kan alleen een SFX voeding in, wat je als nadeel zou kunnen zien, maar het in de praktijk natuurlijk niet echt is, omdat je in een mini-ITX kast over het algemeen niet veel extra aansluitingen nodig hebt. Ik heb er een 750watt voeding in zitten van Corsair (platinum).
Helemaal mee eens, eigenlijk is de Nano dus gewoon een slecht geoptimaliseerd bakbeest
Als je ziet hoeveel ruimte er overal is aangebracht voor kabel management of maximale onderdeel compatibiliteit, nouja ik zal de doelgroep wel niet zijn
Mijn ITX behuizing is meer dan de helft kleiner qua volume en kan ook gewoon een high-end systeem kwijt, is aan 5 van de 6 kanten open en is onder normaal gebruik amper hoorbaar. Pas onder zware CPU/GPU load hoor je de fans duidelijker. Kwestie van je fancurve goed afstellen wat tegenwoordig erg goed te doen is in de UEFI/software van het mobo
[Reactie gewijzigd door sapphire op 23 juli 2024 05:57]
Wat ik vooral jammer vind is dat het een ITX case is, terwijl het met die omvang ook een mATX had kunnen zijn. Dat is voor mij de reden dat ik de case waarschijnlijk niet ga halen, terwijl ik er eigenlijk graag een build mee zou maken.
Aan de binnenkant van de kleinere Torrents is, los van de afmetingen, wat meer veranderd, aangezien er fysiek minder ruimte beschikbaar is. Om met de Nano te beginnen: die heeft de voeding niet onderin, in een tunnel of compartiment, maar bovenin.
Dit was bij de originele Torrent ook het geval, dus dat is toch helemaal geen verandering in het interieur? Wat wel veranderd is, in ieder geval in de Compact ten opzichte van de gewone Torrent, is waar de 3,5" en 2,5" drive bays zitten.
[Reactie gewijzigd door Daantjeeuh op 23 juli 2024 05:57]
Wel mooi kastjes. Een paar weken geleden had ik hun grote broer gekocht, bewust daarvoor gekozen vanwege de grotere fans en ruimte om alles te monteren. Alle fans stock gelaten, fan curves aangepast en die gaan nu tot maximaal 50% van hun maximum snelheid. Ik hoor ze amper, zelfs onder stress tests en de kast staat pal naast m'n monitor. Idle 33-35°C CPU en 30-33°C GPU. Na 20 minuten stress test zijn beide rond de 60°C. 3700x met een 2080 ti.
In het begin van de review wordt genoemd "De prijs is met ongeveer 150 euro redelijk, maar er zijn in dit segment veel goedkopere alternatieven.". Verderop kom ik echter nergens tegen welke kasten dit dan zouden kunnen zijn?
Verder vind ik de namen van de kasten bijna misleidend; een kast Nano noemen, maar hem zo groot maken dat er in dat volume ook kasten bestaan die volledig ATX lusten vind ik erg raar. Bij Nano verwacht ik een heel compact kastje waar met wat creativiteit een goede ITX-build in past.
Al met al denk ik dat deze kast niet aan mij besteed is. Ik zou eerder de Define compact of een echt compact kastje met ITX-build aanschaffen zoals de NZXT H1.
Hoei... zou die makkelijk in te drukken zijn? Als die erg licht gaat hoeft er idd maar eentje overheen te lopen of lekker warm op te zitten en boef! daar gaat je PC.
Je kunt in Windows gewoon instellen wat er gebeurt als je de power knop indrukt hè. Zolang ze hem dan niet 5 seconden ingedrukt houden gebeurt er niks als jij het correct configureert.
Misschien is mijn kat net wat minder destructief dan die van jou dan
Mijn vorige pc kast had ook de power knop bovenop. Voor ik de functionaliteit in Windows aangepast had zette ze inderdaad mijn pc wel eens uit... Maar er 5 seconden vol op blijven leunen heeft ze nooit gedaan.
Zal natuurlijk ook van het knopje afhangen, zoals het op mijn oude kast was leek me niet heel prettig voor een kattenpoot om lang in te drukken dus dat doet ze dan niet per ongeluk. Als de travel van de knop veel minder is waardoor de kat het minder merkt zal het inderdaad sneller gebeuren.
Destructief? Ze gaat er op liggen, of staan (zittend "staan" bv) en dan zijn die 5 seconde snel voorbij....uiteraard heb ik die instelling aangepast. Ook uit gezet, helaas overruled the Bios de instelling en gaat hij soweiso uit....
Ok, ik ging er bij je vorige post even vanuit dat je bekend was met "cats are assholes" humor... Blijkbaar niet.
Maar de rest van mijn post ook niet gelezen? Zoals ik dus al zei, hangt ook nog van het knopje zelf af. Die kast waar ik dat bij had (een van de fractal design define versies, weet niet meer precies welke) had dus vrij veel travel waardoor dat niet zo snel gebeurde.
ik ben bekend met de humor, maar kon niet gelijk zien dat jij daar een link naar legde...uiteraard heb ik de rest van je post gelezen. het is grappig dat je dat zegt want ik had dus de fractal design series en heb die vervangen omdat zij er steeds op ging liggen en daarmee dus ook op de knop
Fractal design is het merk, die hebben heel veel kasten uitgebracht over de jaren... Zelfs binnen de define serie zal er ongetwijfeld verschil tussen de verschillende knopjes gezeten hebben. Mijn enige punt eigenlijk was dus dat niet alle kasten met de power knop bovenop hier in gelijke mate last van zullen hebben
Edit: ok, als ik terug lees zie ik dat ik mijn punt ook wel iets duidelijker had kunnen maken. Ik reageerde in eerste instantie vooral op het overheen lopen wat je kunt opvangen met configuratie. Er op gaan liggen is lastiger inderdaad, dan is je enige optie iets van afplakken, of het signaal omleiden naar een ander knopje of zo...
[Reactie gewijzigd door Finraziel op 23 juli 2024 05:57]
Ik doe echt mijn best en dit begint een beetje negatief te worden maar dat is de 2e keer dat je neerbuigend tegen mij praat "heb je mijn post wel gelezen" en nu "hebben heel veel kasten uitgebracht over de jaren". Ja i get it, , ik zit net als jij op Tweakers, ik gaf alleen aan dat het grappig is dat het merk dat jij noemde -of het nou wel of niet exact dezelfde kast was- het merk is die ik weg moest doen omdat mijn katten de pc steeds uit zetten door er op te gaan liggen.
Dus, om terug te komen op mijn opening comment en doe er mee wat je als lezer wilt: er zijn best veel cases met een knop bovenop die, als katten er op gaan liggen, dus de pc uit gaan zetten terwijl dat niet de bedoeling is. That's all.
Dude whut?
Ja die eerste klopt, maar mijns inziens lokte jij dat uit met je "jij hebt duidelijk geen katten" opmerking. Dat vond je wel heel volwassen zeker? De tweede zie ik niet... Op mij kwam het over als "ik had dezelfde kast en het klopt niet wat je zegt"
Goed, laten we het maar houden op dat geschreven tekst erg makkelijk verkeerd uit te leggen is en dat wij niet echt compatibele vormen van ons uitdrukken hebben of zo...
[Reactie gewijzigd door Finraziel op 23 juli 2024 05:57]
Ik vind mijn eigen Fractal Design Define 7 met verharde glas wit erg mooier uit zien. Voor hetzelfde bedrag €159,- en kan er minder fans in en minder ruimte. Mijn behuizing heeft ten minste veel meer inbouw mogelijkheden en is stiller en koeler tot 9 HDD'S en veel meer fans
[Reactie gewijzigd door Van der Berg op 23 juli 2024 05:57]
:fill(white):strip_exif()/i/2004919812.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004919686.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004960272.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004968916.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960274.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960268.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960218.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960242.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960220.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004968242.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960262.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960264.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960266.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960258.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960246.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960236.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960238.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960240.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960226.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960228.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960224.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960230.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960232.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960222.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960254.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960256.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004968244.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960248.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004960252.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004542576.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004919764.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006949796.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006297536.jpeg?f=fpa_thumb)
/u/81530/innofl.JPG?f=community)
:fill(white):strip_exif()/i/2004919700.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005189574.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004457596.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004539694.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004457608.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2004919612.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004919654.jpeg?f=fpa)
/i/2004555950.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/54789/Otter70.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/131884/crop627114be43b7a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/247151/moppersmurf-60px.png?f=community){kind=small}
/u/560548/crop5a5272083ad03_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/81611/headcrop.jpg?f=community){kind=small}
/u/386114/crop60abc27cc7afc_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/267506/crop6737556602b99.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/967069/crop5be5817a8496f_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/272160/PUNT.jpg?f=community){kind=small}
Alleen maar (vaak terechte) kritiek in de eerst 50 reacties.
:strip_exif()/u/286692/Hatchap.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/141198/crop6164051fbcf31.jpg?f=community){kind=small}
Alleen bij (meerdere) zwaardere applicaties begint het systeem te "fluisteren". 
Uiteraard KAN dat (afhankelijk van het model) wel betekenen dat je GPU geen RGB meer heeft. :strip_icc():strip_exif()/u/71414/images.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/217497/crop5ebbaa793c2d6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/508035/crop63c0645522271_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/312326/crop5e79d1d15ce14_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/28051/gwystyl_av.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
/u/115333/crop5f45784fcadad_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/591847/crop5fb965d9e3c24_cropped.png?f=community){kind=small}