De Minisforum Mercury EM780 is nog altijd superklein. Het blijft indrukwekkend om zoveel prestaties in zo'n klein doosje te zien, zeker nu er een snellere Ryzen 7 7840U met verbeterde cpu- en gpu-prestaties in zit. De fors verhoogde prijzen zijn alleen wel een bittere pil, en die zullen niet voor iedereen opwegen tegen de nieuwe hardware en de nu standaard meegeleverde ethernetadapter.
Wat was vorig jaar, na de onvermijdelijke Mac Mini, de best gelezen pc-review op Tweakers? Niet de letterlijk laatste Intel NUC en zelfs niet de eerste door ons geteste mini-pc met een AMD Zen 4-cpu. Nee, het was een van de opvallende creaties van Minisforum, de 'bizar kleine' Mercury EM680. Deze ieniemienie-pc heeft kort geleden een opvolger gekregen in de vorm van de EM780, met een nieuwe processor als voornaamste verandering. Is de nieuwste mini net zo tof?
Upgrade naar Zen 4
Het is maar goed dat er een sticker op de achterkant van de behuizing zit, want het uiterlijk van de oude EM680 en de nieuwe EM780 is identiek. De grootste wijziging zit in het hart van de mini-pc: de Ryzen 7 6800U-processor met Zen 3+-cores is ingeruild voor de 7840U met Zen 4-cores. Die zijn per kloktik sowieso acht procent sneller dan het oudere type, en daarbovenop kunnen ze bij deze processor 400MHz hoger boosten. Naast de cpu-cores heeft ook de geïntegreerde gpu een hogere kloksnelheid, waardoor de prestaties op beide vlakken moeten zijn verbeterd. De 7840U verschilt alleen van de 7840HS in de eerder geteste Beelink GTR7 door zijn lagere tdp. Dat is standaard 28W en instelbaar tussen 15 en 30W, terwijl de 7840HS tussen de 35 en 54W kan worden ingesteld.
Meegeleverd hubje met ethernet
Aan de aansluitingen op de EM780 is niets veranderd. Over het algemeen is daar niks mis mee; het aantal aansluitingen en de snelheden daarvan zijn voor deze formfactor uitstekend te noemen. Toch heeft Minisforum geprobeerd een van de minpunten uit onze review van de EM680 op te lossen. Het apparaatje wordt namelijk gevoed via USB-C en het aansluiten van de adapter kost je dus de volledige functionaliteit van een van de twee USB4-poorten, behalve als je ervoor kiest om de mini-pc via een dockingstation te voeden. De fabrikant levert bij de EM780 standaard een klein hubje mee, dat naast een USB-C-poort voor de stroomtoevoer ook een 2,5Gbit/s-ethernetpoort bevat. Zo kun je makkelijk verbinding maken met een bedraad netwerk, en benut je de USB4-poort toch nog voor wat anders dan alleen de voeding.
Prijzen
Naast de vernieuwde processor en het meegeleverde hubje is er nog een derde verschil tussen de EM680 van vorig jaar en de nieuwe EM780: de prijzen. Om te beginnen heeft Minisforum het aantal configuraties teruggebracht van drie naar twee. De optie met 16GB ram en een 512GB-ssd is komen te vervallen: je krijgt nu altijd 32GB ram en hebt alleen nog de keuze tussen een 512GB- of 1TB-ssd. Zelfs in vergelijking met dezelfde configuraties bedraagt de meerprijs van de EM780 180 of 190 euro, maar als je puur de instapversies vergelijkt, betaal je zelfs 230 euro meer. Dat is een prijsstijging van bijna vijftig procent; daarmee is het echt geen simpel hebbedingetje meer.
De M.2 2230-ssd van de Minisforum Mercury EM780 is upgradebaar; het gesoldeerde geheugen is dat niet.
Benchmarks: cpu, gpu en ssd
In de grafieken vind je, ter vergelijking, diverse onlangs geteste mini-pc's terug, aangevuld met de resultaten van enkele desktopprocessors in de tests die we ook daarop draaien.
Cpu-tests: Cinebench en Geekbench
In de multithreadedtest van Cinebench 23 komt de Ryzen 7 7840U-processor tot 13.500 punten. Dat is een mooie verbetering van ruim twintig procent ten opzichte van de 6800U in de EM680. Tegelijkertijd blijft hij ongeveer even ver achter bij de 7840HS in de Beelink-mini-pc. Afgezien van het hogere tdp van de 7840HS, is dat precies dezelfde processor als de 7840U.
De singlethreadedscore valt juist lager uit dan bij de EM680, namelijk zo'n 9 procent. Dat kunnen we eerlijk gezegd niet direct verklaren, maar het blijft na meerdere keren opnieuw testen consistent het geval.
Geekbench 6.2 was helaas nog niet uit toen we de EM680 testten, maar we hebben wel vergelijkingsmateriaal van de Beelink-pc en de desktop-cpu's. Zowel single- als multithreaded blijft de 7840U in de Minisforum ongeveer 20 procent achter bij de 7840HS in de grotere Beelink-pc.
De Radeon 780M-igpu in de Mercury EM780 is flink hoger geklokt dan de 680M in de EM680, waardoor de grafische prestaties veel beter zijn. Vooral in de Night Raid-test van 3DMark maakt de videochip een enorme sprong; met een verbetering van meer dan zestig procent komt hij praktisch op gelijke hoogte met de igpu van de Ryzen 7 8700G. De 7840HS in de Beelink-pc blijft wel 14 procent vlotter, wat we ook in de zwaardere Time Spy-test terugzien.
In de PCMark-tests is de EM780 altijd sneller dan de EM680. In de Digital Content Creation- en Gaming-tests is het verschil het grootst, want daar speelt de snellere igpu een grote rol. Alleen in de Productivity-test meten we praktisch geen verschil met zijn voorganger.
De Kingston-ssd van 1TB presteert identiek aan de 512GB-ssd van de EM680. Houd er bij een upgrade rekening mee dat het om een ssd in het kleinere M.2 2230-formaat gaat, vergelijkbaar met de ssd-formfactor die handhelds als de Steam Deck en ROG Ally gebruiken.
Net als bij de EM680 mag de AMD-processor in de EM780 30W verbruiken. Veel meer zal het compacte koelsysteem met twee fans, de een nog kleiner dan de ander, ook niet aankunnen. Bovendien moet het totale systeemverbruik, inclusief eventuele aangesloten randapparatuur, natuurlijk binnen de 65W aan vermogen blijven die de voedingsadapter kan leveren.
Opvallend genoeg is de lijn iets minder strak, wat samenhangt met een licht fluctuerende kloksnelheid. Terwijl de 6800U in de EM680 continu op 3,3GHz bleef, schommelt de 7840U in de EM780 regelmatig van ongeveer 3,5GHz naar 3,8GHz en terug. Dat is dus in alle gevallen hoger dan zijn voorganger. Met betere koeling en een hoger tdp is er met dezelfde chip veel meer mogelijk. Dat bewijst de Beelink GTR7, die continu op 4,5GHz loopt.
Kloksnelheid
Temperatuur
Packagepower (verbruik)
Duurtest versus andere mini-pc's
Om de mini-pc's op dit punt te vergelijken, is onze Blender-duurtest ideaal, want die maakt de werkelijke impact op de prestaties duidelijk én werkt op Windows en macOS.
De EM780 voltooit zijn renders consistent in 21 seconden. Dat is aanzienlijk sneller dan de EM680, die er een dikke 25 seconden voor nodig had. De Beelink met in essentie dezelfde processor, maar een veel hogere tdp, blijft wel duidelijk vlotter.
Energiegebruik, temperaturen en geluidsproductie
Naast de prestaties is natuurlijk ook van belang hoeveel stroom de Minisforum Mercury EM780 verbruikt, hoe warm de onderdelen worden en hoeveel geluid de ventilators produceren.
Aan het relatief hoge verbruik van de mini-pc wanneer deze volledig is uitgeschakeld, namelijk 1,8W, heeft Minisforum helaas niets gedaan. In idle is het verbruik met 8W min of meer gelijk gebleven. Onder belasting meten we maximaal 52W, wat de EM780 iets zuiniger maakt dan zijn voorganger.
Overigens produceert ons exemplaar van de meegeleverde 65W-GaN-netvoeding een hoog piepgeluid wanneer het systeem is uitgeschakeld, maar wel is aangesloten. We vermoeden dat dit puur een probleem van ons sample is, maar hoe dan ook is dit eenvoudig op te lossen door de stroom volledig af te schakelen als het systeem uitstaat, iets wat gezien het sluipverbruik sowieso een goed idee is.
Met het lagere stroomgebruik blijft ook de cpu-temperatuur duidelijk lager. De chip wordt niet warmer dan 77 graden, terwijl dit bij de EM680 nog 86 graden was.
De Minisforum Mercury EM780 is over het algemeen wat stiller dan zijn voorganger. Zeker bij licht gebruik blijft het ventilatorgeruis beperkt. Onder belasting loopt de rotatiesnelheid van vooral de ventilator boven in het apparaat langzaam op, tot we bijna 29 decibel meten op een halve meter afstand. Daarbij is de toon van het geluid hoger en minder prettig dan bij grotere ventilators, maar ja, die passen nu eenmaal niet in zo'n compacte behuizing.
Conclusie
Het blijft indrukwekkend om te zien hoeveel hardware Minisforum in zijn Mercury-mini-pc's weet te proppen: een 8-core-cpu, 32GB ram, een vervangbare M.2-ssd en allerlei snelle poorten in slechts acht bij acht centimeter. Veel van de goede eigenschappen van de EM680 heeft de fabrikant bij de nieuwe EM780 weten te behouden. Daarnaast is de processor geüpgraded naar een moderne Zen 4-cpu die zowel een hogere ipc als een hogere kloksnelheid heeft. Afhankelijk van de test loopt de prestatiewinst op tot zo'n twintig procent, en de igpu laat zelfs nog een grotere sprong zien.
Een van de minpunten uit onze review van het originele model heeft Minisforum bovendien opgelost. Voor een netwerkpoort was er op het apparaatje zelf geen plek meer, maar met het meegeleverde hubje kun je nu toch een netwerkkabel aansluiten. Bovendien maak je daarmee nuttiger gebruik van de USB4-poort die je anders kwijtraakt aan de oplader. Voor eventuele snelle randapparatuur heb je daarnaast een tweede aansluiting van dat type tot je beschikking.
Dat het geheugen niet vervangbaar is, neem ik Minisforum in deze compacte formfactor niet erg kwalijk. Ik vind de nieuwe prijsstelling echter wel een serieus nadeel. Je betaalt voor een vergelijkbare configuratie 180 tot 190 euro meer dan vorig jaar, en door het schappen van het instapmodel met 16GB ram komen er in dat geval nog een paar tientjes bij. Daarmee is de EM780 niet meer zo'n hebbedingetje als zijn voorganger.
Gezien de 7840U ook in veel handheld gamesystemen zit waren wat benchmarks van games op 1080p ook een leuke toevoeging geweest, zeker gezien het extra geheugen waardoor de vram minder impact heeft.
Handig als je regelmatig thuis werkt en daarbij niet het stroomverbruik van een 4090 en 13900K wilt hebben. Werk bestanden blijven er netjes op, en als je één van de twee wilt uitbreiden hoeft dat niet direct een probleem te zijn.
Alternatief zijn dit soort machines ook handig voor b.v. in een werkplaats, naar een CNC router, naast een 3Dprint farm. Maar ook b.v. voor audio, externe geluidskaart eraan, en vervolgens heb je iets capabel genoegs om opnamen, effecten etc toen, om vervolgens op een volwaardige workstation het af te maken.
Persoonlijk heb ik liever passende hardware op een paar plekken dan dat ik de hele tijd een macbook oid moet gaan lopen ompluggen.
Ik heb twee NUCs gekocht voor mijn oudjes een paar jaar terug. Ideaal als kleine PC die zo weinig mogelijk ruimte inneemt op je bureau. Of je hangt hem achter je scherm.
Waarom een grote kast neerzetten als het niet nodig is?
Voor mensen die zo min mogelijk clutter op hun bureau willen hebben. Het is eigenlijk dezelfde vraag voor wie een compacte auto prefereert boven een middenklasser (met hetzelfde aantal zitplaatsen). Het is denk ik ook een kwestie van smaak. Ik heb nog steeds een tower staan en die zit mooi weggewerkt onder / achter het bureau. Paar kabeltjes eruit (voeding, monitor) en voor de rest allemaal draadloze peripherals. Geen clutter op het bureau. Ik zie mezelf over een aantal jaar, als ik alles wil vervangen, wel gaan naar zo'n kleine mini PC als deze. Grafisch gezien voldoet het aan mijn eisen (ik speel niet of nauwelijks spelletjes op PC), qua overige specs is het ook prima en monteren achterop mijn monitor is een mooie optie. Aangezien mijn stopcontact achter de monitor zit, kan ik dan ook nog gaan voor een wallmount wellicht. Dan heb ik, behalve muis en toetsenbord, een mooi leeg bureau.
dat snap ik, alleen is mijn punt dat een systeem achter een monitor niet zo klein hoeft te zijn. Hoe kleiner, hoe minder uitbreiding en meer kans op lawaai. Plus, vaak ook duurder.
Er zijn zat andere minipc's die achter ee monitor gaan, goedkoper zijn en groter in formaat.
Precies, "zo klein mogelijk" heeft zijn eigen nadelen, warmeproductie en dus herrie. Pak een kast dat anderhalf keer zo groot is, dan is dat nog steeds behoorlijk klein maar loop je minder snel tegen dit soort limieten aan. Als je hem wegstopt achter je monitor of iets dergelijk, merk je er niks van als hij een slagje groter is dan dit. En daarnaast kaart dit artikel ook de prijs aan, zoiets als "kleinste nuc evar" betaal je nou eenmaal meer voor, daarbij ook geen geheugen kunnen uitbreiden/vervangen, dat soort concessies ga je zien in dit soort kastjes.
Dus usecase voor kleine kast, duidelijk.
Maar waarom dan per se zo klein mogelijk? Die paar cm die bespaard worden kan imo nooit opwegen tegen de nadelen die je op je nek haalt.
Helemaal mee eens. Inderdaad triest dat al dat vernuft gebruikt wordt om de kastjes een paar mm kleiner te maken in plaats van dat ze hun best doen om koeling en/of prestaties te verbeteren en je wat extra poorten etc. te geven.
Ik volg de minipc ontwikkelingen al jaren en je ziet frequent verbeteringen langskomen, maar het is soms één stap vooruit en twee stappen achteruit. Dat de kastjes vaak net te klein zijn is al jaren een bekend probleem bij minipc's. Je ziet bij veel merken steeds terugkerende klachten over ventilator herrie (of uitval), warmteontwikkeling, slecht Wifi/Bluetooth bereik, vreemde driver problemen etc.- het soort zaken waarvan je zou hopen dat ze het na een paar jaar wel onder controle hebben.
De wat ruimere en snellere Beelink SER7 die in het artikel genoemd wordt lijkt mij een betere optie maar die is in NL nog duurder dan deze EM780 en bij Amazon.nl al maanden niet verkrijgbaar (en Beelink zelf heeft geen goede reputatie t.a.v. levering en service).
Heb nu een dock achter de monitor hangen maar hierdoor werkt het verticaal verstellen niet goed meer door het gewicht beiden en dat is maar een klein dock beide het merk dell
Ik heb hetzelfde gedaan. Ze hadden voorheen zo'n standaard slim hpe ding, dus compact was de eis. Zelfbouw valt dan weg en al die hpe/lenovo/dell dingen zijn stervens duur voor oude technologie. Een lege minisforum en dan zelf geheugen en ssd erin. Werkt als een tierelier.
Ik heb ooit een zelfbouw mini STX build gehad. Dat is wel zo'n beetje het kleinste wat je zelf in elkaar kunt zetten en ook zeker nog wel compact kan noemen. Zat ook een VESA mount bij bijvoorbeeld. Zo'n build kan ook nog wel een stuk goedkoper zijn dan een NUC / mini-PC.
Alleen waarom zó klein? Voor achter een monitor volstaat ook een groter model. En wie weet is een grotere minipc ook nog eens goedkoper.
Iets groter, maar wel iets duurder is de minisforum ms-01. Die is wel veel krachtiger dan de mini PC die in het artikel wordt beschreven, en biedt zelfs wat uitbreidingsmogelijkheden. Tweakers kent die nog (steeds) niet, waardoor ik geen review heb kunnen schrijven.
Ik gebruik de ms-01 als database server en voor video editing, en daarvoor is die erg goed.
[Reactie gewijzigd door enver63 op 23 juli 2024 07:22]
En wie weet is een grotere minipc ook nog eens goedkoper.
Dat zou kunnen maar in praktijk is het niet zo.
PC's hoeven niet veel groter dan dit te zijn voor een HTPC.
Sterker nog, het kan nog een heel stuk kleiner zonder al te veel hoeven in te leveren op performance.
Mensen met boven gemiddelde behoeftes (zoals gamers) hebben nog voordeel van een grote(re) kast met goede koeling. Mensen die een computertje zoeken om een beetje te browsen hebben dat niet nodig.
Per slot van rekening zijn kasten ook niet gratis, ze niet groter maken dat strict noodzakelijk is ook een manier om ze goedkoop te houden.
Hoe kleiner ze worden hoe gecomprimeerder de koeling... Ik onderschrijf dat dit een markt heeft. Maar de gekte om steeds meer high-end cpu's in dit soort bakjes stoppen snap ik niet. Als ze hun hitte niet kwijt kunnen raken, gaan ze langzamer werken om te compenseren. En dat had je vaak beter een goedkopere kunnen kopen die wel altijd voluit kan draaien.
Je zag dit met surfacebooks van microsoft. De i7 versie werd te heet en throttelde zo ver terug dat je meer performance uit de goedkopere i5 kreeg.
Hoe kleiner ze worden hoe gecomprimeerder de koeling... Ik onderschrijf dat dit een markt heeft. Maar de gekte om steeds meer high-end cpu's in dit soort bakjes stoppen snap ik niet. Als ze hun hitte niet kwijt kunnen raken, gaan ze langzamer werken om te compenseren. En dat had je vaak beter een goedkopere kunnen kopen die wel altijd voluit kan draaien.
Ah, op die fiets. Ik ben het er redelijk mee eens, ik heb ondanks zelf wat van die kastjes gekocht en daar bewust een zeer zuinige CPU in gezet. Overigens is dit een mobiele CPU, dus echt heel high-end is het toch al niet.
Overgins, absolute efficientie is belangrijk voor ons Tweakers maar de meeste mensen zijn daar niet mee bezig. Die willen alleen weten of dit kastje sneller is dan de vorige generatie, en dat is het. Of het 70% of 90% efficient is kan de meeste mensen niet boeien. Met een typisch stroomverbruik van enkele tientallen Watts maakt het allemaal ook niet zo veeluit.
Ik denk dat veel mensen "gered" worden omdat ze hun CPU nooit lang intensief gebruiken maar heel erg in bursts werken zodat de hitte tussendoor kan worden afgevoerd. Single thread topsnelheid is nog altijd de belangrijkste factor voor hoe snel een systeem voelt.
Wat wel voor deze CPU spreekt is de iGPU. Dat is weer een flinke stap vooruit, ook in efficientie, zelfs als ook dit ding niet voluit kan draaien.
En dat had je vaak beter een goedkopere kunnen kopen die wel altijd voluit kan draaien.
Vanuit het oog van de klant wel, maar fabrikanten moeten ook rekening houden met voorraad en inkoopprijs. Een vriend van mij heeft onlangs een vergelijkbaar kastje gekregen en die kreeg er een gratis CPU upgrade naar een 7 7840U bij. Ik weet niet waaom maar blijkbaar was dat goedkoper./
Ik heb een variant hiervan; de Minisforum Venus 560 met een amd 5600x processor. Iets minder potent maar een mooi klein en stil apparaatje als huis-, tuin- en keukenpc. Ik vind een telefoon of tablet wel handig, maar als ik echt iets wil, vind ik een 'gewone' pc toch nog het handigste. Spelletjes speel ik niet; ik zou niet eens weten hoe mijn pc daarin presteert overigens
Edit: even opgezocht, het is een "AMD Ryzen™ 5 5600H (UM560 XT) / 32GB RAM + 512GB SSD"
[Reactie gewijzigd door P_Tingen op 23 juli 2024 07:22]
UM560 met 5600U processor of 5625U processor bedoel je neem ik aan?
Ik heb de afgelopen anderhalf jaar terug m'n dikke pc min of meer vervangen door een tweetal mini pc's,de HM80 met een 4800U en een UM690 met 6900HX. De HM80 zou ik ten alle tijden verkiezen boven de UM560 omdat op grafisch vlak de 5625U (die hier in een laptop zit) zelfs moeite heeft met het lichte game werk (roblox minecraft). Voor het licht gamewerk voldoet de 4800U voldoende en de 6900Hx prima op 1080p, maar verwacht geen dGPU prestaties
Op alle vlakken is de UM690 vele malen sterker dan HM80 (HM680 vs Vega) maar hij verbruikt ook veel meer. Voor al het huis tuin en standaard office werk voldoet de HM80 meer dan prima. en bij het remote werken op 2 4K schermen gebruikt het geheel (hm80 + 2 32" 4K schermen) om en nabij de 70W met muziek luisterend via youtube op de achtergrond. Dat komt neer op zo'n 10W voor de 4800U, (Ter vergelijk, m'n oude pc met i7 2700K + GTX 1060 + 2x 32" 4K verbruikt voor dezelfde belasting tussen de 160-250W )
(Grafisch is de GTX1060 nog sneller dan zelfs de 6900HX maar de 4800U overklast de i7 2600K op alle fronten)
Grote nadeel van de beide mini's die ik heb vind het beperkte wifi en bluetooth bereik. Terwijl ik met m'n laptop met de koptelefoon door heel het huis kan rennen, is dat veel beperkter voor beide mini's. Idemditto voor wifi bereik, maar ik heb beide bekabeld aangesloten. Dat vind ik dan ook het grootste minpunt van de EM680 en EM780. Ze hebben geen LAN aansluiting en een adapter kastje zoals bij de EM780 vind ik geen oplossing.
Een ander nadeel van mini's vind ik het gebrek aan storage uitbreiding. Kan er natuurlijk netwerk storage aanhangen, maar dat geeft weer extra stroomverbruik.
De volle omschrijving van MinisForum is: "AMD Ryzen™ 5 5600H (UM560 XT) / 32GB RAM + 512GB SSD". Dat zijn 6 cores en 12 threads. Ik heb er daarnaast nog een 1TB ssd bij geplaatst. Dat paste prima dus ik heb nu zoveel geheugen en opslag dat ik me afvraag of ik het ooit vol ga krijgen. (maar dat dacht ik ook ooit van mijn 40MB harddisk). Ik belast hem niet eens zo gek, maar alles gaat supersnel. Mijn vorige pc was een oudje met een AMD A8 processor en die werd wel wat traag.
Ik gebruik een nuc als HTPC en ik zie in dit soort pctjes wel potentie voor wat leuke projecten om ergens in te bouwen bv of gewoon omdat je een cleane desk setup wil, zo'n kleine pc kun je overal laten incl achter je monitor.
De meeste reacties hier zullen gericht zijn op gebruik door consumenten.
Ik verkoop gelijkaardige producten voor gebruik in de professionele markt (medical, retail, industrie, ...)
Daar zie je dat er vaak gebruik wordt gemaakt van kleine pc's als aansturing voor schermen in winkels of productieomgevingen. Je kan ze namelijk makkelijk wegwerken achterop displays via een VESA bevestiging, of in de machinebouw, waar dit soort pc's gemonteerd worden in schakelkasten via VESA of op een DIN rail. Met de klassieke grote desktop behuizingen kan dat niet.
Hangt volledig van de toepassing af: voor een simpele pc die enkel met de PLC moet communiceren en een UI tonen is dat inderdaad voldoende.
Er zijn echter ook toepassingen waarin dit soort PC's worden gebruikt voor de aansturing van camerasystemen voor objectdetectie (denk aan het sorteren van fruit of dergelijke). Dan worden er vaak veel hogere eisen gesteld.
Inderdaad dan wel hogere eisen, maar dat extra klein beetje ruimte winst van een miniPC tov bv een SFF lijkt me daar zelden een onderdeel van. Ik denk dat het systeempje hier gereviewed wordt iig niet geschikt is voor industriële omgevingen.
P.S. Grappig hoe reageerders op Tweakers vaak obscure use cases bedenken waarvoor dan weer veel betere oplossingen zijn
Waarom niet? Mooi klein compact. Het is dat ik vanwege VR meer GPU power nodig heb, maar anders was zo'n kleine PC de oplossing. Voor werk (development) heb ik al jaren een kleine intel NUC, ik zou niet anders meer willen, zo'n grote box onder mn bureau hoef ik niet meer.
Maar dat gaat dan voorbij aan waarom je zo'n kleine PC zou willen, dan kun je net zo goed gewoon een iets grotere mini-pc pakken waar wel een redelijk snelle GPU in past (zoals bv de vorige nuc extreme 12).
Ik heb toevallig 2 weken terug een Kodlix Mini PC gekocht (onderdeel van Minisforum) met een AMD Ryzen 6900HX en 32GB, 1TB ssd. (feitelijk een Minisforum UM690)
De reden voor mij was omdat ik af en toe ook achter de tv lekker vanuit de bank wil spelen met controller in de hand, met mijn eigen steam library (of welk andere store dan ook). Speel spellen zoals Steep, Forza Horizon 4, Fall Guys, Overwatch 2, Fifa, Mortal Kombat 11, Tekken 7 e.d.
De performance van de integrated GPU is nu dermate goed, dat je heel veel games op medium/high op 1080p kan spelen 60fps. (vandoor nu ook al die merken die op de portable bandwagon hoppen, Steam Deck, Asus ROG ally etc, in de basis allemaal het zelfde concept en hardware)
Daarnaast ook retro emulation met RetroArch en CEMU (WiiU) werkt echt geweldig op dit soort apparaten
Ik had al een setup met Sunshine en Moonlight runnen, streamen van hoofd pc naar een steamlink, maar dit werkt toch 1000x maal fijner aanzetten en meteen kunnen gamen zonder enige input delay, ook geen drama met controllers wanneer je iemand langs krijgt en wil couch coopen.
Daarbij, je doet het zo in je rugtas en kan op locatie couch coopen, zo heb ik het al naar mn werk meegenomen, lekker Pummel party, Speedrunners, MK11, Injustice 2 spelen met de collegas, grootste lol, op TV inpluggen en alles werkte meteen.
Ik vrees ook dat Kodi op mn Sony TV van nu 8 jaar oud zn beste tijd heeft gehad, het werkt nog maar soepel is het niet bij elke update word het merkbaar zwaarder. Nu heb ik daar in ieder geval een alternatief voor, al is het overkill kwa performance.
Ik zie het beetje als gemak van Netflix vs je spul binnen halen via nieuwsgroepen of wat dan ook.
Bij de 1e weet je gewoon wat je krijgt en het werkt, bij 2e is het altijd maar de vraag.
[Reactie gewijzigd door Turismo op 23 juli 2024 07:22]
Ik gebruik een NUC en draai daar Home Assistant op en het functioneert daarnaast als "TV decoder". De incidentele keer dat ik een film (via de computer) wil kijken gebruik ik het nu ook voor ipv dat ik een USB stick achter in mijn TV moet steken.
De NUC ligt dan ook in mijn tv meubel op de plaats waar voorheen de KPN decoder lag. Een USB afstandsbediening (air mouse) erop aangesloten om te kunnen bedienen.
Wie weet krijgt het in de toekomst nog meer functies. Heb laatst geprobeerd de nieuwe Tekken erop te draaien, maar dat lukte niet. Moest daarvoor dus toch naar mijn pc.
Ondanks dat ik best een pittige NUC heb (met i5) is deze Minisforum toch een stuk krachtiger en kan daardoor wellicht voor meer doeleinden geschikt zijn.
In mijn geval heb ik niet gekeken naar verbruik ondanks dat het apparaat 24/7 is ingeschakeld voor Home Assistant.
[Reactie gewijzigd door Mit-46 op 23 juli 2024 07:22]
Ik gebruik een Minisforum als thuisserver. Hangt een EHDD aan en draait o.a. Plex. Klein, stil en relatief weinig stroomverbruik. Maar, mocht het nodig zijn toch relatief krachtig.
Ten eerste: uit nieuwsgierigheid.
Ten tweede: lan-parties. Een laptopscherm is daar vaak te klein (voor lange tijd). Zo'n mini + een fatsoenlijk scherm lijkt me best grappig. De games die wij spelen zijn vaak wat ouder of grafisch niet zo uitdagend, ben wel benieuwd hoe hij het met RTS spellen volhoudt (BAR).
Ik heb een UM690 gekocht om op trainingen en workshops een klein handig servertje te hebben met +32GB RAM. Lichte laptops met meer dan 16GB RAM waren nog vrij moeilijk te verkrijgen.
Of om toch nog Windows/Linux te hebben om x86 VMs te draaien naast een M1/2/3 MacBook.
Met een draagbaar scherm zoals dit kan je gemakkelijk werken
Nadeel van de UM690 is dat hij een redelijk zware voeding heeft. USB-C voeding was handiger geweest.
Praktisch alles. Ik ben geen gamer, maar een potje AOE2 spelen vind ik wel leuk. Dat kan gewoon op de EM680. Verder programma's als Autodesk Inventor voor hobbymatig of kleine samenstellingen, prima te doen. Verder werk ik er incidenteel mee thuis. De grote go voor deze pc is geweest het energie verbruik in combinatie met het de prestaties. Mijn game pc gebruikt namelijk al snel 120w idle, deze pc slechts 10 incl toetsenbord, muis etc. Meerst van de tijd staat de pc lichte opdrachten uit te voeren.
Toch jammer dat jullie niet de moeite hebben genomen om dat hubje waar de netwerkkabel in gaat en/of de dock op de foto te zetten. Nu kan ik mij daar geen voorstelling bij maken.
Is het nu een langere kabel waarbij je het uiteinde kan verstoppen en dus een ding minder in het zicht hebt zitten, of is het een 10cm lang ding en een extra blokje met een dikkere kabel er aan op je bureau?
Zeker bij deze kleine PC's is het niet alleen interessant om te zien hoe de PC er uit zit, maar ook wat er aan hangt om het bruikbaar te krijgen.
Sterk artikel en review.
Mooie grafieken, belicht alle resultaten ook goed.
Jammer dat de Mini-PC toch soldeerde geheugen heeft, maar voor de prijs dat je em kunt kopen heeft het ook 32GB, dus dat is wel prima zo. Vooral als het vergelijkt met de concurrentie.
Alleen ik vind de synthetische testen niet zo heel spannend, ik had het liefst nog een transcoding testje of streaming test willen zien + energiegebruik.
Alleen ik vind de synthetische testen niet zo heel spannend, ik had het liefst nog een transcoding testje of streaming test willen zien + energiegebruik.
Eens! Ik vind het jammer dat snelle graphics als voordeel worden benoemd, maar dat we vervolgens niet een paar game benchmarks zien. Ik ben zelf een (heel) casual gamer, en voor mij is het dus een leuk extraatje als ik op een PC af en toe (op lage settings) een game kan spelen. De geïntegreerde GPU's van tegenwoordig zijn volgens mij hier veel meer geschikt voor dan 10+ jaar geleden.
Sinds AMD 680m IGPU is er echt een enorme sprong gemaakt voor 1080p gaming op MiniPCs.
2 weken terug zelf de afweging gemaakt met een bepaald budget, maar zoals deze in de review werd mij toch wat te gortig ala 800 euro voor maar wat is het 5% meer performance in games ten opzichte van een 680m
Uiteindelijk een Kodlix AD69 gekocht (wat eigenlijk een Minisforum 690 is) , Ryzen 9 6900HX (680m), 32Gb, 1TB voor 550 euro.
[Reactie gewijzigd door Turismo op 23 juli 2024 07:22]
Weet je wat mooi had geweest bij zo'n klein ding die USB-c gevoed wordt? Dat de RJ45 aansluiting zich in de stroomadapter bevindt. Geen hubje nodig en maar 1 kabel die naar je bureau hoeft te lopen. Kort patchkabeltje ertussen want stroom en netwerk zitten in veel bedrijven/huizen nazst mekaar.
maar met het meegeleverde hubje kun je nu toch een netwerkkabel aansluiten
Zoals ik dat lees is dat niet de stroom adapter maar een extra hub? @Resistor gaf het ook al aan, een foto of iets van hoe die hub eruit ziet had echt in het artikel moeten staan.
Iig de mac mini M1 (en opvolgers vermoed ik), totaal onhoorbaar zelfs onder volle belasting. Als de apple workflow compatibel voor je is, dan heb je een zeer zuinig apparaat. Voor mij set-up bleek remote werken via Apple M1 naar windows based systemen (met specifieke remote software) op het werk geen lekker werkend geheel, been daardoor overgestapt.
Als je het echt alleen voor remote werken wilt gebruiken of licht huis tuin en keuken gebruik (email, browsen, licht ms office, videootje kijken) dan zou je een systeem met een Intel N100 kunnen overwegen. Robtech (youtube) heeft heel veel mini's met die chip getest. Voor lichte belasting hoor je de meeste hier geteste mini's ook niet.
Er zijn ook een aantal (andere) (chineze) mini bouwers die veel fanless apparaten bouwen, zoals bij CWWK (https://cwwk.net/collections/frontpage )
Het is een misverstand dat alle apparaten minder dan 0,5W mogen gebruiken als ze uit staan. Er is namelijk een uitzondering voor "network-connected" devices.
Modern appliances are increasingly connected to the internet during standby mode, consuming higher amounts of energy. This includes television decoders, printers, game consoles and modems.
specific requirements for network-connected standby devices were introduced in 2013
since January 2017 devices in networked standby must not consume more than 3 to 8 Watts depending on the product
since January 2019, devices in networked standby must not consume more than 2 to 8 Watts depending on the product
De vraag is dan of een computer met netwerkmogelijkheden (ethernet en/of wifi) ook hieronder valt. Ik zou denken dat als zaken zoals WoL uit staan en de PC niet in een soort connected sleep staat hij onder de regels van een gewoon apparaat hoort te vallen.
Standaard maakt Minisforum altijd gebruik van 4800Mhz en vaak kon je het ook gewoon barebone kopen zodat je je eigen geheugen en M2 nvme erin kon prikken
Ik heb de EM680, was EUR 550 voor de 32GB 1TB versie, ben er nog ontzettend blij mee!
Uitstekende WAF, en prima snel genoeg om de niet complexe games in 4K te kunnen spelen voor de (kleine) kids. Hij staat onder m'n monitor maar je hoort hem niet.
Eindelijk een review die direct mijn aandacht trekt.
Ik ben fan van kleine computers en ben dan blij om deze review hier te lezen. Mijn oude gaming pc met een Intel i9 9900k + RTX2080TI is nog snel genoeg maar een minder ruimte + minder energie vretende pc heb ik wel oren naar. Gamen doe ik bijna niet meer en voor mails checken, browsen, Teamviewer en pc updaten heb ik geen krachtige computer nodig. Tenslotte heeft de Smartphone vele taken van de pc overgenomen waardoor de pc meer uit dan aan staat.
:strip_exif()/i/2005819736.webp?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006479916.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006479918.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006479920.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006479922.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006479924.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005819736.webp?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006898906.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005969552.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005916094.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005570248.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005739228.jpeg?f=fpa)
/u/45865/crop62338715be02f.png?f=community){kind=small}
/u/286848/crop5893df624a917.png?f=community){kind=small}
/u/75437/crop5daf1210eb5fc.png?f=community){kind=small}
/u/253626/crop636d14e9a93d3_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/111174/sachiel-small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/562033/AIzDXku.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/611/crop60a80b176a992_cropped.webp?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/292814/crop5617e1e874894_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/79614/Family-Guy-Victory-is-Ours.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/140697/crop6180fb9103afa_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/63098/crop651ad86823c45.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/654061/crop68a0aef06b226_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/57655/SuperTeamLogo.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/18284/crop681b3504ebab5_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/25784/ResNot.GIF?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/119894/rsz_keyboard_help.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/868355/crop602e22713116a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/136442/crop6198f3130240d.jpg?f=community){kind=small}
/u/555720/crop685e7747ddbd2_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/366211/crop633ace019e8da_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/86654/crop68d4ff30987a8.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/106005/animated%2520garfield.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/45096/Jumpman.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/131408/crop5c2e1a3c6d654_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
