De Gram-laptops zullen in Nederland in zes verschillende configuraties in de winkels verschijnen: van iedere schermgrootte een zilveren Core i5- en een zwarte Core i7-variant. In de onderstaande tabel hebben we ze allemaal naast elkaar gezet met daarbij de adviesprijzen. Onze testmodellen hebben zoals gezegd niet helemaal dezelfde configuratie als in Nederland wordt verkocht. Zo heeft het 14"-testmodel 8GB werkgeheugen zoals het basismodel, maar wel de Core i7-1165G7-processor van de luxe uitvoering. De specificaties van het 16"-testmodel zijn vergelijkbaar met die van het goedkoopste winkelmodel van 1499 euro, behalve dat in ons testmodel ook een kleinere 256GB-ssd en 8GB werkgeheugen zit. De 17"-laptop die we hebben ontvangen, is wat hardware betreft identiek aan het duurste model in de serie, dat voor 1699 euro van eigenaar wisselt.
| LG Gram 14 (14Z90P) | LG Gram 16 (16Z90P) | LG Gram 17 (17Z90P) | ||||
| Processor | Intel Core i5-1135G7 | Intel Core i7-1165G7 | Intel Core i5-1135G7 | Intel Core i7-1165G7 | Intel Core i5-1135G7 | Intel Core i7-1165G7 |
| Werkgeheugen | 8GB | 16GB | 16GB | 16GB | 16GB | 16GB |
| Opslag | 512GB | 512GB | 512GB | 512GB | 512GB | 512GB |
| Scherm | 14", 1920x1200 | 14", 1920x1200 | 16", 2560x1600 | 16", 2560x1600 | 17", 2560x1600 | 17", 2560x1600 |
| Kleur behuizing | Zilver | Zwart | Zilver | Zwart | Zilver | Zwart |
| Adviesprijs | € 1249 | € 1499 | € 1499 | € 1599 | € 1599 | € 1699 |
Niet alleen de buitenkant, maar ook het binnenwerk van de drie Gram-notebooks vertoont grote overeenkomsten. De verschillende printplaten en het koelsysteem zien er bij de hele serie hetzelfde uit. Bij de grotere laptops zitten de componenten simpelweg wat verder verspreid over de behuizing. Aardig is dat het moederbord van alle drie de modellen, ook de kleine Gram 14, nog ruimte laat voor een tweede M.2-ssd. Het Lpddr4x-geheugen is vastgesoldeerd en niet vervangbaar of uitbreidbaar. Zeker voor het 14"-model is dat jammer, aangezien je voor 16GB werkgeheugen meteen het duurste model moet nemen voor een forse meerprijs van 250 euro.
- Gram 14 (14Z90P)
- Gram 16 (16Z90P)
- Gram 17 (17Z90P)
:strip_exif()/i/2004322132.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004322134.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004322136.jpeg?f=imagegallery)
Benchmarks
We beginnen de benchmarkreeks zoals gebruikelijk met Cinebench, een synthetische benchmark die een eerste indruk geeft van de processorprestaties. In de grafieken hieronder herken je de LG Gram 14 aan een rode balk. De Gram 16 heeft een paarse kleur en de Gram 17 is uitgelicht in blauw. De rest van de grafiek is gevuld met andere dunne en luxe laptops uit de bovenkant van de markt. Die zijn niet altijd even licht als de Gram-laptops, maar soms wel: ook de LG ThinkPad X1 Nano, de twee Acer Swift 5-laptops en de Dynabook Portégé X30L wegen ongeveer een kilogram, vergelijkbaar met de Gram 14. Slechts één exemplaar in het overzicht, de HP Envy x360 15-ed1870nd, heeft een scherm groter dan 14". Zoals gezegd zijn er niet veel laptops die zich wat formaat en gewicht betreft laten vergelijken met de twee grotere Grams.
De meeste fabrikanten van dit soort laptops hebben hun apparaten inmiddels geüpdatet naar de elfde generatie Intel Core-processor, die sinds vorig najaar uit is. Daarmee wordt het vooral belangrijk welke afstelling de fabrikant kiest en of de koeling daarbij op orde is. LG lijkt niet te gaan voor maximale prestaties. Vooral de kleinere Gram 14 blijft wat achter. Ook de Gram 16 en Gram 17 behalen geen topscore, waarbij de Core i5-processor in de Gram 16 nauwelijks onderdoet voor de Core i7 in het grote model.
We beoordelen met behulp van Blender in hoeverre de prestaties van de processor op de lange duur constant blijven. Daarbij renderen we een eenvoudige afbeelding herhaaldelijk en noteren we telkens de rendertijd. De grafiek is wat druk, doordat we niet alleen de drie Gram-laptops, maar ook een aantal concurrenten hebben opgenomen. Je kunt laptops uitlichten of verbergen door erop te klikken in de legenda.
Zoals te zien aan de golfbewegingen in de grafiek, throttelen de Gram-laptops onder belasting, wat vermoedelijk komt door de conservatieve afstelling van de ventilator. De snelheid wordt vrij traag opgevoerd als je het systeem vanuit stilstand gaat belasten, zodat de processor in de praktijk heel snel tegen zijn temperatuurlimiet oploopt. LG heeft die limiet met 90 graden ook vrij laag afgesteld; in principe kan de chip 100 graden aan, een waarde die sommige andere fabrikanten aanhouden. De prestaties zijn zodoende minder consistent dan die van andere laptops, zelfs sommige superlichte en dunne modellen als de Acer Swift 5. De keerzijde daarvan is dat de geluids- en warmteproductie van de Gram-laptops aangenaam laag zijn. Ook onder volle belasting hoor je de laptops haast niet.
Onder het nieuwsbericht op Tweakers dat LG zijn Gram-laptops ook in Nederland gaat verkopen, werd in de reacties vooral één concurrent genoemd: Apple, dat met de zelfontwikkelde M1-processor een chip heeft die zowel zuinig kan zijn als goed presteert en dus heel geschikt is voor toepassing in dunne en lichte laptops als de eigen MacBook Air en Pro. Die zijn overigens nog wel een stukje zwaarder dan de drie Gram-notebooks, terwijl het scherm met 13,3" juist kleiner is. We hebben de MacBook Pro met M1 onlangs getest, maar niet met alle benchmarks die we normaal gesproken op Windows-laptops uitvoeren. Een reden daarvoor is ook dat programma's voor de beste prestaties moeten worden aangepast aan de Arm-processor van Apple. Blender hebben we wel uitgevoerd, gebruikmakend van de Rosetta-emulatielaag. Ondanks die extra stap presteert de MacBook Pro hier toch een stuk beter dan de LG Gram-laptops en concurrenten, waarbij vrijwel geen enkele keer sprake is van throttling, wat duidt op een efficiënte chip of goede koeling, of een combinatie van beide.
| DaVinci Resolve 16 - 4K Video | ||
|---|---|---|
| Laptop | CPU/SoC | tijd in seconden (lager is beter) |
| Lenovo Yoga Slim 7 14ARE05 (82A2005KMH) | Ryzen 7 4800U | 575 |
| Razer Book 13 (RZ09-03571EM2-R3E1) (Performance) | Ci7-1165G7 | 1.017 |
| Lenovo Yoga Slim 9 14ITL5 (82D1002BMH) (Performance) | Ci7-1165G7 | 1.134 |
| Razer Book 13 (RZ09-03571EM2-R3E1) | Ci7-1165G7 | 1.157 |
| Lenovo Yoga Slim 9 14ITL5 (82D1002BMH) | Ci7-1165G7 | 1.193 |
| LG Gram 17Z90P-K.AAC8U1 (Performance) | Ci7-1165G7 | 1.228 |
| Acer Swift 5 SF514-55T-79TD | Ci7-1165G7 | 1.229 |
| LG Gram 16Z90P-K.AAW5U1 (Performance) | Ci5-1135G7 | 1.327 |
| Dell XPS 13 9310 (bn93203sb) | Ci7-1165G7 | 1.348 |
| HP Spectre x360 14-ea0747nd | Ci7-1165G7 | 1.363 |
| LG Gram 14Z90P-GA76K (Performance) | Ci7-1165G7 | 1.369 |
| LG Gram 17Z90P-K.AAC8U1 | Ci7-1165G7 | 1.849 |
| LG Gram 14Z90P-GA76K | Ci7-1165G7 | 1.903 |
| LG Gram 16Z90P-K.AAW5U1 | Ci5-1135G7 | 1.967 |
| Asus Zenbook Flip 13 UX363EA-EM038T | Ci7-1165G7 | 2.018 |
Als we het dan toch hebben over snellere laptopprocessors, weten we er nog wel eentje: AMD's Ryzen 7 4800U. De allerlichtste laptops zijn nog steeds vaak gebaseerd op een Intel-processor, maar bij iets zwaardere Ultrabooks duikt de AMD-processor met acht rekenkernen intussen vaker op. Zoals gebruikelijk renderen we een 4k-video met DaVinci Resolve, waarin de Yoga Slim 7 met AMD-cpu een erg ruime voorsprong neemt op de concurrentie met Intel Tiger Lake-processor. Binnenkort moeten ook de eerste Ultrabooks op basis van een Ryzen-processor uit de 5000-serie gaan verschijnen, die nog sneller beloven te zijn.
De LG Gram-laptops presteren zelfs voor Tiger Lake-laptops niet zo goed onder langdurige belasting. Pas na ongeveer een halfuur of 1900 seconden renderen verschijnt het resultaat, waar de concurrentie met Tiger Lake-cpu standaard zo'n 1100 tot 1400 seconden nodig heeft voor deze taak. LG begrenst de processor op de lange termijn op slechts 12W. Het is gelukkig eenvoudig om die limiet te omzeilen. In de voorgeïnstalleerde Control Panel-app, bereikbaar met een sneltoets op het toetsenbord, kun je kiezen voor een Performance-profiel. Dat moet je wel iedere keer opnieuw doen, want telkens als je het apparaat dichtklapt, springt het automatisch terug naar de standaardmodus. Met het Performance-profiel ingeschakeld zijn de resultaten in DaVinci Resolve meer in lijn met die van de concurrerende Tiger Lake-laptops, maar de snelste zijn ze dan nog steeds niet. Voor minder veeleisende of korter durende taken maakt het Performance-profiel maar weinig verschil; in Cinebench 20 gaat de score hooguit enkele procenten omhoog.
We hebben naast pure processorbenchmarks ook nog wat andere tests gedraaid op de drie Gram-laptops. Het trio mag niet zo geschikt zijn voor zware contentcreation-taken, voor het alledaagse computerwerk zijn ze prima geschikt, zoals blijkt uit PCMark 10. Opvallend is dat ons 16"-Core i5-testmodel juist in deze benchmarkserie minder goed scoort dan de andere twee laptops met Core i7-processor, waar dat in de andere tests niet zo naar voren komt.
3DMark Night Raid geeft een indruk van de 3d-prestaties van het apparaat. De Tiger Lake-serie heeft een snellere igpu dan voorgaande processorseries van Intel, maar voor grafisch veeleisende spellen wil je nog steeds een apparaat met losse videokaart. Ondanks de iets minder krachtige igpu in de Core i5-processor, zet de Gram 16 weer een nipt hogere totaalscore neer dan de andere twee apparaten.
| PCMark Storage 2.0 - Bandbreedte | ||
|---|---|---|
| Laptop | HDD / SSD | Doorvoersnelheid in MB/s (hoger is beter) |
| LG Gram 17Z90P-K.AAC8U1 | SAMSUNG MZVLB512HBJQ-00000 | 628,62 |
| Dynabook Portégé X30L-G-11E | Intel HBRPEKNX0203A | 607,00 |
| Lenovo Yoga Slim 9 14ITL5 (82D1002BMH) | WDC PC SN730 SDBPNTY-1T00-1101 | 573,08 |
| LG Gram 14Z90P-GA76K | Samsung MZVLB256HBHQ-00000 | 561,24 |
| Lenovo ThinkPad X1 Nano (20UN002SMH) | WDC PC SN530 SDBPMPZ-512G-1001 | 551,00 |
| Acer Swift 5 SF514-55T-55WL | NVMe HFM512GDJTNI-82A0A | 526,24 |
| Acer Swift 5 SF514-55T-79TD | NVMe Micron 2210 MTFDHBA1T0QFD | 509,28 |
| Razer Book 13 (RZ09-03571EM2-R3E1) | SAMSUNG MZVLB512HBJQ-00A00 | 431,90 |
| Lenovo Yoga Slim 7 14ARE05 (82A20087MH) | 428,08 | |
| LG Gram 16Z90P-K.AAW5U1 | HFS256GD9TNG-L2A0A | 415,15 |
| HP Envy x360 15-ed1870nd | NVMe SAMSUNG MZVLQ1T0HALB-000H1 | 410,88 |
| Dell XPS 13 9310 (bn93203sb) | NVMe KXG60ZNV512G | 345,46 |
| Microsoft Surface Book 3 (13,5") | HFM256DGTNG-87A0A | 319,10 |
| HP Spectre x360 14-ea0747nd | NVMe WDC PC SN730 SDBPNTY-1T00-1006 | 273,64 |
| Asus ZenBook Flip S UX371EA-HL135T | WDC PC SN730 SDBPNTY-1T00-1102 | 266,90 |
| Asus ZenBook 14 UM425IA-AM005T | KINGSTON OM8PCP3512F-AB | 227,60 |
We kijken tot slot naar de snelheid van de ingebouwde opslag. Merk daarbij op dat onze 14" en 16"-testmodellen een 256GB-ssd hebben die je in ieder geval niet in de Nederlandse configuraties terugvindt. Het 17"-testmodel heeft een 512GB-ssd, net als de hier verkrijgbare modellen. LG lijkt voor deze laptopserie ssd's van Samsung en SK hynix door elkaar te gebruiken. Afgaande op onze testmodellen presteren de eerste erg goed, de tweede gemiddeld.
:fill(white):strip_exif()/i/2004339428.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004339392.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004339464.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004339500.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2004325830.jpeg?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/2004339538.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004339574.jpeg?f=thumbmedium)
