Als je een nieuw AM4-moederbord met AMD-socket wilde kopen, was het tot nu toe kiezen of delen. Een ouder 400-seriemoederbord was de betaalbaarste optie, waarbij je genoegen moest nemen met pci-express 3.0 en mogelijke rompslomp rond de vereiste bios-update voor Ryzen 3000-compatibiliteit. Een X570-bord bood voor beide problemen soelaas, maar was dan weer flink aan de prijs. De nieuwe AMD B550-chipset moet het beste van beide werelden bieden voor de prijsbewuste koper. Wij stelden negen modellen op de proef.
Geen vereiste voor Zen 3, op papier tenminste
We moeten alweer ruim drie jaar terug voor de belofte dat AMD's socket-AM4-platform tot minstens 2020 zou meegaan. De processorontwerper deed die belofte bij de release van de allereerste Ryzens, waarbij Intels cadans van twee generaties per socket natuurlijk schril afsteekt. Toen de B550-chipset in mei voor het eerst werd aangekondigd, deed AMD dan ook uit de doeken dat de toekomstige Zen 3-processor (Ryzen 4000) voor het eerst niet meer ondersteund zou worden op oudere 300- en 400-seriemoederborden. Die beslissing maakte een B550- of X570-model uiteraard direct een stuk aantrekkelijker, ware het niet dat AMD enkele weken later overstag ging en bèta-bios'en voor Zen 3-support op B450- en X470-moederborden zal toestaan.
Pci-e 4.0 voor de mainstream en zonder ventilatortje
Door het gedoe rondom Zen 3-compatibiliteit is wellicht een beetje ondergesneeuwd dat B550 ook om veel andere redenen een interessant alternatief vormt. Natuurlijk is er pci-express 4.0, maar de i/o van de chipset is op meer vlakken bij de tijd gebracht. In tegenstelling tot vrijwel elk X570-bord hebben B550-modellen bovendien geen actieve koeling in de vorm van een chipsetfan nodig. Op de volgende pagina vind je alle details.
Negen keer betaalbaar B550 op de testbank
Voor deze test hebben we negen AMD B550-moederborden verzameld die je aanschaft voor (ruim) minder dan 200 euro, afkomstig van ASRock, Asus, Gigabyte en MSI. Het belangrijkste onderdeel van ons testparcours is de vrm-test. Daarnaast kijken we naar de prestaties, de consistentie daarvan, het stroomverbruik en natuurlijk wat voor specificaties je krijgt voor je geld.
Moederborden op Tweakers?
Op 1 september hebben we aangekondigd dat Tweakers een nieuwe redactionele koers gaat varen, met onder andere meer focus op componenten. Deze vergelijkingstest van moederborden is daar een goed voorbeeld van; meer core dan dit kan het haast niet worden.
Tegelijk is dit de eerste keer in ruim vijf jaar dat we moederborden reviewen op Tweakers. Gelukkig kunnen we daarvoor leunen op de jarenlange ervaring van Hardware Info, maar we staan open voor jullie suggesties voor toekomstige reviews. Heb je ideeën voor nieuwe tests of zaken waarvan je zou willen dat we ze in een review uitzoeken, laat dat dan vooral weten.
B550- vs. B450- en X570-chipset
AMD introduceerde de goedkopere B550-chipset voor socket AM4 deze zomer gelijktijdig met zijn Ryzen 3-processors: de 3100 en 3300X. Waar vooral dat laatste model nog altijd te maken heeft met forse leverproblemen, zijn de nieuwe moederborden gelukkig volop verkrijgbaar.
Meer, sneller en stiller
Ten opzichte van de B450-chipset, tot nu toe de standaard als je een betaalbaar AM4-moederbord koos, mogen we B550 omschrijven als een enorme upgrade. De belangrijkste vernieuwing is uiteraard de toevoeging van pci-express 4.0-ondersteuning voor alle lanes die door de cpu zelf worden aangestuurd. Dat zijn er in totaal twintig: zestien voor de videokaart(en) en vier voor een m.2-slot. De verbinding naar de chipset en de lanes die de chipset op zijn beurt zelf biedt, werken echter op 3.0-snelheid. Dat laatste is echter wel degelijk een upgrade, want bij B450 werkten bijvoorbeeld ssd's die aangesloten waren op de chipset nog met pci-e 2.0.
Hoewel pci-express 4.0 ongetwijfeld het meest tot de verbeelding spreekt, is dat lang niet alles. Tegenover B450 biedt zijn opvolger bijvoorbeeld multi-gpu-support, wat tot nu toe was voorbehouden aan de X-serie chipsets. Ook biedt de B550 meer snelle usb 3.1-poorten en meer sata-poorten. Doordat de chipset zelf geen pci-e 4.0-signalen hoeft te verwerken, ligt de tdp met vijf watt op minder dan de helft van wat we bij X570 zagen. Dat betekent dat er in principe geen actieve koeling nodig is. Bij X570 was dat wel zo, tot ergernis van veel liefhebbers van een stille pc. Kleine ventilatoren staan immers, hoe je het ook wendt of keert, garant voor veel lawaai in verhouding tot de luchtverplaatsing.
AMD B450
AMD B550
AMD X570
Pci-express uit cpu
20 pci-e 3.0
20 pci-e 4.0
20 pci-e 4.0
Pci-express uit chipset
6 pci-e 2.0
10 pci-e 3.0
16 pci-e 4.0
Usb 10Gbit/s
2
2
8
Usb 5Gbit/s
2
2
0
Usb 2.0
6
6
4
Sata
2
4
4
Crossfire / sli
Nee
Ja
Ja
Tdp
5W
5W
11W
Ryzen 3000-ondersteuning (Zen 2)
Na bios-update
Ja
Ja
Ryzen 4000-ondersteuning (Zen 3)
Alleen als bèta
Na bios-update
Na bios-update
Een ander nieuw vinkje is de mogelijkheid om AMD-crossfire of Nvidia-sli te draaien op een B550-bord. Dat eerste per definitie, dat tweede alleen als de moederbordfabrikant een licentie koopt bij Nvidia. Voorheen had je daarvoor een X-seriemoederbord nodig, maar heel enthousiast worden we er desondanks niet van; de traditionele multi-gpu-techniek lijkt op sterven na dood en gameontwikkelaars staan vooralsnog niet te springen om nieuwere methoden in gebruik te nemen.
Gegarandeerde upgrademogelijkheid naar Ryzen 4000
Op de vorige pagina stipten we al even de soap rond Zen 3 (Ryzen 4000)-ondersteuning aan. Oorspronkelijk zou je daar een B550- of X570-bord voor nodig hebben, maar nu is er toch groen licht om dit mogelijk te maken op oudere borden. Door de beperkte rom-capaciteit van veel 400-serieborden gaat dat echter gepaard met de nodige mitsen en maren. Zo vervalt ondersteuning voor oudere cpu's en is het upgraden van het bios naar de Zen 3-bèta daardoor een onomkeerbaar proces. Daarnaast is het nog maar de vraag hoe moederbordfabrikanten met deze optie zullen omgaan; potentieel schieten ze zichzelf in de voet op salesgebied.
Sta je nu voor de keuze om een nieuw moederbord te kopen, dan zouden we ons er toch al snel toe laten verleiden om met een 500-serie bord gegarandeerd probleemloos te kunnen upgraden. Zoals inmiddels duidelijk mag zijn, is officiële Zen 3-support bovendien lang niet het enige voordeel van B550 boven een 400-seriemodel. Daar komt bij dat de verschillende fabrikanten onmiskenbaar hun best hebben gedaan op hun B550-modellen. Vanaf de volgende pagina duiken we daar dieper in.
ASRock B550 Pro4 en Extreme4
Van ASRock ontvingen we twee modellen die binnen onze afbakening voor dit artikel vallen: de B550 Pro4 en de B550 Extreme4. De Pro4 is met gemiddeld nog geen 120 euro de goedkoopste van de twee, wat je dan ook afziet aan bijvoorbeeld het ontbreken van een voorgemonteerd i/o-shield, al heeft ASRock wel een plekje gevonden voor een rgb-led, ter hoogte van de sata-poorten. De B550 Extreme4 kost ongeveer 200 euro en valt daarmee duidelijk in een hoger segment.
ASRock B550 Pro4
De Pro4 is het goedkoopste atx-bord met de B550-chipset van deze fabrikant. Hij deelt zijn printplaat met de B550 Phantom Gaming 4, die buiten het kleurenschema grotendeels identiek is. Op enkele punten is de Pro4 net wat rijker uitgerust. Zo krijg je een duo 10Gbit/s-usb-poorten en zit er een ssd-koeler in de doos.
Wat featureset betreft heeft ASRock het basaal gehouden, met onder meer een weinig spannende gigabitnetwerkcontroller van Realtek en de bekende alc1200-audiocodec uit dezelfde fabriek. Zowel het eerste pci-express-x16-slot als het bovenste 'hyper-' m.2-slot ondersteunt pci-e 4.0. Het tweede m.2-slot biedt slechts twee pci-e 3.0-lanes. Midden op het bord treffen we nog een compacte m.2-2230-sleuf aan, waarin een wifikaartje past.
Als we naar de vrm kijken, zien we zes Vcore-fasen en twee Vsoc-fasen. De gebruikte controller, een uP9505S, werkt in 3+2-configuratie, met doublers om de Vcore aan te kunnen sturen. Elke fase beschikt over een high-side SM4337-mosfet en een low-side SM4336-mosfet.
ASRock B550 Extreme4
Zoals gezegd is de Extreme4 een duidelijk luxer bord, wat je direct ziet aan bijvoorbeeld het geïntegreerde i/o-shield, de hex-display voor foutcodes, de handige on-board power-resetknoppen en de deels in de chipsetkoeling geïntegreerde ssd-heatsinks. Ook heeft dit model een interne usb-c-header, zij het op een snelheid van slechts 5Gbit/s.
Ook achterop heeft de Extreme4 meer usb-aansluitingen, maar net als bij de Pro4 is het secundaire m.2-slot beperkt tot twee lanes. Nu kent het platform natuurlijk zijn beperkingen wat bandbreedte betreft, maar zeker in dit segment hadden we graag een paar sata-poorten ingewisseld voor een volwaardige m.2-sleuf. Voor de audio plaatst ASRock de luxere alc1220-codec en zelfs een Ti NE5532-hoofdtelefoonversterker, waardoor je hoofdtelefoons tot 600Ω kunt aansturen.
Voor de cpu-stroomvoorziening heeft ASRock gewinkeld bij Renesas voor een RAA229004-controller. Die kan native 6+2 fasen aansturen, maar via doublers zijn er in totaal 12+2 50A-powerstages van Vishay aangesloten. Daarmee behoort de vrm van de B550 Extreme4 in elk geval op papier tot de beste in de test.
Asus TUF Gaming B550M-Plus en ROG Strix B550-F Gaming
Het TUF Gaming-submerk behoeft wellicht enige introductie, want enkele jaren geleden was TUF nog een high-end serie met de focus op een lange levensduur. Tegenwoordig is TUF Gaming juist de instapserie voor gamers, gepositioneerd als goedkoper alternatief voor de ROG-modellen.
Als matx-bord moet de B550M-Plus het doen met een pci-e-slot minder dan sommige atx-borden rond dit prijspunt, maar tenzij je fervent pci-e x1-kaarten verzamelt, zul je daar geen last van ondervinden. Opvallend genoeg zijn de B550M-Plus en de hieronder besproken B550-F wat usb-connectiviteit betreft vrijwel identiek, wat in dit geval betekent dat je behoorlijk ruim wordt bedeeld. Ook de aanwezigheid van displayport (naast hdmi) is opvallend.
In tegenstelling tot ASRock voorziet Asus beide m.2-slots van vier lanes. We tillen er niet zwaar aan dat je daardoor maar vier sata-poorten tot je beschikking hebt. Je krijgt overigens wel maar één ssd-koeler bij dit bord. De netwerkconnectiviteit wordt verzorgd door een 2,5Gbit-ethernetcontroller van Realtek en een moderne Intel AX200-chip met wifi-6-ondersteuning.
Asus plakt traditiegetrouw eigen labeltjes op de vrm-controllers. In dit geval hebben we te maken met een 'Digi+ ASP1106G'. De gebruikte powerstages zijn Vishay SiC639's met een rating van 50A per stuk. Hoewel de controller er officieel maar 4+2 kan aansturen, heeft Asus er 8+2 geplaatst.
Asus ROG Strix B550-F Gaming (Wi-Fi)
ROG Strix is de mainstream gamingserie van Asus; 'echte' ROG Crosshair-modellen zijn er alleen op basis van de meest high-end chipset. We hebben van doen met een atx-moederbord in full size, waardoor er in totaal plaats is voor vijf pci-e-sleuven. Zoals gezegd maakt Asus wat i/o betreft soortgelijke keuzes als bij het TUF-model, resulterend in één opvallende omissie: vrijwel alle andere borden rond dit prijspunt hebben een interne usb-c header, deze B550-F niet.
De m.2-configuratie is eveneens identiek, maar dit keer krijg je netjes twee ssd-koelers en bovendien het volledige zestal sata-poorten. Zoals we ASRock ook zagen doen bij zijn luxere model, heeft Asus een iets geavanceerdere alc1220-codec op de ROG Strix gezet. Wel opvallend is dat Asus als enige 'full Intel' gaat, met een I-225V 2,5Gbit-ethernetchip en een AX200-wificontroller.
Wat vrm betreft komen we een Digi+ ASP1106J-controller tegen, die net als de variant eindigend op G slechts 4+2 fasen native kan aansturen. Desondanks heeft Asus er in totaal 12+2 powerstages aan gekoppeld, waarbij het om dezelfde 50A-exemplaren als bij het TUF-bord gaat.
Gigabyte B550 Gaming X, Aorus Elite en Aorus Pro
Gigabyte is met drie modellen het best vertegenwoordigd in deze test. We ontvingen de Gigabyte B550 Gaming X, die met ongeveer 130 euro tot de goedkoopste modellen in de test behoort, de Gigabyte B550 Aorus Elite, die daar ruim een tientje boven zit en tot slot de 170 euro kostende Gigabyte B550 Aorus Pro.
Gigabyte B550 Gaming X
De B550 Gaming X is een van de goedkoopste modellen in de test en valt als enige van het drietal Gigabyte-borden dan ook niet binnen de Aorus-serie. Desondanks hanteert Gigabyte het volledige atx-formaat, wat resulteert in een bord vol pci-express-slots met slechts een of twee lanes. De twee m.2-slots hebben gelukkig wel gewoon vier lanes tot hun beschikking, al krijg je bij dit budgetmodel geen ssd-heatsinks meegeleverd. Het i/o-shield is wel netjes geïntegreerd, wat we niet zagen op de goedkoopste modellen van Asus en ASRock.
Op andere vlakken is de Gaming X hier en daar wat geknepen. Dat zie je bijvoorbeeld terug bij de usb-poorten. Er is maar één aansluiting die op een snelheid van 10Gbit/s werkt en ook het aantal usb 3.0-aansluitingen houdt met drie stuks niet over. Ook komen we voor het eerst een audiocodec tegen die niet uit Realteks high-end alc1200-serie komt, de alc887, en heeft Gigabyte de optische audio-uitgang weggelaten.
Net als ASRock op de Pro4 past Gigabyte op zijn Gaming X nog losse mosfets toe in plaats van powerstages. Een Renesas RAA229004-controller stuurt met gebruik van doublers 10+3 fasen aan, elk bestaande uit één ON Semiconductor 4C10N en één 4C06 van dezelfde fabrikant.
Gigabyte B550 Aorus Elite
Ondanks de geringe meerprijs is de B550 Aorus Elite een volwaardig lid van de Aorus-gaminglijn, inclusief hier en daar een onontkoombaar rgb-ledje. Wat specificaties betreft zijn de verschillen op het eerste gezicht klein: wat extra usb-poorten bijvoorbeeld en displayport in plaats van dvi.
Wat audio en netwerk betreft heeft de Elite echter een grote upgrade ondergaan. Dit keer kiest Gigabyte wel voor een Realtek alc1200, inclusief een volledig palet analoge aansluitingen en s/pdif. De gigabit-ethernetcontroller is vervangen door een exemplaar dat op 2,5Gbit/s werkt.
De vrm-controller is onveranderd een Renesas RAA229004, maar dit keer is hij gekoppeld aan een verdubbelde 12+2-configuratie van Vishay SiC651C-powerstages. Per stuk hebben die een rating van 50 ampère, waarmee ze goed vergelijkbaar zijn met de powerstages die ASRock en Asus toepassen.
Gigabyte B550 Aorus Pro
Het prijsgat naar de B550 Aorus Pro is wat groter, waardoor dit model gelijk een stuk leuker is. Als je het bord bekijkt, valt direct op dat Gigabyte koelvinnen in de vrm-koeling heeft verwerkt, die doorgaans een stuk effectiever zijn dan de wellicht esthetisch verantwoorde massieve koelblokken. Aangezien de vrm wat componentkeuze betreft volledig identiek is aan die van de Elite, is het interessant om straks te bekijken of de Pro hierdoor toch minder warm wordt.
Je beschikt op de B550 Aorus Pro over veel aansluitingen, zoals maar liefst elfmaal usb achterop. Helaas gaat het in meer dan de helft van de gevallen wel om usb 2.0 en ontbreekt een interne usb-c-header. Wat opslag betreft word je met zesmaal sata en twee ssd-koelers wel op je wenken bediend, terwijl we ook over de keuze voor een Realtek alc1220-audiocodec niets te klagen hebben.
MSI MAG B550M Mortar en B550 Tomahawk
Ook MSI mag natuurlijk niet ontbreken in een vergelijkingstest van moederborden. De fabrikant stuurde twee modellen in: de MSI MAG B550M Mortar, die zo'n 160 euro kost, en de net wat duurdere MSI MAG B550 Tomahawk. Het primaire verschil tussen beide borden wordt in de naam al aangegeven; de B550M Mortar heeft een micro-atx-formaat, de Tomahawk is full-size atx.
MSI MAG B550M Mortar
Asus is niet de enige fabrikant wiens serienamen om een toelichting vragen. De MAG-serie is de instapreeks voor gamers, waarbij de A voor 'Arsenal' staat. Hoger in de line-up treffen we MPG met de P van Performance en MEG met de E van Enthusiast. Binnen de MAG-serie geldt: hoe groter de reikwijdte van het wapen, hoe hoger het product is gepositioneerd; een kruisraket komt verder dan een mortier.
Laten we gauw focussen op de nuttigere zaken. We tellen een viertal pci-e-slots, waarvan de eerste met 16 4.0-lanes, de tweede met vier 3.0-lanes en het laatste duo met één 3.0-lane. De twee m.2-slots hebben allemaal de volle vier lanes en ook aan de zes sata-poorten heeft MSI niet getornd. Wat connectiviteit betreft vinden we twee usb-poorten van elk type (2.0, 3.0 en 3.1) enigszins beperkt, maar de interne usb-c header is zeker in dit segment een toffe extra.
Zoals vaker komen we een Realtek alc1200-codec tegen voor de audio, met vijf analoge jacks en een optische s/pdif-uitgang. Ook in monitoruitgangen maakt MSI wat ons betreft de juiste keuze: hdmi en displayport. De lan-poort wordt aangestuurd door een Realtek RTL8125BG, die snelheden tot 2,5Gbit/s biedt.
Net als ASRock en Gigabyte kiest ook MSI voor de Renesas RAA229004-controller om de stroomvoorziening aan te sturen. De overeenkomst met Asus is juist dat er dubbel zoveel Vcore-fasen worden aangesloten zonder doublers toe te passen, resulterend in een 8+2-configuratie. De gebruikte powerstage is een ISL99360 met een rating van 60A.
MSI MAG B550 Tomahawk
Zoals gezegd kent de MAG B550 Tomahawk absoluut meer gelijkenissen dan verschillen met de Mortar, dus we houden het bij die laatste. Vaak heeft een atx-model door de grotere oppervlakte doorgaans meer pcie-slots, maar dat is in dit geval juist niet zo. Het belangrijkste uiterlijke verschil, naast het formaat uiteraard, is misschien nog wel het rgb-ledje dat onder de iets forsere chipsetheatsink is geplaatst.
Wat specificaties betreft zijn de verschillen summier. De m.2-indeling is identiek, maar bij de Tomahawk krijg je een tweede ssd-heatsink geleverd. Daarnaast beschikt de Tomahawk over een tweede netwerkpoort (helaas wel slechts gigabit dit keer), twee extra powerstages van hetzelfde type (10+2 ipv 8+2) en drie fanheaders extra.
Slots, poorten, chips en features
Een groot deel van onze beoordeling van moederborden komt neer op wat je krijgt voor je geld: welke specificaties heeft een bord, welke ontwerpkeuzes maakt een fabrikant, bijvoorbeeld ten aanzien van het beperkte aantal pci-e-lanes van dit platform, en welke chips en controllers zijn er geplaatst om additionele functionaliteit te bieden?
Pci-express
Het primaire pci-express-slot is bij alle modellen gelijk: de volle zestien lanes op 4.0-snelheid. Het tweede slot is vaak fysiek ook als x16 uitgevoerd, maar is aangesloten op de chipset en kan daardoor maximaal vier 3.0-lanes bieden. Bij de Gaming X en Aorus Elite van Gigabyte zijn er zelfs maar twee lanes beschikbaar. Alle overige slots hebben één lane, met als enige uitzondering de B550 Aorus Pro die ook nog een 2-laneslot heeft.
Slot 1
Slot 2
Slot 3
Slot 4
Slot 5
ASRock B550 Pro4
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x4
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
n.v.t.
ASRock B550 Extreme4
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x4
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
n.v.t.
Asus TUF Gaming B550M-Plus WiFi
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x4
PCIe 3.0 x1
n.v.t.
n.v.t.
Asus ROG Strix B550-F Gaming WiFi
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x4
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
Gigabyte B550 Gaming X
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x2
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
Gigabyte B550 Aorus Elite
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x2
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
n.v.t.
Gigabyte B550 Aorus Pro
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x4
PCIe 3.0 x2
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
MSI MAG B550M Mortar
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x4
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
n.v.t.
MSI MAG B550 Tomahawk
PCIe 4.0 x16
PCIe 3.0 x4
PCIe 3.0 x1
PCIe 3.0 x1
n.v.t.
Usb
Een interne usb-c header op de MSI MAG B550 Tomahawk
Als we kijken naar de usb-connectiviteit, zien we een gemêleerder beeld. Voor de duidelijkheid: met usb 5Gbit/s bedoelen we in feite usb 3.0, ook bekend als usb 3.1 gen1 en usb 3.2 gen1. Usb 10Gbit/s werd voor het eerst op de markt gebracht als usb 3.1 gen2, maar mag nu ook usb 3.2 gen2 worden genoemd. Vermoedelijk wordt hieruit duidelijk waarom we voor een snelheidsaanduiding hebben gekozen.
In vrijwel alle gevallen worden de twee 10Gbit/s-poorten die de B550-chipset biedt, volledig geïmplementeerd. Alleen op de Gigabyte Gaming X moet je het met één poort minder doen. Vooral Asus en Gigabyte bieden in totaal veel externe poorten, al zijn het juist die merken waarbij je het altijd zonder interne usb-c-header moet stellen. Als je een moderne behuizing met usb-c hebt, is dat toch jammer.
Usb 2.0
Usb 5Gbit/s
Usb 10Gbit/s
Usb-c intern
ASRock B550 Pro4
0
4
2
0
ASRock B550 Extreme4
4
2
2
5Gbit/s
Asus TUF Gaming B550M-Plus WiFi
2
4
2
0
Asus ROG Strix B550-F Gaming WiFi
2
4
2
0
Gigabyte B550 Gaming X
2
3
1
0
Gigabyte B550 Aorus Elite
2
4
2
0
Gigabyte B550 Aorus Pro
6
3
2
0
MSI MAG B550M Mortar
2
2
2
5Gbit/s
MSI MAG B550 Tomahawk
2
2
2
5Gbit/s
Opslag
Op alle B550-borden komen we twee m.2-slots tegen, waarvan de tweede is verbonden met de chipset en dus gelimiteerd tot pci-express 3.0-snelheden. Alleen bij ASRock moet je het bovendien met slechts twee lanes stellen. De meeste fabrikanten leveren één ssd-koeler mee bij budgetmodellen, alleen de luxere borden zijn daar volledig van voorzien.
Asus en Gigabyte beperken hun betaalbaarste opties tot vier sata-poorten, bij de duurdere modellen en alle geteste borden van ASRock en MSI kun je de volledige zes aansluitingen benutten.
Sata-600
M.2 slot 1
M.2 slot 2
Aantal m.2-koelers
ASRock B550 Pro4
6
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x2
1
ASRock B550 Extreme4
6
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x2
2
Asus TUF Gaming B550M-Plus WiFi
4
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x4
1
Asus ROG Strix B550-F Gaming WiFi
6
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x4
2
Gigabyte B550 Gaming X
4
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x4
0
Gigabyte B550 Aorus Elite
4
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x4
1
Gigabyte B550 Aorus Pro
6
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x4
2
MSI MAG B550M Mortar
6
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x4
1
MSI MAG B550 Tomahawk
6
PCIe 4.0 x4
PCIe 3.0 x4
2
Bij luxere modellen, zoals deze Asus ROG Strix B550-F Gaming, krijg je twee ssd-koelers
Audio en video
In de door ons verzamelde collectie B550-moederborden worden drie verschillende audiocodecs toegepast, die allemaal worden gefabriceerd door Realtek. De oudere alc887 komen we één keer tegen en heeft een relatief lage signal-to-noiseratio. Bovendien kan deze codec in totaal acht kanalen (7.1) aansturen, waar de nieuwere codecs uit de alc1200-serie daarbovenop een tweede stereosignaal kunnen verwerken.
De alc1200 en alc1220 hebben allebei een snr die ruim boven het theoretische maximum van 16bit-geluid uitkomt (96dB). Het belangrijkste verschil is dat op de alc1220 een hoofdtelefoonversterker kan worden aangesloten, om zo koptelefoons met een hoge weerstand aan te kunnen sturen. Ook is er een derde adc-kanaal beschikbaar.
Kanalen
Hoofdtelefoonversterking
Max. dac snr
Max. adc snr
Dac
Adc
Realtek ALC887
8
2
Tot 32Ω
97dB(A)
90dB(A)
Realtek ALC1200
10
2
Tot 32Ω
110dB(A)
102dB(A)
Realtek ALC1220
10
3
Tot 600Ω
120dB(A)
108dB(A)
ASRock is de enige die op zijn B550 Extreme4 zo'n versterker plaatst: een Ti NE5532. Let er wel op dat die, zoals gebruikelijk, alleen is aangesloten op de frontaudio. Op enkele budgetmodellen zijn niet alle analoge aansluitingen beschikbaar, terwijl de Gaming X en Pro4 zelfs een optische audio-uitgang ontberen.
Codec
Analoge jacks
S/pdif
Versterker
ASRock B550 Pro4
Realtek ALC1200
3
Nee
Nee
ASRock B550 Extreme4
Realtek ALC1220
5
Ja
Ti NE5532
Asus TUF Gaming B550M-Plus WiFi
Realtek ALC1200
5
Ja
Nee
Asus ROG Strix B550-F Gaming WiFi
Realtek ALC1220
5
Ja
Nee
Gigabyte B550 Gaming X
Realtek ALC887
3
Nee
Nee
Gigabyte B550 Aorus Elite
Realtek ALC1200
5
Ja
Nee
Gigabyte B550 Aorus Pro
Realtek ALC1220
5
Ja
Nee
MSI MAG B550M Mortar
Realtek ALC1200
5
Ja
Nee
MSI MAG B550 Tomahawk
Realtek ALC1200
5
Ja
Nee
De oudere aansluitingen vga en dvi zijn inmiddels echte uitzonderingen; alleen op goedkope borden komen we ze nog hier en daar tegen. Elk model heeft hdmi en vooral Asus en MSI plaatsen daarnaast ook displayport.
Het is goed om je ervan bewust te zijn dat de 3000-serie apu's van AMD gebaseerd is op een oudere generatie cpu-cores dan de reguliere Ryzen-cpu's uit die reeks. Dit betekent dat chips als de Ryzen 3 3200G en Ryzen 5 3400G níét werken in B550-moederborden. In feite zul je de monitoruitgangen dus pas kunnen gebruiken als AMD de 4000G-serie beschikbaar stelt voor consumenten. Vooralsnog worden die alleen uitgeleverd aan oem's.
Vga
Dvi
Hdmi
Displayport
ASRock B550 Pro4
1
0
1
0
ASRock B550 Extreme4
0
0
1
0
Asus TUF Gaming B550M-Plus WiFi
0
0
1
1
Asus ROG Strix B550-F Gaming WiFi
0
0
1
1
Gigabyte B550 Gaming X
0
1
1
0
Gigabyte B550 Aorus Elite
0
0
1
1
Gigabyte B550 Aorus Pro
0
0
1
0
MSI MAG B550M Mortar
0
0
1
1
MSI MAG B550 Tomahawk
0
0
1
1
Netwerk
AMD integreert geen netwerkcontroller in zijn chipset, dus moet er een volledige chip worden gemonteerd. De meeste fabrikanten shoppen daarvoor bij Realtek, waarbij opvallend vaak wordt gekozen voor een 2,5Gbit-exemplaar. Gigabitethernet vinden we alleen op de goedkoopste modellen van ASRock en Gigabyte terug. Asus kiest op zijn ROG Strix B550-F als enige voor een Intel I225-V; MSI valt op door zijn Tomahawk van een tweede netwerkpoort te voorzien.
De tweede borden van Asus hebben bovendien als enige wifi, maar zoals eerder genoemd zijn er ook goedkopere varianten zonder de wifichip beschikbaar. Tegelijk zijn de MSI MAG B550M Mortar en Gigabyte B550 Aorus Pro er juist ook in versies mét wifi. MSI kiest daarbij net als Asus voor de bloedsnelle Intel AX200-chip met wifi-6; de Gigabyte B550 Aorus Pro AC heeft, zoals de naam al zegt, een oudere controller op basis van wifi-5 aan boord.
Lan 1
Lan 2
Wifi
ASRock B550 Pro4
Realtek RTL8111H
n.v.t.
n.v.t.
ASRock B550 Extreme4
Realtek RTL8125BG
n.v.t.
n.v.t.
Asus TUF Gaming B550M-Plus WiFi
Realtek RTL8125BG
n.v.t.
Intel AX200
Asus ROG Strix B550-F Gaming WiFi
Intel I225-V
n.v.t.
Intel AX200
Gigabyte B550 Gaming X
Realtek RTL8111H
n.v.t.
n.v.t.
Gigabyte B550 Aorus Elite
Realtek RTL8125BG
n.v.t.
n.v.t.
Gigabyte B550 Aorus Pro
Realtek RTL8125BG
n.v.t.
n.v.t.
MSI MAG B550M Mortar
Realtek RTL8125BG
n.v.t.
n.v.t.
MSI MAG B550 Tomahawk
Realtek RTL8125BG
Realtek RTL8111H
n.v.t.
Overklokfeatures, handigheidjes en uiterlijk
Tot slot een aantal zaken die wellicht niet bovenaan de doorsnee specificatielijstjes staan, maar in het gebruiksgemak soms toch een wereld van verschil kunnen maken.
Fanheaders hebben de meeste borden ruim voldoende; alleen de vier stuks op de Asus TUF Gaming B550M-Plus vinden we wat magertjes. ASRock biedt als enige niet de mogelijkheid om een nieuw bios te flashen zonder compatibele processor. Dat is op het moment van schrijven nog geen probleem, maar zodra er nieuwe cpu's beschikbaar komen die een nieuw bios vereisen voordat ze werken, kan een dergelijke functie je een hoop kopzorgen besparen.
ASRock maakt indruk door zijn B550 Extreme4 van een heuse foutcodedisplay én on-board power-resetknoppen te voorzien. Dergelijke voor overklokkers handige features komen we bij de andere merken nog niet tegen in dit segment. Alleen Gigabyte plaatst overigens in z'n geheel geen vorm van probleemdiagnose op zijn goedkoopste borden. Dat vinden we jammer; als je systeem niet boot, is het reuze handig om op z'n minst te weten in welke richting je moet troubleshooten.
De echte tweaker wordt ongetwijfeld blij van dit soort 'quality of life'-features
De beoordeling van het uiterlijk van borden laten we graag aan jullie over, maar we kunnen natuurlijk wel iets zeggen over de objectieve mogelijkheden om daar wat van te maken. Alleen de budgetmodellen van ASRock en Asus hebben geen geïntegreerd i/o-shield, wat ons het meest tegenvalt van de Asus, aangezien die aanmerkelijk duurder is. Headers voor zowel traditionele als addressable rgb-verlichting zijn doorgaans ruim aanwezig. Als je dat belangrijk vindt: alleen de Asus TUF Gaming en MSI MAG B550M Mortar bieden hiervoor mogelijkheden, zij het enigszins beperkt.
Fan- headers
Bios flashen zonder cpu
Probleemdiagnose
On-board knoppen
Rgb / argb
I/o-shield
ASRock B550 Pro4
6
Nee
Debugleds
Nee
2 / 2
Los
ASRock B550 Extreme4
7
Nee
Hex-display
Power + reset
2 / 2
Geïntegreerd
Asus TUF Gaming B550M-Plus WiFi
4
Ja
Debugleds
Nee
2 / 1
Los
Asus ROG Strix B550-F Gaming WiFi
6
Ja
Debugleds
Nee
2 / 1
Geïntegreerd
Gigabyte B550 Gaming X
5
Ja
Nee
Nee
3 / 2
Geïntegreerd
Gigabyte B550 Aorus Elite
5
Ja
Nee
Nee
3 / 2
Geïntegreerd
Gigabyte B550 Aorus Pro
8
Ja
Debugleds
Nee
3 / 2
Geïntegreerd
MSI MAG B550M Mortar
5
Ja
Debugleds
Nee
1 / 2
Geïntegreerd
MSI MAG B550 Tomahawk
8
Ja
Debugleds
Nee
2 / 2
Geïntegreerd
Testverantwoording
Het belangrijkste onderdeel van onze moederbordentest is de vrm-test. De vrm is verantwoordelijk voor de omzetting van 12 volt uit de voeding naar de door de processor gewenste spanning. Daarmee is het zowel een van de belangrijkste onderdelen van het moederbord, als een frequent toegepaste bezuiniging bij goedkope modellen. In de speclijst merk je ontbrekende usb-poorten of m.2-slots immers eerder op dan magere vrm-componenten. Hoe de vrm van een moederbord exact werkt en wat de functie van alle onderdelen is, hebben we eerder uitgebreid uiteengezet in een achtergrondartikel op Hardware Info.
Om de vrm-test zo eerlijk mogelijk te maken, maken we het stroomverbruik van de processor en daarmee de belasting van de moederbord-vrm zo gelijk als maar kan. Daartoe stellen we de gemonteerde AMD Ryzen 9 3900X-processor in op een vaste kloksnelheid van 4GHz voor alle cores en een vaste Vcore-spanning van 1,3 volt. Achter op de socket meten we met een multimeter wat de daadwerkelijk geleverde spanning is als de cpu wordt belast, om dit vervolgens zo precies mogelijk naar 1,3 volt te corrigeren door middel van load-line calibration en het bijstellen van de ingegeven waarde in het bios. Het eindresultaat is steeds een vrm-belasting van rond de 160 watt. Dat is voldoende om de vrm's van de B550-borden op de proef te stellen, maar tegelijk niet al te extreem; het blijft tenslotte een midrangeplatform.
Meetmethode
Nu we zeker weten dat de belasting van de vrm voor elk moederbord gelijk is, kunnen we eenvoudigweg de temperatuur meten om te beoordelen hoe goed de koeling is. Bij veel moederborden zit er een uitleesbare temperatuursensor in de vrm, maar niet bij alle. Bovendien kunnen we niet garanderen dat die altijd accuraat is.
Daarom voeren we twee eigen metingen uit: de eerste met een Flir-warmtecamera, de tweede met drie type-k-thermocouples die we ter hoogte van de warmste vrm-fasen achter op het moederbord monteren. Zo hebben we altijd vergelijkbare meetgegevens, zelfs als er op een luxer bord bijvoorbeeld een backplate aanwezig is die het zicht van de Flir zou kunnen beperken.
We voeren de tests uit met een gestandaardiseerd systeem in een NZXT H700-kast. Die is voorzien van vier op maximale snelheid draaiende ventilators en cpu-waterkoeling die de opgewekte warmte rechtstreeks de behuizing uit blaast. Met een gebrek aan airflow hebben de moederborden dus in elk geval niet van doen.
Prestaties, consistentie en stroomverbruik
Tijdens de vrm-test belasten we de processors gedurende een kwartier met de Cinebench 20 MT-benchmark. Na afloop van de test analyseren we de logfile en berekenen we zowel de gemiddelde benchmarkscore als de standaardafwijking. Substantiële afwijkingen van de prestaties of een gebrekkige consistentie kunnen immers wijzen op het terugklokken van de cpu: 'throttling' in jargon.
Na afloop van de test resetten we het bios naar de standaardinstellingen plus het xmp-profiel van het geheugen, om vervolgens aan het stopcontact een meting van het systeemverbruik te doen. Dat doen we zowel onder belasting als idle, met een professionele EMU 1.X4-meter. Fabrikanten kunnen zich hier mogelijkerwijs onderscheiden met bepaalde tuning.
Maar hoe zit het met...?
Tegelijk voeren we bewust enkele tests niet uit, die we in het verleden wel draaiden en die je wellicht op andere sites nog altijd tegenkomt. De prestaties van een processor worden anno 2020 immers nauwelijks nog beïnvloed door het moederbord, bij gelijke instellingen uiteraard, terwijl metingen van zaken als ssd-prestaties en geheugenbandbreedte eveneens grenzen aan zinloos. We merkten dat sommige lezers op basis van kleine, grotendeels toevallige verschillen in dat soort tests een keuze maakten, terwijl enig effect daarvan in de praktijk nooit merkbaar zal zijn. Kortom: we draaien dergelijke tests niet meer, om verwarring te voorkomen en om tijd vrij te maken voor relevantere tests, bijvoorbeeld onze grondige vrm-test.
Hetzelfde geldt overigens voor de geluidskwaliteit van on-board audiocodecs. Vrijwel elk moederbord maakt tegenwoordig gebruik van een codec uit Realteks alc1200-serie, die zelfs bij een slechte implementatie een hogere signaal-ruisverhouding kan bieden dan wat mogelijk is met gebruikelijke audiocompressie. Wie bezig is met hi-res-audio, neemt vermoedelijk toch geen genoegen met on-board audio.
Vrm-test
Hoe 'goed' de vrm van een moederbord is, komt eigenlijk neer op twee zaken: de componentkeuze en de koeling. Het doel is immers dat de vrm niet te warm wordt en dat kun je op beide manieren bereiken, zij het 't liefst met een goede combinatie uiteraard.
Componentanalyse
Als we de componenten van de vrm's op de geteste moederborden analyseren, zien we een duidelijke tweedeling. Enkele goedkope modellen, de ASRock B550 Pro4 en de Gigabyte B550 Gaming X, maken gebruik van losse low- en high-sidemosfets, zoals vroeger heel gebruikelijk was. De andere borden zijn voorzien van powerstages, chips waarin de low- en high-sidemosfets en een driver-ic zijn gecombineerd. Zo'n powerstage is praktisch altijd efficiënter dan losse mosfets, maar ook wat duurder. De meeste fabrikanten kiezen in dat geval voor Vishays met een rating van 50 ampère, MSI opteert voor 60A-powerstages van Intersil.
Iets anders wat opvalt, is dat elk bord meer fasen heeft dan de controller native kan aansturen, waarbij het steeds om de belangrijkste Vcore-rail gaat. De Vcore is de stroomtoevoer van de processorcores, het leeuwendeel van het verbruik dus. ASRock en Gigabyte passen daarvoor doublers toe, die het pwm-signaal om-en-om naar een andere set componenten sturen en zo effectief de belasting verdelen. Asus en MSI doen dat niet en sluiten simpelweg twee fasen aan op één kanaal van de vrm-controller. In theorie beïnvloedt dat de efficiëntie licht nadelig, maar verbetert het juist de responstijd. Wie het naadje van de kous wil weten, kan terecht in de eerder genoemde deepdive. Voor nu voldoet de constatering dat je het verschil in de praktijk nooit zult merken.
Een recente ontwikkeling is dat Gigabyte van de B550 Aorus Elite een V2-revisie zónder doublers heeft uitgebracht vanwege een vermeend tekort aan die chips. Vooralsnog hebben we de nieuwe revisie echter niet in de Benelux gespot.
Controller
Configuratie
Mosfets per fase
Doublers
ASRock B550 Pro4
uP9505S
3+2 -> 6+2
SM4337 + SM4336
Vcore
ASRock B550 Extreme4
Renesas RAA229004
6+2 -> 12+2
Vishay SiC654 (50A)
Vcore
Asus TUF Gaming B550M-Plus WiFi
Digi+ ASP1106G
4+2 -> 8+2
Vishay SiC639 (50A)
Nee
Asus ROG Strix B550-F Gaming WiFi
Digi+ ASP1106J
4+2 -> 12+2
Vishay SiC639 (50A)
Nee
Gigabyte B550 Gaming X
Renesas RAA229004
5+3 -> 10+3
1x 4C10N + 1x 4C06N
Vcore
Gigabyte B550 Aorus Elite
Renesas RAA229004
6+2 -> 12+2
Vishay SiC651C (50A)
Vcore
Gigabyte B550 Aorus Pro
Renesas RAA229004
6+2 -> 12+2
Vishay SiC651C (50A)
Vcore
MSI MAG B550M Mortar
Renesas RAA229004
4+2 -> 8+2
ISL99360 (60A)
Nee
MSI MAG B550 Tomahawk
Renesas RAA229004
5+2 -> 10+2
ISL99360 (60A)
Nee
Testresultaten
Doen de B550-moederborden met op papier de beste vrm het ook in de praktijk het best? Dat hebben we uitgezocht met onze vrm-test, waarvan we alle details op de voorgaande pagina uit de doeken deden. Nu is het tijd voor de resultaten.
De vrm-test in werking bij een Gigabyte B550 Gaming X
Drie modellen weten de vrm-temperatuur in alle metingen onder de 50 graden Celsius te houden: een uitstekend resultaat. Wat exact de volgorde is, verschilt per meetmethode, maar dat je met de MSI MAG B550 Tomahawk, Gigabyte B550 Aorus Pro en Asus ROG Strix B550-F Gaming goed zit, mag duidelijk zijn. Veel van de andere modellen stranden tussen de 50 en 55 graden, wat nog altijd zeer goed is.
Twee modellen springen er in negatieve zin uit, met temperaturen rond de 75 graden. Het gaat om de ASRock B550 Pro4 en de Gigabyte B550 Gaming X, niet geheel toevallig de twee borden met losse mosfets in plaats van powerstages. Begrijp ons niet verkeerd, voor een middenklassesysteem met pak 'm beet een Ryzen 5 3600 zullen ze prima voldoen, maar voor een Ryzen 9 zijn ze eigenlijk niet bedacht, zeker niet als je ook wil gaan overklokken om het maximale uit je chip te persen. Tegelijk gaat het hier om twee van de degelijkste borden op basis van losse mosfets; als je in de Pricewatch rondstruint, vind je nog veel goedkopere B550-modellen die vermoedelijk nog veel meer moeite zullen hebben met een high-end chip.
Helaas beschikken de borden van Asus en ASRock niet over een uitleesbare sensor.
Prestaties en consistentie
Tijdens de vrm-test loggen we ook de prestaties van de moederborden. In de grafieken op deze pagina tonen we zowel de gemiddelde score van alle voltooide Cinebench-runs als de standaardafwijking, die een beeld geeft van hoe consistent het bord presteert. Een hoge standaarddeviatie kan bijvoorbeeld wijzen op throttling of andere problemen.
De benchmarkscores vallen in alle gevallen binnen een marge van 2 procent. Als ze al nauwkeurig meetbaar zijn, zijn ze in elk geval onmerkbaar. Bovendien presteren alle borden behoorlijk consistent; de grootste uitschieter is de Asus ROG Strix B550-F Gaming met een standaardafwijking van 26 punten. In relatieve zin is dat amper 0,4 procent: nihil dus. Kortom, specifiek voor de prestaties hoef je geen enkel bord uit deze test in de winkel te laten liggen.
Voor de meting van het stroomverbruik resetten we de moederborden naar hun standaardinstellingen, zodat duidelijk wordt hoe de verschillende fabrikanten hun borden in de fabriek optimaliseren. De Idle-meting is een gemiddelde over vijf minuten, de Load-meting een momentopname (maximum) tijdens een Cinebench-run. Beide metingen voeren we uit aan het stopcontact en zijn dus van het totale systeem.
Onder belasting zijn de Asus ROG Strix B550-F en MSI MAG B550M Mortar het zuinigst, met een verbruik van respectievelijk 211 en 214 watt. De Gigabyte B550 Gaming X en ASRock B550 Pro4 verbruiken out-of-the-box duidelijk meer: een kleine 240 watt. De hoogste uitschieter is echter de B550 Aorus Elite, die ruim 250 watt uit het stopcontact trekt.
Idle zijn de verschillen kleiner. Dit is traditioneel een sterk punt van MSI, dat er dan ook goed bij zit. Eigenlijk zijn de verschillen echter te gering om hieraan harde conclusies te verbinden; alleen de ASRock-borden blijven relatief gezien iets achter.
Veel gebruikers zien het bios hooguit enkele keren, om bijvoorbeeld het xmp-profiel te activeren en de startvolgorde te veranderen. De doorgewinterde tweaker die zich bezighoudt met overklokken en andere optimalisaties, navigeert vermoedelijk een stuk vaker door het bios heen. Bij welke groep je ook hoort, een gebruiksvriendelijk en compleet bios is nooit weg.
Onderaan deze pagina vind je complete bios-walk-throughs met screenshots van één bord per merk. Binnen de borden van een fabrikant varieert het bios doorgaans hooguit wat uiterlijk betreft. De belangrijkste verschillen hebben we in de tabel hieronder op een rij gezet.
Asus biedt duidelijk het compleetste bios. Opvallend genoeg komt dat niet eens doordat het veel exclusieve features heeft; er is vrijwel altijd een andere fabrikant die een functie óók biedt. MSI volgt Asus op de voet; het mist uitsluitend de mogelijkheid om het nieuwste bios vanaf internet te flashen zonder tussenkomst van een usb-stick.
Gigabyte mist hier en daar nog wat functies en komt bovendien soms wat ongepolijst over, zoals bij de hulpteksten, die soms langer zijn dan wat in het hiervoor bestemde vak past. ASRock biedt als enige geen eenvoudige modus en gooit beginnende gebruikers daarmee een beetje in het diepe, maar de werking en indeling van het bios lijken verder erg op die van Asus, wat zeker geen belediging is.
ASRock
Asus
Gigabyte
MSI
Gemakkelijke modus
Nee
Ja
Ja
Ja
Zoekfunctie
Nee
Ja
Nee
Ja
Changelog voor opslaan
Nee
Ja
Ja
Ja
Bios flashen van internet
Ja
Ja
Nee
Nee
Bios flashen zonder cpu
Nee
Ja
Ja
Ja
Ssd secure erase
Ja
Ja
Nee
Ja
Fanspeedtuning
Ja
Ja
Ja
Ja
Rgb-verlichting
Alleen aan/uit
Alleen aan/uit
Alleen aan/uit
Alleen aan/uit
Screenshots ASRock-bios
Screenshots Asus-bios
Screenshots Gigabyte-bios
Screenshots MSI-bios
Conclusie
Een B550-moederbord is wat ons betreft de leukste optie als je nu een AMD-systeem samenstelt. Je kunt direct uit de doos aan de slag met een Ryzen-processor van de huidige generatie. Je benut daarbij de pci-express 4.0-lanes die de processor biedt voor de videokaart, plus één ssd, en je kunt later gegarandeerd upgraden naar de eerstvolgende serie. Bovendien is het upgradepad een van de grote pluspunten van het socket AM4-platform; je kunt beginnen met een betaalbare Ryzen 3 en eindigen met een monsterlijke 16-core.
Met alle aandacht die er in de afgelopen tijd voor is geweest en dat upgradepad in het achterhoofd, is het geen wonder dat de diverse fabrikanten flink hebben geïnvesteerd in de kwaliteit van de stroomvoorziening. Voor een schappelijk bedrag haal je al een B550-bord in huis dat moeiteloos een Ryzen 9 huisvest. Waar gesjoemel met het aantal fasen en de toepassing van losse mosfets bij B450 nog aan de orde van de dag was, is het nu zoeken naar modellen die géén gebruik maken van de doorgaans veel efficiëntere powerstages.
Beste betaalbare B550-moederborden
In het segment tot zo'n 140 euro komen we nog enkele modellen tegen op basis van losse mosfets. Tenzij je zeker weet dat je het altijd bij een processor met een lagere tdp zult houden en niet gaat overklokken, zouden wij liever voor een model gaan dat op vrm-vlak net wat meer te bieden heeft.
Onze budgetfavoriet is de Gigabyte B550 Aorus Elite, die de twee andere modellen in dit prijssegment ruimschoots achter zich weet te houden in de vrm-test. Verder ben je ruim voorzien van usb-connectiviteit, werken beide m.2-slots op x4-snelheid en krijg je een ssd-koeler meegeleverd. Ook met audio (Realtek alc1200) en netwerk (2,5GbE) maakt Gigabyte wat ons betreft de juiste keuzes. Het belangrijkste kritiekpunt is dat elke vorm van foutdiagnose ontbreekt, wat troubleshooten potentieel een tijdrovender proces maakt. Maar goed, voor deze prijs moet er iets te klagen overblijven. Een Tweakers Great Value-award is in elk geval op zijn plaats.
Heb je wat meer te besteden, dan levert MSI met zijn MAG B550M Mortar een zeer interessante optie. Wat vrm-temperaturen betreft moet hij iets toegeven op zijn atx-broertje (de Tomahawk), maar hij is dan ook bijna twee tientjes voordeliger. Opvallen doet MSI vooral met de aanwezigheid van een interne usb-c header, die zelfs veel duurdere B550-modellen ontberen. Er zijn ook debugleds aanwezig, die we bij het goedkopere Gigabyte-model nog moesten missen. Onder de streep gaat ook MSI met een Great Value-award huiswaarts.
Beste luxe B550-moederborden
Kijken we naar de luxere modellen in deze round-up, dan valt de ASRock B550 Extreme4 op, met veel features die geen enkele concurrent biedt in het veld dat we vandaag hebben bekeken. Zo worden diagnosecodes getoond op een hex-schermpje en zijn er op het bord zelf power- en resetknoppen geplaatst. De echte tweaker zal dergelijke features ongetwijfeld kunnen waarderen, maar ook de interne usb-c-header, die verder alleen de MSI's hebben, en de in deze test unieke hoofdtelefoonversterker onderscheiden de Extreme4 van zijn concurrenten. Een welverdiende Excellent-award valt zodoende de ASRock B550 Extreme4 ten deel.
Er is één scenario waarin de B550 Extreme4 wellicht niet de beste optie is, en dat is als je twee snelle nvme-ssd's wil gebruiken. Het tweede m.2-slot van het ASRock-bord is namelijk beperkt tot twee pci-e 3.0-lanes, oftewel 2GB/s. In dat geval heb je de keuze uit de Asus ROG Strix B550-F Gaming, Gigabyte B550 Aorus Pro en MSI MAG B550 Tomahawk: allemaal borden met twee x4-m.2-slots en twee ssd-heatsinks. Omdat ze alle drie hun eigen voors en tegens hebben, er niet één model uitspringt en de meerwaarde ten opzichte van de Mortar eigenlijk best tegenvalt, houden we verdere awards in de zak.
Ik vind het echt super om te zien dat deze vergelijkingen nu op tweakers terecht komen. Normaal ging ik voor standaard nieuws naar tweakers en voor dit soort vergelijkingen naar hardware.info. Ik was bang dat met de overgang dit ook een stuk minder zou worden. Gelukkig is dit, na de uitgebreide Nvidia 3000 review preview, al het tweede kwaliteitsartikel. Top!
[Reactie gewijzigd door RvdMeer op 22 juli 2024 13:50]
Gelukkig is dit, na de uitgebreide Nvidia 3000 review, al het tweede kwaliteitsartikel. Top!
PREview. Er is nog niks gereviewed, alle cijfers komen van nividia zelf af, of van de ene test die door nvidia aangedragen benchmarks mocht draaien op door nvidia gespecificeerde resolutie en settings.
Mee eens, dit soort dingen zie ik graag vaker! Overklokken doe ik al jaren niet meer dus het stukje VRM vind ik wat minder interessant dan sommigen denk ik, maar mocht ik er nog eens alles over willen leren is er in ieder geval de deep dive.
Verder vind ik ook dat de opmerkingen over een tweede m.2 over 2x pci-e 3.0 terecht zijn, waar ik voorheen vaak genoeg het gevoel had dat het nergens over ging. Nooit zo over nagedacht, maar 2GB/s is natuurlijk zo'n 20% minder dan moderne SSD's kunnen leveren, beetje jammer dat dit zo ongeveer pas in de laatste regel van het artikel wordt uitgelegd (of ik heb er overheen gelezen) De 'harde schijf' mag dan op de weg naar de uitgang zijn, de SSD blijft één van de tragere componenten. De winst in de afelopen jaren valt bijna niet in percentages uit te drukken, maar 20% extra in de emmer gooien is gewoon zonde. Jammer dat de afweging dan is of je 4 of 6 sata aansluitingen wilt hebben (met de vrijgekomen lanes dus voor de m.2), want ik heb nog het één en ander in JBOD hangen hier. Natuurlijk eenvoudig te fixen met minder maar grotere schijven, maar de optie om er veel te hebben is ergens gewoon wel leuk.
[Reactie gewijzigd door A64_Luuk op 22 juli 2024 13:50]
Overgang? Dit bevestigd voor mij alleen maar dat het straks helaas einde verhaal HWI is. Niets naast elkaar. Zoethoudertje, op politieke wijze afscheid nemen.
Als vaste bezoeker van hwi is dit misschien zonde, maar ik als vaste bezoeker van t.net juich dit alleen maar toe. De reviews zoals deze miste ik echt de afgelopen tijd, ik vond hwi vroeger altijd 'de buren' en concurrent van t.net tot tweakers geen hardware-reviews meer deed van dit niveau en regelmaat. Toen heb ik af en toe op hwi gekeken als ik wat ging kopen, als die content nu naar t.net komt en hwi zelf minder werk is om te onderhouden is dat voor mij een pluspunt, voor de hwi-bezoeker jammer (maar die kan de content nog vinden op deze site ).
Ik denk dat dit voor t.net wel een aanwinst is, je kan zo alsnog een redelijk breed publiek aanspreken voor tweakers mits de content even breed blijft (reviews over games, televisies, diepte-artikelen etc. die er al waren op tweakers) en de diepte in op hardware.
Komen de Awards ook beschikbaar als filter in de Pricewatch, zoals in de productvergelijker van HWI nu al bestaat? Dat zou voor de zoekende en vergelijkende Tweaker wel van meerwaarde zijn lijkt me.
Dat is wat mij betreft zeker een plusje waard. Ik twijfel soms tussen enkele zeer vergelijkbare artikelen. Met een stickertje erop kan ik sneller de knoop doorhakken. En de mensen die zich echt goed verdiepen weten het toch wel beter
Heb nog niet alles in detail doorgenomen, ga ik (na werk) wel doen. Super dat dit reviews hier zijn!
Ik ga dan wel een mini ITX kopen, het wordt zeker een 550 serie.
Nee hoor, op een Mini-ITX heb je aanzienlijk minder plaats dus juist qua VRM moeten er vaak dingen anders. Waar op de MOSFETs of Power Stages op Micro-ATX of ATX vaak dubbel uitgevoerd kunnen worden, past dit simpelweg niet op Mini-ITX dus worden er doorgaans minder (maar krachtigere) componenten gebruikt. Daarnaast zijn er nog meer verschillen. Door de beperkte ruimte heb je meer layers in het PCB nodig wat ook weer positieve gevolgen heeft voor het werkgeheugen (meer layers betekent doorgaans een betere memory signal en waardoor in de regel hogere frequenties mogelijk zijn). Dat wordt ook nog eens versterkt door het feit dat een Mini-ITX maar twee geheugensloten heeft en dus een dedicated memory channel per dimm, dit is bijvoorbeeld ook waarom de records vaak op Mini-ITX / Mini-DTX bordjes worden verbroken.
Dat klopt echter bij bijv. de Gigabyte B550I Aorus Pro AX ITX lijkt dat niet het geval te zijn, wellicht een tip als je naar zo'n itx bord zoekt. (Staat op m'n verlanglijstje )
Lijkt wat precies niet het geval te zijn? Want die gebruikt dus zes 90A power stages, waar je op andere formaten bijvoorbeeld twaalf 45A power stages zou zien (in het mainstream segment dan, de echte flagship borden even buiten beschouwing gelaten want die hebben in sommige gevallen zelfs tot zestien 90A power stages). Overigens ontbeert dit specifieke bordje zowel een front Type-C header als een S/PDIF-aansluiting, iets om rekening mee te houden (maar dat is weer een ander verhaal).
Overigens ontbeert dit specifieke bordje zowel een front Type-C header
Wat mij betreft een dealbreaker anno 2020. Mijns inziens zijn de twee interessante ITX bordjes de ASRock B550 Phantom Gaming-ITX/ax en de Asus RoG Strix B550-I Gaming.
Om de begripsverwarring te voorkomen, het bordje heeft in totaal 8 90A powerstages (6+2) waarvan er 6 dedicated voor de CPU zijn. Even de flagship borden negerend toch een echt serieuze bak aan power, op een ITX! Eigenlijk best wel onder de indruk.
Verder blijft ITX altijd een ultimatum oplossing. Met je eens over de front Type-C header en de S/PDIF ondersteuning. Juist op zo'n krap bord is iets als S/PDIF relevant. [Houdt de hand voor zijn mond]Misschien had Gigabyte RGB ondersteuning moeten laten vallen. Was in dit geval blijkbaar nog net iets belangrijker, geen RGB is ook bijna doodzonde op dit moment, maar zo'n headertje neemt nu wel net de plek in waar iets anders dan niet meer kan.[/Houdt de hand voor zijn mond].
Dat Gigabyte bordje heeft geen aansluiting voor front usb-c wat eventueel gevolgen heeft voor de kast keuze. Qua stroomvoorziening zijn beiden prima bordjes voor zover ik in reviews elders heb kunnen zien.
Asus mobo's hebben ondersteuning voor ECC geheugen en Gigabyte niet, handig voor als je Linux server met ZFS wil maken
Ook het updaten van de BIOS via USB of internet kan handig zijn
Ik kan natuurlijk moeilijk de beoordeling laten afhangen van een tijdelijke actie, maar die 20-30 euro cashback op de diverse B550 modellen is zeker niet gek inderdaad!
Nouja, de andere prijzen zijn natuurlijk ook niet rotsvast. Als de condities van de cashback niet raar zijn (gebonden aan bundels of beperkt tot heel weinig retailers) zou ik het gewoon wel aanrekenen.
Top reactie! Fijn dat het snel even gemeld wordt in de comments.
Ik vroeg me al af waarom er over die cashback gesproken werd, maar het kwartje is gevallen
Kunnen deze conclusies doorgetrokken worden naar de mATX varianten? En dan met name de Gigabyte Aorus B550 Elite die met een prijskaartje van 97 toch wel aantrekkelijk lijkt voor een kleinere build.
De B550M's van Gigabyte hebben afaik allemaal losse mosfets ipv powerstages, dus verwacht zeker geen vergelijkbare resultaten met bijvoorbeeld de B550 Aorus Elite.
Ik weet niet of je van de plaatjes uit kunt gaan, maar op het oog zit er niet veel verschil in de opbouw van bijvoorbeeld de B550m DS3H en de gewone atx borden.
Nee, de VRM van de B550M Elite is niet vergelijkbaar met die van de ATX variant. De B550M heeft geen doublers, heeft 5 fasen voor de cpu (in tegenstelling tot 2 x 6 bij de ATX variant), en maakt gebruik van losse mosfets i.p.v. power stages. De B550M Elite lijkt daarmee meer op de Gaming X, ware het niet dat die laatste doublers heeft, dus de B550M Elite zal naar verwachting nog iets minder goed dan de Gaming X presteren.
De plusjes en minnetjes zijn natuurlijk altijd wat arbitrair, maar ik heb 'm zo gedaan:
1 min: oudere codec
1 plus: alc1200
2 plussen: alc1220
3 plussen: alc1220 + extra versterker
Dank voor de verduidelijking (en het hele artikel). Ik filter heel de tijd mobo's op geluidscodec, sinds ik eens een premium mobo en een goede hoofdtelefoon had weet ik het verschil.
Erg mooie review, fijn dat deze nu ook op Tweakers te vinden zijn!
Dan meteen even een vraagje, ik heb zelf de Asus ROG Strix B550-F Gaming (WI-FI). Nu kwam ik er laatst achter dat ik mijn SSD (WD Blue SN550 1TB (WDS100T2B0C) niet in de eerste slot heb gedaan, maar in de tweede. Maakt dat in dit geval nog iets uit voor wat betreft de snelheid van de SSD? Volgens mij niet, aangezien de SSD geen PCI-e 4.0 ondersteunt. Ben alleen niet helemaal zeker.
[Reactie gewijzigd door Giel1 op 22 juli 2024 13:50]
Dat mag geen verschil maken omdat je geen PCI-E 4 SSD hebt, dus al zou je hem in het bovenste slot doen, dan blijft hij op PCI-E 3 werken
Om mijn B550 Tomahawk heb ik 2 PCI-E 3 nvme ssd’s, en beide werken op maximale snelheid via PCI-E 3
Overigens een mooi en uitgebreid artikel van “het nieuwe” Tweakers, ook fijn dat jullie meteen de diepte in gaan om bepaalde aspecten uit te lichten en uit te leggen!
[Reactie gewijzigd door DutchCrownNL op 22 juli 2024 13:50]
Om mijn B550 Tomahawk heb ik 2 PCI-E 3 nvme ssd’s, en beide werken op maximale snelheid via PCI-E 3
Dat is fijn om lezen, ik was aan het uitzoeken hoe e.e.a werkt met 2 nvme's.
Een pcie-3 werkt in een pcie-4, leerde ik. Maar kwam ook problemen met 2 ssd icm jouw mobo tegen (opgelost via bios update).
Tot mijn lichte verbazing zijn sata ssd's, of ze nu m2 vormfactor zijn of 2,5 inch, niet goedkoper dan nvme's. Dan denk je dus al snel: ofwel hdd erbij, of een tweede m2 nvme. Want nvme vs sata3 merk je blijkbaar wel echt.
En als je dan 2 Tb direct op je mobo hebt, vraag je je wel af waarom de kasten zo groot moeten. De overview en de discussie leren me dat een ATX allicht beter een mooie upgrade inc CPU aankan dan een matx.
Dat maakt op zich weinig uit. Op de Asrock borden na heeft het tweede M.2 sloot de volle PCIe 3.0 x4 bandbreedte, wat voor jouw SSD ruim voldoende is. Het eerste M.2 slot is voornamelijk interessant voor een PCIe 4.0 SSD.
Wel is het zo dat het tweede M.2 slot via de B550 chipset loopt, terwijl het eerste slot direct met de CPU verbonden is. De latency van het eerste slot zal dan vast iets lager zijn, maar in de praktijk moet dat niet veel uitmaken.
"Je krijgt overigens wel maar één ssd-koeler bij dit bord." (B550 van TUF gaming).
Ik heb zelf dit moederbord, maar ik heb dit niet bij mijn bord gekregen. Ook in de manual wordt alleen gesproken over meegeleverde 'rubber pads' en schroefjes. De rubber pads zijn absoluut geen koeling elementen naar mijn idee. Of zie ik iets over het hoofd?
Ze kunnen de temperatuur van de ssd-controller best aardig naar beneden brengen om throttling te voorkomen, zie bijvoorbeeld deze test. Idealiter is er natuurlijk wel iets van airflow in je kast om de warmteafvoer te bespoedigen.
Ik zie het inderdaad. Ik heb mijn M.2 SSD nu in slot 1, en de M.2 heatsink zit standaard op slot 2. Gelukkig is de heatsink te verplaatsen naar slot 1. Klusje voor het weekend Thanks!
Edit; Ik heb niet de B550M-plus maar de B550-plus
[Reactie gewijzigd door TheDutchChef op 22 juli 2024 13:50]