Dishonored

Carmack zat in de weg

Op de E3 is het meestal 'kijken, maar niet aankomen'. Van de meeste games wordt een live demonstratie gegeven waarbij een lid van het ontwikkelteam de controller hanteert en de aanwezigen slechts mogen kijken. Dat is uiteraard een prima manier om eventueel aanwezige bugs ongezien te kunnen omzeilen. Dit jaar was dat anders. We kregen zomaar ineens een uitnodiging om Dishonored te komen spelen, een game waarvan we een paar maanden geleden al eens een uitgebreide demonstratie kregen te zien - waarbij we de game niet zelf mochten spelen. Die demo smaakte destijds naar meer, en de speelsessie op de E3 was meer dan welkom.

Helaas: ene John Carmack stak er hoogstpersoonlijk een stokje voor. De meesterprogrammeur was op de E3 om aan zeer select publiek zijn 3d-bril te laten zien en hij wilde daar best tekst en uitleg over geven aan een tech-site als Tweakers.net. Hij had nog één gaatje vrij in zijn agenda. Helaas viel de afspraak met de id Software-topman precies samen met onze date voor Dishonored. Kortom: geen Dishonored tijdens de E3. Gelukkig heeft de Nederlandse vestiging van uitgever Bethesda inmiddels precies dezelfde vroege versie van de game op kantoor liggen als die op de E3 te zien was. We konden de demo daardoor alsnog zelf spelen, en zelfs beduidend langer dan op de E3 was toegestaan.

Dishonored

Beroemde makers

Misschien moeten we eerst even een stapje terug zetten. Dishonored? Dat is een game die wordt gemaakt door Arkane Studios, een ontwikkelaar die eigendom is van uitgever Bethesda en die vestigingen heeft in Lyon en Austin. Beide werken aan de game en de studio heeft niet de minste namen op het project gezet. Zo bedacht Harvey Smith wat de speler allemaal kan doen in Dishonored, iets wat hij eerder deed voor games als System Shock en Deus Ex. In het uiterlijk van de game is de hand te herkennen van Viktor Antonov, de Bulgaar die in dienst van Valve het straatbeeld van City 17 bepaalde, de stad waar de finale van Half-Life 2 zich afspeelt.

Twee van de makers tonen de stealthy speelstijl in Dishorored.

Vals beschuldigd

In Dishonored kruip je in de huid van ene Corvo, tot voor kort lid van de lijfwacht van de Empress die heerst over een fantasiewereld die door Antonov en consorten gemodelleerd is naar het Londen van ruim een eeuw geleden. De stad heet weliswaar Dunwall in plaats van Londen, maar het is nog steeds een havenstad. Sterker nog, Dunwall is omgeven door water. De macht over de stad is in handen van Lord Regent, die ook de moord op de Empress op zijn geweten heeft. Hij is slim genoeg om de moord op de populaire Empress in jouw schoenen te schuiven. Ze stierf tenslotte in jouw armen.

Dishonored

Dat is de voorbode van het spel, waarna je start in de gevangenis van Dunwall. Daar krijg je bezoek van een mysterieuze figuur die enkel bekend staat als 'de Outsider'. Die geeft je een tatoeage die magische krachten geeft en hij laat je ontsnappen uit de cel, zodat je wraak kunt nemen op Lord Regent. Die magische krachten maken Corvo tot een geducht krijger, want door zijn functie was hij al goed in de omgang met allerhande wapens. Al heeft hij dat wapentuig uiteraard ingeleverd toen hij in de bak werd gegooid.

Onbeschreven blad

Wapens heb je dus niet en je magische krachten moet je nog ontdekken. Je begint daarmee als een onbeschreven blad aan de game. Zowel je wapens als kennis over je krachten zul je gaandeweg verzamelen, wat leidt tot een wiel waarop dertien skills bij elkaar staan. Daar kun je er vier uit selecteren die je aan de d-pad van de controller toe kunt wijzen. De rest is iets minder snel te selecteren. Houd de linkerschouderknop ingedrukt en je krijgt alle dertien opties in een cirkel gepresenteerd. Het spel ligt ondertussen bijna stil. Bijna, maar niet helemaal. Mocht je aangevallen worden, dan gaan de acties van je vijanden in een sterk vertraagd tempo door. Je kunt dus niet al te lang twijfelen over wat je gaat inzetten om van je af te bijten.

Op dat wiel vind je de zes magische krachten die je gedurende het spel leert beheersen. De meest kenmerkende kracht is Possession, een optie om tijdelijk andere lichamen binnen te treden. Net als de andere twaalf skills kun je Possession verder ontwikkelen. Dat wil zeggen dat je met de basale versie van de spreuk alleen kleine beesten kunt beheersen. Niet geheel toevallig lopen er in Dunwall nogal wat ratten rond. Hoewel dat fysiek wat lastig lijkt, kun je met de basale versie van de spreuk in het lichaam van een rat treden en de besturing er tijdelijk van overnemen. Dat kost mana en daar heb je precies genoeg van om het lichaam van de rat een halve minuut te bezetten. Daarna krijg je onherroepelijk je oorspronkelijke formaat en uiterlijk weer terug.

Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.

Dezelfde twee makers tonen hier een aanpak met meer actie.

Zoek de gaten

Dunwall zit zo in elkaar dat er nogal wat doorgangen zijn die gemaakt lijken voor een beest van het formaat rat. Luchtroosters, rioolopeningen, gaten in muren, wie oplet ziet voldoende opties. Als je een doorgang zoekt, is het dus goed om te kijken naar dergelijke kleine openingen, laag bij de grond. Possession kan dan uitkomst bieden, al moet je daarbij natuurlijk wel hopen dat er ratten in de buurt zijn. Wie de mana geheel opsoupeert, zal merken dat de voorraad vanzelf en zelfs redelijk snel wordt aangevuld. Dat gebeurt echter niet verder dan tot de helft. Wie meer mana wil, zal daarvoor een vial moeten gebruiken, een glazen buis met de magische vloeistof.

Dishonored

Buisjes vullen

Hetzelfde geldt voor je gezondheid. Ook die herstelt zich automatisch, maar niet verder dan halverwege de meter. Gelukkig zijn er ook vials met gezondheid te vinden, waarmee je weer volledig op de been wordt gebracht. Ook de voorraad vials roep je op met de linkerschouderknop. Wij kwamen tijdens onze speelsessie niet alleen volle, maar ook lege vials tegen en gelukkig ook ergens een verstrooide professor die een apparaat had gemaakt waarmee lege vials gevuld kunnen worden. In dit geval met vloeibare gezondheid, maar we hebben ook andere vulmachines voorbij zien komen. Er zijn ook vials met walvisolie. Die blijken te worden gebruikt in de elektrische circuits in het spel, die veelal dienen om een doorgang te blokkeren. De vials functioneren daarbij als een soort stop. Verwijder de flacon met olie en je onderbreekt de stroom, plaats een flacon en de stroom loopt weer. Beide varianten zijn nuttig in de game.

Possession kost erg veel mana, zeker als je grotere lichamen leert bezetten. Na ratten leer je hoe je vissen kunt overnemen en tenslotte leer je hoe je in het lichaam van andere mensen kunt treden. In de huid van vissen kruipen lijkt zinloos, maar in een waterrijke stad als Dunwall is het goed om alle opties open te houden. Het kan zomaar gebeuren dat een pand hermetisch gesloten lijkt, maar dat je in het lichaam van een vis via het riool naar binnen kunt zwemmen. Toch wordt het natuurlijk pas echt leuk als je Possession op mensen toe kunt passen. Vooral omdat niemand er weerstand tegen biedt. Het overnemen van het lichaam van een vriend of vijand kan slechts tijdelijk, maar het kan heel handig zijn. Mocht je een vijandelijk lichaam overnemen, dan zal de omgeving wat onwennig op je reageren, maar je zult niet worden aangevallen. Althans, niet direct. Pas als je verdacht gedrag begint te vertonen, zullen omstanders ingrijpen.

Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.

De officiële E3-trailer.

Teleporteren

Toch was Possession niet het handigste magische middel tijdens de missie die we konden spelen. De opdracht was om ene Sokolov, de al genoemde verstrooide professor, te ontvoeren en af te leveren bij een verlaten kade. De prof dient daarbij ongedeerd te blijven, je opdrachtgever wil hem levend in handen krijgen. Complicerende factor is dat het huis van de professor zwaar wordt bewaakt door het regime en het in de paar straten die het level groot is wemelt van de guards. Bij onze eerste doorloop hadden we erg veel moeite in leven te blijven. We werden steeds opgemerkt, waarna een overmacht aan guards ons er al snel onder had. Na wat nieuwe pogingen ontdekten we dat het beter is om tactischer te spelen en vooral gebruik te maken van Blink, één van de andere magische krachten waar je over beschikt. Blink werkt als een teleporter. Wijs een plek in de omgeving aan en je zapt er vliegensvlug naartoe. Dat kan ook omhoog of omlaag, wat de opties flink vergroot.

Dishonored

Met enkel Blink bleek het mogelijk om Sokolov te ontvoeren uit zijn zwaar bewaakte huis, zonder gezien te worden door de vele guards in de omgeving. Je kunt je met Blink een weg banen door en over de zwaar vervallen panden rond het huis van de prof, door van verdieping naar verdieping en van dak naar dak te zappen. Op die manier kun je het lab op de bovenste verdieping van het pand bereiken en de prof ontvoeren. Je kunt met de bewusteloze professor op je schouder op dezelfde manier ook weer ongezien ontsnappen. Zelfs de Tallboy, de zwaar bepantserde en bewapende guard op hoge poten die je aan het einde van het level tegenkomt, is met Blink gemakkelijk te omzeilen. Zo zijn eigenlijk alle missies geweldloos op te lossen, zelfs als je de opdracht krijgt om iemand te vermoorden - en neem maar van ons aan dat die opdrachten gaan komen. We zullen hier niet verklappen hoe je dat aanpakt, maar onthoud dat het in Dishonored de moeite loont om vriendelijk te zijn en hulp te verlenen waar dat kan. Je komt nogal wat onschuldige burgers tegen die te lijden hebben onder het heersende regime. Je kunt je daar niets van aantrekken en rustig je ding doen, maar als je een helpende hand leent, zul je vaak worden beloond.

Stroom gebruiken

Halverwege de route naar het huis van de professor worden wat burgers gevangen gehouden achter een elektrische afscheiding en bewaakt door guards. Als je de bewakers weet uit te schakelen en de gevangenen weet te bevrijden door de stroom uit te schakelen - in die volgorde, want laat je de guards in leven, dan schieten ze de gevangen dood als die zijn ontsnapt - dan kun je met één van de gevangen een praatje maken. Ze vertelt je dat in het totaal vervallen pand dichtbij een verborgen kluis zit. Ze weet je zelfs de code te vertellen. Met Blink kom je boven, waar achter een schilderij een kluis verscholen blijkt te zitten, met daarin wat goudstaven. De hulp die je krijgt in ruil voor steun aan onschuldige burgers is niet altijd zo direct als bij de cijfercode van de kluis, al is hij in sommige gevallen juist nog veel directer.

Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.

'Revenge is everything'.

Ratten zaaien

Naast Blink en Possesion krijg je nog de beschikking over minder voor de hand liggende magische krachten, zoals Devouring Swarm, Windblast en Dark Vision. De Swarm bestaat uit een flinke hoeveelheid ratten die je op magische wijze op kunt roepen en die je tegenstanders aan zullen vallen. Windblast is een flinke stoot wind die iedereen die zich voor je neus bevindt omver blaast. Vooral handig als je tegenstanders zich bij een railing bevinden. Met Windblast blaas je ze er zo overheen. Dark Vision is handig als je ongezien wilt blijven. Je kunt ermee door muren kijken om te zien waar tegenstanders zich bevinden en bovendien zien hoever hun blikveld reikt. Daar kun je dan keurig omheen sluipen.

Buig de tijd

Tot slot heb je Bend Time, opnieuw een spreuk die erg veel mana kost. De naam zegt het al, je kunt er de tijd mee vertragen. De spreuk heeft uiteraard geen invloed op jezelf, dus je ziet in de wereld om je heen de tijd langzaam verstrijken terwijl je zelf op volle snelheid kunt blijven bewegen. Wie de spreuk opwaardeert, kan de tijd zelfs tijdelijk geheel stil zetten. Het grote voordeel daarvan is dat je daarmee elektrische afzettingen kunt omzeilen. De stroomstoten die over en weer vliegen om de doorgang te blokkeren staan immers stil, wat maakt dat je ongehinderd door afzetting kunt lopen.

Dishonored

Naast de magische krachten heb je dus ook nog conventionele wapens, althans: voor zover die conventioneel kunnen zijn in een fantasiewereld als Dishonored. Je hebt een pistool, granaten en een kruisboog. Het pistool is standaard, gewoon een ding met kogels. De kruisboog lust drie verschillende soorten pijlen; standaard, 'slaap' en vuur. De pijlen met slaapmiddel zijn handig als je geen slachtoffers wilt maken, de vuurpijlen zijn handig als je die juist wel wilt maken, en dat geldt ook voor de gewone pijlen. Je hebt daarbij een vorm van aim assist die geheel automatisch werkt. Waar je doorgaans een knop in moet drukken om hulp te krijgen, trekt de cursor van je pistool of boog hier automatisch naar je slachtoffer, omdat de knop die je doorgaans voor aim assist gebruikt in Dishonored een andere functie heeft. Overigens is munitie schaars, dus mocht je in een gevecht verzeild raken, dan is het vaak een kwestie van gebruiken wat je toevallig op voorraad hebt. Je hebt ook drie soorten granaten; standaard, proximity en sticky. Mocht je zonder munitie zitten, dan heeft Corvo altijd nog een mes bij de hand. Sterker, het is zelfs zijn standaardwapen.

Speel zoals je wilt

Het leuke van Dishonored is dat je dus kunt kiezen hoe je wilt spelen. De conventionele aanpak is prima mogelijk: gewoon schieten op alles dat je vijandig gezind is. Wij hebben het uitgeprobeerd en het bleek - uiteraard - niet de gemakkelijkste weg. Je hebt tenslotte niet voor niets magische krachten. Ook in het gebruik daarvan heb je veel opties. Als je Possession helemaal hebt opgewaardeerd, kun je daar gebruik van maken om doodleuk aan de guards in de omgeving voorbij te lopen. Je ziet er tenslotte uit als een van hen. Blink is al net zo krachtig. Het level dat we konden spelen, zit zo in elkaar dat je met Blink op de onmogelijkste plekken kunt komen, en daar is van alles te ontdekken. Het zijn de krachten die je helpen om ongezien te blijven en slachtoffers te vermijden. Ook Bend Time en Dark Vision vallen daaronder. Wind Blast is de enige vorm van magie waarmee je tegenstanders uit kunt schakelen. Dat is handig als je zelf aangevallen wordt door een groep ratten. Meestal doen ze je niets, maar als de groep groot genoeg wordt, durven ze toe te slaan. Met je mes, pistool of kruisboog heb je het lastig tegen een zwerm, maar Wind Blast biedt uitkomst.

Dishonored

Dat wil niet zeggen dat de overige krachten nutteloos zijn tijdens gevechten. Blink is natuurlijk handig als je een gevecht wilt ontlopen, al kun je ook vlak achter je belagers blinken en ze in de rug aanvallen. Wie snel is komt daar mee weg. Hetzelfde geldt voor Possession. Je doet er niemand pijn mee, maar met wat creatief gebruik kun je het wel degelijk handig toepassen in een gevecht. Zo kun je in het lichaam van iemand anders van flinke hoogte naar beneden springen en vlak voor de klap het lichaam verlaten. De eigenaar zal te pletter vallen en jij kunt met Blink een veilig heenkomen zoeken. Bovendien treed je aan de achterkant uit iemands lichaam, dus als je snel bent, kun je direct een mes in de rug steken van het lichaam dat je net hebt verlaten.

Doe het zachtjes

Het is precies die variatie die de makers willen bieden. De conventionele weg is de moeilijkste, terwijl je voor de sluipende oplossing vooral geduld en inventiviteit nodig hebt. Voor dat laatste heb je in Dishonored uitstekende middelen tot je beschikking. Voor wie wil sluipen en zo min mogelijk slachtoffers wil maken, is het verder handig dat je guards van achter niet alleen een mes in de rug kunt steken, maar ook net zo lang kunt kelen tot ze bewusteloos zijn. Dat laatste heeft uiteraard een tijdelijk effect en maakt dus dat je onder tijdsdruk komt te staan. Je kunt je slachtoffers wel verslepen en op een ongevaarlijke plek neergooien. Dat kan desnoods in het water, al zwemmen daar vraatzuchtige vissen die de lichamen aanvreten. Dat is dus geen goede oplossing als je een opdracht wilt volbrengen zonder slachtoffers te maken. Je kunt je slachtoffers wel eerst van hun bezittingen beroven, waardoor ze een prettige bron van inkomsten en munitie zijn.

Voorlopige conclusie

Het is precies wat je mag verwachten van een game waar Harvey Smith aan heeft meegewerkt. Dishonored is geen open spelwereld, maar opgedeeld in levels. Binnen die levels heb je echter enorm veel mogelijkheden. Je doel is steeds lastig te bereiken, maar wie zoekt zal vele wegen vinden die kunnen worden bewandeld. Daarbij is 'recht door zee' gaan altijd een optie, al is het slimmer om wat meer geduld te betrachten en een voorzichtiger aanpak te kiezen. Daar zijn ook de magische krachten op afgestemd die je gaandeweg op zult doen. Het is verder handig om vrienden te maken en goed rond te kijken naar wat je voor bruikbaars tegenkomt. Dishonored smaakt naar meer. De grafische stijl is eigenwijs en moet je aanspreken, maar de makers hebben veel oog voor detail, en dat zou bij iedereen in de smaak moeten vallen.