De Galaxy Book3 Pro 16" is opvallend genoeg veel zwaarder dan zijn extreem lichte voorganger. Het is dus geen echt vedergewicht, maar alsnog een van de lichtere opties met dit schermformaat. De Book3 Pro heeft een mooie, stevige behuizing en een prettige werkomgeving, plus een erg goed oledscherm met een hoge resolutie en refreshrate en een uitstekende kleurweergave. De accuduur is vooral goed onder belasting, al lopen de systeemprestaties van de gloednieuwe Intel Core i7-1360P-cpu daarbij wel vrij ver terug. Aan de stekker zijn die volgens verwachting prima. Bedenk wel dat er legio 16"-laptops zijn die honderd tot tweehonderd gram meer wegen, maar flink snellere hardware aan boord hebben. Die kosten bovendien vaak minder, want de Book3 Pro is niet goedkoop voor een laptop met deze processor.
De Galaxy Book3 Ultra is Samsungs snelste laptop, voorzien van een snelle 13e-generatie-Intel H-processor en een RTX 4000-videokaart in een behuizing van 1,8kg. Er zijn niet veel andere laptops met die eigenschappen die zo licht zijn, maar tussen de 2 en 2,5kg zijn er veel meer opties. Die hebben vaak ook veel krachtigere hardware, want gelet op de specificaties is de Book3 Ultra aan de dure kant. Een belangrijk nadeel is het niet uitbreidbare werkgeheugen van 16GB. Dat wil niet zeggen dat de Book3 Ultra geen goede eigenschappen heeft. De behuizing is mooi stevig, de werkomgeving prettig en de accuduur voor een laptop met deze eigenschappen relatief goed. Samsung heeft bovendien een erg fraai oledscherm ingebouwd met een hoge resolutie en refreshrate en een uitstekende kleurweergave.
Vorig jaar was Samsung ineens terug op de Nederlandse markt met zijn Galaxy Book-laptops, nadat LG een jaar eerder was begonnen met zijn Gram-serie. De Koreaanse aartsrivalen verkochten hun laptops al langer in het buitenland en waar LG vooral furore maakte met luxe ultralights, was het aanbod van Samsung gelijk een stuk breder. In de vorm van de Galaxy Book2 Pro had Samsung bijvoorbeeld een Gram-concurrent in het assortiment, maar er waren ook zwaardere en goedkopere laptops met een losse videokaart.
Een jaar later is de economische wind gedraaid en die tegenwind heeft LG onlangs doen besluiten de Nederlandse markt weer te verlaten. Samsung blijft hier wel doorgaan en breidt zijn aanbod zelfs verder uit. Van de Galaxy Book3-serie staan op dit moment niet minder dan 31 uitvoeringen in de Pricewatch, van een compacte 13,3"-convertible tot een krachtige 16"-laptop.
In deze review focussen we op het nieuwe topmodel in de reeks, de Galaxy Book3 Ultra met 16"-display, en de grootste laptop in de Galaxy Book3 Pro-serie, voorzien van een even groot scherm. Opvallend aan de Galaxy Book3 Pro-laptops ten opzichte van hun voorgangers is vooral dat ze veel zwaarder zijn. Ze zijn ook iets groter, nu Samsung dit jaar overstapt op 14"- en 16"-panelen met een 16:10-verhouding, in plaats van de 13,3"- en 15,6"-schermen met 16:9-verhouding van vorig jaar. In plaats van een opmerkelijk lichte 1,11kg bij de 15,6"-Book2 Pro, zet je met de 16"-Book3 Pro een apparaat van 1,56kg op je bureau: liefst 40 procent meer.
De Galaxy Book3 Pro-serie verliest dus een unieke eigenschap, maar behoudt op papier nog genoeg sterke punten. Een daarvan is het nieuwe scherm: een oledpaneel met hoge 2880x1800-pixelresolutie en 120Hz-refreshrate. De hardware, een gloednieuwe Intel Core-processor van de dertiende generatie, is ingebouwd in een luxe, volledig metalen behuizing die nog steeds erg dun is. Dat mag ook wel, want ons 2000 euro kostende testmodel is zeker niet de goedkoopste laptop met dit soort specificaties. De Galaxy Book 3 Ultra belooft boven op het Pro-model nog meer rekenkracht. Het topmodel heeft een snellere 45W-H-processor en een losse Nvidia-videokaartuit de nieuwe RTX 4000-serie. De kosten lopen daarmee nog verder op, tot 2900 euro in het geval van ons testmodel, niet eens de duurste uitvoering. We zijn benieuwd of het Ultra-model die hoge prijs kan waarmaken.
Behuizing en aansluitingen
De vormgeving van de twee Galaxy Book3-laptops is minimalistisch, precies zoals de Galaxy Book2 Pro en Galaxy Book2 360 die we vorig jaar bekeken. De donkergrijze behuizing, waarvan de kleur een klein beetje naar blauw neigt, is volledig gemaakt van metaal. De bovenkant en zijkanten van de machine vormen daarbij een geheel en de onderplaat is een apart onderdeel, zoals gebruikelijk. Ook de schermklep is gemaakt van metaal. De schermen met hun modieuze afgeronde hoekjes zijn net als bij de Galaxy Book2-serie afgedekt met een glasplaat. In de Galaxy Book3-serie zitten apparaten met een 360-gradenscharnier en een touchscreen, waarvoor dat logisch is, maar de 'gewone' Book3 Pro en Book3 Ultra die we hier bekijken, hebben geen aanraakscherm.
Samsung Galaxy Book3 Pro 16" (groene wallpaper) en Book3 Ultra
De Galaxy Book3 Pro-laptops zijn zoals gezegd stukken zwaarder dan hun Galaxy Book2-evenknie van vorig jaar. Waarschijnlijk komt de gewichtstoename grotendeels doordat Samsung van ultralicht magnesium is overgestapt op zwaarder aluminium voor de behuizing; per slot van rekening zit in de nieuwe laptop geen veel grotere accu of forser koelsysteem. De Galaxy Book3 Ultra is nog iets zwaarder dan de Pro, maar gelet op de extra hardware valt het verschil nogal mee. Het topmodel weegt 1,76kg en is voor een laptop met deze specificaties dus best een vedergewicht. Het Ultra-model is in de praktijk vooral merkbaar dikker dan de Pro. Bij dat model is de behuizing achteraan rondom de poorten al dunner, en naar de voorkant lopen de zijkanten spitser toe.
Bij de magnesium Book2 Pro van vorig jaar hadden we wat twijfels over de stevigheid, waarbij de fabrikant duidelijk wat compromissen had moeten sluiten om het apparaat zo licht te maken. De Book3 Pro en Book3 Ultra voelen steviger aan. Het Pro-model laat zich daarbij makkelijker in twee handen verbuigen dan de Ultra-laptop die ook bij indrukken in het midden tussen touchpad en toetsenbord erg weinig meegeeft. De schermklep voelt bij beide apparaten stijf aan, doordat hij een glazen voorkant en metalen achterkant heeft, en door het brede scharnier is er geen mogelijkheid om de bezel onder het scherm ver in te drukken. De afwerking van de randen voelt her en der wat scherp aan, vooral bij de speakergrilles, die onder aan de voorkant zitten. Daar had Samsung wat mij betreft beter een andere locatie voor kunnen kiezen, omdat je het systeem op dat punt vaak vastpakt bij het verplaatsen.
Samsung Galaxy Book3 Pro 16" (boven) en Book3 Ultra
Het scharnier van de Book3 Pro en Ultra opent met enige weerstand, want in beide laptops zitten magneetjes die scherm en toetsenbord in gesloten toestand bij elkaar houden. Gelukkig kom je gemakkelijk met je vinger onder het scherm dankzij een kleine uitsparing voor aan de behuizing. De beweging van het scharnier is lekker soepel, zodat je het met één hand kunt openen zonder dat de behuizing mee omhoogkomt. Jammer is dat het scherm niet heel ver open kan. Bovendien is het scharnier te slap om het grote scherm goed op zijn plaats te houden. Als je tegen de tafel aanstoot, wappert het paneel telkens een stukje op en neer.
Toetsenbord en touchpad
De Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra hebben zo te zien en te voelen hetzelfde toetsenbord. Dat heeft een compacte numpad met drie kolommen en smallere toetsjes dan de rest van het toetsenbord, net zoals bij de Galaxy Book2 Pro. Ook de pijltjestoetsen en functietoetsen hebben een klein formaat. De wit verlichte toetsen hebben een prettig gedempte klank, een duidelijke feedback rondom de actuatie en een stevige bottom-out, die wel wat snel komt; heel veel travel bieden deze twee laptops niet. Evengoed is het prima tikken. Rechtsboven in het toetsenbord is de aan-uitknop geïntegreerd, voorzien van een ingebouwde vingerafdruklezer. De knop is wat verzonken en heeft een stevigere feedback dan de overige toetsen, waardoor je hem minder makkelijk indrukt.
Samsung Galaxy Book3 Pro 16"
Vanwege de numpad is de touchpad van de Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra niet helemaal gecentreerd. Het oppervlak is zeer groot en neemt de volledige ruimte tussen voorkant en toetsenbord in, vergelijkbaar met een Apple MacBook. Het glazen oppervlak voelt lekker glad aan en is voorzien van geïntegreerde knoppen die redelijk direct en gedempt klikken. Als je gaat typen, komen je handen vrijwel zeker op de touchpad te rusten, maar gelukkig gaat het pijltje dan niet aan de wandel; Samsung heeft de palm rejection prima voor elkaar.
Aansluitingen
De Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra hebben dezelfde aansluitingen. In het geval van de Book3 Ultra vind ik dat jammer, want de dikkere behuizing ziet eruit alsof er wat meer poorten op zouden passen. Aan de andere kant hebben creatorlaptops met een vergelijkbaar formaat en een vergelijkbare dikte, bijvoorbeeld de MSI Prestige 16 Studio en Lenovo Yoga Pro 9i, ook niet veel meer aansluitingen.
Galaxy Book3 Pro
Galaxy Book3 Ultra
Aan de linkerkant zitten twee USB-C-poorten, met de voor een Intel-laptop verwachte Thunderbolt 4-ondersteuning. Ernaast zit een HDMI 2.0-poort, die ook bij de Galaxy Book3 Ultra is verbonden met de igpu en niet met de losse videokaart. Rechts hebben beide laptops een USB-A-poort van 5Gbit, een 3,5mm-koptelefoonaansluiting en een microSD-kaartlezer. Een fullsize-exemplaar, zoals andere laptops voor creatievelingen vaker hebben, was praktischer geweest. Zeker bij de Galaxy Book3 Ultra hadden we ook liever een HDMI 2.1-poort gezien, die concurrerende laptops in dit segment over het algemeen wel hebben. Evengoed is het via de Thunderboltpoorten mogelijk om schermen met een hoge resolutie en refreshrate aan te sluiten op het systeem.
Overige voorzieningen
Een van de punten waar Samsung zelf de nadruk op legt bij zijn Galaxy-laptops, is de meegeleverde software. Op beide apparaten is meer dan een dozijn 'Samsung'-apps te vinden, die over het algemeen tot doel hebben om de laptops beter te laten samenwerken met andere Samsung-apparatuur. Zo is er een app om Samsung-oortjes snel te verbinden en kun je een Samsung-tablet gebruiken als draadloos tweede scherm. Quick Share laat je bestanden snel delen met Samsung Galaxy-telefoons en tablets, terwijl Phone Link notificaties van je telefoon doorstuurt en het klembord tussen beide apparaten deelt. Via de Samsung Gallery-app kun je een gedeelde fotogalerij aanleggen tussen telefoon en pc, en Samsung Notes biedt een gedeelde ruimte voor notities. Samsung installeert standaard ook een alternatieve bestandsbeheerder en zoekmachine op zijn Galaxy Books.
Samsung Galaxy Book3 Ultra
De Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra hebben een piepklein full-hd-cameraatje in de bovenste bezel, dat niet geschikt is voor gezichtsherkenning. Verwacht ondanks de relatief hoge resolutie voor een webcam niet te veel van het detail, want de lens heeft een redelijk wijde beeldhoek, zodat je veel tegelijk in beeld ziet. Als je de camera opent, komt er standaard een balk met extra opties in beeld, waarmee je het gezicht kunt gladstrijken of een vervaagde achtergrond kunt instellen. De balk biedt ook een 'HDR'-optie die niet heel veel lijkt te doen, en een optie waarmee je ogen een stukje worden ‘rechtgetrokken’ zodat het lijkt alsof je de camera altijd direct aankijkt, maar ook dat is hooguit subtiel zichtbaar. Ook is er de mogelijkheid om het beeld automatisch een stukje op je gezicht in te zoomen, wat recente Apple iPads en Samsung-tablets bijvoorbeeld ook kunnen. Helaas leidt dat bij de Galaxy Books tot een duidelijke afname van de scherpte.
De Galaxy Book3 Pro en Ultra zijn voorzien van prima luidsprekers, al mag dat in deze prijsklasse natuurlijk ook wel. Er lijkt geen duidelijk verschil in klank en volume tussen de Pro en de Ultra. Zeker als je Dolby Atmos aanzet, is er de nodige ruimtelijkheid in het geluid, en met het detail zit het ook gewoon goed. De basweergave is minder overtuigend en op hogere volumes gaat het geluid nogal hol klinken.
De meegeleverde witte oplader is bij de Galaxy Book3 Pro van smartphoneformaat, zoals Samsung ook belooft. Die USB-C-adapter levert maximaal 65W. De 100W-adapter van de Book3 Ultra heeft weliswaar dezelfde formfactor, een blokje met een stekker die direct daaraan is bevestigd, maar hij is bijna dubbel zo groot.
Specificaties, benchmarks en geluidsproductie
Als topmodel in de Galaxy Book3-serie is de Galaxy Book3 Ultra voorzien van de snelste hardware. De Intel Core-processor is, net als in de andere Book3-laptops van de nieuwe, dertiende generatie, een exemplaar met veertien rekenkernen en een ruime 45W-stroomlimiet. Bovendien zit er een Nvidia-videokaart in, die de overige Book3-laptops niet hebben, plus een krachtigere koeling: een vapor chamber en twee ventilators. Het door ons geteste model genaamd NP960XFH-XA1NL heeft een Core i7-13700H, Nvidia RTX 4050, 16GB werkgeheugen en een 1TB-ssd. Dat is niet de allersnelste uitvoering; de NP960XFH-XA3NL beschikt over een Core i9-13900H en RTX 4070 plus 32GB ram.
Van de Galaxy Book3 Pro zijn er een 16"-variant met 360-gradenscharnier, en een 14"- en 16"-model zonder convertible-eigenschappen. Wij bespreken de laatste. Net als de rest van de Galaxy Book3 Pro-serie komt de cpu uit Intels P-serie. De 28W-tdp belooft op papier betere prestaties dan de 15W U-serie-processors die in sommige Galaxy Book3 non-Pro-modellen worden gebruikt. De Pro-modellen zijn ook voorzien van een krachtiger koelsysteem met twee ventilators en heatpipes in plaats van de enkele fan en heatpipe bij de gewone Book3. In de door ons geteste Galaxy Book3 Pro NP960XFG-KC2NL zitten een Core i7-1360P-cpu met twaalf kernen, 16GB ram en 512GB opslag. Er is nog een duurder model met 1TB opslag, maar geen andere configuraties.
Als je de Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra openschroeft, blijkt dat Samsung in beide laptops nog een plekje heeft vrijgehouden voor een tweede ssd aan de rechterkant van het moederbord. De Book2 Pro, die we vorig jaar bespraken, had dat ook al. Jammer genoeg is het werkgeheugen opnieuw niet uitbreidbaar. Zeker bij de Galaxy Book3 Ultra hadden we dus liever gezien dat Samsung die standaard met 32GB ram had geleverd. 16GB is nu al aan de krappe kant voor sommige toepassingen waarvoor je dit systeem zou willen gebruiken.
Galaxy Book3 Pro
Galaxy Book3 Ultra
Processorbenchmarks
Tijd om de Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra in de praktijk te proberen. De Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra zijn een paar van de eerste laptops met een dertiendegeneratie-Intel Core-processor die we hebben getest. Vandaar dat het testveld in de onderstaande grafieken op een enkele uitzondering na bestaat uit laptops met processors van vorig jaar. Houd dat in het achterhoofd bij het bekijken van de resultaten.
De grafiek bevat een breed testveld van allerlei verschillende soorten apparaten. Zo zijn er Ultrabooks met een Intel Core U- of P-processor, waarvan de hardware dus lijkt op die van de Galaxy Book3 Pro, hoewel de concurrenten in de grafiek over het algemeen wat kleiner en lichter zijn. De Galaxy Book3 Ultra vergelijken we met andere laptops met een H-processor en soms een losse videokaart. We hebben ook twee Apple MacBooks meegenomen, waarbij de MacBook Pro 16" het meest te vergelijken is met de Galaxy Book3 Ultra.
In Cinebench blijkt de Galaxy Book3 Pro met Core i7-1360P zoals verwacht marginaal sneller dan apparaten met de vorigegeneratie-Core i7-1260P die we hebben getest. Het verschil tussen beide processors komt immers alleen neer op een licht verhoogde kloksnelheid, waarbij de koeling van de Galaxy Book3 Pro kennelijk goed genoeg is om die ook te kunnen behalen, althans in de multithreaded test. Laptops met Core i7-1280P zijn sneller, want die processor heeft zes performancecores tegenover de vier van de i7-1360P.
De Galaxy Book3 Ultra scoort in deze test ongeveer 35 procent hoger dan het Pro-model, waarmee hij de grafiek aanvoert. Het Samsung-topmodel weet hier ook de Apple MacBook Pro 16" met M2 Max te verslaan, wat we in de tests verderop niet terugzien; Apple-chips doen het in Cinebench relatief slecht. Het verschil met de vorigegeneratie-Core i7-12700H blijkt niet groot, maar de Surface Laptop Studio met Core i7-11375H wordt wel met ruime cijfers verslagen.
We bespraken de afgelopen maanden laptops met een HX-processor van AMD en Intel, in feite desktopprocessors die op een laptopmoederbord zijn gesoldeerd. Die zijn nog veel sneller dan de Galaxy Book3 Ultra; ze behalen in Cinebench bijvoorbeeld een ongeveer dubbel zo hoge score. Je kunt dat soort processors ook al vinden in laptops die evenveel of zelfs minder kosten dan het topmodel van Samsung. Tegelijk vereisen ze zoveel koeling dat een gewicht van minder dan 2kg er daarbij niet inzit.
In Geekbench scoren de Apple-laptops een stuk beter, waardoor de MacBook Pro de Galaxy Book3 Ultra nu wel voorbijstreeft. Per rekenkern blijkt ook de processor in de MacBook Air nog wat sneller, althans in deze test. De Galaxy Book3 Pro geeft ongeveer 20 procent toe op Samsungs topmodel en is zeer nipt sneller dan de snelste Core i7-1260P-laptop in bovenstaand overzicht. Net als in Cinebench biedt hij wel ruimschoots betere prestaties dan de Galaxy Book2 Pro met dezelfde processor. We zagen in de review van de Book2 Pro dat Samsung die had geoptimaliseerd voor stille koeling, door de processor te begrenzen op een piekverbruik van 52W in plaats van de mogelijke 64W, waarbij de chip het stroomverbruik snel afbouwde naar de normale stroomlimiet van 28W. De Galaxy Book3 Pro piekt, in de prestatiemodus, wel op 64W en blijft ook op de langere termijn vrolijk boven zijn eigenlijke tdp-limiet draaien, waarbij de warmteproductie de rem vormt op het stroomverbruik.
In Blender renderen we herhaaldelijk een afbeelding en noteren telkens de rendertijd om te zien in hoeverre de prestaties teruglopen op de langere termijn. Bij zowel de Galaxy Book3 Pro als de Book3 Ultra zijn er wat kleine fluctuaties in de rendertijd te zien, maar geen duidelijke throttling. In deze test is mooi te zien dat de Galaxy Book3 Pro beter presteert dan de Galaxy Book2 Pro, waarbij de prestaties na een snel begin verder teruglopen dan bij de Book3 Pro. De Book3 Ultra werkt de eerste render bijna even snel af als de Apple MacBook Pro 16", maar zakt in de loop van de test verder terug.
Gpu-benchmarks
De 3d-prestaties bekijken we allereerst met 3DMark Time Spy, een benchmark die we ook draaien op laptops met alleen een geïntegreerde gpu. Alleen bij laptops met een losse videokaart wordt in de kolom 'Videochip' de gpu vermeld.
De laptops met Intel-processors van de 12e en 13e generatie hebben allemaal een Iris Pro-igpu met 96 execution-units. De prestaties ontlopen elkaar dus niet veel, behalve in de HP Envy x360 (met lagergeklokte U-processor) en de LG Gram 16Z90Q (met conservatief prestatieprofiel). De RDNA2-igpu die AMD in zijn nieuwste Ryzen U-processors stopt, is nog iets sneller dan die van Intel. Een losse gpu biedt uiteraard fors hogere prestaties dan het ingebakken exemplaar op de processor, waarbij de Book3 Ultra 2,5 keer zo goed presteert als de Book3 Pro.
Op laptops met een losse videokaart draaien we standaard ook enkele gamingbenchmarks. We hebben in deze grafiekset ook wat snellere (gaming)laptops opgenomen. Van Nvidia's nieuwe Ada Lovelace-kaarten is de RTX 4050 de minst krachtige en Samsung geeft hem in de Galaxy Book3 Ultra niet de ruimte om maximaal te presteren. Fabrikanten kunnen de kaart maximaal 115W laten verbruiken, met daarbovenop nog maximaal 25W Dynamic Boost, die kan worden gebruikt als de processor niet maximaal wordt belast. De RTX 4050 in de Galaxy Book3 Ultra heeft een tgp van slechts 55W, met 5W aan Dynamic Boost.
Gelet op dat lage stroomverbruik zijn de prestaties van de Galaxy Book3 Ultra in de geteste spellen alsnog niet gek, ook al kan de laptop niet meekomen met snellere gaminglaptops. De RTX 3050 Ti in de Microsoft Surface Laptop Studio mag bijvoorbeeld 80W verbruiken plus 15W Dynamic Boost, maar de zuinigere RTX 4050 in de Book3 Pro presteert in de geteste spellen tussen de 45 en 70 procent beter. Ten opzichte van de Gigabyte Aero 5-laptop met RTX 3060 vallen de framerates van de Galaxy Book3 Ultra zo'n 20 procent lager uit, maar de gpu in de Samsung-laptop verbruikt maar half zoveel stroom.
Het hogere stroomverbruik van de krachtigere gpu's van de concurrentie vertaalt zich over het algemeen in een duidelijk zwaarder en forser apparaat dan de Galaxy Book3 Ultra. Tegelijk kosten ze niet noodzakelijk veel meer. Integendeel, voor om en nabij 2900 euro komen de goedkoopste laptops met RTX 4080 in zicht, terwijl laptops met RTX 4070 of RTX 3080 (Ti) al voor honderden euro's minder beschikbaar zijn.
Geluidsproductie
Tot slot kijken we naar de hoeveelheid geluid die de koeling maakt in vier verschillende scenario's. Dat meten we met behulp van een Larson Davis 831C-geluidsmeter met een 378A04-microfoon die is voorzien van een voorversterker. De microfoon heeft eennoisefloor van 5,5dB(A). Door onvermijdelijk omgevingsgeluid is de noisefloor van onze geluidarme ruimte ongeveer 12dB(A). Als we een veilige marge nemen, kunnen we vanaf 14dB(A) consistente metingen uitvoeren. We meten de geluidsdruk op 50cm afstand, onder een hoek van 45 graden. We hebben twee tests gedaan. Dat testen doen we in vier scenario's: WebXPRT simuleert webbrowsen, PCMark 10 is representatief voor wat zwaarder desktopgebruik, Blender is een zware multithreaded workload voor de cpu en om games te testen, maken we gebruik van F1 2020. We meten de geluidsdruk over de periode die iedere test duurt en drukken het resultaat uit in een gemiddelde in dB, LAeq.
Als je de hardware niet zwaar belast, komen de Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra nauwelijks boven de noisefloor van onze microfoon uit. Vooral bij het wat zwaardere, maar niet té zware desktopgebruik zijn de Samsung-laptops relatief stil; in PCMark doen alleen de ASUS Zenbook 13 OLED en Microsoft Surface Laptop Studio het nog beter dan de Galaxy Book3 Ultra, die bij lichter gebruik minder lawaai maakt dan de Galaxy Book3 Pro.
Bij zwaardere belasting noteert Samsungs topmodel wel een iets hogere geluidsproductie, waarbij het in Blender juist een van de lawaaiigste laptops is in dit overzicht. Veel meer dan 40dB produceert de Samsung Galaxy Book3 Ultra niet en dat is voor de snellere gaminglaptops in het overzicht soms wel anders. De prijs van meer rekenkracht is bij die apparaten ook beduidend meer lawaai.
Beeldkwaliteit en accuduur
Kijkend naar de specificaties en ook naar onze testresultaten, zit in de Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra precies hetzelfde schermpaneel: een amoledexemplaar van Samsungs eigen makelij. Dat heeft betere specificaties dan het scherm dat we vorig jaar tegenkwamen in de Galaxy Book2 Pro en het is ook een stuk luxer dan het scherm van de Galaxy Book3 non-Pro-laptops, waarvan sommige met een lcd zijn uitgevoerd.
Het 16"-paneel van de geteste Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra heeft een fijne 16:10-beeldverhouding en 2880x1800 pixels, minus een aantal beeldpunten die wegvallen door de gekromde hoekjes van het scherm. Windows lijkt daar niet van te weten, maar bij een normale interfacegrootte levert het ook niet echt problemen op. Door de hoge scherpte (212ppi) zie je niet dat de subpixels in het oledscherm iets anders zijn gerangschikt dan bij een lcd, met de blauwe subpixel boven de rode en groene exemplaren, wat bij laptop-oledschermen met een lagere resolutie wel zichtbaar kan zijn. Het paneel ondersteunt ook een hoge refreshrate van 120Hz, waardoor bijvoorbeeld scrollen er soepeler uitziet dan op een standaard 60Hz-scherm.
Het scherm van de Galaxy Book3 Pro en Ultra heeft ondersteuning voor hdr en kan net als de meeste andere oledschermen de volledige DCI-P3-kleurruimte laten zien, met nog wat extra bereik in groen. Dat levert voor sdr-beeldmateriaal wel erg felle kleuren op. De Samsung Settings-app biedt de mogelijkheid om het kleurbereik in te perken tot sRGB, wat voor de meeste content een realistischere weergave oplevert, naast presets voor diverse andere kleurruimten. Het scherm in de Galaxy Book3 Pro en Ultra kan ook zijn kleurtemperatuur automatisch aanpassen aan het omgevingslicht. Apple MacBooks ondersteunen al jaren iets dergelijks, True Tone, maar Windows-laptops vaak niet.
Met behulp van een colorimeter en Calman-software beoordelen we de beeldkwaliteit van beide laptops. We hebben ze via de Settings-app op DCI-P3 gezet, die feitelijk de beste weergave voor Display P3 oplevert. DCI-P3 heeft een andere gammawaarde en een ander witpunt. De standaardinstelling Levendig geeft het scherm een blauwe zweem en kleuren die nog meer knallen.
De oledschermen hebben uiteraard een perfect contrast en wat de helderheid betreft zitten ze beide zo rond de 400cd/m². Dat is best hoog, maar er zijn in deze prijsklasse laptops met een nog fellere lcd. Ook vanwege de spiegelende afwerking van het paneel was feller hier nog beter geweest.
Galaxy Book3 Pro
Galaxy Book3 Ultra
Uiteraard kijken we ook naar de schermkalibratie en de test daarvoor hebben we onlangs uitgebreid. Voorheen keken we alleen naar de grijsweergave, zoals op de linkerafbeelding hierboven, en naar de weergave van de primaire en secundaire kleuren, zoals op de afbeelding in het midden. Bij die meting wordt feitelijk gekeken naar de maximaal verzadigde kleuren die het scherm kan weergeven, maar andere kleuren worden in deze test niet meegenomen. In de praktijk zul je maximaal verzadigde kleuren echter nauwelijks op je scherm tegenkomen. Daarom maken we vanaf nu gebruik van een ColorChecker-patroon, waarbij we ook kijken naar vaker voorkomende kleuren, zoals huidtinten, blauwe lucht en 'gematigd rood'. De grijstinten en maximaal verzadigde kleuren zijn ook in de test opgenomen. Net als bij de andere tests interpreteren we de afwijkingen van het scherm met behulp van de ΔE2000-formule. In het ideale geval is dat getal lager dan 3.
Zo'n laag gemiddelde zien we bij de Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra in de drie tests. Het Pro-model scoort nog wat beter dan de Ultra, althans het door ons geteste sample. De afstelling is zo goed dat de afwijking bij geen enkele gemeten kleur boven de grens van 3 ΔE2000 uitkomt, ook niet bij de mengkleuren op de ColorChecker-testkaart. We hebben bij het Pro-model ook even gekeken naar de afstelling als je de sRGB-modus gebruikt en ook daarin bereikt deze laptop dezelfde, uitstekende score. Voor zowel beeldbewerking als entertainment laat het scherm in de Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra kortom weinig te wensen over.
Samsung Galaxy Book3 Pro 16" - Schermmetingen van de sRGB-modus
Accuduur
De Galaxy Book3 Pro en Book3 Ultra hebben een accu met precies dezelfde capaciteit van 76Wh. Van tevoren kun je dus wel uittekenen welk van de twee modellen er in de accutests met de winst vandoor gaat. Bij relatief licht gebruik, dat we simuleren door de laptops geautomatiseerd te laten browsen, stopt het Ultra-model er ruim een uur eerder mee dan de Galaxy Book3 Pro, een verschil van ongeveer 10 procent. Wanneer de hardware zwaarder wordt belast, loopt het verschil tussen beide laptops verder op. In de PCMark 10-accutest noteert de Galaxy Book3 Pro een ruim 80 procent langere accuduur dan de Galaxy Book3 Ultra.
In zijn gewichtsklasse van laptops met een 15W- of 28W-processor en geen losse videokaart, scoort de Galaxy Book3 Pro onder belasting relatief goed als we puur letten op de werktijd. Op het standaard prestatieprofiel lopen de prestaties zonder de stekker ook verder terug dan bij de concurrentie, waardoor de Book3 Pro een stuk slechter scoort dan je zou verwachten op grond van de relatief snelle processor. De Book3 Pro lijkt daarbij wat minder efficiënt om te gaan met stroom dan zijn voorganger, wat logisch is vanwege het grotere scherm met hogere resolutie en refreshrate.
De Galaxy Book3 Ultra eindigt in deze vergelijking in de onderste regionen, maar in verhouding tot soortgelijke laptops met een losse videokaart en krachtige H(X)-processor zijn de scores niet onaardig. De Samsung-laptop biedt een relatief lange accuduur in beide tests in vergelijking met die apparaten en relatief goede prestaties in de PCMark 10-accutest. De Microsoft Surface Laptop Studio biedt een nog langere werktijd tijdens browsen, maar ook veel mindere systeemprestaties zonder de stekker. Evenmin als andere van dit soort laptops kan de Galaxy Book3 Ultra tippen aan de Apple MacBook Pro 16". Die scoort in de browsetest liefst anderhalf keer zo goed en hoewel de MacBook de PCMark-accutest niet kan draaien, weten we van de M2 Max-processor dat die onder belasting efficiënt kan zijn.
Conclusie
Waar concurrent LG even snel als het hier begon, ook weer van de laptopmarkt verdwijnt, blijft Samsung voorlopig doorgaan met de verkoop van laptops in Nederland en België. Het aanbod wordt dit jaar zelfs uitgebreid; de Galaxy Book3-serie heeft een nieuw, extra krachtig Ultra-model, dat we hebben bekeken naast de grootste en snelste uitvoering van de Galaxy Book3 Pro.
Om te beginnen met de laatste: het is opvallend dat die veel zwaarder is dan zijn extreem lichte voorganger. Een echt vedergewicht is de Galaxy Book3 Pro 16" zodoende niet, maar nog steeds een van de lichtere laptops met dit schermformaat. Met 1,3cm is hij ook lekker dun. Met het wegvallen van het gewicht als unique selling point is het nieuwe oledscherm de belangrijkste reden om de Galaxy Book3 Pro 16" te overwegen. Dat scherm heeft een hoge resolutie, hoge refreshrate, perfect contrast, breed kleurbereik en erg goede kleurafstelling. Sommige van de lcd's in laptops in deze prijsklasse bieden een nog hogere helderheid en misschien ben je ook geen fan van de spiegelende afwerking, maar verder is het voor zowel beeldbewerking als entertainment uitstekend geschikt.
De Galaxy Book3 Pro 16" heeft een mooie, stevige behuizing en een prettige werkomgeving, met allerhande software die voor bezitters van andere Samsung-apparatuur een meerwaarde kan vormen. De systeemprestaties van de gloednieuwe Intel Core i7-1360P-cpu zijn volgens verwachting goed en een stuk beter dan die van de Galaxy Book2 Pro met zijn zuinige afstelling. Tijdens dagelijkse taken is de Book3 Pro vrij stil, al wordt de ventilator lawaaiig bij zwaar rekenwerk. De accuduur is vooral goed onder belasting; als je lichtere taken uitvoert, is hij gemiddeld, waarschijnlijk vanwege het niet zo zuinige oledscherm. Over de hele linie zijn het prima eigenschappen, maar de Galaxy Book3 Pro 16" is dan ook niet goedkoop. Er zijn legio 16"-laptops die honderd tot tweehonderd gram zwaarder zijn, maar op papier flink snellere hardware aan boord hebben en bovendien minder kosten.
Voor de Galaxy Book3 Ultra is de vraag niet zozeer of het een onsje meer mag zijn, maar of er wat jou betreft nog een pond aan gewicht bij kan. Er zijn niet heel veel laptops die een H-processor en een RTX 4000-videokaart combineren in een behuizing van 1,8kg en minder dan 2cm dik, maar tussen de 2kg en 2,5kg zijn er veel meer opties. Voor de 2900 euro die je voor de Galaxy Book3 Ultra betaalt, bieden veel van die zwaardere apparaten ook beduidend krachtigere hardware. Bijvoorbeeld een HX-processor die tot dubbel zo goede cpu-prestaties kan bieden, of videokaarten die de scores van de geknepen RTX 4050 in het Samsung-topmodel zelfs meer dan verdubbelen.
De Galaxy Book3 Ultra heeft verder dezelfde pluspunten als de Pro-versie, waaronder het uitstekende oledpaneel, maar voor om en nabij 3000 euro bouwen concurrenten ook erg goede schermen in. Daarbij hebben die soms uitgebreidere aansluitingen, met bijvoorbeeld HDMI 2.1 en een fullsize-SD-kaartlezer. Het niet-uitbreidbare werkgeheugen van 16GB is bij het door ons geteste model ook een belangrijk nadeel. Daarmee is de duurdere uitvoering van de Galaxy Book3 Ultra met 32GB werkgeheugen wat ons betreft een betere koop, ook al loopt de prijs-specificatieverhouding daarbij nog verder uit het lood.
Tsja... ik heb de 360-versie gereviewed, en ik moet zeggen... het scherm laat me wel heel erg denken van het niveau: "ik kan en wil niet meer anders". De aspect ratio is erg goed, plus het feit dat je met hoge DPI toch native 1440P met alle capabilities van dien kan doen, doet me dat toch wel denken. OLED is niet nieuw voor me, sterker nog, mijn "main" PC hangt al sinds jaar en dag aan een OLED scherm, maar op een laptop om ook alle vinkjes qua capabilities te kunnen zetten is wel erg fijn, plus de combo van DPI en aspect ratio is fijn.
Het ding wat me vooral dwars zit naast de "rest van de laptop is een low power beestje" is dat de bouwkwaliteit en I/O érg goed is, maar de rest van de laptop er compleet niet bij past. Ik weet niet voor wie die laptop ideaal is! Het scherm schreeuwt gamer/cad/GIS/developer (want de effectieve screen estate is érg productief), maar de hoeveelheid geheugen, de complete afwezigheid van een DGPU (de 360 kan je zelfs niet met een Max-Q tier GPU krijgen, de varianten die wel met DGPU krijgen missen dingen als een mux-switch, en dynamische power budgets).
Ook in dingen als: "waar laat je de pen" is hij niet goed doordacht, wat wederom jammer is, want de pen werkt wel érg goed. Alleen is de laptop amper met één hand vast te houden, en als je hem in een 'teken-stand' zet is de onderkant dus het touchpad/toetsenbord gedeelte, zonder rubberen pootje. Wat voor tekenen een glijdende laptop betekend.
Het maakt voor mij een laptop die erg gemixt is eigenlijk. Aan de ene kant een goede shell, een goed scherm, goede I/O, een goed toetsenbord, en een "goed genoeg kan er aan wennen" touchpad (had kleiner gemogen, ondanks dat de palm rejection goed werkt merk ik toch heel erg dat de "wijsvingers op home row, duim op touchpad" methode niet helemaal ideaal is). Als tablet is hij minder (dunne bezels...), als tekentablet is hij "goed maar onpraktisch", en als laptop snap ik niet waar hij voor is, want voor een Excel/PowerBI tool is hij té duur. Sterker nog: het is niet eens een goede buitenlaptop. Dat gooi ik niet op het glanzende scherm, of op OLED, maar meer op het gebrek van anti-reflectief werk. Ook als buiten-tablet is hij door gebrek aan heel wat sensoren (zoals GNSS), en een 'achter' camera... het nét niet!
Combineer dat met gesoldeerd geheugen (hoezeer ik dat ook snap vanuit een signaling kwaliteit/snelheid perspectief, niet dat dat gebruikt wordt hier), een CPU die wel snel is maar duidelijk vanuit een TDP ontworpen is (wederom het vraagstuk: past het scherm wel bij de laptop?), en zó veel geld voor een laptop waarvoor ik niet kan plaatsen "voor wie hij is"... tsja... dat deed me toch wel met een blik kijken naar de laptop dat als hij niet zo'n goed scherm had, dat hij onvoldoende was, en zelfs met het scherm: wel heel veel geld (en dat is voor iedereen relatief natuurlijk) voor wat je krijgt.
Wat is de meerwaarde van zo'n Galaxy Book over de de vele Asus OLED laptop opties?
Het gewicht, en mogelijk formaat.
Echter er zijn ook nadelen, 9 jaar terug ongeveer is Samsung bijvoorbeeld net als LG onlangs weer vertrokken uit de Nederlandse markt. Dat heeft Asus nooit gedaan bij mijn weten. nieuws: Samsung stopt volledig met laptops en Chromebooks in Nederland
Voor mij was het toendertijd erg vervelend want ik had een soort Surface van hun, en het afklikbare toetsenbord ging kapot, net buiten de garantie. En vanuit Nederland werden ze niet meer verkocht, en in het buitenland weigerden ze naar Nederland te verschepen, dus uiteindelijk via eBay vanuit Australië kreeg ik er een naar Nederland.
Sinds die tijd koop ik dure laptops alleen bij merken met een betrouwbaar track record op support.
Wat mij opvalt is dat eigenlijk alle bedrijven wel gekke dingen doen. Zo heb ik sinds jaar en dag een XPS maar Dell heeft bij een XPS een paar jaar terug ook wat raars uitgehaald (foutieve software geleverd en na weken palaveren geen oplossing). Idem voor mijn vrouw haar Apple laptop die twee generaties oud was en de lader ging kapot, kon Apple niet off de shelf een nieuwe lader leveren. Heel fijn natuurlijk wanneer die nu kapot is.
Ergens vind ik het maar wat raar dat computer bedrijven die toch wel premium producten leveren stuk voor stuk zo'n beroerde customer service leveren. Zelf doe ik zijdelings veel met luxury retail en daar staat customer service altijd voorop. Die snappen maar wat goed dat een klant die blij is, terug blijft komen. Je zou toch denken met bedrijven zoals Dell maar ook Samsung, LG & Apple die stuk voor stuk giga winsten maken dit ook snappen. Maar blijkbaar boeit het ze allemaal niet.
Ja, ook ooit een keer gehad toen ik een keer een MacBook had. Lader ging al kort na ingebruikname kapot. Dij was niet beschadigd, ik had hem normaal gebruikt, maar het kon niet aan hun liggen, dus mocht voor 60 euro een nieuwe kopen. Gestoord.
Het nog net iets lagere gewicht. Daarnaast lijkt Samsung ook in te zetten op een Galaxy ecosysteem met bijbehorende apps, maar dat moet je ook maar net willen.
Die Zenbook 14 OLED (UX3402) heeft wel deels dezelfde problemen die bij de Samsung gesignaleerd worden wat betreft prestaties en een wat merkwaardige kombinatie van specs. Voor een veel lagere prijs dus dat maakt het meer acceptabel, maar eigenlijk was het voorgaande Zenbook model beter, zeker de AMD versies... Ook jammer dat de betere Zenbooks hier soms niet of nauwelijks verkrijgbaar zijn.
Wat is de meerwaarde van zo'n Galaxy Book over de de vele Asus OLED laptop opties?
, nu het gewicht hoger is, is het onderscheid wat waziger geworden. Vermoedelijk zijn deze Samsung laptops net wat 'luxer' (betere speakers? nog net iets lager gewicht?). Ik denk ook dat het Ultra model mensen aanspreekt die enigsinds nog wat cpu+gpu snelheid willen maar in een zo strak mogelijke behuizing, premium segment zeg maar.
Meestal als je al in dat ecosysteem zit, dan is de keuze al snel gemaakt om voor een Galaxy Book in het algemeen te kiezen. Dat is hetzelfde als je in het ecosysteem van Apple zit. Want dan koop ook al sneller een Macbook dan dat je een Laptop zou kopen die niet van Apple afkomt. Nu weet ik wel dat de M2 beter is dan veel dingen die nu op de markt te verkrijgen zijn., maar alsnog het om het voorbeeld.
Gewoon het feit dat je telefoon en je bluetooth oortjes dan zo makkelijk met je laptop kunnen communiceren is gewoon fijn en handig voor veel mensen. En we kunnen natuurlijk gemakzucht ook niet vergeten, want dat speelt ook wel een aardig grote rol.
Prachtige laptops en echt kleine krachtpatsers, maar ik had nooit gedacht dat de macbook pro goedkoop zou lijken als je prijs en prestaties vergelijkt. Uiteraard heb je geen OLED en voor sommige mensen is windows een must, maar mijn hemel wat een prijzen.
16gb is toch wel als standaard te aanzien in 2023. Voor die prijs zou daar het dubbel mogen inzitten. Dit is zo een hard sell. Meesten zullen naar een MacBook Pro 14 met upgrades grijpen. Voor wie is deze flinterdunne laptop op Windows echt bedoeld ? Hij is wel erg stevig aan de prijs. Je moet wel echt een grondige reden hebben om voor deze te kiezen.
Ik snap niet waarom deze laptops met Windows 11 Home worden geleverd. Zo kan je natuurlijk de zakelijk markt hier niet mee op. Ze kunnen dan wel het label Pro en ultra er op plakken maar zonder die licenties kom je nergens.
Ik zie in de Samsung 16” Ultra vooral een Macbook pro 16” tegenhanger aan een lagere prijs. €2800, voor een 16” M2 max ben je makkelijk €3600 kwijt en dan ben je nog niet aan het upgraden zoals 2Tb schijf en 32Gb ram.
Niet dat die laptops per definitie concurrenten zijn (Macos vs Windows) maar als je kijkt naar het prijsverschil is dat wel opmerkelijk.
De mac heeft geen Oled scherm, wel een ander goed scherm en een veel grotere batterij en batterijduur.
Los van dit alles is de laptopmarkt op een paar jaar tijd wel enorm veranderd. Een paar jaar terug kon je zo’n specs amper op een desktop vinden. Je voelt wel dat Intel en AMD er alles aan gedaan hebben om de M1/M2 van Apple het hoofd te bieden.
Ik heb zelf een Macbook pro 16” dus ik weeg steeds de voordelen af van MacOS vs Windows. De meerprijs is een bummer maar het is mijn werkpaard, 8u per dag. Dus ik ga niet op €1000 kijken voor iets waar je uw centen met verdient. Maar toch een groot verschil. Ik ben alvast blij met de concurrentie.
[Reactie gewijzigd door Coolstart op 22 mei 2023 22:06]
De grote vraag is natuurlijk op de laptops net zo hard dichtgetimmerd zijn als de telefoons. Als het antwoord daarop "nee" is, dan is Samsung een eikel omdat de telefoons dichtgetimmerd zijn, en als het antwoord "ja" is dan nog steeds omdat ze alles dichttimmeren. Ja, andere merken doen het ook, maar dat rechtvaardigt het gedrag van Samsung natuurlijk niet.
Hoe dan ook zou ik niet voor dit merk kiezen, als het gaat om computer-achtige apparaten. Ik vetrouw Samsung gewoon niet meer qua software.
Hun stofzuigers zijn wel helemaal prima. Ik heb dus verder niets tegen het merk in het algemeen.
Ik heb even getwijfeld tussen een iPad Pro en het vorige model Galaxy Book 2 maar uiteindelijk toch voor een iPad Pro gegaan. In hoofdzaak wel omdat voor mij het touchscreen en pen het belangrijkste is en dit toch handiger werkt met een 'echt' tablet. En tja, zeker als ik naar de prijs kijk van deze opvolger dan ben je met een tablet uiteindelijk toch goedkoper uit.
Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.
Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.
Functioneel en analytisch
Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie.
Meer details
janee
Relevantere advertenties
Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht.
Meer details
Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.
Ingesloten content van derden
Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden.
Meer details