Gerinkel aan de kassa
Stond het jaar 2009 in het teken van het gebruik van led's voor de backlight, in 2010 was het 3d dat de klok sloeg. Eind 2009 werd door meerdere tv-fabrikanten al gehint op een groots 3d-offensief en dit werd in december benadrukt door de afronding van de 3d-blu-ray-specificatie door de Blu-ray-organisatie.
Oude wijn in nieuwe zakken?
In tegenstelling tot eerdere pogingen van Hollywood om bewegende beelden in 3d tot een succes te maken, neemt de 'thuisbioscoop' bij deze nieuwe 3d-push een zeer belangrijke plek in. Dit heeft te maken met het feit dat koopfilms nu een groot deel van de totale filmopbrengst uitmaken en dat de technologie nu beschikbaar en betaalbaar is om 3d ook thuis te kunnen laten ervaren.
Voorheen was men hiervoor aangewezen op inferieure anaglyphe 3d-brillen en de welwillendheid van televisiemaatschappijen om 3d-films uit te zenden. Het pact tussen filmmaatschappijen en tv-fabrikanten moet het succes van 3d-films in brede zin garanderen.
Frame sequential
De tv-fabrikanten hebben voor 2010 en mogelijk erna gekozen voor de 'frame sequential'-3d-technologie. Hierbij wordt op het scherm achtereenvolgens voor het linker- en rechteroog een beeld getoond. De tv stuurt een synchrosatiesignaal naar een zogeheten actieve 3d-bril die om en om het beeld voor het linker- en rechter- oog afsluit. Het voordeel hiervan is dat het mogelijk is om aan elk oog een beeld met een full hd-resolutie te tonen. Bij een 3d-systeem met een passieve bril op basis van polarisatiefilters, vooral gebruikt in de bioscoop, kan dit niet. In dat geval wordt de vertikale resolutie namelijk gehalveerd.
Het voordeel van het gebruik van blu-ray als medium voor de verspreiding van 3d-films voor thuisgebruik is dat 3d-blu-ray-schijfjes ook gewoon als 2d-films op normale blu-ray-spelers afgespeeld kunnen worden. Consumenten hoeven hierdoor niet te wennen aan een geheel nieuw formaat, terwijl ze alvast een 3d-collectie kunnen opbouwen voor als ze in de toekomst een 3d-tv aanschaffen.
Gedrang bij introductie 3d-lcd-tv's
CES 2010
De CES 2010-beurs in Las Vegas begin 2010 was het geregisseerde startsein van 3d-tv in dit decennium. Bijna alle grote tv-fabrikanten gaven acte de présence en kondigden 3d-modellen aan. De Koreaanse kemphanen Samsung en LG lieten sterk van zich horen, terwijl ook Panasonic en Sony hun 3d-plannen ontvouwden. Toshiba en Sharp waren nog niet zo ver met hun implementatie van 3d-tv, terwijl eerstgenoemde bovendien net herstellende was van een radiostilte als gevolg van een juridisch conflict met een pr-bureau. Philips is in de Verenigde Staten niet actief op de tv-markt en koos dus een later tijdstip uit om zijn nieuwe productlijn aan te kondigen.
Samsung was de eerste met 3d-tv
Samsung liet bij een bezoek van Tweakers.net begin december 2009 aan het hoofdkwartier van Samsung in Korea al blijken dat het bedrijf er alles aan gelegen was om als eerste een 3d-tv op de markt te brengen. Het leek een Koreaans-Japanse-wapenwedloop te zijn met 3d-tv's als geschut aangezien ook Panasonic alles op alles zette om de eerste te zijn. Eind maart 2010 werd de strijd beslecht en bereikte de Samsung C7700-lcd-tv als eerste 3d-tv de Nederlandse schappen, op de voet gevolgd door de Panasonic Viera VT20-plasma-tv begin april.
De uitrusting en prijsstelling van de twee eerste 3d-tv's voor de consumentenmarkt verschilde. Zo kostte de VT20 bij introductie ongeveer 2500 euro, waarvoor de klant ook twee 3d-brillen ontving, terwijl deze bij de goedkopere C7700 tegen een meerprijs verkrijgbaar waren. Terwijl Panasonic alleen de Viera VT20, te krijgen in een 50"- en 60"-model, met 3d-leverde, had Samsung voor een bredere 3d-ondersteuning in zijn lineup gekozen met naast de C7700, onder meer de C8700 en de C9000.
Dit laatste 3d-toestel was het topmodel van Samsung dat opviel door zijn zeer dunne scherm en de aluminium behuizing. De geringe dikte van de C9000 kon alleen bereikt worden door alle elektronica en de speakers in de voet onder te brengen. De C9000 wordt alleen bij enkele zeer gespecialiseerde winkels verkocht: de straatprijs van het vlaggenschip van Samsung bedraagt 5000 euro.
3D-prijsbreker
Terwijl de led-3d-tv's van Samsung de meeste aandacht kregen in de media, bleek Samsungs C750-3d-tv met conventionele ccfl-backlight vanwege zijn lage prijs een echte sleeperhit onder de 3d-tv's. Met een straatprijs van ongeveer 860 euro is de 40"-C750 beduidend goedkoper dan de C7700 van vergelijkbare grootte. Het enige nadeel is dat bij een tv met ccfl geen zogeheten backlight scanning mogelijk is. Ook is een led-backlight minder aan kleurverloop onderhevig en duurt het bij ccfl langer voordat de backlight zijn ideale temperatuur heeft aangenomen.
Bij de 32"-tv's, veelal als tweede tv gebruikt in slaapkamers, deed de C530 het dit jaar zeer goed, afgaande op de Pricewatch-statistieken. De C530 werd goed ontvangen en bevonden. De tv was niet uitgerust met eigenschappen als internettoegang en het model had maar twee hdmi-aansluitingen, maar gebruikers kunnen een eventuele internetverbinding altijd nog via een connect blu-ray-speler of losse mediaspeler maken.
Omnummering bij Sony
Sony is zowel een tv-fabrikant als eigenaar van een aantal filmstudio's en kan in die hoedanigheid zowel flink winnen als verliezen als het bedrijf hoog inzet op 3d. Sony nam met de introductie van de nieuwe 2010-lijn in ieder geval de gehele naamgeving op de schop.
In plaats van het aanduiden van betere tv's en meer functionaliteit met oplopende letters van het alfabet en hogere cijfers, koos Sony ervoor om zijn tv-assortiment onder te verdelen in een 'Presence'-, 'Signature'-, 'Cinematic'- en 'Essential'-serie, met respectievelijk de typeaanduidingen NX, LX, HX en EX/BX, gevolgd door oplopende cijfers. De omnummering zorgde voor wat verwarring over de rangorde van de verschillende modellen.
Sony had zijn 3d-tv's later dan veel concurrenten klaar, maar had bij introductie wel meerdere modellen met 3d-ondersteuning gereed, zoals de NX800, de HX800 en de NX710, maar ook de high-end-tv's LX900 en HX900. Alleen de laatste wordt geleverd inclusief 3d-brillen en dat model heeft daarnaast een ir-synchronisatiezender in de bezel.
Kenmerkend voor de 2010-lijn van Sony was het Monolith-ontwerp met een glasplaat aan de voorkant. Sommige modellen werden in Nederland geleverd met een brede metaalkleurige voet waar het schermgedeelte als het ware in geschoven werd. Ook de mogelijkheid om het scherm tot zes graden naar achteren te kantelen voor een natuurlijker kijkhoek baarde opzien en lof.
Philips
Op een eigen event in Barcelona in februari presenteerde Philips zijn lineup voor 2010. De lijn verraste ons in positieve zin door de verscheidenheid aan ontwerpen en de gebruikte technologieën, waar een goede balans in zat. Zo maakte het 5605-model gebruik van led-backlight achter het paneel, afkomstig van Sharp, voor een zo uniform mogelijke lichtverdeling. Dit model was daarbij voorzien van een glimmende, zwarte bezel, terwijl de 7605 led's aan de randen van het paneel en een aluminium bezel met een doorzichtig randje had.
De 8605 was dan weer voorzien van een glasplaat aan de voorkant een strak ontwerp, terwijl het paneel met edge-lit led-backlight een local dimming-mogelijkheid had. Het topmodel van de reguliere tv-lijn van Philips was de 9705. Dat model had een full led-backlight, met local dimming voor een zeer hoog contrast, voorwaarts gerichte speakers en een ontspiegelende laag op het scherm.
Hoewel de 8605 en de 9705, behalve de 32"-versie van die laatste, al wel voorbereid waren voor 3d-tv, was er nog een 3d-kit, bestaande uit ir-zender en 3d-bril, nodig om van die mogelijkheid gebruik te kunnen maken. Dat pakket kon uiteindelijk pas in de zomer geleverd worden.
Uit de test met de 8605 bleek ons recensie-exemplaar extreem veel last te hebben van crosstalk, terwijl het paneel korte 'lichtflitsen' vertoonde tijdens het bekijken van 3d-content. Uit fora blijkt dat Philips dit inmiddels met een firmwareupdate verholpen heeft.
Op de IFA kondigde Philips zoals verwacht zijn nieuwe 21:9-3d-tv aan. De belangrijkste wijziging ten opzichte van het eerdere model is een nieuw paneel van Sharp en een full led-backlight met local dimming voor extreem diepe zwartwaarden en een hoge contrastratio.
Full LED Slim, Quattron en Cevo
Sommige tv-fabrikanten, waaronder LG, Sharp en Toshiba, legden begin dit jaar niet de nadruk op 3d, maar onder meer op nieuw ontwikkelde technologieën.
LG laat van start
Zo ging bij LG begin dit jaar de meeste aandacht uit naar de introductie van het Infinia-merk en de Full LED Slim-technologie. Bij deze laatste techniek zitten de backlight-led's achter de lcd, zodat relatief fijnmazige local dimming mogelijk is, terwijl toch dezelfde geringe dikte bereikt kan worden als bij een tv met led's aan de randen van het paneel.
LG paste de Full LED Slim-technologie toe in zijn high-end Infinia LE8500-model, terwijl in augustus ook de in januari reeds getoonde Infinia LX9500-3d-tv eindelijk in Nederland uitgebracht werd. Door de korte afstand tussen led's en paneel zijn bij contrastrijke beelden echter de afzonderlijke led-zones soms wel te zien.
LG verkleinde de afstand tussen led's en paneel verder met zijn 'nano led'-technologie zoals toegepast bij zijn Inifinia LEX-8-3d-tv. 'Nano-led' is natuurlijk een mooie marketingterm, maar slaat vooral op diffuserlaag. Deze is namelijk voorzien van miniscule bolletjes die het licht efficiënter kunnen spreiden waardoor de backlight dichter op het paneel kan zitten.
Het LEX-8-showcasemodel zal met de nieuwe 2011-line-up op komst waarschijnlijk niet meer in Nederland uitgebracht worden, maar de nano-technologie zal wel worden verwerkt in nieuwe high-end-modellen.
De vierde kleur van Sharp
Sharp kondigde op de CES 2010 weliswaar nog geen 3d-tv aan, maar introduceerde wel de kleur geel als extra subpixel in zijn high-end-panelen. Volgens Sharp zou deze Quattron-technologie er voor zorgen dat bijvoorbeeld goud- en kopertinten veel beter weergegeven kunnen worden, terwijl ook het kleurverloop van zwart naar volledig geel veel geleidelijker zou zijn dan bij lcd's met rgb-pixels.
Quattron had volgens Sharp echter nog een ander voordeel. Vanwege de opdeling in vier subpixels kunnen de pixels volgens de technici van het bedrijf ook sneller schakelen en laat het paneel meer licht van de backlight door.
Deze beide elementen zijn van belang voor 3d-tv's, aangezien de backlight in de 3d-modus feller moet schijnen om het lichtverlies door de 3d-bril goed te maken. De sneller schakelende pixels moeten de crosstalk verminderen. Hoewel er met de Quattron-tv's van Sharp nog wel crosstalk te zien is, lijkt dit probleem op het oog wel minder aanwezig dan bij andere merken.
Uit testen met de Aquos LE820E, een 2d-tv, en de Aquos LE925E, Sharps eerste 3d-tv, blijkt dat het lastig is om de kleurweergave van deze tv's volgens de hdtv-standaard goed af te stellen, ondanks het zeer uitgebreide kleurbeheerssyteem van Sharp. Dat maakt deze tv's niet direct een foute keuze, maar is wel iets waar filmpuristen rekening mee moeten houden.
Zoals we bij de recensies van deze tv's ook al hebben gezegd zou Sharp er goed aan doen om bijvoorbeeld een THX-certificaat te bemachtigen als de Quattron-technologie dat toelaat. Ook zouden de high-end-tv's van Sharp op glas-rantsoen moeten om het gewicht omlaag te krijgen, aangezien de bevestiging van de voet aan het schermgedeelte wat al te veel speling heeft.
Cell-kracht met Cevo
Ook Toshiba, in Nederland een nog relatief onbekend tv-merk, lanceerde laat in het jaar, op de IFA, pas 3d-tv's. De WL768 had een edge-lit led-backlight en het ontwerp van de behuizing was tot stand gekomen in samenwerking met trendy ontwerphuis Jacob Jensen Design.
Hoewel dat model in alle IFA-geweld wat aan de aandacht is ontsnapt, wist Toshiba bij de beurs de aandacht op zich te vestigen met de aankondiging van de ZL1. Deze 55"-3d-tv heeft een full led-backlight met maar liefst 512 led-zones. Ook beschikt het model over de nieuwe Cevo-beeldprocessortechnologie op basis van de Cell-architectuur die ook in de PS3 is terug te vinden. Op de CES 2011 horen we meer over Cevo en voelen we de 55ZL1 in een hands-on aan de tand.
Plasma in 3d
Plasma, lcd en crosstalk
Panasonic is de vaandeldrager van de plasmatechnologie en in 2009 nam het de Kuro-patenten van Pioneer over. Het bedrijf koos ervoor om alleen het duurste model, de Viera VT20, uit te rusten met 3d. Panasonic had het plasmapaneel van dit model voorzien van een nieuwe type fosfor, dat na ontbranding sneller uitdoofde. Door deze snellere uitdoving zou de zogeheten crosstalk tot een minimum worden beperkt. Ook waren interne reflecties in het paneel verleden tijd waardoor bijvoorbeeld witte letters op een zwarte achtergrond vanaf de zijkant gezien geen ghosting meer vertonen.
Door crosstalk bij 3d, het effect waarbij het beeld voor het ene oog als schaduw na-ijlt bij het tonen van het beeld voor het andere oog, zijn de kaarten in de aloude strijd tussen plasma en lcd toch weer iets eerlijker verdeeld, alhoewel het aandeel van plasma-tv in de totale mix nog steeds afneemt. Uit meerdere testen bij Tweakers.net en andere reviewsites blijkt dat een 3d-lcd-tv inderdaad meer crosstalk vertoont dan een 3d-plasma-tv.
Omdat de Viera VT20 niet voor iedere portemonnee binnen handbereik lag en Panasonic de markt voor wat kleinere en goedkopere 3d-modellen niet volledig uit handen wilde geven, lanceerde het op vooravond van de IFA-beurs in Berlijn in september de GT20: een 42"-3d-plasma-tv met realtime 2d-naar-3d-conversie.
Door zijn kleinere formaat en het feit dat deze zonder 3d-brillen geleverd wordt, is de tv al te verkrijgen voor een straatprijs van rond de 1100 euro, ongeveer 350 euro duurder dan de G20-plasma-tv zonder 3d. Op de IFA werd ook een 46"- en een 42"-variant van de VT20 voor de Europese markt aangekondigd.
Daarnaast blijven de twee technologieën zo hun voors en tegens houden. Zo kan een paneel op basis van vloeibare kristallen meer licht produceren dan de fosfors in een plasma-display, dat van belang is bij helder verlichte omgevingen. Ook ziet lcd er vaak wat scherper uit dan de crt-look van plasma. Daar staat onder meer tegenover de superieure kijkhoek van plasma-tv's en lagere prijs voor grotere beeldformaten. Zo zijn er in de Pricewatch al 50"-plasma-tv's met een full hd-resolutie te vinden rond de 600 euro.
3D THX
Hoewel het 2d-beeld bij de meeste 3d-lcd- en 3d-plasma-tv's er, afhankelijk van de instellingen, meestal redelijk goed uit ziet, is de beeldkwaliteit in 3d meer aan variatie onderhevig. Kleuren kunnen er door het 3d-brilletje plotseling flets uitzien, terwijl deze bij de 2d-stream van het scherm spatten. Dit komt door de invloed van het lcd-glas in de 3d-bril.
De 3D THX-certificatie moet consumenten garanderen dat ook in 3d door een brilletje het beeld zo is als de regisseur in gedachten had bij de productie. De eerste 3d-tv die het nieuwe logo van THX mocht dragen was de Infinia PX950N van LG. Deze werd op de IFA aangekondigd.
3d-bril-leed en LG op passief
Verschillende brilontwerpen
Zowel voor mensen met 20/20-visie als voor brildragers wordt de 3d-bril als een last ervaren. Vooral voor deze laatste groep is het extra gewicht op de neus lastig te dragen. Een aantal 3d-brillen die fabrikanten bij hun toestellen leverden verergerden de situatie.
Zo had Panasonic een flitsend ontwerp, maar deden de pootjes van hard plastic met scherpe rand pijn aan de oren. Ook bij de 3d-bril van LG en Sony was dit een probleem. De LG had bovendien te korte pootjes. Bij de Panasonic-bril zat tevens een open ruimte tussen het brilgedeelte met de glazen en de pootjes, waardoor de kijker eerder last had van omgevingslicht.
Ook het maken van prettig zittende neusvleugeltjes bleek voor de meeste fabrikanten teveel gevraagd. Bij de meeste drukt het gewicht van de bril te ver voor op de neus waardoor deze niet lekker zit. De meeste fabrikanten leveren meerdere neusvleugeltjes mee, maar bij die van Sharp zijn deze zo zacht dat ze geen steun bieden en zonder lijm of andere plakmiddelen niet blijven zitten.
De ontwerpers van de Samsung-bril hadden het wel vrij snel begrepen. Die 3d-bril zit ook goed als er een bril op sterkte onder zit. De neusvleugeltjes zijn van een middelhard rubber die wat hoger op de neus steunen. Ook leverde Samsung al vanaf het begin een 3d-bril voor jongere kijkers.
Panasonic heeft in ieder geval geleerd van zijn 'hippe modelletje'. Op de IFA in september kondigde het bedrijf een nieuwe 3d-bril aan die in drie formaten geleverd wordt. Het nieuwe ontwerp is veel lichter, de zijkanten zijn dicht en de bril is oplaadbaar via mini-usb. Ook heeft Panasonic het comfort van de pootjes en de vleugeltjes verbeterd.
LG gaat passief
LG is de enige tv-fabrikant die van plan is om volgend jaar 3d-tv's met een passieve 3d-bril uit te brengen. Deze Cinema 3D-tv's worden op de CES aangekondigd en zijn voorzien van een filmlaag die bij elke pixelrij de polarisatie van het licht dat door het paneel schijnt, omwisselt, zodat het juiste oog het juiste beeld ziet. Passieve 3d-brillen zijn lichter dan actieve varianten doordat er geen elektronica in verwerkt is en de bril geen stroom nodig heeft.
Naast het gewicht van de brillen heeft de passieve 3d-technologie als voordeel dat het rustiger voor de ogen is en dat er geen flikkering optreedt door lampen die aan staan. Wel heeft de technologie als nadeel dat de effectieve resolutie per oog halveert. Voor kleinere beeldformaten, zoals de 31"-oled-3d-tv die LG op de IFA toonde, heeft dit veel potentieel, maar mogelijk gaat de lagere vertikale resolutie bij grotere beeldformaten opvallen.
3D zonder bril nog ver weg
Van 3d-brillen zullen we de eerste jaren nog niet verlost zijn. De huidige technologie op basis van parallax barrier-technologie, zoals gebruikt voor de nieuwe Nintendo 3DS, is nog niet geschikt voor gebruik in tv's. Vooral de zichtbare overgangen tussen verschillende viewpoints is niet acceptabel. Ook daalt de effectieve 3d-resolutie met elke extra viewpoint.
Toshiba heeft met het uitbrengen van de Regza 12GL1 en de 20GL1 in Japan in ieder geval al een eerste aanzet gegeven voor een brilloos 3d-tv-tijdperk voor consumenten. Voor de zakelijke markt bestonden echter al veel langer autostereoscopische 3d-display's. Deze worden onder meer gebruikt voor reclamedoeleinden. Voor maart 2012 zal Toshiba ook een 40"-3d-model zonder bril op de markt brengen.
Wat brengt 2011?
Onder de streep
Ondanks alle inspanningen van tv-fabrikanten en filmmaatschappijen is de vraag naar 3d-tv's in 2010 iets achtergebleven bij de verwachtingen. Zo schreef elektronicaketen Best Buy zijn tegenvallende resultaten over het derde kwartaal deels toe aan lager dan verwachte verkopen van 3d-tv's en home theater-apparatuur.
Ook Sony-topman Hiroshi Yoshioka waarschuwde deze maand dat Sony de doelstelling van 2,5 miljoen verkochte 3d-tv's tegen maart 2011, als het huidige boekjaar van Sony afloopt, 'nipt' niet zal halen en dat de tv-tak van het bedrijf het jaar waarschijnlijk voor de zevende keer op rij in de min afsluit. Ook de tv-tak van Philips lijkt niet te profiteren van de introductie van 3d-tv en noteerde in het derde kwartaal, dat op 18 oktober eindigde, een negatief ebita-resultaat van 31 miljoen dollar, terwijl dat een jaar eerder nog 26 miljoen euro was.
Samsung staat er beter voor met een tien procent hogere afzet dan een jaar eerder, zo blijkt uit de kwartaalcijfers over het derde kwartaal van het bedrijf. Wel zag het bedrijf de verkoop van hoger geprijsde modellen waaronder 3d-tv's dalen na afloop van het WK eerder dit jaar. De daling was ook een gevolg van de economische recessie en het gedaalde consumentenvertrouwen.
Van LG is niet goed na te gaan of de introductie van 3d-tv positieve gevolgen heeft gehad, omdat de resultaten van zijn Home Entertainment-divisie niet gespecificeerd zijn voor het tv-gedeelte. De omzet van dit bedrijfsonderdeel steeg, maar de operationele winst daalde.
Panasonic vermeldt in zijn kwartaalcijfers over het tweede kwartaal, dat eindigde op 30 september, alleen maar dat de verkoop van lcd-tv's een sterke omzetgroei laat zien, maar over de operationele winst van dat onderdeel is niets bekendgemaakt.
3D-ondersteuning wordt mainstream
Vlak voor de kerst kunnen consumenten nog profiteren van kortingen op tv's en deze kunnen bij 3d-tv's redelijk oplopen, onder meer door kortingen op bundels met 3d-blu-ray-spelers. Tv-fabrikanten willen zo de voorraden uitdunnen zodat plaatsgemaakt kan worden voor de nieuwe tv-producten die de fabrikanten op de CES 2011 begin januari in Las Vegas aan gaan kondigen.
De 3d-feature zal daarbij ook op de midrange-modellen beschikbaar komen, net zoals led-backlights in 2009 voornamelijk in de high-end-modellen gebruikt werden, terwijl in 2010 al bijna de helft van de aangekondigde tv's uitgerust waren met led's voor de backlight. Dit goedkopere 3d-tv's zullen in 2011 waarschijnlijk 3d-ready zijn, zodat gebruikers pas de kosten voor een 3d-bril en ir-zender hoeven te betalen als ze de 3d-feature gaan gebruiken.
Aanbod van 3d-films
De beschikbaarheid van betaalbare 3d-tv's zal het 3d-blu-ray-formaat een duw in de rug geven en filmmaatschappijen een reden geven om door te blijven gaan met 3d-films produceren. Het geringe aanbod van 3d-blu-ray-films was dit jaar toch wel een groot probleem. Niet voor niets kozen sommige fabrikanten, waaronder Samsung, ervoor om hun 3d-tv's uit te rusten met de mogelijkheid om realtime 2d-naar-3d-conversie toe te passen.
Avatar, de bioscoopfilm die de interesse in 3d in 2009 hernieuwd aanwakkerde, kwam begin 2010 alleen beschikbaar als normale blu-ray-film, terwijl Panasonic de exclusieve rechten heeft de 3d-versie mee te leveren met zijn 3d-tv's, hetgeen de fabrikant sinds kort ook doet. De retailversie van de 3d-blu-ray zal pas in februari 2012 in de winkels liggen.
Andere 3d-films die Hollywood beschikbaar heeft gemaakt op 3d-blu-ray zijn voornamelijk gerenderde tekenfilms of 2d-films die in post-productie zijn omgezet naar 3d. Voorbeelden hiervan zijn Alice in Wonderland en Clash of the Titans. Beide films zijn niet met 3d in het achterhoofd opgenomen en dat is volgens critici goed te zien in sommige scènes. Er zijn wel al een aantal documentaires beschikbaar die met een 3d-cameraopstelling zijn geschoten.
Ook in 2011 zal nog een groot deel van de 3d-blu-ray-releases bestaan uit 2d-films die geconverteerd zijn, maar bijvoorbeeld Tron: Legacy en de nieuwe Spiderman-films zijn titels die al wel met twee camera's zijn opgenomen. Er heerst nog steeds een groot gebrek aan 3d-camerasets in Hollywood.
Online tv-platformen
2011 zal in ieder geval interessant worden vanwege de online tv-platformen van de fabrikanten en de komst van Google TV. Verwacht werd dat meerdere fabrikanten zich zouden scharen achter het tv-platform van Google en zich op de CES 2011 zouden verbinden aan het platform, maar het bedrijf heeft te kennen gegeven dat Google TV nog niet helemaal klaar is voor een grote uitrol. De bediening zou nog te complex zijn en de gebruikersinterface zou nog kinderziektes vertonen.
Dat stelt de veronderstelde tv-partners van Google, waaronder Samsung, Toshiba, LG en Sharp voor een dilemma bij de grote CES-elektronicabeurs, waar ze traditiegetrouw tonen welke kant ze opgaan en achter welke techniek ze zich scharen. Momenteel heeft alleen Sony zich openlijk voorstander van Google TV opgeworpen en heeft het in de Verenigde Staten al een tv-serie op basis van Google TV uitgebracht. Ook Logitech heeft Google TV omarmd met zijn Revue-mediaspeler.
De overstap van bovenstaande tv-fabrikanten op Google TV staat overigens nog niet geheel vast. Zo bracht Samsung eerder dit jaar zijn eigen Samsung Apps-omgeving uit en staat dit bedrijf bekend om zijn eigenzinnigheid wat platformen betreft, terwijl LG intern bezig is met de ontwikkeling van een online tv-platform op basis van Plex. Hiermee is het mogelijk om met een eenvoudig scriptje en een laptop zelf je internetcontent samen te stellen en te tonen op tv. Deze scripts kunnen gedeeld worden met anderen.
Voor Toshiba zou het in zee gaan met Google een logische stap zijn omdat die fabrikant behalve toegang tot Youtube geen online tv-platform bezit. Toshiba zat daarmee in hetzelfde parket als Sharp eerder dit jaar, maar op de IFA kondigde dat laatste bedrijf aan dat het samen met Loewe gebruik gaat maken van het Net TV-platform van Philips.
Panasonic blijft waarschijnlijk in 2011 zijn eigen koers varen wat betreft iptv-platform. Een nadeel hiervan is dat Panasonic het ontwikkelen van gelokaliseerde apps niet actief stimuleert, waardoor dit NetCast-online tv-platform van Panasonic het in ieder geval in Nederland moet afleggen tegen Net TV.
:fill(white):strip_exif()/i/1291043470.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1268742482.jpeg?f=thumbmedium)
/i/1331478915.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1295434852.gif?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/63235/ava2.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/3550/S2462.jpg?f=community)
:fill(white):strip_exif()/i/1268236079.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1270550357.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1299077934.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1273232330.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1269507351.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1266410769.jpeg?f=thumbmedium)
/i/1239698457.png?f=fpa)
/i/1268985871.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/11631/tentacle.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/2062/jannie2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
/u/310002/crop63d28be4eb671_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/27216/bosmonster_dropdown.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/88819/larry_new.jpg?f=community){kind=small}
/u/145838/2095.PNG?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/45209/1052_11.gif?f=community){kind=small}
/u/286848/crop5893df624a917.png?f=community){kind=small}
/u/143137/crop5d1c4f96268ca_cropped.png?f=community){kind=small}
Het is dus maar net wat je (niet) wil, ik vind het in ieder geval nog steeds een boel geld ook al wordt het natuurlijk steeds goedkoper. Zoveel films zijn er ook nog niet in 3D, vooral echt goede films zijn schaars. Op een gegeven moment heb je ze ook allemaal gezien denk ik en moet je het doen met een enkele release in de zoveel tijd. Als tv kanalen ook meer in 3D gaan uitzenden heb je er natuurlijk weer meer aan. Ik vraag me af of het doorzet of dat het juist weer afneemt in de toekomst, ben wel benieuwd :strip_exif()/u/10069/neutron1.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/176474/littlehappy2.jpg?f=community){kind=small}
Geweldig dit. Je ziet niet alleen 3D wat ze voor jou bepaald hebben, je moet ook liever niet van je plek gaan, liefst midden voor de TV. Drie personen zien het redelijk optimaal, de rest mag van de convergentie genieten.
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
/u/139890/crop5dcd831596e70_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/40447/crop64d49c15ee865_cropped.jpg?f=community){kind=small}