Intels Haswell: meer met minder stroom

Introductie: Tick-Tock

Intel heeft tijdens de 2012-editie van zijn Developer Forum, beter bekend als IDF, uitgebreid laten zien hoe Haswell, de nieuwe generatie processors voor 2013, in elkaar zit. Een van de belangrijkste aandachtspunten voor de nieuwe processors is het energieverbruik. Samen met de verbeterde prestaties van de in de processor ingebakken gpu, ook bekend als processor graphics, moet Haswell zuiniger zijn dan Ivy Bridge en grafisch een stuk beter presteren.

Zoals bekend hanteert Intel al jaren het zogeheten Tick-Tock-model, waarbij een Tock, ofwel de introductie van een nieuwe processorarchitectuur, wordt afgewisseld met een Tick, een procesverkleining waarbij transistors volgens een nieuw procedé vervaardigd worden. Sandy Bridge vormde de laatste Tock en werd op 32nm gemaakt. De opvolger Ivy Bridge werd op 22nm gemaakt en vormde dus de Tick. Haswell volgt Ivy Bridge weer op en logischerwijs is het tijd voor een Tock.

Dat betekent dat Haswell nog steeds op 22nm geproduceerd zal worden en gebruik zal maken van de zogeheten trigate-transistors. Wel is het procedé waarmee de 22nm-transistors gemaakt worden verbeterd, wat deels de oorzaak zou zijn van het verminderde energieverbruik.

Dat is echter maar een deel van het verhaal; de cpu-cores van Haswell werden grondig onder handen genomen en moeten flinke prestatieverbeteringen opleveren. Intel heeft echter zijn aandacht vooral gericht op de gpu; die moet tweemaal de prestaties van de gpu van Ivy Bridge leveren. Intel had immers beloofd een inhaalslag te leveren om een ooit ondergeschoven kindje concurrerend te maken met losse videokaarten.

Haswell moet Intels ultrabook-platform aantrekkelijker en krachtiger maken. Sinds de introductie van het ultrabook-segment, met Sandy Bridge-processors, heeft Ivy Bridge de prestaties opgeschroefd en Haswell moet dat verder uitbouwen. Ook krijgen ultrabooks in de nabije toekomst alternatieve interactiemogelijkheden, zoals spraakbesturing, gebaren- en gezichtsherkenning. Daarvoor is uiteraard extra, al dan niet grafisch, rekenvermogen nodig.

Haswell: wijzigingen in de cpu-architectuur

Haswell wordt net als Ivy Bridge op 22nm geproduceerd, maar krijgt een aantal verbeteringen in de architectuur; het is immers een Tock-generatie, wat een nieuwe architectuur met zich meebrengt.

We beginnen met de algemene opbouw van een Haswell-processor. Op het eerste gezicht is er weinig veranderd ten opzichte van Ivy Bridge; de cores worden door middel van een ring met elkaar en met de smart cache verbonden, en ook de gpu en system agent worden door dezelfde ring bediend. De bandbreedte van de ringarchitectuur is echter verdubbeld, waardoor het cachegeheugen sneller benaderd kan worden. Ook de toegang tot de system agent is efficiënter gemaakt.

Om de prestaties verder op te schroeven krijgt Haswell diepere queue-depths naar het ram-geheugen.

De grootste verbeteringen zitten echter in de cores zelf. Die krijgen meer execution units dan in Ivy Bridge, maar hoeveel meer wordt nog niet bekendgemaakt. Wel is duidelijk dat de eu's twee extra poorten krijgen; in plaats van de zes stuks van Ivy Bridge zijn er nu acht. Een extra integer-alu en branch-unit op de nieuwe poort 6 maakt de alu van poort 0 en 1 vrij om met vectoren aan de slag te gaan. Poorten 2 en 3 worden vrijgemaakt door de nieuwe address generation unit op poort 7, waardoor voortaan twee load- en een store-operatie per kloktik kunnen worden uitgevoerd.

Haswells eu's hebben twee fma's, fused multiply/add-eenheden, extra gekregen en de floating-pointprestaties moeten met een extra multiply-eenheid verder worden verbeterd. De dubbel zo grote bandbreedte van de L1- en L2-caches moet data snel genoeg kunnen aanleveren om de fma's bezig te houden.

De met Sandy Bridge geïntroduceerde avx-instructieset werd in Haswell uitgebouwd tot een volledig 256bit brede avx2-instructieset. De single en double precision floating point-prestaties per core zijn daarmee verdubbeld, en de latencies en precisie zijn eveneens sterk verbeterd. Het vertalen van integercode naar avx-instructies is eenvoudiger geworden, waardoor dergelijke code ook gevectoriseerd kan worden en door de snelle avx2-hardware kan worden uitgevoerd.

Haswell kreeg bovendien instructies om data in registers en geheugens parallel te benaderen zonder op threads te hoeven wachten; de nieuwe Transactional Synchronisation Extensions, TSX, moeten daarvoor zorgen. Ook de ondersteuning voor versleuteling werd drastisch verbeterd, waardoor onder meer versleutelde harde schijven of ssd's sneller moeten worden. Ten slotte is de ondersteuning voor virtualisatie aangepast; de latencies om met de hardware te communiceren zijn kleiner.

De grafische processor: sneller en schaalbaar

Niet alleen de cpu-cores van Haswell zijn flink onder handen genomen, de geïntegreerde gpu, ook bekend als processor graphics of pgfx, of simpelweg de gpu, is eveneens verbeterd. Zoals bekend krijgt Haswell drie varianten: de GT1, GT2 en GT3. Bij de GT1 en GT2 gaat het om dezelfde hardware met verschillende aantallen execution units; de GT3 is de meest high-end variant, met de meeste eu's.

Het voorbereidende werk voor de Haswell-gpu is grotendeels bij de Ivy Bridge-generatie gerealiseerd. De modulaire opbouw van de gpu's in zogeheten slices is in Haswell voortgezet en bestaat uit zes domeinen. De eerste slice is de front-end, die werklasten voor de gpu voorbereidt. De slice common en sub-slice bevatten respectievelijk onder meer de caches en eu's. De vierde slice bevat video codec-hardware, de vijfde is voor logica om de videokwaliteit te verbeteren en nummer zes is, als laatste slice, verantwoordelijk voor de displays.

Om met die laatste slice te beginnen; de Haswell-gpu kan drie beeldschermen onafhankelijk van elkaar aansturen en ondersteunt een maximale resolutie van 4k, oftewel 4096x2160 pixels. De front-end, of slice 1, moet voor de GT3-versie tweemaal zo snel werken als voor de GT1 en GT2; er moeten immers tweemaal zo veel eu's van instructies worden voorzien. Een nieuwe feature in de front-end is de resource streamer in de command streamer, die aanzienlijke verbeteringen moet opleveren door de drivers te ontlasten.

De caches uit de slice common zijn gedeeld tussen de eu's, maar worden dynamisch gealloceerd. De eu's moeten op ruim 1GHz draaien.

Naast de ondersteuning voor 4k-displays krijgt de Haswell-gpu ook directx 11-ondersteuning en moet de gpu de low-end tot midrange-videokaarten kunnen vervangen. Een flink aantal mediacodeer- en -decodeerbewerkingen wordt in de hardware uitgevoerd, wat een efficiëntere verwerking van de load moet opleveren. Zo kreeg Haswell een hardwarematige, scalable video coding-codec, een hardwarematige mjpeg-decoder en dito mpeg2-encoder. Ten slotte zijn zaken als videopostprocessing verbeterd en voegde Intel beeldstabilisatie aan videobeelden toe.

Powermanagement: een nieuwe slaapstand

Zoals beloofd kijken we uitgebreid naar de verbeteringen in energieverbruik van Haswell. De aanpassingen in de cpu- en gpu-cores die snelheidswinst opleveren, brengen vanzelf al energiebesparingen mee; de processor is immers sneller klaar met een bepaalde taak, waarna hij in een energiezuinige modus kan worden geschakeld.

Een van de belangrijkste nieuwe features daarbij is een nieuwe slaapstand. Vooral ultrabooks zouden daar profijt van hebben, maar ook desktops verstoken minder energie als ze sneller en 'agressiever' slapen. Nadeel van een slaapstand was altijd dat het veel tijd kost om uit een oppervlakkige slaapstand te ontwaken. Een nieuwe S0-staat, S0ix, moet daarin verandering brengen.

Zoals bekend is de S0-toestand van een processor de actieve toestand, terwijl S3 en S4 energiebesparende slaapstanden zijn. Tijdens S4 zijn de meeste processoronderdelen uitgeschakeld en krijgen die geen spanning. Bij belasting duurt het echter even om de cpu wakker te krijgen, terwijl de cpu in de S0-staat zeer responsief is, maar spanning op de componenten heeft en dus relatief veel energie verstookt. De nieuwe S0ix-modus, door Intel 'active idle' genoemd, vormt een overgang tussen S0 en S4, en combineert het beste van beide toestanden. De meeste spanning is uitgeschakeld, maar het systeem reageert nog altijd zeer snel als er vraag is.

De S0ix-active idle-toestand maakt Intels belofte van 'connected standby' mogelijk, waarbij een ultrabook in diepe slaap is, maar wel mailtjes en social media-berichten kan ontvangen. De schakeltijd tussen S0ix en S0 zou in de orde liggen van milliseconden, terwijl het opgenomen vermogen in idle-toestand slechts 5mW zou bedragen. De nieuwe S0ix-modus is transparant voor het besturingssysteem te gebruiken.

Intel heeft ook traditionelere maatregelen genomen om energie te besparen. Zo wordt intensief geschakeld tussen energiemodi. De latencies van de verschillende C-states, die aangeven in hoeverre onderdelen van de processor actief zijn, zijn met 25 procent verkleind en meer onderdelen kunnen van de spanning worden losgekoppeld. Een van de belangrijkste verbeteringen daarbij is de ontkoppeling van de cores van de cache- en ringspanningen. Een core kan dus volledig worden uitgeschakeld, terwijl een andere core en bijbehorend cache-geheugen nog actief zijn.

Ook andere onderdelen, zoals de voltage regulators, zijn onder handen genomen en zuiniger gemaakt. De communicatie tussen processor en pch, voorheen de 'southbridge', is zuiniger, net als de chipset zelf. Op deze zogeheten platformpower gaan we op de volgende pagina dieper in.

Platformpower: de som der delen

Op de vorige pagina haalden we het al even aan; platformpower is het geheel van alle onderdelen van de processor en bijbehorende onderdelen. Een flinke besparing kan worden behaald door het geheugen zuiniger te maken. Meer en slimmer cache kan daaraan bijdragen; er hoeft dan immers minder met het dram gecommuniceerd te worden. Ook de spanningen die door de pch gebruikt worden, kunnen worden verlaagd. In de eerste plaats moet Haswell geen 65nm-chipset meer krijgen, maar wordt deze eindelijk volgens een moderner procedé gemaakt. Dat staat lagere spanningen op de onderdelen toe en ook de interfaces van de pch of platform controller hub, zoals die voor usb, sata en pci-express, zijn lager. Als geen data over die interfaces verstuurd wordt, kunnen de controllers worden uitgeschakeld.

Speciale aandacht verdient het beeldscherm. Intel liet een jaar geleden tijdens het IDF zijn panel self refresh-technologie zien. Deze psr laat een statisch beeld op het scherm staan, dat uit een klein stukje geheugen in het paneel zelf wordt gebufferd. De gpu hoeft dan geen 60fps statisch beeld te renderen en kan in slaapstand. Dat moet aanzienlijke energiebesparingen opleveren.

De GTx-gpu wordt binnen de energiebeperkingen van een laptop intelligent aangestuurd. Daarbij wordt de maximale framerate gezocht bij een zo laag mogelijke werkspanning. Doel daarvan is primair het aandeel van de lekspaningen in de gpu te beperken en het functionele vermogen te maximaliseren. Bovendien kan bij de GT3 een slice worden uitgeschakeld, waardoor deze veelal hetzelfde vermogen verstookt als de GT2. Volgens Intel resulteert dat in een Haswell-processor die met 17W dezelfde prestaties levert als Ivy Bridge met 35W. Die tdp moet overigens nog verder omlaag, tot 10W voor sommige processors.

Als Windows 8 dit najaar op de markt verschijnt, zou het energiebeheer van de Haswell-architectuur nog beter tot zijn recht komen. De in Windows 7 ingezette methode om activiteiten samen te voegen, zoals interrupts van het besturingssysteem en overige interrupts, wordt uitgebreid. In Windows 7 is de interval tussen de zogeheten system timer ticks 15,6ms. Dat geeft de cpu nauwelijks de gelegenheid in een slaapstand te gaan, hoewel Windows 7 de activiteit wel rond deze ticks centreert. In Windows 8 zijn deze system timer ticks echter verdwenen, zodat het systeem veel langer kan slapen.

Het complete systeem, van processor en pch tot hardware van derden, kan bovendien met Power Optimizer worden geoptimaliseerd om zo weinig mogelijk energie te verstoken. Daartoe worden technieken als S0ix, en de slaapstanden van de pch en overige componenten verenigd. Dit framework zou gezien moeten worden als de opvolger van acpi. De diverse activiteiten van alle componenten zouden daarmee worden geanalyseerd en gesynchroniseerd, zodat de processor zo lang mogelijk idle en dus in slaapstand kan worden gehouden.

Conclusie: even geduld aub

Haswell heeft tal van verbeteringen aan boord, zowel op het gebied van architectuur voor de cpu-cores en de gpu, als op het vlak van energiebeheer. De transistors worden net als de Ivy Bridge-generatie nog op 22nm gebakken, maar voortschrijdend inzicht maakt de transistors zuiniger.

Een grotere rol speelt het verbeterde, agressieve energiebeheer van zowel de cpu als de gpu. De nieuwe energietoestand, S0ix, moet daar sterk aan bijdragen, maar ook de fijnere controle over spanningen, en het loskoppelen van de core-spanningen van die van de ring en cache zijn flinke besparende maatregelen.

Op het gebied van architectuur heeft Intel een flinke verbetering beloofd, allereerst met meer eu's voor de cores en twee extra poorten in die eu's. De extra fma's, nieuwe instructies en snellere caches moeten de cores aanzienlijk sneller maken. Ook de gpu moet weer een flinke stap maken en volgens Intel tweemaal zo snel worden als Ivy Bridge.

Pc's en dan vooral ultrabooks die met Haswell-processors worden uitgerust, lijken sneller, zuiniger, koeler en dus platter te kunnen worden. Voordat het echter zover is, zal Intel flink aan de productie moeten en kunnen wij tot midden 2013 alleen afwachten.

Reacties (90)

[jerre21]

De huidige GPU van Ivy bridge is naar mijn mening goed genoeg voor het dagdagelijks gebruik (internet, chatten, video's kijken). Daarom lijkt het mij echter overbodig dat men extra budget in de GPU steekt. Men wil dan misschien wel de externe grafische kaart begraven, maar die tijd zal toch nooit komen. Elke gamer wenst nog altijd een extra grafische kaart.
Vergelijk het met een Gezinswagen om te vormen naar een smart. Daar krijg je ook geen 5 man in (+ dat ding gaat niet meer vooruit).
Ik daag Intel dan ook uit om een GTX660 samen bij een CPU te steken. In mijn ogen is dit onmogelijk maar is het wel een must voor de gamers.

[Luuk1983]

Je vergeet voor het gemak dat er steeds meer toepassingen zijn die gebruik maken van de GPU en die die extra kracht goed kunnen gebruiken. Dan hoef je nog helemaal geen games te spelen. En belangrijker: je zegt 'elke gamer wenst nog altijd een extra grafische kaart'. Echter, in notebooks, maar zeker in ultrabooks is dat dus niet mogelijk qua ruimte en energieverbruik. Dan is het fijn als je onboard GPU in ieder geval in staat is om een paar spelletjes redelijk te kunnen spelen. Natuurlijk is een 'echte' GPU veel beter, maar dat is niet altijd mogelijk of mensen willen daar niet teveel extra aan uitgeven.

[knirfie244]

Steeds meer toepassingen? Noem eens 3 voorbeelden dan, die de doorsnee user gebruikt.

Het aantal applicaties (zeker als je niet naar zeer specifieke toepassingen kijkt zoals encoderen van video of distributed computing projecten) dat gebruik maakt van de GPU, laat staan er echt voordeel uit halen, is nog altijd zeer beperkt.

Daarnaast is Ivy Bridge zeer goed in general compute. Ivy Bridge scoort in bepaaltde general compute benchmarks zelfs stukken beter als Llano en en de <$100 videokaarten, ondanks dat Ivy Bridge het in spellen moet afleggen tegenover diezelfde GPU's.

[Reactie gewijzigd door knirfie244 op 26 juli 2024 16:07]

[onok]

Wat denk je van je browser. Alle moderne browsers gebruiken tegenwoordig de gpu voor hardwarematige versnelling. Bijvoorbeeld voor css3 animaties. Zelfs de laatste versies van flash gebruiken de gpu. Je kunt niet meer zonder tegenwoordig hoor.

[Rey Nemaattori]

Steeds meer toepassingen? Noem eens 3 voorbeelden dan, die de doorsnee user gebruikt.

Het aantal applicaties (zeker als je niet naar zeer specifieke toepassingen kijkt zoals encoderen van video of distributed computing projecten) dat gebruik maakt van de GPU, laat staan er echt voordeel uit halen, is nog altijd zeer beperkt.

Ooit weleens Aero op een igpl-oze CPU gedraait zonder GPU ernaast dan?

[Reactie gewijzigd door Rey Nemaattori op 26 juli 2024 16:07]

[SonyEricsson]

igp loos en zonder gpu? Denk dat niemand ooit Aero op heeft zien draaien op een VDC
Of bedoel je een gpu dat niet Aero compatible is ?

[eL_Jay]

Hier zit ik dus op te wachten, een laptop waarop fatsoenlijk gegamed (indies/belegen RTS-en @ 1080p) kan worden op basis van de IGP. Hierdoor wordt de laptop een stuk minder heet(heb nog nachtmerries van de 8600m), goedkoper en kan ik er wellicht meer dan 2 jaar mee doen . Triple A games met eyecandy speel ik wel op een game-pc

[computerjunky]

idd als de hardware geen gpgpu ondersteund zal de software het ook niet snel gaan doen.
en software optimalisatie is nou neet waat het mis gaat op pc's.

dit zjn dan ook features die een must zijn ipv een optie wil de software ontwikkelingin 2020 eindelijk eens verbeteren.

[Flappiewappie]

GPU's zijn allang niet meer alleen voor games. Kijk naar de metro interfaces van Windows 8. Combineer dit met de HiDPI monitoren die overal in gegooid gaan worden en opeens zijn die huidige ingebouwde dingen niet snel genoeg meer.

Om echt te gamen zul je inderdaad zon kaart los moeten kopen. Maar die markt is dusdanig klein dat intel op deze manier een heleboel markt weg kan pakken van ATI en Nvidia.

[Verwijderd]

Wat? De metro interface bestaat alleen uit vierkante blokken. Dat kan mijn oude Pentium 1 zelfs nog wel renderen... Aero lijkt me veel zwaarder...

[Mentalist]

De huidige GPU van Ivy bridge is naar mijn mening goed genoeg voor het dagdagelijks gebruik (internet, chatten, video's kijken). Daarom lijkt het mij echter overbodig dat men extra budget in de GPU steekt. Men wil dan misschien wel de externe grafische kaart begraven, maar die tijd zal toch nooit komen. Elke gamer wenst nog altijd een extra grafische kaart.

Je vergeet hierbij dat er een heel groot grijs gebied is tussen gamers en kantoorklerken.

Denk aan "familie" PC's, een gigantische markt. Vader en moeder kopen een PC of laptop en de kids (<14) mogen daar ook wel eens een spelletje op spelen. Maar het mag niet teveel kosten. Want vader en moeder gaan echt geen geld steken in een duur systeem met discrete graphics. Een sterke IGP is dan een prima tussenoplossing.

Dit zal zeker een flinke knauw zijn voor AMD en nVidia want vooral met midrange graphics is veel geld te verdienen. Marges op lowend zijn afaik wat minder en van highend verkoop je gewoon niet genoeg om winst te maken.

[jorrit91]

ik ben júist geïnteresseerd in de GPU-ontwikkeling, door een sterkere GPU in te bakken bij Ultrabooks, snij je een hele andere markt aan. Vooralsnog zou ik vreselijk graag een Ultrabook willen, maar deze is gewoon niet toereikend voor mijn grafische werk. Ik hoef niet te gamen, maar de GPU moet wel fatsoenlijk om kunnen gaan met After Effects, Photoshop, etc. Juist door dit te ontwikkelen, maar je Ultrabooks alleen maar interessanter, ik kan niet wachten!

[paazei]

Ben je in de war met een netbook?

Ontopic:
Ik ben vooral geïnteresseerd in het stroomverbruik, ik zou graag een htpc'tje willen die 24/7 aan kan staan zonder een gigantische stroomrekening, maar waarbij ik wel standaard onderdelen kan gebruiken.
Alleen al het feit dat de gpu ingebakken zit en voldoende is om een low-end kaartje te besparen gaat meer dan 50 watt schelen.

Ik ben ook nog zeer benieuw wanneer de eerste monitoren gaan verschijnen met het geheugen-principe. Ik zit hier op tweakers te lezen en af en toe duurt het langer dan 5 minuten voordat het beeld weer een stukje ververst moet worden, zonde van al die energie die bedoeld is voor bewegende beelden...
Dat dit niet allang 10 jaar standaard is voor monitoren laat wel zien dat sommige simpele voor de hand liggende dingen toch lastiger zijn om te te bedenken of te implementeren.
(hoe zouden amd/nvidia kaarten hiermee omgaan en gaat dit mogelijk inputlag veroorzaken na een korte stilstand?)

[MacPoedel]

Een ultrabook moet niet 11" zijn, er zijn er ook van 15" en de meeste zijn 13". Je doet grafisch werk inderdaad best op een wat grotere monitor (nu ja 26" of meer is nu ook wel luxe), maar ik kan me voorstellen dat een ontwerper on the go ook wel iets in elkaar wil kunnen flansen om aan een klant te tonen. En dat dan liefst ook een beetje vlotjes.

[mirno]

Dit ziet er inderdaad veel belovend uit. Ik heb wel het idee dat deze CPU's ook gebaseerd zijn op het DDR4 geheugen, ik weet niet wanneer de release date van ddr4 is. Maar de geheugen prijzen zullen wel stijgen (helaas). Ik hoop dat er moederborden met DDR3 en DDR4 zullen komen voor Haswell.
Dit ziet eruit als een geschikte PC voor mij die ik in Mei ga bestellen.

[bwerg]

Nee, Haswell ondersteunt geen DDR4. Dat komt bij de generatie na Haswell. Er wordt DDR3 op 1600MHz ondersteund. Niet echt extreem vergeleken bij wat er nu al verkrijgbaar is, maar eigenlijk is meer snelheid bij moderne CPU's ook nog niet nodig. Tenzij Haswell's IGP net zoveel bandbreedte lust als AMD's Llano, dan is nog iets sneller wel leuk (maar daar kom je met wat overklokken wel, als het je echt om dat laatste beetje performance gaat).

[Verwijderd]

Toch zwaar klote dat ddr4 het jaar erna pas uitkomt

[computerjunky]

ach zo lang de huidige controllers nog steeds niet in staat zijn meer dan 60% van de ddr3 bandbreedte uit de dims te halen is ddr4 nog lang niet nodig.

in het begin van ddr3 was het ook trager dan ddr2 1066 dus voorlopig zal het tot 2015 - 2016 toch niet interesant zijn.

mijn pc heeft ddr 2133 met een theoretische doorvoer van 34.2 GB/ps maar de werkelijke snelheud ligt net boven de 20 GB/ps dus er is nog enorm veel rek in ddr3 door betere controllers.
bij amd is dat zelfs nog veel erger die zitten net rond de 16 a 17 GB/ps.

zodra de controllers 100% uit het geheugen halen is het tijd om permanent over te stappen op ddr4 tot die tijd is het niet echt nodig.

als je nu nog een splinternieuwe ddr3 pc koopt heb je gegarandeerd tot 2015 en bijna zeker 2016 geen spijt van de keuze omdat ddr4 gewoon nog geen voordelen gaat bieden.

[Reactie gewijzigd door computerjunky op 26 juli 2024 16:07]

[Jorn1986]

En wat voor problemen zijn dat dan waar de huidige controllers tegenaan lopen bij het gebruiken van de doorvoer? Ligt dat aan het DMA (direct memory access) management van de chipsets?
En waarom zou volgens jou sneller intern geheugen = snellere processor zijn? Een processor kan niet zomaar opeens per kloktik meer uitvoeren lijkt mij.

[dwilmer]

Nee, maar de processor hoeft minder lang te wachten op zijn data.

[naikon]

Moderne CPUs kunnen letterlijk honderden gigabytes per seconde aan data verwerken, veel meer dan het geheugen kan aanleveren.
In normale applicaties staat de CPU erg vaak te wachten op data uit het geheugen; echter dit heeft meer te maken met de inherente latency van DRAM geheugen dan de bandbreedte van het geheugen naar de CPU.

[MacPoedel]

100% haal je nooit maar je hebt wel gelijk dat een overstap pas echt nodig is wanneer de huidige generatie een prestatiemuur raakt (dat zal dan waarschijnlijk wel niet 100% van de theoretische snelheid zijn).

[computerjunky]

idd ik meen me te herinneren dat mijn laatste ddr2 pc op 9700 van de 11300 zat maar dat is nog altijd veel beter dan 16/20 van de 34 gig en ddr3 2800 is ook uit met een nog veel hogere doorvoer.

[Reactie gewijzigd door computerjunky op 26 juli 2024 16:07]

[naikon]

FYI een i7-3770K haalt 27GB/s met avx instructies. Bandbreedte met het geheugen is ook afhankelijk van de snelheid van de CPU. Uiteindelijk zal de snelheid van "normale" programma's meer beperkt worden door de gigantisch hoge latencies van DRAM, die al jaren gelijk gebleven zijn op ~70ns per transactie. Vandaar ook dat CPU caches met latencies van < 1ns steeds groter moeten worden om de CPU te kunnen blijven voeden met data. Bedenk dat een een 3GHz quadcore ongeveer 192GB/s aan data kan verwerken, door middel van128bit SSE/AVX registers.

[mirno]

Ik dacht dat DDR 4 rond 2012/2013 uit zou komen. DDR3 op deze moederborden is ook niet verkeerd qua prijs...

[Verwijderd]

Dat dachten ze bij DDR3 ook. Maar ik vind het toch behoorlijk jammer dat ik de laatste generatie producten met DDR2 heb gekocht. Een upgrade naar 8GB is meer dan 2x zo duur als een upgrade naar 16GB op een DDR3 platform.

[Dark_man]

DDR4 is niet een techniek om naar uit te kijken, DDR4 levert op zichzelf geen prestatieverbetering op.

Het is alleen een geheugentechniek die meer bandbreedte levert, dus als DDR3 voldoende bandbreedte levert blijven fabrikanten DDR3 gebruiken en produceren.

Het gaat puur om de geleverde bandbreedte, als DDR1 genoeg bandbreedte had kunnen leveren hoefden we nooit over te stappen naar DDR2 of 3.

[wjvds]

Na het lezen van deze preview overweeg ik serieus te wachten met de aanschaf van een nieuwe pc. Dit ziet er heel mooi uit!

[Verwijderd]

Voor een nieuwe pc is het verschil niet te groot. Voor laptops klinkt het echter als een wereld van verschil voor de accuduur.

[Iblies]

Niet als je scherm de helft van de energie nodig heeft.
De cpu/apu gaat steeds minder verbruiken, helaas is de winst bij andere onderdelen nog klein.

Daarnaast heb ik een sterk vermoeden dat zo gauw een laptop een bepaalde tijd actief kan zijn, zal worden bezuinigd op de accu. Bij de eerste netbooks werd dat verschil al gemaakt. Je had een iets goedkopere versie met een kleinere capaciteit, en een wat duurdere met een hoge capaciteit.

[_Thanatos_]

Als je besluit te wachten op iets dat over een hele poos pas komt, dan blijf je wachten. Want als Haswell er nét is, kondigen ze wel weer wat nieuws aan, de kleinere Haswell, die weer nóg zuiniger is en in een nóg plattere ultrabook past.

Wachten heeft over het algemeen alleen zin als het om een paar weken gaat. Maar als je binnen 3 maanden iets nodig hebt, moet je niet 6 maanden gaan wachten.

[DaOverclocker]

Over GPU prestaties gesproken, ik was blij verrast dat ik Blackmesa source gewoon op hoge kwaliteit kon draaien op mijn I5 laptop met enkel de intel geintregeerde videokaart. Ik had verwacht dat het huilen werd, maar de stress test doet 70fps op 1680x1050 en de meeste settings op high. Dus wat dat betreft is de huidige geintregeerde grafische kern als behoorlijk snel. De grootste slag is dus al gemaakt denk ik op mobiel gebied, de nieuwe wordt ook 'maar' 2x sneller.

[skunkopaat]

Blachmesasource System Requirements
Windows XP, Vista, or 7
6.9 GB of free hard drive space (not including *free* Source Sdk Base 2007, installed seperately)
Minimum: Pentium 4 3.0 GHz or AMD Processor, 1 GB RAM, Shader model 2.0, ATI 9600, NVidia 6600 or better, DirectX 8.1 compatible sound
Recommended: Intel core 2 duo 2.4GHz or AMD Processor, 1 GB RAM, Shader model 3.0, NVidia 7600, ATI X1600 or better, DirectX 9.0c compatible sound

Mag hopen dat de IGP's toch wat meer in huis hebben dan de recommended!

[pc_pulsar]

Als je beseft dat een radeon 9800xt van destijds al heel wat aankon qua grafische kracht, dan is het best stoer wat igp's tegenwoordig kunnen.

Denk eens aan een spel als half life2, battlefield 2, fear, etc. Dat waren en zijn grafisch nog steeds redelijk mooie spellen. Deze waren allemaal al behoorlijk tot goed speelbaar met zo'n kaart.

[eL_Jay]

Kun je uit eigen ervaring melden dat die games goed speelbaar zijn op reso's >900p op medium settings?

[eL_Jay]

Ik heb het spel niet gezien, maar voor zover ik weet draait het op een engine van 7 jaar oud.
Dus zo heel gek is dat niet
Desalniettemin deel ik je enthousiasme

[Madthijs]

Mee eens... Ik startte StarCraft 2 op m'n HD4000 (i5), en verwachtte drama. Maar het was (op medium settings) prima speelbaar. Interessante ontwikkeling iig.

[kdekker]

Einde DVI? En zelfs HDMI, omdat de max. resoluties van de meeste moederborden op 1920x1200 blijven steken. Displayport (of thunderbolt?) wordt nu een must?

En dan gelijk graag een stel microATX borden leveren voor een schappelijke prijs, waar je dankzij de betere GPU gelijk een leuk basissysteem hebt.

[TERW_DAN]

HDMI zou prima hoger kunnen, maar dan moet er wel gebruik gemaakt worden van dualllink HDMI, net zoals bij DVI. En de GPU moet het aankunnen.
Ik denk dat DVI en HDMI nog wel even zullen blivjen bestaan.

[Verwijderd]

Dual link HDMI. Wut?

HDMI werkt op een bepaalde kloksnelheid. Hoe hoger de kloksnelheid, hoe hoger de resolutie. De kloksnelheid is 165Mhz, of 340Mhz bij HDMI 1.3+. Zoals we allemaal weten zijn dat echter optionele specs. en blabla displayport is beter. Helaas hebben intel en AMD bepaald dat HDMI en displayport de poorten van de toekomst zijn: nieuws: Intel en AMD luiden einde vga in. Al zie ik de voordelen van HDMI ten opzichte van DP niet in.

[gjmi]

inderdaad: Dual HDMI? deze gaat er niet komen, HDMI versie 1.4 ondersteund al 4096 x 2160.

[Verwijderd]

versie 1.4 hdmi brengt optioneel 4096 x 2160. De HD 6990m gaat tot maximaal 1920*1200 ondanks dat hij HDMI 1.4a bevat. Een standaard waarvan de daadwerkelijk ondersteunde specificaties zo vaag zijn (ondersteunt een willekeurige nvidia kaart 4k over HDMI? Geen idee, het staat nergens) is gewoon een brakke standaard. En dan moet je ook nog royalities betalen.

[computerjunky]

dual dvi kan prima hogere resolutie aan zo werkt het bij veel kaarten nu ook al.

[gjmi]

Ik snap je vraag niet?
Je hebt het over dat de resoluties blijven steken op 1920x1200 en je vraagt of het het einde is van DVI (1920x1200) en HDMI (versie1.4: 4096 x 2160) en DisplayPort niet? (3840 × 2160) Alle ondersteunen ze deze res.

Of bedoel je dat ze DVI en HDMI moeten afschaffen zodat de resolutie omhoog kan?
Dan kan HDMI nog wel even blijven, versie 1.4 ondersteund de hoogste resulutie.

Thunderbolt is een universele transportinterface, je kunt er VGA, DVI, HDMI overheen laten gaan.

[Reactie gewijzigd door gjmi op 26 juli 2024 16:07]

[TheNephilim]

Ik mis even op welke socket deze nieuwe generatie terecht komt? Hebben we het hier over processors voor LGA 1150 en LGA 2011?

Het ziet er goed uit! De efficiëntie is flink verhoogd als het gaat om processoren en daarbij zijn de grafische prestaties ook verbeterd. Al moet Intel met zijn IGP's nog een heel eind, dit is wel een stap in de goede richting. Op dit moment heeft AMD het beter voor elkaar denk ik, met zijn geïntegreerde GPU's, jammer dat de CPU's weer niet zo best zijn.

Het word geen werkelijkheid denk ik, maar ik hoop dat deze serie nog uit komt voor LGA 1155. Dan is daar ook nog wat te upgraden over een paar jaar, er vanuit gaande dat ze over bijv. 3 jaar nog te krijgen zijn.

[MacPoedel]

Sowieso niet LGA 2011 dat is voor Sandy en Ivy Bridge Extreme en zoals een paar dagen eerder werd gezegd moet nog eind 2013 de Ivy Bridge E-reeks verschijnen (rijkelijk laat dus). Haswell zal LGA 1150 zijn, tegen dat er een E versie verschijnt zijn we misschien al 2015 als het gaat zoals bij Ivy Bridge, verre toekomstmuziek dus. Ik vermoed dat die ook wel een nieuwe socket zal krijgen dan.

[Verwijderd]

Mooie technieken. Ik vraag me af of ze met wat kennis van Transmeta die execution units niet at runtime zouden kunnen herordenen onder de poorten, zou dat veel winst op kunnen leveren?
Ik vraag me ook af hoe dat zit met die system ticks van Windows 8, als de systeem tick uit windows 7 niet meer bestaat, hoe worden synchronisaties dan uitgevoerd, hoe worden events samengepakt, etc?

[H!GHGuY]

Die system tick is in essentie wat in Linux al enkele jaren gekend staat als 'tickless system'.
De tick bestaat nog altijd, alleen wordt de er dynamisch bepaald wanneer die moet komen.

De scheduler kan dan aan de hand van enkele gegevens (resterende timeslice huidig process, welke timers er gescheduled zijn, etc.) bepalen wanneer hij die volgende tick wil.

[wouzke]

Is er reeds bekend welke Socket ze gaan gebruiken voor deze CPU's? is dit nog steeds 1155 en 2011 of weer andere?
Hoop dat mijn Z77 toch nog even gebruikt kan wordt, tegen het eind van dit bord eventueel met een nieuwe CPU.

[TERW_DAN]

Voor mainstream gaat LGA1155 eruit, en krijgen we LGA1150 daarvoor in de plaats. Wat LGA2011 gaat doen weet ik zo niet, maar als de architectuur van de CPUs daarvan wordt omgegooid zou het me weinig verbazen als er gekozen wordt voor een nieuwe socket.

[Verwijderd]

Ddr4 komt volgens mij pas met de latere versie van Haswell, dacht toch echt niet met deze lichting.