Gamen op 14 of 16 inch?

Review: Zen 5-processor in twee ASUS TUF-laptops

Conclusie

ASUS' goedkoopste gamelaptops zijn de TUF's, daar begonnen we deze review mee en dat klopt ook. Je hebt ze al voor ongeveer 700 euro, al moet je het dan wel met een verouderde en langzame RTX 2050-videokaart doen. Voor 1000 euro heb je ze al met een videokaart van de huidige generatie. De TUF's die we in deze review bespreken, zijn echt een verbeterde stap sinds de eerdere generaties, van ongeveer 1000 euro. De behuizing is stevig en deels van metaal en er is niet bezuinigd op randzaken. Beide laptops hebben een 1080p-webcam en ondersteunen inloggen met behulp van gezichtsherkenning. Er zitten goede schermen met een hoge resolutie in en ze halen responstijden die passen bij de refreshrate van 165Hz.

Hoewel de nieuwe TUF's mooie laptops zijn, zijn ze ook voorzien van een nieuw prijskaartje: 1600 euro voor het 14"-model en 2000 euro voor de A16. In dat licht bezien mag je ook wel verwachten dat er een knappe webcam op de laptop zit en dat de responstijden van het scherm goed zijn. Als dan blijkt dat ASUS langzame qlc-ssd's heeft gebruikt, valt dat toch tegen voor een gamelaptop van die prijs. Ook de keuze voor vastgesoldeerd geheugen is jammer. Bij een dunne Ultrabook is dat logisch, maar in dit geval had het niet gehoeven. Een extra M.2-ssd is overigens wel makkelijk te plaatsen.

De A14 en A16 zijn de eerste gamelaptops die we testen met een Zen 5-processor. De Ryzen HX 370 is lekker efficiënt, maar het is niet de snelste processor die je op dit moment in een gamelaptop zult tegenkomen. Soms is efficiëntie echter belangrijker dan snelheid, vooral in de compacte A14. Die laptop weet te charmeren, want de combinatie van Zen 5 en een RTX 4060-videokaart zorgt ervoor dat je ondanks de compacte behuizing toch een gamelaptop van minder dan anderhalve kilogram zo in je tas schuift.

De A16 is niet zo onderscheidend als zijn kleine broer. De Zen 5-processor in de A16 is op dit moment nog niet zo ingeburgerd, maar alleen dat feit zal voor weinigen genoeg zijn om tot aanschaf van deze laptop over te gaan. Waar de compacte A14 nood heeft aan een efficiënte cpu, is dat bij de grotere A16 niet noodzakelijk. Dan blijkt dat er, gelet op de gameprestaties, andere laptops te vinden zijn die hogere prestaties uit een RTX 4070 weten te persen en ook nog eens minder kosten. Het goede scherm en de gezichtsherkenning ten spijt, blijven de prestaties in games uiteindelijk toch waar je een gamelaptop voor koopt.

• TUF A14
• TUF A16

Pluspunten

• Goed scherm, met prima responstijden
• Veel aansluitingen inclusief kaartlezer
• Goede accuduur voor een gamelaptop
• Relatief stille koeling tijdens gamen

Minpunten

• Geen verwisselbaar geheugen
• Trage qlc-ssd

Getest

ASUS TUF Gaming A14 FA401WV-RG012W

Prijs bij publicatie: € 1.600,-

Vanaf € 1.299,-

Vergelijk prijzen

Bekijk alle uitvoeringen (3)

Pluspunten

• Goed scherm, met prima responstijden
• Tweede M.2-slot voor een extra ssd
• Voorzien van 1080p-camera met gezichtsherkenning

Minpunten

• Geheugen niet verwisselbaar
• Langzame qlc-ssd
• Andere RTX 4070-laptops zijn sneller in games

Getest

ASUS TUF Gaming A16 FA608WI-QT012W

Prijs bij publicatie: € 2.000,-

Bekijk product

Bekijk alle uitvoeringen (5)

Reacties (23)

[FereiDON]

Bij de accutest staat dit stukje:

Bij licht gebruik, in de browsetest, doet de A14 het bovendien nog een stuk beter en haalt een accuduur van achtenhalf uur.

Maar is de twaalfenhalf uur van de A16 niet veel indrukwekkender? Daar wordt niets over gezegd. Voor een gamelaptop zeker.

Verder jammer van het vastgesoldeerde RAM en het hogere prijskaartje. Wat ik niet helemaal uit de review opmaak, is of de hogere prijs gerechtvaardigd wordt. Hoeveel slechter was een nieuwe TUF rond de €1000-1200 geweest?

[PiweD]

Twaalfenhalf uur is inderdaad indrukwekkend, heb dat toegevoegd. De eerste twee keren dat we die accutest draaiden kwamen we op een uur of 4/5 uit, dus dat was niet zo bijzonder, maar later bleek dat de dgpu steeds actief was bij die accutests. Dat is niet de bedoeling want de browsetest doen we op de igpu.

De benchmarkresultaten van de TUF A15 FA507 zijn meegenomen in de review, is al een tijd geleden dat we die getest hebben, maar wat ik me ervan herinner is dat de bouwkwaliteit niet op het niveau zat van deze TUFs en daarnaast heeft die laptop nog wifi6 en geen 6E en zit er een camera met lagere resolutie in en geen gezichtsherkenning. Is dat het prijsverschil waard? Dat hangt ervanaf hoe belangrijk je die factoren vindt...;)

[PD2JK]

Oei Asus, had die A14 vijftig euro duurder gemaakt en er 32GB in geplaatst. 16GB is op dit moment genoeg, maar het wordt bij sommige games nu al wel krap.

[Martinspire]

Niet alleen games. Als je hem wilt gebruiken voor werk of school dan is het toch al wel krap aan het worden tegenwoordig. Een paar tabbladen in je browser open zetten en het gaat al hard. Als je dan al meteen moet swappen, dan merk je dat wel.

Ik ben het met je eens dat 32 de standaard moet worden en high-end mag wel naar de 64 toe gaan. Of een extra ram slot om zelf dan wat in te pluggen, ook al is dat misschien ietsje langzamer dan de rest, het is nog altijd sneller dan swapfiles.

[jumbos7]

Ik denk dat voor het browsen op het internet ook met tientallen tabs open nog steeds goed te doen is met 16GB, al hangt het van het OS af hoe krap het wordt. Ik denk zelf dus dat het nog een tijdje zal duren voordat 32GB de standaard wordt. Maar dat je het geheugen niet kunt uitbreiden naar meer dan 16GB bij een gaming laptop van 1.600 euro is voor mij een absolute dealbreaker.

[Reactie gewijzigd door jumbos7 op 19 oktober 2024 20:47]

[timper]

Bij games, maar vooral ook bij andere taken. Voor Windows 11 + Adobe of 3D tekenprogramma's waar deze laptops ook voor worden gekocht is wat extra RAM wel fijn.

[Voodoo Doll]

Precies dit.

Ik ben al enige tijd op zoek naar een (beetje betaalbare) 14 inch 1440p dunne, lichte gaming + werk laptop. Deze zou voor mij een instant buy zijn geweest indien er 32GB geheugen in gezeten had. (Of als het geheugen gewoon upgradebaar was geweest.) Nu moet ik hem helaas links laten liggen.

[Xfade]

Ze hadden hem gewoon de zelfde prijs moeten laten en 1 van de 2 sloten verwisselbaar kunnen maken.

[ari2asem]

geheugen niet uitbreidbaar?

is dit de nieuwe standaard van tegenwoordig?

[Andros]

Het is sneller, zuiniger, compacter en veruit de meeste consumenten upgraden laptops toch nooit. Ik snap de kritiek maar begrijp ook waarom fabrikanten dit doen. Al zal er ook wel een geld aspect in zitten ja, voor de enthousiasteling is het niet leuk dat RAM upgrades zo duur zijn maar zo groot is die groep niet.

[Wolfos]

Daar zijn nou juist de CAMM2 modules voor ontwikkeld. 16GB geheugen beperkt de levensduur van deze laptop enorm.

[necessaryevil]

Ik heb het even nagezocht, LPDDR5 is langzamer dan dan DDR5. Ik vroeg me ook af het lagere energieverbruik van LPDDD5 echt een verschil zal maken op een hele laptop, maar ik haal uit de accutest dat bijvoorbeeld de TUF A16 slechts ~7W verbruikt tijdens het browsen. Met zo'n laag verbruik zou het lagere verbruik van lpddr5 het werkgeheugen nog best wel eens een duidelijk waarneembaar verschil kunnen uitmaken, alhoewel ik me nog steeds afvraag of dit verschil in accutijd meer dan grofweg 10% is.

[DarkWoesel]

De a14 is bijna even goed als de a16 in games wat echt schokkend is. Weten jullie dat of dat thermal throttle is of een ander probleem: mux switch, te weinig stroom of iets compleet anders?

[Sn0wblind]

Check de internals, de 16inch versi eheeft eigenlijk een 14inch achtig moederbord in eht chassis zitten. Maakt nauwelijks gebruik van de extra ruimte.

[DarkWoesel]

Dat valt wel mee hoor, er zijn 3 (kopere) warmte afvoer leidingen per kant naar de achterkant. Het zou misschien beter zijn als het ook naar de zijkanten zou gaan. Heb zelf een ouder Asus ROG met een 3070 en 5800H en die heeft ook maar 3 warmte afvoer leidingen per kant maar wel 4 uitgangen voor de warmte in plaats van 1 grote. Maar zou wel fijn zijn als tweakers dat erbij kan zetten

[Reactie gewijzigd door DarkWoesel op 19 oktober 2024 07:38]

[vlaaing peerd]

Aan de zijkant heb je vaak de IO's die soms zelf ook warmte genereren, naast dat poorten ruimte innemen die je nodig hebt voor de warmteafgifte, wil je ook niet dat de warmte daar accumuleert.

Maargoed, koeling op gamelaptops is altijd een uitdaging. Tenzij je een dikke behuizing hebt, zal je op dunnere modellen altijd wel een concessie met iets anders moeten aanvaarden.

[Sn0wblind]

Het is meer dat ze de powerdelivery zelf niet hebben uitgebreid op de 16inch versie versus de 14.

[Van der Berg]

Leuke vergelijking van de ASUS TUF notebooks. Het is dan heel erg jammer om weer te lezen dat het geheugen is vast gesoldeerd is en daar kan je verder niks mee en de langzame SDD. De SSD kan je nog upgraden door zelf een mooie Samsung 990 Pro erin te zetten. Voor de rest mooie notebook!

Ik ben benieuwd hoe dit zich verhoudt tegenover een tablet als de Galaxy Tab S10 generatie of een Apple A-SoC iPad. Bijna hetzelfde prijskaartje en daarop valt ook goed op te gamen maar dan op maximaal 120Hz. Gisteren heb ik nog Call of Duty Multiplayer gedaan op mijn Tab S10+

Beste Tweakers, kan ik nog een review verwachten met de Tab S10 generatie?

[Reactie gewijzigd door Van der Berg op 19 oktober 2024 08:59]

[Razortek]

Ik mis een beetje de vergelijking met Dragon Range CPUs (dus de 7040HX serie van AMD).
Dat zijn de CPUs die hoger TDP ondersteunden en echt concurreren met Intel's HX serie, en nu ook deze AI HX serie.
Die AMD HS'en waa jullie nu mee vergelijken zijn echt wel een ander kaliber.

[dreester]

Slechte ontwikkeling van niet-uitbreidbaar geheugen. Had gehoopt dat LPCAMM geheugen inmiddels in laptops gebruikt zou worden.

[Tigereye054]

Beste redactie,

"TUF is het gamingmerk van ASUS dat onder ROG in de rangorde staat."

Dit klopt niet, de rangorde is als volgt bij ASUS:
ROG > STRIX > TUF > PRIME/ DUAL (voor VGA)

[monarick]

Als je op de overzichtspagina voor gaming laptops van asus kijkt (link) dan zie je het volgende staan:

ASUS TUF Gaming A14 (2024)
Tot 32GB LPDDR5X-7500MHz geheugen

Maar als je daarna de laptop zelf daadwerkelijk wil kopen geeft deze aan 2x8GB te hebben met een max van 16GB. Dus voor mij onduidelijk of 32GB nu wel of niet kan of dat er dus wel 32GB versies elders beschikbaar zijn (buiten Nederland)

[DutchGamer1982]

hoe kan dit nog een "gaminglaptop" worden genoemd en dan die titel..
14/15 inch is een MINILAPTOP.. en uitermate hinderlijk als je er langer dan 15-30 minuten sessies achter wilt zitten..
een gaminglaptop wil je groot hebben... 17 inch is al te klein... ooit waren er voldoende 19 inch laptops en zelfs een enkele 21 inch laptop.. waar zijn die gebleven.. comeback aub!

daarnaast wat is het met al die thinbooks.. dat is rampzalig voor koeling en nee ik wil het niet normaal maken dat je een externe koelingmat onder je laptop moet leggen bij gaming.. dat zou nooit de acceptabele oplossing moeten zijn.

maak ze gewoon weer 4-6cm dik zoals ze ooit waren.. niet alleen zal dat de koeling en accuduur ten goede komen.. het staat toe dan zeer gemisde features zoals :
**verwijderbare accus (ja pluraal.. een laptop met twee accus die los van elkaar verwijderd kunnen worden zodat je tijdens de sessie een swap kunt doen met je volle)
**uitbreidingsloten (voor als je toch een optische drive wilt (blue ray kijkt net ff lekkerder en met alle woke cencuur wil je toch echt je films weer bezitten)
maar ook voor verwijderbare gpus, netwerk en geluidskaarten..

dit soort "thinbooks met een gpu" kan ik nou niet bepaald serieus nemen voor gaming.. en met zulke kleine formaten.. ook niet echt voor werk...