Inleiding
Samengevat
De Asus Zephyrus GX501 is dun en licht, maar kan met zijn GTX 1080 Max-Q-gpu toch games in ultra-settings vloeiend draaien. De prestaties blijven echter wel duidelijk achter bij de 'gewone' GTX 1080. In games komt de GX501 prima tot zijn recht, maar op veel andere vlakken is het geen uitblinker. De plaatsing van het toetsenbord aan de voorkant is onhandig en de accuduur is slecht. De GX501 is bovendien duur, maar voor het flinke aankoopbedrag krijg je wel een hoogwaardige laptop die fraai is afgewerkt. Het koelsysteem is slim bedacht en werkt goed en houdt zelfs de geluidsproductie tijdens het gamen binnen de perken.
Eindoordeel
Een van de snelste videokaarten wegwerken in een laptop van 18mm dik, kan dat? Een paar jaar geleden zou je voor gek verklaard worden door alleen maar die vraag te stellen. Inmiddels is dit onrealistische scenario werkelijkheid geworden, want bijvoorbeeld de Asus Zephyrus GX501 die we in deze review bespreken maakt het waar. In de dunne 15,6"-laptop zit een Nvidia GeForce GTX 1080 Max-Q, met een volwaardige GP104-gpu. Dat is dezelfde gpu als in de GTX 1080-videokaart voor desktops.
/i/2001587173.jpeg?f=imagenormal)
Nvidia bracht vorig jaar de GTX 10-serie al naar laptops, in vrijwel ongewijzigde vorm ten opzichte van de gpu's voor desktops. Er verschenen ook al dunne gamelaptops, maar die werden met maximaal een GTX 1060 uitgerust. De GTX 1070 en 1080 waren alleen te vinden in de wat dikkere en zwaardere laptops en vaak gaat het daarbij om grote 17,3"-modellen.
Op de Computex-beurs in mei kondigde Nvidia de Max-Q-versies van de GTX 1080 en 1070 aan. Dat zijn speciale varianten met optimalisaties voor een lager stroomverbruik, wat ze geschikt maakt voor dunne laptops. Dat doet Nvidia naar eigen zeggen onder andere met een clock curve die is geoptimaliseerd om te functioneren bij een lage spanning. Daarmee lijkt Nvidia de Max-Q-gpu's te undervolten en lager te klokken, om zo een lager verbruik en minder warmteproductie te verkrijgen.
Verschillende fabrikanten hebben laptops aangekondigd die zijn voorzien van een Max-Q-videokaart. Zo maakten we in april al kennis met de Acer Triton 700 en op de Computex in mei zagen we de MSI GS63VR en de Clevo P950HR-barebone. Ook de Asus Zephyrus zagen we op de beurs in Taiwan en inmiddels is dat de eerste laptop met GTX 1080 Max-Q die daadwerkelijk verkrijgbaar is. We legden de dunne gamelaptop op de pijnbank in ons testlab en gingen ermee aan de slag in de praktijk, om te kijken of de zuinige variant van de GTX 1080 zijn naam eer aandoet.
Uiterlijk, toetsenbord en touchpad
Asus plaatst de Zephyrus is zijn Republic of Gamers-serie, maar het ontwerp is volledig nieuw. Niet eerder maakte de fabrikant zulke dunne gamelaptops en er zijn dan ook geen gelijkenissen met oudere modellen. Dichtgeklapt ziet de laptop er behoorlijk strak uit en felle kleuraccenten heeft Asus achterwege gelaten. Wel is het RoG-logo op de bovenkant gezet en als je de laptop aanzet geeft het logo licht. De forse luchtsleuven in koperkleur aan de achterkant verklappen dat we niet met een 'gewone' dunne laptop te maken hebben.
Klap je de Zephyrus open, dan verdwijnen alle gelijkenissen met normale laptops. Het toetsenbord is helemaal onderaan geplaatst, omdat de cpu en gpu in het bovenste gedeelte zitten en veel warmte afgeven. Asus heeft daarboven een oppervlak met kleine putjes geplaatst, die op sommige plekken ook echt zijn geperforeerd om warme lucht naar buiten te laten. In het midden is nog eens het RoG-logo geplaatst en de rand onder het scherm spelt die naam nog eens in forse letters uit.
Met een dikte van iets minder dan 2cm is de Zephyrus een erg dunne gamelaptop. Het gewicht is op onze weegschaal 2255 gram; voor een gamelaptop niet zwaar, maar ook geen lichtgewicht. De Dell XPS 15 weegt bijvoorbeeld 1,8kg en de Zephyrus is een maar paar honderd gram licht dan de Asus FX502VM met GTX 1060, die met 2,4cm een stuk dikker is. Het relatief hoge gewicht van de Zephyrus ten opzichte van de goedkopere FX502 is te verklaren door het materiaalgebruik. De behuizing van het topmodel is gemaakt van een magnesiumlegering en het scherm zit in een behuizing van aluminium. Daarmee voelt de behuizing zeer degelijk aan en de afwerking is van een hoog niveau.
Nog iets wat opvalt als je de laptop openklapt: er zit een scharnierconstructie in, waardoor de achterkant iets omhoog komt. Zo ontstaat er 6mm aan ruimte waardoorheen de ventilatoren lucht kunnen aanzuigen. Dat is een slimme constructie om de componenten koel te kunnen houden en waarschijnlijk de enige manier om een snelle processor en gpu in zo'n dunne laptop goed te laten presteren. Wel doet het iets af aan het gevoel van stevigheid. Dat merk je als je de laptop oppakt terwijl deze is opengeklapt, of als je hem op schoot zet. Je voelt de onderkant dan wat los zitten. Dat is echter alleen het stuk plastic dat gebruikt wordt als ondergrond om de laptop omhoog te laten veren.
Iets om rekening mee te houden is de meegeleverde 230W-voeding. Die is met afmetingen van 16,5x7,5x3cm behoorlijk groot en weegt inclusief kabels 840 gram. Daarmee is de voeding een stuk groter en zwaarder dan die van laptops die geen snelle gpu hebben. Bovendien is de voeding thuislaten eigenlijk geen optie, want de accu gaat snel leeg.
Toetsenbord en touchpad
De toetsen van de Asus Zephyrus hebben redelijk wat travel, maar ook het toetsenbord zelf veert duidelijk in als je erop drukt. Door de plaatsing van het toetsenbord aan de voorkant mis je een polssteun en tikken voelt daardoor niet erg comfortabel. Bovendien heb je flink wat ruimte nodig om de laptop neer te zetten, omdat je ook nog ruimte moet bewaren om je polsen neer te leggen. Als je bijvoorbeeld in een trein of vliegtuig zit, is typen op deze laptop helemaal niet praktisch. Ook als je de laptop op tafel zet heb je meer ruimte nodig dan bij andere laptops van vergelijkbaar formaat.
/i/2001587163.jpeg?f=imagearticlefull)
Asus levert wel een losse polssteun mee in de vorm van een flink stuk rubber dat je voor de laptop kunt leggen. Het bevordert het comfort wel iets, maar je kunt het accessoire niet vastklikken en voor situaties onderweg is dit ook geen oplossing. Bovendien vinden we de polssteun eigenlijk iets te klein om echt soelaas te bieden.
Het toetsenbord is voorzien van rgb-leds en met de RoG-software kunnen allerlei effecten ingesteld worden. Ook zit er een lichtsensor in de laptop, zodat je de verlichting automatisch aan kunt laten gaan bij slechte lichtomstandigheden. Uiteraard kan de verlichting ook uit, of ingesteld worden op één kleur. Daarnaast is het mogelijk om de wasd-toetsen afzonderlijk van de andere toetsen te verlichten in een andere kleur.
Rechts van het toetsenbord zit een touchpad, maar met een druk op een knop tover je dat om in een virtueel numeriek toetsenblok, waarvan de nummers met rode leds woorden nagebootst. Je moet dus kiezen tussen touchpad of toetsenblok, je kunt de twee niet tegelijkertijd gebruiken. De touchpad zelf is vrij klein, maar werkt nauwkeurig en kan goed overweg met de veeggebaren die Windows 10 te bieden heeft.
Als je - zoals ondergetekende - linkshandig bent en bij voorkeur met de linkerhand de touchpad bedient, dan is de plaatsing aan de rechterkant erg onhandig. Om te gamen zullen de meeste gebruikers een losse muis gebruiken en Asus levert ook een exemplaar mee, het gaat om de Strix Impact, die ook los verkocht wordt voor zo'n 55 euro. De muis kan zowel met de linker- als rechterhand bediend worden, heeft een 5000dpi-sensor en is voorzien van een RoG-logo met rgb-leds.
Aansluitingen
De Zephyrus heeft in totaal vier usb-a-poorten, die hun werk doen volgens het usb 3.1 gen1-protocol, ook wel bekend als usb 3.0. Er is één snellere poort aanwezig in de vorm van de usb-c-aansluiting met thunderbolt 3-ondersteuning. Verder is er links een koptelefoonaansluiting te vinden, net als een hdmi 2.0-aansluiting. Eventueel kan de usb-c-poort ook gebruikt worden om een monitor aan te sluiten via het displayport-protocol. Een netwerkaansluiting ontbreekt en er is ook geen kaartlezer aanwezig.
/i/2001587161.jpeg?f=imagenormal)
Hardware en prestaties
Asus levert vooralsnog één uitvoering van de Zephyrus GX501, voorzien van een Core i7-quadcore-processor van de Kaby Lake-generatie met een tdp van 45W. De 7700HQ draait op 2,8GHz met een maximale turbofrequentie van 3,8GHz. Het is een van de snelste laptopprocessors van dit moment. Asus combineert de cpu met 16GB ddr4-geheugen en een ssd van 512GB. De videokaart is de GTX 1080 Max-Q, met 8GB gddr5x-geheugen.
|
Asus GX501VI-GZ021T |
Processor |
Intel Core i7-7700HQ |
Cores/threads |
4/8 |
Klokfrequentie (turbo) |
2,8GHz (3,8GHz) |
Gpu |
Nvidia GTX 1080 8GB Max-Q |
Werkgeheugen |
16GB ddr4 |
Opslag (ssd) |
nvme, 512GB |
Wifi |
Intel Dual-Band Wireless-AC 8265 |
Schermpaneel |
15,6"-ips, 1920x1080, 120Hz, g-sync |
Accu |
50Wh |
Besturingssysteem |
Windows 10 Home |
Afmetingen en gewicht |
1,8x37,8x26,2cm |
Als je de onderkant van de laptop bekijkt, lijkt het een eenvoudige klus om de Zephyrus te openen, maar dat geldt alleen voor het loshalen van de onderste plaat. Dat is de plaat waarmee de laptop omhoog wordt getild als je hem openklapt. Als je deze losschroeft krijg je toegang tot de twee ventilatoren, om ze schoon te kunnen maken, maar verder zicht op de componenten is er niet. Ook kun je de laptop niet zomaar verder openen. Je moet dan de hele behuizing ontmantelen. Zelf upgrades uitvoeren is dus eigenlijk geen optie.
/i/2001590691.jpeg?f=imagenormal)
Benchmarks
De Intel Core i7-7700HQ kennen we uit verschillende andere laptops. Meestal zit deze echter in wat dikkere laptops, die meer ruimte hebben om warmte af te voeren. In onze benchmarks kijken we hoe de cpu zich staande weet te houden in de kleine behuizing.
- Cinebench - Multi
- Cinebench - Single
- Lightroom
- Photoshop
De constructie van Asus voor extra luchtaanvoer bij het openklappen blijkt zijn vruchten af te werpen. De processor wordt niet beperkt in zijn kunnen, want hij scoort zowel in Cinebench als in onze praktijkbenchmarks met Photoshop en Lightroom beter of gelijk aan dikkere laptops met dezelfde cpu.
- PCMark Storage 2.0 - Score
- PCMark Storage 2.0 - Bandbreedte
Asus voorziet de Zephyrus van een Samsung SM961-ssd met een capaciteit van 512GB. Het is een snelle nvme-ssd met mlc-geheugen die uitstekend presteert en genoeg ruimte biedt om flink wat games te kunnen installeren.
- 3DMark Fire Strike
- 3DMark Time Spy
Met 3DMark krijgen we een goed beeld van de grafische kracht die de GTX 1080 Max-Q te bieden heeft. We kijken naar de graphics-scores van de benchmarks, waarbij de invloed van de cpu minimaal is. In Fire Strike en Time Spy is de Zephyrus slechts 6 tot 10 procent sneller dan de Medion-laptop met GTX 1070 en de Max-Q-gpu blijkt flink onder te doen voor de 'gewone' GTX 1080 in de Asus GX800. Dat is overigens een enorme laptop, die veel ruimte heeft om warmte af te voeren, dus dat zijn de meest ideale omstandigheden. Toch blijkt uit deze scores dat de GTX 1080 Max-Q in de Zephyrus een stuk langzamer is dan desktops of andere laptops met een GTX 1080.
Gamebenchmarks
Naast synthetische tests voeren we een aantal van onze gamebenchmarks uit. Dat doen we met games die we ook gebruiken in onze reviews van videokaarten, zodat we kunnen vergelijken hoe de Zephyrus het doet ten opzichte van een pc met een GTX 1080 of 1070. Verder nemen we een aantal gamelaptops mee, met verschillende gpu's uit de GTX 10-serie.
Grand Theft Auto V
GTA:V is een game die zowel veel van de cpu als gpu vergt. De Zephyrus zet een respectabele score neer, al is die wel flink lager dan wat met een GTX 1080 haalbaar is. Het verschil van zo'n twintig procent in het voordeel van de GTX 1080-desktop komt overeen met het verschil dat we in 3DMark zagen.
Far Cry 4 en Dragon Age: Inquisition
- Far Cry 4 - 1920x1080 - Ultra - 4xMSAA
- Dragon Age: Inquisition - 1920x1080 - Ultra
Far Cry 4 en Dragon Age bevestigen onze eerdere bevindingen: de GTX 1080 Max-Q is iets sneller dan de GTX 1070 in een laptop, maar moet het duidelijk afleggen tegen de 1080.
Rise of the Tomb Raider
De resultaten van DirectX 12-benchmark Rise of the Tomb Raider zijn niet verrassend. Wederom is de Zephyrus iets sneller dan de laptop met GTX 1070, maar flink langzamer dan de andere uitvoeringen van de GTX 1080.
Gemiddeld genomen is de GTX 1080 Max-Q in onze benchmarks 15,8 procent langzamer dan de GTX 1080 FE in een desktopcomputer. De resultaten zijn in de praktijk dus iets beter dan wat we zagen in 3DMark, daar was het verschil nog 19 procent in het nadeel van de Max-Q-gpu. Wel zet de Zephyrus-laptop prima framerates neer en in veel games kun je ook de 120Hz-verversingssnelheid van het scherm benutten. De gpu is bovendien krachtig genoeg om in hogere resoluties met een stabiele framerate van 60fps te spelen. Een externe 1440p-monitor aansluiten zou geen problemen moeten opleveren.
Warmtebeelden en geluidsmeting
De Intel Core i7-7700HQ-processor staat erom bekend flink wat hitte te genereren in laptops en van een GTX 1080-gpu verwachten we datzelfde. Asus moet dus flink wat trucs uithalen om de dunne GX501-laptop goed te kunnen koelen. Het systeem waarbij de achterkant van de behuizing iets omhoog komt, om aan de onderkant ruimte te maken voor de aanvoer van lucht, is daarbij een belangrijke troef. Verder zegt Asus speciale ventilatoren te gebruiken die van 71 bladen zijn voorzien.
Om te kijken hoe warm de Zephyrus in de praktijk wordt tijdens het gamen, laten we de benchmark van Grand Theft Auto V in een loop draaien, met ultra-instellingen. GTA vereist zowel veel cpu- als gpu-kracht en vormt daarmee een representatief scenario van zware belasting. Nadat de benchmark minimaal een half uur gedraaid heeft, maken we warmtefoto's met onze Flir-camera.
De foto's laten zien dat de warmte zich aan de achterkant van de laptop concentreert, waar zowel de gpu als cpu zitten en waar het koelblok is geplaatst. Verder is duidelijk zichtbaar dat de warmte zowel aan de linkerkant als aan de achterkant wordt weggeblazen. Rechts zit geen ventilatiesleuf en aan die kant voel je dan ook geen warme lucht. Dat is prettig als je werkt met een losse muis en die rechtshandig bedient.
In de praktijk voelt de laptop tijdens het gamen behoorlijk warm aan als je de behuizing aanraakt, maar als je vingers op de toetsen rusten, is de warmte niet storend. De toetsen zelf nemen niet veel warmte op, de behuizing rondom het toetsenbord zelf is wel wat warmer.
Temperaturen en kloksnelheden
Terwijl de benchmark draaide maakten we een log van alle sensoren in de laptop om te zien wat er gebeurt met de temperatuur en kloksnelheid van de cpu en gpu. De GTX 1080-gpu bereikte een temperatuur van maximaal 78 graden Celcius en het gemiddelde kwam tijdens de test uit op 75 graden. De kloksnelheid van de gpu bereikte een snelheid van maximaal 1670MHz, maar die snelheid werd nooit langer dan een kort moment vastgehouden. De gemiddelde gpu-snelheid bedroeg 1520MHz.
De Core i7-7700HQ-cpu blijkt in de GX501-laptop goed in staat om een hoge kloksnelheid vast te houden. Tijdens het benchen bleef de snelheid van alle cores stabiel op 3,4GHz. De temperatuur loopt daarbij wel flink op; de cores tikken op momenten 88 graden Celcius aan en het gemiddelde kwam uit op zo'n 82 graden. Het zijn hoge temperaturen, maar ze vallen binnen de limieten waardoor de chip niet hoeft terug te klokken.
Geluidsmeting
Als je de GX501 gebruikt voor eenvoudige taken als browsen of het kijken van een video, dan hoor je de laptop niet of nauwelijks. Zet je de cpu en gpu aan het werk, dan hoor je de fans duidelijk blazen, maar de Zephyrus is relatief stil als je hem vergelijkt met andere gamelaptops. Tijdens de GTA V-benchmarksessie hebben we de geluidsdruk gemeten, op een afstand van twintig centimeter. De meter gaf een waarde van 42,8dB(A) aan en daarmee is de GX501 beduidend stiller dan de andere gamelaptops die we recent op dezelfde manier hebben getest. Dat is opvallend, want dat waren grotere laptops met minder krachtige gpu's. De Max-Q-gpu en het koelsysteem van de GX501 zetten een indrukwekkende balans tussen prestaties en geluidsproductie neer.
Scherm en accuduur
Asus gebruikt in de Zephyrus een 15,6"-paneel met een resolutie van 1920x1080 pixels, een verversingssnelheid van 120Hz en g-sync. Er zijn meer gamelaptops met die schermeigenschappen, maar vaak gaat het dan om een tn-paneel. In de GX501 zit een ips-type paneel afkomstig van AU Optronics, met het typenummer B156HAN04.2. Dat resulteert in prima kijkhoeken en in potentie ook een nauwkeurige weergave. Het is een mat paneel, dus je hebt niet snel last van reflecties.
- Helderheid
- Contrast
- Gemiddelde grijswaardenfout
- Gemiddelde kleurfout
We hebben onze SpectrCal C6-colorimeter en Calman 5-software losgelaten op het scherm en daaruit blijkt dat de maximale helderheid 327cd/m² bedraagt. De contrastverhouding is 1080:1. Dat zijn respectabele scores, maar ook schermeigenschappen die we terugvinden in veel goedkopere laptops. Het is dan ook vooral de verversingssnelheid van 120Hz waar de Zephyrus het van moet hebben.
Asus heeft de kleurweergave van het scherm uitstekend afgesteld. De gemiddelde afwijking in de weergave van grijswaarden en primaire kleuren is zo laag dat deze als niet zichtbaar bestempeld mag worden. Met een kleurtemperatuur van 6701 kelvin wijkt ook de witbalans weinig af van de ideale waarde van 6504 kelvin.
Accuduur
De Zephyrus heeft een accu met een capaciteit van 50Wh. Dat is niet erg ruim bemeten, maar het is vanwege de beperkt beschikbare ruimte begrijpelijk . Een nadeel van het 120Hz-paneel met g-sync is dat deze techniek niet werkt in combinatie met Optimus. Daardoor kan de GTX 1080-gpu niet volledig uitgeschakeld worden en wordt deze ook gebruikt tijdens eenvoudige taken als browsen. Bij laptops zonder g-sync kan de GTX-gpu uitgeschakeld worden en wordt de interne gpu van de processor gebruikt, wat de accuduur flink ten goede komt. Met deze gegevens in het achterhoofd weten we dus dat we niet veel van de accuduur kunnen verwachten.
- Browsen
- Video
- Laadtijd
- PCMark 8 (tijd)
- PCMark 8 (score)
In de benchmarkresultaten zijn de gevolgen van de lage accucapaciteit en de GTX 1080-gpu die niet volledig uitschakelt duidelijk te zien. In onze browse- en videotest houdt de Zephyrus het minder dan drie uur lang vol. Ook in de PCMark 8-accutest, die werklasten zoals tekstverwerking, foto- en videobewerking nabootst, scoort de GX501 slecht. Wel haalt de laptop een hoge score, wat betekent dat de cpu en gpu niet erg in hun kunnen worden beperkt als de laptop zonder stroomaansluiting wordt gebruikt.
Conclusie
De Asus Zephyrus GX501 is dun, behoorlijk licht en kan recente games in de full-hd-resolutie van het scherm probleemloos met ultra-settings vloeiend draaien. De GTX 1080 Max-Q-gpu maakt een combinatie van compacte afmetingen en hoge prestaties mogelijk die eerder onhaalbaar was. In dat opzicht is de Zephyrus zeker geslaagd. Hoewel de GX501 in games prima tot zijn recht komt, is de laptop op andere vlakken geen uitblinker. De plaatsing van het toetsenbord aan de voorkant is onhandig als je onderweg wilt typen en de accuduur is met minder dan drie uur ronduit slecht. Dat komt door de kleine accu en de g-sync-functionaliteit, waardoor de GeForce-gpu nooit uitgeschakeld kan worden, ook niet bij lichte werklasten.
Met een prijs van 3299 euro is de GX501 een erg dure laptop, maar het verschil met dikkere en grotere laptops die van een GTX 1080 zijn voorzien is niet erg groot. Die staan voor prijzen vanaf 3000 euro in de Pricewatch. De prestaties van de GTX 1080 Max-Q zijn echter maar iets beter dan die van een GTX 1070 en laptops met die gpu zijn al te vinden vanaf zo'n 1900 euro. In dat opzicht is de meerprijs voor de gewichtsbesparing wel erg groot. Voor het flinke aankoopbedrag krijg je wel een laptop die gemaakt is van hoogwaardige materialen en fraai is afgewerkt. Het koelsysteem dat de laptop iets omhoog laat komen werkt goed en ondanks de snelle gpu is de laptop tijdens het gamen beduidend stiller dan andere gamelaptops.
Eindoordeel