Zeker bij smartphones, maar ook bij televisies verdringen oledschermen de traditionele lcd's goeddeels uit toestellen in het high-end segment. In het formaat tussen twintig en veertig inch, waarop de meeste computerbeeldschermen worden verkocht, moest je het daarentegen nog steeds doen met liquid crystal displays. Vooral de contrastratio blijft een zwak punt van de lcd-techniek, wat relevant is nu hdr-materiaal zijn intrede doet. Zonder complexe full array local dimming backlight kan een lcd het verschil tussen extreem heldere en pikzwarte delen dat in een hdr-video kan voorkomen, met geen mogelijkheid goed laten zien. Die fald heeft dan ook liefst zoveel mogelijk onafhankelijk dimbare zones, zoals bij de ASUS ProArt PA32UCX-PK-monitor, die we pas bespraken.
Dat oled bij computerbeeldschermen tot nu toe niet is doorgebroken, heeft ermee te maken dat de kleinere rgb-oledschermen voor smartphones, die gemaakt worden door het opdampen van verschillende kleuren oledmateriaal, productietechnisch lastig zijn op te schalen naar een groter formaat. LG is dankzij zijn patenten op de woledtechniek als enige in staat om grotere panelen te maken, want daarbij is het niet nodig om verschillende kleuren oledmateriaal heel precies naast elkaar op een substraat te deponeren. De enkel witte oledsubpixels worden achteraf voorzien van een kleurfilter. De fabrikant heeft zich tot dusver toegelegd op het maken van schermen voor de vele malen grotere televisiemarkt. De laatste jaren is het minimumformaat van LG's woledpanelen overigens wel omlaaggegaan, van 55" tot 48" vorig jaar, met dit jaar de geplande introductie van een 42"-paneel.
Het printproces van Joled (midden) werkt heel anders dan de eerder gangbare manieren om oledschermen te produceren, door middel van opdamping. Links de productie van een rgb-oledscherm door middel van een metalen masker (FMM) voor de verschillende primaire kleuren,rechts de productie van een woledscherm voortelevisieformaat oledpanelen. Beeld: Joled
Begin dit jaar kondigde LG zijn eerste oledmonitor aan met een formaat van 31,5": de 32EP950. Het paneel in dit scherm komt niet van de eigen woledproductielijn rollen, maar is een rgb-oledscherm gemaakt door Joled. De joint venture van Sony, Panasonic en Japan Display heeft een productielijn opgezet voor met inkjet geprinte oledpanelen. Onlangs kondigde Joled aan dat het na jaren van ontwikkeling klaar is voor massaproductie. De printtechiek zou geschikt zijn om efficiënt rgb-oledschermen te fabriceren op een groter formaat tussen 10" en 32", reden dat Joled vooral toepassingen zoekt in de monitorenmarkt. Strikt genomen is de 32EP950 overigens niet het allereerste scherm op de markt met een paneel van Joled. Zo kwam Eizo in 2020 al met de Foris Nova op basis van een 22"-Joled-paneel, maar dat was meer een soort proefmodel met een wereldwijde oplage van vijfhonderd stuks en een prijs van bijna 5000 euro.
Niet voor de massa
De 32EP950 moet breder beschikbaar komen, maar een scherm voor de massamarkt is het nog steeds niet, met een verwachte adviesprijs van 3599 euro in Nederland. Volgens LG moet het scherm hier in de laatste week van augustus in de winkels liggen. Naast de 32EP950 komt er ook een 27"-scherm, genaamd 27EP950. Dat komt hier ergens eind dit jaar in het schap en LG kon ons de adviesprijs nu nog niet vertellen. Op beide formaten heeft de fabrikant ook een oledscherm met ingebouwde colorimeter op de planning staan, maar plannen voor een Nederlandse introductie van die modellen zijn er vooralsnog niet.
LG richt zich met de monitoren op contentcreators die met hdr-videomateriaal aan de slag willen. Daarvoor zijn prijzen van duizenden euro's niet ongebruikelijk, zoals aan de orde kwam in onze review van de PA32UCX-PK, die ongeveer evenveel kost als de 32EP950 en dezelfde doelgroep heeft. Een professioneel referentiescherm voor hdr-videobewerking kost zelfs tienduizenden euro's, dus de 32EP950 kan voor een niche van gebruikers een zeer interessante optie worden. De fabrikant stuurde ons onlangs een preproductiesample en die hebben we uiteraard helemaal doorgemeten volgens onze gebruikelijke testprocedure. In deze preview lees je onze eerste indrukken van dit bijzondere scherm.
Featureset en praktijk
Uitgepakt en wel overdondert de LG 32EP950 niet meteen. De vormgeving doet ons eerlijk gezegd denken aan LG-monitoren uit de budgetklasse, bijvoorbeeld de 27UL550-W uit onze round-up van betaalbare 4k-monitoren. In plaats van zilvergrijs met wit, zoals gebruikelijk is voor LG's luxere monitoren voor beeldbewerkers, is de 32EP950 grotendeels gemaakt van matzwart plastic. Enkel het verticale gedeelte van de voet is zo te voelen van metaal. Daarbij is de 32EP950 een zeer lichte en dunne monitor, eveneens vrij gebruikelijk voor goedkope lcd's. Bij de 32EP950 is dat mogelijk door het oledpaneel dat geen backlight vereist. De slanke vormgeving is zeker opvallend als je de 32EP950 neerzet naast een van ASUS' miniledmonitoren, extra dik en loeizwaar door de honderden ledjes achter het paneel.
In praktische zin is de vormgeving van de 32EP950 ook niet ideaal wat ons betreft. De ronde staander die LG zoals gebruikelijk toepast, ziet er weliswaar minimalistisch uit, maar mist een uitsparing voor kabelmanagement. Je moet het bij dit scherm doen met een plastic clipje dat je aan de voet kunt vastklikken. Strak kabelmanagement was met dit scherm al schier onmogelijk, doordat de aansluitingen recht naar achteren wijzen, net zoals bij de meeste andere LG-monitoren. Je zult het losse voedingsblok van het scherm ook nog ergens achter je bureau moeten wegwerken, want voor een geïntegreerde voeding liet de slanke behuizing kennelijk geen ruimte. Opvallend is dat het scherm niet heen en weer kan zwenken op de voet. Wel kun je het paneel elf centimeter in hoogte verstellen, kantelen en roteren naar portretstand. Een eigen draagoplossing bevestigen is ook mogelijk door de aanwezigheid van VESA-montagegaten.
Handig aan de 32EP950 is de aanwezigheid van een USB-C-poort met maar liefst 90W aan Power Delivery. Zo kun je zelfs een krachtigere laptop op het scherm aansluiten en tegelijk van stroom voorzien, waarbij ook de driepoorts-USB-hub actief wordt. De poorten werken met de USB-C-kabel helaas maar op lage USB 2.0-snelheid. Wil je de maximale doorvoer gebruiken, dan zul je het scherm moeten aansluiten via de USB-B-poort. Tot de aansluitingen behoren verder twee DisplayPort 1.4-ingangen en één HDMI 2.0-poort. De oledtelevisies van LG ondersteunen al HDMI 2.1, maar voor de 32EP950 is het niet heel relevant dat het er niet opzit. De monitor heeft een refreshrate van 60Hz en adaptive sync wordt in geen enkele vorm ondersteund.
Niet 'flikkervrij'
In de dagelijkse praktijk ziet het oledscherm er verrassend normaal uit. Het schermoppervlak glimt wat meer dan dat van veel lcd-monitoren en vertoont bovendien een paarsblauwe gloed als er licht op valt. Dat wil je dus zoveel mogelijk vermijden, maar helaas levert LG geen zonnekap mee met dit model. In tegenstelling tot oledschermen van smartphones en oledtelevisies heeft dit scherm een gebruikelijke rgb-subpixelindeling, waarbij de rode, groene en blauwe subpixels elkaar ook in de normale volgorde afwisselen. Daarmee is de scherpte van tekst op de 32EP950 precies zoals je van een standaard lcd gewend bent.
LG 32EP950 (rechts) naast de ASUS PG27UQX
Iets wat ons in het gebruik opviel, is dat de 32EP950 niet 'flikkervrij' is zoals de meeste lcd's dat tegenwoordig wel zijn. Zoals bij veel oledschermen het geval is, ook die van smartphones en televisies bijvoorbeeld, blijft de helderheid van het scherm niet constant. Je ziet dat ook aan de grafiek hieronder van onze Leo Bodnar-inputlagtester, die een razendsnel knipperend wit testpatroon op het scherm toont. Binnen die korte witte knippering ziet de tester op de oledmonitor een korte fluctuatie in helderheid, waarbij het scherm zeer kortstondig terugvalt tot ongeveer de helft van de maximale helderheid, om vervolgens meteen terug te schieten. Helaas heeft de grafiek van de inputlagtester geen duidelijke schaal, maar volgens TFTCentral doet deze flikkering zich voor op een lage en daardoor potentieel merkbare frequentie van 120Hz. Niet iedereen is even gevoelig voor dit soort flikkeringen, dus het kan zijn dat het je niet opvalt. Als je er net als wij wel last van hebt, is dit niet de monitor die je wilt hebben om de hele dag op te Excellen. Dat is uiteraard ook niet het gebruiksdoel dat LG voor ogen heeft.
Inputlaggrafiek van onze Leo Bodnar-tester. In het midden van de witte puls is een korte daling van de helderheid zichtbaar.
Inbranden blijft vraagteken
Fabrikanten van lcd's en televisies benadrukken maar al te graag dat oledschermen na verloop van tijd kunnen inbranden. Omdat pixels individueel licht geven, kunnen ze ongelijkmatig slijten als je continu hetzelfde beeld blijft vertonen, waardoor een vaag nabeeld te zien blijft. Oledtelevisies zitten tegenwoordig vol met functies om dat zoveel mogelijk te voorkomen. Zo hebben de modellen van LG bijvoorbeeld een screensaver die al na enkele minuten actief wordt als er een statisch beeld wordt weergegeven, plus een pixelshiftfunctie die het beeld een klein beetje over het scherm beweegt om slijtage te verdelen. Ook probeert de tv zenderlogo's te herkennen om die automatisch te dimmen (logo-dimming), waarbij de helderheid van statische beelden door de automatic static brightness limiter gradueel afneemt. De asbl is overigens iets anders dan de automatic brightness limiter, die de oledtelevisies eveneens hebben. Dat is een functie waardoor de helderheid van het beeld kan fluctueren aan de hand van de gemiddelde helderheid van het hele beeld. Een klein wit vlakje op een verder zwart scherm kan bijvoorbeeld met een heel hoge helderheid worden weergegeven, maar is het hele beeld wit, dan wordt het scherm veel donkerder.
Een continu fluctuerende helderheid is niet wat je wilt bij een scherm voor referentiegebruik. De meeste van bovenstaande functies heeft de 32EP950 dan ook niet. Er is geen logodimming en ook geen asbl actief op dit scherm voor zover wij kunnen zien. In het menu zitten maar een paar functies om inbranden te voorkomen die standaard zijn ingeschakeld, maar die je als gebruiker ook kunt uitzetten. In de handleiding raadt LG dat overigens sterk af. Naast een pixelshiftfunctie is er de optie Screen Saver in de osd. Die dimt het scherm na exact tien minuten tot slechts 4cd/m² als het beeld gedurende die tijd niet verandert, waarbij de powerled oranje begint te knipperen. Dat zal dus meteen opvallen, in tegenstelling tot de asbl-functie van oledtelevisies.
De 32EP950 heeft ook een automatic brightness limiter zoals alle oledschermen. Zoals we zullen zien op de volgende pagina's is die minder restrictief dan bij oledtelevisies van dit moment, waarbij LG de maximale helderheid van wit in sdr-modus zodanig heeft gekozen dat hij precies onder de grens blijft waarop de abl actief wordt. Je hebt in sdr dus nooit te maken met een helderheid die fluctueert naar aanleiding van de hoeveelheid wit in beeld. In hdr kan dat wel gebeuren en om de werking van de abl voor hdr-materiaal inzichtelijk te maken, heeft LG een indicator toegevoegd. De powerled kleurt oranje op het moment dat de abl actief is.
Het effect van de screensaver op de 32EP950 in de Peak Luminance Stability-test van Calman, gemeten in de hdr-modus. Na exact tien minuten dimt het scherm in één klap naar om en nabij de 4cd/m².
In hoeverre het nieuwe paneel in de LG 32EP950 op termijn last krijgt van inbranden, is op dit moment nog niet te zeggen. Wat we wel hebben kunnen testen, is het voorkomen van retentie op kortere termijn. We hebben het scherm daarvoor op maximale helderheid dit vakjespatroon laten weergeven, dat na 10 minuten automatisch overschakelt naar een effen grijze slide. Die bracht de 32EP950 egaal in beeld zonder naijlend geblokt patroon in het beeld.
Het ontbreken van veel automatische functies om inbranden op de langere termijn te voorkomen, geeft de gebruiker meer verantwoordelijkheid om goed met het scherm om te gaan. Wat ons betreft positief: professionals die een scherm van drieënhalf duizend euro aanschaffen, lezen zich als het goed is in over de eigenschappen van het apparaat. Je hoeft je bij de 32EP950 niet te bedienen van servicemenu-trucjes om ongewenste dimming te voorkomen, zoals bij de oledtelevisies van LG.
Testmethode en testveld
Portrait Displays SpectraCal C6-colorimeter
Voor de test van de LG 32EP950 hebben we zoals gebruikelijk een uitgebreide reeks metingen uitgevoerd. Daarbij is het belangrijk in je achterhoofd te houden dat het gaat om een preproductiemodel, dus de resultaten van het uiteindelijke winkelmodel kunnen nog afwijken. We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een Spectracal C6-colorimeter, een X-rite i1 Photo Pro 2-spectrofotometer en Portrait Displays Calman Ultimate-analysesoftware. We testen monitoren zoals ze uit de doos komen, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert. Eventuele sRGB- en Adobe RGB-modi meten we apart. Datzelfde doen we voor een eventuele hdr-stand.
Helaas kan onze opstelling om responstijden te meten, bestaande uit een fotosensor en LeCroy Waverunner 6100-oscilloscoop, nog niet goed overweg met oledschermen zoals de LG 32EP950, vandaar dat dit testonderdeel ontbreekt. Hoewel de responstijden van het oledpaneel erg goed moeten zijn, is het met de lage 60Hz-refreshrate en het gebrek aan FreeSync of G-Sync toch niet echt een monitor die je als gamer wilt gebruiken. We hebben wel de inputlag bepaald met een Leo Bodnar-tester, die op de vorige pagina al even voorbijkwam. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
Testveld
In de grafieken op de volgende pagina's vergelijken we de 32EP950 uiteraard met de pas geteste PA32UCX-PK en PA27UCX-K. Dat zijn twee van de beste lcd's voor hdr-weergave die ook ongeveer hetzelfde kosten als LG's oledscherm, wat de vergelijking extra interessant maakt. Voor de rest bevat de grafiekserie andere luxe beeldschermen die we eerder hebben getest. Een deel daarvan is bestemd voor (semi)professioneel gebruik en sommige monitoren zijn juist specifiek gericht op consumenten, zoals de gamingschermen die we in de hdr-sectie aan bod laten komen. Ook de resolutie en het formaat lopen uiteen. Je herkent de LG 32EP950 telkens aan een rode balk. Schermen met miniledbacklight zijn geel. We laten ook de Eizo Foris Nova terugkomen in het overzicht, de eerste monitor met het geprinte Joled-paneel die we hebben doorgemeten. Deze heeft een blauwe balk.
Helderheid, contrast en kleurweergave (hdr)
Normaal gesproken beginnen we met de metingen in de normale sdr-modus, maar gezien de doelgroep van de LG 32EP950 trappen we, net als bij de ProArt PA32UCX-PK en PA27UCX-K, af met onze ervaringen met de hdr-beeldkwaliteit.
Per-pixeldimming, maar lagere piekhelderheid
De LG 32EP950 is voorzien van het VESA DisplayHDR400 True Black-certificaat. Dat is iets heel anders dan het normale DisplayHDR400-logo dat je intussen aantreft op de meeste monitoren uit de middenklasse en daarboven. De eisen om een DisplayHDR400-logo te mogen voeren, zijn erg basaal, dus eigenlijk zegt het niet zoveel als een fabrikant daarmee schermt. Voor DisplayHDR400 True Black daarentegen, moet een scherm in staat zijn om de helderheid per pixel te dimmen, wat met lcd-monitoren niet kan. Ook is een hoge DCI-P3-kleurdekking vereist, maar de maximale helderheid hoeft slechts 400cd/m² te bedragen voor een klein wit vlakje en 250cd/m² voor het hele scherm. Het is dus een logo dat precies aansluit op de mogelijkheden van een oledscherm, reden dat dit ook de eerste pc-monitor is die over dit logo beschikt.
Blijkens onze metingen voldoet de 32EP950 precies aan de eisen voor het DisplayHDR400 True Black-logo, waarbij de piekhelderheid voor kleine highlights nog een stuk hoger uitvalt. Op een volledig wit scherm meten we 259cd/m², voor kleinere highlights 575cd/m². Dat is duidelijk minder dan de miniledschermen in het bovenstaande overzicht, die voor een volledig wit scherm ver over de 1000cd/m² kunnen produceren, maar wel een stuk meer dan de eerste monitor met geprint oledpaneel, de Eizo Foris Nova, die op een volledig wit scherm niet verder kwam dan 136cd/m². Vergeleken met een gemiddelde oledtelevisie biedt de 32EP950 een duidelijk hogere piekhelderheid als het hele scherm wit moet zijn. Zelfs de LG G1 met het nieuwe, fellere Evo-paneel komt dan maar tot een helderheid van 163cd/m² in onze recente test. Omgekeerd kunnen kleine highlights op de tv een stuk feller zijn, met pieken richting de 800cd/m² in onze metingen.
We hebben de 32EP950 een poosje in de praktijk bekeken naast de PA27UCX - de PA32UCX-PK was al terug naar de fabrikant - waarbij beide monitoren hetzelfde materiaal lieten zien voor een eerlijke vergelijking. Door de hogere piekhelderheid kan de miniledmonitor felle scènes met meer impact weergeven, waar de 32EP950 in vergelijking wat valer en grauwer oogt. De helderheid van het ProArt-scherm komt meer in de buurt van de bedoelde helderheid in het signaal, wat ook gevolgen kan hebben voor het zichtbare detail in highlights.
Standaard lijkt de 32EP950 het weergeven van de juiste helderheid wat meer te prioriteren, waardoor er voorbij het punt waarop de maximale helderheid van het paneel wordt bereikt, wat clipping te zien kan zijn. Een felle wolkenlucht met de zon die in de camera schijnt, slaat op het oledscherm voor een deel wit uit, waar op de PA27UCX nog detail zichtbaar is in de overgang tussen zon en wolken. LG geeft je in het menu wel een optie om het detail in highlights terug te brengen door een hoger clipping point te kiezen, bijvoorbeeld 1000, 4000 of 10.000cd/m². Als je daarvoor kiest, worden felle beelddelen als geheel te donker getoond, wat er zeker bij de laatste optie een beetje vreemd uit kan zien, maar je ziet wel alle details in highlights terugkomen. Bij het wisselen van het clippingpoint werd bij ons preproductiemodel overigens ook ineens extra verscherping toegepast op het signaal, die pas weer verdween bij het wisselen van de hdr-beeldmodus. We hopen dat die firmwarebug voor het retailmodel verholpen zal zijn.
Voordeel van de 32EP950 boven de PA27UCX is uiteraard het uitstekende contrast, dat in alle mogelijke omstandigheden perfect blijft. Donkere kleuren op een donkere achtergrond behouden op de 32EP950 hun verzadiging en een sterrenpatroon met kleine, felle lichtpuntjes voor een zwarte achtergrond wordt op het oledscherm perfect weergegeven, waar bij de PA27UCX zichtbare halo's voorkomen. Cinemascope-materiaal met zwarte balken boven en onder is een ander mooi voorbeeld; die blijven op het oledscherm uiteraard perfect zwart.
In de review van de PA27UCX en PA32UCX-PK benoemden we het vloeiendere verloop tussen zwart en grijs als een voordeel van de twee lcd-monitoren boven de gemiddelde oledtelevisie. Vooral met het weergeven van donkergrijze tinten hebben oledschermen vaak wat moeite. We hebben hetzelfde testfilmpje natuurlijk ook even bekeken op de oledmonitor. Hoewel kleurverlopen tussen helemaal zwart en heel donkergrijs op de 32EP950 nog wat minder vloeiend werden getoond dan op de PA27UCX, leek het scherm minder banding te vertonen dan de LG OLED65G1, die we eerder ter vergelijking bekeken.
Uitmuntende kleurweergave
Het geprinte oledpaneel van de 32EP950 kan 99,9 procent van de DCI-P3-kleurruimte laten zien en 77,6 procent van BT.2020. Dat is net wat meer dan bij de huidige generatie oledtelevisies, die een DCI-P3-dekking van zo'n 97 procent noteren. De ProArt PA32UCX-PK heeft een vergelijkbare DCI-P3-kleurdekking, maar toont ook bijna 90 procent van BT.2020. Dat doen de meeste lcd-monitoren hem overigens niet na.
Gem. grijsafwijking hdr (w/o Lum)
Gem. grijsafwijking hdr (w Lum)
Gem. kleurafwijking hdr (w/o Lum)
Gem. kleurafwijking hdr (w Lum)
Dekking DCI P3-kleurruimte
Gemiddelde grijsafwijking zonder luminantie
Monitor
Resolutie
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
LG heeft de hdr-kleurafstelling bij de 32EP950 zeer goed voor elkaar. Daarmee is het niet zo'n punt dat de LG Calibration Studio-software, waarmee je de monitor in hardware kunt kalibreren, nog geen ondersteuning biedt om hdr-kalibraties te doen. Zowel de gemiddelde kleurfout als de gemiddelde grijsfout, uitgedrukt in een ΔΕ-waarde, komt standaard al uit onder de zichtbare grens van 3. Dat blijft zo als we de helderheid ook meenemen in de berekening, waar veel schermen dan een veel hogere afwijking noteren, bijvoorbeeld omdat ze het beeld helderder maken dan bedoeld. De 32EP950 volgt de HDR PQ-curve daarentegen nauwkeurig tot het punt waarop de maximale helderheid van het scherm wordt bereikt. Dan vindt er wel wat roll-off plaats, zoals je kunt zien in de eerste afbeelding in onderstaande galerij, maar het blijft beperkt genoeg om niet tot grote afwijkingen te leiden. Met de clippingpoint-functie in de osd kun je die bovendien nog verder verminderen.
Hoewel we nog een kleine slag om de arm moeten houden omdat het een preproductiemodel betreft, blijkt de 32EP950 zeker geschikt voor hdr-contentcreation, zolang je rekening houdt met de beperking van de lage piekhelderheid. Die maakt dat hdr-materiaal er op een high-end lcd of lcd-televisie feller uit kan zien dan op de 32EP950 en is dus iets om rekening mee te houden als je het scherm als referentie gaat gebruiken.
Helderheid, contrast en kleurweergave (sdr)
Voor de sdr-metingen beginnen we bij de 32EP950 zoals gebruikelijk met de helderheid en het contrast in standaardmodus. Dat laatste is bij deze oledmonitor uiteraard perfect, reden dat de grafiek voor dit onderdeel ontbreekt. Met 260cd/m² komt de maximale helderheid in sdr-modus precies onder de waarde waarop de abl actief wordt. Je hebt dus geen last van een fluctuerende helderheid bij een verandering van de hoeveelheid wit in beeld. Keerzijde is dat 260cd/m² op zich niet veel is, al kom je ermee weg als je het apparaat niet in een erg lichte omgeving opstelt. Zet je het in een donkere omgeving, dan kan het scherm met een minimale helderheid wit van 20cd/m² erg ver worden gedimd, met de kanttekening dat je dus wel wat flikkeringen kunt zien.
In de standaardmodus gebruikt de 32EP950 zijn volledige kleurbereik, een soort kruising tussen DCI-P3 en AdobeRGB. De eerste kleurruimte wordt, zoals op de vorige pagina al bleek, voor 99 procent afgedekt, terwijl de monitor 95 procent AdobeRGB-dekking biedt. Voor beide kleurruimtes zijn dan ook profielen aanwezig in de osd, evenals sRGB, Display P3 en BT.2020. Er is ook één kalibratieprofiel aanwezig dat je via de software kunt vullen met eigen instellingen. Dat is wel erg weinig, maar gelukkig lijkt het bij LG mogelijk om ook de ingebouwde profielen voor een bepaalde kleurruimte te overschrijven met eigen instellingen, in tegenstelling tot bij de ASUS ProArt PA32UCX-PK.
Dekking kleurruimte
Gem. color checker-afwijking
Gem. kleurafwijking
Gem. grijsafwijking
Kleurtemperatuurafwijking
Gem. gamma-afwijking
Dekking dichtstbijzijnde kleurruimte op standaardinstelling
We hebben de 32EP950 voor bovenstaande grafiekserie doorgemeten als een AdobeRGB-monitor, maar eigenlijk vormt de kleurendriehoek dus een soort mix tussen AdobeRGB en DCI-P3 in deze stand. Rood is bijvoorbeeld te verzadigd. Dat leidt tot verhoogde gemeten afwijkingen voor vooral die kleur. Als je dit scherm voor AdobeRGB-weergave wilt gebruiken, gebruik je dus beter de aparte modus (zie hieronder) of kalibreer je 'm zelf voor deze kleurruimte, dus deze scores zijn meer ter kennisgeving.
Uitgebreide meetresultaten van de kleurweergave in standaardmodus: grijsweergave, colorchecker-testkaart, kleurdekking en saturation-sweeps
Kleurmetingen in AdobeRGB-modus
De AdobeRGB-modus in het menu doet wat hij moet doen; de stand rekent af met de extra verzadiging in rood voor een betere nabootsing van deze kleurruimte. In groen komt het scherm een klein stukje tekort, vandaar dat de kleurdekking de 100 procent niet dichter benadert.
Toch is de kleurweergave in deze stand behoorlijk goed als we kijken naar de andere monitoren in dit testveld, met een gemiddelde colorchecker-afwijking van 1,37. Een waarde boven de 3 duidt hier op een met het blote oog zichtbare afwijking. De meeste deelmetingen blijven ook onder deze waarde; enkel verzadigd groen en wit vertonen een zichtbare afwijking. De gemiddelde grijsafwijking is met 2,05 echter vrij laag. Net als in de andere modi vertoont de gammacurve een klein knikje voor de donkerste grijstinten, die te donker worden getoond. Verder is het verloop vrij vlak.
Uitgebreide meetresultaten van de kleurweergave in AdobeRGB-modus: grijsweergave, colorchecker-testkaart, kleurdekking en saturation-sweeps
Kleurmetingen in sRGB-modus
Uiteraard heeft de 32EP950 een aparte sRGB-modus waarin het kleurbereik, zoals je hieronder kunt zien, netjes wordt teruggeregeld tot deze kleurruimte. De helderheid blijft ook gewoon instelbaar, wat niet het geval is bij veel andere schermen. We hebben voor deze kleurruimte nog een tweede reeks metingen gedaan. Net als bij de ASUS ProArt PA32UCX-PK en PA27UCX, hebben we de 32EP950 in hardware gekalibreerd en vervolgens opnieuw doorgemeten met onze eigen meetapparatuur. We voerden de kalibratie uit met de LG Calibration Studio-software en de meter die we ook gebruikten bij de ProArt-schermen: een X-rite i1 Display Pro. In tegenstelling tot bij de ASUS-schermen zul je de meter bij het LG-scherm wel zelf moeten aanschaffen. De benodigde software kun je gratis downloaden vanaf de website van de fabrikant. Het programma zit wat simpeler in elkaar dan de software van ASUS en in combinatie met dit scherm zijn er ook wat minder mogelijkheden. Je kunt de uniformiteit van de 32EP950 bijvoorbeeld niet bijregelen, want het scherm heeft geen uniformiteitscompensatie, en ook hdr-kalibraties zitten er met LG Calibration Studio niet in.
In tegenstelling tot bij de beide ProArt-schermen heeft een kalibratie bij de LG 32EP950 niet zo'n groot effect. Dat komt vooral doordat de afstelling van dit scherm uit de doos al veel beter blijkt, met gemiddelde kleur- en grijsafwijkingen ruimschoots onder de 3. De gemiddelde afwijkingen zijn na kalibratie nauwelijks lager, maar de standaardafwijking tussen de verschillende metingen neemt wel af. De gammacurve blijft wat eigenaardig voor de donkerste grijstinten, een afwijking die ook met een kalibratie niet verholpen wordt. Over het geheel genomen is het resultaat echter positief. Ook voor het bewerken van standaard sdr-videomateriaal zou je deze monitor goed kunnen gebruiken.
sRGB-modus
Gekalibreerd
Uitgebreide meetresultaten van de kleurweergave in sRGB-modus: grijsweergave, colorchecker-testkaart, kleurdekking en saturation-sweeps
Uniformiteit en kijkhoeken
Wie een oledtelevisie of een smartphone met een oledscherm heeft, weet dat de kijkhoeken een pluspunt vormen van de techniek. Dat zie je ook bij de LG 32EP950. Helderheid en contrast blijven onder een hoek veel beter op peil dan bij iedere lcd, vooral als je van boven- of onderaf naar het scherm kijkt. We hebben in onderstaande grafiekserie zeker niet de minste lcd's uitgekozen ter vergelijking. De ProArt-schermen van ASUS doen het op dit onderdeel misschien niet zo goed, maar ook de rest van het testveld is voorzien van een ips-paneel: de lcd-variant die over het algemeen de beste kijkhoeken biedt en daarom vaak wordt toegepast in schermen voor beeldbewerking.
45° links resterende helderheid
45° rechts resterende helderheid
45° boven resterende helderheid
45° onder resterende helderheid
45° links resterende helderheid
Monitor
Resolutie
LCD-paneel
Schermdiagonaal
Gemiddelde resterende helderheid in % (hoger is beter)
Net als bij andere apparaten met een oledpaneel wordt onder een scherpe hoek een groenige gloed zichtbaar bij de 32EP950, maar de gemeten kleurafwijking onder een hoek blijft nog een stuk lager dan bij alle andere schermen in dit overzicht. Dat is ook als je niet met zijn zessen naar het scherm kijkt al een voordeel. Ook als je er in je eentje voor zit, zul je de randen van het scherm al onder een hoek bekijken ten opzichte van het midden. De kleuren blijven op de 32EP950 dan constanter.
Om de uniformiteit van het scherm te meten, dus de mate waarin de helderheid gelijkmatig over het scherm is verdeeld, vergelijken we vijftien meetpunten op het scherm. Daarbij kijken we naar de procentuele verschillen tussen de hoogste en laagste helderheid in zwart- en witweergave, en de verschillen tussen de helderste zwart- en witweergave ten opzichte van het gemiddelde. Een volledig uniform scherm, dat overal even helder is, zou steeds 100 procent scoren. Wees je ervan bewust dat de gemeten uniformiteit een momentopname is; ieder individueel scherm scoort op dit onderdeel weer iets anders.
Ook op het gebied van uniformiteit gooit de 32EP950 hoge ogen. Uiteraard is de uniformiteit van zwart perfect: op ieder van de vijftien meetpunten registreert onze meter 0cd/m², waar alle lcd's tot op zekere hoogte geplaagd worden door enige backlightbleeding. Ook de uniformiteit van wit is heel goed, waarbij de helderheid zelfs op het minst heldere meetpunt nog 96 procent bedraagt van die op het helderste punt. Met het blote oog zul je zo'n verschil vermoedelijk niet opmerken. Lcd's die zijn voorzien van uniformiteitscompensatie, zoals de beide ProArt-monitoren, kunnen overigens wel in de buurt komen van zo'n score, maar de 32EP950 gaat ondanks het ontbreken van die voorziening aan kop.
LG 32EP950 - Uniformiteit 1 procent grijs
Een nagenoeg perfecte uniformiteit van wit en zwart is een eigenschap die je vaker ziet bij oledtelevisies en oledschermen voor smartphones, dus in die zin is het niet verrassend dat de 32EP950 er ook op kan bogen. Wel is de uniformiteit bij die oledpanelen vaak verstoord bij het weergeven van donkergrijze beelden, met bijvoorbeeld verticale, donkerdere banen over het scherm en helderheidsafwijkingen langs de randen. We bekeken op 'onze' 32EP950 ook wat egaal grijze slides en daarbij bleek dat ook de monitor hier in beperkte mate last van heeft. Bij het vertonen van een 1 procent grijs vlak op volledig scherm, zien we in een volledig verduisterde ruimte wat lichtere vlekken links- en rechtsboven, met linksonder juist een donkerder gedeelte, zoals je kunt zien op de overbelichte foto hierboven. In het echt waren deze verschillen veel moeilijker zichtbaar en we vermoeden dat deze afwijking je enkel zal opvallen als je ernaar op zoek gaat, zoals wij. Op een 10 procent grijs vlak was met het blote oog vrijwel geen helderheidsverschil meer waarneembaar.
Inputlag en opgenomen vermogen
Voor wat het waard is, noteert de LG 32EP950 een behoorlijk lage inputlag. Je zou hem daarmee ook voor een spelletje kunnen gebruiken, ware het niet dat de refreshrate beperkt blijft tot 60Hz en dat adaptive sync ontbreekt. Dat is ergens wel jammer, aangezien zelfs de ASUS ProArt-schermen, op zichzelf ook absoluut niet bedoeld voor gaming, wel FreeSync aan boord hebben.
Bijzonder onzuinig blijkt de 32EP950 zeker niet in onze metingen, die we uitvoeren op een wit scherm. Dat is voor een oledpaneel het worstcasescenario; op een zwart scherm zal het verbruik nog een stuk lager liggen, waar het bij een lcd-monitor vrijwel niet uitmaakt of het beeld nu volledig wit of zwart is. Het verbruik van de 32EP950 ligt bij een gelijke helderheid ongeveer in lijn met dat van andere lcd-monitoren met dezelfde omvang en resolutie. Op maximale helderheid is het verbruik relatief laag, maar die helderheid is zelf ook relatief laag, zoals eerder bleek.
Stand-by en uitgeschakeld blijkt de 32EP950 ook vrij zuinig. Het verbruik blijft in beide gevallen binnen de EU-norm, die stelt dat het verbruik in stand-by beperkt moet blijven tot 0,5W.
Specificaties
Schermdiagonaal
31,5"
Gebogen scherm
Nee
Beeldschermcoating
Mat/antiglans
Resolutie
3840x2160 (4k)
Horizontale resolutie
3840 px
Verticale resolutie
2160 px
Beeldverhouding
16:9
Dots per inch
140dpi
Pixel-pitch
0,182mm
Soort paneel
Oled
Hdr-ondersteuning
HDR10
DisplayHDR
400 True Black
Reactietijd
1ms
Refreshrate
60Hz
G-Sync-ondersteuning
Nee
FreeSync-ondersteuning
Nee
Kijkhoek
178°
Helderheid
250cd/m²
Contrastverhouding (statisch)
1.000.000:1
Kleurdiepte
10bit (1,074 miljard)
Video in
2x DisplayPort, HDMI, USB 3.2 (Gen1, 5Gb/s) type-c
Totaal video-ingangen
4x
Hoogste DisplayPort-versie
DisplayPort 1.4
Uitgangen (monitoren)
3,5mm
USB-hub (downstream)
3x USB 3.2 (Gen1, 5Gb/s), USB 3.2 (Gen1, 5Gb/s) Type-C
USB Power Delivery
Ja
USB Power Delivery max
90W
Ergonomie
Hoogte verstelbaar
Stroomverbruik
84W
Beugelbevestiging
VESA 100mm
Meegeleverde accessoires/kabels
DisplayPort, HDMI, USB (Type-C)
Hoogte
616,5mm
Hoogte (zonder voet)
435,8mm
Breedte
726,5mm
Diepte
239,3mm
Diepte (zonder voet)
35,3mm
Gewicht
5,3kg
Gewicht (zonder voet)
3,8kg
Kleur
Zwart
Conclusie
Het heeft jaren geduurd, maar met de LG 32EP950 bereikt medio 2021 dan toch een echte oledmonitor de markt. De allereerste oledmonitor is het strikt genomen niet, zelfs niet de eerste monitor met het nieuwe, geprinte paneel van Joled, maar naar verwachting is het wel de eerste oledmonitor die je ook echt kunt kopen. Je moet dan wel over diepe zakken beschikken, want met een adviesprijs van 3600 euro is het zeker geen massaproduct. In zijn klasse is de 32EP950 echter niet extreem duur. Professionele schermen voor hdr-beeldbewerking kosten tienduizenden euro's, terwijl ook de goedkopere alternatieven voor dat soort schermen, voorzien van minileds zoals de ASUS ProArt PA32UCX-PK, Dell UltraSharp UP3221Q en Apple Pro Display XDR, alle drie duurder zijn dan het nieuwe scherm van LG.
Zoals te verwachten is de beperkte piekhelderheid dé belangrijkste beperking van de 32EP950 voor hdr-beeldbewerkers. Ten opzichte van de gelijkgeprijsde miniledschermen en duurdere referentiemonitoren kan de 32EP950 highlights duidelijk minder fel weergeven. Aan de andere kant doet de 32EP950 het zeker niet slecht ten opzichte van de huidige generatie oledtelevisies, die kleine gebiedjes weliswaar feller vertonen, maar als een groter deel van het beeld wit moet zijn, veel verder terugzakken. LG geeft je daarbij de nodige controle over hoe je wilt omgaan met de beperkingen van het paneel, waarbij je er met een menu-instelling voor kunt kiezen om het signaal zoveel mogelijk met de bedoelde helderheid weer te geven of het detail in highlights zoveel mogelijk te bewaren ten koste van de juiste helderheid.
De oledtechniek biedt uiteraard ook grote voordelen boven de hdr-weergave. Net als de allerduurste referentieschermen biedt de 32EP950 dimming op pixelniveau, plus een perfecte weergave van zwart en een oneindig contrast, zonder enige blooming of haloing rondom contrastrijke overgangen. Daarbij is de kleurafstelling van de 32EP950 voor hdr-materiaal voortreffelijk, tenminste bij ons preproductiemodel. We hopen binnenkort ook een winkelmodel te testen om te kijken of dat ook in de uiteindelijke versie het geval blijft.
Voor wie een monitor zoekt voor hdr-beeldbewerking die geen tienduizenden euro's moet kosten, kan de 32EP950 dus een uitstekende optie zijn. Oledtelevisies blijven nog wel een stuk goedkoper, maar naast de beperkte fullscreen-helderheid en het niet voor alle toepassingen ideale formaat, moet je daarbij ook eerst een aantal dimmingfuncties deactiveren die bij dat soort schermen zijn ingebouwd om het paneel te beschermen. De 32EP950 heeft die niet en in hoeverre het paneel op termijn bestand zal blijken tegen inbranden, blijft voorlopig koffiedik kijken.
Gelet op de adviesprijs vormt de 32EP950 niet meteen een voor de hand liggende keuze als je enkel met sdr-content aan de slag wilt, maar ook dan biedt het scherm een uitstekende beeldkwaliteit. LG heeft de maximale helderheid beperkt gehouden, wat betekent dat je in sdr niet te maken krijgt met de automatic brightness limiter, die in hdr wel effect kan hebben. De kleurweergave in de verschillende modi is af fabriek netjes afgesteld, waarbij het kleurbereik groot genoeg is om de meeste gangbare kleurruimtes goed te kunnen weergeven. De kijkhoeken zijn zeer goed en de uniformiteit is voortreffelijk, beter nog dan bij de beste lcd's.
Op basis van deze preview zijn we kortom behoorlijk enthousiast geworden over de LG 32EP950 en ook over de komst van de oledtechniek naar pc-beeldschermen in het algemeen. We zijn benieuwd wat andere fabrikanten kunnen met dit paneel en of er snel nieuwe oledmonitoren gaan volgen. LG heeft zich met de 32EP950 met nadruk niet gericht op gaming, dus een gamingvariant zou een interessante toevoeging kunnen zijn.
Aangezien zwart een pixel heeft die uit is, zou het misschien handig zijn om de uniformiteit voor een grijs vlak met kleur 1,1,1 te meten?
En misschien ook te gebruiken om de "dynamiek" of "bandbreedte" te meten van een OLED-paneel, aangezien kontrast geen zin heeft. Het zou kunnen dat de ene fabrikant zijn minimale waarde voor het eerste stapje van aansturen hoger heeft staan dan de ander.
Lijkt me wel een mooi idee voor de toekomst om dat te gaan meten als we meer oled-monitoren binnenkrijgen. Ik heb het voor nu op de foto gezet met een vlak met rgb3,3,3, daarbij zie je het effect ook al goed, zeker op een overbelichte foto. Voor wat betreft dynamiek, gaat het bij oled niet puur om het allereerste stapje vanaf zwart in mijn beleving, maar ook ietwat lichtere donkergrijze tinten die niet zo nauwkeurig worden getoond als de rest van het bereik qua helderheid. Zie je ook een beetje terugkomen in de (sdr)-metingen waar 5% donkergrijs steeds een knikje heeft in de gammacurve, zelfs na kalibratie.
Waarom zou je precies 2,5 keer de prijs van een 55inch OLED TV betalen voor een 32 inch monitor?
Zijn er nog toepassingen waar OLED zinvol is, maar 55 inch te groot is? Persoonlijk zou ik OLED vooral voor films/series kopen, waarbij 55 inch een prima maat is.
Maar waarom zou je een OLED monitor willen hebben? Ik vind 3500 euro vrij fors. Ik kan me ook zo snel geen situatie bedenken waarin je wel een OLED monitor nodig hebt, maar een grote TV niet bruikbaar is.
OLED heeft gewoon serieus grote voordelen t.o.v. traditionele va/tn/ips panelen alleen al vanwege de opmars van HDR in alle vormen. Een witte cursor op een zwarte achtergrond zorgt ervoor dat een vlak van 3x3cm verlicht is (scheelt per monitor).
Dat het nu nog zo duur is komt waarschijnlijk vanwege de lage yields of dan niet van de vernieuwde processen. Maar zo werkt het met alles, eerste iteratie is duur, tweede alweer minder en met de derde heeft de helft van de mensen het.
Ik denk gewoon dat het komt omdat JOLED aankijkt tegen miljarden en miljarden die er de afgelopen jaren in zijn geïnvesteerd om de OLED-technologie in de vingers te krijgen. Wat ze ook vragen voor een paneel, voorlopig staat het in geen verhouding tot de investeringen en de prijs zal een compromis zijn tussen wat commercieel nog haalbaar is en wat JOLED eigenlijk zou willen vragen.
Gok dat het toch te maken heeft met de schaal waar ze deze panelen kunnen maken. Zijn er al andere producten met de geprinte OLED panelen beschikbaar dat jij weet?
Ze hebben zich aanvankelijk gericht op nichemarkten, zoals medische schermen waar hoge prijzen voor gevraagd konden worden. Daarnaast waren OLED-monitoren van Asus en Eizo eigenlijk het eerste concrete dat we van JOLED zagen. Op zich is deze monitor daarom wel een mijlpaal omdat hij in grotere aantallen gemaakt gaat worden.
Als PC monitor. Ik zou maar al te graag een OLED monitor kopen voor te gamen, maar zelfs het 48" model van LG is veel te groot om comfortabel te gebruiken op een bureau.
Ik zou er sowieso wel geen €3.5k voor over hebben, maar ik hoop dat OLED monitors in de nabije toekomst wat gangbaarder en betaalbaarder zullen worden.
Ik begrijp niet precies of je hiermee nou suggereert dat wij ons door LG laten betalen voor reviews of juist niet, maar voor alle duidelijkheid: dat is bij ons nooit het geval.
Wij hebben geen beperkingen opgelegd gekregen met betrekking tot testen van deze monitor en wij maken reviews ook nooit ter inzage of goedkeurig vooraf beschikbaar voor fabrikanten. Op het moment dat wij tegen problemen aanlopen of onverklaarbare/onlogische testresultaten verkrijgen leggen we die afhankelijk van de situatie in het kader van hoor en wederhoor wel voor aan fabrikanten, maar onze conclusies en oordelen leggen we nooit vooraf ter goedkeuring voor.
Sorry maar de discussie over LG die Hardware Unboxed probeert om te kopen staat toch helemaal los van deze review? Het gaat vooralsnog om 1 incident waar Tweakers feitelijk 0,0 mee te maken heeft dus ik denk dat het erg voorbarig zou zijn voor de redactie om LG meteen te gaan boycotten. Je mag gerust iets vinden van de praktijken van LG maar ze maken ook een hoop interessante producten en ik ben blij dat Tweakers de tijd neemt om die te reviewen. Zolang jij vertrouwt in de integriteit van Tweakers (wat je zegt te doen) kun je die dus met gerust hart tot je nemen.
Ik ken de dynamiek tussen Hardware Unboxed en LG (en andere fabrikanten) niet, maar fabrikanten kennen ons inmiddels goed genoeg om te weten dat wij daar geen ruimte voor bieden. Om die reden krijgen wij ook zeer zelden dit soort beperkingen opgelegd, fabrikanten kiezen er dan eerder voor om een product niet aan ons aan te bieden (wat soms inderdaad lijkt te gebeuren). Er valt wat ons betreft dan ook geen statement te maken, simpelweg omdat wij - door LG - niet op deze manier onder druk worden gezet.
Ik vind het nogal wat om te twijfelen aan de integriteit van Tweakers wat betreft het maken van reviews. Uiteraard is het een bedrijf wat geld wil verdienen, maar het zou echt korte termijn denken zijn als ze dat geld willen verdienen door hun publiek te belazeren. Ik ga er persoonlijk geheel vanuit dat als dit gebeurd zou zijn dat Tweakers hier absoluut melding van zou hebben gemaakt, want een review door de fabrikant beïnvloed is eigenlijk meer aan advertorial. Met andere woorden, al zou Tweakers hier geld voor hebben gekregen dan kan ik dat nog begrijpen zolang dit maar duidelijk is in de review, bij gebruikersreviews moet men ook kenbaar maken of het 'gesponsorde' artikelen betreft... dat zal toch zeker ook voor Tweakers zelf gelden.
In het verleden is ook wel eens getwijfeld aan 'gesponsorde' content waar nooit duidelijkheid over is gekomen. Het lijkt mij dus een terechte vraag, zeker na het nieuwsbericht van een paar dagen geleden..
Ik weet niet precies waar je op doelt, maar ook over twijfels uit het verleden geef ik graag uitleg.
Bij Tweakers is het overigens vrij simpel: tenzij heel duidelijk aangegeven is dat het gesponsorde content is, is dat per definitie niet zo. En dat betekent dus dat we niet betaald worden om reviews uit te voeren, niet om focus op specifieke aspecten te leggen waar fabrikanten graag aandacht voor willen, en ook niet om een bepaalde conclusies te trekken of awards uit te delen.
Dit LG debacle is slechts enkele dagen oud en gaat ook om een LG monitor. Daar komt bij dat LG die instructies naar meerdere medewerkers stuurde en vanuit Korea, oftewel vanaf de top. Het lijkt erop dat iedere LG monitor reviewer dit soort instructies kreeg.
Dus zonder de statement, die je zojuist pas hebt gemaakt, was de review onbetrouwbaar.
Laat ik als auteur dan ook nog even reageren. Dit artikel is al een aardige tijd in productie, waarbij we de TechHub-video bijvoorbeeld al vorige week hebben opgenomen, een paar dagen voordat Hardware Unboxed kwam met zijn video. Gezien de discussie die nu ontstaat hier en in de comments op Youtube was een kleine verduidelijking misschien op zijn plaats geweest. Maar bij dezen dan, in navolging van mijn collega Eric: LG heeft geen invloed gehad op de vorm of inhoud van dit artikel of ervoor betaald.
Onze journalistieke principes gelden altijd, voor elke (p)review. Het lijkt me niet wenselijk daar in elke tekst opnieuw een statement over opnemen, ook niet als er - aan de andere kant van de wereld - een brandje ontstaat. Ik ken de ins-en-outs van het verhaal van Hardware Unboxed niet, buiten wat zij in hun video vertellen. Maar de manier waarop zij kennelijk door (een de lokale pr-afdeling van) LG behandeld zijn komt echter totaal niet overeen met onze ervaringen met LG, zowel met de vertegenwoordiging hier in Nederland/Belgie als met de mensen uit Korea die wij ontmoet hebben. Zoals collega Friso ook aangeeft: we hadden dit voorval kunnen noemen, maar de stelling dat onze preview onbetrouwbaar is omdat we dat niet gedaan hebben, is mijn inziens een wel heel grote stap.
Wij testen ALTIJD volgens onze eigen methoden - zo dus ook met dit scherm - en mocht een fabrikant ons voorschrijven wat we wel of niet mogen testen of hoe we tests moeten uitvoeren, dan is het heel simpel; dan bedanken we vriendelijk voor de eer en testen we het product niet.
Dit soort voorvallen zijn overigens weldegelijk ernstig wat mij betreft, want hoewel Hardware Unboxed gelukkig tegengas geeft, zijn er ongetwijfeld heel veel andere bloggers/vloggers/sites die wél voor dit soort manipulatie zwichten en/of geld aannemen voor het schrijven van (positieve) reviews. Dat straalt uiteraard negatief af op publicaties die wél journalistieke beginselen aanhouden, waar wij onszelf graag toe rekenen.
Het is dan ook niet zozeer het probleem van Tweakers. Bedrijven waarvan aan het licht komt dat ze reviewers betalen hebben enorme gevolgen.
Juist omdat we weten dat ze reviewers betalen, trekt dat de integriteit van ALLE andere reviewers in kwestie, vandaar dat dit dus ook zo'n schadelijk iets is.
Dus op basis van een eerder nieuwsbericht besluit jij deze enorm suggestieve post te plaatsen vol aannames en speculatie? Kritisch zijn is prima, maar dit voegt echt heel weinig toe.
Ik vraag me af of je nu echt twijfelt aan de integriteit aan Tweakers, of dat je expres de advocaat van de duivel speelt, maar in het eerste geval vraag ik me dan echt af wat je dan nog op de site doet, als je het niet vertrouwd.
Of het beïnvloed is of niet. Je kan je af vragen hoe het over komt, als je na een paar dagen met zo'n review komt. Je kan er eventueel ook naar refereren, en uitleggen hoe het gegaan is. Nu moet ik eerlijk vertellen dat ik niet de hele review uitgebreid gelezen heb.
Here we go. De wappies van de techwereld zijn ook wakker. Een Youtuber valt dus kennelijk bij deze groep onder dezelfde noemer als een journalistieke organisatie.
Wat is dit nou voor een onzin statement? Tweakers doet een review van een product en omdat LG ergens anders, dus compleet irrelevant aan Tweakers, een geldbedrag bood, ga jij hier even Tweakers beschuldigen van beinvloeding? Ik denk dat Tweakers, net zoals Hardware Unboxed, dit gewoon gemeld zou hebben als LG ze had willen omkopen.
Je doet hier nu zonder enige duiding of bewijs in welke vorm dan ook een behoorlijke beschuldiging. We mogen het dan soms wel niet eens zijn met de manier van reviewen, of de inhoud, of wat dan ook...maar zo zonder basis hun integriteit besmeren vind ik echt onbegrijpelijk.
LG stuurde de instructies voor hardware unboxed naar vijf andere medewerkers en stuurde ze vanuit Korea. Dit duit erop dat dit richtlijnen van LG zijn. Dat LG dit ook bij andere review instanties doet. Vermoedelijk ook bij Tweakers.
Tweakers had die twijfel weg had kunnen nemen voor ze een 'onafhankelijke' review van een LG product plaatsten zo enkele dagen na dit aan het licht is gekomen. En al helemaal omdat het hier weer een LG monitor betreft.
[Reactie gewijzigd door lordawesome op 23 juli 2024 04:10]
Sorry, maar ik heb heel goed gelezen en nagedacht. Jij zegt nog steeds niets wat er op kan duiden dat Tweakers beinvloed is, dus wat zeg je nu precies? Die richtlijnen waar jij het over hebt, wat zeg daar dan mee....again, dat Tweakers zich laat beinvloeden?
Tweakers zet toch bij geen enkel artikel dat ze niet beinvloed zijn, dat is uiteraard gewoon. Jij zegt nu feitelijk dat Tweakers zich moet verdedigen/verantwoorden voor iets wat ergens anders is gebeurd en waar zij dus niets mee te maken hadden...dit is een review net als elk ander....tenzij jij ergens een iets beter argument hebt dan "maar dat is daar gebeurd", lijkt me dit gewoon allemaal ongefundeerd. Ik denk wel dat Tweakers het had gemeld als ze geld was geboden of dat ze richtlijnen van LG volgt.
Bovendien heeft LG aangegeven de richtlijnen niet langer te zullen versturen en het intern aan te pakken om dit te voorkomen...dus again, wat zeg je nu precies?
Ik heb het idee dat je de video van hardware unboxed niet hebt gezien.
Maar in het kort, LG bood geld om aanpassingen in de review te maken.
Ze gaf ook een deadline zonder datum, oftewel wilde zonder hun goedkeuring de review niet laten plaatsen.
Vervolgens wilde LG dat de responsetijd in een specifieke mode werd getest en niet in de normale mode. En hun speciale mode moest dan met de concurrentie worden vergeleken.
Ze wilde ook dat de monitor niet met eerdere LG monitoren werd vergeleken.
En ga zo maar door. Het was een waslijst; waardoor er weinig van de objectiviteit over zou blijven.
Goed, ik ga het nog een keer zeggen; ik ben er van op de hoogte. Video gezien, artikel gelezen etc.
Mijn punt is; waarom wordt dat gekoppeld aan Tweakers, alsof zij degene zijn die geld geboden hebben gekregen? Of specifieke richtlijnen waar ze mee moesten testen van LG?
Er wordt hier geopperd dat de integriteit van Tweakers in het geding is vanwege een losstaande situatie bij een andere reviewer. Daar reageer ik op. Het is ongefundeerd om Tweakers nu op het matje te roepen om iets wat niets met ze te maken heeft. En ik zeg het nog een keer; net als bij Hardware Unboxed, zou Tweakers geen geld hebben aangenomen, ze zouden ons gemeld hebben dat LG dat wel geprobeerd heeft EN ze zouden niet de review hebben geplaatst.
De review is wel geplaatst en dus kunnen we er op vertrouwen dat dit gewoon een review is zoals elke andere die Tweakers plaatst. Dus nogmaals, wat probeer je te zeggen? Dat Tweakers ook geld is geboden en ze daarna toch een review hebben geplaatst? Vindt jij dat Tweakers extra had moeten benoemen dat dit gewoon een onafhankelijke review is zoals elk ander?
Ik val in herhaling, maar deze instructies werden naar meerdere LG collega's gestuurd en vanuit korea, oftewel dichtbij de top. Grote kans dat Tweakers daar ook mee te maken heeft gehad. Blijkbaar is dat niet zo, maar die kans was er wel. En juist die onzekerheid trok de onafhankelijkheid van de review in twijfel.
De reden waarom tweakers er een item over maakt is terug te vinden in de titel: "Eerste 32"-oledmonitor met geprint paneel". Het onderwerp is gewoon nieuwswaardig.
OLED is nog steeds burnin gevoelig. Vooral met statische content en veel gebruik is dat risico behoorlijk groot. Hoe zit dat met dit scherm en de toekomst?
Was ook de eerste vraag die bij mij opkwam bij het zien van het woord "oled monitor".
Enerzijds kan Tweakers hier inderdaad niet veel over zeggen, daarvoor moet de monitor eerst maandenlang met een statisch beeld aanstaan. Maar anderzijds hebben alle oled schermen of het nu RGB of wit gefilterd is hier flink last van. Je kunt er dus wel vanuit gaan dat als de fabrikant op dit punt geen revolutie predikt dat je dit scherm over drie jaar op marktplaats kunt zetten.
Net voor gaming hoeft het geen probleem te zijn (als je niet altijd alleen dezelfde game speelt met statische hud). Dat gaat ook prima voor mensen die hun console op een oled tv gebruiken. Waar je op wil letten is juist meer de desktop.
Als je af en toe een uurtje speelt lijkt het mij geen probleem inderdaad. Maar in bijvoorbeeld MMO's speel je al snel meerdere uren met een vaste interface. En gezien er ook veel mensen op een game pc werken wil je ook niet MS word urenlang open hebben staan. Lijkt mij in ieder geval niks om daar continue op te moeten letten. Geheid dat je het een paar keer vergeet.
Zo hebben mobieltjes al heel lang OLED schermen, en je ziet nog maar zelden problemen hiermee. In de beginjaren wel, maar de techniek is zodanig verder ontwikkeld dat burn-in problemen vrijwel verdwenen zijn.
Ook bij OLED televisies worden maar weinig problemen gemeld. Alleen als je heel lang statische content weergeeft, bijvoorbeeld als je iedere dag urenlang CNN kijkt, dan ontstaan er burn-in problemen. Zie rtings voor meer info, zij doen testen waarbij OLED televisies maandenlang aanstaan.
Overigens heb je ook degradatie bij LCD, die zijn echter niet lokaal maar verspreid over het scherm heen. Een LCD scherm is na verloop van tijd niet meer uniform, maar zie je vlekvorming. Maar net als bij OLED, je moet echt op zoek gaan naar problemen hiermee.
In ieder geval, vooralsnog ken ik geen flinke problemen.
Het lukt me niet om dit fatsoenlijk te fotograferen, maar mijn Samsung S7 scherm is niet meer om aan te zien. Van de twee andere S7's in huis is er een matig en de andere nog wel goed. Hier gaat het om telefoons die het grootste deel van de tijd uitstaan. Recentere modellen zullen er minder last van hebben, maar dan vooral omdat ze nog nieuw zijn.
Ja en volgens mij is dit ook een belangrijke reden waarom die paneeltechniek nog niet was opgeschaald. Zou een Oled computermonitor een aantrekkelijker toepassing zijn, dan had die opschaling allang plaatsgevonden.
Omdat computers lang aan kunnen staan met lichte onderwerpen op de display vormt hun toepassing een groter risico voor inbranden. Hoe populair games en films hier ook zijn vormen ze op computermonitoren een minderheid van de toepassingen.
De productie techniek van dit paneel is heel anders. Wat de slijtage van de verschillende (sub)pixels gaat worden is nog niet bekend. LG zal daar zelf wel testen mee gedaan hebben en geoordeeld hebben dat het paneel minimaal zo'n drie jaar mee zouden gaan.
De doelgroep is de (kleur) kritische professional en daar is het niet ongewoon dat schermen na drie jaar worden afgeschreven.
Of oled schermen geschikt zijn voor kantoorwerk valt te betwijfelen, maar voor foto en film editing (en gaming) is oled natuurlijk de meest kleur echte techniek.
Dit is de main reason waarom er nog geen (nouja, op één na dan nu) OLED monitoren zijn. Met computergebruik, vooral bij non-creaters gebruik, dus veel tekst of ander gebruik waarbij er geen videobeelden worden gebruikt, heb je gewoon vaak een statisch beeld en dat helpt nu eenmaal niet bij het voorkomen van lokale slijtage van pixels. Het is te hopen dat de techniek snel verder wordt ontwikkeld zodat dat probleem verder naar de achtergrond zal verschuiven en er betaalbare OLED monitoren zullen komen, want ik ben er van overtuigd dat de uiteindelijke productiekosten straks lager zullen zijn dan LCD monitoren met hun toch complexere backlights.
Een beetje hetzelfde verhaal als met complexe mechanische (dus veel grondstoffen benodigde) HDD's versus SSD's die bestaan uit een paar chips.
[Reactie gewijzigd door Tranquility op 23 juli 2024 04:10]
Kan iemand mij uitleggen waarom in dit artikel gesproken wordt van een preview i.p.v. review? Terwijl wel alle meetgegevens zoals bij een gewone review gepresenteerd worden.
@MicGlou Dank. Het staat inderdaad vemeld:
De fabrikant stuurde ons onlangs een preproductiesample en dat hebben we uiteraard helemaal doorgemeten volgens onze gebruikelijke testprocedure. In deze preview lees je onze eerste indrukken van dit bijzondere scherm.
Onderaan de eerste pagina.
[Reactie gewijzigd door ariekanari op 23 juli 2024 04:10]
Leuk dat er eindelijk buiten laptops ook wat meer OLED schermen komen!
Het heeft duidelijk voordelen, maar de prijs maakt dat alleen mensen die dit ding echt voor hun werk kunnen gebruiken of die gewoon niet op een paar duizend euro meer of minder kijken het zullen aanschaffen.
Hopelijk komen er in de toekomst ook 25 inch 1440p OLED schermen, dat is voor mij precies goed qua formaat en scherpte.
Goed artikel, alleen de kop zou ik anders hebben opgeschreven.
Nu lijkt het namelijk op een scherm wat voor de thuis gebruiker mooi is (zeg maar een kleine Oled CX), maar dat is het bij het zien van het prijskaartje (en de specs) niet.
Dat het voor de business markt een prima scherm is geloof ik gelijk. Die kijken naar hele andere zaken dan de consument. Dat het voor thuisgebruik/gaming een scherm is, nee dat niet. Daar gaat het al mis bij de 60hz en de HDMI 2.1 ontbrekende support.
Tof dat de oledmonitor eindelijk lijkt door te breken voor de consument. Geef de concurrenten nog een paar jaartjes en dergelijke beeldschermen worden 'betaalbaar'.
Ik heb zelf net de LG Ergo 32UN880 aangeschaft. Prijs/kwaliteit van dat ding is voor mij momenteel onovertreffelijk.
Snap niet helemaal waarom de PC monitor markt in de video een "niche" wordt genoemd.
Als OLED-monitoren een beetje betaalbaar worden netzoals bij TV's en smartphones zal vermoed ik alleen al de hele gaming markt op den duur gaan overstappen. Zo goed als alle huidige monitoren hebben nadelen/zwakke punten; IPS glow, VA-smearing, slecht contrast, geen/weinig dimming zones etc. etc., en dan vaak ook nog makkelijk €1000+ als je een ultrawide of 4k met hoge refreshrate wil.
Hopelijk komen er snel meerdere OLED monitoren, ook in andere formaten en met hogere refreshrates.
[Reactie gewijzigd door DoubleYouPee op 23 juli 2024 04:10]
Waarschijnlijk omdat er veel minder mensen zijn die een high-end monitor kopen dan mensen die een high-end TV kopen? Dit is natuurlijk speculatie langs mijn kant, maar ik denk dat de meeste mensen die een PC hebben zich geen fluit aantrekken van de monitor en best voort kunnen met een TN paneel. De groep mensen die echt een goeie monitor willen is mijns inziens maar klein.
De PC monitor markt wordt niet een niche genoemd. Er wordt aangegeven dat deze monitor waarschijnlijk gewild gaat zijn (vanwege prijs en kleurprestaties) in een bepaalde niche binnen de PC monitor markt: professionele beeldbewerkers. Zij zijn 'gewend' dit soort bedragen (en meer) neer te tellen.
Daarmee zeggen ze niet dat de monitor buiten die niche niet bruikbaar is. Zoals je aangeeft hebben huidige monitoren voor 'normale' gebruikers inderdaad allerlei nadelen die OLED oplost. (Maar heeft OLED ook weer nieuwe nadelen). OLED zelf is niet wat deze monitor naar een niche drukt, alleen de prijs. Als deze monitor 600 euro had gekost, dan hadden ze het niet zo gesteld.
Zodra er een OLED monitor onder de 1000 euro komt met hoge refreshrate waarvan bewezen is dat deze redelijk bestand is tegen inbranden, dan komt hij hier ook voor mijn kantoorwerk/game toepassing.
:strip_exif()/i/2004418742.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004417992.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004417994.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004417996.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004418002.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004418006.jpeg?f=imagenormal)
/i/2004418008.png?f=imagenormal)
/i/2004418018.png?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004093654.png?f=imagemedium)
/i/2004418012.png?f=imagenormal)
/i/2004418010.png?f=imagegallery)
/i/2004418012.png?f=imagegallery)
/i/2004418014.png?f=imagegallery)
/i/2004418022.png?f=imagegallery)
/i/2004418024.png?f=imagegallery)
/i/2004418026.png?f=imagegallery)
/i/2004418028.png?f=imagegallery)
/i/2004418046.png?f=imagegallery)
/i/2004418048.png?f=imagegallery)
/i/2004418050.png?f=imagegallery)
/i/2004418052.png?f=imagegallery)
/i/2004418030.png?f=imagegallery)
/i/2004418032.png?f=imagegallery)
/i/2004418034.png?f=imagegallery)
/i/2004418036.png?f=imagegallery)
/i/2004418734.png?f=imagegallery)
/i/2004418736.png?f=imagegallery)
/i/2004418738.png?f=imagegallery)
/i/2004418740.png?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004418038.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004418040.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004418044.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004418732.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2004295176.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005378260.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004518830.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2004863044.png?f=fpa)
/i/2004719176.png?f=fpa)
:strip_exif()/u/306122/TNJ_P38.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/243583/crop5f528d5b6e0ff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1409850/crop5ee4a83aea275_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1011071/crop5a33238506f1b.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/131884/crop627114be43b7a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/247454/crop67054448c4665.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/270970/close-button.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/267506/crop6737556602b99.gif?f=community){kind=small}
/u/208684/crop5d9c7a25578e1.png?f=community){kind=small}
/u/423394/avatar_60x60.png?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/634/crop56eab269d97ab.gif?f=community){kind=small}
/u/402785/guitar-icon.png?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/281517/winn.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/265662/amiga.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/285051/teaglass_tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/353423/witl2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/467778/crop5d7a5dd1f296a.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/27688/level42princess1.gif?f=community){kind=small}
/u/652732/crop5fd25ae66c2e5_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/584016/crop5dc060013b649_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/407459/tw.PNG?f=community){kind=small}
