Een vaarwel aan het mobiele Windows

De laatste concurrent voor Android en iOS

De laatste verwoede poging

Het is een datum die in het geheugen van veel telecomliefhebbers staat gegrift, en trouwens ook van veel Finnen die niets met smartphones hebben: 11 februari 2011. Het was de dag dat Steve Ballmer van Microsoft en Nokia-ceo Stephen Elop, afkomstig van Microsofts Office-divisie, samen op het podium stonden en aankondigden dat Nokia op Windows Phone zou overstappen. Het was een stap die vooraf al de tongen losmaakte. Nokia had getwijfeld tussen Android en Windows Phone, en Google-mensen vonden het maar niets dat Nokia voor Microsoft koos. "Twee kalkoenen maken samen nog geen adelaar", twitterde Google-topman Vic Gundotra. Die deed pijn; het was wat Nokia-topman Anssi Vanjoki zes jaar eerder had gezegd over BenQ's overname van Siemens.

Het was zakelijk gezien, zeker op korte termijn, een logische keuze. Microsoft wilde dat Nokia Windows Phone zou gaan gebruiken, veel meer dan dat Google Nokia nodig had voor Android. Microsoft betaalde Nokia per kwartaal en beloofde bovendien steun met marketing en een stem in de ontwikkeling van Windows Phone. Bovendien leek de wedstrijd op dat moment nog lang niet gespeeld. Microsoft had nog altijd grootse plannen met Windows Phone en was bereid er miljarden dollars in te steken, onder meer om ontwikkelaars te helpen met het maken van apps. Immers: zonder apps geen kopers voor je smartphones, maar zonder kopers van je smartphones is er geen doelgroep voor apps. Microsoft probeerde het kip-eiprobleem op te lossen met een zak geld.

Wat niet hielp, is dat Microsoft een paar keer de resetknop indrukte. Eerst met Windows Phone 7 in 2010, waarbij apps niet compatibel waren en geen enkele telefoon een upgrade kreeg. Toen met Windows Phone 8, waarbij wéér geen enkele telefoon een upgrade kreeg. Dat was nodig vanwege het dumpen van de oude CE-kernel ten faveure van NT, de kernel van de desktopversie van Windows. Apps konden wel mee, maar moesten zich voorbereiden op een toekomst zonder ondersteuning van Silverlight, waarmee ontwikkelaars apps konden maken onder Windows Phone 7.x.

Nokia trok er hard aan. Zo maakte het de Lumia 920 met vernieuwingen als optische beeldstabilisatie in de camera. De 1020 combineerde dat met een camera met een hoge resolutie: 41 megapixel. Die camera's werden voor smartphones pas dit jaar normaal.

De laatste reset was in 2015 met de release van Windows Phone 10. Ja, sommige telefoons kregen nu upgrades, maar lang niet alle. De interface veranderde ook weer iets, net als de ontwikkeltools. Ter vergelijking: Apple en Google hebben met hun mobiele besturingssystemen nooit een versie uitgebracht zonder dat oude apps werkten en oude telefoons een upgrade kregen.

De laatste poging was de aankoop van Nokia's telefoontak in 2014. Het was de laatste grote beslissing van Steve Ballmer als ceo en een dure fout; de overname kostte Microsoft miljarden dollars. Toen Satya Nadella het roer overnam, bleek al snel dat hij een andere kant op wilde. Er kwamen in de jaren erna nog wel Lumia's met Windows Phone uit, maar het waren er veel minder dan voorheen. De Lumia 950 en 950 XL eind 2015 waren de laatste high-end modellen, met de 650 in 2016 eindigde het voor Microsoft. HP bracht nog de Elite X3 uit en Wileyfox de Pro. Maar nadat Microsoft in 2017 had laten weten dat het ontwikkelen van nieuwe features 'niet de focus' had, was al duidelijk dat het een aflopende zaak was.

Het doek valt nu definitief; dinsdag 9 december, minder dan twee weken na publicatie van dit artikel, stopt de ondersteuning met updates vanuit Microsoft en steeds meer apps stoppen met werken. De grootste daarvan is WhatsApp. Eind dit jaar stopt WhatsApp ermee op Windows Phone en Windows 10 Mobile.

• Volgende pagina 6. Verder kijken